Het Drinkwater
KatholieS<e
Hoogeschool
te
Leuven
Regeeringsverantwoordelijkheid
BE Vliegende Familie heelt
Toestand van dén Landbouw
Voor de Bèlgen in Frankrijk
Roerende en onroerende
goederen
M E L 0 T T E
laagden
meikbak
draaien
spilI
Protesten tegen het N. I. R.
REDE VAN
ZIJN EM. KARD. VAN ROEY
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD.
ONZE
Eenige aspekten
van het were
pekten
Idgebeuren
IBBBBBBflBflBflBB3HElBSSaBBHE!BIBBBSÏBiBS&S§£B£B;3aaBBB<n£il3B9»B3;
De vrees voor den Kiezer
I.
Alle wateren zijn niet geschikt tot drank
of tot keukengebruik.
Het overvloedigste van al, het zeewater
is met zoo schrikkelijk veel zout en me
nige andere vreemdsoortige zelfstandighe
den beladen, dat het heel schadelijk op
's menschen lichaam werkt en volstrekt
onnutbaar is, zoodat de zeelleden met
water rondom, zoo ver als rij maar zien
kunnen, heel gemakkelijk van dorst kun
nen vergaan.
Alle zoetwater is bovendien niet goed,
en menigmaal is de oorzaak van ziekten
aan de slechte hoedanigheden van het
drinkwater toe te schrijven.
In 't algemeen vereischt men voor goed
gezond water, dat het frisch, klaar en
zonder reuk zij; het mag ook bijna geenen
smaak hebben en bijzonder mag het niet
onaangenaam zijn, noch brak, noch zoet
achtig smaken; er mogen maar weinig
vreemde bestanddeelen in opgelost zijn,
en vooral geene die van gewassen of die
ren voortkomende, aan 1 u binding en be
derf onderhevig zijn. Dan moet er nog in
't water een zekere hoeveelheid lucht ver
mengd zijn. Het mag de zeep niet doen
klonteren, de groensels moeten er malsch
in koken, andere wc,re het teeken dat er
te veel kalk in 't water aanwezig is. Kalk-
houdend water is nochtans aan te prijzen
voor kinders om de ontwikkeling van het
beendergestel te bevorderen.
Op den buiten vindt men doorgaans
nog al gemakkelijk water van goede hoe
danigheid. Niettemin zijn er wel dorpe
lingen, die voor hunne waterputten de
behoorlijke zorg niet dragen, en te dicht
daarbij mesthoopen aanleggen, of putten
graven, waarvan de onnoemelijke inhoud
in den grond trekt en soms tot in den
waterput gaat dringen. Wie zulk water
gebruikt drinkt den typhus mee en aller
hande ziekten.
Maar het is bizonder in de steden dat
de waterkwestie van het hoogste belang
is. De mensch heeft water vandoen en
veel water. We kunnen een heelen tijd
leven zonder eten, maar niet zonder drin
ken. De cellen waaruit ons lichaam be
staat kunnen onmogelijk- opgebouwd wor
den zonder dit element. Men heeft ook
nog water noodig niet alleen om spijs en
drank te bereiden, maar om zijn persoon,
zijn kleederen, zijn meubels, allerhande
gerief en gansch zijn woning in behoor
lijken staat van reinheid te onderhouden.
Maar door dit gebruik wordt het water
zelf bedorven en een oorzaak van verpes
ting, het moet weg beladen met al de
vuiligheid die het opgenomen heeft. En
in een stad hoeveel andere en nog ergere
oorzaken zijn er niet van bederf voor
grond, waarop zij gebouwd is? Ja, alle
plaats, waar een talrijke bevolking dicht
opeengetast leeft, is door haar bewoners
noodzakelijk bezoedeld, en het is niet te
verwonderen dat alle ziekten en bizonder
de besmettelijke, aldaar hun eerste ver
woestingen aanrichten. Het is dus van het
allergrootste belang zulk water tot voor
deel van de openbare gezondheid vooraf
gaandelijk te koken.
Z' M. ALPHONSINE,
(van Kortemark).
fassssssaBflEsas&avs&HSESssaaB
GEDURENDE AUGUSTUS 1932
volgens
de verslagen der Rijkslandbonwkundigen.
WEJ7RS GESTELTENISAugustus was
gekenmerkt door zonnig weder en een
tijdvak van zeer groote hitte. Plaatselijke
donderregens deden veel goeds. Het we
der was voordeelig voor den landbouw.
STAND DER GEWASSEN. Op vele
plaatsen was het gebruik van oogstmachi-
nes moeilijk om wille van het legeren der
graangewassen. Het schoon weder liet toe
den oogst binnen te schuren in de gun
stigste toestanden. Men is begonnen met
dorschen der graangewassen: de opbreng
sten zijn boven de middelmatige en het
graan is goed. Voor de tarwe, nochtans,
beantwoorden de opbrengsten niet aan
de verwachtingen; dit is namelijk het ge
val voor de vroegtijdig gelegerde percee-
len. Volgens de vaststellingen der eerste
dorschingen, schommelen de graanop
brengsten nagenoeg als volgt, volgens de
liggingen: per Ha. tarwe, 2500-4000; win-
tergerst, 3000-3500; rogge, 2200-3800; ha
ver, 2500-3800. De wortelgewassen staan
weelderig en de aardappeloogst zal goed
tot zeer goed zijn. In de lichte gronden,
waar er weinig donderregens waren, leden
de rapenzaaiïngen onder de droogte;
nochtans, dooreengenomen komt deze
teelt er goed voor en men is zelf begon
nen met het hakken. De tabak heeft zich
zeer goed ontwikkeld en de oogst ervan
is begonnen. Einde der maand is men be
gonnen met het hopplukken, de opbrengst
zal zeer "klein zijn. De groei der weiden is
wel hernomen na de regens. Het nagras
is goed gelukt en het hooien geschiedde
in gunstige voorwaarden. De verkoopprij
zen van de tomaat, op stam, zijn zeer
laag. Dank zij het schoon weder, werden
de akkers ontstoppeld en gezuiverd van
onkruid, in gunstige toestanden.
