Katholieke Persdag
Een moderne dwaasheid
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.»™™»
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD
Heden Zondag 15 November 1931
TE POPERINGE
EEN REUSACHTIG
CHRISTUS-STANDBEELD
OP EEN BERG
Schaduw in uw
Hoenderbeloopen
Mgr. Waffelaert
heelkundig behandeld
qpm,
mm êiiMKêi
MHB
LACH en_TRAAN
11 November
Ander wegen op
Een debat
in de Katholieke Kringen
LEENING
DER VERWOESTE GEWESTEN
SENATOR BORAH
DE ONTROOMER
4MELOTTE
Ontroomera MELOTTE, N. V.
Remicourt
ZONDAG 15 NOVEMBER 1931
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1° bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2° bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3° bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Donderdag
noen ingezonden worden; Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
"DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon N' 9. - Postch. Nr 15.570.
We steunen er op dat groote
aankondigingen ons moeten toe
komen voor den Donderdag noen;
zooniet moeten wij ze een week
weglaten.
dien vader wiens trots gij zijt, verlaat die
moeder wiens troost gij waart, zeg vaar
wel aan al de dierbaarste wezens niet voor
één jaar, maar voor twee, en meer, voor
goed misschien
De jongeling onttrok zich aan de om
helzingen der zijnen, hij luisterde slechts
naar zijn edelmoedigheid.
Soldaat, het is nog niet genoeg, zoo
sprak het vaderland, ik eisch uw jeugdig
lijf met zijn lenige spieren, voor mij, uw
ranke gestalte die zal verminkt worden,
Gij kult terugkeeren, eenoogig of blind,
gij zult weerkomen met doorschoten maag,
gegazeerd met kapotte iongen, een arm of
een been kwijt, zenuwziek, levensmoe, een
sukkelaar voor uw leven, de jongens op
straat zullen lachen met uw houten been
en uwe kruk, de meisjes zullen op u niet
vriendelijk kijken omdat uw aangezicht
nog een litteeken draagt en omdat gij
geen schcone jongen meer zijt. aanvaardt
gij dat, soldaat?
En de jongen is heengegaan en is nooit
meer teruggekeerd. Hij heeft gestrompeld
langs zijn kruisweg var. Jöaiper dan veer
tien statieSt,meer dan*&.£«Eaal is hij ge
vallen langs die passerellen die eindigden
met een Calvarie, maar zonder weenerde
moeder.
Sedert vloeide veel water door den
Yzer, ook veel water vloeide, zouter dit,
uit de oogen van moeders en weduwen.
Binst den oorlog hoorde ik kreten van
gekwetsten en den reutel der stervenden,
maar sedert hoorde ik veel mooie airtjes
in de radio. De wereld draait voort, het is
een oude sloore en men amuseert ze nog
voort als een jong dingen. En terwijl allen
snakken naar plezier klagen de menschen
putten in de eerde.
Weest niet verwonderd dat het slecht
gaat, er is tusschen '14 en '18 iets ge
beurd dat gij vergeten hebt. Weest niet
verwonderd dat alles duur is, telt de
winkels. Verwonden, u niet dat er crisis
heerscht, telt de dancings tn de cinema's.
Verbaast u niet dat het land arm is,
telt de banken. En terwijl gij aan 't cij
feren zijt, telt eens uit nieuwsgierigheid
hoeveel wapenfabrieken stil liggen, waar
men werkloos is?
En ik kwam een boertje tegen en dat
boertje loech, wat thans een zeldzaamheid
is, en ik vroeg waarom hij loech en 't was
met de politieke, zei hij, met den Volken
bond. Japan en China sthieten malkaar
omver maar ze zijn niet in oorlog. De
Volkenbond werkt voor de vrede en ginder
vermoorden ze malkaar dat het een ple
zier is, maar niet voor de vermoorden...
't Zal niet gaan, 't is een flimpe
"«Waarom?». «Die mannen van den
Volkenbond hebben vergeten hun kruisje
te maken eer ze besloten: Nooit meer
oorlogA. B.
BBBHaflBBBBaBBaBflSBSBBBBBBBBB
Hoewel zonneschijn veelal aan voorname
factor is, verlleze men niet uit het oog
dat de hoen te gepaster tijde schaduw
verlangt.
