PROV. KATHOLIEK CONGRES
HOE PELSEN BEWAREN
SANATORIUM S* IDESBALD
DE FEESTEN VAN PADÜA
PAST HEM JOE
SPANNING TUSSCHEN
VATICAAN EN FASCISM
DE STAKING
IN 'T FRANSCH NOORDEN
IS K. V. R. 0. ZOO ZIEK
WHHXBHMBIHMHHMMH»HHMB»BI!S
POLITIEK OVERZICHT
'MELOTTE
ZONDAG 14 JUNI 1931.
WEEKBLAD 35 CENTIEMEN
28" JAAR. M1 24.
mtuMsm
Abonnementsprijs
|ln 't Land:
jfln Stad:
Ifrankrijk:
per jaar:
1 (per post)
18 fr.s
17 fr.i
35 fr.i
IAndere landen: 40fr.|
TARIEF:
Kleine Berichten:
1 fr. per regel
DE FflPEB2N6flESUB
inlassching 4 Pfr. J I NOTARIEEL-, ANNONCEN- EN NIEUWSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN Wie inllchti^en over aankondi-g g
bureel dat hun bedient, en niet aan ons.
Telefoon Nr 9. Uitgever SANSEN-VANNESTE, Poperinghe. Postcheck Nr 15.570.
g Alle annoncen zijn t§
g vooraf te betalen g
gen moeten tegen dei 1
g Donderdag noen i
ingezonden worden
g Kleine berichten g
tegen den g§
g Vrijdag noen.
1 TARIEF:
g Notarieele g
Verkoopingen: g
90 cent.
per gewone regel, ff
Annoncen:
gingen, wordt verzocht een postzegel voor p =prijzen op aanvraag
santwoord bij zijn schrijven te voegen. s
TE BRUGGE
op ZATERDAG 4 en ZONDAG 5 JULI 1931
Op 5 Juli aanstaande zullen al de katho
lieken van West-Vlaanderen in Congres te
Brugge vergaderen.
Het doel van een congres is tweeërlei.
Vooreerst dienen de vraagstukken van ac-
tueelen aard bestudeerd. De ontworpene bij
eenkomst heeft diensaangaande een uitge
breid programma opgesteld.
Familiepolitiek. Wat voor de kroostrijke
gezinnen in het verleden gedaan werd; welke
wenschen nog moeten vervuld worden; het
princiep van de familie in de verordening
over het algemeen stemrecht doen inlas-
schen: dit zijn allen punten die stof zullen
leveren aan de beraadslagingen eener af-
deeling.
De krisis ontreddert ons ekonomisch leven:
landbouw, handel, nijverheid worden geteis
terd; het getal der werkloozen blijft groot,
begrootingen van staat, provincie en stad
zien hun evenwicht in gevaar. Hoe zouden
naar geen middelen uitgezien worden om de
krisis te keer te gaan? Eene tweede afdeeling
zal trachten klaar te zien in dezen benarden
toestand.
De algemeene katholieke politiek verdient
ook ons aller belangstelling. Hoe moet buiten
den krisistijd propaganda gevoerd worden
om het getal katholieke georganiseerden te
doen aangroeien; eene politieke partij die
immers niet vooruitgaat is tot den onder
gang gedoemd. Voegt daarbij het zoo drin
gend vraagstuk der jeugd. Onbetwistbaar is
het dat op enze dagen vele jonge lieden af
zijdig blijven van de politiek; en wanneer zij
zich door de politieke bekommernis laten be
zielen, zal het nog dikwijls in de rangen dei-
extremistische partijen zijn, dat zij zich laten
inschrijven. De jeugd is de toekomst; uit
hare scharen zullen de leiders van morgen
opstaan. Daarom is het noodzakelijk alles in
het werk te stellen wat mogelijk is om ze te
veroveren; en ze bij ons te behouden. Dit
punt zal aanleiding geven tot belangrijke
besprekingen.
De pers zal het middenpunt zijn der be
langstelling. Immers in congressen en ver
gaderingen zijn maar een zeker getal men-
schen die het goed meenen en veelal bij
voorbaat overtuigd zijn van de noodzakelijk
heid eener katholieke politiek. Maar de pers,
het dagblad, het weekblad wordt in alle hui
zen verspreid; het vindt lezers van allen
ouderdom, van alle denkwijze. Het geschre
ven woord blijft het bijzonderste middel om
gezonde gedachten te verspreiden, zooals het
cok eilaas een wapen is om het kwaad vooruit
te helpen. Daarom zal eene bijzonders af
deeling de persbelangen bespreken; daarna
zal eene tentoonstelling geopend worden,
waarin alie katholieke bladen en tijdschriften
zullen aangeduid worden. Het vlaamsche
vraagstuk ook zal opnieuw toegelicht worden.
Eene groote algemeene vergadering' zal het
Congres sluiten, waarin gezaghebbende lei
ders der katholieke partij den weg zullen
aanduiden, welke dient gevolgd te worden.
Het eerste doel van een congres: de studie
der actueele vraagstukken zal dus op schit
terende wijze verwezentlijkt worden.
Maar het tweede en misschien wel het bij
zonderste doel van een congres is de toena
dering tusschen al de katholieke krachten
bewerken.
Wij leven in een stelsel van standenverte
genwoordiging. Deze organisatie is nuttig, in
dien zin dat zij de bijzondere belangen van
iedere stand behartigt en verdedigt. Maar
wordt niet somtijds het algemeen belang uit
het oog verloren? En nochtans eene doel
treffende organisatie bestaat alleen wanneer
hiërarchie bestaat tusschen de verschillende
belangen: wanneer zedelijke princiepen stof
felijke factoren beheerschen. Het congres zal
aan onze leden herinneren dat indien zij
landbouwers, werklieden of burgers zijn, ieder
bekommerd met persoonlijke voordeelen, zij
vooruit en vooral katholieken zijn, die hun
ne godsdienstige en hunne zedelijke belan
gen moeten verdedigen en daarom in ver
standhouding en eenheid de macht moeten
vinden om deze taak te vervullen.
