!¥SIejzerhedevcrarf te Dücsmuicie PIJNLIJKE VERJAARDAG KATHOLIEK K0NGRES VAN MECHELEN Hamer en Sikkei, Hakenkruis, Kristuskruis EEN ONTZAGLIJKE VOLKSTOELOOP Waardig en tuchtvol verloop Sss lief teeken van "20 j. Heldenhulde" en van "Los van Frankrijk*9 Ikiooging van Zondag 13 September KATHOLIEKE UNIVERSITEIT WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN 33" JAAR. Nr 35. KATHOLIEK NIEUWSNOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS jÊ richten tegen den Donderdag noen. j DRANG NAAR EENHEID I «DE POPERINGENAAR SANSEN-VANNESTE INTERNATIONAAL OVERZICHT 10-13 SEPTEMBER 1936 onder het Voorzitterschap van Zijne Em. Kardinaal VAN ROEY, Aartsbisschop van Mechelen en de Hooge Bescherming van hun Exc. de Apostolische Nuntius en de Bisschoppen van Belgie. ALGEMEEN DOEL STUDIEAFDEELINGEN DAGORDE TE LEUVEN BINNENLANDSCHE LEENING 1932 Reeks 262812 wint 250.000 frank. WE ZENDEN ONS BLAD 6,80 FRANK. DE ZATERDAG AVOND. GROOTSCHE INLEIDING. DE XVII9 IJZERBEDEVAART. DE PLECHTIGHEID DE H. MIS. DE IJZERPLECHTIGHEID. TROUW AAN VLAANDEREN. TOESPRAKEN 23 JAAR HELDENHULDE. Prof. Dr FR. DAELS gj!!lll!!lllll!IIII!lllll!!lll!ll!!IIII!lll!!ll!IHII!illl!!ll!ll!!lll!li;i!lllllllll!!!l!llllll: 1 TARIEF VOOR BERICHTEN: mwmw s Kleine bericnten per regel 1.fr. i p Kleine berichten (minimum) 4.fr. I 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur. Berichten op l9 hl. per regel S.fr. Berichten op 2s bl. per regel 2.50 fr. Berichten op 3" bl. per regel 1.50 fr. j Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. j Te herhalen aankondigingen: orijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en l moeten tegen den Woensdag avond I ZONDAG 30 OOGST 1936. mm Uitgever POPER1NGE Telefoon Nr 9. - Poitch. Nr 155.70. ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per post) Binnenland 19.fr. Belgitch Kongo 40.fr. Frankrijk 40.fr. Alle andere landen 60.fr. 29 Oogst... Eerste verjaardag van het zoo droevig afsterven van onze geliefde Koningin Astrid. Wij dragen haar minzame beeld in ons gemoed; meer nog, de ge dachtenis van haar hoogstaande deugd. Wij bidden voor haar, voor den Koning, voor de Koningskinderen... ESN DER LAATSTE FOTO'S VAN ONZE BETREUDE KONINGIN ASTRID MET PRINSES JOSEPHINE-CHARLOTTE EN DEN PRINS VAN LUIK. Foto van den perelaar waartegen Koningin Astrid den dood vond. Hoe langer de strijd in Spanje voortduurt, des te meer hoopen de internationale moeilijkheden zich op. Het is opvallend hoe intusschen de iiiet-interventieovereenkomst uitblijft. In princiep zijn alle landen het eens met het Fransche voorstel, doch de bezwaren van sommige landen, wor den steeds hernieuwd, en op deze wijze wordt getracht tijd te winnen. Vooral Duitschland en Italië hebben bezwaren; Frankrijk en Sovjet-Rus land hebben er geene. Daar hebben we de twee landengroepen, die on middellijk stelling nemen tegenover de strijdende kampen in Spanje: de eersten staan aan de zijde van de rebellen, de laatsten aan de zijde van de Volksfrontregeering. In ieder van die groepen is er een land dat de lei ding neemt, wat voor het oogenblik aanleiding geeft tot een echte pers en radio-oorlog, ter verovering van de wereldopinie. Het zijn Duitschland en Sovjet-Rusland, die naast de strijden de elementen van Spanje, een krijg voeren, die wel minder bloedig is, maar niet minder hardnekkig