De Stelling van K. V. V.
definitief vastgesteld
't Is Hebreeuwsch
E'üeg ®§i ealtfengen f©i
De Burgeroorlog in Spanje
IN ONS LAND
.Brandwonden
r?0NDAG
22 NOVEMBER 1936..
«DE POPERINGENAARI
I SANSEN-VANNESTE I
12 BLADZIJDEN: 35 CENT.
«33* JAAR. - Nr 47.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKOND1GINGSSLAD. - VERSCHIJNT, WEKELIJKS,
PRINS BOUDEWIJN
mm.,.:
ROND EEN RADIO PROCES
WE ZENDEN ONS BLAD
2 FRANK.
INTERNATIONAAL OVERZICHT,
'S KONINGS NAAMFEEST TE BRUSSEL
DE NATIONALEN DRINGEN STEEDS VERDER MADRID BIN
NEN. DE SPAANSCHE HOOFDSTAD ZWAAR GEHAVEND
DOOR BOMBARDEMENT EN BRAND. ZWARE VERLIE
ZEN BIJ DE ROODEN. 2 TOT 3.000 BELGEN STRIJDEN
IN HET ROODE LEGER. DE REGEERING VAN BURGOS
ERKEND DOOR DUITSCHLAND EN ITALIË
DE STRIJD OM MADRID
GRUWELDADEN
DE MILITAIRE KWESTIE
HET TAALVRAAGSTUK
SN HET LEGER
KOSTELOOS VERVOER VOOR
MILITIANEN
EEN POLITIEKE RAAD
VOOR REX
MEETING DER LIBERALEN
OVERHOOP GEZET DOOR
DE AMNESTIEONTWERPEN
VOOR DE
KAMERAFDEELINGEN
Het Militair Wetsontwerp
De Regeering wijst olie
amendementen af
Purof erop
Faro/ oeneei
r- v
RliBlpmHMMMi
01
Uitgever:
POPERINGE
Telefoon Nr 9. - Postch. Nr 155.70.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
I Binnenland 20.fr. g
g Belgisch Kongo 40.fr.
Frankrijk 40.fr. 3
g Alle andere landen £0.fr. g
s Medewerkers zijn verantwoordelijk voor s
hun artikels
BfflEEKUn
P TARIEF VOOR BERICHTEN:
P Kleine berichten per regel 1.fr. g
§j Kleine berichten (minimum) 4.fr. fff
■j§ 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. ,bur.
H Berichten op la hl. per regel 5.fr. g
■M Berichten op 2a bl. per regel 2.50 fr. g
g Berichten op 3° bl. per regel 1.50 fr. g
g Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. P
P .Te herhalen aankondigingen: =g
;g prijs op aanvraag,
g Annoncen zijn vooraf te betalen en g
;gmoeten tegen den Woensdag avonds
H ingezonden worden. Kleine be-
•s richten tegen den Donderdag noen. gl
^ïllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliüHlIllllllllülllllllllllllllllllllllilllllllfllllüS
■na
Woensdag vergaderde het Directorium der Kath. VI. Yolks-
■partij en maakte de volgende nota op:
Zekere bladen hebben een bericht meegedeeld volgens het
welk de onderhandelingen tusschen de K.V.V. en het VI. Nat.
Verbond zouden afgebroken zijn. Het Directorium verklaart
eens en voor altijd dat geen mededeeling hoegenaamd buiten
haar mag gedaan worden in alle zaken die êe leiding der
Kath. VI. Volkspartij betreffen.
De Heer Prof. De Bruyne heeft officieel, Vrijdag, te Leu
ven de stelling van de K.V.V. in alle thans hangende geschil
punten vastgelegd in volgende redevoering
Niet zonder een gevoel van diepen 'wee-
maed is het dat ik hier dezen avond het
woord voer. Ik herinner mij ds hoop die
mij bezielde wanneer ik vóór enkele maan
den in deze zalfde stad de eer had te spre-
l:;n op het Congres van de Vlaamsche
Concentratie. Op dezen gezegenden dag
van 13 Juli hebben wij misschien allen den
indruk gehad dat wij eindelijk op weg
warén naar een grootsche politieke één
heidsformatie. Het Congres van Meehelen
heeft dezen indruk nog versterkt en ein
delijk bleek he^ mogelijk dat al de oude
veeten zouden vergeten worden en dat er
zou gewerkt aan eenzelfde taak in een ge
zuiverde atmosfeer.