Indien het wensehelijk is dat voor standen-
vraagstukken iedere stand afzonderlijk zijne
belangen verdedige, is het wensehelijk dat
van tijd tot tijd zij met de leden van andere
standen verbroederen, al ware het maar om
eepe eensgezinde katholieke overtuiging te
vertolken.
Daarbij het algemeen belang treedt zoo
beter op den voorgrond: algemeen belang dat
het opperste doel blijft van alle politiek, en
dat aan alle standen oplegt, zoowel in de
verkiezing' der kandidaten als in het opstel
len van eigen programma nooit de opperste
princiepen te verkrachten.
Meer dan ooit hebben wij de katholieke
samenhoorigheid noodig. In tijden van kri
sis, zooals deze die wij voor het oogenblik
beleven, is het niet moeilijk menschen die
mistevreden en ongeduldig zijn op te ruien.
De oppositie, die alles mag beloven, vermits
zij de verantwoordelijkheid van het bestuur
niet heeft, zal eenen geweldigen kamp voeren
tegen de te vormen regeering. Deze moet dus
kunnen rekenen op den steun van alle ka
tholieke eensgezinde krachten.
Daarbij in 1932 zullen de gemeenteverkie
zingen plaats grijpen en in 1933 de alge
meene verkiezingen. Wie zou betwisten dat
-••Verkiezingen alleen gunstig' zijn, wanneer de
Voorbereidende maatregelen op doelmatige
Wijze werden uitgevoerd. Zeker mogen wij
zijn dat de strijd hevig zal zijn. De socia
listen kondigen reeds aan dat zij do verkie
zingen aanschouwen als de bekrachtiging
hunner politiek; als de dageraad van een
nieuw tijdstip. Om deze pogingen te verijde
len, moeten wij van nu af allen zonder uit
zondering, den eed afleggen onverpoosd te
ijveren voor de zegepraal onzer grondbegin
selen. Het kongres moet al onze vrienden
Mkker schudden; de verkiezingsperiode
openen; de veroveringswil in onze rangen
doen laaien.
Wij, katholieken, weten dat alleen onze
princiepen de samenleving kunnen redden,
omdat zij rekening houden met de bijzon
derste factoren der beschaving, zooals ze
het kristendoin tot stand heeft gebracht en
omdat zij terzelfdertijde allen waren voor
uitgang bevorderen. Daarom vragen wij aan
al onze vrienden van West-Vlaanderen op
5 Juli naar Brugge te komen, ten einae
hier eene grootsche betooging te houden die
een nieuw vruchtbaar tijdstip opene ten
bats van Kerk en vaderland.
PROGRAMMA:
Zaterdag 4 Juli
Te 15 uur: Opening der tentoonstelling der
drukpers in de feestzaal van het St Lode-
W'ijkscollege, Dweerstraat.
Zondag 5 Juli
Te 9 uur: Gelezene Mis in O. L. V. Kerk.
Te 10 uur: Vergaderingen der afdeelingen
in de lokalen van het Middenstandshuis,
Garenmarkt, 17.
1" Afdeeling: ALGEMEENE KATHO
LIEKE BELANGEN.
Voorzitter: H. A. Claeys, advokaat-ge-
nieenteraadslid, Brugge; Secretaris: H. J.
yanden Bussche, bediende-gemeenteraads-
]id, Brugge; Inleiders: E. H. A. Desmet, On
derpastoor, Iseghem, H. X. Smeesters, bank-
toezichter, Kortrijk, H. J. Vanden Berghe,
bestendig' afgevaardigde, Rousselare.
2° Afdeeling: FAMILIEPOLITIEK.
Voorzitter: H. A. Vancoillie, Senator, Rous
selare; Secretaris: H. A. Kempynck, advo-
kaat, Brugge; Inleiders: H. A. Allewaert,
volksvertegenwoordiger, Iseghem, H. C. Du-
rein, handelaar-schepen, St Andries, H. M.
Geüens, advokaat-schepen, Brugge.
3" Afdeeling: DRUKPERS.
Voorzitter: H. A. Mayeur, Voorzitter van
den Provincialen Raad van West-Vlaande-
ren, Kortrijk; Secretaris: H. Joz. Verbake,
hoogstudent, Brugge; Inleiders: H. R. De-
man, stadssecretaris, Rousselare, H. L. Ds-
schodt, Poperinghe,
4" Afdeeling: ECONOMISCHE BELAN
GEN.
Voorzitter: H. Bekaert, nijveraar-burge-
meester, Sweveg'hem; Secretaris: H. A. Maer-
tens, lie. in handelswetenschappen, Brugge:
Inleiders: H. A. Lommez, advokaat-bestendig
afgevaardigde, Yper, H. Muilie, senator, Dot-
tenys, H. A. Seynaeve, nijveraar-schepen,
Oost-Roosebeke, H. C. Staes, nijveraar-bur-
gemeester, Iseghem.
Te 14 uur: Algemeene vergadering in de
feestzaal van het Christen Werkersverbond,
Oudenburgstraat, 19.
Zullen er het woord voeren: H. H. Baels,
Oostende; H. V. Van Hoestenberghe, burge
meester, senator, Brugge; H. R. De Bruyne,
volksvertegenwoordiger, Brugge; E. P. Van
Gestel, Dominikaan, Leuven; H. J. Vanden
Berghe, Bestendig afgevaardigde, Rousselare.