en zeer gevaarlijk voor de Europeesche vrede. HET RUSSISCHE LEGER Bij middel van de dagbladen, maar vooral door de radio, die gegroeid is tot een strijdmiddel van weergaloos allooi, beschuldigen Duitschland en Rusland mekaar, ten gehoore van de geheele beschaafde wereld, van over dreven bewapeningen met het doel de rest van de wereld te onderwerpen aan hunne wederzijdsche ideologiën. Zoo heet het van Duitsche zijde dat Rusland met buitengewone haast zijn legermacht versterkt. Door de ver vroegde oproeping van manschappen, zou de getalsterkte van de soldaten onder de wapens voor het oogenblik meer dan twee miljoen beloopen. Wat de reserves betreft, die binnen de eerste uren en binnen de eerste da gen kunnen opgeroepen worden goo chelt men met astronomische cijfers. Zoo spreekt men van 10, 15, 20 mil joen soldaten. Verder is er een orga nisatie gekend onder de naam Os- soaviachim die zoowel vrouwelijke als mannelijke Sovjetburgers groe peert en een militaire opleiding geeft, waarbij de opleiding in onze kazer nes maar kinderspel is. Deze Ossoa- viachim zou alleen meer dan 13 mil joen leden tellen, die in geval van oorlog het leger zouden komen aan vullen. Doch het is gemakkelijk in een rijk van 150 miljoen zielen, een groot aantal miljoenen mannen en vrouwen te drillen. In de moderne oorlogen is het vooral het materiaal dat den doorslag geeft: de gevechts wagens, gepantserde autos, kanonnen, mitrailleusen, oorlogsschepen, maar vooral de vliegtuigen met hunne al lesvernietigende bommen, hoofdzake lijk brand- en stikgasbommen. Welnu, het is ook vooral, volgens de Duitsche berichten, aan de luchtmacht dat door Sovjet-Rusland het meeste zorg be steed wordt. Jaarlijks groeit het aan tal vliegtuigen op onrustbarende wijze aan en binnen kort hoopt men in Rusland over een luchtvloot te be schikken die zoo sterk zal zijn als de luchtvloten van alle landen der we reld samen genomen. ISBBÜS2ai3HBIB5iaBBSBaBlIBSXa.IS»BBSSSSSlSEZSEa3SaaaSESSaSn!SSZSSiaSliSSEi8BEaZ3aa>SiBSBBI3BESB Ia overeenstemming met HH. Hoog waardigheden de Bisschoppen, heeft Zijn Eminentie de Kardinaal Aartsbisschop het VB Katholiek Kongres van Mechelen sa men geroepen ten einde aan de Katho lieken van ons land, van doktrinaal stand punt uit, richtlijnen te geven op gods dienstig, maatschappelijk, economisch en kultureel gebied, ten overstaan der mo derne tijden. Het studiewerk zal verdeeld worden over tien aicleelkgeri die o. 111. de volgende on derwerpen zullen behandelen 1. - Het godsdienstig leven: de feitelijke godsdienstige toestand van ons volk de middelen orn de massa te heroveren. 2. - De katholieke aktie: de leer van bet laïcaat in de Kerk de specialisatie tn de coördinatie in de katholieke aktie •- katholieke aktie voor volwassenen. 3. - Het publiek leven: de hervorming van den Staat de problemen die zich thans op het politiek terrein stellen. 4. - De familie: de hedendaagsche uit zichten der katholieke eischen betreffen de het in eer herstellen der familie de doeleinden van liet huwelijk de familie «S het openbaar leven. Onder-afdecluisende openbare zede- «jidieid: het huisgezin en de moderne ge varen op zedelijk gebied. 