fiitasȣSaps
TSAREVITCH
DE GROOTE VLOOTPARADE
Christ-Mas Bier,
Politiek Overzicht
DE SENAAT
HEEFT 'T WETSONTWERP BE
TREFFENDE HET TAALSTEL
SEL VAN HET MIDDELBAAR
ONDERWIJS AANGENOMEN
Met 118 stemmen tegen 1
en 7 onthoudingen
RUZIE IN 'T KAMP
AAU WARDEN OOM.
INLICHTINGEN
OVER HET SAMENSTELLEN
DER KIEZERSLIJSTEN
DRINKT
BIER
GOEDJNIEUWS
We vernemen dat met Allerheiligen
de Brmswerij MASSCHELEIN
opnieuw haar vermaard
komt uit te leveren.
CHRIST~MA§ Bier
Weer een politieagent doodgeschoten te Brussel
WERVELS! ORM
HET SibüirCEIIP «Sï
MIJNONTPLOFFING in WALES
VROUW LEVEND VERKOOLD
IN ARGENTINIË
VERSCHRIKKELIJK ONGELUK
IN TCHECO-SLOWAKIJE
ERGE BOTSING IN# DE MIDI
BLOEDIGE OVERWEG
BIJ TROPPAU
CHOLERA-ZIEKTE IN PERZIE
STAD POPERINGE KATHOLIEKE KINEMA
LOKAAL KATHOLIEK VOLKSHUIS
Zondag 8 November, te 4 en te 8 u. - Maandag 9 November, te 8 u.
1. - ACTUALITEITEN EN MERKWAARDIGHEDEN
KLUCHT Nr *7
Dinsdag 10 November, te 8 uur
Woensdag 11 November, te 4 uur en te 8 uur
STAALKONING
OP EOEK NAAR «LICHT»
Verschillige vlaamsche bladen en bij-
aetiderlijk de Standaard zijn er steeds
op teruggekomen dat er moest klaarte ko
men in het misverstand dat opgerezen is
te Rome, bij de ontvangst der vlaamsche
Studenten door Z. H. den Paus.
Dit misverstand was te groot en de ge
volgen ervan zijn te verstrekkend, opdat
niet iedereen zou inzien dat klaarte
gewenscht is.
Onze Koning moet ook van dat gedacht
zi.m. Deze week ontving Zijn Majesteit
Koning Albert den heer Ypersele de Stri-
han, België's Gezant bij het Vaticaan en
Z. Exc. Mgr. Micara, Pauselijke Nuntius
te Brussel, cn zij hebben te zamen vrij
lang beraadslaagd.
Daags nadien is Mgr. Micara uit Brus
sel afgereisd naar Rome. Daar zou Hij
gehoor hebben bij Z. Em. Kardinaal Pa-
celli, Staatsecretaris van Zijne Heiligheid,
en nadien door den Heiligen Vader in
audiëntie worden ontvangen.
De Vlamingen hebben er maar belang
bij dat volle licht schijne over deze duis
tere droeve zaak.
Intusschen weze Z. M. de Koning be
dankt om zijn tusschenkomen.
Het zou ook wel belangrijk zijn moest
bij gelegenheid eens een onderzoek mge
steld worden om te weten boe de Vlamin
gen afgeschilderd zijn bij de vreemde
mogendheden door onze belgische verte
genwoordigers. Het is te vreezen dat de
Vlamingen in geen geur van heiligheid
staan bij die groote Menheeren, die de
Vlamingen zelf rijkelijk helpen onder
houden.
HET NIEUWE JAAR
Voor onze Parlementairen zal het Dins
dag Nieuwjaar zijn. De nieuwe zittijd be
gint voor Kamer en Senaat.
De Senaat zal het werk dat in de zit
tingen, der twee laatste weken begonnen
werd, voortzetten.
De Kamer was ook van zin een bijge
voegde zittijd te houden. In het verlof
echter werd geen tijd gevonden om de
noodige stukken gereed te doen, zoodat de
Kamerleden tegen wil en dank dan maar
moesten wachten tot den tweeden Dins
dag van November, den wettigen ope
ningsdag.
De Kamer zal op 10 November de on
dervraging houden door M. Joris inge
diend over de crisis in de landbouw. Alle
andere ondervragingen die verband hou
den met hetzelfde punt zullen met die
interpellatie gekoppeld worden.
Daarna zal de behandeling der begroo
tingen een aanvang nemen.
Op 11 November is het Vrededag. Ter
wille van den Vredezullen de Parle
mentairen dien dag rusten.
Het vervolg der week zal aan de bijeen
komsten der Kamerafdeelingen besteel
worden.
Zoo zijn onze Parlementairen opnieuw
Ingescheept. Hun wacht, zooals wij reeds
gezegd hebben, eene zware taak. Vaart
he belgisch schip niet recht op zijn doel
af, de taalkwestie geheel en volledig op te
lossen, dan mag men zeker zijn dat het
schipbreuk zal lijden, vooraleer het nieuwe
jaar ten einde is. Het wachtwoord weze:
Zwichten voor waalsche en franskiljon-
sche klippen, maar onder het wieken van
den Blauwvoet, varen recht door zee.
DE ENGELSCHE EN DE BELGISCHE
SOCIALISTEN
Het is zoo lang nog ni.i geleden dat
wij hier uiteengezet hebben hoe het kwam
dat de Socialisten, eigenlijk de Labour -
partij in Engeland, geen Socialisten zijn
als de Socialisten van het vasteland, dus
ook niet als de belgische Socialisten.
Daarop kwam er vanwege de iepersche
Socialisten protest. Wij wisten daar niets
van, zegden zij, de Socialisten van Enge
land, dat was van hun volk. Die stonden
te dien tijde immers aan het hoofd van
"t land.
Nu zoeken de Socialisten alhier aller
hande uitvluchten om den geweldigen val
der Socialisten van Engeland uit te leg
gen. Daar zijn er zelfs die zoodanig te-
neergedrukt zijn door den klop in Enge
land, dat zij nog geen tijd gehad hebben
aan hunne socialistische lezers mede te
deelen wat er met de Socialisten in Enge
land gebeurd is.
Al blijven wij bij ons gedacht, betref
fende het verschil tusschen de Socialisten
hier en in Engeland, toch is er. ook eene
vergelijking te maken.