DIERENKWEEK. De economische
toestand van den dierenkweek verbetert
niet; de vetleggers zullen geld verliezen
om wille van de prijsdaling van het
vleesch.
TOESTAND DER MARKT. De ver
koopprijzen van aardappelen en granen
zijn zeer laag. Men heeft vlas verkocht
tegen 0,55-0,85 fr. het kgr., bruto. De ver
handelingen in vet vee zijn levenloos; de
paardenhandel is verlamd; goede veulens
werden verkocht voor de slachterij tegen
600-1000 fr. De prijzen van vette varkens
zijn vaster geworden; de biggen zijn in
opslag.
Ziehier de prijzen van eenige landbouw
producten, per 100 kgr.:
Tarwe 60-65; wintergerst 65-70; rogge
55-60; haver 75-00; paardeboanen 80-125;
aardappelen 15-25; strooi 12-17,50; weide-
hooi 27,50-30; klaverhooi 40-45; luzerne-
hooi 45-50; boter (het kgr.) 15-18; eieren
(per stuk) 0.43-0.50.
Slachtvee, per kgr. levend gewicht: Vet
vee, 1" kwaliteit 5,50-6,50; gewoon vet vee
2,75-5,50; mager vee 2-4; vette kalveren
5,50-7; vette varkens 5,50-6,50; biggen
ongeveer 8 weken oud) 130-175 per stuk
('t zij 7,50-8 fr. het kgr.).
HET VLAAMSCH IN EEN COLLEGE
IN FRANKRIJK
De E. H. J. Van Eecke, Almoezenier der
Belgen in de Eure, meldt ons dat er den
15 October te Pont-Audemer (Eure) een
Bisschoppelijk College geopend wordt
het eerste Bisschoppelijk College in het
arme bisdom Evxeux, waar er zoo groote
priesternood is. Maar dit is het groote
nieuws tot hiertoe onbekend in Frank
rijk dat er in dit College een cursus
van Vlaamsche taal zal gegeven worden,
door een Vlaamschen priester. Ei' wonen
veel Vlamingen in Normandie en men
hoopt dat er velen het College van Pont-
Audemer boven de andere Franscho col
leges zullen verkiezen omdat ze daar toch
ook Vlaamsch zullen kunnen leeren,
Prospectus van het college kan men be
komen bij den F. H. J. Van Eecke, Aal
moezenier, La Ferrière-sur-Risle; (Eure),
France.
Er wordt nogal veel gesproken over
onroerende en roerende goederen en toch
zijn er velen die het onderscheid tusschen
deze twee zaken niet kennen.
Het burgerlijk wetboek (art. 516) zegt
dat alle goederen roerend of onroerend
zijn. In princiep is het onderscheid tus
schen deze twee soorten goederen gemak
kelijk daar te stellen: Onroerende goede
ren zijn deze die uit hunne natuur onbe
weeglijk zijn of bestemd zijn om onbe
weeglijk te zijn. Dit laatste wordt alhier
veel genoemd: Nagelvast. Voorbeeld: een
perceel grond, een huis, deuren aan een
huis.
Roerende goederen zijn zulke die kun
nen verplaatst worden of geen vaste be
stemming hebben (niet nagelvast) b. v.
een tafel, een peerd, enz. Bij een eerste
opzicht is het onderscheid tusschen de
twee soorten goederen gemakkelijk te be
palen.
Dit is evenwel zoo niet, want de wet
kent in veel gevallen de hoedanigheid van
Onroerend toe, aan voorwerpen, die ge
makkelijk kunnen verplaatst worden of
niet nagelvast zijn. Het omgekeerde is
ook waar, en zoo aanziet de wet als roe
rend en ook onroerend, zaken die moei
lijk te onderscheiden zijn, b. v. een
schuldeisch, het recht op uitweg, enz.
Het kan zijn belang hebben goed het
onderscheid tusschen de twee soorten te
kennen, immers onze wetgeving is voor
beide klassen niet dezelfde. Dit willen
wij door enkele voorbeelden verduidelij
ken.
1. Hoe moet men bewijzen eigenaar te
zijn van een onroerend goed? Door titels
of koopakten, die overgeschreven zijn op
de bewaring der grondpanden. Om dit te
verduidelijken geven wij een voorbeeld
dat zich kan voordoen: A. teekent een
onderhandschen akt waarbij hij aan B.
een perceel grond verkoopt, met verplich
ting bij drie maanden een notarieelen
akt te doen opmaken. Een maand nadien
verkoopt A. zelfden grond aan C. Deze
doet zijn akt seffens overschrijven op de
bewaring der grondpanden. B. en C. heb
ben dus beiden een koopakt.
In dit geval is C. de eigenaar, alhoewel
B. een koopakt heeft van vroegeren da
tum, maar zijn akt is niet overgeschreven,
dus is hij er de eigenaar niet van.
Heel anders is het gesteld met roerend
goed. De eigendom is hier bepaald door
het Bezit. Twee landbouwers hebben door
overeenkomst b. v. zelfde paard gekocht,
doch het paard staat in den stal van A.
Deze is er de bezitter van en niet B. die
enkel de overeenkomst kan voorleggen.