0. - De opvoeding en het onderwijs: de katholieke ip vatting over sclioolopvoedmg onze houding en praktische gedragslijn tegenover <!e scholen van de burgerlijke macht Oader-afdeKÜ.ig: hoogcr onderwijs. - A) Kuituur: de grondslagen van kuituur <U- uitbouw van de kuituur, bl Licbaaoiskultuur en ontspanningsle ven: de imJi ken, de sport en het ont- wnningtieven. 1 Het iwek- en bibliotheekwezen. E) De gewijde muziek. - De socia'e, economische en beroeps- ®rïaiui«ijcfc: i Pauselijke onderrichtin- tj1-11 betreffende ie bedrijfsorganisaties '1 h'Tvorramjj der banken, der naamlooze c«uootscHtappcJi. Het caritatief hulpbetoon en de so- "jwle bjrgitiK: de caritatieve werking en "oodwcfi 4igkc4en van den huidigen tijd. I - De Pars, cie Kincnia, de Radio: de der katholieken tegenover het. '«Neen» vja de grootmachten. 10. - De Koloniale Aktie. Iedere afdeeling en onder-afdeeliug zal in twee groepen gesplitst worden met respectievelijk het Nederlandsch en het Fransch als voertaal Elke groep zal af zonderlijk beraadslagen. De uiteenzetting zal in iedere studie- efdeeling gevolgd worden door een ge- üachtenwisselingmoties mogen voorge legd worden, maar de vergaderingen zul len geen enkele stemming uitbrengen. De verslagen zullen uitgegeven worden alsook de beknopte weergave der besprekingen, ten ware het getal inteekeningen beneden een minimum bleef. DONDERDAG 10 SEPTEMBER Te 9.30 uur: in de Metropolitane kerk van St Rombouts, Pontificale Mis opge dragen door Z. Em. den Kard. Van Roey. De zangen zullen uitgevoerd worden door het St. Rómboutskoor onder leiding van den Z. E. H. Kan. Van Nuffel. Te 11.30 uur: in het Klein Seminarie, Zandpoortvest, algemeene openingsverga dering van het Kongres. Openingsrede door Z. Em. den Kard. Aartsbisschop van Mechelen. Te 14 uur: Sektie-vergaderingen. Te 17 uur: in het Klein Seminarie, al gemeene vergadering. Vreemde en Belgi sche redenaars zullen er het woord voeren. Te 20 uur: in de Metropolitane kerk, Pontificaal Lof door Z. Exc. Mgr. La- miroy, Bisschop van Brugge. De zangen zullen uitgevoerd worden door het Koor van de Kathedraal van Brugge, onder lei ding van M. Francois. VRIJDAG 11 SEPTEMBER Te 9.30 uur: Sektie-vergaderingen. Te 14 uur: Sektie-vergaderingen. Te 17 uur: Algemeene vergadering. Te 20 uur: in de Metropolitane kerk van St Rombouts, Pontificaal Lof door Z. Exc. Mgr Coppieters, Bisschop van Gent. De zangen zullen uitgevoerd wor den door het Koor van de Kathedraal van Gent, onder leiding van E. H. Van Laere. ZATERDAG 12 SEPTEMBER Te 9.30 uur: Sektie-vergaderingen. Te 14 uur: Sektie-vergaderingen. Te 17 uur: Algemeene vergadering. Te 20 uur: Feestmaal in het Sint-Jozefs seminarie te Mechelen (Berlaarbaan). In schrijving: 30 fr. (wijn inbegrepen). ZONDAG 13 SEPTEMBER Die dag wordt gewijd aan een groot- sche godsdienstige massa-betoogmg. Ze zal te Brussel een groote menigte mannen, vrouwen, jongelingen en jonge meisjes uit alle plaatsen van het land samen brengen. De vaandels van alle katholieke vereeni- gingen worden dien dag uitgenoodigd. Te 10 uur: op het voorplein van de Basiliek van het H. Hart te Koekelberg, Pontificale Mis opgedragen door Z. Em. den Kardinaal Hlond, Aartsbisschop van Warschau. Te 14 uur: in het Stadion van den Hèysel, gezamenlijke geloofsbelijdenis. Schouwing van den vaandel-optocht. Massa-spel, Credo, waaraan 1.500 koor zangers en uitvoerders deel nemen. Aan spraak van Z. Em. den Kard. Van Roey. De zegen zal aan de menigte gegeven worden door de aanwezige