Na de Waterloo-Nederlaag
Groote Feeststoet te Roeselare
De Fransche Proefneming
Viert het Feest van Jezus Hart
Na de Provinciale Verkiezingen
De FrovSncie-ïerkiezingeii
DE REGEERINGSCRiSIS
Sroed, Vrijheid
en Vrede
ZONDAG 14 JUNI 1936.
DE POPERINGENAAR
I SANSEN-VANNESTE
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
KATHOLIEK NIEUWSNOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD- VERSCHIJNT WEKELIJKS
33» JAAR. Nr 24.
Naklank der Wetgevende Verkiezing
WE ZENDEN ONS BLAD
SOCIAAL-POLITIEKE ONRUST
IN HET ZUIDEN
OP VRIJDAG 19 JUNI 1936.
HULDE AAN ONZE BETREURDE KONINGIN TE PARIJS
INTERNATIONAAL OVERZICHT
©j» Vrijdag 19 Jsini 1936
VERGELIJKENDE TABEL VOOR WEST-VLAANDEREN:
STEMMENAANTAL VAN DE WETGEVENDE KIEZINGEN
OP 24 MEI EN 7 JUNI
Katholieken (1)
Liberalen
Socialisten (2)
Fronters
Kommunisien
Rexisten
688.278
322.841
750.289
176.869
138.792
280.625
Winst: 12.337
Winst20.864
Verlies: 17.233
Winst: 10.132
Verlies: 4.431
Winst: 9.134
VERDEELING DER ZETELS PER PROVINCIE
Pe Heer VansSenreliJe meet fcet epgenen
De ftaiüng baSasï User Zeeland, die eek mislukt
lui er op Heer Ym Zeeland
Esieyw beroep gedaan worden
jgilfl
jj Uitgever:
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Po»tch. Nr 155.70.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
P Binnenland 19.fr.
j§ Belgisch Kongo 40.— fr.
Frankrijk 40.fr.
Alle andere landen 60.fr.
FOFEBnGEHUB
1 TARIEF VOOR BERICHTEN:
H Kleine berichten per regel 1.fr. H
ff Kleine berichten (minimum) 4.fr. gj
H 2 fr. toel. v. bcr. m. adr. t. bur.
jjjj Berichten op 1° hl. per regel 5.fr. H
g Berichten op 2" bl. per regel 2.50 fr. a
H Berichten op 3e bl. per regel 1.50 fr. g
g Rouwbcr. en Bedank, (min.) 7.fr. g
jl Te herhalen aankondigingeng
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en g
H moeten tegen den Woensdag avond
ij ingezonden worden. Kleine be-
§t richten tegen den Donderdag noen. g
We trekken de aandacht van alle
ïoelmeenende Katholieken op hieron-
üergaanden artikel. Eigenlijk had hij
moeten verschijnen op den Zondag na
de Kamerkiezing dus over veertien
dagen maar om gegronde redens,
speciaal het arrondissement Ieper-Po-
peringe-Wervik aangaande, hebben we
hem toen niet willen drukken om te
beletten dat sommige kringen ons zou
den beticht hebben de gemoederen te
yergallen en zoo nadeeligen indruk te
beoefenen op den uitslag der Provin
cieverkiezing.
Nu zijn de Kiezingen voorbij; nu
hebben de Politieke Katholieken eene
geduchte afstraffing gekregen wijl
de katholieke gedachte versterkt uit
den strijd komt.
Nu geven we Na de Waterloo-Ne-
derlaag ter overweging en hopen dat
de noodige besluiten er zullen uit ge
trokken en toegepast worden.
De gansche katholieke pers, zoowel de
buiten- als de binnenlandsche, denkt over
de katholieke nederlaag zooals de Heer.
Pierlot, Voorzitter der Katholieke Unie:
Deze gebeurtenis is een les
Een harde les meenen sommigen, en
kijken naar het verleden, naar de vele
begane fouten. Voor hen is de nederlaag
de onverbiddelijke straf voor de slechte
leiding. Een rijke les denken wij eerder;
eene lesin den echten zin van het
woord, die ons dus verstandelijk rijker
maakt.
Laten wij de docden de dooden be
graven en in het teeken van deze op
vatting met gezonden realiteitszin en
onverwoestbaar kristelijk optimisme het
slagveld van 24 Mei overschouwen.
Hetgeen de christen mensch in onze
kamerverkiezingen altijd het eerst wil
zien, is een statistiek over het godsdien
stig peil bij de bevolking. Deze nemen
altijd in hooge mate het karakter van een
volksreferendum over de vraag: «Wil het
land een normale vrijheid voor de Kerk,
inbegrepen het gesubsidieerd vrij onder
wijs, ofwel wil het eene Regeering die
de godsdienstrechten van de geloovigen
negeert?Bij iedere verkiezing komt dit
aspect duidelijker op het voorplan, alhoe
wel het gros der kiezers, en niet het
minst het gros der kristene kiezers voor
dien toestand afkeer gevoelen.
