WEEKBLAD 35 CEN f/EMEN emnmmet
tiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiinfiniitiiniiiiiinniiinm
NOTARIEEL-, ANNONCEN- EN NIEUWSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
Telefoon Nr 9. Uitgever SANSEN-VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570.
MEIMAAND
AAN DE TWIJFELAARS
«■■■■■BBBQBBMSIBHBHBIIBBBBnHK»
VLAMINGEN
VELEN SPREKEN OVER AFSLAG
DE FIRMA FL. VANDEVOORDE
31, Boterstraat, YPER
PAST HEM TOE!
O
HET BEDERF DER KINDSHEID
HET FEDERAAL STATUUT
DER NATIONALISTEN
NATIONALE VENNOOTSCHAP
KREDIET AAN DE NIJVERHEID
terugbetaalbaar den 15 Mei 1931
NATIONALE BANK V. BELGIE
SINT JACOBSTRAAT, 1, YPER
vanaf deze week.
iinHiiiiiiiiiiNiiinii
POLITIEK OVERZICHT
DE ONTROOMER
MELOTTE
Ontroomers MELOTTE, N. V.
Remicourt
HET STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN PATER VERBIST UIT
CHINA NAAR BELGIE
OVERGEBRACHT
KNAAP OVERREDEN
TE KOETRIJK
BELANGRIJKE HOEVEELHEID
MORPHINE TE NEW-YORK
IN BESLAG GENOMEN
ZONDAG 3 MEI 1931.
Abonnementsprijs s
per jaar:
(per post)
sin 't Land:
sin Stad:
18 fr.s
17 fr.s
35 fr.s
H Frankrijk:
Andere landen: 40fr.|
TARIEF:
g Kleine Berichten: |g
j§ 1 fr. per regel g
minimumprijs per M
s lnlassching 4 fr. §j
mwmam
M Postabonnenten in Belgie die van woonst 3
g veranderen, moeten dit aangeven in 't post-g
s bureel dat hun bedient, en niet aan ons.
g Alle annoncen zijn j
g vooraf te betalen
Hen moeten tegen den|
Donderdag noen
s ingezonden worden.
g Kleine berichten
§g tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF:
Notarieele
s Verkoopingen:
90 cent.
g Wie inlichtingen begeert over aankondi- §f g ^Amwneenr
1 gingen, wordt verzocht een postzegel voor i iPrijzen op aanvraag!
santwoord bij zijn schrijven te voegen. s
Beste der Moeders, bij den aanvang uwer
maand komen wij u vereeren en hulde bie
den gelijk brave kinderen die hunne moeder
besteken op haren naamdag.
Het is vooral de Me'imaand waarop wij
onze hoopvolle gedachten stellen tijdens de
onherbergzaamheid van den winter, als het
buiten Zeer doet en de nachten dreigen aan
een te vriezen, zoo weinig dag schiet er
over. Dan doet zich uwe veelbelovende Mei
maand voor met overvloed van licht, met
levenwekkende winden die kracht en groei
brengen in de slapende zaden, en den hoorn
steken die de bloemen ontwekken doet.
Want het is vooral de maand der bloemen
degene die u is gewijd, de maand van den
bekoorlijken buiten, die zijn gebied ter uwer
eer als een altaar tooit; de vogelen orgelen
u bekoorlijk tegen en de misten en de neve
len slaan op de vlucht bij de schichten der
zonne, die ze den ganschen dag doorboort.
En als wij naar u opzien, staren wij op
uwen blauwen wolkenmantel waarmede gij
de heerlijkheden bergt die het menschenoog
niet bestemd zijn, en slechts mogen genoten
met onze hoop en ons verlangen.
En 's avonds zijn er sterren op dezen man
tel gestikt en zingen de sterren met hun
verrukkelijkheid Gods macht en de glorie
van zijn ontzaglijk wezen.
Ook in de tempels is het dan uwe maand,
tijd van innig verkeer, van zoete vertrouwe
lijkheid tusschen u en degenen die voelen
dat ge hun Moeder zijt.
De bloemen sterven liever aan uwen voet
dan op hunnen stengel te blijven voortleven.
Ook hunne koninginne zijt ge, Moeder, gij
de schoonste bloem die God in zijnen men-
schengaard won. En och zoo weinig, van uwe
beeldekens, langs de minst begane wegen
geplaatst, blijven in de maand van bloemen
misdeeld.
Enwat doet het deugd te midden de
bebloemde kerk u de bloemen van vereering
en liefde te bieden die de rozenkrans ople
vert, die litanie bevat, die besloten liggen
in het eenvoudig Weesgegroetje, dit vergeet-
mij-nietje uit den christen bloemengaard
die de ongelukkigen die hunne gebeden ver
gaten het langst bijblijft.
Uwe maand brenge zegen, veel zegen over
de zondige wereld, die de boete versmaadt
en het genot der wilde driften tot in het
zwartste van den nacht nastreeft, kalme
maagdelijkheid van den vroegen Meimorgen.
Het is nu de tijd om tot den hemel te
staren, om ons hart te openen voor Dengene
die Zijn wereld ten schoonste tooit voor
onzen blik. Heo is de tijd dat hij ons treft
door Zijne liefdegaven, dat wij Hem treffen,
moeten door ons berouw, minstens door
onzen goeden wil.