Wij weten wel dat in heel de Vlaam
sche gemeenschap de verzuchting naar sa
menwerking en naar éénheid voort wil le
ven; wij weten dat het volk niet begrijpt
waarom de éénheid nog niet tot stand is
gekomen; wij weten dat Vlaanderen eischt
dat de éénheid uiteindelijk verwezenlijkt
worde. Dien eisch zal de K. V. V. voor
waar niet tegenwerken; ook haar edelste
droom, haar hoogste en haar vaste wil is
hei onverpoo. t en oversaagd te arbeiden
voor de welvaart van de gemeenschap
langs den weg om van de politieke een
heid.
Ir.dien de sterk aangevoelde behoefte
aan eenheid de onmisbare voorwaarde is
van de sterk doorgedreven verwezenlijking
van de éénheid, mogen wij nochtans niet
vergeten dat het onmogelijk is onmiddel
lijk over te springen vair de behoefte aan
éénheid naar het verwezenlijken van de
eenheid. Wij verheugen ons allen dat de
nood naar eenheid onder de Katholieken
en meer bepaald onder de Katholieks Vla
mingen zóó levendig is en het zou misda
dig zijn clie behoefte tegen te werken: de
K. V. V. zal al doen wat zij kan om de
atmosfeer te behouden die alleen de tege
moetkoming, de samenwerking, ja, de ver
smelting mogelijk maakt.
Maar de atmosfeer, hoe noodzakelijk
ook, is niet voldoende. Herinnert u hoe,
tijdens de Fransche Revolutie, in Juni
1732, de geheele Wetgevende Vergadering,
in een geestdrift zonder weerga, den Ko
ning toejuichte, met tranen zwoer de
■rondwet gezamenlijk tegen allen te ver-
ledigen, en haar gemeenschappelijke lief-
Je voor het Vaderland uitdrukte in de be
roemd geworden omhelzingen van de leden
.ier Assembles.
Een concentratie, voorwaar, zóoaïs
geschiedenis er weinig heeft gekend!
Drie maanden later zouden de menschen
die geestdriftig en misschien oprecht den
vredeskus hadden gegeven aan hun mede
afgevaardigden, de collega's, die zij had
den omhelsd, naar het schavot voeren.
Wij zijn er stelling van overtuigd, zoo
Iets moet in ons land onmogelijk zijn.
Meer nog, alle broedertwist, alle wrok,
alle wantrouwen, alle haat, alle egosti-
sche strekkingen dienen door elk van ons
onmeedoogend uit het hart geweerd. Ds
Katholieken, die, wanneer er sprake is ge
weest van samenwerking met de Nationa
listen of met Rex, aangedurfd hebben te
zeggen: «Nooit», zijn vergeten dat het
woordje Nooitnoch politiek, noch
christen klinkt.
Zooveel dingen zijn er die ons zóó in-
tisrn en organisch verbindenallen stellen
wij de geestelijke waarden boven al, en
daarom verschillen wij grondig van gelijk
welke partij die de basis van het Chris
tendom verwerpt; allen zijn wij tegen den
klassenstrijd en de uitbating van ds eenen
door de anderen; allen zijn wij ons de ge
varen bewust van het communisme en
met dezelfde kracht willen wij allen,
schouder aan schouder, onze vrouwen en
kinderen, onze kloosterlingen en priesters,
geheel onze beschaving verdedigen tegen
het bolshevisme; allen stellen wij ons zon
der voorbehoud op een ongemengd
Vlaamsch nationaal standpunt en wij wil
len, onversaagd dat allen in dit land dit
standpunt leeren kennen, leeren erkennen
en leeren bijtreden. Allen willen wij het
herstel van het gezag, de zuivering van
de politieke zeden, de hervorming van het
Parlement. Waarom hebben wij dan tot
hiertoe geen éénheid verwezenlijkt'?
Laat mij toe, vooraleer ik die princi
piële vraag onderzoek, op twee feilen te
wijzen. Misschien was de verstandhouding
tusschen de vroegere partijen zóó niet mo
gelijk, dan toch uiterst moeilijk. Misschien
was het noodig dat de partijen zich her
vormden om de samenwerking mogelijk
te maken. De Katholieke Unie heeft radi
caal die hervorming doorgevoerd. En nu
vraag: de vernieuwde Katholieke Vlaam
sche Volk-partij of zij vanwege de andere
formaties, in bizondsr vanwege de Rex-
t.weging, een zelfde innerlijke hervor
ming mag verhopen, indien haar bestaan
de organisatie een hinderpaal blijkt te
z: n voor éénheid.