De engelsche Socialisten, de Labour-
mannen hebben veel beloofd en zij hebben
hunne beloften niet gehouden. Denken
wij hier terug aan den beloftenvloed der
belgische Socialisten in de voorlaatste
verkiezingen en herzien we dat er, toen ze
in 1927 uit de Regeering wegliepen, niets
van die beloften vervuld was geworden.
Eene verwittiging is het dan geweest
voor de arbeiders, met het gevolg dat ze
in de Socialisten geen betrouwen meer
stellen.
Belofte is schuld. Wie eens bedroog zal
bij de beste gelegenheid nog bedriegen.
DE TAALKWESTIE
De bespreking in den Senaat over de
vervlaamsching van het middelbaar on
derwijs vordert goed. Er bestaat geen
twijfel dat de tekst van de Senaatscom
missie door een grootere meerderheid van
den Senaat zal worden goedgekeurd. De
wet is niet volmaakt, of liever zij is op dit
oogenblik niet volmaakt, vermits uit de
practijk zal moeten blijken welke wijzi
gingen eraan dienen gebracht te worden.
Dit slaat namelijk op de bepaling betref
fende het onderwijs van de tweede taal.
Zal dit onderwijs van de tweede taal al
leen in taalonderwijs bestaan of zullen
andere lessen in die taal mogen gegeven
worden? De kwestie blijft onopgelost en
de minister zal een besluit treffen wan
neer een zoogezegd stelsel, dus de twee
modaliteiten van onderwijs, gedurende
enkelen tijd zal toegepast zijn.
Een ding staat vast, namelijk, t at net
niet mogelijk is aan een leerling een vak
te leeren in een taal die hij niet voldoende
begrijpt. In het waalsche land zal nooit
aangenomen worden dat dit het geval zijn
zou. Anderzijds wil men toch een gelijk
stelsel voor beide landstreken in het leven
roepen. Hier schuilt dus nog een groote
moeilijkheid welke men omzeild heeft
door de oplossing ervan voorloopig te ver
dagen. Er zal dus een overgangstijdperk
bestaan.
Dit overgangstijdperk zal ook bestaan
voor de zoogezegde minderheidsafdeelin-
gén en andere moeilijkheid. Het is klaar
dat als de wet zal toegepast worden, het
uit is met de minderheidsafdeelingen.
Doch hoelang zal dit minderheidsonder-
wijs ten behoeve van franschsprekenden
of degenen die in het vlaamsche land het
Fransch boven het Vlaamsch verkiezen,
nog blijven bestaan? De Vlamingen vra
gen dat een termijn zou worden bepaald.
De minister antwoordt dat het niet moge
lijk is een termijn in de wet in te schrij
ven doch dat het wel verstaan is dat die
minderheidsafdeelingen niet zullen be
houden worden indien geen voldoende
aantal leerlingen aanwezig zijn. 't Behoort
aan de kamer het noodzakelijke toezicht
er over uit te oefenen opdat de wet niet
zou ontzenuwd worden.
Doch er zullen in het vlaamsche land
waalsche afdeelingen bestaan ten behoeve
van de kinderen van waalsche ingenieurs,
ambtenaren, officieren en anderen die
naar het vlaamsche land verhuisd zijn.
DE VERGADERING
VAN DE LANDBOUWGROEPEN
VAN KAMER EN SENAAT
Minister Van Dievoet gaf breedvoerig
uitleg over het ontwerp dat hij binnen
kort zal indienen, voor vermindering der
pachtprijzen naar aanleiding der econo
mische wereldcrisis.
Eensgezind was men over het hoofd
zakelijk punt:
De landbouw moet worden rechtge-
holpen. Voor boter en vleesch is men het
erover eens dat minstens perekwatie van
de vooroorlogsche invoerrechten noodig
is. Wat het graan betreft wordt nog een
formuul onderzocht welke zonder te zeer
den verbruiker te treffen een redelijke
voldoening zou verleenen aan den ge
troffen landbouw.
Inzake herziening of mogelijke kwijt
-11-11. - DE POPERIMGENAAR. - N' 41 - BL 2.
schelding van pachtprijzen blijft het wel
dat de vergadering eensgezind was dat
dit terrein met de grootste omziotetigheid
moest worden betreden, dat groot gevaar
zou worden opgeleverd tegenover weinig
practisch nut. Men twijfelde verder aan
de practische gevolgen van het ontwerp,
zelfs de landbouwvertegenwoordigers die
eigenlijk zelf landbouw beoefenen betwij
felen deze practische gevolgen. De kwes
tie zal nog aandachtig worden ingestu
deerd.
Verders bracht de ve'-gadering een
spontane hulde aan den Heer Minister
Van Dievoet voor de krachtige pogingen
welke hij in 't werk stelt om den land
bouw met veelvuldige middelen ter hulp
te komen.
EEN IIOPOVEREENKOMST
Ingevolge de crisis in de belgische Hop-
cultuur is de invoer van hop in Belgie
in de laatste jaren aanzenlijk toegeno
men. Onlangs is tusschen Duitschland en
België een verdrag betreffende de hop-
invoerrechten tot stand gekomen, waarbij
België het recht heeft den invoer van hop
naar den stand van de markt te regelen.
In 1930 werden uit Duitschland 17.000 dc.
hop ingevoerd, welke hoeveelheid tot de
helft verminderd kan worden. Binnenkort
zullen ook onderhandelingen met andere
landen geopend worden.
TWEE VERJAARDAGEN
Dinsdag was het dertig jaar geleden dat
prins Leopold te Laken werd geboren.
Daags nadien vierden de kroonprins en
prinses Astrid de vijfde verjaring van hun
huwelijk.
DE RECHTEN DEE INVALIEDEN
BLIJVEN GEHEEL
De Regeering heeft geacht dat er geen
sprake kan zijn te raken aan de rechten
erkend bij de besütanda wetgeving aan de
burgerlijke en militaire oorlogsinvalieden
en aan dezes rechthebbenden. Doch zij is
besloten alle noodige maatregelen te tref
fen om de strikte toepassing van deze
wetgeving' te verzekeren en om de mis
bruiken te herstellen waartoe de toepas
sing er van aanleiding heeft kunnen
geven.
Daartoe zal eerlang eene Commissie
worden ingesteld tot wier werkzaamheden
de betrokken groote vereenigingen het
hare zullen moeten bijdragen.
