Moet de Katholiek deelnemen aan het Publiek Leven liiiiÉÉÉ WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN. JAAR. - Nr 35. KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. Problemen van den Katholiek. Over het belang der Gemeente verkiezingen voor de Katholieken. Benige algemeene beschouwingen. TREKKING DER VERWOESTE GEWESTEN MEL0TTE ver- la&gden melkbak draaien de op eene spil. Ontroomers MELOTTE, N. V. Remicourt Eenige aspekten van het wereldgebeuren De Staatstheorie van het Fascisme Grootsche Foppe - Hulde te Moerzeke. der Kroostrijke Gezinnen te leper pfPl De Auto-Invoer Overlijden van Z. II. Em. Kardin. Van Rossum Toepassing van de Wet over de iaalregeling in het Lager-Middelbaar Onderwijs Fransch - Engelsche besprekingen "DE POPERINGENAAR Uitgever SANSEN-VANNESXE POPERINGE Telefoon N' 9. - Postch. N' 13.570. Abonnementsprijs tot einde 't Jaar: voor Belgie per post 8,60 fr. te storten op onze postcheckrekenlng met volledig adres; voor Frankrijk 13,50 fr. voor andere landen 15,20 fr. te zenden per internationaal post- mandaat met Juiste adres. TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1,00 fr. Kleine berichten (minimum) 4,00 fr. 1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur. Berichten op 1* bl per regel 2,50 fr. Berichten op 2" bl. per regel 1.75 fr. Berichten op 3* bl. per regel 1.50 fr. Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. - Kleine berichten tegen den Vrijdag noen. ZONDAG 4 SEPTEMBER 1932. De Gemeentekiezingen staan voor de deur. Hoewel in onze stad nog al les stil en rustig is, maken de politieke partijen zich gereed om naar den strijd te gaan. Over samenstellen van lijsten en sa mengaan hebben we het hier niet. We willen enkel de Katholieken er op wij zen dat geen een Katholiek mag onver schillig staan tegenover de Katholieke Politieke werking. Alwie kiezer is heeft zijn plicht te ver vullen en ter overweging geven we hier eenige uittreksels uit een brief door den Primaat van Polen gericht tot de Pool- sche Katholieken. De beginselen welke door den Primaat van Polen worden uiteengezet over de plichten van den Katholiek tegenover het pubiiek leven, gelden ook voor andere landen en zijn, in verband met de komen de Gemeente- en Kamerverkiezingen in ons land, bijzonder te overwegen: «De Kerk zelf voert geen politiek: dat is haar taak niet. Maar de Kerk verbiedt de katholieken niet aan politiek te doen, integendeel, zij spoort hen aan en roept hen op om actief deel te nemen aan het staatkundig leven. De katholieken moeten niet alleen naar de stembus gaan, om in de wetgevende lichamen rechtschapen menschen te kie zen die overtuigd katholiek zijn, maar zij moeten ook zelf aan de Regeering deel nemen, zelf zitting nemen in het parle ment, in de gewestelijke en in de zelf standige publieke rechterlijke lichamen. De katholiek moet aan het openbare leven deelnemen, bewust van zijn katho lieke verantwoordelijkheid; met andere woorden, met een bezadigd oordeel over de staatkundige problemen, terwijl hij te gelijk de moreele zijde van het vraagstuk van katholiek standpunt moet beoordee- len. De katholieke politicus moet vooral in heel het staatswezen de idealen van de christelijke zedenleer trachten te verwe zenlijken. De katholieke burger, onverschillig of hij ambtenaar, arbeider, officier, soldaat, kamerlid of minister is, kan geen dubbel geweten hebben; een katholiek voor zijn particulier leven en een niet-kathollek voor publieke aangelegenheden. De wet van Christus doet haar verplich tingen gelden op alle gebied. In het open bare leven moeten de katholieken onwrik baar staan ten opzichte van de grond waarheden, van het Goddelijk recht, en zij moeten uitschitteren door hun voor beeld van onkreukbare trouw, groote eer lijkheid, onbuigbare wilskracht, onver- moeiden werklust, zuivere vaderlandslief de en offervaardigheid in dienst van het volk. De katholieke burger moet het zich een ideaal rekenen te mogen meewerken aan het gezondmaken van het politiek leven, waaruit de fouten moeten verwijderd wor den die nu de wereld hebben verwilderd. Het is een ramp voor het huidige publie ke leven dat een onverzoenlijke haat de Maatschappij in verschillige kampen ver deelt, waar men zich door politieke harts tochten laat leiden en niets ontziet om zijn tegenstander moreel onschadelijk te maken. In plaats van de waarheid, zegeviert de leugen, de volksmisleiding, de laster om een ongure politiek te voeren. De zucht naar machtswellust en eigen voordeel voeren een onmeedoogenden strijd om aan het bewind te komen en een betrekking te bemachtigen, onder voor wendsel dat zij het landsbelang dienen dat in hun politiek programma staat. Een ziekelijke prikkelbaarheid en po litieke hartstocht belemmeren een ernstig oordeel over personen