Sedert maanden spreekt en schrijft en
tv/lot met in dit land over concentratie en
in ds troebele verwarring die daarmede
samengaat zijn er menschen die, alhoe-
v i zij beweren tot geen partij te behoo-
rsn, toch vsrre zijn van onpartijdig te
oordeelen en aan de K. V. V. het verwijt
tcsstursn niets voor de concentratie op
tcuw te zetten.
De K. V. V. hesft officieel andere volks-
genooren sneodigd om samen de sta-
tirien, hst i-jgramma, dsn naam van een
g'inssnschappslijke formatie te beleggen.
Ik vraag het U, welke andere groepeering
h' eft spontaan hetzij officiesl, hetzij offi-
ci.us, aan de vernieuwde K. V. V. de hand
gereikt, zsifs na het manifest waarin zij
h-.ar eigen standpunt heeft bspaald.
De K. V. V. wil de concentratie van al
ds katholieke krachten en alles wil zij of
feren voor die concsntratie, zelfs haar
eigen zelfstandig bestaan, indien zij de
waarborgen krijgt dat de beginselen die
zij, bij geweten, zich verplicht acht te
vsrdedigen, gehuldigd blijven. Die waar
borgen kan zij slechts krijgen indien er
absolute duidelijkheid tot stand komt in
zake doeleinden en programma. Het is niet
Voldoende, al is het noodzakelijk, dat wij
het eens zijn over een klaar-afgelijn.de
basis waarop die éénheid opgebouwd moet
Worden. Het Is niet mogelijk dat de con
centratie zou geschieden op vage formules
cf op dubbelzinnige bewoordingen die de
deuren wijd open zouden zetten voor on
voorziene bewegingen en voor avonturen.
Misschien willen wij allen het zelfde, le
den van het V. N. V., van Rex-Vlaanderen,
van de K. V. V. Misschien zijn het slechts
de woorden die ons scheiden; wij hopen
het uiterharte; en moest het zoo zijn, dan
rekenen wij het tot een plicht tegenover
'Cr-s volk en ons geweten, onmiddellijk de
formatie te vormen waarnaar de gemeen
schap dorst, en alle kwesties van perso
nen uit den weg te ruimen.
Maar het zij met de grootste duidelijk
heid gezegd. Zij die hopen dat de K. V. V.
onvoorwaardelijk en eenvoudig haar pro
gramma zal opofferen ten bate van het
dynamisme van andere formaties en dat
zij van het tooneel zal verdwijnen om vrij
spel te laten aan andere groepeeringen,
zijn volkomen mis. Indien er éénheid
komt in Vlaanderen, zal het zijn op grond
van de eensgezindheid van allen en niet
dank zij de onderdrukking van de eenen
door de anderen aangaande zaken die van
essentieele beteekenis zijn!
De toestand is de volgende: aan den
eenen kant, een verbond van Vlamingen
en Walen in het Blok der Katholieken
van België, aan den anderen kant, een
verbond van Vlamingen en Walen in het
akkoord V. N. W.-Rex. De eenen behooren
door den dwang van het verleden tot de
regeeringspartijen, de anderen, tot de op
positie. De eenen worden geleid door een
Directorium waarvan de leden elkander
controleeren, de anderen, vooral de Rex-
isten, door een Leider die optreedt als een
CHEF met onbegrensde kracht.
In de K. V. V. en in de P. C. S. komt
het gezag van onder d. w. z. van de ar-
rondissementeele groepeeringen, in het
V. N. V. en bij Rex, gaat de kracht van
boven naar onder. De Vlamingen van
beide formaties verklaren zich allen
Vlaamsch-Nationaal, doch de eenen ont
zeggen aan de Walen, het vormen van
Waalsche afdeelingen in het Vlaamsche
land, de anderen laten in Vlaanderen een
beweging' toe, die in laatste instantie ge
leid wordt door een Waal.
Reeds door die tegenstellingen worden
moeilijke problemen gesteld: ik beschouw
ze, wat mij betreft, van bijkomstigen
aard, En ik ben de meening toegedaan
dat, indien er waarlijk onoverkombare
hinderpalen bestaan, deze veel dieper lig
gen dan de geschetste opposities.