Wanneer wij bedenken dat wij verleden
week ernstig de vraag konden stellen:
Zullen de verkiezingen een links kartel
mogelijk maken? zijn de uitslagen van
24 Mei toch bevredigend. De Hnksche
groepen (socialisten, liberalen en com
munisten) bekwamen over het land
1.193.000 stemmen; de rechtsche (katho
lieken, rexisten en nationalisten) 1.113.000.
Hierbij merkt de Maasbode terecht
op: «Het Belgische volk heeft tamelijk
wel stand gehouden tegen den communis-
tischen opmarseh»; en de socialisten,
ontnuchterd door hunne betrekkelijke
overwinning, hebben niet meer uitgepakt
met: «Na Spanje Frankrijk, na Frankrijk
België». Gezien de vele noodlottige om
standigheden voor ons, die toch wind
waren in de socialistische zeilen, en aan
de kameraden de mogelijkheid van een
ruk naar links lieten verhopen, mogen
wij zonder overdrijving, op grond van de
uitslagen eens te meer besluiten, dat een
anti-godsdienstig regeeringsfront in ons
land voor onafzienbaren tijd is uitgesloten.
Dat is meer dan bevredigend, het is ver
heugend.
Deze negatieve uitslag mag ons echter
Biet bevredigen. Beschouwen wij even de
rechtsche groepen, want hier vooral moet
er geleerd worden.
«Br is gemis aan voeling tusschen een
gedeelte van onze kaders met de volks
massa's ze~t Senator Pierlot verder in
zijn verklaring. Wij gelooven dat het
probleem nog scherper moet gesteld
.worden.
Er is een tijd geweest waarin de katho
lieke partij de partij was van al de ge
loovigen; nu dekt ze nog amper de twee
derden. De andere zijn overgegaan naar
de rexisten en de nationalisten. Waar wij
verder de 675.483 katholieke kiezers in
oogenschouw nemen, mogen wij niet ver
geten dat velen zich voor God gebonden
hebben geacht katholiek te stemmen, en
met tegenzin hun plicht hebben gedaan,
terwijl hun sympathieën naar de af-
gescheurden gingen. Het ware simplis
tisch dat te verbloemen.
Wie de verantwoordelijkheid van dezen
abnormalen toestand, draagt laten wij
buiten kijf, maar het ware allerminst
taktisch de volle verantwoordelijkheid
ervan te leggen op de kiezers zelf. Zeker
zijn de kristene kiezers in geweten ge
houden katholiek te stemmen'. Wie echter
zou denken dat wij al ons poer moeten
verschieten om de gewetens wakker te
schudden en. de kiezers te bewerken, zou
zeker deerlijk den bal misslaan.
Een kojtebeschouwing over het ge
wetensprobleem op een ander gebied, zal
ons dit best klaar maken. Ook in het
huwelijk hebben onze menschen plichten,
die maar al te vaak verkracht worden.
Om dit euvel te keer te gaan zal het zeker
niet volstaan hen te pas en ten onpas
op hun plichten te wijzen; wij moeten
in de eerste plaats zorgen, om door her
vorming van de sociale verhoudingen de
kinderweelde mogelijk en begeerlijk te
maken. Op het terrein der politieke zede
lijkheid is het niet anders; de eerste
vereischte is een hervorming.
Hier denken wij onwillekeurig aan
Fiedler in zijn Meesters van Morgen
Wij zijn visschers. Maar hoe en waar
er gevangen moet worden, dat hangt van
de visschen af. Mochten, er onder ons
eigenlijk nog wel zijn, die het voldoende
achten hier of daar een oud vischtuig
klaar te zetten, om het ran de visschen
over te laten erin te zwemmen of niet?
En het dezs dan nog kwalijk nemen als
zij het niet doen'.' Niet de visschen
moeten het net zoeken, maar het net
de visschen. Wij moeten onze zegens
zoo uitzetten, dat zij er wel in moéten
zwemmen. Dat ze niet anders kunnen.
Wij moeten vangen, zoeken, lokken, dwin
gen. Zee en visschen bestudseren hun
levenswijze, de richting waarin ze trekken,
de diepten waar zij het liefst ophouden.
Opdat wij ze niet in een verkeerde streek
zoeken en tijd verbeuzelen en verliezen.
Men heeft groote en kostbare expedities
uitgerust om de levenswijze en het trek
ken van den aal te bestudeeren. De
helft en zeker niet de minst gewichtige
helft van ons werk ls de studie van de
geestelijke veranderingen en zwerftochten
der menschen. Niemand is, zooals wij,
verplicht de hand op den pols van den
tijd te houden en iedere nieuwe generatie
recht in het gezicht en in de ziel te
kijken.
Het gaat er dus niet om te wsenen bij
de puinen der oude katholieke partij en
ten allen prijze den weg terug te willen
inslaan. Onze plicht is het, ons voor de
feiten te stellen met den werkelijkheids
zin van het Evangelie. Ir de rangen der
geloovigen ontkiemen nieuwe behoeften en
waait er nieuw leven. En men giet geen
jongen wijn in oude zakken, anders bar
sten de zakken en loopt de wijn uit en
zijn de zakken verloren. Maar jonge wijn
giet men in nieuwe zakken en beide
blijven behouden.