Boomgaard is en blijft het ideale beloop
omdat het ons benevyis de schaduw der
planting nog l^et ooft verschaft en be
schut tegen regen en wind; daarbij een
doelmatige bemesting met kiekenmest
volstaat bijna tot or.de'rhoud. Men neme
in acht de boomen niet lc dicht bij elkan
der te planten, teneinde aan het gras vol
doende licht en lucht te verschaffen, want
malsch, weelderig gras vervolledigt de
voeding.
Men neme eveneens in acht dat vruchten
met pit als perziken, abrikozen en aman
delen, sneller ontwikkeen dan fruit met
zaadkorrel, doch dat vooral voor warmere
streken als Zuid-Frankrijk; voor ons kli
maat mogen beplantingen met appel- en
pereboomen als duurzaam tn degelijk be
schouwd.
Voor kleiner uitbaters, niet landbou
wers, kunnen struiken die zich in korten
tijd ontwikkelen met goed gevolg ge
bruikt; want in vele boerderijen worden
in de boomgaarden, ook schapen, geiten
en soms 'n koe, geplaatst, wat heelemaal
niet af te raden is indien genoeg gras
voorhanden want hst is een tweede bron
van inkomst die ds onkosten van den ge
bruikten grond helpt dekken.
Voor wat de struiken betreft, zorge men
evenwel er voor soorten te kiezen waar
van de schors niet door de hoenders afge
pikt wordt. In geval bij boombeplantingen
de schors mocht aangetast worden, neme
men zijn toevlucht tot omwindingen met
koorden; of het zetten van paaltjes op
afstand rond den stam en omwonden met
stekkerdraad (ijzerdraad)
Struiken die zich goed leenen tot dat
doel zijn: de vlier die ons daarenboven
nog de bessen geeft voor siroop en vlier -
azijn. Daarneven hebben we nog de iila
die eveneens een aangename beplanting
is. Wie houdt niet van een bloemtuiltje in
de Lente? De bloeiende hagedoorn, hoe
wel hij nogal traagzaam ontwikkelt, kan
ook met goed gevolg aangewend.
MARIA VANDENBUSSCHE,
Hooger Norm. voor Landbouwk.
H. Familie, Tielt.
BE3B2BSSS333BESB9SSBB3BBSBBBISSBBI
nen of durven aankleven, die verdedigt
dat zij die in Vlaanderen het Vlaamsch
en 't vlaamsche volk verachten, wettelijk
zooveel rechten moeten hebben als het
vlaamsche volk?
Een verstokte grolpot zou er zich ge
zond bij lachen!
BIJ DE NATIONALISTEN
Daar ook is er hevige ruzie ontstaan.
Ven Severen werd uit de partij gesloten.
In 't Iepersche oneenigheid in de ran
gen.
In eene buurtgemeente hier, kwam over
een paar weken Van Severen aan het
woord en sprak er met verachting over
Meester Butaye, op de vergadering aan
wezig.
Te Tielt wil elk de eerste viool spelen
en ieder leiderheeft zijn strekkingen.
Het federatief statuut dat de Nationa
listen indienden ze hadden zoolang
beloofd dat ze wel iets moesten doen
was hun eerste ernstig werk en was te
vens het begin hunner verbrokkeling.
We hoorden een gewestelijke leider zeg
gen: «Ons volk beslist; we durven tegen
hunne beslissing niet opgaan; ze zouden
ons buitengooien
Van Severen is van een ander gedacht
en zegt: Het volk is te dom om te,
willen; ge moet daarover meester ma
ken.
Waar moet zulke partij naar toe?
BIJ DE KATHOLIEKEN
Laat het ons maar zeggen, daar ook
werd gemist en daar ook ontstonden moei
lijkheden.
De oude fractie wilde de stem van het
gezond verstand niet altijd aanhooren
en zag niet tijdig in dat op sociaal ge
bied en op taalgebied onrecht te her
stellen was.
Nu is er kentering!
Ten bewijze de aanspraak Woensdag
der verleden week gehouden door den Heer
Charles van Renynghe de Voxvrie, op de
vergadering der Katholieke Kringen te
Brussel. (1)
Heer van Renynghe, geboren te leper,
heeft goed de naoorlogsche toestanden in
onze streek nagegaan en daarover zijne
aanspraa# eerlijk en rechtzinnig zijne
meening uiteengezet.
Die woorden moeten daar wel vreemd
geklonken hebben in sommige ooren maar
mieken diepen indruk en zullen wel ver
der weerklank vinden.
