ZONDAG 14 OOGST 1932.
WEEKBLADi 35 CENTIEMEN.
29" JAAR. - Nr 33.0
KATHOLIEK NIEUWSNOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
0. L. Vrouw Hemelvaart
Eenige aspekten
van het wereldgebeuren
italic. - Fascisme.
De invloed der Pauselijke
encyclieken in Amerika
Het XIIIa Congres
van den Katholieken Vlaamschen Landsbond
TIEN JAAR RADIO-ARBEID!
TREKKING
DER VERWOESTE GEWESTEN
REDE VAN STAATSMINISTER
FR. VAN CAUWELAERT
IS HET EINDE DER CRISIS
NABIJ?
Het Congres der Vlaamsche Kajotsters te Brussel
Machtige en indrukwekkende ketooging.
DE PENSIOENEN
laanderens Bedevaarten
naar LOURDES
"DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon N' 9. - Postch. N' 15.570.
Abonnementsprijs tot einde 't Jaar:
voor Belgie per post 7,70 fr.
te storten op onze postcheckrekenlng
met volledig adres;
voor Frankrijk 15,80 fr.
voor andere landen 17,80 fr.
te zenden per internationaal post-
mandaat met juiste adres.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 :r.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur
Berichten op 1' bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2* bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3" bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvrar.g.
Annoneen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
Hij knielde neer In 't klein kamerken,
bij Haar sterfbed.
Hoe schoon lag Zij daar afgelegd, de
schoonste aller vrouwen, de handen sa
mengevouwen met een weerglans der za
ligheid op Haar wezen. Hij kreesch lijk
een kind. Zoo innlg-zoet, zoo moederlijk
was Ze voor hem geweest, en hij had
nooit uit zijn gedacht gekregen de laatste
aanbeveling: «Ziedaar uw Moeder». Voor
Haar was hij een zoon geweest, immer en
overal. Haar eigen kind had hij eenigszins
willen vervangen om het verdriet te tem
peren dat het laatste afscheid in Haar
had veroorzaakt.
Zij had Hem op een heerlijken morgen
langzaam zien opstijgen in een lichtkrans
en sedertdien wat was de aarde nog zon
der Hem? Een tranendal. Hoe goed
ook Joannes zich toonde, toch was hij
Jezus niet, ZIJ voelde het zoo wel en hij
wist het ook.
De jaren waren voorbijgegaan in het
alledaagsche, doodgewone leven, de dagen
van eentonigheid, de uren van heimwee
naar hem waren gesleten; als ln een oord
van ballingschap had Ze gezucht naar
Haar land, er was maar één land dat Haar
land kon zijn. Ze had gesnakt naar Haar
Teerbeminden, de gezegende vrucht Haars
llchaams.
Wanneer zou het oogenblik daar zijn
van het blijde wederzien met Haar eigen
oogen. Hij ging nooit uit Haar gedacht,
nooit uit Haar liefde-omhelzing, en het
waren de eenlge honingdruppels ln Haar
bitter leven.
Nu is Ze zachtjes ontslapen ln den
Heer. Ze was niet benauwd van de dood,
Ze had Jozef zien sterven ln Haar armen
«n Ze had Haar Zoon hooren zeggen
«Heb betrouwen. Vader, wij zullen weer
vereenigd zijn hierboven». Ze had ook
Haar Zoon onder Haar oogen zien den
geest geven en de schoonste dood onder
alle dood en sterven. En Zij die geleefd
had van liefde kon niets anders dan ook
van liefde kwijnen en uitgaan.
BIJ het kruis was Ze elk oogenblik ge
storven, gemarteld door elke pijn die Hem
trof, de Moeder der Smarten. Door een
wonder was Ze blijven leven en als door
een voortdurend mirakel kon Ze blijven
voortleven, alhoewel van Hem gescheiden.
De liefde brak den laatsten band. Dan
ging de ziele los en steeg met een heilig
ongeduld naar de hoogte, lijk een pijl uit
de strakgespannen boog. Zulk leven moest
eindigen met een goddelijke dood.
Joannes schikte de begrafenis, droe
vige plicht. Hij stak uit welke Apostelen
t dierbaar lijk dragen «ouden en welke
andere den pelder vasthouden. Hij zelf
zal zich ermee gelasten het doodsanctje
op te stellen, hij weet best wat erop moet
staan. HIJ ook zal voren op gaan en
t kruisje dragen op een zijden kussen.
De stoffelijke overblijfsels werden aan
de aarde toevertrouwd. Noch bloemen,
noch kronen. Begrafenis even eenvoudig
als Haar ongerimpeld leven. Geen lange
lijkrede, geen groote toeloop van volk,
maar elk veegde een traan bij 't verlaten
van 't kerkhof. Geen torenhooge zerk,
•en houten Kruisje met Haar naam als
schoonste sieraad.
Het mocht niet zijn dat het heerlijke
lichaam tot de afschuwelijke ontbinding
overging; het betaamde niet dat het zui
verste vleesch aan het bederf van 't graf
werd prijsgegeven. Zij die nooit zonde
deed zal de prooi der verrotting niet wor
den; die armen die eens God wiegden,
toen Hij klein was, zullen niet stijf blij
ven; de handen die Hem zijn brood reik
ten, toen Hij grooter werd, zullen niet
verdor-en; die borsten die eens den Zoon
des menschen voedden zullen niet verte
ren; geen worm mag knagen aan dat
Moederhart, het meesterwerk des Aller
hoogsten.
Uit Haar sluimering ontwaakte zij ln
t geheim der verborgenheid, het graf
ging open en verspreidde een rozengeur,
een hemelreuk. Glansrijk verrees Zij, on
lijdelijk en onsterfelijk werd ZIJ weer le
vend, jeugdlg-frlsch werd Ze door de En
gelen opgenomen Godewaarts. De lief-
destroom keerde weer naar zijn berg, te
rug naar zijn bron.
Het hemelsch hof komt stoetsgewijze
te gemoet, Cherubijnen en Serafijnen
vormen d* haag. Jezus gaat voorop, van
vervoering straalt Zijn wezen meer dan
door den nimbus en den stralenkrans. Hij
omhelst Zijn Moeder. Roerende stond.