In den lande zijn er een groote massa
geloovigen. Zij worden bij de stembus
vertegenwoordigd door de helft van de
mannelijke kiezers; dat is een feit. Om
hunne godsdienstige rechten te ver
dedigen moeten zij komen te staan
binnen de kaders van een organisatie die
ruim is en plaats laat voor alle wettige
aspiraties, en die aantrekkelijk is, omdat
iedereen er zich thuis gevoelt bij rijn
broeders in Christus.
Hebben wij deez les begrepen, dan ls
24 Mei voor ons allerminst een Water
loo dan begint veeleer voor den. vijand
de aftocht van Moscou.
26 Mei 1936.
NISIIiaiIlBlISlIlBIIIIGflllI
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker, Poperinge, de som van
11,20 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 23,20 frank.
Uit Amerika: 34,30 frank.
STUURLOOS IS DE MASSA AAN
ALLE EXTREMISME OVERGE
LEVERD
IHIiniBBBBillBBIBnBIBBllBliniBBBSIIil2i9BBSS!IBBlBIIIinS9HBinnBBnS9
Roeselare zal zijn toewijding aan het
H. Hart voor de elfde maal herdenken,
feestdag van het H. Hart, die volgens de
festdag van het H. Hart, die volgens de
beslissing van den gemeenteraad op 17
Mei 1926 een stedelijke feestdag geworden
ls.
Te dier gelegenheid zal 's namiddags
na het lof van 4 uur in St Michiels Kerk
de heerlijke processie uitgaan, die elk
Êr de bewondering verwekt van al de
schouwers, en door het groote getal
en de ingetogenheid der twee duizend
deelnemers, en door de frischheid en rijk
dom der kostumen en de heerlijkheid der
groepen. Gansch de ring van het ker
kelijk jaar, van den Advent tot Sinksen,
IIBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBSL
wordt erin voorgesteld om Jezus' liefde
voor 't menschdom aanschouwelijk te
maken; en als slot der processie worden
de gevoelens van wederliefde tot Jezus
van wege de stad Roeselare vertolkt door
het verbeelden der toewijding van de stad
aan het H. Hart.
Verleden jaar werden geen onkosten
gespaard om nieuwe groepen aan te wer
ven en de bestaande nog te verbeteren.
Dit jaar zal er neg verbetering in komen,
de apotheose, namelijk de verheerlijking
van het H. Hart, is effenaf schitterend.
Overjaar, aank ook het prachtig weder,
waren er duizenden vreemdelingen in
stad; dit jaar zal het getal nog merkelijk
aangroeien.
De Fransche Oud - S tri iders brachten een roerende hulde aan Koningin Astrid, door
'iet neerleggen van bloemen voor een der portretten in de tentoonstelling, thans
Parijs gehouden. M. Rivollot, gewezen minister der pensioenen, buigt voor het
Wrtret. Rechts Mevrouw de Kerckhove de Denterghem, echtgenoote van den Bel
gischen gezant.
Als een ietwat verbijsterend feit moet
het beschouwd worden, dat juist in de
landen, waar het marxisme zich opmaakt
om het bewind in handen te nemen, een
wild stakingsorkaan losbreekt, welke door
de mannen, die straks de groote verant
woordelijkheid zullen moeten dragen, met
een zeer merkbare ongerustheid, zelfs
angst wordt waargenomen.
Eenvoudig waargenomen, aanschouwd.
Want de socialistische politici hebben
noch in Spanje, noch in Frankrijk of
België het stuur dezer wilde stakingen
in handen. Er rijn andere machten aan
het werk, welke achter de schermen
ageeren. Misschien ook heeft men vooral
te doen met een ontketening der on
tevredenheid over de heerschende sociale
wantoestanden, welke het levenspeil der
arbeidende klasse deze laatste term
in rijn breedste beteekenis genomen in
de betrokken landen tot ver beneden
datgene, wat als menschwaardig 'bestaan
moet beschouwd worden, hebben neer
gedrukt.
In dit laatste verband ls het, voor wat
Frankrijk betreft, interessant even een
vluchtigen blik te werpen op hetgeen de
Fransche bladen over de onrust in het
land schrijven. Zelfs al moet men daarbij
in het oog houden, dat de afhankelijk
heidspositie dier pers, van regeering,
banken of industriën, vaak het oordeel
vertroebelt. Maar dan krijgt men toch te
hooren, wat die kringen van het gebeuren
denken. En dan is de algemeene opvatting,
dat de stakingsbeweging niet het gevolg
van een ordewoord is, doch als het ware
spontaan is opgegroeid en zich ook spon
taan verspreidt. De wildheid is honderd
procent en de vafcvereenigiingen zijn er
tot dusver niet in geslaagd de leiding in
handen te krijgen.
De beweging, merkt de Matinop,
verbreidt rich met de foudroyante snel
heid, als een soort epidemische besmet
ting, welke fabriek na fabriek aantast.
De Journalzinspeelt op een verklaring
van den toekomstigen socialistischen
minister van Binnenlandsche Zaken,
Salemgro: Tusschen anarchie en orde
kies ik de orde om te beteogen. dat men
op den rand van de anarchie leeft, welke,
zooals de Echo de Parisverklaart, het
weerstandsvermogen en de veiligheid van
het land bedreigt, en Hitler wel in
de verschrikkelijkste verleiding moet
brengen.