en zaken, brengen allerlei andere elementen in de politiek, hun eigen partij en brengen een onrust beoordelen alles van het standpunt van in geheel het leven. Deze schadelijke invloeden moeten ver dwijnen onder den invloed en werking van de christelijke levensbeschouwing, die jammer genoeg, nog niet voldoende is doorgedrongen op het terrein van het pu blieke leven. Nog amper een paar maanden schei den ons van de verkiezingen op de ge meenten. Het is nog zeer rustig en al wat we over roerigheid vernamen was de publicatie van een uitslag van den poll ln een of ander gemeente of stad. In die rustige atmosfeer is er dan ook nog middel eenige gezonde en zakelijke beschouwingen ten beste te geven, waar- In we zullen trachten zoo duidelijk mo gelijk het groote belang van de gemeen telijke verkiezingen te onderlijnen van katholiek-politiek standpunt uit. DE VERHOUDING VAN DE GEMEENTE TOT HET SOCIAAL VRAAGSTUK Om het belang van de gemeentelijke verkiezingen te doen begrijpen moeten wij nagaan in welke verhouding de ge meente staat tegenover het sociaal vraag stuk in zijn breedste omvatting omvat tend dus het arbeidersvraagstuk, het mid-' denstandsvraagstuk en het landbouwers- vraagstuk. Het belangeneomplex bijgevolg van al de standen der maatschappij. Aldus hebben we den faktor sociaal vraagstuk omschreven, blijft nu te on derzoeken wat eigenlijk een gemeente is. Algemeen wordt erkend dat het huis gezin de cel is van den Staat, 't is te zeggen dat de Staat gegroeid is uit de cellen die de huisgezinnen zijn. Verschil lende van die cellen huisgezinnen vor men echter vooraf een gemeente voor aleer de Staat er door gevormd wordt. Zoo mogen we er dan ook toe besluiten dat de gemeente een gronddeel is van den Staat Die vereeniging van huisgezinnen die de gemeente vormt, heeft als gemeente een dubbele persoonlijkheid. Een persoonlijkheid van publiekrechter lijken aard, waardoor zij de betrekkingen regelt van de inwoners der gemeente tot de gemeente en de betrekkingen tusschen de Inwoners onderling, uit kracht van die persoonlijkheid maakt het gemeentebe stuur voor de inwoners bindende regle menten. De gemeente is ook een rechts persoon, t la te zeggen dat de gemeente als ieder persoon het recht bezit te koo- pen, te huren en verhuren, natuurlijk binnen het kader der algemeene wetten. In geen geval mag de gemeente bij het gebruik maken van hare dubbele per soonlljkheid de bestaande wetten van den Staat te bulten gaan. WAAROM DE ZELFSTANDIGHEID EIS CHEN VOOR DE GEMEENTE? In den loop van de geschiedenis heb ben de gemeenten steeds een zeer voor namen rol gespeeld en we weten nog allen hoe in onze lessen van geschiede nis, toen we op de banken der lagere volksschool zaten, er een hoofdstuk spe ciaal gewijd was aan de gemeenten. In de middeleeuwen tijdens het volle bloeitijdperk der Vlaarnsche gemeenten, genoten deze een zelfstandig leven. Die mlddeleeuwsche gemeenten hadden eigen keuren en vrijheden en bestuurden eigen machtig hun grondgebied en regeerden souverein over hun inwoners. Menigen bloedigen strijd werd om die gemeente lijke zelfstandigheid gestreden tegen leen- heeren en vreemde overheerschers. Tegenover die zelfstandigheid der mld deleeuwsche gemeenten is als reactie het Staatsabsolutisme opgekomen. De Vorsten zagen die zelfstandigheid der gemeenten met een slecht oog aan en streefden er naar de gemeentelijke macht te onder- Jukken door de macht en het gezag over de gemeenten te oentraliseeren ln de handen van den Staat. Daardoor werd •«n einde gesteld aan de gemeentelijke zelfstandigheid der middeleeuwen. De Fransche revolutie heeft ook in het gemeentewezen Ingegrepen met haar in- aividuali^ne en het afschaffen van het vereenigingsrecht en der corporaties. De groote strooming die tegen het in dividualisme der Fransche Regeering is opgestoken heeft de organische Staatsge- daohte gebracht, die het herstel beoogde van de corporatieve opvattingen. De twee groote kenteekens van deze nieuwe strooming zijn geweest het her- «tel van het vereeniglngsleven en de zelf standigheid der gemeenten. De grondslag van de organische Staats- gedachte, die overigens in al de Ency- Olleken der Pausen over het sociaal vraag stuk is terug te vinden, is het gezin. Wanneer wij, als Katholieken en so ciaal voelende menschen, nu strijden Joor de zelfstandigheid der gemeenten, dan moeten we daarin niet alleen *len een kamp om de bestuurlijke zelfstan digheid, in dien zin, dat we met geen al te strakke en sterke banden willen gebonden worden aan het centraal gezag, maar dat er kracht en Initiatief aan de gemeenten worde gelaten. We houden aan de zelfstandigheid der gemeenten ook ln dien zin, dat wij willen de gelegenheid hebben eene gezonde gezinspolitiek ten grondslag van ons werken te