De hemelen luisteren naar deze Con
secratie-stilte en hooren dien goddelijken
■oen. Met onuitsprekelijk geluk wenscht
God de Vader: Heil! aan Zijn dochter
lu wie Hij al Zijn behagen heeft gesteld.
Hij begroet de Moeder van Zijn eenlgen
Zoon. De H. Geest verwelkomt zijn smet-
telooze Bruid. Zoo ideaal-schoon komt ze
voor dat de goddelijke oogen zelf er geen
vlekje in kunnen bespeuren.
De hemelsche Koren zingen: «Konin
gen en Koninginnen werpt uw kronen
Voor Haar voeten. Zij zal heerschen over
het Heelal.Den Hemel ziet Ze schooner
dan alle anderen cmdat Haar oogen meer
getraand hadden binst Haar leven.
Zij neemt bezit van Haar voorbehouden
plaats, naast bij God, gelijk Haar plaats
Ook eens voorbehouden was dichtst bij
1 Kruis. En als uitdeelster van Zijn rijk
dommen, daar hoog, gewaardlgt Zij zich
nog een Moederbllk te werpen op Haar
kinderen der aarde. Al zijn we maar zon
daars, we hebben toch een Moeder.
Plechtige Inhuldiging, hoogdag ln t Pa-
ïadljs, verheerlijking en triomf. Overal
opschriften, kransen, vlaggen, wimpels,
Kgepoorten voor de luisterrijke apotheose
dier verrukkende verschijning.
En Maria's hart klopt geestdriftig: Ik
beb Mijn Zoon zien sterven, nu zie ik
Hem regeeren.
De Dienstmaagd des Heeren bestijgt
Haren vorstelijken troon en het hemelsch
heir in oogenschouw nemend en daarna
den blik vereffend tot God, heft Ze Ha
ren «Magnificat» aan, begeleid door alle
hemelstemmen en het dreunt door die
bovenzalen gelijk het eens weerklonk op
aaide: «Mijn ziele verheft den Heer...
voortaan zullen alle geslachten ml] zalig
Prijzen.Het eens bedrukte wezen van
de Moeder der Smarten lacht voor eeuwig.
Zing luid, Maria, want uw Zone luistert.
Jubelt, hemelingen, voor Haar, want nie
mand is zooveel maal Koningin ln de
majesteit Harer heerlijkheid.
Wanneer het schitterend diadema Haar
het hoofd wordt geplaatst barsten de
mbundigste toejuichingen los en de
Schitterendste lofgezangen.
De oudvaders bewonderen de schoon-
skoningin, de profeten verbaasd, her-
nen Degene die ze voorzagen ln den
hevel van hun visioen. Joachim en Moeder
Anna kunnen hun oogen niet gelooven en
Vallen aan de voeten van hun dochter;
de overzalige Jozef omhelst zijn vlekke-
looze Bruid.
De gezangen wellen aan, het vuurwerk
"al niet meer ophouden ia de hoogste
"teren der gloria. A.
HISTORIEK
II.
Met een 70-tal vrienden stichtte Mus
solini in 1919 het Fascio. Socialistisch (in
beslagname van het kapitaal) is het ook
republikeinsch.
In 1920 schrijft de Duce: Weg met de
Staat in al zijn lnkarnaties, de Staat van
gisteren, van heden en van morgen, de
burgerlijke en socialistische Staat I Er
blijft slechts de eeredienst van de anar-
chiei
Pas einde November 1920 wanneer, na
de moord te Bologna, de burgerij naar
het fascio overloopt, evolueert Mussolini
en proklameert hij de noodzakelijkheid
van een sociale hiërarchie, wat nu pre
cies het tegenovergestelde ls van de
anarchie.
De fascistische kaders zwellen gewel
dig: reserveofïlcieren, oud-strijders, in-
tellectueelen, beleedigde Ingenieurs, be
vreesde kapitalisten, iedereen marcheert.
En vanaf 1920 boeken de fascisten merk-
weerdige suksessen in de gemeentever
kiezingen.
Sterk door deze cuksessen vangen de
fascisten aan met hun strafexpedities
De kommunisten reageeren. En het is
de burgeroorlog in al zijn gruwelijkheid,
een burgeroorlog die twee Jaar aansleept
en 4000 slachtoffers vergt.
Socialisten en kommunisten vereenigd
dreigen met algemeene staking. Indien
de fascisten niet ontwapend worden. De
regeering ziet passief toe en de staking
mislukt. De fascisten worden dreigender.
Italië staat op kookpunt Op dit oogen
blik probeeren de demokraten, de libe
ralen, de aanhangers van het parlemen
tarisme te onderhandelen met de fascis
ten en bieden hen enkele ministeries aan.
Geen antwoord.
Tijdens een vergadering van fascisti
sche voormannen wordt den 6 Oktober
de opmarsch naar Rome overwogen. De
mobilisatie voigt en den 24 Oktober
schouwt Mussolini zijn troepen te Na
pels: 40.000 fascisten in uniform en 60.000
fascistische werklieden staan paraat
's Morgens ln de schouw urg prokla
meert Mussolini: «Indien de regeering
niet toegeeft zullen onze zwarthemden
Rome innemenWelke waren dan de
eischenï Zeer bescheiden, (doch we zul
len zien hoe Mussolini in den loop van
den dag meer eetlust krijgt): ontbinding
van de kamers herziening van het
kiesstelsel en nieuw® verkiezingen.
's Avonds echter is Mussolini begeesterd
door het zicht van al die geestdriftige
strijders die onophoudend roepen: Naar
Rome! naar Romel
En hij stuurt volgend ultimatum naar
de regeering: Ministerie Facta ver-
dwijne bifinen de 48 uren en drage de
macht over aan Mussolini
De regeering geeft geen teeken van
leven.