De Oeuvrekomt met de volgende
merkwaardige verklaring: «Brood, ja;
maar niet met een voorafgaande stop
zetting van de economische bedrijvigheid.
Vrijheid, ja; maar niet door fascistische
leerjongens op te treden. Vrede, ja; maar
niet door in het buitenland den indruk
te wekken dat de republikeinsohe re-
geering reeds overweldigd, is, vóór rij uit
eigen krachten kan optreden
In deze woorden bespeurt men de
diepere motieven, welke de beweging
schijnen te drijven; het sociale element,
dat collectieve arbeidersovereenkomsten
en de regeling van den arbeidstijd eischt,
brood en vrijheid; en het politieke element
dat zich tegen de geweldige oorlogs
voorbereidingen keert, welke onnoemelijke
bedragen kosten en het werkelijke eco
nomische herstel met gunstiger sociale
toestanden kortweg onmogelijk maken.
Daarom gaat de vrees van de Echo
de Parisook naar de bedreiging van
Frankrijk's veiligheid; een bezorgdheid,
welke overigens niet ongemotiveerd lijkt,
als men bedenkt, wat rich op militair
gebied in Duitschland afspeelt (men
bestudeere hiervoor slechts het dezer
dagen verschenen voortreffelijk samen
vattende werk: «De Duitsche herbewa
pening van generaal J. J. G. baron Van
Voorst tot Voorst).
In diepste we^zen speelt derhalve in
Frankrijk, gelijk we het ook voor Spanje
onlangs aangetoond, hebben, de sociale
factor de hoofdrol, bij deze stakings
beweging, welke ongetwijfeld voor de
socialisten öp een politieik bij uitstek
ongunstig moment komt. Wat evenzeer
voor België geldt. De staking In de Ant-
werpsche haven moet verklaard worden
door den materieelën nood der haven
arbeiders. De concurrentiestrijd, welke
met andere havensteden gevoerd wordt,
heeft de looiien neergedrukt; de devalua
tie heeft een belangrijk deel der waarde
aan de reeds lage loonen ontnomen. Eens
komt men, de geschiedenis heeft het
reeds getoond, aan de .grens, waarop een
dergelijke aanpassingtot een vólks-
uitbarsting leidt.
Die grens wordt meestal niet door
materieele, doch door psychologische om
standigheden beheerscht. En de psycho
logische factor bij de jongste gebeur
tenissen in Spanje, Frankrijk en België
lijkt het feit, dat de tot in het onmetelijke
belovende socialistische partij de sterkste
groep in de parlementen dier landen is
geworden, steeds geflankeerd door een
opzweepe-nde, voortdrijvende communis
tische partij, welke slechts één doel kent,
dat het steeds, onder allerlei vormen,
nastreeft: de proletarische revolutie en
de vestiging van het bolchewistisch
regiem.
Nu valt het zeker op, dat in Frankrijk
en België dit in tegenstelling met het
geen wij in Spanje zien gebeuren de
communistische leiders en bladen een
tamelijk gematigde houding aannemen.
Zoo b. v. de Parijsche Humanitédat
de werkgevers het zelf in hun macht
hebben om de rust te herstellen: het is
voldoende, dat zij onmiddellijk de recht
vaardige eischen van hun arbeiders in
willigen En die rechtvaardige eischen
worden tamelijk krap en scherp om
schreven: betaalde vacantie, kortere
arbeidstijd en collectief contract. Maar
heel die gematigdheid is zeer tactiek,
door den propaganda-leider der derd e
internationale, Dimitroff, voorgeschreven,
om ook langs indirekten weg, door con
tact en samengaan desnoods met de
burgerlijke elementen, het nooit uit het
oog verloren direote doel na te streven.
De socialisten zijn in vele oprichten
evolutionisten geworden; zij rijn ver
burgerlijkt. De communisten blijven steeds
revolutionnairen. En de groote volksmassa
is, zoodra rij haar echt steunpunt in het
eenig ware levensbeginsel verloren heeft,
revolutionnair-georienteerd, uiterst rechts
of uiterst links, al naar de schoonst-
schrijvende beloften worden gedaan. Daar
ligt het groote gevaar voor het heden en
de naaste toekomst: stuurloos is de massa
aan alle extremisme overgeleverd.
Be Maasbode
«BBBBiSIEEBBSaiZaBBiHKHSBBEiBBEHB
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE
DEN! NA LEZING, SCHUIF HET
IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF
VRIEND. ZOO STEUNT GE ONS.
DOE HET ZONDER UITSTEL.
In Frankrijk heerscht thans een
mysterieuze stakingsbeweging, waar
van niemand de uitkomst met zeker
heid kan voorspellen, en waarvan nie
mand de oorsprong en het wezen be
grijpt. Het is ook treffend dat deze
machtige opzet juist samenvalt met
een belangrijke regeeringsverande-
ring.
De staking is ineens onstaan,
spontaan naar sommigen beweren,
onder de geheimzinnige en georgani
seerde leiding van de communisten,
beweren anderen. De communisten
echter wasschen hun handen in on
schuld en houden vol dat ze met heel
de beweging niets te maken hebben.