En vooral in deze maand vindt de afge
dwaalde eene zoo zoete voorspreekster, die
het medelijden aankleeft, omdat zij het meer
dan iemand heeft verdiend. Want zij was
niet immer de maagd der rozen, zij is vooral
de moeder der doornen geweest.
Die haar aankleeft wordt geene wees, al
verloor hij ook zijn moeder vanaf zijn ge
boorte. Zij heeft altijd hare schoonste titels
gezocht in het minnen en het troosten. God
kende den schoot waarin hij het leven ont
ving en waarop Hij dood wilde rusten. Zelfs
voor Hem was het een moederschoot.
En daarom zingen wij U, Moeder, onze
vervoering toe, nu de jaarkrans ons een-en-
dertig dagen biedt, die u gewijd zijn. nu de
gansche strijdende kerk U op bijzondere
wijze aanroept en liefde betuigt, o gezegen
de onder allen die ons na dit ballingschap,
de gezegende vrucht uws lichaams, Jezus,
toonen moet.
Chicorei WYPELIER-TAFFIN
Belgische Fabriek
Naaml. Vennootschap, YPER
gmTTniiarsgnniiimiiini uw n t m wmi immwii*wm 'llüWliHll iWW^M4J|
Er zijn er nog te velen die twijfelen of
de radio in den dienst van den Katholieken
VI. Radio Omroep een machtig wapen is ten
goede, en hunnen steun weigeren aan on
zen K. V. R. O.
Voor Jren gaan we even de getuigenissen
na van Dr T. F. Coakley die reeds in 1921
schreef in The Catholic World dat men
berekende dat, wijl een groote missie gepre
dikt werd, waarvan de sermoenen per draad-
looze verspreid werden, dat ongeveer een
millioen menschen de preeken volgden. Hij
getuigt o. m. dat heel veel bekeeringen plaats
hadden en dat heel veel lauwe katholie
ken die in ver afgelegen plaatsen de preek
over de biecht gevolgd hadden, weder tot
het ontvangen der H. Sakramenten gebracht
werden.
Uit Holland getuigt men evenzoo hoe de
K. R. O. machtig veel goed bewerkt. Een
oud vrouwtje dat jaren lang aan het ziekbed
gekluisterd was, getuigt hoe zij elke veer
tien dagen de Mis-uitzendingen kon volgen,
en hoe zij daartoe in de gelegenheid gesteld
werd, door een vriendelijken niet-katholie-
ken gebuur, die zijn luidspreker tegen den
muur zette. Ze luisterde ook naar het zie-
kenlof en andere Godsdienstige uitzendingen
en zond den K. R. O. iets van haar Wedu-
wen-penninkske. Zij staat niet alleen. Hon
derden, die anders niet zouden kunnen mee
maken van ons katholieke leven, kunnen nu
wel, dank zij den Hollandschen Katholieken
Radio Omroep. (En hier in ons land wordt
het niet geduld, dat er den Zondag gods
dienstoefeningen worden uitgezonden).
Z. Em. Mgr. Van Rossum schreef uit Ro
me, bij de opening van den Huizen Zender:
Ik verheug er mij over, vooreerst, omdat
de ongodsdienstige, het wereldsche, het neu
trale, dat in de meeste uitzendingen de
meeste plaats inneemt, uit onze katholieke
huisgezinnen geweerd wordt en niet minder
zal de K. R. O. worden een middel van
katholiek apostolaat. Het zal zijn de niet ge
wilde, maar toch welsprekende apologie van
onzen eenig, waren Godsdienst, het zal wor
den een dagelijksche zon, die door hare wel
doende en zachte stralen de ijzige vooroor-
deelen doet smelten, welke nog de geesten
en harten tegen onzen H. Godsdienst in kille
ijsboeien houden
Zegt dit alles nu nog niet genoeg, dat ook
onzen Katholieken VI. Radio Omroep 'n las
tige maar heilige taak te vervullen heeft,
namentlijk zielen terug te brengen tot Kris-
tus, lauwe zielen weer vurig te maken.
Aan U, Katholieke Vlaamsche Luisteraars
te beslissen wat U MOET doen. Den K. R. O.
in Holland telt van 120 tot 130.000 leden.
Onzen K. V. R. O. schaars 12.000.
Wat K. V. R. O. hier zal worden, dat hangt
van u af. Aan U den plicht te zorgen dat
K. V. R, O. bloeie, dat K. V. R. O. sterk worde
en sterker dan alle andere omroepen. Aan
U dus nieuwe leden bij te zoeken.
Maar waar hoef ik 't geld te sturen? Hoe
kan ik steun verleenen? Eenvoudig met te
abonneeren op onzen VI. Radiogids en al-
zoo lid of steunlid te worden van onzen om
roep. De steunleden betalen 100 fr. per jaar.
Als gewoon lid 70 fr. En die ontvangen gra
tis onzen VI. Radiogids. Ge kunt eenvoudig
abonneeren: per 3 maand betaalt men 20 fr.;
per 6 maand 37,50 fr. Van Mei tot einde
December 49,50 fr.