Zend eenvoudig uw adres aan de fir
ma F. Vandevoorde, 31, Boterstr., Yper.
GRATIS ontvangt ge volledige be
schrijvingen en nuttige wenken.
HET
op De Lovie te Poperinghe
lende Italiaansche bladen verslagen afkon- zielig gekruip het privaat initiatief zooveel
digen over vergaderingen der Katholieke mogelijk tracht te kelderen.
Actie, welke den laatsten tijd zijn gehou- Dat gaat onder den mooien naam van or-
j den, klaarblijkelijk met geen ander doel, ganisatie. Den K. V. R. O. en de andere
dan een onjuiste voorstelling van zaken te private organismen werd een kontrakt voor-
Wij worden zooevei^ in staat gesteld dengeven, zooals trouwens in het fascistischgelegd dat niet minder dan 65 artikelen be-
tcioo- van rin Vioiialihoiino- rror, Ha ••ioi/on ^anip over algemeen, waar het geldt de vat. De publikatie van dit dokument ware
DRUKKE EN GROOTSCHE VOORBEREI
DING. DE DEVOTIE TOT IL SANTO.
DE FEESTVIERING DUURT EEN
JAAR.
Een Nederlander, die Padua een dezer
dagen bezocht, schrijft, onder meer het vol
gende ovër de feestelijkheden in de stad
van den H. Antonius van Padua.
De eerste indruk bij het betreden van
Padua is: Ze staan hier voor groote fees
telijkheden Sint Antonius blijft nóg steeds
de geliefde heilige en alhoewel er sedert
eenigen tijd nog andere heiligen, van lateren
datum, met veel devotie door het volk aan
roepen worden, toch blijft Sint Antonius een
der hemelbewoners, die meest door de aard-
sche bewoners wordt aangesproken. Daar
om zal het de lezers voorzeker aangenaam
wezen wat meer over de feestelijkheden te
vernemen.
Met koortsachtige ijver wordt in Padua
door honderden menschen gewerkt aan het
verbeteren der straten.
In de kerk St Antonio is het, eiken dag,
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, een
hakken en slaan en poetsen en schuren, dat
hooren en zien vergaan.
Maar de devotie tot II Santo laat zich
niet wegschuren, want alsof het er muisstil
is, zoo gaat de devotie der honderden even
goed haar gang.
De inwoners van Padua zijn zeer geest
driftig en vertellen met een overvloed van
woorden over de aanstaande feestelijkheden.
Zelfs een kloosterling wist te vertellen dat
waarschijnlijk de Paus zelf op den eigen
lijken jubeldag 13 Juni in Padua zou
komen.
Alhoewel in de stad de gewone hotelruimte
zeer groot is gezien deze streek voor pel
grims heeft men nog een speciaal Hotel
del VII Centenairegebouwd, met 300 bed
den. Verder is er nog een ruim gebouw, waar
in vroeger eene bank gevestigd was, in ge
reedheid gebracht voor de bedevaarders.
Het feestcomiteit heeft twee onderafdes-
lingen, een godsdienstige, waarvan de vica
ris-generaal en één civiel, waarvan niemand
minder dan Mussolini de president is.
Gedurende, een jaar duurt de feestviering
die officieel, op 29 Mei begint met de voor
bereiding tot het feest». Het zou te lang
duren eene opsomming te geven van alles
wat er in dit jubeljaar gebeuren zal. Op
12 Juni zal de Cardinaal-legaat door alle
overheden aan de statie* worden afgehaald,
en op 13 Juni zal hij in het heiligdom van
Sint Antonius celebreeren. De bisschoo van
Padua, Mgr Elia Dalla Costa, zal eene pre-
dicatie houden in tegenwoordigheid van het
generaal bestuur der paters Franciscanen,
conventueelen, het Venitiaansche episco
paat, het kapittel en de geestelijken van de
kathedraal, de gezamenlijke geestelijkheid
van Padua en alle civiele en militaire over
heden.
Vanaf 23 Mei komen den Dinsdag al de
parochies van Padua, elk op haar beurt met
de geloovigen eene bedevaart houden.
En zoo wisselen godsdienstige en burger
lijke feesten elkaar af, totdat eindelijk in
Juli 1931 de sluiting van het jubeljaar plaatst
vindt.
We hebben reeds gemeld dat de feestelijk
heden niet alieëïi tot Padua bepaald blij
ven. Op 30 Mei 1932 hebben ook plechtighe
den plaats te Spoleto, omdat, op dien dag,
aldaar door Paus Gregorius IX, de. heiligver
klaring van St Antonio plaats vond. En
eindelijk heeft ook Campo-Sampiero, op drie
uur afstand van Padua, gedurende dit jubel
jaar zijn feesten. Daar predikte Antonius
vanaf een notenboom en hij heeft er zijn
Sanctuaire du Noyer. Vandaar ook werd hij
stervend naar Padua vervoerd, doch mocht
hst levend niet meer bereiken. Zijn laatste
wensch werd in vervulling gebracht. Zijn
stoffelijk overschot kwam op een Dinsdag in
Padua terug vandaar de bijzondere ver
eering op de Dinsdagen om er te rusten
bij zijne broeders, in wier midden hij ge
leefd had. Zoo was dit licht, dat aan de
oevers van de Tajo was opgegaan aan de
Brenta ter kimme gedaald.
uitslag van de behandeling van de zieken
binst het jaar 1930 te overlezen.
