De Grootste Maria=Feestdag
De ontkerstening van Frankrijk
ONZE TAAL IN FRANSCH-VLAANDEREN
POLITIEK OVERZICHT
Zult U K. V. R. O.
Tuin-, Land- Kleinvee
Tentoonstelling
STORT 7 FRANK
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINCSBLAD.
Het Congres te Winoksbergen
De Troonalsiand m Koning Aliens
laten vergaan
Toestanden die alle gedachten te boven gaan
De cssM;e der ns Mei
Edgar TINEL
De verwoesting der
Hoofdkerk van Bakou
BAL^TllM TEN DUKEELK PJSEE»
Velen spreken over AFSLAG
DE FIRMA F. VANDEVOORDE
31, Boterstraat, IEPER
PAST HEM TOE!
12, 13 en 14 September
gHOE PELSEN BEWAREN?"
DE ONTROOMER
MELOTTE
Ontroomers MELOTTE, N. V.
Remicourt
ZONDAG 16 OOGST 1931.
"DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Postch. N' 15.570.
op onze postcheckrekening en in heel
Belgie wordt ons blad U wekelijks
tot Nieuwjaar per post besteld.
Voor Frankrijk van nu tot Nieuwjaar
14 FRANK.
mmmm
Half Oogst!
En de wereld staat nu en dan in den
milden brand der zomerzonne, als één
groot paleis, waarboven de hemel welft,
diep en oneindig...
En langs de straten klinkt het gesnater
van honderden kinderen, die naar huis
gaan op vakantie, voor meer dan een
maand.
En in lange reken staan ze nog hier
en daar te lande de gouden haverstuiken,
die 's avonds tegen den kiimmenden stop-
pelkouter, als een bende spoken vooruit
stappen.
En de 'geurige patattenakkers houden
in hun schoot den gulzigen rijkdom van
heelder karrevrachten knollen.
En de appels rijpen bekorend op de
oude boomen en peren blozen in sierlijke
kruinen.
En heel de wereld is zoo schoon! Ik sta
het hier te bekijken, met aan mijn voet
mijn dalende en klimmende geboorteland,
dat ginder hoog omgordeld staat met be-
boschte kimmen... Schoon Vlaanderen!
Half Oogst! Heerlijk seizoen van zomer
weelde
Half Oogst! Feest van Maria Hemel
vaart
Maria Hemelvaart! Een feestdag als
een diamant in de gloriekrone van onzen
zomer. De klokken zullen luiden en als
de misbel klinkt, stijgt een jubelkreet uit
ons zangkoor: Laten wij ons verheugen
in den Heer, nu wij feest vieren ter eere
der H. Maagd Maria.
Ja, als er feest is voor Onze Lieve
Vrouwke, dan zijn wij, vlaamsche men-
schen, er bij! Maria werd ten hemel opge
nomen! De apostelen openden het graf
om aan Thomas nog eenmaal het heilige
lijk van de Moedermaagd te laten zien...
toen stonden ze daar, diepgetroffen, dit
graf in te kijken. Er bloeiden bloemen...
het lijk was weg... een heerlijke rozen
geur vervulde deze plaats.
Maria, die ons Jezus schonk in het arme
stalletje van Bethleëm, die met haar God-
delijken Schat naar Egypte vluchtte, die
spon en spaarde voor Hem, die Hem te
genkwam op den kruisweg te Jerusalem,
die naast het kruis stond, diepbewogen...
Zij, die Zijn lijden had gedeeld, was nu
ook deelgenoote geworden in Zijn glorie
met ziel en licaam.
En onze schooljongens zeggen zoo sim
pel maar veelbeteekend op: Zij is met
ziel en lichaam in den hemel verheven
boven alle schepselen.
En daarom zijn wij blij. Want Gij weet
het, Lieve Vrouwke, hoe deze menschen
uit ons Vlaanderland van U houden. Gij
weet Uw beeldekens staan op schouwkes
en kapelletjes... Gij telt de blommekes
die kinderhanden plukken, en aan den
voet van uw beeld neerleggen... Gij hebt
de stappen geteld en de weesgegroetjes
van de duizenden menschen die naar U
te beêvaart gingen, en Gij weet het als
moeders in de mizerie zitten, en hun nood
komen uitsnikken aan den voet van den
Nood Gods achteraan in de kerk, daar
waar Gij met een gelaat vol verdriet naar
omhoog ziet met 't koude lichaam van
Uw Jezus op den schoot...
Maria, onze Moeder! Wij weten waarom
we zoo van U houden, gelijk een kind
weet waarom het aan moeders schorte
hangt! Maria, onze Moeder! Ja, wa&r is
het wat Gezelle tot U zei wij zeggen
het hartelijk mee:
Gij zijt Maria, nog op heden,
hetgeen gij waart in 't groot verleden,
spijts alle mede- en tegenheden
des Vlamings Moeder, immer meer.
O goede vlaamsche Lezers, jong en oud,
vergeet het niet, doet uw beste dat het
waarheid blijve. Leer het aan uw kinde
ren, laten wij van Onze Lieve Vrouwke
steeds meer en meer houden.