leggen, Juist omdat het gezin en de vereeniging van gezinnen, die de gemeente is den grond' slag vormt van de organische Staatsge- daohte en die organische Staatsgedach- te beantwoordt aan een op christelijke grondslagen opgebouwde maatschappij. De algemeene basis onzer toekomstige gemeentelijke politiek van katholiek standpunt uit, moet dus gevestigd zijn op het gezin, moet zijn een breed uit gebouwde gezinspolitiek. DE BIJZONDERE SOCIALE DER GEMEENTE TAAK In de Encykllek Rerum Novarum wordt er door Paus Leo XIII op ge wezen dat aan de oplossing van het sociaal vraagstuk drie voorname fakto- ren moeten meewerken, namelijk: de Kerk, de enkelingen en de burgerlijke overheid. In zijn Encykllek Quadrage- simo Annoheeft de roemrijke regee- rende Paus Plus XI daar nogmaals na druk op gelegd en het woord van zijn roemrijken voorganger onderlijnd en nog nader toegelicht. Over het algemeen echter heeft men, ten onrechte gemeend, dat wanneer de Paus sprak over de taak van de burger lijke overheid en hij ln de eerste plaats den Staat noemde, dat het alleen den Staat was die hier was bedoeld en dat er dus geen of minder aandacht moest worden geschonken aan de sociale werk zaamheid van andere burgerlijke over heidslichamen, als daar zijn de provin ciale en gemeentelijke besturen. Dat is een verkeerde opvatting geweest. Wanneer in de Encykllek wordt gewaagd over de tusschenkomst van den Staat in de oplossing van de sociale kwestie, dan is door het woord Staat de heele burger lijke overheid bedoeld, dus zoowel het bestuur der ondergeschikte openbare be sturen ais provincie en gemeente als de Staat zelf. We hoeven ons in dit geval niet in te laten met de provincie, maar wel met de gemeente, die haar taak in de oplossing van het sociaal vraagstuk heeft ter harte te nemen. De gemeente heeft in dezen een zeer bijzonder taak. Immers de gemeente zooals ze in ons land is ingericht beschikt over een ta melijk ruime zelfstandigheid en heeft recht van initiatief. Het gemeentelijk be stuur heeft het recht, binnen het kader der bestaande Staatswetten sociale ver ordeningen op te maken. Aangezien het gebied van een gemeente tamelijk beperkt is, kan een gemeentelijk bestuur heel wat beter nagaan welke so ciale verordeningen er noodig zijn voor het welzijn van het volk, ze kunnen be ter worden voorbereid omdat de nood zakelijke voorbereidende onderzoekingen met meer gemak kunnen gedaan worden, daar het gebied beperkt is. Wanneer de sociale verordeningen eens zijn opgesteld «n uitgevaardigd kan de uitvoering met meer gemak worden ge controleerd, omdat het aantal vereeni- gingen, personen of gezinnen die er van genieten beperkt is, beter gekend is. Blijkt het, dat na een paar Jaar van toepassing te zijn geweest deze verorde ningen tekortkomingen aantoonen of dat er leemten worden vastgesteld, dan kun nen desbetreffende verordeningen met heel wat meer gemak en met heel wat meer eenvoudiger proceduur dan een Staats wet worden gewijzigd en aangepast. Aldus biedt het terrein der gemeente lijke werkzaamheid op sociaal gebied een zeer vruchtbaar proefveld, waaruit het Staatsgezag en de Staatsoverheld zeer heilzame- lessen Inzake opgedane onder vinding kan trekken. LEIDENDE BEGINSELEN VOOR EEN KATHOLIEKE GEMEENTEPOLITIEK De vraag is nu, welke beginselen de burgerlijke overheid, dus ook het ge meentelijk bestuur moeten lelden bij haar optreden voor de oplossing van het so ciaal vraagstuk. De algemeene grondgedachte waarop elke politjek moet steunen la de aorg yoor|brachtea. het algemeen welzijn van het volk «n onder algemeen welzijn moet worden ver staan het beschermen der rechten van gezinnen en enkelingen en het bevorde ren van het privaat initiatief. Voor den Katholiek echter volstaat dit niet. Wanneer een Katholiek enkel die algemeene gedachte tot grondslag van zijn politieke werkzaamheid zou nemen, zou er een Jammerlijk tekort vast te stellen zijn en zou zijn politieke doelstel ling niet kloppen met zijn kristelijke overtuiging. Een Katholiek heeft zich, ook in deze aangelegenheid, de vraag en het ant woord te herinneren uit den kleinen ka- techlsmus. Van jongs af heeft leder christelijk opgevoed kind geleerd, dat de mensch geschapen is, om in dit leven God te die nen en God hierna eeuwig te aanschou wen. Het einddoel van den mensch is dus het eeuwig geluk, ln ander woorden te rug te keeren tot zijn Schepper: God. In het licht van dit einddoel van den mensch moeten alle daden, moet elke menschelijke werkzaamheid worden ge steld. Al wat den mensch van dit eind doel verwijdert, is uit den booze en on christelijk. Een politieke werking dus, die den mensch moeilijkheden zou ln den weg leggen, die hem zou doen afdwalen van den weg om tot zijn eeuwig geluk te komen kan niet als christelijk worden bestempeld. Het