Omdat A. het paard bezit is hij als eige
naar ervan aangezien. Het staat in bel
deze gevallen B. vrij den oneerlijken ver-
kooper te dagvaarden voor schade, maar
C. en A. zullen als werkelijke eigenaars
genomen worden.
2. Twee personen treden in echt zonder
huwelijkskontrakt, of nemen het regiem
der wettige gemeenschap. De roerende
goederen, welke zij bezitten vóór het hu
welijk, en na het huweijk aanwerven, val
len onder de gemeenschap, terwijl de on
roerende eigendom blijven van den echte-
ling die ze aanbrengt, of er later eigenaar
van wordt.
3. De verkoop van een onroerend goed
kan verbroken worden, mits de verkooper
kan bewijzen dat hij voor meer dan 7/12
in den prijs benadeeligd is. Integendeel
de verkoop van een roerend goed is altijd
geldig.
4. Onroerende goederen kunnen in hy
potheek gegeven worden, terwijl de roe
rende niet kunnen dienen als grondpand.
5. Het beslag leggen op de onroerende
goederen van een schuldenaar is ingewik
kelder en leidt tot grootere kosten, dan
dit op de roerende goederen.
6. De fiscale rechten voor verkooping
of verhandeling van roerend goed zijn
min hoog dan deze voor onroerend. Wat
meer is, aan de fiscale rechten voor ver
handeling onroerend kan men niet ont
snappen. Het omgekeerde is waar voor
verhandelingen met gereed geld en ook
met uitstel van betaling, mits er geen be
twisting is waardoor het Gerecht moet
tusschenkomen.
Nog zijn er andere verschillen tusschen
onroerend en roerend zoo in zake verja
ringen en bevoegdheid van rechtbanken,
maar het zou ons te ver leiden, moesten
wij alles uitpluizen en de gewone lezer
zou aan het lezen van zulke stof den brui
geven.
Het is belangrijker te vernemen welke
de goederen zijn die door de wet genomen
worden als roerend of onroerend. Hier
omtrent meer in een volgend artikel.
METER.
Koopt niet den eerste den beste i
ONTROOMER.
Indien gij uwe belangen lief
hebt, verlangt den Ontroomer.
eene
Ontroomers ME LOTTE, N. V.
Rem! court
Sedert Maandag 5 September kwam de
regeling in zwang waardoor aan den li
beralen radio-omroep even zooveel zend
tijd werd toegekend als aan onzen Katho
lieken Vlaamschen Radio-Omroep. De
helft van den zendtijddie aldus aan de
liberalen door het N. I. R. wordt toegewor
pen moest aan onzen Katholieken Vlaam
schen Radio-Omroep gegeven geweest
zijn.
Heel katholiek Vlaanderen teekent
krachtdadig protest aan tegen deze grove
en onrechtmatige handelwijze van het
N. I. R. En het blijft er niet bij woorden...
het wordt een protest metterdaad. Sinds
Maandag 8 September regent het protest
brieven en protestkaartjes in het N. I. R.
tegen de begunstiging van den liberalen
omroep en met den eisch om meer zend
tijd voor EL V. R. O. Alle welmeenende
katholieken worden verzocht en aangezet
mede hun protestwoordje en hun eisch te
laten hooren. Een brief, eene postkaart of
een visietkaartje aan het N.I.R., Bolwerk-
straat Brussel, opdat men aldaa verneme
hoe katholiek Vlaanderen het meent met
'zijn omroep-aktie! P. L.
uitgesproken op het Katholiek
Film-Congres van 20 Juli 11.,
te Brussel.
Op de algemeene vergadering van het
Katholieke Film-Congres waren meer dan
700 deelnemers zoowel uit Vlaanderen als
uit Wallonië gekomen, toegewijde en be
langstellende personen uit geheel Katho
liek Belgie.
Hier namen Minister Heyman en Oud-
Minister Theunis het woord om de cul-
.tureele en maatschappelijke zijden van
het filmvraagstuk te bespreken.
Na deze redevoeringen sprak Z. Em.
Kardinaal Van Roey de volgende rede
voering uit:
Het is mij een aangename plicht U
eerst en vooral mijn groote voldoening
te betuigen over dezen dag. Het is voor
zeker een groote stap voorwaarts naar
de beslissende inrichting van onze ka
tholieke werken op gebied van cinema.
Van harte dank aan de inrichters van
dit congres en op de eerste plaats aan
den onvermoeibaren Kan. Brohee. U weet
allen dat hij in Belgie het initiatief nam
van deze katholieke beweging voor de
cinema en dat hij er nog steeds de be
zieler van blijft. Vandaag mag hij zich
verheugen over den afgelegden weg. Zijn
ideaal wordt verwezenlijkt.
Ik dank insgelijks van harte de per
soonlijkheden hier aanwezig en vooral de
twee gezaghebbende sprekers, die wij zco-
even gehoord hebben. Ik zeg hun mijn
dank omdat zijn hun welsprekendheid en
dè waarde van hun naam in dienst heb
ben gesteld van dit schoone doel.
Dames en Heeren, die door uw aanwe
zigheid toont dat U belangstelt in het
kinemaprobleem, U hebt recht op onzen
dank en ik weet dat wij op uw toewij
ding en medehulp mogen rekenen ten
einde de volle katholieke rechten te ver
krijgen op kinemagebied.
De kerk is niet tegenvooruitgang, zij
aanvaardt deze en verheugt er zich over.