Wat kan er dan de christen denkende
Vlamingen beletten één enkele politieke
formatie te vormen met één zelfde pro
gramma en een zelfde systeem standre-
gelen?
I.
HET VLAAMSCHE VRAAGSTUK
ILtvfecri "wij rooroevofc Ket Vin cv*v* col i-c-
vraagstuk ondeféSeken 'in'K®t' kader tan
de laatste verklaringen van het V. N. V.
Wij willen duidelijkheid en waarborgen:
gij zult mij dus toelaten, hoop ik, te stre
ven naar de grootst mogelijke klaarheid
in de aflijning van ons standpunt.
En vooreerst laat mij zeggen dat wij be
slist weigeren onze nationalistische broe
ders te beschouwen als slechte burgers:
wij gelooven niet aan hun louter vernie
lende anti-belgische bedoelingen en mee-
nen dat wij metterdaad hetzelfde nastre
ven als zij.
Wij willen immers dat de Vlaamsche
volksgemeenschap door een publiekrech
terlijk statuut zou gewaarborgd worden in
haar volledige ontwikkeling. Wij meenen
dat daartoe een zekere autonomie vereischt
is, zonder dewelke de kuituur en de wel
vaart, de doelstellingen en de wilsuitingen
van de Vlaamsche gemeenschap niet kun
nen verzekerd worden. Wij zijn dus van
oordeel dat geheel het publieke leven, niet
alleen het onderwijs of de openbare be
sturen, doch ook de magistratuur, de eco
nomie, het leger door en door bezield,
doorkneed en doordrongen moeten worden
van zuiver Vlaamschen en volkschen geest.
Dat dit een zekere decentralisatie on
derstelt die op de eene of de andere wijze
een zekere verwezenlijking van de federa
tieve gedachte medesleept, en in de rechts
opvattingen niet alleen het individu, de
familie, de bedrijfsorganisatie, maar ook
de volksgemeenschap erkent, is evident.
Doch m. i. sleept dit niet het verdwij
nen mede van het Koninkrijk België, noch
de verzwakking van den hervormden Bel
gischen Staat, noch de volledige afzonde
ring van de Vlaamsche en Waalsche ge
meenschap.
De ontwikkeling van de Vlaamsche en
van de Waalsche volksgemeenschappen
most mogelijk zijn, en zij is het, indien
de goede wil naar verstandhouding be
staat, zonder twee buitenlandsche poli-
tieken, zonder twee legers met eigen leger
staven, zonder verschillende schoolstatu-
ten, zonder twee verschillende wetboeken,
zonder twee verschillende sociale wetge
vingen.
Wil het V. N. V. Iets anders? Wij mee
nen het niet. Zelfs wanneer wij hooren
spreken van het ideaal van den Dietschen
staat, willen wij niet de minste ergernis
voelen. En zelfs wanneer wij hooren. zeg
gen dat voor het oogenblii.de kwestie
van de dynastie zich niet stelt, willen wij
met een dergelijke bevestiging vrede ne
men, indien zij vatbaar is voor de volgen
de interpretatie.
Moest ten gevolge van bloedige broeder
twisten of van internationale oorlogen, het
Koninkrijk België uiteenvallen en moest
het Vlaamsche volk bedreigd worden in
zijn leven door de overheersching van een
volksvreemde dwingelandij, dan zou
Vlaanderen uit zelfbehoudsinstinct zich vrij
werken en voor zich het recht opeischen
van steun te zoeken bij diegenen die door
de natuur en door de geschiedenis er op
aangewezen zijn steun aan Vlaanderen te
verleenen. Doch God zij dank voor liet
oogenblikstelt zich een dergelijk pro
bleem niet en wat ons betreft, wij hebben
vertrouwen genoeg in de Voorzienigheid
en in ons zelf, in de wijsheid van den Ko
ning en in den goeden wil van onze Waal
sche broeders, om stellig te hopen dat een
dergelijk vraagstuk zich nimmer stellen
zal en dat Vlaanderen zich zal ontwikke
len naar de schoonste toekomst die het
droomen kan, in broederlijke samenwer
king met Wallonië, en onder het wijs be
leid van een volksch-voelenden Vorst, die
beide volkegemeenschappen verstaat, be
mint en dient.
