Een Communist reist door
SovJet-RusicmcS
DE OUDE El DE NIEUWE PRESIDENT
li® isfMp ower üerstinis
weten ie schrijven
Tragische Kerstavond in Duitschland
PlflROL
1936
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
32° JAAR. - N* 52.
«DE POPERINGENAAR»
KATHOLIEK NIEUWSNOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
Aan al de Lezers en Lezeressen
van «DE POPERINGENAAR»
ZAtIG NIEUWJAAR!
1926 1936
DRINGEND BERICHT
IN BELGIE
IN BUITENLAND
ONZEN ALMANAK VOOR 1936
NIEUW SiATUUT
DER NOTARISSEN
EEN NIEUWE FILMSTER!
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Twee treinen in befsing op ©en ferssg
Een rijtuig valt in 't water. - 31 dooden en veel gewonden
DE LOTENLEENING 1S32
R. 217.764 wint 250.000 fr.
MISSIE-
KRUISWOORDRAADSEL
dr©©£scfo© HwSdfe ©©a f^gr CALLEWA^ 17
i«rste Missionnnris ia Coags
ter gelegenheid
van zijn onderscheiding als Officier in de Leopoldsorde.
ZONDAG 29 DECEMBER 1935.
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon N' 9. - Po.tch.N--lS.570
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 19,— fr.
Belgisch Congo 40,fr.
Frankrijk 40,— fr.
Alie andere landen 60,fr.
BPEBINGENm
TARIEF VOOR BERICHTEN»
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr.
j 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Berichten op Is hl. per regel 5,00 fr,
Berichten op 28 hl. per regel 2,50 fr.
Berichten op 3° bl. per regel 1,50 fr.
Ruuwber. en Bedank, (min.) 7,00 fr.
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
Inmeten tegen den Woensdag avond
j ingezonden worden. Kleine be
lichten tegen den Donderdag noen.
«wwnsnBaag'aMMraaipMg.aaBr-aatBitJiw ad
Vrienden, zooals sinds tien jaar,
Kom ik U 'n Nieuwjaar wenschen!
Leeft tevreê, zonder bezwaar,
Vroom en blij, als Kristen mensehen!
leder week, leest uw Gazet!
Dat zal scherpen uwe zinnen!
Voor de nummers, opgelet!...
Wilt ge 'n miljoentje winnen!!!
In uw eigen Moedertaal,
Leest ge over alle Volken
Missie, Sport en Wereldkwacl,
Zullen Photo's U vertolken!
Wilt ge worden honderd jaar,
Lijk ons Met je Lieter stede!
Leest altijd De(nPoperingenaar
Met 'n pot en pijp, in Vrede!
Nieuwjaar 1836. GEO.
■gs^esagaasae&BnBnissisBnKiHB&ii
Ds abonnementsprijs voor 1936 ïs door
de Post ontvangen. Wie zou afwezig
geweest zijn bij bet bezoek van den Brief
drager, siorie seffens 19 fr. cd postcheck-
rekening Nr 155.70 van Drukker Sansen-
Vannrste te Poperinge, op strook wel mel
deed dat bij een abonnement begeert op
«DE POPERINGENAAR».
En nu nog een verzoek aan onze ge
achte Abonnenten: Nieuwjaar brengt voor
Postdienst en Briefdragers veel dagen
mee van lastig werk; gebeurt het in 't
begin van 't jaar dan eens dat ons blad
U niet besteld wordt, schrijf daarvoor
niet seffens naar ons. Dat zijn voor U
verloren kosten. Doe enkel de Brief
drager opmerken dat het blad U niet
werd besteld en bij zal zorgen dat het
U zoodrr mogelijk toekome en de vol
gende week onthoudt hij het zooveel te
beter. Wij steunen op deze opmerking
die ook geldt in den loop van bet jaar.
Wij vragen nog aan onze geachte Abon
nenten van "t Buitenland, ons het bedrag
voor 1936 (zie prijs hierboven) ons te
willen opzenden voor Nieuwjaar, LIEFST
PER INTERNATIONAAL POSTMAN-
DAAT.
Aan onze Lezers uit Frankrijk die zou
den begeeren een GROOTEN SNOECK-
ALMANAK te ontvangen, vragen wij ons
het bedrag ervan 4,59 fr. -j- 1,75 fr. voor
verzendingskosten te willen opsturen; zij
mogen ons daarvoor in hun brief 3,50 fr.
KRANSCHE zegels opsturen.
wordt aanstaande week meegezonden met
ons blad.