De kerk begroet de moderne uitvindin
gen, deze zijn edel op zich zelf, zij zijn
de prachtige voortbrengst van het men-
schelijk vernuft. Zij verheugt er zich
over op voorwaarde echter dat deze het
leven edeler en schooner maken. Dit is
ongelukkiglijk niet altijd het geval. De
uitvindingen kunnen ten bate van het
goede en het slechte gebruikt worden en
al te dikwijls dienen ze om het slechte
te verspreiden. Voor de cinema inzon
derheid zijn de bewijzen al te duidelijk.
Wij zijn er allen van overtuigd dat al
te dikwijls de cinema een verspreidster
is van zedeloosheid en ik weet dat de
Soviets en hun aanhangers al hun macht
gebruiken om over de heele wereld de
revolutionaire kiemen te zaaien. Daarom
is het hoog tijd dat de Katholieken dit
vraagstuk zouden verstaan, dat zij zich
zouden groepeeren en samenwerken. Zij
mogen dit ontzaglijk werktuig niet in
handen laten van den vijand van het
goed.
Zijne Heiligheid de Paus zelf vestigt de
aandacht der Katholieken op dit groot-
sche wérk.
Een wonderschoone beweging komt tot
stand en draagt reeds kostbare vruchten
in Duitschland, Italië, Frankrijk, Hol
land en elders. In Belgie bewijst dit
Congres genoeg dat wij niet ten achter
zijn gebleven.
Er bestaat hier een Katholieke Film
Centrale en indien ik richtlijnen te geven
heb, zullen zij praktisch zijn.
Dit werk is thans degelijk ingericht,
het droeg de goedkeuring weg en ont
ving herhaaldelijk aanmoediging van het
Episcopaat. Wat U te doen staat is haar
uw steun te verleenen. Laat ons hopen
dat de versnippering der krachten bij de
Katholieken eens voor goed uit zal zijn,
dat allen zich zuilen scharen, en allen
zullen samenwerken om dit werk, dat
zoo hoogst noodig en kostbaar is, te
doen leven en bloeien. Mocht het Con
gres slechts dezen Uitslag hebben, het
ware voldoende.
De Centrale zal groote diensten te be
wijzen hebben, en bewijst er nu reeds
vele. Zij houdt zich bijzonder bezig met
de censuur der films, verdeelt de films
in goede en slechte films, wijst aan welke
films in een deftige zaal mogen afgerold
worden en verwijdert de slechte.
Ik wensch dat al degenen die belang
stellen in de kinema, leeken zoowel als
priesters het oog zullen gevestigd hou
den op wat omgaat in de Centrale, en
EEN NIEUW FILMWONDER
De jonge Deensche Juffer Gwili Andrêe
is de jongste veropenbaring van Holly
wood. Ze had een schitterend begin in
den eersten film waar ze optrad en men
ziet er een gevaarlijke mededingster in
der groote Greta Garbo.
lasaaasBaasaaaRSBBsacssnaBasa
M. ABELARDO RODRIGUEZ
De "öleuwe Voorzitter van Mexico.
ik hoop dat vooral de katholieke pers
geen advertenties of reclames meer zal
opnemen van den eerste den beste, maar
de -xnentatie zal aannemen die haar
door c 3 Katholieke FHmi ntrale wordt
gele rd, het gaat hier om een gewetens-
pik
L' i we hopen da) de Centrale nog
meer 1 kunnen dóen. Ik hoop wel dat
eens lj dag komen zal waarop zij zich
met -- aankoopen en wie weet met het
voo ngen van katholieke en eerlijke
films z3.i bezighouden, dit natuurlijk mits
een na ionale en internationale verstand-
houc.>- j en, op voorwaarde dat al de
katko- ken hun plicht begrijpen, meen
ik dr.i wij dit zullen bereiken. Het is een
drc: „ld nog ver verwijderd, maar dat
wij trr.i reeds mogen voorzien.
Da ntrale is geen organisatie die van
aai. ii moet leven. Mijns inziens moet
z'j c ak zijn die op degelijke handels-
ba: J ent ingericht, zij moet vertrou
wen joezemen, haar kapitaal loonend
ma..:
O/ t de wer.schen heden uitgedrukt
zou-,. verwezenlijkt worden, dient het
ordewet te zijn: Tucht. Ik laat U dit
ordewoord.
Indien u dc Katholieke Film Centrale
als uw instelling aanvaardt indien u haar
aanmoedigt, zal zij leven en heerlijk op
bloeien.
Dit weze de praktische oplossing, de
groote wensch van dit Congres.
De Amerikaansche familie Hut chin:n
bestaande uit vader, moeder en tw-2
dochtertjes van 8 en 6 jaar, hadden r.r
vliegtuig den tocht ondernom:n v_.n
Amerika naar Europa, al over Guenland.
Zij waren vergezeld van vier manschap
pen.
Zondag zijn zij ten gevolge van eene
noodlanding gevallen op de kust van
Groenland. Eerst dacht men dat allen
vergaan waren doch na lange opzoekin
gen werden zij o: waard op de kust van
Groenland. A.'en waren zond maar het
vliegtuig is gansch ver leid.
We vinden het toch .vat ver gedreven
dat cuders unne kind :vtjes, c'.e niets van
gevaar r. .aten, op zco een gevaarlijken
tocht r v amen en aan de dood kun
nen blootstellen. Reeds zoovelen zijn ver
gaan dia den Atlantische Oceaan wilden
overvliegen.
«■rr ZUfifDAG 18 SEPTEMBER 1032 WFFKR1.AD. 35 CENTIEMEN, 1 wmWW
IE POPEIUJffiENUR
"DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Postch. Nr 15.570.