volstaat dus voor den Katholiek absoluut niet, dat zijn politieke werking of hier in het geval, dat de politieke werkzaamheid van een gemeentelijk be stuur enkel en alleen het algemeen wel zijn op het oog heeft. Immers wanneer dit welzijn voor de algemeenheid der menschen bewerkt deze zou aftrekken van den weg naar hun eeuwig geluk, zou die werking als onchristelijk moeten bestempeld worden. Daaruit vloeit dan voort dat de doel stelling van de katholieke gemeentepoli tiek moet worden geformuleerd als volgt: Behartiging van het algemeen welzijn van de menschen, voor zoover en in die mate, het algemeen welzijn er toe bij draagt, de menschen het nastreven van hun einddoel: het eeuwig geluk verge makkelijkt en niet bemoeilijkt. Alle tij delijke middelen, die aan de gemeente- naren door een goede en gezonde poli tieke werkzaamheid worden verschaft, moeten het opgaan naar God gemakke lijker maken. Uit die klare doelstelling vloeit ander zijds eveneens voort, dat geen enkel Ka tholiek, die werkelijk dien naam verdie nen wil, belang moet stellen in de poli tiek, begaan moet zijn met de manier waarop het bestuur eener gemeente het algemeen welzijn zal behartigen. Van de manier waarop het algemeen welzijn zal worden gediend, zal het im mer afhangen of de gunstige of ongunstige voorwaarden zullen in leven geroepen worden voor de menschen en hun eind doel als christelijke menschen te bena deren. In deze orde van gedachten willen we even ook de kwestie aanraken van den EERBIED VOOR DE MEENING VAN TEGENSTANDERS. Wie eerbied kan toonen voor de mee ning van tegenstanders, bewijst daardoor reeds dat hij politieke rijpheid heeft. Dat is ten andere ook practlsche naasten liefde. Dat wil echter niet zeggen, dat men daarom de valsche gedachten en dwalingen van die tegenstanders niet mag bestrijden. De personen dienen geëerbiedigd, maar de dwalingen die de personen verdedi gen en verspreiden moeten met koppige koppigheid worden bestreden. R. D. DE MAN. LEENTNG (tb. 192L Donderdag morgen had ln de Natio nale Bank te Brussel de 94* trekking plaats van de leening 4 tb. 1921 der Verwoeste Gewesten. Ziehier de uitslag: Reeks 192.341 Nr 13, wint een lot van 250.000 frank. Reeks 83.537 Nr 5, een lot van 100.000 frank en de Nrs 2, 7 en 10 van reeks 187.106 winnen elk een lot van 60.000 fr. De andere nummers van de reeksen 143.081 en 61.116 zijn betaalbaar met 250 frank. BBBBBBBBBSBBBBBBBBBBBBBBBBBB BELGISCHE FABRIEK VAN CHIUOREI WYPELIER-TAFFIN IB1 aai»iwuaji»-ii*44U Koopt niet den eerste den beste ONTROOMER. Indien gij uwe belangen lief hebt, verlangt den Ontroomer. met oud, allen staan in dienst van het Vader land. Misschien is het niet onbelangrijk te melden dat het fascisme, net als ieder ander maatschappelijk systeem te rade ging bij wljsgeeren en ekonomisten. Het fascisme beroept zich vooral op Aristoteles, Thomas van Aquino en ln- zonder op Nicolo Machiavelll, «de stich ter der moderne Staatswetenschap, de grootste moderne theoreticus, de grootste der nationaal-voelende en denkende land- genooten (ex-minister Rocco) Het was Machiavelll die de stichting van een sterke Italiaansche Staat voor hield, met een agressief karakter en be dacht op uitbreiding, uit den weg rui mend al wie zich als tegenstander gelden liet, dlktatoriaal ingericht en steunend op een sterk en energiek leger. Verder ging het fascisme te rade bij Vico (17* eeuwsche hoogleeraar), Cuoco (ItaL filosoof der 19* eeuw), Nazzlni (19* eeuw, gewezen advokaat te Genua). In een slotartikel wijden we nog enkele beschouwingen aan het Italiaansch re giem, dat we in dit kort bestek, slechts schematisch onder de oogen der lezers gERWIG. IV. Het is elementair dat, wanneer de zwarthemden de macht ln handen kre gen ze ervoor zorgen moesten dezelfde praktisch om te zetten. We zijn van meening dat het niet zoo heel moeilijk is orde te scheppen waar wanorde heerscht (misschien is het wel moeilijker wanorde te verwekken waar orde regeert) doch heel wat lastiger is het een geschapene orde te bestendigen, m.a. w. een land te besturen. Om een gezond-gemaakt land vooruit te helpen behoeft een methode, een sys teem. Waar nu het faseisme ontsproten was als reaktie tegen het kommunisme ls het zonneklaar dat ook de demokratische op vatting hoefde geweerd. Dan maar een andere. Edoch, metho des van maatschappelijke opbouw zijn niet zoo heel talrijk, en vermits nu de duce van zich zelf getuigde: «Ik ben een voorlooper en geen volgelinghoef de er dus ook Iets nieuws op gevonden te worden. Anderzijds sagen we in voorgaande bijdragen dat de eerste aanhangers van het fascio gerekruteerd werden ln ex- militaire, lntellektueele en bourgeois-krin- gen. Het nieuwe regiem moest dus noodza kelijk anti-demokratisch, pro-militair en pro-bourgeols zijn. We