Doch het is heel duidelijk dat de hon
derdduizend arbeiders die thans alle
groote fabrieken van Frankrijk bezet
ten onmogelijk, gezamenlijk en me
thodisch, deze houding zouden aan
genomen hebben, zonder de minste
invloed. Het is duidelijk ook, dat de
communistische kernen orders ont
vangen hebben om in deze zin te wer
ken, en ze zijn In hun opzet des te
gemakkelijker gelukt, daar ze alle
schijn van communisme hebben laten
varen en veelal zich verscholen heb
ben achter de driekleurige vlag, die
ze met de roode 9lag op alle fabriek-
schouwen laten wapperen. Alle mid
delen zijn goed om het doel te berei
ken! Doch welk doel wordt thans met
die staking nagestreefd? Dit kan toch
niets anders dan de nieuwe socialis
tische regeering, die aan het bewind
gekomen is, moeilijkheden berokke
nen, en de meeste arbeiders die nu
staken hebben toch voor zoo 'n re
geering gestemd! Zouden al die ar
beiders dan onder de dwang van een
mysterieuze macht, die veel aan
hypnose doet denken, gedwee zich
dagenlang ontbeeringen opleggen
Het is niet onwaarschijnlijk, als men
bedenkt dat men in zijn beste vriend
een communistische cel vreest te ont
dekken en dat onwilligheid en de-
solidarisatie, het ergste kan beteeke-
nen. Wat de communisten zelf be
oogen is natuurlijk in laatste instan
tie de sovjetizeering van Frankrijk.
In de huidige omstandigheden heb
ben ze willen bewijzen hoe groot hun
macht is om achteraf aan Blum, de
socialistische leider en eerste minis
ter, alles te doen uitvoeren, wat ze
willen, en wat ze willen is heel dui
delijk weer de toepassing van het
communistische programma in Frank
rijk.
Blum heeft nu een regeering van
het volksfront gevormd, met 35 mi
nisters en staat nu voor de practische
verwezenlijking'van het marxïsrrïe dat
hij in de oppositie met zooveel brio
verdedigd heeft. Doch nu hij aan
de schotelzit weet hij ook dat men
niet regeert zooals men wil, doch dat
de werkelijkheid gebiedt. In zijn laat
ste redevoeringen is hij dan ook al
een heel toontje lager geweest dan
hij gewoon was te gebruiken. De com
munisten en de syndicalisten echter
maken vuisten en zeggen aan al wie
het hooren wil dat ze de regeering
hun wil zullen opdringen. Onze Blum
zit dan ook heel aardig in de verle
genheid. En om het nog erger te ma
ken zijn oproep tot de stakers om het
werk te hervatten, werd beantwoord
met een uitbreiding van de staking
niettegenstaande hij beweerde dat de
eischen der arbeiders zouden ingewil
ligd worden. Hiermee bewijzen de
communisten nog eens dat de staking
zal eindigen als zij het willen en zoo
Meneer Blum overgeleverd aan
hun willekeur.
Ziehier nu wélke de voornaamste
punten zijn uit het programma van
de nieuwe regeering. Verschillende
van deze punten zullen onder com
munistische invloed nog verder uitge
breid worden.
1. Frankrijk moet gevrijwaard
worden tegen alle fascisme. Dat be-
teekent strijd tegen alle rechtsgezin-
de formaties Action Frangaise, Vuur-
kruisen, Francisten en niet het min
ste de Kerk, want in de oogen van
de roode heeren is de Kerk eveneens
een vorm van fascisme.
2. Strijd tegen de werkloosheid.
Met dit doel zullen de eischen van
de stakende arbeiders ingewilligd
worden. De 40 urenweek zal inge
voerd worden zonder loonsverminde
ring. Het tot stand komen van col
lectieve arbeidscontracten zal in de
hand gewerkt worden en wettelijk
beschermd. Tegen dit punt valt niets
op te merken. Het staat immers ook
op het programma van de christe
lijke arbeidersbewegingen in de mees
te landen. Alleen beteekent de toe
passing ervan voor een alleenstaand
land een zwaar offer, daar het de
strijd om de afzetgebieden veel moei
lijker maakt. De toepassing kan
slechts met succes doorgevoerd wor
den wanneer alle landen tezeljdertijd
akkoord gaan.
3. Om te beletten dat de werk
loosheid nog zou vermeerderen door
de toepassing van punt 2 is, een heel
bijzonder financieel programma voor
zien. De invoering van de 40 uren
week zou wel wat meer arbeiders
werk verschaffen in den beginne,
maar dat voordeel zou spoedig te niet
gedaan worden, door het feit dat de
prijzen van de producten zouden stij
gen, en deze dus minder zouden ver
kocht worden. Om een goedkooper
prijzenpeil te bereiken zou de Fran
sche frank moeten gedevalueerd wor
den. Maar daarvan wil Blum niet we
ten. Hij zal een ander middel ge
bruiken dat tenslotte hetzelfde effect
zal hebben: de inflatie, dit beteekent
een grooter uitgifte van bankbiljet
ten, met als gevolg een geleidelijke
waardedaling van de Fransche frank
tegenover de vreemde munten. Verder
staan op het programma belastingen
op het kapitaal, al wordt dat ook al
bestreden, nationalizeering van fi-
nancieele inrichtingen, enz.