Kardinalen en Bisschoppen. De plechtigheid zal rond 16 uur eindigen. Algemeene deelnemingskaart3 frank. Deze kaart verleent toegang tot het voorplein van de Basiliek en het Stadion van den Heysel. De deelnemers ontvan gen bovendien een bijzonder kenteeken, een boekje dat het uitgewerkt programma van den dag bevat en een kaart die recht geeft op treinvermindering. Voorzichtigheidshalve zullen alle kon- gressisten zich voorzien van voedingsmid delen. Drank zal verkocht worden aan den ingang van het Stadion. Om alle vermoeienis te vermijden wor den de deelnemers beleefd verzocht zich te voorzien van een vouwstoeltjedit is ze ker onontbeerlijk voor dames. Speciale treinen zullen dien dag in heel het land ingericht worden. DE DUITSCHE REACTIE Waarom wordt thans door de Duit sche radioposten zoo ijverig gepropa geerd tegen het Russische gevaar? Eerst en vooral beweert Duitschland dat deze kolossale legermacht dienen moet om de door Marx voorspelde we reldrevolutie mogelijk te maken, zoo de nationale revolutiën als gevolg van de thans gevoerde politiek er niet in gelukken het Sovjet-regiem te vesti gen. De wereld moet verwittigd wor den! Maar verder is deze propaganda- strijd tegen Rusland een gunstig mid del voor het Derde Rijk óm met over vloed van redenen een versterking van de eigen legermacht te verrecht vaardigen. En inderdaad Duitschland werkt met koortsachtige ijver om de getalsterkte van zijn leger op te drij ven en om de materieele uitrusting ervan tot het uiterste op te voeren. PARADOXEN En hier biedt de wereld het para doxale tooneel van twee machtige landen, die steeds maar meer en meer uitgeven aan bewapeningen terwijl de buitenlandsche schulden niet kunnen betaald worden, en de bevolking ont- griefd wordt van de meest noodzake lijke bestaansmiddelen. Rusland verhoogt zijn bewapenin gen omdat Duitschland met den dag gevaarlijker wordt en Duitschland doet het omdat Rusland de vrede be dreigt. Duitschland wil een dam vormen tegen het wassende getij van het com munisme en er de wereld voor be hoeden. Rusland wil de wereld redden voor het fascisme en haar de toeldaad brengen van zijn sociale orde. Beide landen strijden voor dezelfde leuzen: voor orde, vrede en ivelvaarten beide dreigen alles wat honderden christene generaties opgebouwd heb ben aan beschavingswerken te vernie len in een oorlog zonder voorgaande. VERNIETIGING - HEROPSTANDING Wat in Spanje op nationaal terrein gebeurt dreigt zich uit te breiden op internationaal gebied. Het heeft er alle schijn van dat bij beëindiging van de Spaansche burgeroorlog, Span je één smeulende puinhoop zal zijn, waarop de uitgeputte overblijfselen van een groote bevolking met moeite het noodige zal vinden om in leven te blijven. Zal dit het lot worden van de geheele wereld? Leven we thans in de tijd, door O. L. H. Jezu§ Christus voorspeld, waarin de antichrist over de wereld waart? En is het einde van de wereld nabij in een cosmische ineenstorting van de stof, wellicht door de handen van de menschen zelf? Het begint er op te gelijken. Mogelijk komt ook hier redding in de hoogste nood. Het feit zelf dat de kampen tegen mekaar gaan opwegen, zal wellicht de uiteindelijke schok vermijden. Rusland met zijn onbere kenbare kracht wordt beloerd door Japan in het Oosten en door Duitsch land in het Westen. Intusschen