dulden deze utilitaire oorsprong van het fascisme volstrekt niet ten kwade, doch we kunnen ook moeilijk de groote ethische of zedelijke waarde ervan toe geven. Voor ons is en blijft de bleei van het fascisme te danken aan de mislukking van het kommunisme, en is dus oor spronkelijk van accldenteele beteekenis. Dit belet zeker niet dat het fascisme in Italië (en zelfs er buiten) een toekomst heeft of kan hebben. Hieruit echter af leiden dat het de eenig-zaligmakende ge nade is, vinden we op zijn zachtst over dreven, evenmin als we ex-minister Rocco kunnen volgen waar hij liberalisme - de- mokratie - socialisme en kommunisme over een kam scheert en er eenvoudig een verschil vein graad in vindt. Waar voor hem het fascisme nu wel degelijk Iets nieuws ls, dat het perfekte benadert, om niet te zeggen volmaakt ls, blijft het voor cms een heraanpassing van vroegere historische toestanden met het goede en kwade dat aan leder regiem verbonden is. Er steken trouwens heel wat tegen strijdigheden ln het fascisme, zoodat het precies als iedere andere menschelijke doktrien bloot staat aan kritiek. We meenen echter dat we in de eerste plaats een overzicht hoeven te geven over het fascisme, en dat dit orgaan met zijn bepaalde landsoho lezerskring minder ge schikt is voor een grondige kritiek van het Italiaansche regiem. Vooraf formuleert het fascisme redelijk scherp de continuiteit van een bepaalde, dus ook beperkte menschelijke maat schappij, met andere woorden het fas cisme heeft als uitgangspunt de onver breekbare band die bestaat tusschen doo- den, levenden en toekomenden. Vermits de menschen gaan en komen, afwisselen en zich opvolgen, evolueeren of veranderen kan daaruit niets besten digs opgebouwd worden. Wat echter wel definitief kan opgetrok ken worden is de Staat. En ln dit onver anderlijk keurslijf of corset hoeven dan ook alle generaties gestoken te worden en moeten er zich aanpassen. Terloops willen we er hier op wijzen dat het fascisme wel continuïteit in de diepte aanveerdt, doch niet ln de breedte, geen band zoekt noch vindt in de neven elkaar levende landen of maatschappijen. Volgens de fascistische opvatting leeft dus de mensch voor de Staat, en niet omgekeerd, zooals de algemeen geldende westersche opvatting. Hierin ligt trouwens de kern van het probleem. En naar gelang men aanhan ger of tegenstander is van het eene, ver werpt of kleeft men het andere aan. De geheele werkzaamheid van het fas cisme omvat het gebruik van de enke lingen tot verwezenlijking van het maat schappelijke doel, de Staat. De Staat heeft niets dan rechten, ver mits hij het hoogste doel is. Het indi vidu, ln dienst van de Staat, heeft te genover dezelfde niets dan plichten. En Juist ln de plichten van den burger tegenover de Staat ligt de hoogste zede lijke waarde van het fascisme, verklaart de ex-minister van justitie, prof. Alfredo Rocco. Persoonlijke vrijheid kan er dus geen recht zijn, enkel een gunst, een concessie van de Staat tegenover de enkeling. Deze moet immers de kans hebben zijn per soonlijkheid te ontwikkelen, in zooverre deze ontwikkeling ligt in de lijn van het Staatsbelang. Hier is nu echter geen sprake van politieke vrijheid, hoogstens van ekonomlsche (buiten natuurlijk de intellectueels die geen regiem ter wereld aan banden kan leggen). En die ekonomlsche vrijheid is precies het kapitaal-bezit (mogelijks een con cessie aan bourgeoisie en industrieelen, de eerste aanhangers van Mussolini). Het mag Inderdaad kurieus blijken dat het fascisme het eigenbelang, het egoïs me voorhoudt als de krachtigste drijf veer van de menschelijke arbeid. Heel wat beperkender treedt het fas cisme op tegenover de arbeidende klasse, onder volgend motiefEen geweldige en onevenredige ontwikkeling van een be paalde klasse van Individuen kan voor de maatschappij noodlottig worden». Zoo danig werd zelfverdediging eenvoudig ver boden. De vakvereenigingen werden wet telijk of officieel gemaakt, 1.1. z. fascis tisch, in afwachting van de direkte recht spraak van den Staat. Ook het dogma der volkssouverelniteit wordt door het fascisme verworpen. Meer nog, het verklaart dat de groote massa burgers niet geschikt is om de maat schappelijke belangen te behartigen Het bestuur van de gemeenschap dient aan een kleine elite opgedragen te wor den, die bekwaam ls eigenbelang te offe ren ten bate van het Staatsbelang. Naar het voorbeeld van het oude Rome wil het fascisme dus Italië tot zijn vroe gere voornaamheid terugbrengen. Om dit te bereiken hoeft leder Staatsburger af stand te doen van de XIX° eeuwsche vrijheid, en al zijn krachten te wijden aan het land. Hiervoor ls een sterke tucht noodzakelijk die de vereischte orde schep pen zal. Vijanden van het regiem hoeven on verbiddelijk geweerd. De macht berust in handen van enkele uitverkorenen. Is de Staat ln gevaar, dan wordt desnoods het leven van het individu gevergd. De mensch op zich zelf ls dus geen eenheid, geen einde, enkel een middel tot da grootmaking van het land. Levenden en toekomenden, hand- en geestesarbei- ders, industrieelen en militairen, Jong en .