Abonnementsprijs tot einde 't jaar:
voor Belgie per post 5,95 fr.
te storten op onze postcheckrekening
met volledig adres;
voor Frankrijk 11,85 fr.
voor andere landen 13,35 fr.
te zenden per Internationaal post-
mandaat met juiste adres.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
1 fr. toel. v. ber. met adr. t. bur
Berichten op 1" bl per regel 2,50 fr.
Berichten op 2° bl. per regel 1.75 fr.
Berichten op 3° bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - Kleine
berichten tegen den Vrijdag noen.
Ieder jaar, op vastenavond-Zondag, leest
Mijnheer Pastoor, op den kansel, een op
roep voor, oin de geloovigen aan te zet
ten tot milddaögheid jegens de aloude,
Katholieke Hoogeschool te Leuven, die
ee.n zoo echte steunpilaar is van orde en
geloof.Zoo of ongeveer zoo klinkt
het. De menschen luisteren... och! lijk
men zooal luistert naar de kansel-aankon
digingen of gebodenAls dan, twee
Zondagen achter mekaar, priester of kerk
baljuw hun de schaal onder den neus
duwt, wordt, ergens uit een hoekje van
den zak, het nikkelstuk moeizaam opge-
vischt... en de plichten van den Katholie
ken leek jegens zijn Universiteit zijn
weer eens hij mag er gerust op slapen
voor een jaar volbracht! Belangstelling
voor ons hooger Katholiek onderwijs be
staat amper. En om het er maar dadelijk
aan toe te voegen: indien de hoogeschool
van die belangstelling en van wat ze op
brengt aan klinkende munt had te leven
ware ze sedert jaren dood, begraven en
vergeten! Nu, ons volk weet ook van de Uni
versiteit, van wat ze is en beteekent. bitter
weinig af. Het lijkt wel alsof iemand die
zelf geen studiën doet, met Leuven vol
strekt niets te maken heeft. Ongekend -
onbemind... Er is dus hier nog heel wat
te verrichten. Reeds meermalen werd de
gedachte vooruitgezet, dat er jaarlijks, op
elke parochie, een Universiteits-dag zou
dienen belegd, ongeveer zooals er nu een
priester-dag wordt gehouden. Een probaat
middel, natuurlijk,... en het kome er spoe.
dig! Intusschen dit artikel, dat niet slechts
aan den ontwikkelden, doch aan den sim
pelsben, Vlaamschen mensch die dit blad
leest, zou willen dietsch maken dat Leu
ven behoort tot die instellingen welke
staan moeten in het middelpunt van de
Katholieke belangstelling en de Katho
lieke fierheid.
Een aloude instelling indeidaad. En een
echte kerkelijke instelling op den koop toe.
De Katholieke Hoogeschool te Leuven
werd opgericht bij pauselijke Bulle, ten
jare 1425. Ze is dus vijf eeuwen lang
met een tusschenruimte van slechts en
kele jaren toen de vervolging zich ook aan
haar had vergrepen het stapelhuis ge
weest van de vondsten der wetenschap,
het arbeidsterrein van wereldberoemde
geleerden, de vormschool van honderddui
zenden uit ons land en den vreemde. Leu
vens geschiedenis vult boekdeelen. Tot
vóór enkele jaren werd voortdurend, vari
materialistische zijde, geschermd met de
bewering dat hut geloof voor de weten
schap moet verzwinden als het water voor
het vuur of de sterren voor de zon. Maar
ook de minst-ontwikkelde katholiek kan
eenvoudig naar Leuven wijzen, naar het
brutale feit dat een hoogeschool die Ma
ria's blauw-wit op haar schild voert, een
brandpunt is van studie en wetenschap:
wat zegt u da- vanDat de zoogezegde
tegenstelling tusschen geloof en weten
schap naar den zolder van den versleten
rommel is verhiusd of nog enkel voort
leeft in prullebladen die een halve eeuw
achter hun tijd komen aanhinken, ligt
zeker grootendeels aan de vlucht die de
wetenschap heeft genomen onder de Ka
tholieken en niet het minst onder de ge
leerden v in de Katholieke Hoogeschool
te Leuven. Toen de protestantsche legers
van von Manteufel, in 1914, de Leuvensche
bibliotheek met haar handschriften, in-
cunabels en tienduizenden boeken in rook
deden opgaan, was dat, naar'alle waar
schijnlijkheid, niets minder dan een wel
beraamde aanslag op den zegevierenden
Katholieken geest die van Leuven uit
straalt. Ze zouden het ons eens anders
leeren! Maar ze hebben ltelijk misrekend.
En op de uit hun puin herbouwde muren,
staan de goudletters: Gloriosius resurgp,
heerlijker rijs ik ">p
We mogen wel spreken van heerlijk-
oprijzen, want nooit wellicht althans
niet sedert honderd jaar kon Leuven
groot gaan op zulk een overdadigen bloei
als thans. Bedenk slechts even wat het
is: we hebben dit schooljaar, vier duizend
negen en zestig studenten gehad! En daar
onder meer dan vijfhonderd vreemdelin
gen: Nederlanders, Ieren, Italianen, Po
len, Columbianen, Russen, Indiërs, Chi-
neezen, wat weet ik! Stude" ten waarvan
we, met een schriftwoord, zouden mogen
zeggen dat ze komen uit alle hemelstreken.
Het beteekent dat Leuvens roem zooals
de Nederlandsche, Katholieke Universiteit
te Nijmegen onlangs schreef door heel
de wereld voort, en nietslechts Leuvens
roem, doch Leuvens Katholieke invloed.