MHasaBHBiHaBHasiaeasoiaaEEBS
Door onze Regeering werd een nieuw
statuut der Notarissen goedgekeurd. Na
derhand is het in het Staatsblad versche
nen.
jsij dit statuut is het voortaan een No
taris niet meer toegelaten:
Buiten zijn ambtsgebied zijn bediening
uit te oefenen;
Buiten zijn standplaats een kantoor of
een bureel te hebben;
Zich van een strooman te bedienen voor
de handelingen die hij niet rechtstreeks
mag verrichten;
Zijn klerken te laten tusschenkomen in
de akten die hij opmaakt, uitgenomen in
hoedanigheid van borg voor een bepaalden
persoon of uit hoofde van een schriftelijke,
algemeene of bijzondere lastgeving;
Onder welke hoedanigheid ook, in te
staan of zich borg te stellen voor de lee
rlingen die hij gelast is vast te stellen;
Zelf of door een tusschsnpsrsoon han
del te drijven;
Beheerder of commissaris te zijn van
een handelsvennootschap of van een nij
verheids- of handelsinrichting, ten ware
hij daartoe zou zijn gemachtigd door den
Minister van Justitie. In ambt zijnden
mogen zonder die machtiging hun ambt
voort waarnemen;
Hetzij in persoonlijken naam, hetzij
door een tusschenpersoon, fondsen, die hij
in deposito ontvangen heeft, te zijnen be
hoeve te beleggen;
Biljetten of schuldbekentenissen te doen
onderteekenen, en hierbij den naam van
den schuldeischer open te laten.
Ieder notaris moet een boekhouding
voeren bestemd om te doen blijken van
de ontvangsten en de uitgaven van allen
aard die door hem worden gedaan en
waarvan de vorm «n den aard worden be
paald door de Tuchtkamer.
't Is de Tuchtkamer die bepaalt hoe de
boekhouding dient gevoerd en welke boe
ken moeten gehouden worden.
De boekhouding wordt gecontroleerd
door de door de Tuchtkamer aangeduide
notarissen, tenzij, zoo de gecontroleerde
daartoe het verlangen uitdrukt, door een
door de Tuchtkamer aangeduiden expert
boekhouder.
Het publiek ziet dat het korps notarissen
zelf het initiatief heeft genomen van tal
rijke wijzigingen van het statuut, voorge
schreven door de huidige tijdsomstandig
heden.
iQBEBSaaKHSSHBHHEOIEBBBSiTIKiBEB
Kar tie bevallige Engelsche filmster Pat
Patwson, dia in de Fox Film veel bijval
behaalt.
In het Nederlandsch tijdschrift Geloof
en Vrijheidvan November 1935, lezen
wij een interessante bijdrage over de er
varingen van een Amerikaansch commu
nist, opgedaan gedurende een driejarig
verblijf in Sovjet-Rusland. Wij meenen
dat het onze lezers zal aangenaam zijn dit
verhaal te lezen.
Maar hij kwam genezen terug...
Andrew Smit uit Amerika was tot 1935
een uitgesproken communist.
Mijn heele levenschrijft Andrew
Smit, heb ik gewerkt als een actieve ar-
beidersrevolutionnair. Zestien jaar lang
was ik strijdend communist, voerde agi
tatie voor de Sovjet-Unie. Nu wend ik
me tot U, Amerikaansche arbeiders, tot
U Amerikaansche vrienden van het Rus
sische volk, tot allen die de waarheid
over Rusland willen weten. Ik ben zoo
juist uit Rusland teruggekeerd, waar ik
drie jaar geweest ben en waarheen ik
met mijn vrouw gegaan ben om er voor
goed te wonen en te werken.
Ik zocht vrijheid en geluk, ik vond
een geknecht volk in tranen en bloed.
Niemand haatte het kapitalisme meer
dan ik, niemand evenaarde mij in en
thousiasme met betrekking tot de sovjet
revolutie. Mijn overtuiging had ik niet
uit boeken of uit de school, maar uit de
ijzermijnen in Hongarië en de steenkool
mijnen in Pennsylvanië. Ik was partij
ganger van de uiterste linkervleugel, ik
voerde strijd, wilde de eerste zijn in den
strijd voor de zaak van de arbeidende
klasse, voor de sovjets. Ik was geen
toerist, geen toeschouwer, ik had geen
tolk noodig (Smit had Russisch geleerd)
of een officieele gids. Mijn vrouw, ook
arbeidster, was ook communiste. We gin
gen naar Rusland om een nieuw geluk
kig leven te beginnen. Rusland was vcor
ons een land waarover we droomden, dat
we als een blijde gedachte voorstel
den... u.
De schijn...
In het begin reisde Smit door de Sovjet-
Unie als een geëerde gast, met een delega
tie van 48 Amerikaansche arbeiders. Op
15 Oktober 1929 kwam de delegatie aan
boord van de Aquitantia aan. Ze wer
den met muziek ontvangen met het zin
gen van de Internationale pompueuse
diners, werden hun ter eere gegeven. In
Leningrad verbleven ze in Hotel d'Euro-
pe ze werden met zorg omringd, bezoch
ten theaters. Voor allerlei afwisseling en
amusement werd gezorgd. In Moskou kwa
men ze op 5 November aan. Ook daar
feesten en banketten.
Op 7 November woonden ze de parade
bij op het Roode Plein, zaten op eere
plaatsen en bewonderden het Roode le
ger, met tanks, kanonnen en vliegtuigen.
Daarna namen ze deel aan een speciale
reis voor vreemdelingen naar het Noor-
derlijk deel van de Kaukasus en het Don-
bekken, een geheel voor hen uitgestippel
de reis. Den reizigers werd het leven der
sovjet-mijnwerkers getoond; en in één
woord, ze waren jaloersch.
De.werkelijkheid.