gaat de titanische strijd met de drukinkt en de etergolven zijn gang, terwijl in Spanje een heele be volking zich aan het uitmoorden is. Meer en meer worden we bewust van het overgroote belang dat aan het einde van die strijd moet gehecht worden. Eerst nadat het laatste ka nongebulder zal weggetrild zijn over de Spaansche bergen en landouwen, zullen we een oogenblik, een zeer kort wellicht, kunnen verademen. Intusschen breekt de tijd aan waar op de kracht van het katholieke lee- kenapostolaat, onder de leiding van de huidige groote Paus Pius XI. sedert en kele jaren ingezet zich zal laten gel den onder de leuze van liefde en offer »-. Nog moet de H. Kerk worden, de zegevierende Kerk! Zal in Vlaan deren de groote stoot gegeven worden, die de wereld zal doen tot inkeer en berouw komen (Verboden nadruk.) ROSKAM. IBSRIÜB3ff9BBB9flBB[BBB!13iQ3l3!B19SS& SECRETARIAAT a) Voor al hetgeen de studiedagen te Mechelen betreft, gelieve men zich te wenden tot het secretariaat, 56, Bronstraat, Brussel, telefoon 37.00.13, postchecknum- mer 388.90 (Secretariaat voor de studie dagen van het VI6 Katholieke Kongres van Mechelen). b) Voor al wat den Zondag 13 Sep tember aangaat wende men zich 79, Poin- carélaan, Brussel (Zuidstatie), tel. 21.00.35, postchecknummer 4034.68 (VI° Katholiek Kongres van Mechelen propagandacom- missie). LANDBOUWINSTITUUT (erkend door den Staat). De Jury van de ingangsexamens voor de studiën van LANDBOUWKUNDIG IN GENIEUR en van Gegradueerde in Land bouwwetenschappen aan het Landbouwir- stituut, zal een tweede maal zetelen op 1 Oktober aanstaande te Leuven, 21, Min derbroedersstraat. De inschrijvingen wor den genomen den dag zelve van 8 tot 9 u. Vanaf toekomende Jaar geven deze examens slechts toegang tot de studiën van Gegradueerde in Landbouwweten schappen (3 studiejaren). IBBBBBBBBBSBRflflBBBflBSXRIBBBBtl 54e TREKKING Dinsdag had de 54® trekking plaats van de Binnenlandsche Leening 1932. De vijf-en-dertig volgende reeksen zijn betaalbaar met 25.000 frank: 113677 115112 120434 129372 131862 143178 143453. 147671 148282 149247 J50055 152194 155000 155385 155587 160474 162487 164105 165000 165904 173078 174920 178445 182217 183592 188097 194506 212115 238741 243062 248335 249869 251804 270003 281582 Elk nummer van de uitgetrokken reek sen heeft recht op een tiende van de on derscheiden toegekende premie. WafiBBHBPaaaaBBPHSBBBBBHBBar in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie ons zendt in postzegels of stort op post- checkrekening 155.70 van V, Sansen-Van- neste, Drukker, Poperinge, de som van Voor bet Buitenland zende men ons per Internationaal Postmandaat: Uit Frankrijk: 14,46 fr. Uit Amerika: 21,60 fr. DE 150.000 IJZERBEDEVAARDERS ZWEREN TROUW AAN VLAANDEREN. De XVIIs Ijzerbedevaart stond dit jaar in het teeken van Twintig jaar heldenhulde: F. Deprez - F. Kusters - B. Willems» en van het «Los van Frankrijk Ieder jaar grijpt de Ijzerbedevaart plaats onder een of ander motto. Dit jaar echter was de beteekenis ervati van een aangrijpende gewichtigheid; de ontzaglijke opkomst, de ingehou den maar toch duidelijk-merkbare stemming, de scherpte der redevoe ringen gaven aan de XVII* Ijzerbede vaart zulke beteekenis dat de voorop gestelde motto's verre overtroffen wer den. Zeker, de 20* verjaring der stichting van de zerkjes van Heldenhulde