In armoe en verdriet als ons kele lijk
toegepropt is, gaat naar haar, Zij zal
U helpen... Jaren en jaren had onze
groote dichter Guido Gezelle geleden en
afgezien, 't en ging hem niet meer... maar
hij bleef een nederig Mariakind, en als
zijn dichtersharte weer aan het zingen
gaat roept hij luid Viva Maria!
Ik voel als dat mijn tong herleeft, viva,
en dat mijn hert weer blijdschap heeft,
viva;
het is Maria, zuivere Maagd,
die boven al mij wel behaagt:
Ave Maria!
Gij, jong volk, die te vechten hebt te
gen de wereld en ons eigen zelf, zegt of
zingt met Gezelle:
O Maria, in den strijd
toon dat Gij ons Moeder zijt;
wilt gij mijn arme ziele gedenken,
'k zal U een Ave Maria schenken.
En wie heeft het zoo of anders niet
opgezeid, als ons hart vertwijfeld en óns
arm hoofd holde is van 'k weet niet waar
uit noch waarin:
Tenden raad en tenden reden
vol van angst en pijnlijkheden
bid ik, Onbevlekte Maagd:
voor Uw kind nu zorge draagt!
Gezelle, dat Meiekind, dat Mariakind,
heeft toch zoo sehoope ter eere van Onze
Lieve Vrouwke gedicht.
Omdat hij wist en doorvoelde wat er
in 't vlaamsch hert van eerbied en kin
derlijke liefde in de vlaamsche ziele ligt.
Op dezen hoogen feestdag, laten wij
die edele gevoelens nog versterken. We
zullen er zooveel bij winnen.
En tot slot wenschen wij aan de vele
vlaamsche vrouwen, die dien schoonsten
vrouwenname van Maria dragen, een za
ligen feestdag. Mocht in ieder vlaamsch
gezin dat gebruik in eere blijven, het
oudste meisje Maria te heeten. Aan allen:
een zaligen Lieve-Vrouwe-hoogdag!
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2° bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3* bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Donderdag
noen ingezonden worden; Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
Het vlaamsche lied
Het is onze bedoeling niet hier omstan
dig verslag uit te brengen over het kon-
gres van het Vlaamsch Verbond van
Frankrijk, dat te St-Winoksbergen werd
gehouden. Maar het is van belang eens
te wijzen op het streven van hen, die in
Fransch-Vlaanderen onze taal willen op
beuren.
Ze strijden niet alleen voor de taal,
maar ook voor het behoud van al het
eigenaardige, dat Fransch-Vlaanderen
bezit.'
Zoo werd de eerste vergadering, die
voor allen toegankelijk was aan het
vlaamsche lied en oude vlaamsche ver
halen en spreekwoorden gewijd. Men
heeft de verzameling liederen van De
Coussemaecker opnieuw uitgegeven, zoo
dat ze beschikbaar is voor het volk.
Er werd nu betoogd welk een schat men
in die liederen bezit en het parochiaal
koor gaf een zeer gewaardeerde uitvoe
ring.
De Molens
Het kongres werd officieel op het stad
huis ontvangen en hartelijk toegesproken
door den meier waarvoor de h. Justin
Blanckaert dankte.
Op een zitting werd de kwestie der mo
lens behandeld zooals die ook te berde is
gekomen in Nederland en bij ons.
Fransch-Vlaanderen heeft zeer oude
molens, zelfs uit de middeleeuwen. Vele
verdwenen. We denken aan den Kassei-
berg, waar we er wel twaalf hebben we
ten draaien. Er staan er nog drie.
Verscheidene sprekers hebben voor het
behoud der molens gepleit. Ze vroegen
wettelijke bescherming en bespraken ook,
hoe men den molen ekonomisch toepas
sen kan bij de eischen van onzen tijd.
Een molententoonstelling werd geopend
en zal eenigen tijd toegankelijk blijven.
Op het feestmaal legde de eerbiedwaar
dige strijder, professor Looten, in een
vlaamsche toespraak er nog eens den
nadruk op dat het geboden is het eigen
vlaamsche schoon te beschermen en te
bewaren.
De Taal
Van groot belang was de zitting aan
de nederlandsche taal gewijd. De volks
taal in Fransch-Vlaanderen, gebannen uit
de school, bleef eeuwen stilsta. _i en is
aldus beperkt tot het gesproken dialekt.
Maar er is nu een werking om de zui
vere beschaafde taal te leeren. Op het
kongres werd aangetoond welk eefl
krachtig hulpmiddel men daartoe heeft
in de fonograaf. Men hoorde een les.
Naar ontwikkeling der taal streeft men
EBSlEBBBEEBBSSBEaBHBBEEEBBBBMaEaiSaBBaeBiaEBSaSBEaaSSSEESSa
ook door voordrachten, tooneel en door
de pers.
Wenschen
Het doel van het verbond blijkt duide
lijk uit de moties en wenschen van het
kongres.
Zoo wordt een beroep gedaan op den
minister van openbaar onderwijs en de
overheden van staats- en vrije scholen
om een flinke plaats in te ruimen aan
de nederlandsche taal en de gewestelijke
geschiedenis.
Het kongres herinnert er aan dat er
een leerstoel van Nederlandsch is bij de
vrije hoogeschool te riijsel.