Op 16 Februari 1932 vertrok hij voor de
tweede maal naar Rusland. Te zamen met
hem vertrokken naar de U.S.S.R., tech
nici, mijnwerkers, timmerlieden, kleerma
kers, ingenieurs. Srnit vertelde hun
wonderen over Rusland en raadde aan
niets in de kapitalistische landen in te
koopen, alles was immers beter en goed-
kooper te koop in het land der sovjets.
Aan de Finsche grens overtuigde hij zelfs
zijn hongerige reisgenooten cm niet te
eten, hoewel hen op het Finsch station
een goed maal in een zindelijke wacht
kamer werd voortgezet. Je kon immsrs
beter eten in Bjelo 0:*trowo.
Aan de grens werden ze, tot hun ver
wondering, door niemand verwelkomd. Op
het Bjelo Ostrowe was alleen maar een
groep boeren: «Leve de sovjet-unie! leve
de arbeiders-republiek, leve het roede le
ger! riepen de reizigers hun plechtig uit
het raam toe.
Maar de boeren antwoordden niet en.
draaiden zich om. Ze hadden vuile lompen
aan, sommigen waren barrevoets. Een van
hen bromde zelfs: Weer van die vreem
delingen! Zij lijden geen honger zooals
wij!
Nu zag Smit alles van een anderen kant,
de reis van 1929 leek hem als een droom.
In Moskou werd Smit, als Amerikaansch
communist, tot de communistische partij
toegelaten. Hij kreeg een plaats in de
Electrofabriekeen onderneming met
24.000 arbeiders (mannelijk en vrouwelijk)
een van de beste. Daar heeft hij al de tijd
van 20 Maart 1932 tot 3 Februari 1935 ge
werkt, dus drie jaar bracht hij in de Sov
jet-Unie door. Heel de tijd van zijn ver
blijf op Electrozowadbleef Smit een
actief en loyaal lid van de communisti
sche partij. Door zijn dagelijksche om
gang met de arbeiders werd Smit over
tuigd dat 90 van de arbeiders het sov
jetregiem en Stalin haatten.
Arbeiders hier en werkloozen daar
De arbeiders vroegen mij voortdurend
naar de arbeidsvoorwaarden en het leven
in Amerika. Toen ik hun vertelde dat er
in Amerika 16.000.000 werkloozen zijn,
vroegen ze me verwonderd waarom wij
zoo goed gekleed zijn en er zoo welgedaan
uitzien. Kijk eens naar ons, onze regeer
ders zijn welgedaan, maar hoe zijn wij
gekleed, wat voor een schoeisel hebben
wij aan, wat een gezicht? En wij hebben
altijd en altijd honger.
Waarom koopen jullie niet wat je
noodig hebt?
Waarvan koopen, we hebben geen geld.
We krijgen alles op bons, en zonder bon
is alles onbereikbaar
Wat kost een pak?
«Van 500 tot 1.000 roebel.»
En schoenen?
Van 300 tot 500 roebel en we verdienen
minder dan 100 roebel per maand.
Nu, het kan zijn dat de toestand bier
slechter is, maar jullie hebben toch nog
geen hongermarsch zooals bij ons in Ame
rika.
Ja wij hebben niet eens de kracht cm
te marcheeren want we zouden onderweg
van vermoeienis sterven. Jullie kunnen in
Amerika gemakkelijk te voet naar Was
hington gaan, jullie kunnen immers on
derweg genoeg eten krijgen. In ons land
maakt het volk iedere dag een hongèr-
marsch. Met een leegs maag gaan ze naar
hun werk en met een leege maag keeren
ze weer terug.
Met elke stap zag hij nieuwe teleurstel
lingen. Nergens heb ik zoo'n wreed exploi
tatie-systeem gezien als in het land van
Stalin. De kolenbaronnen waren onbarm
hartig. Het heele sovjet-systeem is cp
dwangarbeid gebaseerd. Er is geen grooter
leugen dan de verklaring dat het bolsje
wisme de vrijmaking van den arbeid zou
zijn. Ik heb gezien dat de arbeiders van
honger neervielen bij hun werk. In onze
Electrozowad waren zes rustkamers, ze
waren steeds VOL
Oorlog een uitkomst?
Smit beschrijft ook da. gevoelens van
de arbeiders tegenover den oorlog: De
arbeiders van Sovjet-Rusland bidden zwij
gend om een nederlaag der sovjet-regee
ring, in" geval van een oorlog
Eens, toen de oorlog tusschen Rusland
en Japan onvermijdelijk scheen, heb ik er
met de arbeiders van Electorzowad over
gesproken. Men vroeg mij of het waar was
dat Amerika zich met Japan zou vereeni
gen in geval van een aanval op Rusland.
Ik antwoordde dat alles mogelijk was. O,
wat een geluk zou dat zijn! riepen de
arbeiders uit.
Ik verwonder me en vraag hun: Waar
om?
Nu waarom moeten we verder leven?
Het is de moeite niet waard. Als de oor
log begon zou het beter zijn. Zoo kunnen
we niet meer leven.s
Hoeveel verdienen jullie?
75 Kopeken per maand. Dat ls de
werkelijke waarheid. We krijgen 75 roe
bel maar die zijn evenveel waard als 75
kopeken voorheen. En U?