Naar we naderhand vernamen zal in
eene naaste vergadering eene bespreking
plaats hebben over dat onderwerp.
Om zijn pogen verdient Heer van Re
nynghe onze gelukwenschen.
sche Brabant, heeft het Daensisme de
uitbreiding van het Nationalisme bevor
derd. Daensistiscbe geest leeft in het Na
tionalisme voort. Hier is het Nationalisme
heel gematigd in zijn daden doch het is
niettemin anti-belgisch Het Nationalisme
maakt hier vorderingen, doch aan de
poorten van Brussel zal het er niet in
slagen de oude partijen uiteen te rukken.
In het overige gedeelte van Oost-Vlaan-
deren, te Gent, te Sint Niklaas en te
Dendermonde is er van een aangroeiende
nationalistische beweging geen sprake.
Het Flamingantisme heeft hier de plaats
bezet. Te Gent zijn het enkel de studen
ten die het Nationalisme in leven houden.
Wat nu West-Vlaanöeren betreft, hier
wordt het Nationalisme verdeeld in het
Nationalisme van Brugge-Oostende, van
Roeselare en van het front. Te Brugge
heeft het Nationalisme geen gevoelige
uitbreiding genomen.
Te Kortrijk bestaat er geen gevaar dat
het zich zou kunnen uitbreiden daar
Frankrijk in de buurt ligt.
Wat de frontbeweging aangaat, die is
sterk en zwelt gestadig. Er moet nochtans
onderscheid gemaakt worden tusschen den
onstuimigen Leuridan en den meer be
daarden Butaye. Te leper bestaat het ge
vaar dat de Nationalisben alle zetels zou
den veroveren bij de aanstaande verkie
zingen. Te Roêselare, Tielt, zijn de kansen
van het Flamingantisme en van het Na
tionalisme gelijk. Men kan dus met even
veel kans op de beide paarden wedden.
Welke zijn nu de karaktertrekken van
het Nationalisme? Hierop antwoordt spre
ker het volgende:
1. - Het zijn vooral de landbouwers die
door het Nationalisme aangetast zijn.
2. - Het Nationalisme dreigt de massa
mede te sleepen daar waar het Flamin
gantisme de plaats niet bezet.
3. - Het Nationalisme is een revolution-
naire beweging en een gevaar voor België.
Het Nationalisme richt zich tegen het
Staatsgezag, tegen de Centrale macht te
Brussel en tegen het kapitalisme. Het Na
tionalisme is op weg een agrarische partij
te worden.
Wat dient er gedaan om het Nationa
lisme te keer te gaan?
Spreker zegt eerst wat er niet mag ge
daan worden en hij treedt dan in vele
bijzonderheden over de landbouwkwestie
en over de beschermende rechten die ten
bate" van de landbouw getroffen worden.
Deze politiek heeft den landbouwer tot
het bewustzijn gebracht dat hij alle heil
van den Staat en van de partij te ver
wachten heeft. En als dan die hulp uit
blijft, wat onvermijdelijk is, dan uit de
verbolgenheid van den landbouwer zich
tegen de politieke partijen, tegen het
Staatsgezag en is hij heel en al voorbe
reid om een toevlucht te zoeken bij de
Vlaamsche Nationalisten. De landbouw
kwestie is dan ook het program van de
Vlaamsche Nationalisten geworden.
Spreker verklaart dat het heffen van
beschermende rechten op de meststoffen
een geschiedkundige flater is en hij be
zweert de vergadering zich uit te spreken
tegen het voorstel om de pachten te her
zien op grond van de heerschende crisis
die als een geval van heirkracht aan
schouwd zou worden.
Hoe dient het vraagstuk gesteld te
worden?
Het vlaamsche volk, zegt hij, heeft geen
vertrouwen meer in u. Gij moet dus alles
doen om dit vertrouwen te herwinnen.
Laat staan daar het vlaamsche volk bij
u, katholieke conservatieven, zijn geld be
legd heeft en dat dit geld onproduktief is
gebleven. Het wil dus zijn geld bij u niet
meer beleggen.
Hoe de toestand verholpen. Men dient
tot de Vlamingen te gaan met eenvoud,
rechtzinnigheid en gezag. Eenvoud üetee-
kent dat men niet tot de Vlamingen gaan
moet al verdedigend een politiek program;
al zingend de Brabanjonne, al zwaaiend
met de nationale vlag; al schermend met
bisschoppelijke brieven en met Va til; aan-
sche banbliksems. Dit patriotisme of dit
patriotardisme dat tegen de Vlamingen
werd gebruikt, is geworden een kleur- en
zinloos iets, laat staan ijdele woordkra-
merij.