DE BEWAPENINGSVAKANTIE
De Heer Poullet die lid was van de
Derde Commissie, dat is de commissie
voor de ontwapening, lichtte de beteeke-
nis toe van art. 11 van het Volkenbond-
pakt en de procsduur die bij de toepassing
ervan wordt gevolgd. De Heer Poullet
wijst erop dat de Volkenbond geen super-
parlement is waar de minderheid zich bij
de uitspraak van de meerderheid heeft
neer te leggen. Integendeel, de besluiten
moeten bij algemeenheid van stemmen
getroffen worden.
De Commissie heeft een besluit getrof
fen betreffende de bewapeningsvaaantie
wat beteekent dat de volkeren de verbin
tenis aangaan hun bewapeningen op het
huidig peil gedurende het jaa*- 1932 te
handhaven.
Anderzijds werd met algemeenheid van
stemmen een besluit getroffen waarover
de Staten zich thans hebben uit te spre
ken en waarbij zij de verbintenis aangaan
de aanbevelingen van den Volkenbond na
te leven ia geval er een ernstig conflikt
tusschen hen gerezen is.
De Heer Poullet geeft insgelijks uiting
aan zijn hoop m de heilzame werking van
den Volkenbond in de toekomst.
*T BEGIN VAN 'T EINDE
't Is wel zóó.
De Senaat heeft Dinsdag zijn werk
zaamheden hernemen. Maar 't was de
voortzetting van den zittijd 1930-31
niet de opening van den zittijd 1930-32.
't Zelfde over de Kamer, die Woensdag
namiddag vergaderde om in de afdeelin
gen de begrootingen te bespreken.
De Senaat had een sterfgeval onder zijn
leden: M. Jos. Baeck, soc. senator van
Brussel. Parlementaire rouwhulde is al
tijd deftig en stichtend. Zijn opvolger,
M. Wouben, werd Donderdag beëedigd.
M. Magnette, voorzitter van den Senaat,
is nog niet hersteld, maar hoopt dat hij
den nieuwen zittijd zal kunnen openen.
M. Gravez (VI. Nat.) heeft een wets
voorstel neergelegd behelzende de stich
ting van een Geneesheerenorde.
De Senaat heeft dadelijk de algemeene
bespreking ingezet over het taalstelsel in
't middelbaar Onderwijs, en Doflo'erdag
avond was die bespreking reeds afgeloo-
pen. D"t is flink gewerkt voor 'n eerste
week
GEEN TWEETALIGHEID
De bevoegde kamercommissie heeft Don
derdag andermaal een langdurige en
vruchtbare zitting gewijd aan het ont
werp van bestuurlijk statuut.
Onder de getroffen besluiten zijn de
twee volgende wel van bijzonder belang:
In de wet zullen geenerlei bepalingen
voorkomen waardoor eischen van twee
taligheid worden gesteld, ook niet voor de
hoogere ambtenaars.
Echter zal de eenheid van administra
tieve rechtspraak dienen te worden ge
vrijwaard en de verantwoordelijke minis
ter zal daartoe de noodige maatregelen
di°nen te treffen.
Bij intrede in het Staatsbestuur zal de
beambte of ambtenaars een definitieve
keuze dienen te doen tusschen het
vlaamsch of het fransch kader van het
Staatsbestuur. Overgang van het eene
naar het andere kader zal niet mogelijk
zijn.
De oude tekst waarbij de kennis van de
beide landstalen vereischt wordt van de
ambtenaren, die in betrekking komen met
het publiek, wordt enkel gehandhaafd
voor de ambtenaars die in de tweetalige
gemeenten arbeidzaam zijn.
WOORDEN EN... VOORBEELDEN
De socialistische pers wenscht de ban
ken te zien onteigenen van een gedeelte
der katitalen waar zij over beschikken,
en... die meestal hun niet in eigendom
toebehooren, maar wel aan derde perso
nen welke die kapitalen aan de banken
toevertrouwden.
Nu, de Socialisten hebben ook banken,
en hun Bank van den Arbeid Is naar ze
boffen, wel de grootste en soliedste bank
van heel het land.
We vernamen nu wel gaarne voor welk
aandeel de Bank van den Arbeid in dit
onteigeningsplan begrepen is...
Of liever, waarom zou de Bank van den
Arbeid in deze niet de voorhand nemen,
en... quel beau geste! een gedeelte van
haar bezit en van het bezit harer klanten
niet vrijwillig afstaan ten bate van de
slachtoffers der crisis?
De Socialisten moeten toch ook weten
dat zoo woorden wekken, voorbeelden
trekken.
LIT HET DIEPSTE VAN ZIJN
PKIESTERHART
Tijdens de Van Dievoet-hulde kon een
grijze Monseigneur met een jong hart
Monseigneur Luytgaerens, om hem onge
noemd te laten zijn gemoed van Pries
ter en Vlaming niet bedwingen, en sprak
treffende woorden welke wij hier wen-
schen te herhalen. Monseigneur Luytgae
rens zeide:
Dezen morgen in de mis van Christus-
Koning, toen ik de gebeden uit het Mis
boek las, die vragen dat Christus-Koning
zou zijn over alle volkeren was ik een
oogenblik verstrooid en dacht Ik aan de
.toestanden bij ons vlaamsche Volk en heb
er dan ook voor gebeden.
Waarde Heer Minister, in het hooge
ambt dat gij bekleedt, kunt gij er Iets
voor doen.
Ik bid en smeek u, voor zooveel het
in uwe macht is, laat recht wedervaren
aan ons vlaamsche Volk: zoodra en zoo
volledig mogelijk. Het Vlaamsche Volk
wacht reeds zóó lang! En wat toegestaan
wordt, wanneer het schijnt afgeperst en
slechts' toegegeven omdat het niet anders
meer kon, verliest van zijn recht op dank
baarheid.
Zoodia mogelijk, ja: de godsdienstige
belangen zullen er bij winnen; de nooden
op godsdienstig, zedelijk en psychologisch
gebied zijn groot in Vlaanderen.
Zoo volledig mogelijk:
Wij spreken enkel van het recht der
Vlamingen; en rechtsherstel mag toch
zoo volledig mogelijk zijn.
Is 't mij toeeolate* er een mis
schien dkaaane avp*rt«Hu«triw--4<-u
toe te voaeen? Euudur volledig, gansch
volledig rechtsherstel gaat het toch niet
meer.