Ik verdien 300 roebel per maand ln
de hoogste categorie. Vóór de revolutie
verdiende ik 100 roebel en ik had een goe
de woning en nu leef ik met mijn heele
gezin in een houten barak. Kijk eens hoe
ik gekleed ben, kijk naar mijn schoeisel.
Ik ben bijna barrevoets! Brood hebben
we niet in huis. In de revolutie koos ik
partij vcor de bolsjewieken en ziedaar de
belooning. Ach, ik heb mijn heele huis
gezin in een barak. Kijk, als de oorlog toch
maar beginnen wilde. We zouden weten
tegen wie we moesten vechten
«Neen», riep de arbeider uit, «laten
ze mij maar grijpen. Ik kan niet meer.
Het kan me alles niets meer schelen. Er
zitten er al zooveel ln de gevangenissen.
En inderdaad, deze arbeider werd spoe
dig gearresteerd. Maar de andere arbeiders
dealden zijn gevoelens: Haat tegen de
sovjet-dictatuur was hun sterkste ge
voelen.
De vaderlandsliefde in Rusland ls dood.
Armoede en terreur hebben de liefde voor
hun land gedood.
De geliefde leiders.
Toen in December 1934' Kirof werd ge
dood, straalden de arbeiders van Elec
trozowad van blijdschap. Dat wensch-
ten ze Stalin ook toe. En niettegenstaande
dat noemden de bolsjewieken den ver
moorde: den geliefden arbeiders-leider. En
in hun hart wenschten zij alle geliefde
leiders dood.
Honger.
In September 1933 werd een reis op
touw gezet naar de Duitsche Neder-Wolga
republiek in antwoord op een hulp-cam
pagne ten bate van de hongerende Duit'
sche kolonisten aan de Wolga. Het reis
gezelschap noemde de ploeg Tselman.
Smit nam aan deze reis deel en bezocht
Kazan, Oeljanowska, Samara, Sirana en
Wolska. Overal waren de sporen van den
honger te zien, uitgeputte gezichten van
de bevolking, de steden zagen er verlaten
uit.
De reis had een vroolijk karakter, het
orkest aan boord speelde de heele tijd, er
werd veel gefilmd: echter, uit voorzichtig
heid werden alleen deelnemers aan de
reis genomen Uit de menigte riep men
hen toe: «Jullie hebben het goed maar
wij hebben geen eten
Ik wees den secretarisvan onze ploeg
Tselman op de hongerige en ln lompen
gehulde kinderen die in troepen aan de
haven stonden.
«Dat zijn allemaal kinderen van koe
lakken» antwoordde hij.
En de volwassenen?
Ook koelakken
Toen ik hem mijn twijfel liet merken
keerde hij zich om en ging weg. Uit de
menigte riep men: Er zijn geen koelak'
ken meer, die zijn allemaal doodgescho
ten
Propaganda tegen Hitier.
In Saratof bleven we 8 uur. Ik zag ln de
straten van deze stad van honger sterven
de menschen. Ik vroeg Tselman:
Moet deze excursie soms propaganda
zijn tegen,Hitler?
Ja, waarom vraagt U dat?
Hebt U de dooden en de stervenden in
de straten gezien? Kijk zelf eens en hoor
wat onze Duitsche kameraden zeggen, de
deelnemers aan de reis, dé voorwerkers.
Denkt U misschien dat de menschen blind
zijn? En U verfilmt de excursie. Film
liever de stervenden! En U gooit de
restjes van Onze maaltijd ln het water!
Almaar slechter.
De tragedie van Rusland, schrijft Smit,
is niet de tragedie van een plotselinge
hongersnood, ook geen drama van de dood,
maar van een in ketenen geklonken volk;
geen plotselinge dood maar een lang
zaam sterven. In de loop van drie jaar
ben ik getuige geweest van geleidelijke
verslechteringen van den levensstandaard
van de bréede massa, de winter van 1934
was slechter dan de winter van 1933 en
de winter van 1935 zal slechter zijn dan"
de winter van 1934.
De verklaringen ran Andrew Smit wer
den in Mei-Juni 1935 gepubliceerd. Vlak
daarna werden in dezelfde New York
Generalde verslagen van zijn vrouw
Maria Smit, die gelijk met hem uit Rus
land gekomen was, afgedrukt.
Drie jaar gevangenis.
Maria Smit was ook overtuigd commu
niste, actief lid van de agitatiebeweging in
Amerika. De 3 jaren die ze in Rusland
heeft doorgebracht lijken haar nu 3 jaar
van gevangenschap. Zij zegt dat men hen
niet moet gelooven die beweren dat in
Rusland de ontvoogding van de vrouw is
doorgevoerd.
Alleen de vrouwen van de communisti
sche leiders van de Gepoe-ambtenaren,
van de schrijvers en artisten, hebben in
Rusland een goed leven. De andere vrou
wen moeten in Rusland zulk een zware
arbeid verrichten dat de Amerikanen er
geen voorstelling van hebben. Ze werken
in de houtzagerijen en in het Noorden.