Men moet ook de psychologie van den
Vlaming begrijpen. De Warning is uitter-
aard wantrouwig.
Vlaanderen wil dat het heele intellek-
tueele leven in Vlaanderen Vlaamsch zijn
zou. Mer, moet dus niet tot de Vlamingen
gaan met een gebaar alsof met toegevin
gen doen wil. Dit wekt wantrouwen. Men
moet veeleer de Vlamingen leeren be
grijpen.
Er heerscht ook een crisis van het ge
zag in Vlaanderen. Leiders, apostelen, dat
heeft Vlaanderen noodig, want ten slotte
ook zal Vlaanderen door zijn katholicisme
uit den huidigen chaos gered worden. Die
leiders en die apostelen moeten dan ook
werken in den dienst van Christus.
Het zij zoo, alvorens het te laat zijn
zou.
Zijne Hoogw. Mgr Waffelaert, Bisschop
van Brugge, heeft een heelkundige be
werking onderstaan welke als zeer wel
gelukt wordt beschouwd. De heelmeesters
drukten hun voldoening uit over de kloeke
lichamelijke gesteltenis van den Kerk
voogd, die reeds den eerbiedwaardigen
ouderdom van 84 Jaar heeft bereikt.
Voor het spoedig en volledig herstel
van Monseigneur, zullen de geloovigen
zeker vurig bidden.
Dinsdag heeft de heer baron Janssens
de Bisthoven, goeverneur der provincie,
namens Hunne Majesteiten; den Koning
en de Koningin een bezoek gebracht aan
Mgr Waffelaert. Hij heeft aan Zijne Ex
cellentie de wenschen onzer Vorsten voor
spoedig herstel aangeboden. De Door
luchtige zieke was ten zeerste bewogen
om dien blijk van genegenheid van Ko
ning Albert en Koningin Elisabeth.
Woensdag 11 November
De toestand.
De toestand van Z. Exc. Mgr. Waffe
laert, is zoo bevredigend mogelijk. De be
faamde Brugsche heelmeester Professor
Jos. Sebrechts, die de heelkundige bewer
king deed, is totnogtoe ten zeerste tevre
den over het verloop van de operatie. Hij
hoopt vast dat Zijne Excellentie, spijts
zijn hoogen ouderdom, de beproeving zal
te boven komen. De omgeving van Mgr
Waffelaert zelf is verwonderd over het
kloeke gestel van den Doorluchtigen Kerk
voogd, dat maar weinig schijnt gestoord
te zijn door de heelkundige bewerking.
Maar onverschilligheid is in de booze,
en leidt- tot goddeloosheid. Van onver
schilligheid komt liefdeloosheid jegens den
naaste, en vandaar jegens Christus. On
verschilligheid vereenzaamt de mensch
van alle vereenigingsleven, en zondert
hem af van de uitstralingspunten van
alle leven en bezieling in de Kerk, na-
mentlijk van Pausdom en pauselijke leer.
Onverschilligheid sluit de mensch als in
een ivoren toren, en maakt verder maat
schappelijk leven, waarvoor hij zeker ge
schapen is, onmogelijk. Onverschilligheid
doodt alle edelmoedigheid en kweekt
egoisme en hebzucht.
Daartegen wil de Katholieke Perswer
king opkomen, tegen dit gevaar, tegen dit
gift, dat dag per dag, of week per week,
door de onzijdige pers ingegeven wordt,
strijdt het Katholiek blad. Steunt het
dus, geeft het uw hulp, uw centen, uwe
reklaam, uwe medewerking. En mochte
15 November 1931, hier te Foperinge en
omstreken, de dageraad wezen, van een
agressieve ijvervolle werking ter verove
ring der Waarheid door de Pers.
f ï>-i
f,-tt wLW'ir,
Aan den ingang der Haven van Rio-
de-Janeiro heeft men op den top van een
berg van 70 meters hoog, een reusachtig
Christus-beeld opgericht dat zelve 40 me
ters hoog is.
De plechtige inhuldiging had dezer da
gen plaats en gaf aanleiding tot eene
iij^rukwekkende openbare geloofsbelij
denis.
Het doet ons, Katholieken, deugd aan
't hert te zien dat Christus-Koning in
alle landen heerscht.