Ik heb gemeend die weinige woorden,
hier te mogen plaatsen: ais vlaamsche
mensch, als priester, sis sociale leider;
mede verantwoordelijk voor onze meer
dan 125.00# aangesloten vlaamsche Huis
gezinnen, met onze vereenigingen voor
mannen en vrouwen, voor boerenjongens
en boerenmeisjes, die niet langer vreemd
blijven aan de vlaamsche beweging.
Ze komen uit het diepste van mijn
priesterhart
Uit het diepste van mijn priester-
hart», deze woorden zonken onroerd iui
het gemoed der aanwezigen. Er kon over
gemijmerd worden.
DE STELLING VAN DE SOCIALISTEN
De Socialisten hadden Woensdagvoor
middag een gecombineerde groepsverga
dering gehouden, en voor de Kamerafdee-
lingen hunne woordvoerders aan te dui
den en overal dezelfde stelling door
Vandevelde ontwikkeld te verdedigen.
De stelling van de Socialisten was:
's Lands begrooting is wel in evenwicht,
maar de Regeering heeft geen krisis-
programma. De gemeenten en de provin
cies zitten zonder geld om werkloozensteun
te verzekeren, en de ontleeningen worden
moeilijker gemaakt.
Er kan geen kwestie zijn om de open
bare werken te laten uitvoeren en aldus
werkgelegenheid te verschaffen. De Re
geering moet dat doen. Maar onder dat
opzicht heeft ze geen programma. Een
groote leening zou moeten aangegaan
worden, maar daarvan wordt in 's Lands
begrooting niet gesproken. De werkloos
heid neemt toe. Als de regeering meent
den werkloozenondesetand te verminde
ren, zal 't volk revolutionnair worden.
De regeering, door landbouwbescherming,
wil op den hoop toe 't leven duurder ma
ken. Opgepast voor den weerbots! Zake
lijk was het zóó.
Of 'n regeering, waarin Socialisten zou
den zetelen, anderu begrootingsmiddelen
zouden voorzien, laten we hier zonder be
spreking. 'k Wilde alleen zeggen welke de
stelling van de Socialisten was.
'T ZAL EEN SCHOON SOMMEKE ZIJN!
Dat is nu anderen thee! De Socialisten,
die zoo geerne Minister Heyman's schoone
pensioenwet aanvielen, voelen den grond
onder hunne voeten wegzinken, daar de
betalingen der verhoogde pensioenen aan
den gang zijn. Het is voorzeker wel een
beetje met tegenzin, dat ze dan ook schrij
ven in Volksrechtdat de betaling van
die verhoogde pensioenen voor onze oude
menschen een schoon sommeken zal zijn.
Voor 'ne keer dat ze iets goeds weten van
de nieuwe pensioenwet van Heyman,
mochten we dit wel aanstippen.
Ja, ja, de Socialisten hebben van dezen
keer gelijk, als ze schrijven dat dit een
schoon sommeken zal zijn voor onze oude
menschen. Moesten z'er aan toegevoegd
hebben: en dit zij dank aan Minister Hey
man, dan waren ze heel juist geweest.
Maar zoo een bekentenis kan er bij hen
niet uit. Voor ons is het voldoende dat de
oude menschen gelukkig zijn.
EEN EERSTE SCHERMUTSELING
In algemeen akkoord hadden de Kamer
leden, bij de afdeelingzittingen, de ver
slaggevers der begrootingen aangeduid.Dit
zonder den inhoud der begrootingen te
kennen.Nu waren de begrootingen rondge
deeld. Maar in twee afdeelingen waren de
regeeringsgezinden In minderheid. Eerste
toepassing van het verderfelijk systeem
van afwezighed.
De Socialisten, met den steun der
Viaamsch-Nationalisten, verwierpen de
begrootingen. In Juli waren echter regee-
ringsgezinde verslaggevers aangeduid voor
begrootingen die nu werden verworpen.
Wat daarmee gedaan?
In de 4» afdeeling is men toegevend ge
weest, en voor de voornaamste begrootin
gen werden socialistische verslaggevers
aangeduid.
In eene andere afdeeling wilde o. a.
M. Feuillien zijn mandaat van verslagge
ver niet afgeven.
Dat konflikt is nu aan 't bureel van de
Kamer onderworpen, dat wel eene schik
king zal treffen zonder dat er bloedneuzen
geslagen worden.
De uitkomst zal zeker zijn, dat ue ver
verslaggevers voortaan niet meer op voor
hand zullen aangeduid worden.
Misschien ware het best van al, de af
deelingen eenvoudig af te schaffen en de
begrootingen te laten bespreken in de
onderscheiden commissies, gelijk in den
Senaat. Want de leden der bestendige
commissies worden ten slotte toch altijd
samengevoegd bij de verslaggevers der
afdeelingen, die de middenafdeeling vor
men.
DE LEEFTIJDSGRENS
DER STAATSAMBTENAREN
Het Bestuur der Afdeeling Brussel van
het Kristen Syndikaat der Openbare
Diensten, 19, Pletinckxstraat, In maan-
delijksche zitting vergaderd op Dinsdag
27 dezer, vernomen hebbende dat de Re
geering het voornemen koestert de ouder-
demsgrens der staatsambtenaren te ver
lengen van 65 op 68 jaar, teekent eensge
zind verzet aan tegen het in werking stel
len van dezen maatregel en is vast beslo
ten alle middelen, waarover het beschikt,
aan te wenden om de uitvoering te voor
komen.
OVERTROEFD!
Georges Marquet, die met Vroome als
maat de Liberalen van Oostende vertegen
woordigt, moet twee gedachten uitgepakt
hebben: a) Er moet een leening aange
gaan worden van 5 miljard; b) de ar
beidsdag moet tot 6 uren per dag, 36 uren
per week, worden herleid. In den zin van
dit laatste heeft Marquet vroeger reeds
gesproken. Zes uren per dag werken en
zeven uren betaald worden. De Socialisten
zijn den loef afgestoken
Terloops weze aangemerkt, dat Georges
Marquet en zoon nu juist beheerders zijn
van groote kapitalistische maatschappiien
en van de meest-winstgevende uit. De
Socialisten hebben hem in elk geval niet
gevolgd.