Binst 1930 werden 328 teringlijders aldaar
in behandeling genomen. Daarvan hebben
206 de inrichting verlaten: 49 volkomen ge-
nezenen; 36 wier toestand merkelijk was
verbeterd en 45 met lichte verbetering in
hunnen gezondheidstoestand; 27 zagen hun
nen toestand onveranderd; 23 waren verer
gerd en 26 zijn er overleden.
Vele dier zieken werden behandeld met
kunstmatige pneumothorax andere met
goudzouten ingespuit, terwijl enkele met
goed gevolg in het burgerlijk gasthuis van
Yper geopereerd werden.
Het vooruitzicht voor de 120 overblijven-
den is: 61 verbeteringen; 40 wier toestand
waarschijnlijk niet worden gewijzigd; 19
verergeringen.
Dit is nog een schooner uitslag dan het
jaar te voren. Er zijn nu 191 personen die
rechtstreeksch voordeel hebben bekomen
door hun verblijf in het Sanatorium Sint
Idesbald en slechts voor 109 op een totaal
van 326, kon de vooruitgang' van de kwaal
niet worden tegengehouden.
Bij de meesten onder hen omdat ze enkel
na lange ziektemaanden, als de kwaal reeds
erge verwoestingen had aangebracht, naar
het Sanatorium gekomen zijn of er heen ge
stuurd geweest zijn. Gezamelijk beteekenen
deze cijfers 60 't zij bijna de twee derden
welke veel voordeel hebben gehad door hun
verblijf alhier.
Dit is een prachtig resultaat, én voor den
geneesheer-bestuurder, Dr Sierens, én voor
de liefdevolle zusters aan wier zorgen de zie
ken zijn toevertrouwd. Dit is echter te ver
heugender, daar wij vernemen dat er aldaar
geen evacuatiesysteem bestaat, zooals in
andere soortgelijke inrichtingen.
Dat hoofdzakelijk hierop neerkomt: zoo
veel mogelijk vermijden dat de zieken in de
inrichting sterven door ze onder een of an
der voorwendsel elders te brengen.
Van de 180 personen die de inrichting heb
ben verlaten zijn er 109 die opnieuw bekwaam
werden bevonden de eenen in meerdere
mate dan de anderen om zich in het
maatschappelijk leven terug verdienstelijk te
maken door hunnen arbeid.
Wij moeten echter waarschuwen, dat het
tijdig behandelen van deze kwaal niet ge
noeg kan v/orden aangeprezen, en dat dit op
de voortreffelijkste wijze maar kan geschie
den in een inrichting die aan al de eischen
van de techniek en leefvoorwaarden voldoe
ning geeft. Wij verhopen dat de inrichting
St Idesbald, onder de kundige leiding van
Dr Sierens voornoemd, in alle opzichten on
der de beste zal mogen worden geteld, ten
bate van de werkersbevolking van West-
Vaanderen vooral, en onder hen de meest
verdienstelijken: de familievaders.
Er dient groote hulde en dank gebracht te
worden aan de heeren leden van den beheer
raad, die spijts groote moeilijkheden en be
grensde geldmiddels noch tijd noch inspan
ningen gespaard hebben om in zeer korten
tijd een der prachtigste Sanatoriums tot
stand te brengen in het wonderschoone
park van de Lovie, waar de honderden boo-
men en plantenvariëteiten verschillend van
kleur en geur niets dan leven wekken; het
park, beslaande eene oppervlakte van 56
Hectaren, biedt de heerlijkste wandelingen
aan de zieken, waar ze onophoudend van de
weldoende versche lucht genieten.
De breede vijver geeft aan tientallen van
zieken kans in den lommer van boom of
struik hun kommerlooze niet vermoeiende
liefhebberij van visschen te voldoen, terwijl
anderen gretig op het boocjen over den
waterspiegel drijven. Er wordt niets gespaard
om de zieken te verstrooien en aangenaam
heid te verschaffen; een prachtig tennis-
plein en een mooie boltra zijn aangelegd,
terwijl andere spelgelegenheden in 't voor
uitzicht zijn.
Hoe kan het anders of al deze toestanden
samen moeten eene uitverkorene plaats zijn
voor hen die in hun gezondheidstoestand
door 't lot minder begunstigd zijn, 't is dan
ook geen wonder of zijn al de plaatsen stand
vastig ingenomen en moeten zieken dikwijls
eenigen tijd voor opening' wachten.
Het Provinciebestuur en Gemeentebestu
ren verdienen ook hulde voer hunne offer
vaardigheid welke het oprichten ilan zoo
een groot werk mogelijk maakten.
werkzaamheid van deze actie, wordt ge
daan.
Het blad protesteert opnieuw tegen deze
wijze van doen, doch laat het verder aan
dc openbare meening over, een oordeel te
vellen over deae fascistische gedragingen.
Bovendien ziet men onmiddellijk, zegt de
Osservatore Romanodat zij, die geweld
plegen tegen de leden der Katholieke Actie,
hief de hoofdschuldigen zijn, doch slechts
\f.-'Ktuigen.
De actie der fascisten gaat inzonderheid
tegen Pizzardo, in verband met een rede
voering door dezen laatste op de algemeene
vergadering van de Italiaansche Katholieke
Actie uitgesproken,'besprekend, geeft enkele
uittreksels uit deze redevoering, om te be
wijzen dat zekere zinsneden, welke aan
Mgr Pizzardo worden toegeschreven, name
lijk daar waar hij de Katholieke Actie voor
doel het veroveren van het bewind zou heb
ben aangewezen, en waarop het fascistisch
offensief is gesteund, in deze redevoering
niet voorkomen.