Het betuigt Ujn d£~ur. aan den bisschop
van Rijsel voor de heruitgave van een
Fransch-Vlaamschen katechismus, en
verzoekt de geestelijken de vlaamsche
taal te handhaven op den preekstoel en
in de kathechismuslessen, en ze in eer
te herstellen, waar men ze nu niet meer
gebruikt.
Verder worden wenschen uitgebracht
voor meer studiekringen, zooals er nu
reeds in verscheidene plaatsen bestaan;
dan is er een wensch voor vlaamsche
voordrachten, zanguitvoeringen, tooneel-
voorstellingen, lezingen over geschiedenis
en folklore, voor verspreiding der vlaam
sche taal door de fonograaf.
Het kongres noodigt de Vlamingen in
Frankrijk uit mee te werken tot ontwik
keling der eigen taal door lid te worden
van het Vlaamsch Verbond en door de
vlaamsche uitgaven te steunen en te le
zen.
Ook-de folklore nam een zitting in.
Vastberaden zet het Vlaamsch Verbond
zijn werking voort, eensgezind met an
dere vereenigingen op gebied van ge
schiedenis en oudheidkunde.
Naar Hondschoote
Als we onzen tocht vervolgen langs de
rustige vaart, zien we in de verte den
hoogen toren van Hondschoote.
Hier en daar voeren we nog een praat
je en telkens weer ondervinden wij hoe
in-Vlaamsch deze streek is gebleven.
Hondschoote is een kalm vervallen ste
deke, waar veel boeren komen rentenie
ren als te Winoksbetgen. Eens bloeide
Hondschoote door den lakenhandel. Nu
hangt de stilte om de ruime kerk, het
sierlijk stadhuis en om de oude woningen.
De taal is er Vlaamsch.
Alleen een vervallen doeanehuisje aan
den landelijken weg, zegt het u dat ge
van het eene land in het ander komt,
want streek en volk zijn aan beide zijden
der schreef dezelfden.
A. H.
Koning Aifons met zijn zoon don Juan.
Wij nebben reeds medegedeeld dat
Koning Alfons van Spanje onlangs afstand
deed van den spaanschen troon ten gun
ste van een zijner zonen, don Juan. Met
dezen laatsten werd hij onlangs opgeno-
men in photo voor een hotel te Londen. BALATUM TEN BUREELE DEZER
flB5aES!<Z3B3a£g;!fXBBBBagBaa£!!23BBBBBlBE!!SBHBSBaiB9BaBBSBBBBBI
Sedert weken reeds herhalen we 't ge
durig dat onzen Katholieken Vlaamschen
Radio Omroep grootelijks bedreigd wordt.
Dat tegenover ons den socialistischen om
roep staat die bloeit en toch zijn er nog
te velen die steun weigeren. Maar ziet
dan even naar Holland waar H.H. de
Bisschoppen zelf steeds op den plicht
wijzen van alle Katholieken hun K. R. O.
te steunen. Zien we naar de steunlijst der
noodgiften K. V. R. O. ten bate en daar
zien we zoovele priesters die nog eens het
voorbeeld geven en ons er op wijzen hun
voorbeeld te volgen. Tegen 15 Oogst moes
ten we als hulp 100.000 fr. bekomen heb
ben. Moesten we die hebben wat zou dit
zijn tegenover de 700.000 fr. schulden. Dat
eenieder die nog zijn plicht niet kweet,
onverwijld een flinke noodjift opsture.
Men storte op postrekening 111079 van
Jan De Meester te Rousselare. We zijn
nu in den verloftijd. Als U goesting hebt
U eens te verstrooien, ge gaat de Zondag
eens naar de zee. Heel goed. Maar als U
U voldoet in uw goestingen, dan moet
U eveneens denken op de goede werken
zooals onzen K. V. R. O. er een is. Ge
moet er eens op denken dat we door
onzen omroep zielen kunnen helpen red
den. Men wachte dus niet tot morgen,
maar vandaag nog een flinke bijdrage
gestort om K. V. R. O. te helpen redden.
IBaE3!iiaSEHSBflS!SHBSïa®SBEBHEa2HaSlBa!IBaEBBBEaE2!!BSgllSffiSBBEI
De niet katholieke pers, de wereldlijke
school in Frankrijk, en de verdeeldheid
van de katholieken, hebben in Frankrijk
de ontkerstening van het volk ten gevolge
gehad.
Het dagblad La Croixheeft onder
zoek over den toestand ingesteld en deelt
de uitslagen ervan mede. Voor een katho
liek gemoed zijn die uitslagen eenvoudig
ontstellend
«La Croix» vertelt namelijk:
Een pastoor bedient vijf parochies of
vijf dorpen en hij heeft zijn zetel geves
tigd in het kleinste der dorpen omdat
juist in dit dorp een pastorij te zijner be
schikking gesteld werd.
Dit kleinste dorp telt 110 inwoners
waarvan 30 vreemdelingen, Belgen en Po
len. De andere dorpen tellen ieder 125,
140, 1G0 en 300 inwoners en liggen over
een afstand van 2 tot 5 kilometer ver
spreid.
In het dorp van 110 inwoners worden
er slechts twee huisgezinnen geteld die
hun katholieken godsdienst nog beoefe-
nen. Het zijn een belgische en een fran-
sche familie.