Den 27 Oktober 1922 hebben de fas
cisten Noord- en Zuid-Itallë bezet, en
vaardigen ze volgend manifest uit:
Het uur van de beslissende slag is
gevallen. Het leger der zwarthemden
herneemt de verminkte zegepraal. Het
leger, uiterste bescherming der Natie
blijve afzijdig. Het fascisme richt zich
tegen een klasse zwakken en machteloo-
zen, die gedurende 4 jaar geen regeering
aan het land konden schenken.
We beroepen ons op den Allerhoogste
en de ziel onzer 600.000 gesneuvelden
opdat ze getuigen dat slechts één be
geerte ons stuwt, één wil ons vereenigt,
één drift ons bezielt: medewerken aan
het heil en de grootheid van het Va
derland.
Hoe reageert de regeering?
Eerste Minister Facta neemt eindelijk
een beslissing. Den 23 Oktober presen
teert hij ter onderteekening aan den
koning een dekreet waarbij de staat van
beleg uitgeroepen wordt. Het zou dus de
schok zijn tusschen leger en fascio. Doch
de koning weigert en de troepen worden
in de kazernes geconsigneerd.
Facta treedt af en Salandra vervangt
hem. Niet slecht gezien door de fascisten
offert hij sommige ministeries aan Mus
solini, doch deze wil van geen mede
werking weten. Daarop roept de koning
Mussolini naar Rome om met hem te
beraadslagen. Mussolini wil zich niet ver
plaatsen voor een eenvoudige konsultatie,
hij wil de macht, de volledige macht.
De koning biedt ze hem aan en Mussolini
komt. Hij doet de poorten der stad ope
nen en 70.000 zwarthemden deflleeren
in de Eeuwige Stad. Rome is ln vervoe
ring.
Ter inlichting schrijven we hier af hoe
de Fransche literator Henri Béraud (ge
wezen Goncourt-prijs met Le Martyre
de l'Obèse Het martelaarschap van de
zwaarlijvigenhet eerste kontakt van
Mussolini met de koning gezien heeft.
In volle snelheid komt een limousine
af met de nationale kleuren. Gezwind
stapt iemand uit. Redelijk Jong, half kaal,
breed geschouderd, met wilskrachtige,
kommervolle blik, stelt hij zich alleen
op het perron van Santa Maria Angela.
Het ls de duce. Daar komt de koninklijke
karos. Emmanuel, in grijs uniform, ls
zeer klein, zeer eenvoudig. Een oogenblik
stopt hij wijl de tijtuigen weghollen.
Dan gaat hij op Benito af. Voor de
eerste maal staan ze tegenover elkaar
in volle publiek. Plots reikt het hoofd
van het huls van Bavooie de hand aan
hem die werkman, onderwijzer, gevan
gene en soldaat werd vooaleer zich op
88-Jarlge ouderdom meester te maken
van een hoofdstad, drie ministeries, een
kanselarij en een leger.
Mussolini triomfeert en het fascisme
met hem.
Een maand daarop schrijft hij: «Een
enkele drijfveer, het nationaal belang!
Ik ben verplicht het stuur van het
schip te houden zonder iemand het kom-
mando af te staan. Doch ik weiger geens
zins al dezen aan boord te nemen die onze
prachtige bemanning willen aandikken,
zij die willen samenwerken met mij, me
de raad en hulp willen geven, die lk van
doen heb en die lk vraag.
Van dien dag af is Mussolini voor het
algemeen welzijn. De grootheid van Italië
is zijn hoogste begeerte.
In het belang dan van het algemeen
welzijn doet Mussolini afstand van zijn
socialisme, zijn republikelnsche en anti
godsdienstige opvatting. En deze totale
ommekeer verrechtvaardigt hij met deze
woorden: Ik ben een voorlooper en geen
volgeling
Een dubbele taak wacht hem- Eerst
afbreken en dan opbouwen. Hij begint
met 100.000 overbodige ambtenaren en
spoormannen door te sturen. HIJ be
houdt de koning, plaatst een bankier
aan t hoofd van Financiën en zal het
tot een inschikkelijk akkoord brengen met
het Vatikaan.
Wat de Staat betreft is zijn formuul
de volgende: Niets buiten de Staat, niets
tegen de Staat. De burger bestaat slechts
voor sooveel hij dienst bewijst aan de
Staat. Italië, naar het beeld van het
OU» mrvolg andaraan kolom).
Kardinaal Hayes, Aartsbisschop van
New-York heeft het BL Doopsel toege
diend aan een der meest beroemde mo
derne geleerden van Amerika, die voor
heen bekend stond om zijn communisti
sche theoriën. De bekeerling verklaarde
dat hij door het lezen van de Encyclieken
Rerum Novarum en Quadragesimo Anno
zich aangespoord gevoelde om nader ken
nis te maken met de leer der Katholieke
Kerk, waarbij hij tot de overtuiging
kwam, dat deze leer beantwoordde aan
de sociale rechtvaardigheid, hetgeen ten
slotte beslissend werd voor zijn overgang
tot de Roomsche Kerk.
In Amerika zijn de Pauselijke Ency
clieken het voornaamste onderwerp van
de artikelen in de pers. Over de laatste
Encycliek Cantate Christlwordt met
buitengewoon veel lof gesproken en ge
schreven.
Aan het hoofdartikel in Christian
Centuryontleenen we het volgende:
De Paus heeft een beroep gedaan op de
geheele wereld: niet alleen op zijn geloo-
vigen, maar op de geheele menschheld.