(Zie yerypig onderaan 3s Kolom), IN AANWEZIGHEID VAN ZIJNE EM. KARDINAAL VAN ROEY EN VAN Z. D. H. MGR. COPPIETERS, BISSCHOP VAN GENT Ons Vlaarnsche volk, ons goddank nog diep geloovtg Vlaarnsche volk, heeft Zon dag, met een gevoel van geestdriftige ka tholieke fierheid een zijner edelste pries terfiguren herdacht: Z. E. H. Edward Poppe. Te Moerzeke, de rustige, stille gemeente in het vruchtbare Waasland, waar voor 8 Jaar, den 10 Juni 1924, priester Poppe ten grave gedragen werd, werd Zondag, met groote plechtigheid het grafmonument van dezen grooten apostel van den Eucharistischen Kruistocht gewijd. Met duizenden en duizenden waren ze hierheen gekomen, priesters en klooster lingen en leeken; Kruistochters en Ka- Jotters, Congreganisten en Kajotsters, leden van H. Hart-bonden en Mariale Vereenigingen, enz., terwijl ook talrijke groepen Kruistochters en Graalmeisjes, uit Nederland, de plechtigheden bijwoon den. PONTIFICALE HOOGMIS Om half elf werd op het Marktplein, vóór do kerk, waar een stemmig altaar opgericht was, eene pontificale Hoogmis gezongen door Zijne Hoogw. Exc. Mgr. Coppieters, Bisschop van Gent, met as sistentie van Z. Hoogw. Eminentie Car- dinaal Van Roey, aartsbisschop van Me- chelen. Eene geweldige menschenmassa vulde het ruime Marktplein. Vooraan zaten tal van geestelijke en burgerlijke overheden van ons land. Heer Minister Heyman was er ook tegenwoordig. De reisgezangen werden uitgevoerd door de EE. HH. Seminaristen van Gent, onder de leiding van Z. E. H. Van Laeken, ter wijl door het volk het Ordinarium mee gezongen werd. Na het H. Evangelie hield Z. E. H. Kan. Cruysberghs, eene treffende kanselrede, waarin hij handelde over het woord van Christus tot zijne Apostelen: Ik heb u uitverkoren en aangesteld opdat ge zoudt heengaan en vrucht dragen en opdat uw werk duurzaam zijDe gewijde spreker paste deze woorden toe op Edward Poppe, wiens priesterschap een zegen werd voor ons katholieke Vlaarnsche volk. Wezen we, naar het voorbeeld van priester Poppe, méér Eucharistisch; eeren we Maria, en blijven we steeds trouw aan ons katholiek leven: de naam katholiek weze ons een eeretitel. WIJDING VAN HET MONUMENT Onmiddellijk na de H. Mis begaven alle aanwezigen Eich naar het kerkhof, waar Z. Em. de Cordinaal het grafmonument inzegende. Het beeld stelt den gekrulsten Christus voor, met aan den voet van het kruis de H. Maagd en den H. Joannes. Het is een mooi beeldhouwwerk in witten steen, uit gevoerd door heer Rob. Van de Velde, van St Niklaas, naar het ontwerp van Z. E. H. Pastoor Norre. Na de inzegening begroette de heer burgemeester, Dr Van de Maele, Zijne Eminentie namens de bevolking, en roem de daarbij de hooge burgerdeugden van E. H. Poppe. Ten slotte werd door Z. E. H. Van der Eist, aalmoezenier van de Cibisten (semi naristen onder de wapens) eene mooie bloemenkroon neergelegd aan den voet van het monument, terwijl talrijke gees telijken op het graf van den heiligen priester gingen neerknielen. Het monument E. H. Poppe. OPENLUCHTVERGADERING Om 2 ure 's namiddags had op het Marktplein eene reusachtige openlucht vergadering plaats, voorgezeten door Mgr Coppieters, omringd van de vooraanstaan den die we in de H. Mis ontmoetten, en waarbij het aantal aanwezigen op 15.000 mag geschat worden. De vergadering werd door Mgr Coppie ters geopend met het gebed, waarna door de massa het Strijdlied van Euch. Kruis tocht gezongen werd. VOLKSVERTEGENWOORDIGER RUBBENS kwam vervolgens aan 't woord. Al wie van de Voorzienigheid de genade kreeg met E. H. Poppe in betrekking te komen, voelt heel zijn leven den invloed van dien heiligen priester. Verrukkelijk schoon was hij, die jonge, Vlaarnsche priester. Aan hem terugdenken ls hem weer voor de oogen zien, met den adel van zijn wezen, de klaarheid van zijn geest, de blijheid van zijn gemoed, met zijne aanbiddelijke naastenliefde, zijn ontróerenden eenvoud, zijn geestdriftige vroomheid, zijn onweerstaanbaren zielen- IJver, en zijn allesbeheerschende, branden de liefde voor Christus. Hij vermocht het met evenveel bevattelijkheid te spreken tot jongens als tot volwassenen; hij be greep de jeugd en ook den ouderdom, dien hij eerbiedigde. Poppe was ons een voor beeld onder alle opzichten; met evenveel ontroering gedenken wij hem als student, als brancardier of als priester. Hij heeft ons eene leering nagelaten die kan sa mengevat worden ln vier regels: rang orde der waarden; kathóllek-zijn en de katholieke beginselen