SLECHTE PUNTEN VOOR KINDEREN
DIE «DE VLAAMSCHE LEEUW» ZINGEN
Nonkel Jan is naar Mol geweest, in ver
band met K. V. R. O.-actie aldaar. Onder
leiding van Nonkel Jan, hadden de kin
deren een aantal liedjes gezongen. En om
te sluiten wendde hij zich als volgt tot de
kleuters: Beste kinderen, nu gaan wij
een lied zingen, dat de Zusterkes u wel
zullen geleerd hebben en als ge het niet
geheel kent, dan kunt ge toch het refrein
meezingen
De kinderen rezen recht en daar klonk
de Vlaamsche Leeuw
Maar die Vlaamsche Leeuwhad een
staartje, 's Anderdaags kwam Eerw. Moe
der-Overste in de klas en de kinderen, die
zoo stout geweest waren recht te staan en
de Vlaamsche Leeuwmede te zingen,
liepen een flinke berisping op en kregen...
twee slechte punten.
Gebeurd te Mol in de Kempen ten Jare
1931.
LEGERUITGAVEN MET 150 MILLIOEN
VERLAAGD
Na de openbare Werken, werd de ge
wichtigste besnoeiing (150 millioen) tot
stand gebracht door Landsverdediging.
Onder de aanmerkelijk besnoeide kredie
ten wijzen wij op diegene betreffende de
technische diensten van genie en artille
rie, de militaire luchtscheepvaart, enz., en
die tot 178 milioen gaan; deze besnoeiing
wordt echter tot een bedrag van 28 mil
lioen weder opgeslorpt door verschillende
verhoogingen, in zulke mate dat de wezen
lijke vermindering voor dat Departement,
op 150 millioen neerkomt. De instructie
en het onderhoud van de troepen zullen
op geenerlei wijze moeten lijden onder de
besnoeiïgen, die de kredieten van Lands
verdediging treffen.
KINDERTOESLAG IN
ROUBAIX-TOURCOING
Een paar weken geleden deelden we In
dit blad mede dat in Frankrijk een wet
gestemd is in de Kamer, maar nog moet
bekrachtigd worden in het Senaat, waar
bij kindertoeslag verplichtend wordt ge
maakt.
WIJ wezen er ook op dat vele patroons
en patroonsorganisaties reads kindertoe-
sla# hadden ingevoerd, en welke groote
bedragen o. a. deor het ^>atroonsverlmnd
van Rauhaix-Tourcoing jaarlijks aan kin
dertoeslag wordt uitgekeerd.
Nu ontving ons Verbond een schrijven
vanwege het patroonsverbond, van den
volgenden inhoud:
27 Oktober 1931.
M. Verhaeke, Bestuurder Chris-
tene Textielcentrale, Gent.
Mijnheer de Bestuurder,
Wij hebben de eer U ter kennis te bren
gen dat de Gezinstoelagen van het Con
sortium der Textielnijverheid als volgt
zullen gewijzigd worden vanaf 1 Novem
ber 1931-,
Voor 1 kind 1 fr. In plaats van 2,40
per dag.
Voor 2 kinderen 3,50 ln plaats van 6
per dag.
Voor 3 kinderen 10 ln plaats van 9,60
per dag.
Voor 4 kinderen 15 ln plaats van 14,40
per dag.
Voor 5 kinderen 20 in plaats van 18
per dag.
Voor 6 kinderen 25 in plaats van 21,60
per dag.
Voor 7 kinderen 30 in plaats van 25,20
per dag.
Voor 8 kinderen 35 in plaats van 28,80
per dag.
Voor 9 kinderen 40 in plaats van 32,40
per dag.
Voor 10 kinderen 45 in plaats van 36
per dag.
Een gelijkaardige beslissing is genomen
door het patroonsverbond van Halewijn,
Komen en Wervik.
Gelief te aanvaarden, enz.
De Afgevaardigde-Beheerder,
(Get.) D. LEY.
IN HET GEMEENTEKREDIET
VAN BELGIË
Het Gemeentekrediet van België heeft
een omzendbrief gezonden aan de ver
schillende gemeenten, waarin er herin
nerd wordt aan den omzendbrief van den
eersten minister M. Renkln, betreffende
het uitschrijven van Leeningen. De be
heerraad van het gemeentekrediet deelt
mede, dat, gezien den huldigen finan-
cieelen toestand en tot nader order, de
leeningen welke toegestaan werden aan de
gemeenten, niet zullen uitbetaald worden.
Dit slaat op leeningen, welke werden
toegestaan ln vorm van deelname aan
uitgifte aan de obligatiën van het ge
meentekrediet, en ook in vorm van lee
ningen op korten termijn, die moesten
dienen als diskonteering van de toelagen
door de openbare macht beloofd.
Het gemeentekrediet voegt er aan toe,
op dit oogenblik geen vaste verbintenis
ten opzichte der gemeenten te zullen aan
gaan voor het toestaan van leeningen,
tenzij de regeering er toelating zal toe
verleenen.
BESPOTTERS VAN DE WERKLOOZEN
De Socialisten, dat zijn toch werkelijk
bespotters van de werkloozen. Door de
regeering werden energieke maatregelen
genomen om de begrooting in evenwicht
te brengen en den onderstand aan de
werkloozen te verzekeren,, de beste onder
steuning welke op heel de wereld bestaat
gelijk Emiel Verheecke, de bestuurder van
het Centraal Verbond der christene tex
tielbewerkers het verleden Zondag op het
congres te Gent heeft bewezen.
Meent ge nu dat de Socialisten eens
zullen zeggen: 't is wel!
Neen, de regeering zou nu al de werk
loozen aan den arbeid moeten zetten en
de staat moet de milliarden die in de
kassen te bevriezen liggen vruchtbaar ma
ken schrijft de socialistische Volks
gazet van Antwerpen.
Hoort ge het werkloozen, er moet dit en
er moet dat gedaan worden volgens de
Socialisten voor de werkloozen. Maar
't zijn altijd anderen die het moeten doen.
Te Mceskroen is 't gemeentebestuur in
handen van de Socialisten. Gaat daar eens
kijken naar de hulp aan de werkloozen.
Als er te Gent sprake was van werken
door de stad, antwoordde de Socalistische
schepene. Ja, maar 't zijn anderen die het
moeten doen!