4. Nationalisatie van de groote
verzekeringsmaatschappijen, van de
wapenfabrieken en van zekere andere
vormen van hyperkapitalisme.
5. Wat de buitenlandsche poli
tiek betreft, zal men het stelsel van
de collectieve veiligheid verdedigen,
dat beteekent dus het Russische
standpunt.
In aansluiting met het eerste punt
van dit programma heeft Blum ook
verklaard dat in Frankrijk geleide
lijk, de maatschappelijke toestand
moest veranderen in een zuiver so
cialistische, dat is de dictatuur van
het proletariaat. Anders blijft steeds
een fascistische dictatuur te vreezen.
Het is onmogelijk om over Frank
rijk met zekerheid een toekomstoor
deel te vellen. Dit land is in de ge
schiedenis zoo veel keeren getuige
geweest van een plotselinge omme
keer. Na de overwinning van het li
beralisme in 1789 die gepaard ging
met de ergste uitspattingen kwam
een tijdperk van de zwaarste ver
drukking onder het Napoleontisch be
wind. Na de lib er aal-socialistische re
volutie van 1848 kon een dictatoriaal
Keizerrijk tot stand komen met de
goedkeuring van de geheéle bevolking
onder het bewind van Napoleon III
Het is goed mogelijk dat de mis
tevredenheid over de niet verwezen
lijking van de socialistische beloften
eveneens binnen kort een heele ver
andering in de toestand zou kunnen
voor gevolg hebben, met een recht
sche dictatuur. Met zekerheid is dit
échter niet te bewijzen.
Verboden nadruk.) ROSKAM,
Hoopvol gestemd gaan wij de Juni
maand in, toegewijd aan de god
vrucht tot het H. Hart.
Als we denken op al de genaden
en voordeelen, die beloofd zijn aan
de trouwe vereerders van Jezus' H.
Hart, dan verwachten we voor deze
maand nieuwe stroomen van gena
den en hemqlsche giften. Iedere blik
op het beeld van 't H. Hart, dat daar
troont in onze huiskamer, doet ons
vertrouwen aangroeien; die beeltenis
van Jezus met zijn armen tot ons
uitgestrekt, als om ons te omhelzen,
ofwel wijzend op zijn van liefde gloei
end Hart, om ons te herinneren aan
zijn overgroote goedheid voor mij en
voor U en voor gansch het hulphoe-
vende menschdom, die beeltenis
brengt ons in Gods tegenwoordigheid.
nog deren, zoolang Hij daar staat en
wij aan Hem zijn toegewijd; en wij
in wel en wee ons betrouwen op Hem,
stellen!
O ja, Hij en Hij alléén is de steun*
brengende troost in alle wederwaar
digheden van 't leven.
En daarvoor in ruil vraagt 't H,
Hart onze liefde en ons vertrouwen,
en Hij wacht steeds op onze liefde
en vertrouwen en velen jeunen ze
Hem niet maar blijven onverschillig
of bedroeven Hem door de zonde en
door hunne heidensche levenswijze.
Kom, vereerders van Jezus' H. Hart,
gij Kruistochters, H. Hartebonders en
geïntroniseerde families, kom en doet
eerherstel in hunnen naam, op 19 Juni
vooral en verdubbelt zelf uwe liefde
en uw vertrouwen, en brengt eene
openbare hulde en dankzegging aan
En dat H. Hart is Koning, Heer en I Hem die zich uitputte tot-ter-dood
Vriend van ons gezin! Wat kan ons|uit liefde tot U.
MBBBBBBBflflBflflBBBBBSBBBflBBBBBfllBBBflfllSBflHHSBSBBaBBflaBBBBB
Steden
Katholieken
Socialisten
VI. Nat.
Liberalen
Rex
1932
1936
1932
1936
1932
1936
1932
1936
1936
Brugge
8
6
5
4
2
3
2
1
2
Kortrijk
6
6
3
2
1
1
1
0
1
Meenen
3
2
2
2
1
Moeskroen
3
2
2
3
1
Diksmuide
3
2
1
2
Veurne
2
2
1
1
I
1
1
Oostende
4
3
3
3
1
1
1
1
1
Roeselare
3
3
1
1
Izegem
4
3
2
1
leper
2
3
2
1
1
3
Tielt
5
4
1
1
1
Poperingê
2
2
1
1
1
Totaal
45
38
21
19
9
14
5
3
6
Voor Brugge was er een zetel minder, voor Kortrijk een minder, Moeskroen
een meer, Izegem een min, Tielt een min, leper twee meer, Poperinge een meer.
Er zijn dus evenveel zetels als in 1932, t.t.z. 80 in het geheeL
Wetg. Verk. '36 Prov. Verk. '36
675.941
282.977
767.522
166.737
143.223
271.491
(1) In deze cijfers zijn ook vervat de stemmen door afzonderlijke Katholieke
Lijsten in Limburg, Luik en Henegouwen. (2) Er in begrepen de afgescheurde
socialisten in Henegouwen.