werd op waardige, indrukwekkend - sobere wijze herdacht. Zeker, de XVIIIjzerbedevaart stond scherp in het teeken van het Los van Frankrijkhet credo der Vos sen verpersoonlijkt door hun leiders Lef ever, Dekeyzer, Maris, e.a. Maar bovenal stond deze bedevaart in het teeken van wat niet precies Uitgedrukt maar algemeen aangevoeld werd: de nood, de ontzettende nood aan verstandhouding om front te ma ken tegen datgene wat iedereen als een doodend gevaar over onze hoof den voelt dreigen. Over de IJzervlakte hing verleden Zondag het ingehouden maar pran gend verlangen naar eendracht, naar geslotenheid, naar volksverbonden heid omdat iedereen reeds duidelijk besefte dat het anders niet gaan zal. En om door het samen- en broeder lijk-vereend zijn stut en steun te vin den, om de werkelijke kracht van het levende Vlaanderen te toetsen, om kracht te putten in de vruchtbare uit straling van Vlaanderens glorierijk monument waren er zooveel bedevaar ders meer dan vorige jaren. Een paar kommunisten die een schuchtere poging deden om hun standpunt uiteen te zetten hadden geen tijd genoeg om hun matten op te rollen. En dit feit, hoe klein ook, bewees hoe het levende Vlaanderen gezond en gaaf gebleven is en wil, en hardnekkig te weer zal staan tegen elke poging tot bolcheviseering. Te Diksmuide kon nagegaan wor den hoe, dit jaar vooral, de geest van Vlaanderen zich ontwikkelt. Boven de verdeeldheid der partijen en der stan den, in het aanschijn der groote doo- den, heeft het levende Vlaanderen bewust en ondubbelzinnig zijn eisch tot zelfstandigheid gesteld. Het mag en het zal niet komen tot broedertwist en broederveete. Door alle levenden hoeft het front gevormd te worden dat het testament uitvoe ren zal waarover alle dooden opdracht gaven. Eén in den strijd en ook één in de overwinning. De Ijzerbedevaar ten zijn de machtigste hefboom tot eenmaking van het gezonde Vlaan deren. Te Diksmuide hervinden de Vla mingen zich zelf. Te Diksmuide vin den ze ook de bezieling die hen drij ven zal naar de ontknooping. De evolutie, de ontwikkeling is dui delijk genoeg. Trouw aan de dooden en trouw aan de levenden! Tegenover knechtenschap en ver raad, tegenover verdeeldheid en volks vreemde invoerartikelen staat Vlaan deren paraat. Het is néén en het zal néén zijn. Wie trouw blijft aan den IJzertoren is voor zijn leven lang ingeënt tegen elke gesmetting! Dit jaar was de epkemst veel talrijker dan voorgaande jaren. Ettelijke duizenden kuierden Zaterdag avond door Diksmuide. De studenten vergaderden, honderden tenten kropen langs den Ijzer uit den grond. De estafetteloop uit ieder provincie met de boodschap van ieder provincie, kende een verdiend sukses. Massagezang steeg uit de vlakte naar den toren, waarvan de verlichting indrukwekkend was. Kortom, het werd een waardige inleiding, met een ongekend aantal deelnemers. Welke be lofte voor den Zondag. De XVII' Ijzerbedevaart in in alle op zichten een zonnedag geworden. Een milde zon waakte over de duizenden en nog duizenden, die uit alle hoeken van het land de verplaatsing gemaakt hadden. Limburg leverde een buitengewoon sterk kontingent in verband m-et de hulde aan P. Kusters. Een eeregroet aan het verre en schoone Limburg! Ook het Westland stond flink zijn man en Poperinge en ommeland waren flink vertegenwoordigd, flinker dan