Indien deze interpretatie van de ver
klaringen van het V. N. V. juist is, kun
nen wij slechts met heel ons wezen op
gaan in vreugdevol gejubel. Moesten wij
integendeel mis zijn in onze interpretatie
en moesten er werkelijk Vlamingen zijn
die, uit eigen beweging, alles in 't werk
willen stellen om het Koninkrijk uiteen
te doen vallen, zelfs wanneer de Vlaam
sche gemeenschap zich binnen zijn gren
zen zou kunnen ontwikkelen, dan zouden
wij ons genoodzaakt zien een onloochen-
(Zte vervolg op 2e blad.)
Bemint malkander. Dat ls evan
gelie.
Maar evangelie is voor velen he
breeuwsch.
De consciëntie slaapt.
De hane kraait eiken morgen zich
zeiven wakker en slaat met zijn vleu
gels den vaak uit zijn lijf.
Het slapend geweten kraait niet
meer.
Geniet, slaap, rust. Volg uw goes-
ten in. Vind alles uit voor 't schoon
leven.
Doreer het louter goud, beschilder
de leliën, parfumeer de violetten om
nog meer te genieten, zoo raadt de
wellusteling aan.
Verzaak u zelf, bemin uwen even
naaste.
Dat is evangelie.
Onverstaanbaar-Hebreeuwsch.
Om dat te begrijpen moet gij eerst
een kuur doen.
Cure te Vichy? of elders.
Een zielekuur, een kuur van eer
lijkheid. Een retraite. Waar ze uw
ziele een bad laten nemen, waar de
predikant u zout geeft en... misschien
ook peper.
Dan zult Gij u lekker voelen als
't gedaan is. A. B.
BEEKüBaasEaaaEBigsas'aaaHaiEGZB
ANTI-TERINGZEGELS
mtüiiin
wmmm,
De anti-teringzegel zal dit jaar de beel
tenis dragen van Prins Boudewijn.
De gunst van het publiek voor de anti-
teringzegels dragende de Beeltenis van
Koningin Astrid, uitgegeven verleden Jaar,
is noc in iedjrs.geheugen.
Dapa-van SiE aaari. isisBci- op i uceemoex
zullen verschijnen, dragen de Beeltenis
van. Prins Boudewijn.
Deze zegels zullen te koop gesteld wor
den in al de postbureelen van hst land,
vanaf 1 December tot 15 Januari aan
staande. Zij blijven geldig voor het fran-
keeren tot op 30 September 1937.
Er zijn 8 waarden waarvan de 5 eerste,
de meest gebruikte voor de 'briefwisseling
(10, 25, 35, 50 en 70 centiemen), eenzélfde
opdruk van 5 cent. zullen dragen ten bate
van liet Nationaal Werk tot Bestrijding
der Tuberculose.
De andere waarden zijn: 1 fr. 25
cent.; 1,75 fr. 25 cent.; 2,45 fr. 2,55
fr.
Geen enkel onderwerp kon beter geko
zen worden voor de komende jaarlijksche
uitgiften dan het beeld dergenen op de
welke de bevolking de teedere bezorgdheid
overgebracht heeft, welke de Koningin
zoo kwistig rondom haar uitdeelde.
Na de Prins Boudewijnzegels, zullen
in December 1937 de anti-teringzegels met
de beeltenis der prinses Josephine-Char
lotte en, in 1938, deze van Prins Albert
van Luik, uitgegeven worden.
SBBBBBBBSBaBBBBBBEflBBBBBBBBB
Te Londen werd tegen de uitgever van
een gesproken-dagblad een proces inge
spannen voor bedreigingen door de be
stuurders van het Radio-Instituut.
SIR JOSUAH STAMP
bij zijn aankomst in het Ministerie van
Financiën gekiekt. Hij gaat de kommissie
voorzitten, gelast het onderzoek te doen.
EBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van
neste, Drukker. Poperinge, de som van
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 4,80 fr.
Uit Amerika: 7,20 fr.
maakt er geen deel van uit, omdat
het niet wil,. In de Donaucommissie
daarentegen heeft Duitschland her
haaldelijk gepoogd om vertegenwoor
digd te worden zonder dat het hierin
gelukt is. Ook voor het verkeer op
het Kielkanaal, nog genoemd Kaiser
Wilhelmskanaal, werd Duitschland
onder voogdij gesteld. Zooals voor de
onticapening kan Duitschland zich
hier weer beroepen op de niet ge
houden belofte van de geallieerden.