BALATUM bij Sansen-Vanneste Poperinghe
OP 23 AUGUSTUS 1931
ALLEN NAAR DEN IJZER
De Bedevaarten naar de Graven van den
IJzer hebben het hart van ons volk gewon
nen, ze zijn geworden de gewijde gewetens-
dagen. Tienduizenden zullen nu jaarlijks in
de vlakte van den IJzer samenstroomen om
één dag, in 't jaar te verbroederen met onze
dooden! Zoo schreef het komiteit onge
veer 5 jaar geleden en sedertdien wat een
weg reeds afgelegd! Jaarlijks hoorden we de
zwartzieners zeggen, dit jaar staan we op
't hoogtepunt 't zal verminderen
en elke nieuwe Bedevaart bracht grooter en
steeds meer overtuigde Vlamingen naar de
IJzervlakte.
1930! de inhuldiging van den IJzertoren
dat was de groote gebeurtenis en daarna
zou 't verminderen... Maar de vijanden van
Vlaanderen hadden er iets op gevonden:
't zou ditmaal den genadeslag zijn! Voor
hen was inderdaad zoo voor de Bedevaart
gedachte werd het echter een triomf!
Wij mogen het hier gerust zeggen: tot in
de kleinste dcrpkens van Vlaanderen is
thans de gedachte doorgedrongen dit jaar
er bij te zijn Van overal hoorden wij de
meest geestdriftige berichten; wij kennen
tientallen gemeenten die reeds van nu af,
met dubbel aantal Bedevaarders voor 23
Augustus a.s. ingeschreven staan, overtuig
der, vuriger dan ooit!
Dit jaar is er trouwens een van groote
be teekenis; - wordt niet het standbeeld inge
huldigd van den soidaat Renaat De Rudder,
den heilige der vierde Divisie, die, enkele
dagen nog vóór hij in dien December-vries-
nacht van 1917 sneuvelde, in 't gevang werd
gesmeten om Vlaanderen te hebben gediend?
Hij, de beste soldaat van 't Regiment, zooals
zijn kolonel verklaarde, werd onmeedoogend
vervolgd. Maar boven zijn boeien die zijn
lichaam konden knellen, stond zijn ideaal,
gericht naar het groote symbool A. V. V. -
V. V. K. Zoo heeft de kunstenaar hem dan
ook in beeld gebracht - opschouwend naar
hooger - zijn boeien als een offer dragend -
zijn geschriften tot verzedelijking hooger
houdend; als wilde hij zeggen: «mijn li
chaam kunt ge aan boeien slaan; maar hoo
ger triomfeert mijn geest over boeien en
stoffelijk lijden.
Dat symbool, dat een symbool is van al on
ze Vlaamsche gesneuvelden, die dachten dat
hun stoffelijk lijden de tol was voor de vrij
wording - de beterwording' van hun volk -
wordt dus op
23 AUGUSTUS 1931
ingehuldigd. Daarom zal heel Vlaanderen
dien dag aan den IJzer staan.
Namens de Ijzerbedevaart.
INSCHRIJVINGSLIJST
De 76" lijst bedraagt 19.208,75 fr. en brengt
het algemeen bedrag Op 1.265.078,58 frank.
Sekretariaat: CL. DE LANDTSHEER,
Wilfordkaai, 16, TEMSCHE. Postcheck-
rekening: 113.465.
De Gazette de Charleroidrukt onder
staande oproep over van den Bestuurder van
't Koninklijk Atheneum van Bergen, gericht
tot de ouders.
Vrees en bijna angst bezielen mij op-
zichtens mijne leerlingen. De heeren leeraars
en ik wij doen al wat menschelijk mogelijk
is om de hoedanigheden onzer leerlingen te
ontwikkelen. Maar de strijd is vinnig en
bijna onmogelijk zondqr uwe medehulp te
genover de talrijke vijanden, namelijk de
volgende: de herberg, die meer en meer uit
breiding neemt; de cigarette, die van kinds-
af, van in den morgen gerookt wordt; de
football, die den geest aan de studie ont
trekt en de natuurdriften redeloos opdrijft;
de cinema, die verstrooit, de inbeelding troe
bel maakt en de rede ontreddert; de sport-
gazet, opgesteld in een kruierstijd; zekere
magasines- uitgaven, die het gevoel en het
oordeel in de war brengen; het straatloo-
pen, een losbandige omgeving; het gemis
aan eerbied voor de vrouw en de flirtdie
de wil vernietigt.
De waakzaamheid van zekere ouders is
opmerkelijk, maar er zijn er die den gan
schen last op ons laten wegen, die hun kin
deren te veel vrijheid toestaan, die onze
actie tegenwerken, ja, zelfs beknibbelen... en
de portefeuille van hun zoons met bank
biljetten vullen.
Ouders, leest dit met zeer groote aandacht,
't is bijna een wanhoopskreet. Helpt mede-
zorgen met de ouderwijzers uwer kinders om
ze op den goeden weg te houden.
Eindelijk, twaalf jaar na den oorlog, heb
ben de Vlaamsch-Nationalisten een posi
tieven stap gezet in de richting naar hetgeen
zij vroeger noemden de zelfstandigheid van
Vlaanderen. Hun vertegenwoordigers in de
Kamer hebben op 25 Maart een wetsvoorstel
ingediend tot herziening der Belgische grond
wet. Buiten hun eigen rangen heeft die neer
legging weinig of geen gerucht gemaakt, en
nu, een maand nadien, wordt er om zeggens
niet meer van gesproken.