vroeger. Reeds vroeg begon de vreedzame in neming van de IJzervlakte en vanaf 10 uur 's morgens was de nieuwe brug ontoereikend. Van op den toren beierde muziek over de vlakte. Iedereen zocht naar zijn jaarlijksch plaatsje, maar de toeloop was dit jaar zoo ontzaglijk dat velen cp een paar honderd meter van het monument blijven moesten. Dergeljke volkstcelosp schatten is onbegonnen werk, want zelfs terwijl de vlakte zwart zag, was de heele stad nog vol. Wie de bedevaarten nooit meemaakte kan er zich geen idee van vormen. HET GEBED VOOR DE DOODEN. Nadat de speaker, deklamator Platteau, met zijn bekende, rijke stem een paar me- dedeeltagen verstrekt had, begon te 11.15 u. de H. Mis aan den voet van hst monument. Het Misoffer werd opgedragen door Kape laan E. H. Willems, broer van Bert, bij gestaan door dichter E. H. Hilarion Thans en E. P. Gcrnette (uit Leo). Leden der Kath. Tumvereeniging Ganda onder lei ding van Frof. Dr M. Verdonck vormden de «erewacht. Bazuinblazers verkondigden de consekratie en het was een aangrijpend moment de ontzettende massa te zien knielen voor het wonder dat zich in de schaduw van den toren voltrok. Onmiddellijk na de H. Mis las Z. E. P. Callewaert het Onze Vaderen het ge bed der dooden, voor de Vlaamsche maar ook voor alle dooden uit den oorlog. Daar na volgde het gebed om vrede, om we reldvrede. MUZIEKUITVOERING - VLAGGENOPTOCHT - TOESPRAKEN. Toondichter Meester Jef Van Hoof di rigeerde nu de zingende massa terwijl de honderden en nog honderden vlaggen uit alle hoeken van de weide naar het monu ment opstapten. Ook een Rex-vlag werd opgemerkt. Wanneer de vaandrigs kranig aan den voet van den toren stonden kwam de Vossenleider Gemain Lefever voor de mikro namens het Verbond V. O. S. Een pa isus uit zijn rede werd door het N. I.R. dat de plechtigheid uitzend, gecensureerd. De heer Lefever bekrachtigde met klem het Los van Frankrijkmaar ook de wil der Vossen om tijdens de evolutie van Vlaanderen niet in de achterhoede te staan. De eed van trouw aan Vlaanderen (tekst v. C. Verschaeve) werd door den speaker voorgezegd en krachtig door de massa met gsstrekten arm herhaald. De ze eed van trouw is ieder jaar een roerend oogenblik, maar dit jaar scheen de be teekenis der woorden: O land van roem en rouwe Van liefde en lijdensnocd! We zweren houwc trouwe U Vlaandren tot der dood! veel grooter dan anders. KUSTERS - DUi _IEZ - WILLEMS. Honderden en henderden bloemenkran sen werden op de zerken van Heldenhulde geplaatst. Een reusachtig bloemenkruis uit Tongeren ging de bloemenmeisjes vooraf. Ook Fransche, Duitsche, Engel- sche en Iersche kransen waren er. De massa zong Gedachtenis (C. Verschae ve - J. Van Hoof). Dan bracht F. Wouters namens Lim burg hulde aan den dienenden onderwij zer Frans Kusters. Rick Demoen hul digde Firmin Deprez namens West-Vlaan- deren, Deprez die misschien een nieuwe Rodenbach zou geweest zijn. De h. Platteau las de boodschap van F. Raspé, die ziek zijnde, den groet van het Payot- tenland aan Bert Willems moest brengen. De II. Jlis In open lucht E steeds een treffende pv>bei"-ten!s en zet d;n s(rsn.;.T op de Bedevaart cn zijn streven. Namens Zuid-Afrik» bracht W. G. da P. Eriaiik (dichter Eeismsl) aen oroechr- groet aan het doode en levende Vlaande ren. Zijn toespraak, zangerig en kristal fijn, vond buitengewone