Volgens Wilson moesten de bondge-
nooten geleidelijk hun legersterkte
herleiden tot deze van Duitschland.
In de plaats hiervan hebben ze maar
steeds meer beivapend. Men liet
Duitschland in de meening dat eens
alle stroomen die door verschillende
landen liepen, zouden geïnternatio
naliseerd loorden en ook dat werd
nooit toegepast. Duitschland erkent
voortaan geen enkele der stroom-
commissies meer en zal doen alsof
ze niet meer bestaan.
DE TERUGSLAG
Het bekend ivorden van de Duit-
sche nota die naar de verschillende
betrokken regeeringen gestuurd werd
heeft maar weinig verrassing ge
bracht. De menschen zijn tegenwoor
dig al veel meer gewoon en de nieu
we zet van Hitier werd trouwens ver
wacht. Zooals voor ieder precedent
heeft Hitier billijke tegenvoorstellen
geformuleerd. De scheepvaart op de
Duitsche stroomen blijft vrij voor
alle landen die op vriendschappelijke
voet leven mei Duitschland. Er zal
zelfs geen onderscheid gemaakt ivor
den tusschen Duitscfi en vreemde
schepen Voor wat de scheepsrechten
betreft echter zal Duitschland het
princiep van wederkeerigheid in acht
nemen, dat beteekent dat de Fran
sche schepen zullen behandeld wor
den zooals de Duitsche schepen in
Frankrijk, de Nederlandsche zooals de
Duitsche schepen in Nederland, enz.
Duitschland heeft alleen willen zijn
soevereiniteit vestigen op zijn eigen
stroomen en op het Kielkanaal. Het
feit van de afschaffing der interna
tionale commissies op de stroomen,
op zich zelf, wordt niet zoo tragisch
opgenomen. Maar wat wel aan
Duitschland verweten wordt is de
wijze waarop dit is geschied, name
lijk op eenzijdige wijze, zonder dat
eerst langs de weg der onderhande
lingen getracht werd hetzelfde te be
reiken. Voor Frankrijk en Engeland
moet het weer beteekenen een nieuwe
reden om Duitschland te wantrou
wen. Hitier heeft echter in de tekst
de beslissing eerst getroffen werd
nadat alle pogingen tot regeling van
de kwestie mislukt waren.
DE VREES VOOR ERGER
Intusschen is echter de vrees ster
ker geworden dat Hitier ook zijn an
dere programmapunten op die wijze
zal verwezenlijken en namelijk de
aanhechting van Memeiland, het
Duitsche gebied dat na den oorlog
aan Litauen werd geschonken; de
aanhechting van de vrijstad Dantzig
en van de beroemde gang, enz. Dat
Hitier dat zou wagen en daardoor
zeker de oorlog uitlokken gelooven
we niet en als Frankrijk en Engeland
dit werkelijk vreezen, dan kunnen we
alleen antwoorden dat ze alles zou
den moeten doen om de herziening
van de verdragen mogelijk te maken
en dat ze in een geest van verzoe
ningsgezindheid en van tegemoetko
mend begrijpen de verstandhouding
onder de Europeesche landen zouden
herstellen.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
een Franschman en Duitschland zelf'
BBaBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBIBBBBBBBBBBBBBBBBBISBBBBBBMBBBH]
DE WEG DER VERZOENING
Een drietal jaren geleden, werd
door verschillende greote diplomaten
van de geallieerde landen gewezen op
de noodzakelijkheid van een herzie
ning der naoorlogsche verdragen. Tot
nog toe echter werd niets officieel
ondernomen in dien zin, De eens ver
worven rechten worden zoo moeilijk
prijs gegeven en het overmoedige
zelfvertrouwen der overwinnende lan
den ivil nu nog, twintig jaar na het
eindigen der ijselijlce moordpartij van
geen billijke toegeving hooren. En
toch...! Langs die weg aften lag de
mogelijkheid van de c"' issing van
bijna alle politieke en économische
moeilijkheden, die Europa thans door-
worstelt en die ieder oogenblik het
spook van de oorlog -ie voorschijn
roepen. Langs die weg alleen was de
verzoening en de verstandhouding
van alle Europeesche landen te be
reiken. De verbittering bij de over
wonnen landen is intussphen door niets
gemilderd geworden eyi heeft alleen
bijgedragen om het nationaal bewust
zijn in die landen intens op te wek
ken.