In hun eigen partij heeft het een storm
verwekt, en een radikale scheuring teweeg
gebracht. Daar mochten wij ons aan ver
wachten, gezien de groote verdeeldheid die
onder hen heerscht. Maar ook zij verwacht
ten zich daaraan, en 't zal wel daarom zijn
dat zij zoo lang gedraald hebben vooraleer
den stap te wagen.
Immers het ingediende voorstel kan toch
geen bevrediging schenken aan de vele idea
listen 't grootste getal onder hen die
droomden van een aanhechting aan Holland
of ten minsten van een zelfstandig Vlaan
deren. Niets daarvan komt in huis met dat
voorstel.
De meest populaire slagwoorden waarmee
de extremisten uitpakten hebben allen zin
verloren. Van revolutie is geen spraak meer.
't Voorstel gaat uit van de herziening van
de grondwet, dus langs parlementairen weg.
Voor 't buitenland blijft Belgie de ééne
staat, onder 't bestuur van Koning Albert
en zijn dynastie, 't Moet dus uit zijn met
den kreet: weg met Belgie, weg met den
Koning
Meer werkelijkheidszin is naar boven ge
komen; zooals zij zelf schrijven, zij laten
zich niet meer bedriegen door de aanbid
ding van woorden Des te beter. Doch in
dien ze nu feitelijk meer werkelijkheidszin
hebben, zullen ze ook moeten inzien dat ze
met dit voorstel een fermen knak gegeven
hebben aan hun partij. Deze toch is er eene
van idealisten, extremisten, die omver en
erover alles wilden onderste boven keeren,
en Vlaanderen zouden herscheppen. Nu ech
ter kunnen die menschen hun zin niet meer
vinden, en geen bevrediging meer hebben
voor hun radikalisme, in een zoo gezapig
voorstel. Als van zelf moest dus de scheu
ring komen die er gekomen is. De indieners
van het voorstel beweren wel dat zij een
stap verder zullen gaan indien de ondervin
ding hen geen voldoening schenkt. Daarmee
trachten zij hun bedrogen volgelingen te
stillen.
Doch anderen zeggen dat dit voorstel al
leen maar dienen moet om hun volledigen
terugtocht te dekken.
In de memorie van toelichting heet het dat
het gestelde vraagstuk der hervorming er
een is van rationeele aanpassing der pari
taire organisatie aan de voorhanden inter-
dependente belangen, zonder evenwel af
breuk te doen aan de staatkundige en kul-
tureele zelfbepaling van ieder volk (Zou
den zij dan toch nog aanbidders zijn van
groote woorden?)
Wat behelst nu in zijn groote lijnen dat
Federaal Statuut?
Vlaanderen en Wallonië zouden elk hun
Kamer van Volksvertegenwoordigers hebben,
die beslissen over de Zaken van hunnen
Staat. Maar er zou een gemeenschappelijke
Bondskamer bestaan, samengesteld uit 21
afgevaardigden van eiken staat, geen be
sluit van deze bondsvergadering zou van
kracht zijn, indien twee derden van de af
gevaardigden van een der Staten zich er
tegen verzetten.
Dus een verkiezing met twee graden, min
der democratisch dus dan nu. Met dat stel
sel zou het voldoende zijn dat b. v. 8 Vlamin
gen op de 21 zich voegen bij de Walen om
ook Vlaanderen te beheerschen naar hun zin.
Benevens die Bondskamer, zou er ook een
bondsregeering zijn, bestaande uit een gelijk
aantal Vlaamsche en Waalsche Ministers.
Zij zouden onder hun bevoegdheid hebben:
de buitenlandsche zaken, tol- en verkeers
wezen, gemeenschappelijke Finanties en Ko
loniën. De nationale Bank ook blijft bestaan,
en de Spaar- en Lijfrentkas en de Nationale
Maatschappij voor Belgische Spoorwegen.
Het verbrekingshof blijft één; dus zou de
burgerlijke, strafrechtelijke en handelswet
geving ook gemeenschappelijk zijn.
Ook de pensioenwet zou dezelfde zijn voor
beiden, en bijna zeker ook al de sociale wet
ten en lasten door de wet opgelegd, of anders
zou er een onuithoudbare concurrentie be
staan van den eenen Staat tegenover den
anderen.
De lasten om de centrale organismen te
laten leven zouden gemeenschappelijk moe
ten gedeeld worden, zoodat wellicht een ge
lijkaardig' belastingstelsel zich zou opdringen.
Wel zou elke staat vrij blijven, gelijk nu ook
de Provinciën en gemeenten daarin zelfstan
dig handelen, maar de bondskamer zou een
machtigen invloed kunnen uitoefenen.
De Congo wordt verdeeld in een Vlaamsch
en een Waalsch administratief gebied doch
onder beheer van één gouverneur generaal.
En het leger? Om die moeilijkheid te ont
gaan, wordt het afgeschaft. En als nu een
van beide staten er een wil hebben, mag het
ook daarin niet zelfstandig optreden?
Vergeten we echter niet dat de internatio
nale betrekkingen van de bondskamer af-'
hangen
Uit de enkele opmerkingen die wij tus-
schenin plaatsten, kan men steeds opmaken
met hoeveel moeilijkheden de verwezenlij
king van dergelijk statuut zou gepaard gaan.