In het dorp van 125 inwoners wordt er
een fransche familie geteld die nog naai
de kerk gaat; in het dorp van 140 inwoners
2 fransche families; in het dorp van 160
inwoners geen enkele familie en in het
dorp van 300 Inwoners 1 belgische familie.
Dus te samen 6 families. j
Is dat toch niet bedroevend? in het land
dat de oudste dochter van de katholieke
kerk genoemd wordt?
Het spreekt van zelf dat er des Zondags
niet in alle dorpen, hierboven vermeld, een
mis opgedragen wordt. De pastoor, de
eenige pastoor van vijf parochies, kan dat
niet. Ieder krijgt dus zijn beurt.
Welnu, als er mis gelezen wordt, hoe
veel menschen wonen dan de mis bij? j
In het eerste dorp (110 zielen) één belgi-
sche man, 4 belgische jongelingen, 2
fransche jongelingen, 6 belgische vrou-
wen, 3 belgische meisjes, af en toe treft
men er dan nog 4 tot 5 vrouwen en een
man aan.
In het tweede dorp (125 inwoners) ko
men 2 mannen, 8 vrouwen en 1 meisje en
af en toe 2 tot 4 vrouwen meer.
In het derde dorp (140 zielen) wonen 3
mannen, 12 vrouwen en 3 meisjes de mis
bij en af en toe nog 4 vrouwen meer.
In het vierde dorp (160 inwoners) telt
men 6 vrouwen en 2 meisjes en af en toe
er nog bij: 1 man, 5 tot 6 vrouwen en 1
jongeling.
In het vijfde dorp (300 inwoners) komen
naar de mis, als er mis is, een belgische
jongeling, 3 jongelingen, 10 vrouwen, 2
meisjes en af en toe 4 tot 5 vrouwen meer.
Dus gaan in de vijf dorpen 69 personen
geregeld naar de mis en 26 af en toe.
Op de hoogdagen is dit aantal lichtelijk
verhoogd en namelijk tot 85 in plaats van
mis te doen en dit om 1345 menschen ge
legenheid te geven de mis bij te wonen.
Per jaar moet hij dan nog 486 kilome
ter afleggen om lijkmissen te lezen, huwe
lijken in te zegenen, het doopsel toe te
dienen.
Bovendien legt hij 640 kilometer per
jaar af den Donderdag ten einde zijn
cathechismusles te geven in de vijf dor
pen, aan 30 kinderen waarvan er 7 hun
eerste kommunie doen.
Op de feestdagen moet die brave pas
toor dan nog 186 kilometer er bij afleggen
en op de Zondagen, 's namiddag-s nog
350 kilometer meer om cathechismusles
te geven.
De pastoor wordt nooit bijgestaan door
een zanger tenzij op de feestdagen wan
neer de zanger zich gewaardigt met den
pastoor mee te gaan. In drie parochies is
de pastoor verplicht zelf de klokken te
luiden.
Dergelijke toestanden kunnen enkel
vergeleken worden met deze op de vreem
de missievelden.
Zou Frankrijk dan op het punt staan
een heidensch land te worden?
BACONMEEL. - Droogmeelmethode der
zwijnen bij uitmuntendheid.
AMERIKAANSCH LIJNMEEL S. K. -
Handel in t groot.
Goede alleenverkoopers gevraagd.
Molens H. Vanhoudt-Collen Zonen
Tel. Langemark 100. BOEZINGE.
IBlBBSaBBBBBBaBBBBSSBSBBSBSa
DE GEZELLE VAN DE MUZIEK
De pastoor die deze vijf parochies be
dient moet jaarlijks 450 kilometer per
fiets afleggen den Zondagmorgen om de.
Voorzitter Pasta!.
Te Londen zal de Conferentie der
Ronde Tafel binnen kort bijeen komen.
Te samen met Gandhi zal daar ook plaats
nemen de heer Paetal, voorzitter der Na
tionale Vergadering van Indie, die tegen
woordig op bezoek is in Europa, om zich
in te lichten.
Verleden jaar op den onvergetelijken
4 Mei, den zonbeglansden Zondag, werd
Guido Gezelle koninklijk herdacht en ge-
standbeeld. Dit jaar gaat de plechtigheid
door van de 550' verjaring van het af
sterven van Jan van Ruysbroeck, de ge
lukzalige mystieker, de middeleeuwsche
taalkunstenaar. Op Zondag 2 Oogst werd
te Sinaai-Waas het gedenkteeken ont
huld, ter eere van Edgar Tinei.
Vlaanderen is dankbaar ten opzichte
zijner grooten.
Deze piëteitsvolle daden zullen wel in
eerste instatie te wijten zijn aan het
herwordingsproces dat zich bij het vlaam
sche volk bepaald voltrekt en waardoor
die bewustheid is ontstaan van de zede
lijke grootheid, de artistieke kracht, de
kultureele opbloei, die verborgen liggen
in de diepste lagen van de volksziel en
uitweg vinden bij enkele bevoorrechte kin
deren. Wat dan het volk specifiek eigen
is, vindt men noodzakelijker wijze bij hen
terug, zoodat zij tezelfdertijd uiting en
dragers zijn van het volkswezen. Bij ons
komen vooral drie elementen in aanmer
king: godsdienstzin, nationaliteitsgevoel
en levenslust, die hun hoogste punt berei
ken in Ruysbroeck, Memlinc, Gezelle en
Tinei voor het eerste element; In Breugel,
Peter Benoit, Albrecht Rodenbach en Cy-
riel Verschaeve voor het tweede; in Ru
bens en Timmermans voor het derde
element. Voor de bewustwording en her
opstanding van ons volk, de laatste
honderd jaar, gaf de letterkunde den
doorslag. Haar volgde de muziekkunst.