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB'
De laatste gebeurtenissen schijnen aan
te duiden dat het volk moede wordt van
beloften en begint in te zien dat al de na
oorlogsche belovers, eens dat ze de
macht krijgen, hun woord niet kunnen
houden.
We hadden Engeland: Engeland, niet
tegenstaande al zijn rijkdom, kreeg werk-
loozen en met de jaren groeide hun getal
tot een onrustwekkend cijfer. Dat was de
goede gelegenheid voor de Socialisten om
misnoegdheid te verwekken, 't Werd kie
zing over 4 jaar en vol beloften
gingen de rooden ten strijde:
zij zouden aan allen werk geven
zij zouden ellende verjagen;
zij zouden 't geld nemen waar 't was
en 't geven waar-'t nood deed.
En ze kregen de meerderheid!
En niettegenstaande de goede wil van
eenige leiders, ging Engeland den dieperik
in, langzamerhand maar zeker.
Het getal werkloozen groeide aan;
de ellende werd nijpender;
het geld verminderde in waarde;
niemand was tevreden.
De Socialisten verloren den kop. Hun
leiders werden ïh den hoek geduwd: nie
mand wilde nog naar hun raad luisteren;
ze werden uitgescholden voor verraders en
ten einde verplicht zich uit de partij weg
te trekken.
De uitslag der socialistische proefne
ming in Engeland heeft iedereen in de
laatste weken kunnen nagaan en de laat
ste kiezingen zetten de kroon op het
werk.
IN ONS LAND
doen zich zelfde kenteekens voor.
BIJ DE SOCIALISTEN
Zondag hielden de Socialisten hun
groot congres te Brussel.
Het ging er natuurlijk over de crisis en
tijdens de bespreking kwam klaar uit
welke diepe oneenigheid in de socialisti
sche partij ontstaan is.
Vooral de openingsrede van den Heer
Vandervelde was een lange kreet van pes
simisme en hopeloosheid hoewel de leider
van de partij zijn toehoorders een riem
onder het hart zocht te steken met te
verklaren dat nederlagen noch overwin
ningen van tel zijn en dat het er enkel op
aankomt den laatsten slag zegevierend
thuis te halen.
Wanneer zal die laatste slag geleverd
worden en gewonnen?
Nuzei de Heer Wauters, bestuurder
van Le Peuple». «Het kapitalistische
gebouw kraakt. De muren vertoonen on
heilspellende spleten. De boel stort in.
Het uur heeft geslagen waarop het So
cialisme zijn kans wagen moet
Hoegenaamd nietwedervoer de Heer
Balthazar. Het Socialisme mag zijn kans
niet wagen. Het Socialisme dat het lot
van het proletariaat in handen heeft;
mag enkel zijn slag slaan wanneer het
heel en al zeker is dat het dien slag win
nen zal
En de Heer Spaak, het enfant terri
ble van de partij, die op de grenslijn
van het Socialisme en het Kommunisme
staat, riep uit dat het uur van het So
cialisme nog niet geslagen is omdat de
massa nog niet voorbereid is tot den groo-
ten en laatsten kamp waaruit een nieuwe
wereld moet geboren worden.
Den Heer Hubin, die het spreekgestoelte
beklom met het inzicht de argumenten
van den Heer Spaak in gruizelementen te
slaan, werd op bitsige wijze door de link-
scne elementen onderbroken, in zooverre
dat hij den strijd opgaf en gelaten ver
klaarde: «Wij zijn diep verdeeld over de
punten waarover wij beraadslagen. Opdat
de buitenstanders niet zouden te weten
komen hoe diep wij verdeeld zijn verkies
ik niet verder aan te dringen
Doch de buitenstanders weten nu toch
hoe diep de Socialisten verdeeld zijn, en
hoe machteloos zij staan tegenover de
ekonomische krisis die zij een krisis van
het regiem heeten.
BARSTEN IN DE LIBERALE PARTIJ
In liberale kamp ook heerscht diepe
oneenigheid.
Er gaan weinig der zes dagen van de
week voorbij, zonder dat La Flandre
Libéraleeen uitval bevat tegen een of
ander liberaal leider, als het heel de Li
berale Landsbond niet is die met frans-
kiljonsch schuim bespuwen wordt.