Eens verwezenlijkt zou het in geen geval
voldoening géven aan de extremisten, 't wa
re dus ongedaan werk. Wat ons betreft, we
zouden Vlaanderen en alle Vlamingen bekla
gen, moesten ze wachten naar die verwe
zenlijking' om rechtsherstel te bekomen. Om
gekeerd kan men voor het Vlaamsch rechts
herstel minstens evenveel bereiken langs
den weg der bestuurlijke hervormingen die
noodzakelijk in de lijn liggen van elke vlaam
sche beweging. Uit Het Belfort
SCHULDBRIEVEN VAN DE
van
Er is aan de Dragers van zulke Schuld
brieven kennis gegeven dat hunne titels in
geval van vernieuwing zullen mogen ont
vangen worden door de
DE KLAS VAN 1931.
De statistieken, betreffende de taalkeuze
der militieplichtigen der klas 1931, zijn juist
verschenen.
Deze cijfers wijzen op een vooruitgang van
het vlaamsch bewustzijn.
Verleden jaar gaven een veertiende der
manschappen uit de vlaamsche gewesten,
(de taalgrens inbegrepen) de voorkeur aan
fransche opleiding.
Thans voor de klas 1931 is de verhouding'
gedaald op een zestiende, zoodat de vlaam
sche vooruitgang gevoelig is.
Op 21867 Vlamingen zijn er slechts 1367
die een fransche opleiding verkiezen.
In geheel het land kozen er, voor de klas
3$*,. t>.t Nederlandsch 22.942; het Fransch
l7.'937 en het Duitsch 294.
Hier rijst nu een vraagske.
Verleden jaar waren er, evenals nu, dui
zenden soldaten méér die het Nederlandsch
als opleidingstaal verkozen dan er waren
voor het Fransch. Door een wondere bere
kening' van gelijkheid in rechte en in feite,
die wij alleen aan de moedwilligheid van
ons verfranschte militair corps te danken
hadden, waren al de soldaten der klas 30
verdeeld in 44 legergroepen, waarvan er 16
het Vlaamsch als opleidingstaal gebruiken
en 28 het Fransch. Zoo werd het voordeel,
dat bij de taalkeuze gegeven werd, groote-
lijks vernietigd.
Nu zijn er voor de klas 31 vier duizend
zeven honderd en elf (4711) méér soldaten
die het Nederlandsch als opleidingstaal aan
gevraagd hebben dan die van het Fransch
en van het Duitsch bijeen.
Wij zijn zeer nieuwsgierig te weten of men
voor deze 4711 Vlamingen méér, nogeens 12
vlaamsche opleidingscentrums min zal we
ten te vinden dan fransche? Dit toont ons
eens te meer welke schreeuwende wantoe
standen er nog immer bestaan in ons bel-
gisch leger in zake taalregeling. Op den ver
nederenden toestand dat onze taal, het
Vlaamsch, maar de taal is van dezen die
bevolen worden, wijl het Fransche nog im
mer de taal blijft van dezen die bevelen,
komen wij wel eens terug.
In de waalsche provinciën vroegen 350
manschappen het Nederlandsch tegen 340
verleden jaar.
In het geheel genomen is de nieuwe taal
keus zeer bevredigend uitgevallen voor de
Vlamingen en de Militaire Overheid zal er,
gaarne of noode, wel moeten mede rekening
houden.
KATHOLIEK PROVINCIAAL CONGRES.
Er bestaat een Katholieke Unie met het
doel de Katholieken uit de verschillige stan
den bijeen te.brengen en samen de katholieke
belangen te verdedigen.
Maar die Katholieke Unie geeft zoo weinig
teeken van leven. De Katholieken van West-
Vlaanderen vinden dat er te veel werk op de
plank is, om in zalig nietsdoen hun tijd door
te brengen en daarom hebben zij beslist van
op Zondag 5 Juli een Provinciaal Katholiek
Congres te houden te Brugge.
Alle standen zullen er vertegenwoordigd
rijn. Behalve standsbelangen zullen ook al-
gemeene katholieke belangen verdedigd
worden.
Daar zullen vier afdeelingen bijeenkomen,
waar er over de volgende vraagstukken zal
gehandeld worden:
a) De Katholieke Actie in 't algemeen, met
daarbij het belang dat de Katholieken heb
ben bij de spoedige oplosing van het taal
vraagstuk en ook de politieke opleiding der
jeugd.
b) De drukpers in Vlaanderen.
c) De familiepolitiek.
d) De economische vraagstukken.
Ter gelegenheid van dit Congres zal er te
Brugge eene zeer eigenaardige tentoonstel
ling gehouden worden van alle katholieke
bladen en tijdschriften van geheel het land.
Dit Provinciaal Katholiek Congres zal in
alle opzichten uiterst belangrijk zijn. Mocht
dit Congres goed gelukken ter versterking
van de katholieke gedachte.
BELANGRIJKE ONDERVRAGING.
Wij hebben er reeds meermalen op gewe
zen dat de ondervragingen ter Kamer ge
woonlijk weinig om 't lijf hebben. Mees
tendeels is er ievers eene plaatselijke moei
lijkheid die in het spel is en de ondervrager
wordt gewoonlijk afgescheept met een ant
woord dat op niets trekt.
Thans echter is eene ondervraging op
komst die de algemeene politiek van het
land betreft en waarvan er veel te verwach
ten valt.