Als er bij de Socialisten gesproken werd
over de 40-uren arbeidsweek, gingen er
dadelijk stemmen op: voorzichtig voor
onze fabrieken!
Als het provinciaal bestuur van Ant
werpen op zoek was om een leening aan
te gaan voor 't betalen der werkloozen
informeerde de socialistische bank bij de
andere bankiers en deed gelijk de andere
bankiers: niets!
De werklieden hebben geen betrouwen
meer ln de Socialisten, en dat is maar
heel natuurlijk. Hun betrouwen zal dus te
sterker zijn in de christelijke democratie.
Die heeft haar programma, werken doen
uitvoeren, steun verzekeren, verkorting
van den arbeidsduur, de gehuwde vrouw
uit de fabriek, verlenging van den school
tijd, internationale verstandhouding voor
't regelen van de arbeidsvoorwaarden, van
de voortbrengst en het verbruik, maat
schap en deel in de winsten der werklie
den in de ondernemingen. Ook het inrich
ten van bijkomenden steun aan de werk
loozen door de christelijke solidariteit.
GUIDO.
lasasBsa
De katholieke vlaamsche Senatoren
hebben voor den aanvang der Senaat
zitting, Woensdag namiddag, vergaderd
ten einde overleg te plegen over de hou
ding die zij bij de stemming van het ont
werp op de vervlaamsching van het mid
delbaar onderwijs zouden aannemen.
De katholieke vlaamsche Senatoren
loochenen niet dat het ontwerp een aan
merkelijke vooruitgang beteekent op wat
tot nog toe bestaan heeft doch zij blijven
bij hun meening dat het ontwerp ln zijn
huldigen vorm onvoldoende is.
Niettemin hebben zij het besluit getrof
fen het ontwerp goed te keuren omdat zij
anderzijds de overtuiging hebben dat de
Kamer door doeltreffende wijzigingen de
wet heel en al gezond zal weten te ma
ken. Ware dit niet het geval geweest, dan
zouden zij tegen het ontwerp hebben
gestemd.
In de Senaatzitting van Woensdag
werd het wetsontwerp aangenomen met
118 stemmen tegen 1 (Liberaal) en 7
onthoudingen (Nationalisten).
IBBBBBBBBBaBBBBBBBBBHBHSESSlBi
Het Gouwbestuur van het Katholiek
Vlaamsch Nationaal Verbond, Tak West-
Vlaanderen, maakt bekend dat de Heer
Venseveren, hoofdman van het K. V. N. V.
arrondissement Roeselare-Tielt, hoofdop
steller van het weekblad De West-Vla
ming en leider van de verweerkorpsen
(vlaamsche militie) uitgesloten wordt uit
de organisatie, op grond van zijn doorloo
pend gebrek aan tucht en samenhoorig-
heid.
Deze uitsluiting werd uitgesproken op
15 September, maar werd enxel op 27 Oc
tober laatst openbaar bekend gemaakt.
Vroeger hebben wij gezegd dat M. Van-
severen ons den indruk gaf van een
vlaamsche Mussolini. De maatregel die
thans genomen ls, na tal van onderhan
delingen, spreekt van alleenheerschappij
en onvoorwaardelijk neerleggen bij zijn
dictatoriale verklaringen, zoodat ons oor
deel tamelijk juist blijkt geweest te zijn.
M. Van Severen wordt beticht zich
op de meest dubbelzinnige en oneerlijke
wijze, ten overstaan van het K.V.N.V.
te gedragen».
Te leper zou er ook ruzie ontstaan
zijn onder de leiders der Nationalisten
en een deel zijn uit het «Vlaamsch Huis»
vertrokken en hebben een ander lokaal
gekozen.
Wie wint zaait moet storm oogsten.
Hij werd gevierd door zijn volk, voor
hem wer# de groote trommel geroerd,
voor hem werd op de grosse caisse ge
slegen en hij verdiende het. Schoone din
gen werdew gezegd. Het was te schoone
om niet van Verschaeve te zijn. De arend
wiens klauw nooit in da modder rust, de
arend die de hoogste toppen scheert dei-
hoogste bergen, de arend wiens blik
schichten schiet naar de stralende zon,
is nedergedaald boven het platte land.
Hier hing hij niet meer boven ravijnen
en afgronden met enkel den hemel boven
hem, zijn vorstelijk nest was niet meer
de bergkloof, de rots gespleten door den
storm, hij daalde naar het Puiden-
nestje
Over tafel werd er getoast, schoon en
veel, maar zelden komt de waarheid tot
haar volle recht in een banket. O. L. Heer
heeft vele letterkundige genres geoefend
maar nooit hield Hij een heildronk, ook
niet te Cana bij het bruiloftsmaal, Hij
die zich genoemd heeft de waarheid, deed
nog liever een mirakel dan een toast.
Ik deed op 't huldebetoon van Edw.
Vermeulen noch 't een noch 't ander.
Er waren toasten genoeg en er was geen
wijn te kort. Nochtans wil ik een naklank
laten hooren dien ik wensch niet valsch
te zullen klinken.
Warden Oom, gij zijt de Trimard
geweest op het litteraire veld; ge hebt
geschreven tegen sterren en wind, gele
den lijk een Piotgedurende uwe reis
door het leven. Alle jare hadt gij een
kind... een boek wil ik zeggen, al verre
lijk bij Pee Vlaeminck, gij hebt gegre
pen uit het leven van uw volk in de
laagheid van het verstervend ras om het
tot de hoogte te brengen van de vlaam
sche mystiek in de Zotte van 't Abeelen-
hof. Op een ouderdom waar elk ander
rust zou nemen, wroet ge voort. Neen,
uw werk gaat niet naar den Dieperik
Uw werk is gaaf, ongekunsteld en na
tuurlijk, gij zijt niet gebonden door een
litteraire Codex en een letterkundige ju
risprudentie, gij hebt den Manuel de
littératureniet gevolgd van Verest lijk
wij op school, ge zijt niet gebonden aan
formulen of aan een club en daarom kon
uwe volkskunst en uw genie zich ont
plooien, gij hebt u niet bekommerd om
de vaste regels der kritiekasters voor wie
alles moe', klassiek zijn, klaar, sober,
evenwichtig, aardend naar het verleden.