voorop stellen en doorvoeren; hiërarchie: eerbied voor het gezag; apostolaat: zielen winnen voor Christus. Danken wij God om dezen gewijden zonnedag, en bidden wij de heiligen pries ter: Breng ons en alle menschen, breng Vlaanderen en alle naties, dichter bij Christus, onzen Verlosser I Door de schoolkinderen van Moerzeke, keurig in 't wit uitgedoscht, werd dan het oommunieliedje voor kinderen: Welkom, welkom, Jezuske zoet», woorden en zang van Edw. Poppe, uitgevoerd, dat een ge- CONGRES DER KROOSTRIJKE GEZINNEN TE IEPER t Is Zondag, 28 Oogst. Het machtig geluid van Bt Maartena dreunt over stad SAiM DE AANVANG VAN DEN STOET. en omstreek, en roept de geloovigen naar de kerk. Deze loopt vol gelijk op de groote dagen. Daar komt Monseigneur, begroet door zijne oud-parochianen. Het mach tig orgel speelt en de H. Mis begint. Na het Evangelie beklimt Z. E. H. Beel, lee- raar aan het Groot Seminarie, te Brugge, den kansel en houdt de feestrede, de taak der familie belicht door het geloof. Een meesterlijk behandeld en diep inslaande thema. Heerlijke stonde, wanneer aan de Consecratie de vlaggen zich scharen rond het Heiligdom en nederig buigen. Stilaan loopt de mis met pontificale assistentie ten einde en de beminde kerkvoogd voor afgegaan door den geestelijken stoet, wordt naar de dekenij geleid. Langs den weg zegent hij de vele kindertjes, door de gelukkige ouders aangeboden. OP HET STADHUIS Nu gaat het naar het stadhuis, alwaar de congressisten door den heer burge meester verwelkomd werden. De heer voorzitter bedankt, en verklaart het Con gres geopend. Rechtstaande aanhoort de deelnemende vergadering het overlijden van den heer Dewitte, ondervoorzitter van den Bond der K. G., den onvermoeibaren werker, die Maandag, 29 Oogst, te Lauwe begraven wordt. Velen zullen daar tegen woordig zijn, en al de vlaggen van West- Vlaanderen zullen komen bulgen over dat te vroeg geopend graf. Na een welkomwoord, begint de heer Verstraete zijn diep ingestudeerd verslag over hulp aan weduwen en weezen van groote gezinnen, volgens hem te verleenen door den bond en de leden van de bond. (Applaus). Heer Lemayeur, heeft het over hetgeen kan gevraagd worden, ter gelegenheid van de aanstaande kiezing en gedaan worden door de gemeentebesturen. Algemeene in stemming. Het ls 12.30 ure; nog een woord van dank en we gaan naar den Katholie ken Kring waar HET FEESTMAAL wacht Het duurt eenigen tijd, eer de BBHBBHBBBBBEBBBHBHBHHHBBHBCBHBBBBBSBBBBBBBBBBBBBBSaBBBIB 250 genoodigden eene plaats vinden. Hulde wordt gebracht aan den heer Depraeterê, den werker van het eerste uur, wlen een prachtige lessenaar geschonken wordt. Heer burgemeester in naam der stad biedt hem eene herdenkingsmedalie aan. Heer Senaeve, in naam der vlassers, spreekt zijn dank uit. Heel de zaal staat recht. Nog gaan de toasten voort. Heer Depraetere dient allen van ant woord; ook generaal Lemercier. Maar de stoet is daar. Voorop de klaroenen onzer kath. turners, gevolgd door 26 vlaggen, drie muzieken en 65 groepen. De genoo digden volgen en de stoet, 1500 man sterk, gaat naar de groote hallezaal, waar nu DE FEESTZITTING gehouden wordt. Heer Decock, brengt ons het algemeen verslag, dat zaakrijk was en door de gan- sche vergadering lang toegejuicht werd. De heer Vroome, volksvertegenwoordi ger, had het insgelijks over de noodige hulp te schenken aan weduwen en wee zen, en stemde ten slotte de zienswijze van den heer Verstraete. Eindelijk, kwam de heer Joz. Vanden- berghe, bestendig afgevaardigde, op het podium en met eene stem, die droeg tot in de verste hoeken der groote zaal, had hij het over vadereer en vaderplicht, moe dereer- en moederplicht, en eindigde met de opvoeding en de plicht der kinderen. Meermalen werd zijn toespraak onderbro ken door daverende toejuichingen; maar op het einde van zijne heerlijke rede, brak eene onbedenkelijke ovatie los, zooals wij zelden te hooren kregen. Het was 'n schoon slot van dit heerlijk congres. De zaal liep ledig en in stad gaven de verschillige mu zieken, wel bijgewoonde concerten. Een woord van dank aan de inrichter» en inzender aan heeren Desramault en Flamay, de onvermoeibare werkers, die den last van heel deze inrichting om zeg- gens gedragen hebben. voelvol en ontroerend tusschenspel vorm de, waarna Z. E. H. F. FRENCKEN, algemeen bestuurder van de E. K. en K. V. J.