De Katholieke Tijd uit Nederland, over
de spanning schrijvende, besluit:
En zoo, terwijl de soldaten op wacht
staan bij de Tiberbruggen en de straat
vegers de asch der verbrande Osserva
tore »'s opvegen, wachten wij op een rede
lijke oplossing voor de organisatie van het
katholieke openbare leven in den fascisti-
schen staat.
VELEN SPREKEN OVER AFSLAG
DE FIRMA FL. VANDEVOORDE
31, Boterstraat, YPER
Chicorei WYPELIER-TAFFIN
Belgische Fabriek
Naaml. Vennootschap, YPER.
VERDERE ONDERHANDELINGEN
De onderhandelingen Maandag ter Pre
fecture du Nord ingezet konden dien dag
niet geëindigd worden en zijn Dinsdag dan
ook voortgezet.
INCIDENTEN TE ROUBAIX
I Maandag is het te Roubaix tot erge inci
denten gekomen. De politie moest herhaalde
j malen chargeeren tegen een groep stakers
idie zich naar het Consortium wilde begeven.
Volgens berichten uit Londen, die wij
onder alle voorbehoud mededeelen, bestaat
er ernstige vrees voor afbreuk der diploma
tieke betrekkingen tusschen den Heiligen
Stoel en de Italiaansche Regeering.
De "/staatssecretaris van Binnenland-
sche Zaken houdt staan dat Italië 't recht
heeft den Bond der Katholieke Studenten
te ontbinden, 't geen wordt betwist door
het Vaticaan. Moest de Regeering in die
houding volharden, aldus den Londenschen
berichtgever, dan is het de breuk.
De feiten der laatste dagen zijn echter
van dien aard dat men zich op alles mag
voorbereiden.
De voorbeelden liggen voor het grijpen
van wat de uitspattingen zijn.
Een der jongste edities van Lavore Fas-
cistabevatte aan het adres der Katholieke
en Kerkelijke Hoogwaardigheidsbekleders,
zulke eerlooze beleedigingen en de taal van
het blad was zoo uitdagend, dat de over
heden het raadzaam hebben geoordeeld, de
oplaag in beslag te nemen.
De stemming in Rome is zeer opgewon
den.
Een Vaticaansche postwagen werd op zijn
weg naar de statie aangevallen en vernield.
Naar de correspondent van de Daily
Telegraphuit Rome meldt, duren de anti
katholieke betoogingen te Rome nog steeds
voort. Woensdag werden verschillende ker
kelijke gebouwen door fascistische betoogers
bedreigd.
Een compagnie infanteriesoldaten werd
naar het Sint Pietersplein gezonden, om
den toegang tot de Vaticaanstad te bewa
ken en vijandige betoogingen te beletten.
Tal van detectives bewaken de zij-ingan
gen van het Vaticaan.
Troepen patrouilleeren op de Victor
Emanuël-brug, die naar het Vaticaan leidt.
Zooals reeds gemeld, wordt het hoofdge-
GEDACHTENISSEN SPIJSKAARTEN
GESCHENKEN.
Bij V. SANSEN-VANNESTE,
Nadat hier vóór enkele dagen de nood
klok werd geluid over K. V. R. O. vroeg men
mij of de toestand wel werkelijk zoo erg kon
zijn. Het zou me niet verwonderen, moest
men me zeggen dat die vraag nog wel door
anderen werd gesteldIs K. V. R. O. zoo
ziek?
En hoe zou men toch ook aan zoo iets gaan
denken wanneer men genoeglijk in zijn huis
kamer zit en men maar even zijn radio-toe-
stel hoeft aan te raken om af te stemmen
op den Vlaamschen Zender.
't Is Donderdag, K. V. R. O. geeft zijn
uitzending, de sympathieke stem van Non
kel Jan kinkt jong-strijdlustig of huiselijk
nonkelachtig, de spreker behandelt kalm en
rustig zijn onderwerp, de muziek zet stipt
op tijd in en speelt voorbeeldig korrekt zijn
programma af, geen stoornis, geen geknoei,
geen slordigheid, 't loopt alles van een leien
dakje. Wie zou dan gaan gelooven aan de
alarmkreten van een krant? Papier is zoo
geduldig.
En toch... en toch voor wie van dichterbij
de toestand kent bleek die alarmkreet nog
heel gematigd en moesten wij op de vraag:
Is het dan toch zoo erg? lakonisch ant-
-gporden: Neen, erger nog Een artikel
geeft toch altijd maar een flauw idee van
de werkelijkheid, hoe hachelijk die ook is
voorgesteld. Daar zijn duizenden kleine pla
gerijen die ge zoo maar niet kunt neerschrij
ven, omdat ze op zichzelf beschouwd zoo
nietig schijnen, maar die, wanneer ze dag
voor dag terugkomen, een toestand onhoud
baar maken; er zijn angsten voor dewelke we
de schouders ophalen wanneer we ze slechts
ééns doormaken, maar die een echte nacht
merrie worden wanneer ze dag in dag uit
U komen plagen. Er is dat obsedeerend
vraagteeken dat kwam te staan boven een
geliefd werk van katholiek apostolaat, boven
een werk dat met veel offervaardigheid werd
begonnen en opgedreven tot een sukses
Wij, katholieke Vlamingen, waren ditmaal
tijdig er bij, wij hadden den voorsprong, de
toekomst zat vol beloften, het zegel K. V
R. O. straalde van rijke verwachtingen. Hoe
arrend begon dat stralenkruis dan niet te
flikkeren wanneer over het zegel heen dat
brutaal vraagteeken zich plaatsen kwam?
Neen, neen, de toestand is erg, erger dan
men wellicht vermoedt. K. V. R. O. kan zich
uit dien benarden toestand niet opwerken
of 't katholieke Vlaanderen moet het ern
stiger gaan meenen met zijn zender.