Wij maken thans een zware crisis
door, zooals de wereld nog nooit heeft ge
kend. Voor of tegen God, dat is de be
slissing waarvoor leder mensch gesteld
wordt in de politiek, in de flnancieele we
reld, In de zedeleer, in de kunst, in het
huisgezin en in geheel de samenleving
zoowel in het Oosten als in het Westen,
overal wordt de mensch voor deze keuze
gesteld die beslissen zal over de verdere
ontwikkeling van 's menschen wel en
wee... Weliswaar ls een gedeelte van het
Pauselijk schrijven alleen voor de katho
lieken bestemd, maar het is even goed
van toepassing op de protestanten, die
een grondig onderzoek instellen naar de
oorzaken van de wereldcrisis en naar het
plan dat de H. Vader voorstelt om den
socialen nood op te heffen
Laatst verscheen het Jull-nummer van
het gekend Vlaamsch maandschrift Ra
dio als het eerste nummer van den tien
den Jaargang. Het ls niet zonder ge
noegen en fierheid dat we bovenaan het
titelblad van onderhavig nummer deze
vermelding hebben geplaatst...zoo zegt
het blad ln alle rechtmatigheid- In
dien thans de tijden meer en meer aan
het rijpen zijn voor de Katholieke Radio
ln Vlaanderen, indien thans allerwegen
aandacht wordt geschonken aan deze be
langrijke kwestie, Indien niet ALLES op
radio-gebied is verloren gegaan onder de
wakkere en sluwe handigheid der tegen
strevers van al wat christelijk ls..., dan
is dat in de eerste plaats te danken aan
de helderziende waakzaamheid en boven-
menschelijke werkzaamheid dier enkelen
die sinds een tiental Jaren onverpoosd
hebben geijverd om radio ln katholiek
Vlaanderen in te burgeren en te redden
wat mosst gered worden.
«Twijfel op dit oogenblk niemand meer,
aldus De Morgenpostvan Antwerpen
op 15-11-'31, aan het onmetelijk belang
der Katholieke Vlaamsche Radio,... toch
is er een tijd geweest amper tien Jaar
geleden dat weinigen vermoedden in
welk een veroveringstocht de radio sla
gen zou. Buitengewoon doorzicht en ster
ke liefde waren noodig om Katholieke
Actie ten bate van radio door te voeren.
Dit doorzicht en deze "liefde kenmerkten
den vroeg gestorven West-Vlaamschen
pionier Juliaan Vandepitte, grondlegger
van den K. V. R. O.Ket stoutste ini
tiatief van wijlen Juliaan Vandepitte in
dienst van zijn ideaal, was wel de op
richting, tien jaren geleden, van een
Vlaamsch maandschrift over radio, in een
tijd dat de radio nog alles moest worden.
Maar juist ook dit maandschrift hielp de
radio in Vlaanderen worden wat hij wor
den moest: uitgesproken sociaal, cultu
reel en ook godsdienstig, wars van alle
bedrieglijke neutraliteit. Hadden de Ka
tholieken dit streven vroeger begrepen
en gesteund, dan hadden de tegenstre
vers er gewis niet ln gelukt de wegen te
versperren zooals ondertusschen ls ge
beurd. Juliaan Vandepitte stierf in 1928:
hij mocht de vruchten van zijn werk niet
aanschouwen,... maar verloren was het
toch allerminst. Zijn beslistheid en zijn
ijver voor het radio-apostolaat werden
opgenomen door zijn broeder Eerw. Pater
Leopold, der Paters Karmelieten, die on
verdroten de heraut werd der radio-be
weging in alle leidende Vlaamsch katho
lieke middens. Toen kwam ook Nonkel
Jan van K. V. R. O. en slaagde erin niet
alleen de vele neefjes en nichtjes warm
te maken voor onzen omroep, maar ook
de belangstelling der ruime massa op te
wekken voor het radiobelang. Thans ls
de katholieke radio-beweging in Vlaan
deren beslissend hare wegen aan het op
gaan. De tegenstanders mogen zich in
spannen wat ze maar willen, schaamte
loos en naar willekeur misbruik maken
van de macht welke ze in onze radio
wereld steeds nog in handen hebben I...
Er wordt dubbel gewaakt en dubbel ge
wroet om het katholiek radioleger slag
vaardig op te richten. De dag der ka
tholieke radio-verovering komt onafwend
baar! Onder de strijders der eerste ure
staat ook steeds nog het koene maand
schrift Radioop de bres en huldigt
zijn tienjarigen radio-arbeid met ver
scherpte strijdlust en jeugdige daad
kracht. Onder de leuze: eere wien eere
toekomt» moet deze arbeid worden er
kend en naar waarde geprezen!
6 T. H. 1922
TREKKING VAN 10 AUGUSTUS
Woensdag heeft de 123* trekking plaats
gehad der Leening; 5 t. h. 1922 der Ver
woeste Gewesten.
Reeks 30115 Nr 11, wint 250.000 fr.
Reeks 80115 Nr 6 en B, wint 100.000 fr.
De andere nummers dezer reeks, alsook
al de nummers der reeksen 28694 en
138665 zijn ultkeerbaar aan 300 frank.
Gebruikt Chicorei WYFELIER-TAFFIN
't is de beste.
IBBBBaSBaaBBBBBSBBBaESBBBBBEia
oude Rome, moest naar binnen en naar
buiten zijn prestige herwinnen. Dit was
en is de taak van Mussolini Aan zijn
welslagen twijfelt niemand meer.
Dit ls zijn groote verdienste. Het is
wel waar dat hij tot op den dag dat hij de
macht in handen kreeg Juist het tegen
overgestelde voorstond van wat hij ge
daan heeft en nog doet. We moeten
echter toegeven dat hij rechtzinnig ge
noeg is om zich dat recht op te vor
deren. Ik heb het recht, schrijft hij,
te evolueeren op het beweeglijk en kom-
pleks terrein van het leven en de ge
schiedenis.
Van waar kwam nu die Mussolini? Dit
onderzoeken we volgende maal om te
eindigen met het fascisme als Staatsleer.
PKRWJa.
Zaterdag en Zondag IL ln de zaal van
Patrlate Brussel, werd het xm*
Congres van den Katholieken Vlaam
schen Landsbond gehouden.
De vergadering werd voorgezeten door
den Heer Professor Bouweraerts; ver
scheidene hoogstaande Vlamingen zooals
de HH. Ministers Sap en Van Dievoet,
de Heer Frans Van Cauwelaert, enz. na
men plaats tijdens de besprekingen aan
de bestuurstafel.
De werkzaamheden werden met veel
belangstelling gevolgd door een uitgele
zen menigte Vlamingen.