Provincies Zetels Kath.
Brabant 90 24 12)
Antwerpen 90 35 8)
W.-Vlaand. 80 38 7)
O.-Vlaand. 90
Henegouw. 90
Luik 86
Limburg 60
Luxemburg 50
Namen 60
37 9)
14 (- 8)
11 (-18)
30 (—11)
18 (-11)
17 (—10)
Lib.
Soc.
Rex
Comm.
Front
Onafh,
17 4)
25 (- 5)
15
5(+ 5)
4(+ 1)
10
31 (- 1)
4
1(+ 1)
9 4)
3 (-2)
19 (- 2)
6
14 5)
13 (+2)
25 (- 1)
4
1
10 4)
12 (-1)
49 (- 3)
5
10 7)
8 (-3)
34 7)
18
16 7)
mm
3 (+1) (2)
2 (+2) (1)
8 (+3)
7 1)
13 5)
2 (+2) (3)
9 (+1)
9 (- 2)
14
tim.
0 (-2) (4)
10 (-1)
22
11
Totaal 696 224 (-94) 90 (-5) 221 (-20) 77 27 (+20) 50 (+19) 7 (+7)
(1) 2 Eupener katholieken; (2) Haimatbuiid; (3) Afg. Kath.j (4) 2 U. P, A,
landbouwers die niet optrad.
De provinciale verkiezingen hebben
voor doel het bestuur van de provin
cies te verzekeren. Het is dus eerst en
vooral onder dat opzicht dat we hun
ne uitslagen moeten nagaan en be-
oordeelen.
Hoe is de nieuwe toestand?
In de verdeeling van de zetels is er
in de negen prov.incies eene grondige
verandering ten gevolge van den voor
uitgang der extremistische partijen.
De drie traditioneele partijen, de ka
tholieke, liberale en socialistische,
verliezen respektievelijk 94, 6 en 20,
't zij samen 120 zetels.
Deze worden onderling verdeeld
door de Vlaamsche Nationalisten, de
Kommunisten en de Rexisten, die
respectievelijk eene winst maken van
19, 20 en 78 zetels.
Welke invloed zal deze verschuiving
hebben op de samenstelling der pro
vinciale besturen?
Met zekerheid kan men op die
vraag nog geen antwoord geven, maar
van katholiek standpunt uit zal er
waarschijnlijk niet veel veranderen.
Er waren vijf provincies, die katho
liek bestuurd werden, namelijk West
en Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Lim
burg en Luxemburg. In de twee
Vlaanderen en in Limburg olijft een
katholiek bestuur mogelijk, in samen
werking met de Vlaamseh Nationa
listen. In Antwerpen en in Luxemburg
is er geen katholieke of geen anti
klerikale meerderheid: Rex is er ar
biter. In ieder geval kan in deze twee
provincies geen bestuur samengesteld
worden tegen de katholieke belangen.
In de vier anti-klerikaal bestuurde
provincies, Brabant, Luik, Henegou
wen en Namen, blijft een anti-kleri
kaal kartel mogelijk. In Brabant en
in Luik is daarvoor de hulp van de
kommunisten noodig.
Beschouwen we de uitslagen van de
verkiezingen van 7 Juni van landelijk
politiek standpunt uit, dan is het
vooral belangwekkend de beweging
der stemmen te vergelijken met deze
van 24 Mei. We vatten dan de pro
vinciale stembus-raadpleging op als
de reaktie van het kiezerskorps op de
politieke feiten der laatste dagen.
Eerst en vooral, hoe hebben da kie
zers gereageerd op het sukses van de
jongste en meest luidruchtige partij,
van Rex?
Voor heel het land is Rex nog met
9.134 stemmen vooruitgegaan. Meest
uitgesproken is de vooruitgang te
Luik, waar de katholieke partij Dijna
gevallen is tot den rang van de li
berale en kommunistische partij, wat
het aantal stemmen betreft. De voor
uitgang in Brabant is mede veroor
zaakt door een opslorping van klei
nere groepen door Rex. Anderzijds
mag men niet vergeten dat Rex niet
opgekomen was voor de provincie in
Limburg, waar hij vcor de Kamer
5.733 stemmen behaalde. Mede op het
provinciaal aktief van Rex moet men
ten slotte eene groote aanwinst boe
ken in het arrondissement Gent-
Eekloo, waar hij sedert 24 Mei nog
5.012 stemmen heeft bijgewonnen.
Anderzijds stellen wij een eersten
achteruitgang vast van Rex in Lu
xemburg en Namen.
Uit dit alles besluiten wij dat de
politieke positie van Rex als partij
verre van gestabiliseerd is. In de
eerstkomende tijden zal het vooral
van de wijsheid der Katholieken, van
liun durf en oprechtheid, afhangen,
hoe de nieuwe politieke groep naar
verderen groei of naar verkwijning
zal evolueeren.
Een andere vraag, die zich van al
gemeen politiek standpunt uit stelt,
is deze van de positie der socialisten.
Hebben de Fransche stakingen, met
de bezetting der fabrieken, of heeft
de uitbarsting der Antwerpsche sta
king de kiezers beïnvloed tegen? Heeft
de opdracht van den Koning aan den
Heer Vandervelde de kiezers beïn
vloed ten gunste?