Wel heb ik soms de vraag moeten beant
woorden Wie betaalt dat? en ik denk dat
niet aan mij alleen die vraag werd gesteld,
maar toch moet ik uit den poveren steun,
dien K. V. R. O. kreeg' van zijn vlaamsche
luisteraars, de bittere conclusie trekken, dat
die vraag niet ernstig genoeg werd gesteld
dat de katholieke Vlaming ze wel stelde aan
zijn vriend maar niet aan zichzelf. Dat is
beschamend.
't Is schoon toe te juichen en vleiend ge-
lukwenschen te ontvangen, maar toejuichin
gen zijn geen kapitaal waaruit men katholie
ke zenden opbouwt. Kritikser liever een
beetje, maar geef aan K. V. R. O. het klin
kende middel waarmee het gevolg kan geven
aan uw kritiek en hare zoo flinke uitzendin
gen nog kan verbeteren.
Weet gij, lezers, dat tot nogtoe de eenige
rendeerende aktie van K. V. R. O. de kin
deruurtjes waren? Spaarcentjes van vlaam
sche kinderen, steungeld van vaders en moe
ders met talrijk huisgezin, fooipenning door
dankbare neefjes en nichtjes afgebedeld voor
Nonkel Jan. Maar hebben de kinderen dan
alleen begrepen waar het om gaat? èn moe
ten we, na 18 maand, de groote menschen
nog aan 't verstand brengen dat koken geld
kost? En moeten we herhalen, dat het niet
de schamele offertjes der kinderen ziin die
K. V. R. O. redden zullen? Wie blijft di
dure uitzendingen betalen? Wie de campag
ne financieeren tegen dat miserabel misbak
sel dat N. I. R. heet?
Financieel is de toestand dus verre van
rooskleurig. Doch daar is meer zooals U
weet. Sinds 1 Februari kreeg K. V. R. O.
slechts 4 uren zendtijd op de 35 waarover d
vlaamsche golflengte te beschikken heeft. De
officieelen zullen dat niet meer dan redelijk
vinden, och, zooveel zaken worden hier te
lande officieel redelijk gevonden, die noch
tans absoluut onredelijk zijn.
De vlaamsche zender richt zich tot de
vlaamsche menschen die voor 't grootste
deel katholiek zijn.
Een vlaamsche zender moet ons volk dus
opvoeden volgens de echt katholieke vlaam
sche traditie. Beantwoordt N. I. R. aan die
roeping? Het volstaat niet geen kwaad te
zeggen, opvoeden volgens den geest van de
katholieke vlaamsche luisteraars is heel wat
anders.
Vier uur op de 35 is dan ook een gekke
verhouding waarmee wij geen vrede kunnen
hebben. Het vlaamsche volk en heeft aan
zijn vlaamschen zender niet datgene waar
op het aanspraak maken mag. Het kan uit
zijn huis de slechte en neutrale bladen weren
de neutrale en anti-katholieke uitzendingen
worden brutaal opgedrongen.
Het katholieke vlaamsche volk betaalt zijn
zeer interessant op dit oogenblik, en zou nog
eens bewijzen hoe een kleine minoriteit mis
bruik maakt van haar verworven invloeden.
Op de basis dier 65 artikelen die zonder
vrije betwisting opgedrongen werden kan
N. I. R. nu vrij en wettelijk dag in dag uit
stokken in de wielen steken. Men moet maar
even met den omroep te doen gehad heb
ben, om te voelen hoe zwaar die voogdij op
K. V. R. O. weegt.
Eenige staaltjes dier nurkschheid:
N. I. R. komt vitten over kruisteekens en
weesgegroeten bij de geestelijke praatjes,
N. I. R. protesteert omdat men aankondigt:
Koncert gegeven door K. V. R. O.; volgens
die heeren moet het zijn: Koncert gegeven
door N. I. R. met medewerking van K. V.
R. O.
N. I. R. verbiedt meermaals K. V. R. O,
te vermelden tijdens één uitzending; hoog
stens tweemaal mag het privaat organismé
vermeld worden.
N. I. R. moppert om den jovialen huise-
lijken toon der kinderuurtjes, dat zou
officieeier moeten gaan volgens die heeren.
Hoe het dan neg een gemoedelijk kinder
uurtje blijven kan, versta ik niet.
N. I. R. verlangt een geschreven kopij van
al wat gezegd wordt door den leider van het
kinderuurtje, het spontane hartelijke
woord is tegen één der 65 artikelen.
N. I. R. belet een spreker op te treden
omdat door een misverstand de tekst der
causerie niet tijdig werd gestuurd (cfr. H.
Vertessen, uitzending' 4 Juni). Het kan een
ellenlange lijst worden moesten we al de
grieven hier opsommen, dit echter volsta om
den lezer een klein gedacht te geven van
wat er in dat in schijn zoo rustige N. I. R.
omgaat. Welnu, tegen al dat gekuip moet
K. V. R. O. zich met een krachtig offensief
kunnen weren.
Over koppige wilskracht en taaie overtui
ging beschikken, Goddank, de inrichters,
maar achter hen moet de zedelijke en finan-
cieele steun aller Vlamingen staan.
't Katholiek Vlaanderen met zijn luiste
raars en niet-luisteraars vorme een geweldige
blok die de onzalige dwarsdrijvers van N. I. R.
tot rede brenge.
Van nu af weze het ordewoord:," Iedereen,
zelfs hij die geen radiopost bezit, wordt lid
van de Katholieke Vlaamsche Radio-Ver-
eeniging, mits een jaarlijksche bijdrage van
minimum 20 fr.