En Leuven groeit van jaar tot Jaar: er
waren, in 1931-32, honderd zes en twintig
studenten meer dan het vorig jaar. Het
spreekt vanzelf dat er lokalen noodig zijn
om klas te geven voor zooveel volk: ge-
lukkiglijk werd, na dtn oorlog, machtig
veel getimmerd en gemetst, op slechts en
kele na, staan in alle groote straten der
stad, gebouwen van de Universiteit. We
kunnen er nog aan toevoegen dat er, dit
jaar, honderd negentig professors zullen
zijn, waaronder een zestigtal priesters.
Leuven is niet enkel de meest-bevolkte
Hoogeschool van het land, doch ook de
grootste in wetenschappelijk opzicht: ze
kan twee en vijftig officieele of akademi-
sche einddiploma's afleveren. U weet dat
er advokaten, geneesheeren, notarissea,
ingenieurs, landbouwkundigen, handels
mannen, professoren in oude en moderne
talen en in de geschiedenis, apothekers en
godgeleerden uit Leuven komendan hebt
U nog maar elf soorten \an professionee-
len of geleerden, en er zijn er samen twee
en vijftig! Wil het U ietwat duidelijk wor
den wat zoo iets beteekent? Wat een aan
zien en wat een invloed zoo iets mede
brengt in den lande? En zou het niet de
moeite waard zijn, dat alwie iets voelen
voor den bloei en de toekomsl van ons
Katholiek leven, voor Leuven zouden doen
wat ze kunnen? Want te lang toch heb
ben vele ook gegoede geloovigen onze
Hoogeschool behandeld, schier alsof ze er
niet was!
Het budget bedraagt jaarlijks, zestien
miliioen. En daarvan komen er nog geen
twee, van de omhaling in de kerken! Elk
student kost aan de Universiteit duizenden
franken méér dan hij betaalt. De ver-
vlaamsching jaagt dit jaar het budget ze
ker met een paar miliioen naar de hoogte.
Want Leuven richt een volledig Vlaam
sche hoogeschool-onderwijs op. Het was,
sedert jaren, de ziels-innige wensch van
het Katholieke Vlaanderen en een niet te
ontkomen eisch van een kultureel die ka
tholiek is en wil heropleven. We mogen
er gerust hijzeggen: eerst dan zal Leuven
heelemaal zichzelf zijn, want sedert jaren
ls de geest te Leuven Vlaamsch, sterker
en dieper dan elders.
In dit artikel werd gesproken van geld
en gezegd dat Leuven leeft van bedelbrood.
Werd daarmede nu jacht gemaakt op de
stuivers van den lezer? Welaan ja! we
moeten oprécht zijn ik heb toch, meen
ik, bewezen dat Leuven ook die belang
stelling verdient en weet te benuttigen.
Maar hoofdzakelijk? Neen! Ook een Ka
tholieke Universiteit leeft niet van brood
alleen. Er zijn onder onze Vlaamsche
menschen duizenden, die Leuven niet
kunnen bijspringen met hun beurs, maar
die voor Leuven en zijn roerig studenten
volk en zijn zwaar-verantwoordelijke pro
fessoren kunnen offeren en bidden. Met
geld zet men prachtige gebouwen en stof
feert men bibliotheken en ^rrijkt men
de laboratoria en verhoogt men de kansen
op wetenschappelijke prestatie's. Maar
met geld vormt men nog geen zielen,
evenmin als men met geld, al zaait men
het nog zoo dik, de stir-werkende vrucht
baarheid stort ln de velden. Dat Leuven
een centrum wordt van intens Katholiek
leven en dat van Leuven mannen uitgaan
voor wie de wetenschap niet slechts een
broodwinning doch ook een Ievensaposto-
laat beteekent, weze de v.ucht van het stil
gebed en den blijden offergeest van
Vlaanderens schoonste zielen. Want zij
kunnen voor Leuven Góds zegen verdie
nen!
K. Crcysberghs,
Vice-Rector der Kath. Hoogeschool.
Wat men den heer Renkin moet toe
geven, al is men het niet altijd met
hem eens, dat is een krachtig besef der
verantwoordelijkheden. Regeeren in een
tijd als den onzen is niet gemakkelijk,
en het valt hard als partijleider maat
regelen te moeten nemen, die niet po
pulair zijn en het electoraal belang der
partij kunnen schaden. Maar de heer
Renkin is ook hoofd der Regeering en
als zoodanig heeft hij eene zware ver
antwoordelijkheid.
Dit is het geval bij verzwaring van
lasten en maatregelen van bezuiniging.
Het is natuurlijk gemakkelijker en elec
toraal voordeeliger, zoo weinig mogelijk
ontevredenen te maken. Maar waar blijft
dan de rechtvaardigheid in de verdee
ling der lasten en de billijkheid in de
voordeelen?
Neen, men mag niet zeggen, dat zich
de heer Renkin laat leiden door de vrees
voor den kiezer. En hij heeft gelijk. Die
vrees, indien zij de plaats inneemt van
rechtvaardigheid en geweten, voert tot
dwaasheden. Een voorbeeld van gister is
de dwaze Interpellatie tegen de gendar
men, ingegeven door botte volks vleierij.
Een ander is het bestrijden, in dezelfde
zitting, van de leeningsvoorstellen der
Regeering en het aankondigen van het
socialistisch verzet tegen de nog komen
de bezuinigingsvoorstellen. Deze zijn nog
niet bekend "en toch zijn de socialisten
er tegen. Waarom? Eenvoudig omdat die
maatregelen ontevredenen zullen maken.
En die ontevredenen moet worden ge
hengeld. Dat is socialistische politiek.