Op 5 Mei zullen drie ondervragingen ge
daan worden door de heeren Sap (Katho
liek) De Vos (VI. Nationalist) en Mathieu
(Socialist) over de inzichten der Regeering
betreffende het oplossen van het taalvraag
stuk.
In den laatsten tijd is het ongeduld der
Vlamingen langs vele kanten meer en meer
tot uiting gekomen.
Wij verwachten er ons aan dat Minister
Jaspar eene klare taal zal spreken en dat
hij wel zoo goed zal zijn ons te overtuigen
dat de Katholieke Vlamingen het volle ver
trouwen mogen behouden in de Regeering
die de vlaamsche .kwestie in den geest van
het vlaamsche volk zal oplossen.
DE NIEUWE BELASTINGEN.
De nieuwe lasten door den Ministerraad
goedgekeurd voorzien de verhooging van de
erfenisrechten in zijdelingsche lijn, de ver
hooging van de luxetaks van 6 tot 8 voor
den verkoop in het groot, de verhooging
van de overdrachttaks van 1 tot 2
De nieuwe formule die de supertaks moest
vervangen zal ook gewijzigd worden, zoo
danig dat al de inkomsten boven de 100.000
frank voortaan zullen vallen onder het stel
sel voorzien voor de inkomsten boven de
300.000 fr.
Daarbij worden opnieuw 300 millioen be
schikbaar gesteld voor het Crisisfonds.
DE VLAAMSCHE WETSONTWERPEN.
Het wetsontwerp op de taalregeling in de
Besturen is bijna klaar. De Ministerraad
moet er nog een laatste hand aan slaan.
Denkelijk zal het binnen een paar weken
bij het Parlement ingediend worden.
In de bevoegde parlementaire commis
sie werd het wetsontwerp van Minister Jan-
son op het Taalgebruik in het Gerecht on
derzocht. Aan den tekst van den heer Jan
sen heeft M. Marck hier en daar gelukkige
wijzigingen voorgesteld. Dit gedeelte van het
taalvraagstuk zal welhaast in het Parlement
kunnen besproken worden en gestemd. Na
tuurlijk is het hier vooral het Parlement dat
er den noodigen spoed dient aan te geven.
Blijven nog de wetsontwerpen op het
Lager- en het Middelbaar onderwijs. De be
spreking er var, neemt aanvang in den
Senaat, den 19 Mei, daags na de terug
komst van Senator Pater Rutten uit Rome.
Het verslag van Pater Rutten inzake Lager
Onderwijs is sinds geruimen tijd uitgebeeld.
Welhaast zal zijn verslag over het Middel
baar Onderwijs, eveneens verschijnen. Men
beweert dat het een sterk document zal zijn
ter verdediging van wat de Vlamingen op
het gebied van onderwijs vergen.
Er moet nog iets bijgevoegd worden.
De Regeering heeft het nu eenmaal zoover
laten komen, dat de Vlamingen achterdoch
tig zijn en volstrekt geen vertrouwen meer
hebben in de belgische wetgeving in zake
taalregeling. Elke taalwet werd door de ad
ministratie verkeerd toegepast. En de Vla
mingen kunnen noch willen niet de eeuwige
gefopten zijn. Nieuwe wetten zijn onvol
doende en ondoelmatig, als ze niet samen
gaan met eene doeltreffende hervorming
van de kaders en de administratieve organi
satie, die de eerlijke toepassing' van die wet
ten waarborgt.
Het beste zal dan wel zijn een radicale
en afdoende vlaamsche wetgeving op alle
gebied met daarbij nog een nieuw statuut
voor Vlaanderen, met' de waarborg' van de
voorgestelde hervorming in de onderscheide
ne hoofdorganismen van den Staat. Dat is
het eenige middel, nu dat het gewettigd wan
trouwen door allen wordt erkend en toege
geven, om zoo spoedig mogelijk nieuwe sym-
pathiën te verwekken in Vlaanderen.
In de naaste week zullen wij vernemen
of Minister Jaspar de macht bezit om dat
te doen. Laat het ons hopen.
■BI
met verlaagden melkbak
draaiende op eene spil
voorstaanders des vooruitgangs.
DE ZAAK LEO MOULIN.
De aanhouding in Italië van den Brussel-
schen leeraar Leo Moulin geeft aanleiding
tot het houden van meetings in Brussel en
tot het voeren van allerei commentaar in
de Belgische en Italiaansche bladen. Naar
berichten uit Italië, was Moulin naar Italië
gereisd met een reiskoffer met dubbelen bo
dem en is bewezen dat hij als bemiddelaar
optrad tusschen de anti-fascistische groepen
die in Italië vertoeven en naar Belgie zijn
uitgeweken.
Het gerecht zal zijn verloop hebben, aldus
de Italiaansche fascistische pers.
HET HOEKJE GROND.
Heer Baels, minister van Landbouw, heeft
zoo even een rondschrijven gezonden aan de
heeren Gouverneurs der provinciën, om hun
te verzoeken aan te dringen bij de gemeen-
teoverheden, de commissis van hulpverlee
ning en de werkloosheidsbureelen alles in
't werk te stellen tot het algemeen versprei
den van het werk van Het hoekje Grond
Het bebouwen van een stukje grond is een
heilzame bezigheid bij uitstek; want het ver
schaft den arbeider en den geringen bedien
de, een ware stoffelijke en zedelijke hulp.