Vanaf September a. s. worden alle radio
vrienden gegroepeerd in plaatselijke vereeni-
gingen. Het worde een tweede Davidsfonds,
een tweede V. T. B.
C. LINDEMANS.
N. B. Het beheer van den K. V. R. O.
dankt de talrijke milde gevers, welke als
gevolg op «De Noodklok geluid! van E. P.
Van Gestel, onmiddellijk hun steun ver
strekten. Tot nu toe ontvingen wij 12.800 fr
HENDERSON OVER DEN VREDE
De Engelsche Minister Henderson, Voor
zitter der komende ontwapeningsconferen
tie, heeft eene rede uitgesproken over den
Vrede, die veel weerklank geheid heeft.
't Is te hopen dat de woorden die Hij ge
sproken heeft cok in de belgische militairis-
tische kringen zullen gehoord worden. Hij
besloot zijne rede met deze bespiegeling over
de zoogezegde verdedigingsmaatregelen, wel
ke de landen nemen:
Het verbazingwekkende in de beweegre
denen, waarmede een deel der landen tracht
zijn militaire toebereidselen en bondgenoot-
chappen te verdedigen als maatregelen van
zelfverdediging, is het volslagen gemis aan
een juiste schatting van het risico, dat on
vermijdelijk aan een sterke wapening is ver
bonden. De ervaring heeft geleerd, dat de
wereldvrede niet langer gewaarborgd wordt
door wapening en dat de - huidige oorlogen
niet meer beperkt kunnen worden.
Hoe vreeselijk de laatste oorlog ook ge
weest is, een volgende oorlog moet onnoem
lijk erger zijn. Vergis u niet. Als wij er niet
in slagen geleidelijk en liefst met toenemen
de stappen de internationale ontwapening
tot stand te brengen zullen de onschuldige
menschen het slachtoffer worden van de
moordende luchtaanvallen.
Henderson is ervan overtuigd, dat het wel
slagen van de ontwapeningsconferentie een
zucht van verlichting zal ontlokken aan de
volken en meer dan iets anders zal bijdragen
tot het overwinnen van de huidige econo
mische crisis.
NA 16 DAGEN KRISIS.
Vrijdag te 17 uur werd een laatste be
spreking en vergadering gehouden en na
dien werd volgende samenstelling der re
geering afgekondigd
M. JULES RENKIN, katholiek, van Brus
sel, Eerste-minister en minister van Bin-
nenlandsche Zaken.
BARON HOUTART, katholiek, van Door
nik, minister van Financiën.
M. PAUL CROKAERT, katholiek, van Brus
sel, minister van Koloniën,
zender, het N. I. R. schenkt in ruil een pover M. HENDRIK HEYMAN, christen demo
weekabonnement van 4 katholieke uurtjes kraat, van St-Niklaas, minister van Nij-
bouw der Katholieke Actie door een met daarbij een soliede dosis wetten en wet- verheid, Arbeid en Sociale Voorzorg,
uitgebreide politiemacht bewaakt en ook de j jes die het privaat initiatief belemmeren, i M. J. VAN CAENEGHEM, christen-demo-
ie geen Ontroomer
voor verschillende gebruiken
dienende en met verlaagden
melkbak draaiende op eene spil
benut-
Ontroomers MELOTTE, N. V.
Remicourt
katholieke seminaries, hoogescholen en Want ware N. I. R. met dat al nog ruimden-
clubgebouwen worden door politiecordonskend en joviaal tegenover K. V. R. O., we
omringd. zouden misschien met geduld wachten op
De Osservatore Romano heeft het betere tijden; maar neen, dat officieele ding
nuttig geacht er op te wijzen dat verschil- houdt er een systeem op na, dat door klein- M. PHILIP VAN ISACKER, christen-de
1
kraat, van Hasselt, minister van Open
bare Werken.
M. VAN DIEVOET, christen-demokraat,
van Brussel, minister van Landbouw.
mokraat, van Mechelen, minister van
Vervoer.
M. PAUL HYMANS, liberaal, van Brussel,
minister van Buitenlandsche Zaken.
M. FERNAND COCQ, liberaal, van Brussel,
minister van Justicie.
M. BOVESSE, liberaal, van Namen, minis
ter van P. T. T.
M. DENS, liberaal, van Antwerpen, minis
ter van Landsverdediging.
M. PETITJEAN, liberaal, van Brussel, mi
nister van Kunst en Wetenschap.
DE MINISTERS
Onze nieuwe regeering telt 7 Katholieken
en 5 Liberalen.
Onder de Katholieken zijn er 4 Katholieke
Vlamingen en daarvan zijn er 3 vertegen
woordigers der Christene Werklieden: MM.
Heyman, Van Caeneghem en Van Isackex-.
M. Van Dievoet is de kandidaat van den
Boerenstand.
Twee Walen zetelen in de regeering: M.
Bovesse (Namen) en Houtart (Doornik).
Brussel is vertegenwoordigd door de HH.
Renkin, Crokaert, Hymans, Cocq en Petit-
jean.
Zes ministers uit de regeering Jaspar kee-
ren niet terug: HH. Jaspar, de Brccqueville,
Janson, Baels, Lippens en Charles.
Zes zijn gebleven: MM. Hymans, Heyman,
Van Caenegem, Petitjean, Bovesse, Houtart.
De nieuwelingen zijn: HH. Van Isacker,
Vah Dievoet, Crockaert en Dens.
De nieuwe regeering telt 7 advokaten: HH.
Renkin, Crokaert, Van Isacker, Hymans, Pe
titjean, Bovesse en Cocq;
één hoogleeraar: M. Van Dievoet;
één ingenieur: M. Van Caeneghem;
één reeder: M. Dens;
één onderwijzer: M. Heyman;
één bankier: M. Houtart.