Verscheidene redevoeringen werden ge
houden waarin gewezen werd op de ver
scheidene toestanden geschapen in Vlaan
deren. Er werd erop gesteund dat de
wetten onlangs gestemd ter oplossing der
Vlaamsche kwestie ln atiak de taairege
ling in het onderwijs en de openbare be
sturen nu door de Vlamingen zelf zal
moeten gezorgd worden om die wetten
te doen eerbiedigen.
De vergadering hield zieh in het bij
zonder bezig met het vraagstuk der Brus-
selsche omgeving en het veroveren van
Brussel op taalgebied. Aan de Vlamingen
dient het ln Brussel Vlaamsch te spre
ken, hunne taal in eerbied te doen hou
den en de handelshuizen van Brussel te
verplichten ln het Vlaamsch tot hunne
klanten te schrijven voor hunnen handel.
Door den Heer Sap werd gewezen op
het feit dat de Maatschappijen van Open
baar nut, 1.1. z. de Maatschappijen van
spoorwegen, van telefoon en telegraaf,
van electrlclteit, enz. ln het Vlaamsche
land eraan gehouden zijn hunne uitwen
dige diensten in het Vlaamsch te regelen.
Tijdens de vergaderingen werd onder
daverend applaus de mededeeling gedaan
dat de regeering dees jaar de toelating
geeft om het stoffelijk overschot van
verscheidene Vlaamsche helden, zooals
van Renaat Derudder, Joe English, bij
den Ijzerbedevaart naar het IJzerge-
denkteeken zal mogen overgebracht wor
den, alsook dat de hangende zaak der
wegens politieke feiten afgedankte amb
tenaren binnen kort haar beslag zal krij
gen.
De slotvergadering werd bijzonder druk
en geestdriftig bijgewoond en de rede
van Heer Frans Van Cauwelaert welke
wij hieronder gedeeltelijk overdrukken
werd verscheidene malen onderbroken
door hevig applaus.
Ook door den Heer De Sehrijver werd
een rede gehouden waarin de spreker een
krachtig beroep deed op de Vlaamsche
Jeugd, en verklaarde onder meer:
De ouderen en de jongeren zouden elk
de helft van den weg moeten afleggen.
Doen wij niet gelijk d® nude garde maar
doen wij ook niet - de Vlaamsch-
Nationaüsten. De v. a van het Natio
nalisme zal ook eens de ebbe kennen. De
Jeugd moet ln het kader der katholieke
partij staan. Het zal een schoone dag
zijn wanneer wij zullen kunnen zeggen:
de katholieke partij is vergroot, dank zij
de Jeugd.
Deze slotwoorden lokten een daverende,
zeer lang aanhoudende, ovatie uit.
Vrienden van den Katholieken
Landsbond,
Ik mag om te beginnen niet de onbe
schoftheid begaan, de woorden, welke u
door den voorzitter zooeven werden toe
gesproken en door u bLj toejuiching wer
den beaamd, ln ontvangst te nemen zon
der een woord van dank.
DE LAATSTE FASE VAN DEN PAR
LEMENTAIREN STRIJD IS B3GONNKN
Ik ben aan die nieuwe betuiging van
genegenheid zeer gevoelig. Laat mij er
echter aan toevoegen dat, Indien wij in
uw oogen en in deze van de hier aanwe
zigen, de laatste fase van den strijd die
wij op parlementair gebied hebben te
voeren gehad, zijn Ingetreden, om ein
delijk de belangrijkste kenteekens van
ons program in de wet neer te schrijven,
dat die strijd niet zoo moeilijk ls geweest
dan ln de vele Jaren die zijn voorafge
gaan. Het ls veel gemakkelijker een macht
te gebruiken dan een macht te veroveren.
Het is veel aangenamer te overwinnen
dan den strijd en de overwinning voor
te bereiden. En lk mag het thans wel zeg
gen, geachte vergadering, nu over geheel
het Vlaamsche land, althans bij alle ka
tholieken, en zelfs bij vele Vlamingen die
sedert den oorlog onze rangen hebben
verlaten, erkend wordt dat de Kath. VI.
Kamergroep zijn plient volbracht heeft in
den laatsten tijd, nu durf ik er aan toe
voegen dat deze plicht te volbrengen min
der verdienstelijk was dan deze volbracht
ln de vele Jaren die vooraf gingen, en in
't bijzonder ln de jaren die liggen tus
schen den Wapenstilstand en het Congres
van Dendermonde.
Ik veroorloof mij ook vandaag te her
inneren aan het Congres van Dender
monde dat ln 1929 plaats had. Wat toen
virtueel bereikt was, was misschien niet
voldoende zichtbaar, maar misschien her
innert gij u dat lk toen in Dendermonde
gezeid heb: Thans zijn de dagen geko
men van de verwezenlijking van ons
Vlaamsch programma; de wettelijke be
krachtiging van onze beginselen ls nabij.
BOVEN PARTIJBEKOMMERNISSEN
EN LOS VAN IEDERE BEZORGDHEID
OM PERSONEN
Om deze te verwezenlijken zullen wij
ons plaatsen boven partijbekommernissen
en ons los maken van Iedere bezorgdheid
om personen. Het gaat om een nationaal
belang en het ls ook volgens de lijn van
nationale politiek dat wij die belangen
willen dienen. Thans breekt de dag aan
die toen nog zoo ver scheen de dag dat
wij de overwinning mogen thuis halen,
en lulde over het land verkondigen, al
hoewel het mij toen niet mogelijk was
dien dag Juist te bepalen.
Maar dat die dag nabij was, stond mij
helder voor den geest en zulks kon ik
dan ook beweren, zonder eenige bevreesd
heid dat de gebeurtenissen mij zouden
logenstraffen.
Ik dank u om het vertrouwen met het
welk gij die verklaringen van toen hebt
ln ontvangst genomen. Ik dank u om
den steun dien gij van dien dag af aan
onze wetgevers in het parlement zijt blij
ven geven. Maar op dat oogenblik reeds
was de overwinning de onze omdat toen
ook eerst verwezentlijkt was in de Kamer
en ook reeds in den Senaat, deze meer
derheid die noodzakelijk was om de wet
te kunnen voorschrijven naar onze opvat
ting.