In deze tijden van wereldcrisis, brengt dit
ministerieel initiatief een uitstekend middel
aan tot bestrijding van de werkloosheid.
Allen, die er toe bij machte zijn: eige
naars, landbouwers, nijveraars, particuliere
en openbare organismen, zullen niet nalaten
de noodige opofferingen te doen, om de ver-
eischte gronden ter beschikking te stellen
van den Bond van het Hoekje Gronds
waarvan heer Goemaere, 21, Grensstraat,
Brussel, de bestendige secretaris is.
OUDE-NIEUWE VRIENDEN.
Een afdeeling der Engelsche vloot zal bin
nen kort een bezoek brengen aan Duitsch-
land. Daarna zal de Duitsche vloot een te
genbezoek brengen aan Engeland.
In alle geval de ontmoeting van die oude
vrienden, thans nieuwe vrienden, kan maar
bijdragen tot het verspreiden der vredege-
dachte. Dat bezoek is oneindig veel beter
dan de ontmoeting van de twee vloten over
veertien jaar in de Cattegat
Mochten de twee vloten elkander nog veel
vredelievende bezoeken brengen!
DE ECONOMISCHE CRISIS.
Het indexnummer voor April bedroeg 808
punten, 3 punten min dan vorige maand.
De vooruitzichten zijn dat het cijfer in
den loop der volgende maanden nog eenigs-
zins zal dalen en dat het zich rond de 800
zal slabiliseeren.
De werkloosheid is gedaald. In den crisis
toestand is er een lichte verbetering op
te merken.
Alles wijst er op dat ons land het hoogste
punt der economische crisis bereikt heeft en
dat zich reeds teekens van beternis voordoen.
Maar wat er ook gebeure, de werkloozen
mogen gerust zijn, de Regeering in het al
gemeen en het Ministerie van Nijverheid en
Arbeid in het bijzonder, zal hen in den nood
niet verlaten.
Minister Heyman heeft aangekondigd dat
er 400 millioen steungelden voorzien zijn,
100 millioen ingeschreven op de gewone mid
delen van zijn Ministerie en 300 millioen
door leening.
Het werkende volk zal wel zelf kunnen
besluiten of het in Minister I-Ieyman een
vriend heeft of niet.
HET ZOMERVERBLIJF
VAN ZIJNE HEILIGHEID DEN PAUS.
Door artikel 14 van het verdrag, dat de
Romeinscne kwestie heeft opgelost erkent
Italië het eigendomsrecht van het pauselijk
paleis in het kleine stadje Castel Gandolfo.
Op 't oogenblik wordt daar ijverig gewerkt.
Het paleis wordt hersteld. Het zal met het
oude pauselijke paleis verbonden worden.
Het zal Ingericht worden tot zomerverblijf
van den LI. Vader.
EERSTE VLAAMSCHE WETGEVING.
Het West-Vlaamsche Davidsfonds, in
gouwvergadering vereenigd te Roeselare op
19 April 1931,
J oordeelt dat de wetsontwerpen betrekkelijk
de oplossing van de verschillende Vaamsche
i vraagstukken den voorrang verdienen op alle
andere, waaronder sommige, zooals dat op
de lijkverbranding zelfs niet verdienen in
aanmerking te worden genomen;
drukt den wensch uit, dat de vervlaam-
sching der openbare besturen zonder verder
uitstel worde doorgevoerd, op grond van de
ééntaligheid van Vlaanderen, wil zeggen
door het inrichten, varx volledig ééntalig
Vlaamsche besturen met Vlaamsche krachten
en geleidelijke afschuiving van de niet-
Vlaamsche krachten;
maakt, in verband met deze regeling, alle
voorbehoud nopens de uitslagen van de
jongste volkstelling^ inzonderheid wa'j de
taalgrens betreft.
TE LEUVEN.
De H. Van Dievoet heeft in een voor
dracht over de vlaamsche leergangen te Leu
ven het hiernavolgende verklaard:
Wij hebben, zeide de heer Van Dievoet,
een onderhoud gehad met Zijne Eminentie
te Mechelen. Het is de innigste wensch Zijns
harten dat er zoo gauw mogelijk te Leuven
een volledig Vlaamsche universiteit worde
gesticht ten gerieve der Vlaamsche jeugd.
Zijne Eminentie zelf heeft ons veroorloofd
haar wensch in het openbaar uit te druk
ken
Naar verder blijkt uit de uiteenzetting van
den H. Van Dievoet, zijn om de Vlaamsche
leergangen van thans op te voeren tot een
volledig universiteitsinrichting, nog 70 pro
fessoraten te verleenen.
LUCHTVAART.
Op 1 Mei werd het Luchtvaartstation te
Antwerpen ingehuldigd in tegenwoordigheid
van Prins Leopold en Prinses Astrid. Belgie,
dat zcowat te midden de groote landen van
Europa ligt, is ook het groote kruispunt
van internationaal verkeer. Het mocht niet
anders of Belgie moest ook op gebied van
luchtvaart op de hoogte van dezen tijd blij
ven. Het luchtvaartstation van Antwerpen,
met zijn reusachtige gebouwen en bijgebou
wen en zijn uiterst-moderne inricting be
antwoordt ten volle aan dit doel.