In dezelfde New York Generalmaar
reeds in Juli van dit jaar, verscheen een
serie artikelen van Fred Bill. Hij is twes
jaar ia Rusland geweest, heeft er niet de
innerlijke strijd gezien, ook hij is ontgoo
cheld uit Rusland gekomen.
Hoeveel van deze getuigenissen zijn er
nog noodig voordat de waarheid overal
bekend is.
gBBBBBSEBEIBBBBflBBBBBflaBBBBSB
Masarijk heeft op 14 December 1.1.
ontslag genomen als president van
de Tsjeko-Slovaksche Republiek. Zijn
opvolger Dr Benesj werd verkozen op
18 December. Alhoewel Masarijk 85
jaar oud is, en hij die hooge ouder
dom als voorwendsel heeft gebruikt
om ontslag te nemen, toch heeft de
pers hier weer gemeend andere rede
nen te moeten zoeken om deze ge
beurtenis te verklaren. We weten dat
de binnenlandsche en de buitenland-
sche politiek van Tsjeko-Slovakije in
de laatste maanden in een bijzonder
licht zijn komen te staan. In het be
gin van het jaar heeft het groote
succes van Héulei\.-- en zijn Sudeten,
Duitschers, bij de kamerverkiezingen,
heel wat opschudding verwekt! Door
dat Tsjeko-Slovakije de sterke scha
kel is geworden die Rusland en
Frankrijk verbindt, is zijn houding
ten overstaan van Duitschland en Po
len er een zeer kritische geworden.
De incidenten op de grenzen dezer
wederzijdsche landen hebben tot ver
schillende malen toe in de laatste
tijd de aandacht van Europa op dit
land getrokken.
Of deze gebeurtenissen de recht-
streeksche oorzaak zijn geweest voor
het ontslag van Masarijk en de ver
kiezing van Benesj tot president, is
niet met zekerheid te achterhalen,
maar dat ze verkiezing beïnvloed heb
ben, lijdt geen twijfel. Trouwens de
persoonlijkheid van de nieuwe presi
dent, en zijn geestelijke verwantschap
met de oude, wijzen op een voortzet
ten van de tot nu toe gevoerde bui-
tenlandsche politiek en op een reactie
tegen de binnenlandsche politieke
moeilijkheden.
Masarijk de eerste president van
de Republiek Tsjeko-Slovakije! Be
nesj de tweede president! Deze twee
namen zullen onafscheidbaar verbon
den blijven met de wordingsgeschie
denis van Tsjeko-Slovakije. Beide
mannen, alhoewel zeer verschillend
in ouderdom, hebben 'n zelfde evo
lutie doorgemaakt in hunne politieke
en godsdienstige opvattingen. Ze heb
ben dezelfde moeilijke jeugd doorge
maakt; hebben het allebei tot de
hoogste politieke functie in hun land
gebracht.
Masarijk werd geboren in 1850 als
onderdaan van het groote Keizerrijk
Oostenrijk-Hongarije in Sloveensch
Moravië. Na zijn lagere studies vol
tooid te hebben werd hij slotmaker
te Weenen. Later kon hij in zeer
moeilijke omstandigheden zijn studies
voorzetten aan 'n lyceum en zelfs aan
de Universiteit te Weenen, waar hij
professor werd. In 1879 wordt hij
professor aan de Universiteit te Praag.
Daar begon hij zich te wijden aan de
politiek en werd naar het Parlement
te Weenen gestuurd. Meer en meer
week hij af van het katholicisme en
werd liberaal, vervolgens Tsjekisch
nationalist. In dien zin streefde hij
naar de herinrichting van Oostenrijk-
Hongarije in een federale Staat. Bij
het uitbreken van de oorlog trachtte
hij de volledige autonomie van zijn
volk te bewerken. Hij moest natuur
lijk vluchten, maar zou zijn plannen
doorvoeren met behulp van de geal
lieerden. Daarom vestigde hij zich
eerst te Genève, daarna te Parijs. Het
is in die eerste stad, dat hij zijn jon
gere strijdmakker Benesj aantrof en
van dan af zullen deze twee samen
werken voor de verwezenlijking van
hun grootsch doel: de opbouw van het
onafhankelijke Tsjeko-Slovakije.
Benesj werd geboren in 1884 te
Kolony. Zijn vader bezat 'n kleine
hoeve. Daar er elf kinderen waren
moesten de meesten op eigen krach
ten zich vooruithelpen in de wereld.
Zoo kwam Edward Benesj met zijn
twee broers aan het Gymnasium te
Praag en later aan de Universiteit
van dezelfde stad. Hun studiekosten
wisten ze bijeen te brengen door dag
bladen te verkoopen en allerlei kar
weitjes te doen. Na zijn doctorstitel
behaald te hebben te Praag ging Be
nesj zijn studiën voortzetten aan de
Sorbonne te Parijs, waar hij weer
zeer armoedig leefde, daar zijn eenig
inkomen bestond in het schrale ho
norarium die Praagsche dagbladen
hem opstuurden voor zijn artikels. In
1908 werd hij aldus Dokter in de
Rechten. In zijn land teruggekeerd
werd hij benoemd tot Docent aan de
Universiteit te Praag dank zij de
voorspraak van... Masarijk, wiens
geestelijk discipel hij werd. Ook Be
nesj had het katholicisme verlaten in
de roes van zijn revolutionaire idea
len en helde meer en meer over naar
het socialisme.