Het is datzelfde stevig nationaal
bewustzijn, de eensgezindheid van
alle volksgenooten, die in Duitsch
land het toonder van'de her opstan
ding heeft mogelijk gemaakt. Alleen
omdat hij weet dat hei Duitsche volk
als een man achter hcvi staat, durft
Hitier het aan, eigenmachtig en een
zijdig, punt voor punï het Verdrag
van Versailles op te zeggen. Het is
om dezelfde reden dat de ex-geal
lieerden zich telkens moeten neerleg
gen bij het fait accomplihet vol
dongen feit. Na de herbewapening,
de herbezetting van de Rijnzone, de
verlenging van de dienstplicht van
een jaar op twee jaar, komt thans
weer op een rustige Zaterdag, wan
neer iedereen zich bij voorbaat ver
kneukelt in het vooruitzicht van een
genoeglijke Zondag, de afkondiging
van het artikel in het Verdrag van
Versailles dat de internationalisatie
van de Duitsche stroomen voorziet.
Ook hier weer, gezien het mindere
belang van het vraagstuk zal de uit
vaardiging van Hitier tenslotte aan-
vaard worden als een opgeloste kwes
tie, al zullen de Fransche en Engel-
sche bladen niet nalaten te protestee
ren en al zal het wel aanleiding ge
ven tot besprekingen tusschen de
diplomaten van de geïnteresseerde
landen.
DE INTERNATIONALISATIE VAN
i DE STROGMFN
De iiiternatwnalisanè van 'de stro'o-
men is niet iets nieuws. Het princiep
werd in de loop van de 19e eeuw her
haaldelijk vooropgesteld en zelfs naar
aanleiding van de Balkanoorlogen in
de praktijk gesteld voor de vaart op
den Donau. Dit princiep huldigt het
vrije verkeer op de stroomen die door
verschillende landen loopen en ver
biedt dan ook alle controle en regle
menteering ten opzichte van de on
derdanen van de door de stroom be-
spoelde landen. Na de wereldoorlog
werd dit princiep uitgebreid tot al
de Duitsche stroomen die ook door
andere ï::nden loopen en hierbij werd
gedacui aan de veralgemeening van
de t:c lassing tot alle landen. In
Duitschland werden op die wijze de
Rijn, de Elbe, de Oder en de Do
nau geïnternationaliseerd. Voor ieder
stroom werd een commissie ingesteld,
waarvan deel uitmaakten de oever
landen voor iedere stroom, wat heel
logisch is; maar wat minder logisch
wordt, is het feit dat totaal vreemde
Staten, zooals Engeland, Frankrijk en
zelfs Belgie er van deel uitmaken. In
de Odercommissie is de sekretaris
Prinses Josephine-Charlotte en Prins Boudewijn verlaten Sinter Goedele, na het
Te EJeum, ter eere van bet Naamfeest van hun vader, Koning Leopold 111, te
hebben bijgewoond. Pe heide Prinsjes zijn gehuld in een hagelblanke overjas.
aaasEBaEBsaaasKaaisBEEisaasaïBBBBBZïHBBBSsseiesiiE'saaaBaBBBasfBi
Stil maar zeker dringen de Nationa-
len de stad Madrid binnen. Het Casa
del Campo, de Universiteitswijk, het mo
del-gevang, het stadion, een hospitaal en
talrijke straten zouden reeds in hun bezit
zijn. Verscheidene wijken der stad hebben
zij bezet. Zij zijn geraakt tot aan de
Noordstatie.
Hun vooruitgang ging steeds gepaard
met harde gevechten. Bijna telkens voer
den de rooden tegenaanvallen uit, meestal
uitgevoerd door de internationale brigade
van de rooden. De internationalen mogen
steeds de zwaartste slagen in ontvangst
nemen.
Door de rooden werden enkele gebouwen
in de lucht geblazen. Rookzuilen stegen op
uit het Koninklijk Paleis en het Montana-
kazerne.
De Noordstatie werd door het geschut
der Nationalen bijna volledig vernield.
Alle spoorlijnen zijn onbruikbaar. De Na
tionalen rukken steeds voort onder de be
scherming van hun tanks, roffelvuur der
kanonnen en der vliegtuigen. Op zekere
plaatsen hadden de rooden kleine forten
opgericht. Deze werden stukgeschoten en
daarna ingenomen. Van weerszijden vie
len talrijke strijders.