De algemeene secretaris van den libe
ralen Landsbond, M. Van Seynseel, heeft
nu een briefje gericht tot La Flandre
Libéralemet de melding dat zij die nog
houden aan het princiep der vrijheid
(in zake taalregeling) zich op het gezag
der liberale partij niet meer te beroepen
hebben.
Zulk een blauwe godsklop heeft de
blauwe franskiljons nog verder uit het
spoor geworpen. En z'heeft een spreuk
van de fronters gewijzigd vastgegrepen:
Wij zullen ons verdedigen zoolang we
kunnen, IN de partij, zoo noodig BUI
TEN de partij!
Deze week had te Gent eene vrouwe
lijke liberale vergadering plaats. In de
openingsrede verklaarde de Voorzitster
fransch te spreken als protest tegen de
werking der flaminganten. Ze stelde voor
eene nieuwe liberale partij te stichten
zonder Vlamingen!
Te Kortrijk ook heerscht diepe oneepig-
heid onder de Liberalen en de groote
geldschieter is er uit haat tegerf de
vlaamschgezinden uitgetrokken.
De liberale partij voelt het goed, als ze
zich van dezen franskiljonschSn last niet
weet te ontmaken, dat ze onder dien bal
last zal bezwijken!
Inderdaad, wie zou een partij nog kun
Waarom sterren in den hemel, waarom
bloemen op de aarde als de volkeren mal
kaar willen bevechten en uitroeien? Moet
het schoonste muziek op de wereld trom-
melgeroffel en klaroengeschal zijn? Is het
niet beter ploegvoren door het veld te
trekken dan loopgraven?
En gij groote held die droomt van
krijgsgeweld, weet op voorhand dat de
wereld zal voortdraaien in geldwinning
en vermaak terwdjl gij vijf voet diep,
rotten zult met een bloemhoveken op uw
buik.
Waarom geen vrede voor den schamelen
korten tijd, binst denwelken wij hier be
neden op onze tatseh loopen, waarom niet
drinken aan de bronnen, wandelen onder
de boomen van Gods schoone natuur al
leen o mensch, of met een levensgezellin?
Neen, zijn broeders dooden is vermakelij
ker. En 't is een misdaad, ginder over die
grenzen geboren te zijn, daarom moeten
ze kapot. De vogelen ïingen, de radio's
spelen, maar dat zijn geen schoone klan
ken, liever oorverdoovende kanonnen, sis
sende en fluitende kogels, krakende gra
naten. O mensch-DOM dat niet ont
wapent.
Enkel door rechtveerdigheid en liefde
kunnen sociale en taalkwesties opgelost
worden.
En enkel eerlijke oplossing zal weer
vrede in de gemoederen brengen en dit
ten bate van den diepen godsdienstzin
van ons volk.
Eerlijke toepassing van onzen godsdienst
moet steeds het eerste punt van alle Ka
tholieken zijn.
(1) Verslag over die aanspraak ge
trokken uit De Standaard geven we
hieronder.
lflS9BBB9B9BBB33flflEBBBBBBBBBK
Ik ging naar den Panorama van den
Yzer», 't is rond lijk een circus, maar
niet zoo kluchtig. Honderdmaal was ik
voorbijgegaan gedurende jaren en jaren
en einde October 1931, ging ik voor de
eerste maal binnen en betaalde. Ik had
vroeger geerne betaald en veel meer gege
ven om in '17 en '18 dat Panorama van
den Yzer niet meer te zien, toen het nog
geen schilderij was. Maar toen mochten
we 't zien, gratis, voor niets zooveel we
wilden en niet enkel van 2 tot 5 uur. De
oorlog was toen verre van schoon,
die schilderij zagen wij van te dichtbij.
Nu zag ik met de klaarte eener stervende
najaarzon den brand van leper, 't is het
zien weerd, de puinen var. Diksmuide en
Nleuwpoort en 't was tragischer dan de
werkelijkheid. Ik luisterde en hoorde niets.
Hier schoot men maar met spek en
franschbroodjes. En ik vond het toch in
teressant, dertien jaar na den krieg te
midden die oorlogsherinneringen den
schoonsten souvenir te bewaren van den
oorlog: mijn vel. Ik ging voort al lachend:
panorama van den Yzer 'k heb u genoeg
gezien, 't is vijf uur vijf. En al ben ik
geen lnvalied, geraak ik toch niet uitver
teld over den oorlog. Onbetaalbaar.