Ook dan eerst was in de openbare
opinie de overtuiging gevormd dat een
einde moest worden gesteld aan den
driftige» taalstrijd in dit land en dat
het niet meer mogelijk was ons van de
zen taalstrijd te laten afleiden door on
middellijke bezorgdheid van economischen
of polltieken aa-zi. maar dat Iedere ver
traging een nieuw gevaar voor het land
beteekenda,
HARDE EN PIJNLIJKE JAREN
ZIJN VOORBIJ
De Jaren die voorafgingen, namelijk
deze van '19-'29, zijn voor mij en voor
mijn vrienden ln t parlement, de hardste
en de pijnlijkste geweest door de vele
misverstanden welke ontstonden en welke
wij niet konden voorzien. De pijnlijkste,
om het misbegrip dat ln de Kamer en
ln den Senaat altijd weer onze pogingen
verijdelen, de pijnlijkste omdat wij voel
den dat wij nog niet het georganiseerde
Vlaamsche volk, de christen arbeiders, de
boeren, de middenstanders en vele ande
ren nog laat mij maar noemen de so
cialisten dat wij deze niet voldoende
in handen hadden om met deze volks
massa storm te loopen tegen het laatste
verzet.
1932 BRACHT
DE VERWEZENLIJKING
Maar ln 1929 was het kruispunt daar.
In 1932, God zij lof, ls de verwezenlijking
gebracht. Wat nog te bereiken ls op ge
bied van vervlaamsching van het Ge
recht beschouw lk als een gemakkelijk te
veroveren zaak. Wij zouden beneden onze
taak zijn Indien wij, na vorige geveohten
op parlementair gebied, te hebben over
wonnen, wij de vervlaamsching van het
Gerecht ook niet op een zuivere wijze
konden doorzetten, zooals gebeurd ls met
de vervlaamsching van onderwijs en be
stuur.
Het was mij dan ook een bijzondere
verleiding om vandaag voor u te ver-
scnijnen omdat gij mij tegenwaalde uit
Vlaanderen, zelfs uit bladen welke ons
niet genegen zijn, die milde wind van de
Lente die komt, omdat lk wist uit me
nigvuldige uitingen welke uit alle rich
tingen, van den Kath. VI. Landsbond en
van het Kath. Vereenigingsleven, toe
kwamen, dat de Kath. Vlamingen tevre
den waren. Maar, dames en heeren, ik
ben niet gekomen alléén om uw dank
betuigingen ln ontvangst te nemen, om
nu in roes van overwinning te ruste te
gaan.
DE STRIJD VOOR VLAANDEREN
IS NIET urr
De strijd voor Vlaanderen is niet uit
De strijd voor onze Vlaamsche zaak is
alleen voortaan te plaatsen op een hoo-
ger vlak en op een breeder veld. De
strijd voor onze Vlaamsche zaak ls ook
nog de onze die uw parlementaire ge
machtigden zijn, maar hij wordt vooral
de uwe. Ik wilde dat gij vandaag uit deze
algemeene slotvergadering van dit con
gres deze gedachte zoudt meedragen, dat
een periode ls afgesloten, dat een nieuwe
tijd begint, een nieuwe strijd die aan
moeilijkheden misschien ten achter zal
staan tegenover dengene die voorbij is,
doch die aan belangrijkheid en aan ver
antwoordelijkheid niet moet onderdoen.
Thans begint de strijd die Vlaanderen
moet terugvoeren tot zichzelf, de strijd
om een eigen leven, cm de verovering van
onze schoone beschaving, om het tot stand
brengen van dat schoone Vlaamsche volk
voor hetwelk wij de baan hebben vrij
gemaakt. Thans kan begonnen worden
met het werk van opbouwen, van ont
wikkeling, van zuivering, van zelfverhef
fing en van Vlaamsche vruchtbaarheid.
Natuurlijk ls deze periode niet als de
vorige maar als het tweede stuk van era
geheel. Het spreekt vanzelf dat ook in
het verleden het werk dat ln de toekomst
op eeu breeder schaal moet worden ver
wezenlijkt, noodzakelijk was. Ik meen
dat van het geslacht tot hetwelk ik be
hoor en van het vorige geslacht dat nog
minder gunstige omstandigheden heeft
gekend, met lof mag worden gezeid dat
wij onze handen niet hebben laten stil
liggen waar eenig werk te doen was. In
dien op dit oogenblik, niettegenstaande
onlangs de officieels verfransching werd
overwonnen, Vlaanderen beogen mag op
een begin van cultureel leven dat de
aandacht trekt zelfs van het buitenland
en dat voor ons vol beloften zit, dan is
dit te danken aan dien stoeren arbeid
dien mijn geslacht en ook het vorige ver
richt hebben in de late uren van den dag
wanneer de anderen rusten.
Maar, dames en heeren, het neemt niet
weg dat die arbeid welke voortaan niet
meer zal belemmerd worden door de hin
derpalen van de officleele verfransching,
welke voortaan kan worden gevoerd door
al de middelen die het officieel vervlaam-
schen van Vlaanderen met zich brengt,
dat die arbeid met meer onmiddellijke
aanpassing kan worden doorgevoerd.
DE PERIODE VAN VLAAMSCHE
ZELFVERHEFFING IS THANS
AANGEBROKEN
De tweede periode, de periode van
Vlaamsche zelfverheffing ls thans aange
broken. Dit wil niet zeggen dat hetgeen
uw voorzitter zooeven gezeid heeft en
hetgeen de zorg ls van zoovelen onder u,
namelijk dat de eenmaal gestemde taal
wetten trouw moetan worden toegepast,
dat dit belang op het achterplan van uw
bezorgdheid zou moeten worden gebracht.