Gij hebt uzelf geworsteld buiten alle
smalle grenzen. Hadt gij moeten voort
doen met recensenten, gij zoudt na uw
eerste boek de pijp aan Manten gegeven
hebben. Wat zijn recensenten tegenwoor
dig? Mannen die pen en inkt nern. om te
schrijven over een boek dat ze doorbla
derd of gelezen hebben ofwel ncch door
bladerd noch gelezen hebben. Dat is de
kritiek hunner kritiek.
Gij hebt de kritiek gekregen der lezers
en dat is de beste, ze is spontaan ge
meend en belangloos. Het publiek velde
zijn oordeel, 't was een gesproken kritiek
en was ze zoo op de hoogte niet of A la
page, ze was toch onpartijdiger en eer
lijker dan deze van scholen en stelsels.
Uwe beoordeelaars zijn maar gekomen,
wanneer uw faam genoeg verspreid was,
ze hebben het volk niet durven tegen
spreken dat u op de handen droeg en
ze zijn u uk komen loven met de stroo
ming meegesleept.
Zoekt niet in Warden Oom naar
klassieke volmaaktheid, maar wilt ge
vlaamsch leven, echte menschen uit ons
volk en in oprechten toon, gaat gerust
naar Hooglede. Omdat die boeken uit het
volk komen vinden ze den weg naar den
geest en het hert van dat volk. Warden
Oom vleit geen lage instinkten, zoekt
geen goedkoop succes, hij veredelt en
verbetert zijn volk. Het ls zielverheffen
de lezing. Komen er platheden voor,
't zijn tremplins om hooger te springen.
Warden Oom is de schrijver van zijn
volk, het volk heeft hem ontdekt, en dat
is geen geringe lof. We leven niet meer
in de tijden van de salon-litteratuur, het
volk kan ook kiezen, smaken, schrijven
zelfs, al volge 't niet altijd een rechte
lijn. De smaak en de mode ook voor
schrijvers verschilt van streek tot streek
en van tijdperk tot tijdperk. Zeer veel is
het voor een rasschrijver als Warden
Oom dat hij zijn volk doet lezen. Indien
Brabanders of Limburgers den genie van
't Westland niet verstaan, het is onze
schuld niet. Vreemdelingen die 't hebben
over onze taal zijn menschen niet hun
oor laten oordeelen over onze kleuren.
Er is geen halve bladzijde van Edw.
Vermeulen die door een ander zou kun
nen geschreven zijn. Bij hem geen han
dige gezochte dramatiek, geen ingewik
kelde aangebrande toestanden, geen ont
leden tot op den laatsten vezel, doch
Inslaande beelden, gezond realisme met
zielkundig-juiste beschouwingen, alles met
zedelijke strekking, katholiek geïnspi
reerd, doortrokken met geloofszin, lenig
en sterk.
Vermeylen, rector der VI. Hoogeschool
schreefEdw. Vermeulen, een onver-
valschte zoon van het vele West-Vlaan-
deren, vergroeid met het landleven...
zelfervaren-echte en directe voorstelling,
spontane, los-bewegende ln kleurigen
overvloed zwelgende taal.
Is Warden Oom's werk genoeg gescha
keerd om naar het nageslacht over te
gaan? Het oordeel van de nakomelingen
moeten we niet vooruitloopen. Er moeten
honderden boeken verschijnen en gelezen
worden opdat de west-vlaamsche letter
kunde leve en 't is omdat er honderden
boeken zullen belangstelling vinden bij
't publiek, dat er toch hier en daar een
meesterwerk blijven zal. Het overige mag
vergaan het heeft zijn tijd en zijn nut
gehad, het heeft zijn rol gespeeld: de
schepping en de lezing mogelijk gemaakt
van kunstwerk dat anders nooit kon ont
staan. A. B.
laQSBBaBBBaBaBBSfflBflBBBBasg&BB
Moeten als NIEUWE KIEZERS inge
schreven worden:
a. - de belgische burgers, die in de ge
meente komen wonen zijn na 31 Decem
ber 1927 en aldaar ononderbroken hun
hun woonplaats hadden van 1 Januari
1931 tot 1 Juli 1931.
b. - de belgische burgers, die geboren
zijn tusschen 30 April 1908 en 1 Mei
1911 en ononderbroken hun woonplaats
hadden ln de gemeente, van 1 Januari
1931 tot 1 Juli 1931.
Moeten GESCHRAPT worden uit de
kiezerslijsten
als Parlementskiezers: a. - wie op
1 Januari 1931 uit de gemeente vertrok
ken was en er niet meer teruggekeerd
is vóór 1 Juli 1931. b. - wie op 1 Ja
nuari 1931 uit de gemeente vertrokken
was, vóór 1 Juli 1931, teruggekeerd is en
er nog woonachtig was op 1 Juli 1931;
als Gemeenteraadskiezers: wie NIET
ononderbroken zijn woonplaats had in de
gemeente van 1 Jan. 1931 tot 1 Juli 1931.
OPMERKINGEN: 1. Om te mogen
stemmen moet men ingeschreven zijn
op de kiezerslijsten. 2. Men heeft tijd
tot 20 November 1931 om eene inschrij
ving op de kiezerslijsten te vragen aan
het Schepencollegie. 3. Voor het vast
stellen der woonplaats, steunt het ge
meentebestuur zich op de aanduidingen
der bevolkingsboeken; het staat echter
vrij aan derde personen, die aanduidin
gen te weerleggen door alle rechtsmid
delen, getuigen inbegrepen (in onze streek
dit geldt bijzonderlijk voor de personen,
die vertrokken zijn naar Frankrijk zon
der aangifte te doen).
«BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
SPEELKAARTEN ten bureeie dezer
Liefhehiers van lekker bier eischt overal IVIASSCMELEIN 'S
SedertT HH zocht de brusselsche politie
den 23-jarigen Jozef Decoster, die eene
straf in de gevangenis van St-Gillls had
uitgedaan, wegens dieften en inbraken.
Pas vrij, herbegon hij zijn stieltje.
Zaterdag trof een agent der geheime
politie hem aan in een herberg op het
Bara-plein te St-Gillis. Hij waarschuwde
twee politieagenten van dienst aan het
Zuidstation.
Er wordt geschoten.
Zoodra de drie agenten de herberg
binnentraden begon Decoster in het wilde
te schieten.
Gelukkig werd niemand van de ver
bruikers gewend. Van de algemeene na-
niek maakte de dief gebruik om de straat
op te snellen. De politieagent Tielemans
en zijn collega zetten hem achterna.