's Avonds terwijl ik thuis gezellig zat
bij mijn nieuwen Foyer Tamines (dat is
géén betaalde reklaam) ging ik met mijn
gedachten naar de frontstreek cn ik zag
mij beurtelings aan Green Millte Boe-
zinge, aan Lettenburg, aan Smisken, aan
ferme Wilson (Merkem) of in den Pikt
dén Puidte Ramskapelle en dan de
dorpen waar we op rust gingen, de dorpen
waar nog vrouwen woonden en kinders
zelfs. Daar was 't soms rustig en echt
aangenaam wanneer geen éclats d'obus
'n mensch konden treffen maar enkel
éclats de rire. We aten smakelijk in de
hofsteden den gezonden boerekost en na
het avondmaal zegden we tot den boer:
Vriend, bij den Koning hebben we nooit
zoo goed gesoupeerd En hij antwoordde
Ontploft!(De goeie reden was dat we
nooit bij den Koning geëten hadden). En
tot de boerin jokten we: Voor uw goe
kernepap, honderd dagen aflaat... te win
nen na den oorlog». En ze antwoordde:
Ik heb ook een zeune bij 't legerEn
daarom deed ze ons wel.
De boeren loechen meer te dien tijde
dan nu.
Sommige keeren loechen we niet, wan
neer we 's nachts beschoten werden en na
een afgrijselijk gekraak hoorden kermen,
'k Herinner mij nog dien kreet zoo scherp
snijdend: «Ooei! mijn been!» Ik tastte
naar mijn eigen been om te weten of ik
ook niet getroffen was. Neen, en daarna
tastte ik in den donker naar de wonde
van mijn kameraad, ik hield zijn hand
vast, terwijl hij huilde. Dat was geen Pa
norama -van den Yzer. De wonde werd.
vermaakt. Daarna zuchtte hij nog meer,
nu voelde hij eerst de tweede kwetsuur in
zijn rug. Eenige dagen later was hij niet
meer en toen de bode zijn naam afriep
antwoordde niemand: tegenwoordig. Dat
was geen Panorama van den Yzer. En la
ter vertelden we aan zijn bloedverwanten
van een schoone klassieke dood met 't aan
gezicht naar den vijand en we troostten
zijn moeder met vaderlandsche leugens.
Men gaf de moeder een decoratie. De
dood was eerder gekomen dan het post-
huum eereteeken.
Zoo ver van huls alleen gestorven,
in 't gasthuis van een vreemde stad
en onbeweend naar 't graf gedragen
terwijl men ginds zoo lief hem had
De oorlog was geen Panorama de
l'Yser.
HET VLAAMSCH NATIONALISME
DE MEENING VAN
M. CH. VAN RENYNGHE DE VOXVRIE
In het Verbond van Katholieke Kringen
en Vereenigingen dat Woensdag zijn
maandelijksche bijeenkomst hield in de
zaal Patria, onder het voorzitterschap van
den Heer Segers, werd, na kennisgeving
door den voorzitter van de antwoorden
van Z. H. den Paus en van Z. M. den
Koning op de Hun toegezonden telegram
men op het jongste congres van het Ver
bond een debat aangevangen over het
Vlaamsch Nationalisme.
De Hteer Charles van Renynghe de
Voxvrie, in het Fransch, behandelt dit
punt, dat niet een aangenaam punt is,
zegt hij, en ook hem ertoe noodzaken zal
enkele onaangename dingen te zeggen.
Wij geven zijne uitlatingen weer zooals
wij ze hebben gehoord, ten documentai-
ren titel, en, voor heden althans, zonder
commentaar.
Het Vlaamsch Nationalisme is niet de
logische uitvloeiing van de flaminganti-
sche ideologie. Het is veeleer de uitbating
van het Flamingantisme. Het Flamingan
tisme van voor den oorlog en het naoor-
ligsch Flamingantisme van de heeren Van
Cauwelaert en anderen, alsmede vair De
Standaard is niet anti-belgisch. Het Fla
mingantisme wil een Vlaanderen verwek
ken waar men Vlaamsch spreekt en voelt.
Het Nationalisme wil het belgische kader
breken, ten allen prijze. Voor dit Natio
nalisme is de oplossing van de vlaamsche
kwestie slechts een middel om tot zijn
doel te geraken en welke ook deze oplos
sing zou mogen zijn, het Nationalisme wil
meer, het wil België uiteenrukken.