Ver van daar. Ik beschouw het als een
vanzelf sprekend Iets dat de Vlaamsche
taalwetten stipt, volledig en loyaal moe
ten worden toegepast en lk sluit mij vol
komen aan bij de woorden die de voor
zitter gesproken heeft wanneer hij brand
merkte als zijnde een wezenlijke aanslag
tegen den binnenlandsche vrede, dat ver
antwoordelijk besturen onverschillig, of
erger nog misschien, onwillig zouden zijn
tegenover de toepassing van onze Vlaam
sche taalwetten.
Overigens moogt gij gerust zijn dat de
parlementairen die de vervlaamschings-
wetten hebben veroverd niet zullen dulden
dat deze niet Integraal zouden worden
toegepast. (Applaus).
j Gij moet echter niet de Illusie koeste
ren, hoe loyaal deze toepassing ook weze,
van vandaag tot morgen alles in Vlaan
deren zal zijn zooals gij het wensoht. Gij
moogt de Illusie niet koesteren dat een
I minister, die dan ook, met een toover-
stokje, voor zoover het zijn departement
I betreft, van vandaag tot morgen u een
Vlaamsch bestuur zou kunnen geven zoo
als wij Vlamingen dat droomen. Vlaamsch
bestuur, Vlaamsch onderwijs, Vlaamsch
gerecht is een stuk cultuur van te hooge
I waarde dan dat men dat zoo maar uit
zijn mouw zou kunnen schudden,
i (Het slot dezer belangrijke rede ge
ven wij toekomende week.)
Deze vraiag heeft deze laatste week
heel wat beslag genomen ln de verschei
dene dagbladen van ons land en van den
vreemde.
Immers blijft de index in alle landen
nu bijna op zelfde pljL De prijzen der
grondstoffen worden vaster, ln de laat
ste dagen ls de beurs van New-York
en ln Brussel en Parijs ook geweldig
gestegen. Volgens deskundigen zou de
ekonomische toestand een heropleving
mogen boeken.
Laat ons hopen dat het waar mocht
wezen.
Hierboven geven wij eene afbeelding weer van den Indrnkwokkenden optocht
welke Zondag door de straten onzer hoofdstad trok.
De stoet, door de heerschende tucht en de sterkte, miek te Brussel een over
weldigende indruk en werd op menige plaatsen door de talrijke nieuwsgierigen
geestdriftig en luide toegejuicht. Fier en waardig he' hoofd omhoog, stapte de
katholieke toekomst door de straten en lanen van Brussel, vurig en geestdriftig
hunne strijdliederen zingend.
Zondag was het de beurt aan de Ka
jotsters van het Vlaamsche land om te
Brussel te kongresseeren.
Reeds van rond 8 uur ls er heel wat
beweging rond het Noordstation.
Te 8 uur rukt een eerste groep naar
de omgeving der Stnte Goedelekerk.
Van dat oogenblik af tot bij 't begin
der Kajotstersmis is het een gedurig aan
komen van sterke groepen, wat ons aan
toont, dat de groote optocht reusachtig
zal zijn.
DE H. MIS IN SINTER GOEDELE.
De zeer ruime hoofdkerk kan het getal
opgekomen Kajotsters binnen hare mu
ren niet ontvangen. Van op de trappen
en op het plein vóór de kerk, moet een
zeer groot getal de H. Mis volgen. In de
kerk zijn de Kajotsters opeeengedrongen.
H. Mis, opgeluisterd door de zan
gen der duizenden aanwezigen, ls diep
aangrijpend.
Na het H. Evangelie houdt Z. E. H.
Kanunnik Cardyn een treffende aan
spraak.
Indrukwekkend ls de plechtige belofte
van trouw aan Christus door de Kajot
sters met opgeheven hand afgelegd.
Ook het Kajotsterslied na de H. Mis
door de duizenden aanwezigen gezongen,
doet het hart trillen.
DE BETOOGING
Na de H. Mis schikken de talrijke groe
pen zich in rang en te 11.40 u. wordt het
teeken tot vertrek gegeven.
Het weder is van de partij: niet te
warm en Juist gepast om aan de ver-
eisohten van een schoonen dag te vol
doen.
Vóór den steet bemerken wij o. m. de
vlaggen van het Nationaal Verbond van
K. A. J. en J. O. C. F. en J. O. O, als
mede de opschriften:
«DE ARBEIDENDE JEUGD
AAN CHRISTUS.
en
«ALLE JONGE ARBEIDSTERS
KAJOTSTERS
Dan stapt onze Vrouwelijke Katholieke
Jeugd van Vlaanderen op, waarbij zich
als zusterlijke genegenheid en plicht een
vertegenwoordiging uit het Walenland
heeft aangesloten.
Eerst komt het Bisdom Gen™, zeer
sterk vertegenwoordigd. Vervolgens het
Bisdom Brugge, Bisdom Luik, met het
gewest Limburg; en dan eindelijk het
Bisdom Mechelen. Tal van opschriften
worden ln den stoet gedragen en vele
muziekkorpsen luisteren hem op.
De stoet, door de heerschende tucht
en de sterkte, maakt een overweldigen
de Indruk en wordt op menige plaatsen
door de talrijke nieuwsgierigen geest
driftig en luide toegejuicht. Fisr en waar
dig het hoofd omhoog, stept de katholie
ke toekomst dcor de straten en lanen
van Brussel, vurig en geestdriftig hunne
strijdliederen zingend.
De stoet had meer dan een uur noodig
om voorbij te stappen. Wij overdrijven
niet als wij het getal deelneemsters op
ongeveer 15.000 schatten. Wat een prach
tige uitslag.
DE PLECHTIGE FEESTZITTING.
Te 2 uur, heeft ln het Half Eeuw
feestpaleis de plechtige feestzitting plaats.
Deze onmetelijke zaal ls tot barstens
toe gevuld. Benevens Z. E. H. Cardyn,
algemeen bestuurder der Christene Ar
beidersjeugd, bemerken wij E. H. De Rey,
bestuurder der federatie van Brussel. Ver
ders EE. HH. Fierens, Van den Heuvel,
Belpaire, Eerw. Pater Perqui, Mej. Car
dyn, en tel van voorname afgevaardig
den. Ook Nederland, Frankrijk, Oosten
rijk, Spanje en Canada zijn vertegen
woordigd.