Bij het uitbreken van de oorlog
weigerde hij te strijden voor Oosten
rijk en vluchtte naar het buitenland
om daar het Tsjekische verzet te or-
ganiseeren samen met Masarijk. Daar
trachtte hij legioenen van Tsjekische
vrijwilligers te vormen om mee te
strijden in de legers der Verbondenen
tegen Oostenrijk. Daarom ging hij de
Fransche gevangenenkampen afzoe
ken naar Tsjekische krijgsgevange
nen. Maar de meesten bleven, liever
dan zich weer in de oorlog te wagen.
Ook zouden Masarijk en Benesj nooit
hun doel bereikt hebben zonder de
hulp van Frankrijk en Rusland, die
er alle belang bij hadden dat de
groote konkurrent Oostenrijk ver
brokkeld werd en tot machteloosheid
gedoemd.
Bij het opbouwen van de Republiek
Tsjeko-Slovakije in 1919 met de hulp
van de Entente werd Masarijk tot
president verkozen en Benesj tot
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Beide mannen zijn in hun wederzijd
sche functies gebleven tot nu. Thans
verdwijnt de oude Masarijk en zijn
discipel Benesj komt in zijn plaats.
Van Masarijk kunnen we niet be
paald zeggen of hij tot het katholi
cisme is teruggekeerd. Maar wel we
ten wij dat hij het in de laatste ja
ren is gaan heropdiepen, zoodat hij
er zeker niet meer vijandig tegenover
staat. Aan 'n redakteur van een ka
tholiek Slovaksch dagblad deelde hij
mee, tien jaar geleden: Ik erken de
algemeene wereldontwikkeling van
het protestantisme naar het katholi
cisme. De historische ontwikkeling
geeft het katholicisme gelijk.-». Mo
gelijk moeten we hier alleen maar de
eenvoudige vaststelling van een neu
traal geleerde inzien, die zich nooit
zal verzetten tegen het katholicisme.
Dat Benesj ook zoover geëvolueerd
is mogen we wel aannemen, eerst en
vooral door het feit dat alle Katho
lieken voor hem gestemd hebben en
ook omdat zijn opvatting van het so
cialisme niet noodzakelijk indruischt
tegen de leer der Katholieke Kerk.
Hij zelf verklaarde eens: «Ik ben al
tijd socialist geweest, en ik zal het
steeds blijven, MAAR, nooit ben ik
tot de Sociaal Democratische Partij
toegetreden, omdat ik te idealistisch
ben en een TEGENSTANDER VAN DE
MARXISTISCHE EN MATERIALIS
TISCHE WERELDBESCHOUWING.
Benesj heeft als Minister van Bui-
tenlandsche Zaken steeds ernaar ge
streefd in goede verhoudingen te blij
ven met Frankrijk en Rusland, de
doopouders van de Tsjeko-Slovaksche
Staat. Met die landen heeft hij zijn
land verbonden door politieke en
militaire overeenkomsten. Daardoor
werd hij de vijand van Duitschland
en Polen. Hij zal er wel voor waken
dat de nieuwe Minister van Buiten-
landsche Zaken zijn politiek zal voort
zetten. Met de binnenlandsche poli
tiek zal hij het wellicht niet zoo ge
makkelijk hebben. De gisting van de
nationale minderheden wordt heviger
met den dag. De Sudeten-Duitschers
hebben zich vereenigd in één partij
ouder de leiding van Heulein. Ook de
Poolsche minderheid is aan het roe
ren gegaan en de fascisten winnen
ook meer en meer veld. Daardoor
kwam het ook dat hij, alhoewel eenige
kandidaat, op de 440 te behalen stem
men er 100 verloor. In het licht van
deze beschouwingen, kan men wel be
sluiten dat het ontslag van Masarijk
verhaast werd, omdat een of twee
jaar later wellicht, de toestand zóó
zou kunnen gekeerd zijn dat van een
verkiezing van Benesj geen sprake
zou zijn geweest of dat die verkiezing
in ieder geval twijfelachtig zou ge
worden zijn.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
Wij lezen in DE STRIJDvan
21-XII-'35, het Liberaal Democratisch
weekblad voor het Arrondissement
leper, een Kerstmis-artikel dat het
blad en den schrijver niet tot eer
strekken kan.
Het valt zelfs te betwijfelen of dit
geschrijf wel iets met Kerstmis kan
te maken hebben, het titelschrift al
leen uitgezonderd! Er kon evengoed
bovenop in plaats van KERSTMIS
geschreven worden Winterslaap en
Lenteontwakenof om 'fc even wat
met het slapen van kiemkrachten
het verlaten van ons (sic) oorden
door de zangvogels en het spoeden
van het sap naar de twijgjes in de
boomenbetrekking mocht hebben.
Het opstel heeft meerdere hoeda
nigheden Vooreerst, het heeft
iets van een NATUURBESCHRIJVING:
jammer maar dat de beeldspraak zoo
doorloopend onbegrijpelijk voorkomt,
om verder niet van de «stijlprestatie»
te gewagen!