DE VAART YPER-KOMEN.
Ondervraagd over de vaart Yper-Komen
verklaarde Minister an Caenegem dat er
voor deze vaart van 300 ton er verschillige
millioenen noodig zijn en dat er voor een
vaart van 300 ton heden ten dage geen
economisch werk meer is. Wij moeten thans
vaarten aanleggen van 600 ton, zegde hij
en hoezeer hij het ook betreurt, kan hij
vooralsnu geen bevrediging geven.
KWESTIE VAN HULPGELD.
De Socialisten, zoowel als de Liberalen,
vinden er graten in dat het vrije katholieke
onderwijs gesubsideerd wordt. Ziet ge, er is
spraak van hulpgeld en niet van onderhoud.
De Liberalen die zijn gierig. Zij hebben
geld genoeg om eigene scholen te bouwen,
doch zij doen het niet. Zij trachten een
voudig meester te spelen in de officieele
scholen die zij, wel ten onrechte, als hunne
scholen aanzien. Dat kost hen niets.
De Socialisten hebben enkele vrije scho
len, vooral vakscholen, waarvoor zij toelage
ontvangen vanwege den Staat. Wat verwij
ten zij aan aan de Katholieken? De .Socia
listen willen geen tweemaal betalen, zeg
gen zij. Waarom nemen zij het ons kwalijk
dat wij geen driemaal willen betalen?
Driemaal? Maar zeker. Wij betalen belas
tingen als iedereen, welke gedeeltelijk die
nen om het officieel onderwijs te bekostigen.
Wij betalen mede in de hulpgelden die
aan de vrije scholen gegeven worden en wij
betalen een derde maal om de verdere on
kosten dier scholen te bestrijden.
'jt Is wel eigenaardig dat de Socialisten
altijd maar voort niet begrijpen willen dat
het niet anders kan of dat katholieke ouders
een godsdienstig onderwijs eischen voor hun
kinderen. De Socialisten begrijpen ook niet
dat het ten slotte de kinders der arbeiders
zijn die het slachtoffer zijn van hun hard
vochtig sectairisme.
BEKENTENIS.
Al de brusselsche bladen halen aan wat
te lezen stond in L'Humanitévan Parijs,
dat de staking der brusselsche letterzetters
geleld wordt door de Communisten. Het is
goed dat zulks in de-arbsidersmiddens alge
meen gekend zij.
NA SPANJE ANDERE MONARCHIEËN
ZEGT H. VANDERVELDE.
I-lavas meldt dat h. Vandervelde, Maandag,
in het paleis van den Senaat te Madrid is
aanwezig geweest op de vergadering der In
ternationale Syndikale Federatie. Minister
van Arbeid Largo Caballero zat voor.
M. Vandervelde nam ook het woord om
het spaansche volk geluk te wenschen; hij
voegde er aan toe dat zekere monarchieën
hetzelfde lot zullen ondergaan als de Spaan
sche. GUIDO.
Gemeld wordt dat de steamer Kombo-
vevan de Lloyd Royal Beige te Antwerpen
vervracht wordt op 30 dezer of op 1 Mei.
Die steamer brengt uit China het stoffelijk
overschot mede van Z. E. P. Theophiel Ver
bist stichter der Missiecongregatie van
Scheut. De overblijfselen zijn in een kost
bare Chineesche kist ingesloten; deze is ge
maakt uit cederhout van Corea kunstig be
werkt en versierd naar Chineesche wijze.
Te dier gelegenheid zal een godsdienstig
huldebetoon plaats hebben te Antwerpen,
geboortestad van P. Verbist; daarna te
Brussel, waar hij vooraleer zijne missiecon
gregatie te stichten, aalmoezenier was aan
de militaire school.
Een eerekomiteit werd samengesteld onder
de Hooge Bescherming van Z. K. H. den
Hertog van Brabant en het Voorzitterschap
van Z. Em. Kardinaal Van Roey, Aartsbis
schop van Mechelen, Primaat van Belgie en
Z. Eexc. Mgr Micara, Pauselijken Nuntius.
Te Antwerpen en te Brussel houden zich
de uitvoerende komiteiten bezig met het
inrichten van het huldebetoon waarvan wij
het programma later zullen mededeelen.
IBBflBBBBBBBBQCSSlBBBBBaElBEaUBiaaB
Zaterdagnamiddag, rond 5 uur, kwam de
14-jarige Roger Teirlinck, wonende in de
Voorzienigheidsstraat, nr 100, per velo uit
de St Rochuslaan gereden. Aan den hoek
der Wagenmakersstraat botste hij met ge
weld op de vrachtauto van den h. Depoor-
ter, nijveraar, die uit laatstgenoemde straat
kwam gereden.
De jongen was er nog al erg aan toe.
Benevens een gapende wonde aan het hoofd,
kloeg hij nog over inwendige pijnen.
.affittHSKlH!ESBHB9ilSa£232$Q»2!C3aBH:
De New-Yorksche douanen hebben aan
boord van een Duitsch schip 'n hoeveelheid
morphine, ter waarde van vijf duizend dol
lars in beslag genomen.
Men denkt te doen te ebben met een mach
tig internationaal syndikaat, hetwelk groote
hoeveelheden verdoovingsmiddelen naar
Amerika stuurt.
I