instemming. Spreker legde de nadruk op de eenheid van den Dietschen stam maar ook op de dringende nood aan eenheid in Vlaande ren zelf. Het prisma geeft schoone kleuren zei hij, maar het schoonst van al is het blije, blanke zonnelicht, symbool der een heid. Als dank werd het Transvaalseh volks lied aangeheven. had een dubbele rol: te spreken namens het Kcmiteit en de bontisviag van V. O. S. aan den Voorzitter te overhandigen. Gok zijn toespraak werd door het N. I. R. niet uitgezonueu. Prof. Dr. Fr. Daels zal zich hierover zeker niet verwonderd hebo-n. Het is de eerste maal -niet meer, en wel licht zal het ock de laatste maal niet z.jn. Hier gaat zijn rede. Vlaamse Doden, De tijden zijn veranderd. Vlaanderen heeft zijn wil herwonnen en gaat naar zijn daad. Tijdens de wereldoorlog hadden de maenthebbers üw bloed, Vlaamse doden, nodig, ais gruwzame inzet op het schaak bord van de politieke beursopcraties. Daarna hebben zij het zeiibeschikkings- recht van de kleir. volken op hun eer bevestigd, en de veld rondgebazuind. Het was tragisch i, ...uediespel. Er volgde niets dan rechtsverkrachting cn volksver achting. Flarnbochesl Ka twintig jaar be looft men aan het Vlaamse volk een edelmoedig begrijpen Zij in wie Vlaanderen zijn hoop en zijn vertrouwen meende te kunnen stellen, hebben sedert 20 jaar geen enkele daad van opoffering voor Vlaanderen gepleegd zoals duizenden ouder U er dagelijks pleegden in het slijk en het bloed van de Ijzer. Dat geeft ons de afstand aan tussen U, doden van een Vlaams volk, en hen, Vlaamse Regeerders, onder wie de eerste nog moet sneuvelen, zelfs maar politiek, uit kordaatheid voor het Vlaamse rechtsherstel. Als schoonste daad van volksfierheid en -piëteit, als hoogste daad van volksver bondenheid, hebt gij, Vlaamse doden, vóór uw eigen dood, dc zerk van Heldenhulde met het Alles voor Vlaanderen en Vlaanderen voor Kristusgeschonken en opgeëist voor U zelf. Dat was het werk van heldenhulde, twintig jaar geleden op deze Vlaamse bloedlinie gesticlit door U, Vlaamse doden. Gij zijt gevallen als slachtoffers van een internationaal stateucontlict met de kreet op de lippen: «Voor Vlaanderen», dat was: voor üw volk, voor üw natie, voor Vlaams nationaal leven. Die kreet was meer dan een verzuchting; hij gaf het programma aan van het leven voor de komende geslachten, want hij was één met de kreet: «Nooit meer oorlog», die ook hier staat, gegrift in het voetstuk van uw monument. Nationale gezondheid is inderdaad voorwaarde cn waarborg van internationale gezondheid. Volkeren alleen kunnen in vrede met mekaar leven, omdat zij levende gemeen schappen zijn. Staten die niet op het volkse of nationale geginse! zijn gebouwd, die noodgedwongen het volksleven in hun eigen grenzen ontwrichten en doden, zijn een gevaar voor de vrede, omdat zij slechts kunstmatig kunnen blijven voorbe staan, niet leven. Zijn Vlaamse plicht doen en de vrede dienen was in Vlaanderen tijdens de oorlog, evenals nu in vredestijd, Vlaams-nationaal zijn; denken en doen, streven naar volledig eigen leven. Een volk dat a's volk georganiseerd is, is uit de aard der zaken vreedzaam nrar binnen en vreedzaam naar buiten. De dag dat ieder volk een Staat i«, zijn wij de wereldvrede nabij. (2 to' vervolg op 2° bladj

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1936 | | pagina 1