Peter Benoit komt de eer toe ons volk
te hebben leeren zingen; hij ontwekte een
eigen vlaamsche muziek, zoozeer door den
grooten Liszt bewonderd, en in wier
rythme hij de drift joeg van zijn onstui
mig hart, de Noordsche zeewinden en de
machtige Schelde. Edgar Tinei daaren
tegen leerde door zijn muziek ons volk
bidden; hij was zachter, godsdienstiger
van aard dan de eerste, droeg in zich een
fijner-bewerktuigde ziel en streefde met
nooit versaagden moed naar de verwe
zenlijking van zijn verheven ideaal: een
kunst te scheppen tot algeheele verhef
fing van den enkeling en de gemeenschap.
Als zoodanig mag men hem de Gezelle
noemen van de muziek, den kinderlijken
artiest, den minnezanger Gods onzer mo
derne tijden, die het beste, het edelste,
hét schoonste van zijn genie heeft ten
dienste gesteld ter verheerlijking van God
en de Roomsche Kerk.
In de tijdspanne 1883-1912 schiep Ed
gar Tinei tusschen zijn drukke ambtsbe
zigheden in, de kunstwerken die voor
eeuwig zijn faam zouden bevestigen: een
merkwaardige 5-stemmige a-capella-mis
i aan Onze Lieve Vrouw van Lourdes,
Geestelijke liederen en Adventza,ngen, Te
Deums, meestergewrochten als Catha-
rinaen Godelieveen vooral zijn
levenswerk het kapitale, nooit genoeg
volprezen oratorium Franclskusdat
in 1888 voltooid werd en voor het eerst ten
gehoore- gebracht te Mechelen, den 22
Oogst van 't zelfde Jaar.
Meester Edgar Tinei, wij groeten U
ontroerd om al het schoone dat gij
Vlaanderen en de wereld hebt geschon
ken. Wij groeten in uw werk dat gij ge
dacht hebt en gedaan, uw prachtige ziel,
die opging in God. Gij hebt willen begra
ven worden op het kerkhof van uw ge
boortedorp waar gij als arme jongen hebt
geleefd, gij de rijkste van ons allen. Uw
kunst was een belijdenis van een hymnus
aan uw geloof. Gegroet, Meester, en leeft
eeuwig in het dankbaar nageslacht.
Een russisch ingenieur is er in gelukt,
een der sovjetsche Republieken van
Transkaukasie, waar hij een aanzienlijk
ambt uitoefende, al door Perzie, te ont
vluchten.
De ingenieur verhaalt het volgende no
pens de vernieling der hoofdkerk van
Bakou:
De Kommunisten hadden in de plaat
selijke bladen een petitie van het volk
gepubliceerd, waarin werd gevraagd de
sluiting der hoofdkerk alsmede hare her
vorming in een kommunistischen club.
Korten tijd daarop werd de kathe
draal gesloten en omgeven van eene om
heining. Na eenige maanden verspreidde
zich het gerucht door gansch de stad dat
de plaatselijke kommissie der kommunis-
tischepartij besloten had de hoofdkerk
te vernielen. Als in een oogwenk werden
het plein, vlak vóór de hoofdkerk, en de
aanpalende straten door de menigte be
stormd.
Naar de arbeiders, belast met de ver
woesting der hoofdkerk werd met stee-
nen geworpen, zoodanig dat een gedood
en een groot getal, zwaar gekwetst, naar
het gasthuis overgebracht werden.
Een ruiterbende der legers van Gué-
péou trachtte de samenscholing uiteen
te jagen, doch te vergeefs. Dat alles zon
der uitslag ziende, gaf de vertegenwoor
diger van Guépéou bevel, vuur te geven
zoo de straten in eenige stonden niet zou
den ontruimd zijn. Het volk hield stand.
Na eenige schoten die veel tientallen
menschen doodden en kwetsten, begon de
menigte de troepen aan te vallen en na
derde opnieuw de hoofdkerk. De soldaten
van Guépéou werden bevolen zich gereed
te maken voor den aanval bij middel van
verstikkend gaz en trekken hun maskers
aan. De geloovigen werden eindelijk ge
dwongen zich terug te trekken.
Maar, nauwelijks was een troep van
het roode leger, de kruisen welke boven
op de hoofdkerk stonden, aan het losma-
en, of er deden zich vreeselijke ontplof
fingen voor en zag men vlammen op
slaan.
Op dat oogenblik bevond ik mij op
mijne kamer, gelegen op 600 meters van
de plaats, zoo verhaalt de ingenieur. De
ontploffingen waren zoo geweldig dat al
mijn huisgerief op den grond stuk viel.
Ik was er van overtuigd dat men de kathe
draal deed springen bij middel van dyna
miet. De ontploffingen volgden nochtans
onafgebroken elkander op en werden hoe
langer hoe heviger bij zoover dat de be
woners, van schrik, in kelders en onder
gronden vluchtten.