Die politiek is gevaarlijk, heeren so
cialisten. Gij behoeft u slechts de moei
te te doen van eens na te gaan, hoe het
de laatste maanden ln Duitschland ge-
loopen is met die politiek, dierbaar aan
uwe partijgenooten aldaar. Wat waren de
socialisten daar machtig een paar jaren
geleden nog! De sterkste partij van den
Rijksdag! Had zij niet den eersten
Rijkskanselier geleverd en tal van groo
te Staatslieden? En nu?
De regeering Bruning was aan het
bewind. Zij had als openlijken steun
alieen het Katholieke Centrum achter
zich. Verder zweefde zij in de lucht. De
sociaal-demokraten durfden haar niet
steunen. Uit vrees voor de kiezers. Maar
zij wilden haar niet omverwerpen bang
dat zij zelf de leiding van het bewind
in handen zouden moeten nemen, uit
vrees derhalve voor de verantwoordelijk
heid.
Andere krachten hebben Bruning ten
val gebracht. Toen kwam von Eapen. Hij
regeert tegen den Rijksdag. De leuze van
zijn regeering klinkt als een bekende
klank in onze ooren: «Nood breekt wet»!
De collectieve contracten worden terzijde
gesteld, de loonen met ongeveer 30 pet.
verminderd, de rente verlaagd.
De Duitsche sociaal-demokraten huilen
nu tranen met tuiten over zooveel snood
heid van de baronnen-regeering. Maar
zij vergeten, dat rij zelve het parlemen
tair stelsel ln Duitschland hebben ver
moord.
Zoo kan het ook bij ons gebeuren. Se
dert de rede van Triboumont heeft Van-
dervelde aangekondigd dat hij alleen de
regeering zou aanvaarden als zijne par
tij de meerderheid had. Dat is zooveel
als te zeggen, dat hij ze nooit zal krij
gen, want die meerderheid is met ons
kiesstelsel in ons land uitgesloten. Fei
telijk komt het uit op een niet willen
aanvaarden van de Regeeringsverant-
woordelijkheid in een tijd als de onze,
als alles kraakt in de Staatshuishoudens
van heel de wereld.
Daarom brengen wij hier openlijk hul
de aan den moed en de opoffering van
den heer Renkin, die op zijn leeftijd nog
den laste der Regeering wil dragen.
Maar daarom ook moeten wij zekere
liberalen tot de orde roepen, die in plaats
van de Regeering te steunen tot het einde
toe, tot aan den normalen verkiezingsdag
zooals 't hun plicht is nu reeds
aansturen op Kamerontbinding. Wij wil
len hierbij aan geen persoonlijke bere
kening denken, enkel aan partijvoordee-
len. Zou Inderdaad de liberale partij
voordeel halen uit vervroegde kiezingen?
Wij twijfelen er zeer aan. Wel denken
sommigen, dat de tijd geschikt is, omdat
de socialisten de comunisten aan hun
been hebben en de katholieken de fron-
ters. Maar zal dat in Mei toekomende
anders zijn?
Neen, heeren liberalen, die niet gerust
op uw zetel kunt zitten, laat de Regee
ring Renkin stil haar vaart voortzetten
tot aan de haven der gewone verkie
zingen en onderbreekt haar niet in haar
saneeringswerk. Want het is dit juist, dat
in de oogen van den kiezer den maatstaf
zal geven van hare waarde, terwijl een
heengaan vóór de noodmaatregelen tot
herstel van 't geschokte begrootingseven-
wicht zou gelijken op eene desertie.
De heer Renkin geeft aan alle katho
lieken een voorbeeld door alle politiek
defaitisme te verwerpen en waakzaam
aan het roer te blijven. Laat nu de socia
listen maar als haaien om het Staats
schip zwemmen, zoolang als onze oude
roerganger op het dek is, zal 't niet zin
ken. H. V. A - SERVUa
HET NATIONAAL-SOCIALISME EN
ADOLF HITLER
Wie meent dat het nationaal-socialisme
in Duitschland een min of meer geslaagde
kopij is van het fascisme is zeker verkeerd
ingelicht, alhoewel we graag toegeven
zullen dat er wel een verband bestaat tus
schen de twee bewegingen.
Doch bij een nader toekijken springen
de verschillende opvattingen al dadelijk
in 't oog. Van af de oorsprong tot en met
de huidige methodes vinden we diepgaan
de verschillen die echter de bestaande
analogieën niet verdringen.
Vooraf rij verklaard dat het nationaal-
socialisme in eerste instantie een politieke
partij is, ontstaan in het land dat welis
waar de oorlog verloor, maar dat met een
onbegrensde levenskracht zich al dadelijk
ordende en vooruitging.
Het nationaal-socialisme ontstond als
politieke AKTIE, met een positief-gefor-
muleerd program daar waar het fascis
me een nationale REAKTIE was tegen een
ontredderd Italië, vrucht van het kommu-
nisme zonder scherp-afgebakend pro
gram, doch met een intuitieve grondslag.
Er moet trouwens een grondig verschil
bestaan tusschen een regeeringspartij
(Italië) en een oppositiepartij (Duitsch
land), tusschen een beweging die eerst de
macht in handen kreeg om naderhand een
program uit te beelden, en een beweging
die eerst haar program opstelde om daar
na en nog steeds de macht te be
vechten tusschen een diktator die zich
het recht toekent te evolueeren, en een
diktator die vooraf verklaart dat aan zijn
program, jaren geleden opgesteld, niet
mag getornd worden.
Dit is trouwens niet alles voor wat ver
schil in oorsprong en methode betreft.