-beweging ln Nederland (Breda), den groet bracht van onze Noorderburen. Ook aan onze Nederlanders heeft pries ter Poppe met de helderheid van het licht des geloofs, een nieuwen weg gewezen van bovennatuurlijk en vruchtbaar aposto laat. Priester Poppe wilde het Rijk van Christus voorbereiden in de harten, in de familiën, in de maatschappij. Poppe was in der waarheid een priester naar Gods hart, zijne nagedachtenis blijft ons heilig. Na deze aanspraak werd door de school kinderen een aandoenlijk kersttafereeltje van Edw. Poppe opgevoerdIk zie geen kindjes meerdat hartelijken bijval ge noot. Z. E. H. KAN. MAHIEU, in vervanging van Z. D. H. Mgr Lamiroy, bracht namens het bisdom Brugge, hulde aan den grooten dienaar Gods, priester Edw. Poppe. Spreker richtte een dankbo- de tot den Allerhoogste voor de onmete lijke weldaad ons een heilige priester ge geven te hebben, om 't baanbrekend werk door Edw. Poppe tot zaliging en heiliging van zijn volk tot stand gebracht. Z. D. HGW. MGR COPPIETERS sprak het slotwoord. Priester Poppe, dien we hier vandaag met duizenden en duizenden huldigen, was, naar de meening van allen die hem gekend hebben, een door God heel bijzon der begenadigd priester. Diep bewogen aanschouwen wij nu welk duurzaam en heilig werk hij heeft verricht. Namens het millioen geloovigen van Oost-Vlaan- deren, in naam van de 10.000 kloosterlin gen en 1200 priesters van het bisdom Gent, dankt Mgr Coppieters God voor de groote gunst aan zijn bisdom verleend. De hoog eerwaarde spreker teekent dan de figuur van Edw. Poppe als priester en bezieler van den Eucharistischen Kruistocht, en geeft lezing van een brief van Poppe-za- liger, ln 1924 door hem geschreven over de Katholieke Vlaarnsche Studentenbe weging. Hierin drukt de priester zijn spijt uit over het feit dat onverantwoordelijken de leiding der jeugd in handen genomen hebben, en dat zij die hiervoor aangewe zen zijn miskend worden. Hij vermaant de jongeren tot eerbied voor het gezag, en drukt de hoop uit de jeugd, de katho lieke studeerende jeugd, steeds gehoor zaam en onderdanig zou blijven aan het geestelijk gezag. (Appl.) In zijne narede verklaarde Mgr Cop pieters dat reeds eenmaal, te Gent, een heilige geboren werd: Roberto Belarml- no. Wie kan het ons dan ten kwade dul den dat wij een tweede heilige verhopen? Wie kan ons ten kwade duiden dat wij daarvoor bidden, smeeken, offeren? Gods heilige wil geschiedde. Zijn naam zij ge benedijd 1 Langdurige toejuichingen onderlijnden deze beteekenisvolle toespraak, waarna door het volk den lofzang Lauda Jeru salem aangeheven werd. PONTIFICAAL LOF Een ponitiflcaal Lof, gezongen door Mgr Coppieters, besloot deze grootsche Poppe- hulde. De veelstemmige zangen werden uitge voerd door 't mannenkoor «Het Volk», van Gent, onder leiding van heer Raym. Platei. En nadat de eerbiedig neergekniel de menigte den zegen met het Allerhei ligste ontvangen had, liep deze laatste plechtigheid ten einde met den slotzang: Ons toekome Uw Rijk van Edw. Poppe. De Moniteur van 26 Augustus kondigt een koninklijk besluit af, betreffende den auto-invoer. De invoer in Belgie van automobielen of afzonderlijke stukken der auto-nijver- held zal onderhevig zijn aan eene bijzon dere toelating, af te leveren door den Minister van Nijverheid en Arbeid, of door zijn afgevaardigde. Z. II. Em. Kardinaal Wilhelmus Van Rossi;r.i is Maandag nacht te Maastricht in den Heer ontslapen, na eene zeer korte ongesteldheid. De Nederlandsche Prins der Kerk was, na in Denemarken als Pause lijk Legaat afgevaardigd te zijn geweest op het Eucharistisch Konrges, ïfear zijn- vaderland teruggekomen om verladen Zondag, te Sparrendael, de wijding tot bisschop toe te dienen aan Mgr Joosten, apostoiisch-vikaris in China; hij was, ge zien zijn hoogen ouderdom, zeer vermoeid van de reis. IS3ti2,-23B8ZB3iaBa:aS3KBBaSB8E9l In het Staatsblad van Zondag 11. ver scheen een brief van Minister Petitjean aan de Gouverneurs der Provincies en aan de Hoofdopzieners van het lager on derwijs, ook aan de bestuurcolleges en hoofden der middelbare onderwijsinstel lingen aangaande de toepassing der wet ten over de taairegeling met aanvang van het schooljaar 1932-1933. Die brieven zijn vergezeld van al de nuttige toelichtingen zoowel voor de Vlaarnsche als voor de Waalsche streek, de Brusselsohe agglomeratie en de taal grens. IBBEBBBBBBBBBBBBSBilESSaaBiaSB Op Jersey heeft de Fransche eerste- minister Herriot een tweetal dagen be sprekingen gevoerd met den Engelschen minister Samuel. Alhoewel van cfficieele zijde niets is uitgelaakt nopens die be sprekingen is men in de politieke kringen verzekerd dat de beide ministers gedach ten gewisseld hebben over de ontwape ningskwestie en den Duitschen eisch om gelijkbehandeling op gebied van bewape ning. iMBBBHEBBaBsnsBBNBflflBBBiiBB Kolonel Charles Lindbergh De beroemde Amerikaansche vlieger Lindbergh, die destijds de eerste alleen den Oceaan overstak van New-York naar Parijs, maakt nu zijne toebereidsels om op zijn ééntje de ronde der wereld te ma ken. Zijn vliegtuig is van zelfde modei als hetgeen waarmede hij vroeger d<C Atlantlschen Oceaan overstak.

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1932 | | pagina 1