Des anderdaags vernam men dat
werklieden de bijzonderste petrool-ver-
gaarbakken hadden doen springen op het
oogenblik dat de tshékisten op de plaats,
'de geloovigen vermoordden,
j Ik zelf heb het beloop der schade
i helpen onderzoeken. Er werd bestatigd
'dat de onbekende boosdoeners 12 clternen
elk ongeveer 6.500 ton petrool inhoudend
en een groot aantal vergaarbakken -an
'minderen inhoud hebben doen springn.
De Kommunisten moesten hun ver-
woestingswerken aan de kathedraal stop
zetten zij werden verwittigd, dat, in
geval zij voortdeden, men al de gestichten
van het centraal bestuur der petrool-uit-
batingen ging doen springen.
Het geschonden gebouw van de hoofd
kerk staat tot heden nog recht.
BBBHBBBBSBlBBHSaQSISBBBSB&BÜB
DE EUCHAIRSTIE IS DE REDDING
We zijn nu in een tijd dat niet langer
afzonderlijke persoonlijkheden van de
j Kerk afvallen, maar dat heele staten zich
keeren tegen de Bruid van Christus. De
Paus wordt openbaar bespot en tegenge
werkt, hem wordt ontzegd het dierbaar
ste dat hij in de Kerk heeft: de opvoeding
van de jeugd. En in dien aanval op Chris
tus" plaatsvervanger heeft geen enkele
katholieke Staat zich willen mengen om
het op te nemen voor den Paus.
Die aanval op den plaatsvervanger van
Christus heeft geen weerklank gevonden
in Europa. De geldhandel had er geen
belang bij het al of niet erkennen van den
Paus. Doch ongeveer terzelfdertijd werd
Europa opgeschrikt door het nieuws van
de mogelijke duitsche failliet, en 't was
alsof een schok ging door heel ons we
relddeel. De groote landen vreesden voor
hunne geldbeleggingen, en heel gauw
waren ze daar met hun voorstellen tot
redding. Welke Staat heeft het ooit dur
ven opnemen voor de talrijke slachtoffers
van de mexikaansehe kerkvervolging?
Waar blijft Europa, nu in heel Rusland
een kerkvervolging woedt die geweldiger
is dan ooit wellicht heeft bestaan? O,
Europa heeft zijn geld en zijn ingenieurs
over om de Sovjets hun vijfjarenplan te
helpen uitvoeren. In Spanje brandt men
kloosters plat en in China vallen nog
dagelijks missionarissen als offers van
hun liefde voor Christus en de zielen. En
nooit of nergens een protest In ons eigen
land kregen we de Godloochende lijkver
branding: daarop enkele lokale manifes
taties... en 't was weer eens gedaan. De
kinderen der Kerk bleken niet eendrach
tig en liefdevol genoeg om als één man
voor Christus ten strijde te trekken.
Dat is onze beschaving nu geworden.
Niets dan een groote hoop lamledigheid
en zelfzucht.
Wat staat ons in dit midden nu te
doen? Is de toestand zoo dat we maar
alle hoop moeten opgeven? Geen kwestie
van. We hebben onder ons Christus in
de Heilige Eucharistie. Van Hem gaat
nog steeds uit die geweldige kracht waar
van het Evangelie spreekt. Aan ons nu
Christus te werpen als een bom onder de
massa.
DE BOND DER GROOTE GEZINNEN
Het Centraal Comiteit van den Bond
der Groote Gezinnen vergaderde te Brus
sel, onder Voorzitterschap van Senator
Volckaert, ondervoorzitter. Uit het ver
slag van zijn afgevaardigde voor de pro
paganda, M. Denis, blijkt dat de Bond op
heden meer dan 145.000 leden telt, hoof
den van een groot gezin die hun jaar-
lijksche bijdrage gekweten hebben. Die
145.000 leden vertegenwoordigen, met hun
gezin, meer dan één millioen. De toe
neming der leden voor het loopende jaar
zal 15.000 leden overtreffen. Er bestaan
thans meer dan 2.200 plaatselijke afdee-
lingen. In Katanga werd ook een afdee-
ling opgericht.
De 10* verjaring der stichting van den
Bond zal gevierd worden door een groote
betooging te Brussel, op 18 October aan
staande.
De Bond gaat er zich thans bijzonder
op toeleggen om onderstand te verzekeren
aan de weduwen belast met talrijke kin
deren.
VLAMINGEN HELPT
DE BRUSSELSCHE VLAMINGEN
Brussel mag niet worden prijs gegeven
en er moet worden belet dat het ongezon
de stelsel van Brussel zou overslaan naar
de vlaamsche gemeenten rond Brussel.
Vergeet niet, dat zoo Brussel in zijn op
zet slagen moest, dit beteeken zou dat
een heele provincie, waar Vlamingen wo
nen, voor Vlaanderen zou verloren gaan.