Waar het fascisme het parlementaris
me als een fiutteloos luxe-produkt aan
ziet, om het bij de eerste de beste gelegen
heid volledig op te heffen, beschouwt Hit-
Ier en met reden, na rijn mislukte staats
greep in 1923, de parlementaire taktiek
als een wettelijk-geoorloofd en onontbeer
lijk middel om tot de machtsverovering
te geraken.
Terloops weze er hier op gewezen dat de
groep Van Severen in ons land voor dit
punt de partij der fascisten kiest, en alle
parlementaire werking uit den booze be
schouwt. Hierover kan natuurlijk heftig
gediscussieerd worden, doch voorloopig ls
dit onze taak niet.
Er bestaan weliswaar verscheidene pa-
rallele punten tusschen de zwarthemden
en de nazis, doch buiten het gemeenschap
pelijk exclusief nationalisme, en de maat
schappelijke hervormingstendens (reaktie
tegen het individualisme zie onze in
leiding De Poperingenaar 26-6-32) rijn
die veeleer oppervlakkig, een enkel wel
toevallig.
Zoowel fascisme als nationaal-socialisme
steunen zich op een agressief nationalis
me, dat vrijwel alle waardeering voor an
dere volken uitsluit; dat alle gezond inter
nationalisme als verwerpelijk beschouwt
en de bestendige vredesgedachte voor een
verwijfde zwakheid uitgeeft.
Én faseisme én nationaal-socialisme ge-
looven aan de uitverkorenheid hunner
respektieve volken; het fascisme op grond
van het oude Cesars-rijk met een artis
tieke hegemonie; het nationaal-socialisme
op grond van het historisch-groote
Duitschland met een intellektueele supe
rioriteit.
Buiten deze indentiteit die de beide
bewegingen schraagt, en zeker wel de
machtigste hefboom is, waarvan de waar
de veeleer onder- dan overschat wordt, rijn
de tot-uiting-komende gelijkenissen meer
oppervlakkig dan wezenlijk.
Vermelden we hier terloops de voorlief
de voor uiterlijke parades in uniform, die
voor wat Duitschland betreft zeker geen
verwondering baren het in-stand-hou-
den van een partij-leger naast de regee-
ringsweermacht het ononderbroken be
werken met barnumreklaam en meetings
van de publieke opinie.
De gelijkenis tusschen de.führer Hitier
en de duce als suggestieve figuren en in
slaande volksredenaars moeten we echter
toevallig heeten.
Misschien ls het niet nutteloos er hier
terug op te wijzen dat het fascisme vóór
alles verwezenlijkte en de naris zulks nog
doen moeten dat het enthousiasme der
Italiaansche jeugd op een wezenlijkheid
berust, op een regiem dat hun land wer
kelijk redde en groot aan 't maken ls,
wijl de geestdrift der nationaal-socialisten
nog steeds een fiktie, een illusie ten grond
slag heeft, die weliswaar zich in realiteit
kan omzetten, doch die ook tot een ver
bijsterende desillusie of ontgoocheling
leiden kan.
En hiermee heeft het fascisme reeds het
spel gewonnen waar voor de naris de kaart
nog moet uitgekeerd worden.
Dit alles zal wel voldoende blijken om
uit te maken dat de identiteit: fascisme
nationaal-socialisme voorloopig nonsens ls.
Of de toekomst dit mogelijk zal maken
hebben we het recht te betwijfelen.
Men organiseert geen tweemaal naeen
een opmarsch naar Rome met kans van
slagen. En hoe aanstekelijk het sukses van
de duce werken mag, we gelooven dat in
Europa en vooral in Westelijk Europa de
weerstand thans te sterk blijken zal. Al
leen in Zuid-Amerika kan men ephemere
lauweren oogsten, en een-dagsrevoluties
uitlokken.
Of de parlementaire methode Hitier tot
zijn doel brengen zal kunnen we misschien
binnen enkele weken in onze beschouwin
gen uitmaken, omdat juist nu, in periode,
over het nationaal-socialisme beslist wordt.
Het valt nu echter te bezien of de moei
lijkheden die Hitier ondervindt én met
de regeering én met zijn vleugeladjudan
ten de geestdrift zijner aanhangers ver-
hoogen of afkoelen zal. Thans ten minste
zullen we kunnen oordeelen over de over
tuiging en de zedelijke waarde alsmede
over de rechtzinnigheid der nationaal-
socialisten.
Al deze moeilijkheden heeft de duce in
Italië nooit voor zijn voeten gevonden.
Hij heeft op Hitier een voorsprong geno
men en zal denkelijk nooit meer bijge
haald worden, om nu eens sporttermen te
gebruiken bij het vergelijken van twee
volksbewegingen.
We gelooven dat we, vooraleer verder
te gaan met te onderscheiden en te ver
gelijken, beter werk zouden verrichten
met uiteen te zetten wat door nationaal-
socialisme hoeft begrepen te worden, en
wat we aan führer (aanvoerder) Hitier
hebben welke machten hij vóór en
welke hij tegen zich heeft, om per slot
van rekening zijn verwezenlijkingskansen
na te gaan.
Het nationaal-socialisme is weliswaar de
sterkste parlementaire partij in Duitsch
land met 230 zetels op de 600, doch van
de overige 370, zijn er zeker op zijn minst
gerekend 220 ingenomen door tegenstan
ders die met het Hitlérisme niet te ver
zoenen zijn.
We zullen in de naaste weken interes
sante dingen zien gebeuren in Duitsch
land, die ons des te begrijpelijker zullen
voorkomen naarmate we het nationaal-
socialisme beter leerden kennen.
Daarmee beginnen we vooraf. Het zal
voor de naaste bijdrage zijn.
(Verboden nadruk). HERWIG.