Stellen wij vast dat de socialisten
over heel het land 17.233 stemmen
verloren hebben sedert 24 Mei, en de
kommunisten 4.232. Het is dus een
uitgesproken marxistische achteruit
gang van 21.465 stemmen; stellen wij
nog vast dat op een totaal van 700
provincieraadsleden geen 250 socia
listen en kommunisten gekozen zijn.
Men zou moeilijker 't bewijs kun
nen leveren dat ons land nog niet
rijp is voor een socialistisch-kommu-
nistisch regiem.
Daarentegen winnen de Katholie
ken 12.337 stemmen bij, en de libe
ralen 29.864. De socialistische terug
tocht, die reeds op 24 Mei 1.1. was
begonnen, krijgt dus een meer uitge
sproken karakter. De Katholieken,
anderzijds, niettegenstaande de afval
van kiezers naar Rex en naar het
Vlaamseh Nationalisme, heroveren
reeds terrein.
We vragen ons af hoe de socialisten
deze nederlaag zullen dragen. Zal zij
de voorstanders van het Volksfront
met de kommunisten in hunne ran
gen versterken? Zal zij integendeel
ae gematigde socialisten aanzetten
om de kommunistische lokstem af te
wijzen?
Dat moeten we afwachten.
Van nu af echter mag men veron
derstellen dat de uitslag der provin
ciale verkiezingen de toegevendheid
der katholieken en liberalen tegen
over de socialisten zal verminderen,
vooral wat betreft het departement
van Binnenlandsciie Zaken.
En nu ten slotte de les die de Ka
tholieke Partij te trekken heeft uit
het verlies dat zij door de Rex-partij
geleden heeft.
De uitspraak van 6 Juni bevestigt
die van 24 Mei en legt aan onze partij
de noodzakelijkheid op dat hare po
litieke organisatie raaikaal en volle
dig te omvormen.
Wanneer wij in de provincie Luik
vaststellen dat er daar nog slechts
38.443 stemmen op de Katholieke Par
tij en 61.697 op de Rex-lijsten zijn
uitgebracht;
Wanneer wij in het kiesdistrict
Brussel waarnemen dal de Katholieke
Lijst 8.864 stemmen behaalt en de
Rexlijst 11.014;
Dan mogen wij geen blinddoek voor
de oogen doen en wegeren het gevaar
in te zien; maar het is voor onze
partij een kwestie van levensbehoud
de oorzaken iia te gaan welke naar
dit verval geleid hebben; wij zeggen
verval, en wij hopen liet grondig, dat
wij nooit zullen moeten schrijven
ineenstorting.
Nog eens, de katholieke gedachte,
als godsdienstige meening, staat er
boven en staat er buiten: maar als
politieke gedachte heeft zij een ge
vaarlijken deuk gekregen, door de
schuld van...
Ja, hier moet nu de schuld vast
gesteld worden en wij hopen dat men
er niet zal mee dralen, en nu weer
geen piepeken duik zal spelen met
de verantwoordelijkheden.
Het kiezerskorps vraagt goede lei
ding en als men haar die niet ver
schaft, dan keert het zich af van de
partij die haar geen goede leiding
weet aan te bieden.
Er zijn menschen die moeten voelen
vooraleer ze gelooven.
Als ze na de verkiezingen van 24
Mei en 7 Juni nu nog niet gevoeld
hebben dan kunnen wij een kruis ge
ven over onze partij-organisatie, die
wel één van zulke stormen kan trot-
seeren, maar bij een tweede totaal
zou worden weggevaagd.
DE HEER VANDERVELDE
MOET HET OPGEVEN
Door den Koning werd dus gevraagd
aan den Heer Vandervelde, leider van de
grootste groep in de Kamer, een nieuwe
Regeering samen te stellen.
De Socialistische leider aanvaardde de
ze opdracht en begon met de gebruikelijke
raadplegingen. Hij wilde een drie-ledige
Regeering samenstellen.
Tenslotte liep de Keer Vandervelde een
weigering op zoowel bij de Katholieken
als bij de Liberalen en Maandag ging de
Heer Vandervelde naar den Koning om
dezen te verzoeken hem van de kabinets
vorming te ontslaan en meteen te melden
dat het verkieslijker zou rijn hiervoor be
roep te doen op een personaliteit, onaf
hankelijk van de partijen.
DE KONING DOET BEROEP OP DEN
HEER VAN ZEELAND
Maandag namiddag werd de Heer Van
Zeeland ontboden bij dsn Koning die op
hem beroep deed tot het vormen van een
nieuwe Regeering.
Heer Van Zeeland vroeg bedenktijd tot
den volgenden mergen.
Dinsdag morgen begaf hij zich naar het
Paleis van den Koning en deelde onzen
Worst mede dat hij in princiep de taak
van kabinetsvormer aanvaardde.
Op zslfden dag, te 9 uur 's avonds, hield
de Heer Van Zeeland nog een radiorede
om beroep te doen op gansch het land ei)
alle Belgen tot medewerking in de taak
die hij had aanvaard.
(Zie vervolg op 2* bladJt