Wij citeeren ter illustratie: «De Na
tuur heeft het toppunt van dooden-
slaap bereikt. Naar zulke diepe
toppen» kunnen de lezers zeker niet
mee!
«De zon daagt met meer blijheid
en blijft steeds langer over de aarde.
Wat een taalkunstenaar heeft hier
geknoeid!?
Hoop en berusting dringen in het
hart.Wat een indringerswerk
Verder roept de schrijver geestdrif
tig uit:
Waarom dan WANHOOPEN(sic).
Dit woord schijnt het voornaam
ste te zijn in het heele stuk: Waar
schijnlijk zal het ook daarom zijn
dat we hier met een drukfout te doen
hebben.
Beste Schrijvelaar, we wanhopen
inderdaad dat U nog ooit onze Moe
dertaal behoorlijk zult leer en schrij
ven!
Overigens spreekt de opsteller als
een PROFEET. Hij voorspelt echter
geenszins de komst van een Messias.
Hij gewaagt alleen van een Genie
die (sic) den toestand redden zal
Het is voorzichtig niet nader te
bepalen.
Een profetie die vaag blijft heeft
immers dit groote voordeel dat ze den
ziener niet gemakkelijk als een valsch
profeet door de menschen kan doen
brandmerken, omdat men ook nooit
zal kunnen nagaan of ze werkelijk
vervuld werd.
De voorspelling gaat echter verder
door: Hongeroorlog, ziekte zullen
overwonnen worden gelijk andere
kwalen 't werden Een kostelijk
woord voorwaar, die «andere kwalen»
zoo prachtig in zijn onduidelijkheid
dat we er ook de kwaal waaraan de
opsteller zelf lijdt in kunnen opne
men!
De profetie is nog niet uit! Ze
wordt zelfs hoe langer hoe prachti
ger, en nu is het meteen duidelijk te
zien dat we met een valschen pro
feet te doen hebben.
Hoe ouder de menschheid, hoe
vromer de inspanning, hoe breeder
de broederliefde Dit kon iemand
wellicht schrijven vóór 1789, vóór we
van die broederliefde, in de beteeke-
nis van uw vrijzinnige Fraternité
hadden genoten.
In 1935 zullen alleen diegenen die
willen blind en doof zijn, niet zien
noch hooren dat deze profetie lang
door de feiten als valsch werd be
wezen
A
Dit prachtstuk over Kerstmis wordt
besloten met een paar uitroepen.
Heil aan de menschen van goeden
wilVan «Vrede» durft de schrij
ver niet spreken: dit immers was het
wat de Engelen te Bethlehem zongen,
en van die weet hij natuurlijk niets
af!
Werk! Beter ware het nader te
bepalen, en b. v. te schrijven: «leer
uw taal
Wees mensch!Dit zal toch ze
ker voor alle menschen ziin ook
voor w4e niet van goeden wil zijn?
en tob niet!
Dit laatste wensch ik als afscheid
den schrijver van harte toe.
A
Geachte Lezers,
Ik zou waarachtig geen enkel
oogenblik aandacht geschonken heb
ben aan het onbenullig geschrijf van
een «would bewijsgeer, ware het
niet dat hier een bedekte aanval
wórdt gewaagd (gelukkig is het slechts
een mislukt waagstuk) op onze le
vensbeschouwing en de christelijke
opvatting omtrent Kerstmis.
De voorstelling van den anoniemen
geleerde heeft noch met de geschie
denis, noch met een echte wereldbe
schouwing, iets te maken.
Dit alles bewijst echter ten over
vloede wat DE STRIJDmet zijn
lezers voorheeft, om verder niét te
spreken van de wijze waarop het hen
behandelt!
Ik zou me schamen zoo iets, als het
hier gewraakte stuk literatuur
ooit op het papier te hebben ge
bracht!
Het kleedje past overigens best bij
de zaak: 'n produkt van Godsdienct-
doodends Vrijzinnigheid!
SPERO!
(BBBBBaBSaEBBBBEaSBSBKBHiEBSStBSmBBB&BBBBBBBaBSBBBBSBBBnBBB
Doos 4 en 7'/» frank. In alle Apotheken
Dinsdagavond, rond 7 uur, is op de brug
over de Saaie, nabij de statie van Gross
Heringen, te Mei Weimar, de sneltrein
Berlfjn-Francfort op een boemeltrein ge
botst.
Da boemeltrein werd feitelijk in de
zijde gevat en ettelijke wagons werden
uit de rails gelicht en een stortte in de
Saaie. De sneltrein ontspoorde.
Onmiddellijk werd het alarm geblazen
en in dien sneeuw en de koude, onder de
schijnwerpers, werden de reddingswerken
aangevangen. Geniesoldaten werden ont
boden om de rijtuigen,, die gevallen waren
van de brug, te doorzoeken. Al de slacht
offers zouden komen van den boemeltrein.
Weinige reizigers van den sneltrein be
kwamen eenig letsel. Op Kerstdagmorgen
werden reeds 23 dooden en 80 gewonden
onder de puinen gehaald, maar andere
slachtoffers moesten zich nog bevinden
in de rijtuigen die in het kille water ge
vallen waren.