Straat in, straat uit werd de achtervol
ging tot op het grondgebied van Ander-
lecht voortgezet.
Plots hield Decoster op met loopen.
Toen de agenten r.sm op enkele meters
waren genaderd, vuurde hij in hunne
richting. De kogel tref agent Tielemans
in het hart. De ongelukkige stortte neder.
Onmiddellijk werd een huurauto ge
haald en de tweede politieagent verge
zelde zijn cngelukkigen collega naar het
St-Janshospitaal. Bij de aankomst over
leed Tielemans.
Eindelijk wordt de moordenaar gev it.
Intusschen werd door andere politie- j
agenten de vlucht voortgezet. Agent Scy- 1
teleer zag een persoon als een razende van
de Brogniezstraat in de richting van de
Voldersstraat vluchten.
Seyteleer kon in een huurauto den
vluchtende achtervolgen, in de Damstraat
te Anderlecht stapte da agent uit de auto
en kon enkele oogenblikken later zijn
wapen op den moordenaar richten.
Een lijf-aan-lijf gevecht begon. De-
coster haalde tweemaal den haan van
zijn revolver over, maar tweemaal kwam
de kogel in zijn eigen arm terecht. Toen
Decoster eenigszins uitgeput geraakte,
daagde hulp op.
Met nen bijstand van een paar voorbij
gangers kon Decoster naar het politie
commissariaat gebracht worden.
Het brusselscli parket deed Zondag een
onderzoek.
Het slachtoffer.
Politieagent Tielemans was slechts 23
jaar oud en gehuwd. Hij was nog maar
17 maanden bij de politie te St-Gillis in
dienst.
Lange Jef de medeplichtige van Sesier,
Lange Jefis nogmaals ondervraagd
geworden over de rol, die hij heeft ge
speeld bij den moord op agent Lagey.
Thans heeft hij bekend dat hij bij Sesier
was den avond van deze misdaad.
Het is dus wel de medeplichtige van
Sesier.
Eij zijn aanhouding had hij nog 54 pa
tronen op zak.
De Eegraving
had Woensdag namiddag plaats te Sint-
Giiles. Eene groote menigte hield zich op
den weg naar de kerk en het kerkhof. De
foto hieronder is getrokken bij aankomst
de" Koets aan de kerk.
BE BEGRAVING VAN HET SLACHTOFFER.
De duikelaars van de Artiglioaan
't werk o;n den goudschat van de «Egypt»,
binst den cor'.og gezonken, bovc te ha
len, zijn thans doorgedrc .gen tot de
goudkamer. Onze f' - toont enkele afge
broken stukken van de Egyptoverge
bracht aan boord van de «Artiglio».
iBssBBS&nzBisBBaxaaasiasEHflBB
In de mijn te Lochgelly (graafschap
Fife) heeft zich eene ontploffing voorge
daan. Tien mijnwerkers kwamen er om
het leven.
Nabij Sedan is een auto van de baan
afgeweken, omgeslagen en in brand ge-
vogen. Mad. Billandelle, die in het voer
tuig zat, kon niet meer gered worden en
men vond tusschen het wrak van den
auto haar gansch verkoold lijk.
Uit Buenos-Ayres wordt gemeld dat
over de provincie een cycloon heeft ge
woed. Vooral de stad Tandil werd erg
geteisterd. Zeven gebouwen werden ver-
woesi en zeven personen gekwetst en
een gedood.
Zaterdag heeft er zich te Strapo een
vreeselijk ongeluk voorgedaan. Een auto
waarin vier personen gezeten waren, werd
door een trein aan een onbewaakte over
weg verrast. De vier Inzittenden werden
op slag gedood en den geleider werd in
hopeloozen toestand naar het gasthuis
overgebracht.
Te Arpajon (Frankrijk) reed een auto
met een snelheid van 100 km per uur.
Plots zat hij tegen een boom en bestond
niet meer. Er bleef een doode, een vrouw
van een veertigtal Jaren, waarvan de
identiteit niet kon vastgesteld worden.
Twee andere jonge vrouwen werden
zwaar gekwetst. De chauffeur bleef on
gedeerd, maar verdween na het ongeluk.
Woensdag avond is, tengevolge van den
dichten mist een auto door een trein
gegrepen. De vijf inzittenden van den
auto werden zwaar gewond. Vier hunner
zijn 's nachts in het ziekenhuis overleden.
De vijfde verkeert in levensgevaar.
Het Ahwaz-gebied wordt op het oogen
blik door een ernstige cholera-epidemie
geteisterd. De directeur van het regee-
ringsziekenhuls heeft zich onmiddellijk
per vliegtuig, vergezeld van verscheidene
geneesheeren, uit de hoofdstad naar het
choleragebied begeven. Hij heeft vaccin
voor duizenden inentingen bij zich.
Nu de H. Zending voorbij ls, herneemt de Katholieke Kihema haar orachtige
vertooningen met een dubbel extra-programma.
Machtig drama ln 9 deelen, met
IVAN I'ETROVITCH en MARIETTE MILLNER
DE TSAREVITCHls de veelbesproken film, die ln alle groote steden zooveel
ophef maakte.
Alexis, de eenige zoon van den Tsaar, staat hier voor de moeilijke keus tusscHen
den Russlschen Troon en de lieve Natasha Ivanovna, waaraan hij zijn hart ge
schonken had.
Prettige Comedie met den vermaarden BILLY SULLIVAN
inn
HERDENKING VAN DEN WAPENSTILSTAND
Vermaarde internationale filmproductie. De Roman van den heugclijken zee
slag ln het Skagerak.
Dit machtig oorlogsdrama werd samengesteld onder leiding van Graham Hewett
(van de Vindictive). De zeeslag van Jutland is de grootste zeeslag die ooit
plaats had. Het tooneel, waarin de kruiser l'lnvincible verzinkt, is eenig in zijn
soort. De voornaamste acteurs zijn Engelsche vlootofficieren en de hoofdrol
wordt vervuld door HENRI STUART.
Daarbij als klucht
komiek met DIAVOLO.
Puike Comedie in 5 deelen met RICHARD TALMADGE in de hoofdrol. LuünlS
en spannend, men kan niet meer!
BEMERKT: Voortaan alle avondvertooningen om 8 uur stipt.