Het Nationalisme is een beweging van
socialen en revolutionnairen aard, zooals
er meer soortgelijke bewegingen zich na
den oorlog in verschillende landen hebben
voorgedaan. Het werd in de hand gewerkt
door de onbehendige politiek van Brus
sel; door het wegblijven van iedere doel
treffende oplossing van het vlaamsche
vraagstuk, door de houding van de pers,
die leidraad miste en door de halstarrig-
heid van de liberale partij.
Door zijn aard zelf is het Nationalisme
onvoldaan. Wetten zullen tot niets baten.
De Nationalisten zijn idealisten en mys
tiekere. Zij willen een reuzenhervorming
en het zal dan ook niets gekort zijn een
dwergen oplossing te willen doordrijven.
Hoe zag Vlaanderen er uit in 1920, kort
na den oorlog? De vlaamsche burger die
Fransch sprak was heer en meester in
Vlaanderen. De Vlamingen wilden hem
dit recht ontnemen. Het Nationalisme wou
het kader breken waarin Vlaanderen tot
dan toe genepen zat. De strijd ging dus
tusschen het kader van de franseh-wil-
lende burgerij en het vlaamsch-sociale
kader der Vlamingén.
En hieruit is geboren het Vlaamsch Na
tionalisme.
HET VEELSOORTIG NATIONALISME
Spreker hangt dan een beeld op van
wat hij neet de verschillende nuance erin-
gen van het Vlaamsch Nationalisme. Uri
Vlaamsch Nationalisme in Limburg en ,n
de antwerpsche Kempen is een communi-
zeerende revolutionnaire beweging die
teert op wantoestanden en een geweldige
kracht van ontbinding is. De vraag is, of
zelfs de Christene Democraten door die
macht niet zal overvleugeld worden. In
ieder geval, het staat vast dat het Na
tionalisme in Limburg bij de aanstaande
verkiezingen vorderingen maken zal.
Te Antwerpen heeft de opbouwende po
litiek van den Keer Van Cauwelaert het
Nationalisme den pas afgesneden. Het
Flamingantisme is hier de baas gebleven
op het Nationalisme. Te Antwerpen werd
een vlaamsche burgerij en een vlaamsche
eliet gevormd en het Nationalisme leeft
dan nog enkel bij de studenten voort.
In het land van Aalst en in het vlaam-
De spreker werd door de vergadering
toegejuicht en de Heer Segers haalde de
gevolgtrekking uit deze uiteenzetting met
te verklaren, dat het wenschelijk ware
dat men tot de Vlamingen gaan zou niet
met woorden, doch met daden en ook met
liefde, teneinde hun kultureel ideaal te
helpen verwezenlijken.
De Standaard
IBBBHBBBBBBBBBBBBBBSBBBBBBBB!
10 November 1931 - Leening 5 1922
R. 73287 Nr 6 wint een lot van 250.000 fr.
R. 73287 Nr 5 wint een lot van 100.000 fr.
R. 107525 Nr 17 wint een lot van 100.000 fr.
De andere nummers van deze reeksen,
alsmede al de nummers van reeks 19605
zijn betaalbaar met 300 fr.
:net verlaagden melkbak
draaiende op eene spi'
voorstaanders des vooruitgangs.
roomer
van al
i l'j 'jj-~
Gedurende vier lange jaren hield het
vaderland met den vlaamschen soldaat
een tragische toespraak:
Jongen ik heb uwen tijd noodig, al
uwen tijd Neem hem
Ik heb uw krachten noodig Ze
zijn voor u Denk niet meer op uw
toekomst, student zeg vaarwel aan uwe
hoogeschool, werkman laat daar uw am
bacht, landbouwer verlaat uw doening
denk alleen aan mij«Ik vergeet mij
zelf, al wat ik ben of zijn kan, ai wat ik
heb of verwacht, ik offer het u op. Daar
Het is nog niet voldoende, verlaat
j b°u'
wers
De Voorzitter van het buitcnlandsche
komiteit van het amerikaansch Senaat
die steeds wilkrachtig aandringt op een
herziening van het Verdrag van Versail
les alsook op de vernietiging der Oorlogs
schulden van de Verbondenen.
Borah is de man die wil dat Europa
zelf z'n moeilijkheden oplosse en hij liet
het goed verstaan aan de Voorzitter der
fransche Kamer, de Heer Laval, tijdens
zijn bezoek in Amerika verleden week.
Cebruikt Chicorei WYPELIER-TAFFIN
t is de beste.