Volgens het officieel onderzoek zou
maar een enkele wagon in de rivier zijn
gevallen, wijl een bleef hangen tusschen
den rand van de brug en het water en
twee andere wagons versplinterd werden.
De schuld zou liggen op den mecanicien
van den sneltrein, die de besloten signa
len zou voorbij gereden zijn. Deze man
werd oek zwaar gewond.
Donderdag meldde men dat het getal
dooden gestegen was tot 31, wijl er 10
zwaargewonden in levensgevaar verkeer
den.
!S3!2ESaB3a3BBBBBaB&aaB!aasaat3iS3fiiJB3a9SSS3fiaSESaB3B!2i2i3E][aaaa
TREKKING VAN 24 DECEMBER
Dinsdag 24 December, te 10 uur, had in
de Nationale Bank, te Brussel, de 46° trek
king plaats der lotenleening 1932.
De drie-en-dertig volgende reeksen zijn
uitkcerbaar met 25.040 frank:
102002 104744
151527 161342
176101 187220
211508 229343
237566 242976
259365 282484
134452 135862
163385 164351
191097 204988
232644 234254
254746 255573
289852
137355 141287
166568 174400
206409 210864
236030 236680
256399 258972
Elke obligatie behoorende tot een uit
getrokken reeks had recht op een tiende
van het lot, toegekend aan de reeks, waar
toe zij behoort.
Tot steun onzer Congo-Missie.
5990 Frank prijzen te winnen
Koop onze Rozenkrans Almanak 1936 en
gij kunt gratis een oplossing van het
kruiswoordraadsel inzenden (prijs van den
almanak3,50 fr. bij onze ijveraarsters,
4 fr. per post). Op aanvraag zenden wij
U ook de oplage van ons kruiswoord
raadsel: 3 oplossingen voor 5 frank.
PATER FEUGGELEN,
Groot Gegijnhof, 52, St Amar.dsberg.
GË ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE
DEN! NA LELING, SCHUIF HET
iN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF
VRIEND. ZOO STEUNT GE °NS.
DANK EROM.
Ik beveel aan den schrijver van geroemd ar
tikel uit «DE STRIJD» de lezing aan van een
boek, dat hem heipen kan bij het bestudeeren der
geschiedenis van het menschdom. van welke «ti die
hij blijkbaar zooveel houdt. Het heet l'eckopX
tragique en heeft ais bijtitels la EÈvqj.t i c;
MODERNE» «LA EIN D*UN MONDE». Hf't Werd in
1934 geschreven door Gonzagne dc Reynold, die i eer
de zaak 20 jaar heeft gestudeerd en geïeerr .1 en
dan nog wel als hoogleeraar aan de T'niv. r'o - te
Freiburg ia Zw.fseriand. Editions Spes, 1-, rus
SouQlot, Paris (V°).
•BBansBBgsssssasaacBasBgSËisBssaBSBssiSzrëaaiBasagssK-sriEza
Zondag 22 December was heel de West-
Vlaamsche gemeente Marke in feest ter
gelegenheid van de vleiende onderschei
ding door den Koning geschonken aan
haar beroemden zoon Mgr Callewaert,
eerste missionaris 3"i Kongo. Onze lezers
weten welk groote figuur Mgr Callewaert
is: de tientallen kloosters, kerken en
scholen die hij in Belgisch Kongo met
eigen handen bouwde, zijn er een sprekend
bewijs van. Hij was gansch alleen te mid
den het negervolk en zwoegde 40 jaren
lang. Zijn heerlijk werk en de duizenden
zwarten die hij beschaafde en zelf tot
priester opleidde, zullen zijn naam onster
felijk maken!
Heer Van Walleghem, afgevaardigde van
Heer Rubbens, Minister van Koloniën, had
er aan gehouden zelf het eerekruis op de
borst van dezen 80-jarigen Kon -vete
raan te spelden. Na een plechtige _.s had
een ontvangst plaats op het gemeentehuis.
Daarna vereenigde een banket 120 disch-
genooten.
Verscheidene redevoeringen werden uit
gesproken; Mgr Callewaert in zijn een
voud die hem kenmerkt, antwoordde diep
bewogen.
Zooals men weet wil Mgr. Callewaert
nog van geen volledige rust hooren spre
ken en is hij nu almoezenier in het Ge
sticht O. L. V. van den IJzer, te Knokke-
aan-Zee.
Nog vele jaren aan dezen dapperen en
taaien pionier van de beschavir:
Mgr. Callewaert (in 't midden), na mjn eereteeken te hebben ontvangen, vóór bet
Gemeentehuis te Marke. Rechts: Heer Van Walleghem, Kabinetsoverste van den
Minister van Koloniën; links: Heer Burgemeester, van Marke, en E. H. Pastoor.
Achteraan: broeders en zusters van Mgr. Callewaert.
De algemeene groep personaliteiten en familieleden van Mgr Callewaert, gekiekt
vóór het prachtig symbolisch tafereel, voorstellend het heerlijk beschavingswerk
van den Kongo-veteraan, schilderij speciaal gemaakt voor dia gelegenheid doQf
artisten Tan Marks. 4,