Het woord wordt genomen door' Mej.
Sibenaler, algemeene secretarisse der Ka
jotsters; Mej. Ribert, landelijke propa
gandiste en Mej. Mariette Ossemerkt, vaa
Gent.
De spreeksters hebben het over de be-
teekenis van den dag van heden; de be
lofte dezen morgen in de kerk afgelegd
die trouw moet nagevolgd worden; over
de kracht die voor onze beweging beslo
ten ligt in het christelijk leven en het
dikwijls ontvangen der H. Communie.
Want morgen, trekken wij uit op nieuwe
veroveringen en het winnen van zielen.
Er wordt ook een telegram gezonden
aan Z. H. den Paus, H. Maj. de Koningin
en Z. Em. den Kardinaal van Mechelen.
De spreekbeurten worden afgewisseld
door gezang, het uitvoeren van eenige
puike nummers door een groep Kajot-
steK, en het afrollen van den Kajot-
sterfilm, waarbij ons 't leven der werk
lieden wordt aangetoond. O. m. de werk
huizen, de werkbuurten, de krotwoningen
en verder het innerlijk leven in de Ka-
jotstexsafdeelmgen.
DE GENERAAL SPREEKT.
Ten slotte spreekt de generaal, de stich
ter der Kajotatersbeweging, hij die er
nog de ziel van is: Kanunnik Cardyn.
Hij sluit het congres met een herhaal
delijk door toejuichingen onderbroken
redevoering, waarin hij de congressisten,
bedankt voor het schouwspel dat zij aan
de Brusselsche bevolking gegeven hebben,
én door de Mis, én door den onvergetelij-
ken stoet in de straten der hoofdstad,
én door de algemeene vergadering die
zoo waardig de kroon zet op het congres.
Op een oogenblik, dat de maatschappij
in ongodsdienstigheid en zedeloosheid
dreigde ineen te storten, is de Katho
lieke Arbeidersjeugd opgestaan tegen het
gevaar en dank aan haar mag de toe
komst met vertrouwen te gemoet gezien
worden, 't Is de gansehe samenleving,
die dank verschuldigd is aan de arbei
dersjeugd.
In eene aangrijpende slotrede bedankt
spreker de congressisten en rekent op
haar om, ln alle arbeiderskringen, het
rijk van Christus te doen heerschen.
Zoo was het slot der algemeene ver
gadering en tevens van het congres.
Met circa 1100 trokken de leidsters nog
's avonds naar lieverlee, waar de Stu
dieweek gaat aanvangen.
ONZE K.A.JOTSTERS TE BRUSSEL
De K.A.Jotsters onzer stad waren met
een 40-tal te Brussel aanwezig.
De grootache betooging is een blijvend
aandenken en zal hen en haar leidsters
aanzetten tot steeds meer leveren ten bate
van het katholiek leven der K.A.Jotsters
in 't bijzonder en tevens der heele samen
leving.
DE UITBETALING
VAN HET DERDE KWARTAAL
Den Minister van Nijverheid en Arbeid
werd de volgende parlementaire vraag ge
steld:
De gepensionneerden hebben vernomen
dat de uitbetaling van het derde 1- vartaai
geschorst ls, van daar groote beroering.
Het bericht luidt dat, zoodra de wet ge
wijzigd is, zij zal worden bekendgemaakt
en de loontrekkende handarbeiders zul
len worden betaald; maar dat de anderen
(zij die andere inkomtsen hebben dan
hun loon) de herziening van hun dossier
zullen moeten afwachten; nu iedereen
weet bij ondervinding dat die herziening
tijd vraagt.
Zou de minister er niet in kunnen toe
stemmen dat het derde kwartaal worde
betaald zooals de vorige? Zoodoende zou
den de gepensionneerden wier dossiers
dienen herzien weten dat zij zich aan wij
zigingen moeten verwachten; bij toepas
sing, daarentegen, van uwe beslissing,
worden zij vóór een toestand gesteld waar
aan zij zich niet verwachten, hetgeen, ln
deze moeilijke tijden, erge gevolgen kan
hebben. Voor de loontrekkende handar
beiders, indien zij de afkondiging van de
gewijzigde wet moeten afwachten, zal die
regeling een schadelijke vertraging betee-
kenen.
De heer minister zal er ongetwijfeld in
toestemmen dien toestand opnieuw te on
derzoeken ten einde de beroering bij de
bevolking te bedaren.
Het antwoord luidt:
Ik heb de ontvangers van belastingen
verzocht te wachten om de assignaties
voor het derde kwartaal 1932 op te ma
ken, totdat zij nieuwe onderrichtingen
ontvangen hebben. Het wetsontwerp door
het parlement goedgekeurd moet immers
op 1 Juli 1932 toegepast worden, en dus
is het onmogelijk de betalingen van het
3« kwartaal 1932 toe te laten, zooniet zou
den de personen, die der toeslag geheel
of gedeeltelijk ten onrechte ontvangen,
verplicht zijn terug te betalen, wat moei
lijkheden en onaangename gevolgen voor
de belanghebbenden zou medebrengen.
In elk geval trof het algemeen bestuur
der ouderdomspensioenen de noodige
maatregelen om de gerechtigden zoo spoe
dig mogelijk te voldoen. Nu reeds werden
de dossiers aan de kontroleurs der belas
tingen gezonden. Deze zuilen dringend de
nieuwe wetsbepalingen toepassen. De
oudjes, waarvoor geen aanvullend rader-
zoek dient gedaan, zullen zonder verwijl
het pensioen voor het 3® kwartaal 1932
kunnen trekken.
5 tot 14 Sept. Reisweg:
Lisieux, Mont St Michel, Lourdes
Farijs-Montmartre.
Inlichtingen: Eerw. Heer DE RYCKE,
Pastor op Sint Jan, en Eerw. Heer
VERBOUWE, Onderpastor op Onze
Lieve Vrouw te Poperinge.
ALGEMEEN
13A, Koïtrijk.
SECRETARIAAT: Plain.