Vlaanderen moet dus op zijn zaak wa
ken en de Vlamingen te Brussel verwach
ten dat de Vlamingen uit de provincie
hen doelmatig zouden steunen. Brussel
kan tot betere inzichten gebracht wor
den als men Brussel maar treffen wil in
zijn stoffelijke belangen, want daar is
Brussel gevoelig aan. Geen Vlaamsch geen
centen dat is een afdoend middel. Her
innert U aan de tijden na 1S84, na de
hatelijke inderlaag waarin de Katholie
ken werden gelokt; de handelsreizigers
dorsten niet meer naar Vlaanderen gaan
als zij maar konden verdacht worden
[aan de hinderlaag te hebben meegedaan.
Het kwam zoo verre dat een handelsrei
ziger als hij in een katholieken winkel
meende terecht te komen zijn zakdoek
uit zijn zak trok cn meteen zijn rozsn-
j hoedje liet vallen of wel alvorens een
klant vlak over de kerk te bezoeken, eerst
knielen ging op de trappen van de kerk.
De Vlamingen behoeven zich dit te her
inneren.
En dan moeten zij ook verre van hun
leiders in den rug te steken de noodige
rugsteuning verleenen. Als de Vlamingen
het willen dan winnen zij het. Geen wan
trouwen ten opzichte van de leiders, cjoch
vertrouwen in hen.
HET FINANCIEWEZEN
De minister van financiën heeft me-
dedeelingen gedaan nopens den finan-
ciëelen toestand. Krachtige pogingen
zullen moeten gedaan worden om de
begrooting van 1932 in evenwicht te hou
den; dit was het besluit der beraadsla
ging en alle ministers werden verzocht
uiterst zuinig te zijn. De opbrengst van
de belastingen mindert aanzienlijk en
zoo voorziet men dat de taks op de roe
rende goederen b. v. van 1.100 millioen
tot 700 millioen zal slinken.
[Gebruikt Chicorei WYPELIER-TAFFINj
't is de beste.
EEN SLECHTE DAAD
Het is Minister Heyman die de prach
tige pensioenwetten voor de mijnwer
kers en voor de arbeiders in 't algemeen
heeft doorgedreven. Natuurlijk vergt het
eenigen tijd om zulke kolossale hervor
mingen in toepassing te stellen, al de
dossiers herzien en voor de duizenden
ouderlingen die het pensioen niet konden
ontvangen, de stukken opmaken. Maar
in zekere plaatsen hebben de ouderlingen
reeds hun nieuwe boekjes ontvangen,
3200 fr. voor man en vrouw, 2100 fr.
voor een alleenwonende, van 1 Januari
1931. Ook de mijnwerkers hebben onder
vonden dat minister Heyman meer doet
voor de oude werkers, dan beloven, gelijk
de Socalisten het zoo schaamteloos ge
daan hebben.
De Socialisten zijn echter op wraak
belust. In hun woede omdat ze voor 't
werkende volk ontmaskerd staan als
politieke bedriegers, plegen ze nu nog
een andere slechte daad tegenover de
ouderlingen. Ze werpen zich op het ver
slag Francqui en pogen te doen uitschij
nen als zou het pensioen van de ouder
lingen en van de mijnwerkers bedreigd
zijn. Dat deed «Vooruit»; dat doet nu
ook Le Peuple
't Is werkelijk een schandedaad. De
Socialisten weten zeer wel dat zulks niet
waar ls, dat de wet moet en zal uitge
voerd worden gelijk ze gestemd werd,
en toch pogen rij de ouderlingen den
schrik op 't lijf te jagen.
Op tijd en stond zal zulks den Socia
listen betaald worden gezet!
HEROPENING
De heropening van het nederlandsch
Paviljoen in de Koloniale Tentoonstelling
van Vincennes zal plaats hebben op
18 Augustus a. s. te 15 uur.
De gouverneur-generaal van Indië, op
doorreis te Parijs, en de nederlandsche
consul zullen daarbij aanwezig zijn, maar
van een grootsehe officieele opening kan
echter geen sprake zijn.
Over de oorzaak van den brand, die
't oude paviljoen verslond, blijft de ge
dachte aan kwaadwilligheid in 't alge
meen bij.
HET OUDSTE ECHTPAAR DER
WERELD
In het Joego-Slavische dorpje Blatza,
bij Toplitze, woont een echtpaar, dat on
getwijfeld wel het oudste ls van de we
reld. De man is 114 jaar en zijn vrouw
106 jaar oud.
BELGIE EN IIET HOOVEKPLAN
De minister van Euitenlandsche Zaken
bracht den Raad op d'hoogte van de
werkzaamheden der Conferentie van Lon
den met betrekking tot de toepassingen
van het Hooverplan.
De bekomen uitslagen, in 't voordeel
van Belgie, gaven geen bevrediging tot
hiertoe. Aan de belgische deskundigen, die
naar Londen terugkeeren, werden onder
richtingen gegeven. Zij hebben volmacht
en het zal afhangen van de verdere on
derhandelingen of Belgie de besluiten der
Conferentie zal onderteekenen.
HET INTERNATIONAAL
SOCIALISTISCH CONGRES
De tweede internationale van de So
cialisten is bijeengekomen te Weenen,
onder voorzitterschap van Vandervelde.
Het ging vooral over de internationale
ontwapening. Denemarken, dat de ver
plichte legerdienst heeft afgeschaft, stel
de een motie voor ten gunste van een
zijdige ontwapening. Die motie werd ver
worpen. Een andere motie strekkende om
desnoods met revolutioimaire middelen
de regeeringen te bekampen die een ge-
STAD POPERINGE
in de Lokalen der Gemeenteschool.