TINELMONUMENT
Op 2 Augustus 1931 zal er te Sinay-Waes
een monument worden opgericht op 't graf
van Edgard Tinei, de toondichter van 't be
kende muziekoratorio Franciscus
EEN KATHOLIEKE ENCYCLOPEDIE
De plannen tot voorbereiding der uitgave
eener Katholieke Encyclopedie zijn thans
zoover gevorderd, dat de verschijning er van
verzekerd is. Een dertigtal katholieke ge
leerden uit Noord- en Zuid-Nederland vor
men de redactie. Het werk zal een omvang
krijgen van 24 deelen.
DE ZONNEBLOEM
De Zonnebloemis de grootste en
schoonste villa op den Zeedijk van de nog
rustige badplaats Nieuwpoort-Baden.
Aangekocht, vijf jaar geleden, door het
Nationaal Verbond der Vrouwengilden,
schsnkt De Zonnebloemaan de leden
en hunne kinderen de gelegenheid, in voor-
deelige voorwaarden, door lucht- en zonne-
kuur, hun verzwakte gezondheid te herstel
len.
Steeds was het aantal verblijfdagen ieder
jaar toenemend, zoodat een bijhuis op den
Zeedijk moest aangeworven worden.
In 1926 waren er 600 kostgangsters in «Zon
nebloem In 1927 waren er 624 bezoeksters;
637 in 1928; in 1929 werd de tweede villa
geopend en men telde 1043 bezoeksters. In
1930, ondanks het slecht weder en de ten
toonstelling waren er 925 bezoeksters met
7901 verblijfsdagen.
Studieweken werden er ingericht voor de
jeugd, alsook retraiten, zocdat de villa's
werkelijk ook voor 't geheel meer levens
schoonheid bewerkten.
Over enkele dagen werd het eerste lus
trum van het bestaan der Zonnebloem
hartelijk en geestdriftig gevierd.
Mcgen de twee Zonnebloemensteeds
weelderiger bloeien tot heil onzer christene
arbeidersgezinnen.
DE KOLONIALE DAGEN
Op 5 Juli worden de Koloniale Dagen in
gezet. Dien dag zal de driekleur en de Kon-
goleesche vlag op alle openbare gebouwen
worden uitgestoken, alsmede op alle gebou
wen van de Spoorwegmaatschappij. In de
stations zal alsdan vergunning' gegeven wor
den om geldinzamelingen te houden, ten
bate van de koloniale werken.
EEN UITSTEKENDE MAATREGEL
Voortaan zal men in de spoorwegstations
op elk uur dat de winketten geopend zijn,
spoorkaartjes kunnen bekomen, welke in den
loop van den dag, om 't even wanneer, kun
nen gebruikt worden. Vroeger werden de
kaartjes, slechts een half uur voor 't vertrek
van den trein afgeleverd.
DE GROOTSCHE PLECHTIGHEDEN TE
DOORNIJK
De groote processie der relikwieën die zal
uitgaan op 21 Juni te Doornijk bij gelegen
heid van de XIV1' Eeuwfeest van St-Eleutha-
rius omvat verschillende groepeeringen.
Twee relikwieschrijnen komen van Brug
ge en van Quiévrain; daarrond zullen niet
minder dan 6 tot 700 mijnwerkers stappen
allen in werkkostuum en dragende de mijn
lamp.
Ook de ontsnapten aan de mijnramp te
Hornu-Wasmes zullen met hun redders in
de processie opstappen.
De mijnwerkersmuzieken zullen eveneens
opmareheeren en 't St-Barbara lied laten
weerklinken.
DE HUICHELACHTIGE WERELD
Nog steeds zijn het de kleine dieven die
men zal knoopen, wijl men de groote laat
loopen.
In de herberg mag geen spelletje staan
waar men een frank aan kan risschieren. Dat
is perfekt. Maar in de badplaatsen speelt
men om grof geld en staat een kassier ne
vens de speeltafel, om jaarlijks duizenden oy
te rapen, als taks op 't spel, ten voordeele
van Moeder Staat.
De koetsier wordt beboet als zijn oude
knol met eene duizelingwekkende snelheid
van 6 Km. per uur een straathoek omdraait,
maar eiken dag v/orden tal van menschen
doodgereden door de zotte vlucht en zinne-
iooze snelheid van autos en motos.
Als een troep boeren hare gespoorde hanen
in de mat zet wordt proces-verbaal aange-
teekend. Dit is perfekt. Maar menschen, die
zich vrienden noemen, mogen boksend el
kander zoo brutaal aanvallen, dat er jaar
lijks een deel er hunne gezondheid en onge
kend zelfs hun leven bij verliezen.
Anker en Zonen Sept de Pique op
den openstaande parapluie, dat kan de wet
niet verdragen. Zij duldt niet dat de sim-
pelen hunne kermiscenten worden afgetrug
geld. Nogeens, perfekt!
Maar waarom wordt op Pharizeesche wijze
toegelaten dat er gespeeld wordt op paarden-
koersen en er fortuinen bij gelaten en fami
lies op strooi door geholpen worden?
O, die huichelachtige wereld, die 't zoo
hoog op heeft met hare zedelijkheid, en an
derzijds zooveel kwaads en onedels- ver-
goeilijkt!
NAKLANK DER GESTOORDE LES
Men herinnere zich dat op 17 December
1930 zich eenige incidenten voorgedaan heb
ben te Gent. Terwijl M. Hulin de Loo, pro
fessor van de Vlaamsche Universiteit bezig
was met les geven, zijn een 150-tal studenten