■■■BBSaBBBIBBHBBBBBBIDBBaHXaa
vaar worden voor den vrede, werd insge
lijks verworpen. Ten slotte werd een dag
orde gestemd ten voordeeie van geleide
lijke en gelijktijdige vermindering ven de
bewapeningen in alle landen.
Dat klonk nogal gematigd en burger
lijk.
KERK EN STAAT IN SPANJE
De Republikeinsche Regeering komt nu
geleidelijk alle domeinen van het staats
burgerlijk leven te omgrenzen. Aldus met
betrekking tot de verhoudingen tusschen
Kerk en Staat, blijkt dat thans het voor
nemen bestaat, om de scheiding tusscher
Kerk en Staat scherper door te voeren en
in de toekomst ook het zuiver burgerlijk
huwelijk zonder kerkelijke i-~*gening toe
te laten.
Het huwelijk uitsluitend voor den bur
gerlijken stand zou als gevolg hebben, dat
ook de echtscheiding in Spanje mogelijk
wordt.
Van uit zijn ballingschap heeft in-
tusschen den gewezen primaat van Span
je, Kardinaal Segura, Aartsbisschop van
Toledo, woorden van geestesbedaring en
van wijsheid gesproken.
gaSBBBflBBBBBBBBBBBEBSBBBRBSa
H Zend eenvoudig uw adres aan de
FIRMA F. VANDEVOORDE
Boterstraat, 31, Yper.
GRATIS ontvangt ge volledige M
j beschrijvingen en nuttige wenken jj
BBBflHBBBBBBBBBKHBBBBBBEBBBEl
AAN DE BETERHAND
De betering in den gezondheidstoestand
van M. Lloyd George blijft aanhouden.
De krachten van den zieke nemen niet af.
De gezondheidstoetsand van Edison is
sinds Maandag veel verbeterd en hij is
thans reeds in staat in bed op te zitten
en rijn dagblad te lezen.
De geneesheeren zijn evenwel van oor
deel dat Edison nooit meer zal mogen
werken en zich in het algemeen ook niet
meer zal mogen inspannen.
Oud-Minister president Raymond Poin-
caré is thans in zooverre hersteld dat
hij op 23 Augustus het groote oorlogs-
gedenkteeken te Marbotte bij Chantilly
zal inwijden.
Men verwacht dat Poincaré bij deze
inwijding een belangrijke politieke rede
zal houden. Een groot aantal generaals en
zeer vele leden van fransche katholieke
vereenigingen zullen aanwezig zijn bij de
ze inwijding.
PIUS X ZAL ZALIG VERKLAARD
WORDEN
De zaak der zaligverklaring van Paus
Pius X heeft een nieuwen stap vooruit
gedaan. Het proces der inlichtingen over
het leven van den Venetiaanschen Paus
is gesloten geworden en de dokumenten
overgemaakt aan de H. Congregatie der
Riten, die weldra het Apostolisch proces
zal beginnen. De eerste phase van het
prooes heeft nagenoeg negen jaar geduurd
en liep voortdurend over het leven van
Pius X. Er zijn eigenlijk vier inlichtings
processen over zijn leven, namelijk dat
te Trevisa, te Mantoua, te Venetië en te
Rome.
De lijst der Pausen die tot de eer der
Altaren verheven werden, is sedert drie
eeuwen gesloten. De laatste is Pius V
(Ghislieri) geweest de Paus van Lepante,
die de besluitselen toepaste van het Con
cilie van Trente en de hervorming der
geestelijke orden verzekerde. Zal deze lijst
heropend worden door Pius X?
met verlaagden melkbak
draaiende op eene spil
voorstaanders des vooruitgangs
wers
DF INVALIDITEITSPENSIOENEN
De publiciteit die gegeven worde aan
't verslag van het komiteit Francqui, jaagt
veel stof op. Zeer terecht.
Inzake militaire invaliditeitspensioenen
zijn er misbruiken bij de vleet. In den
een en anderen zin.
Degene die er de eersten zijn bij ge
weest zijn de beste gevaren.
De groote meerderheid van de gegra-
deerden uit leger en gendarmerie is gansch
onder de oorlogsinvalieden geteld. En in
den regel: hoe hooger in graad, hoe hoo-
ger ook het procent invaliditeit dat toe
gekend werd. De officieren hebben zich
zelf méér dan 'n beetje gezegend!
Tal van officieren-oorlogsinvalieden aan
hooge procenten invaliditeit zijn in dienst
gebleven van 't leger, hebben bevorde
ringen gekregen, en koppelen nu aanzien
lijke militaire invaliditeitspensioenen aan
hooge traktementen.
In aanzienlijke verhouding wordt ons
leger aangevoerd door officieren met
aanzienlijke invaliditeitspensioenen. Ver-
rechtvaardigt me dat als ge kunt!
Een groote herziening dringt zich op.
Die herziening zal eene verlichting bren
gen voor de openbare opinie.
De openbare opinie vordert herziening.
Die herziening moet echter tweevoud!#
zijn. Degenen die zichzelf gerechtigd itób*