De stad werd herhaaldelijk gebombar
deerd door de vliegtuigen der Nationalen.
Talrijke gebouwen werden getroffen, onder
meer het Paleis van den Hertog van Alva,
dat in brand werd. gezet door een brand
bom. Men schat dat de 'beschieting van
Madrid door de Nationalen 250 dooden
maakte en 800 gewonden. Sedert het begin
zouden dan 500 dooden en 1200 gewonden
gevallen zijn in de Spaansche hoofdstad.
Een bom ontplofte op het hooge gebouw
van de telefooncentrale en brand brak
uit. De brand kon gedoofd worden in dit
gebouw maar in de andere wijken moest
men het vuur zijn vernielingswerk laten
verrichten.
In de Tenedeowijk zou een gamche in
ternationale strijdkolonne zijn verslagen
door de Nationalen. De internationalen
zouden 700 man hebben verloren.
Bijna dagelijks wordt van weerszijden
het neerhalen van vliegtuigen vermeld. De
berichten der rooden hierover schijnen
steeds overdreven, net als bij alle andere
wapenfeiten.
De getalsterkte der National» troepen
zou 40.000 man zijn.
Totnogtoe zouden de Nationalen 22 Rus
sische tanks hebben veroverd op de Roo
den.
De Nationalen die oprukken naar Ma
drid langs het Westen en het Noorden
maken ook vorderingen. El Escorlaal werd
omsingeld en merkelijke vorderingen wer
den gemaakt in de richting van Guada
lajara.
Radio-Sevilla meldde ook dat de Natio
nalen binnen enkele dagen de watertoe
voer naar Madrid zouden afsluiten en dat
de stad dan zonder water, zonder voedsel
en zonder munitie weldra zou moeten ca-
pituleeren.
Van de zeven groote banen die naar
Madrid toeloopen zijn er 3 in handen der
Nationalen en twee werden onder hun
vuur genomen. Langs nog twee andere ba
nen kunnen de rcoden niets krijgen daar
zij op verderen afstand van Madrid af
gesneden zijn. Er blijft hen nog een en
kelen weg vrij open maar ook deze zou
binnen kort kunnen afgesneden worden.
De gasfabriek van Madrid brandde ook
af. De wijk van het Noordstation brand
de gedeeltelijk af. Het hospitaal van San
Carlos werd ook in a.-.eh gelegd.
Ds Fransche Ambassade en omliggende
get ~uwen werden getroffen door bommen
geworpen uit vliegtuigen. Er vielen ge
lukkig geen slachtoffers.
Van de orde der Minderbroeders in
Spanje werden meer dan 200 broeders ver
moord door de rooden. De eenen werden
doodgeschoten, anderen werden verbrand.
Meer dan 40 van hun kerken en kloosters
werden verwoest. Al de schatten en kunst
voorwerpen die in die kloosters en kerken
waren zijn vernield.
(Zie vervolg op 2« blad.)
Met de militaire kwestie staan wij om
zeggens even ver als te voren. Het wordt
nog steeds besproken en bestudeerd. En
kele feiten in verband met deze kwestie
dienen evenwel aangestipt.
In de bijzondere Kamerkommissie, ver
gaderd cp Vrijdag 13 November, ver
klaarde de Eersts-Minister de tegenvoor
stellen niet te kunnen aannemen, en dus
aan het eigen ontwerp vast te houden. De
Regeering blijft evenwel bereid verdere
nieuwe voorstellen ter studie te nemen.
In zelfde vergadering verdedigde H. Bu-
sst, socialist, een voorstel waarbij alle
vrijstellingen aan de kroostrijke gezinnen
zouden afgeschaft worden.
Tijdens een vergadering van het hoofd
bestuur van het A.C.W. verklaarde Volks
vertegenwoordiger H. R.-D. De Man dat
de huidige Regeering moet aanblijven, dat
hij meent dat wij buiten een verhooging
der militaire lasten niet kunnen, maar dat
alle door de kroostrijks gezinnen verwor
ven rechten moeten gehandhaafd blijven
en de kleinst mogelijke toegevingen moe
ten gedaan aan het militarisme.
Hoeck, katholiek, Allewaert, katholiek, P.
Days, rexist, en Desmidt, liberaal.
Het amendement Allewaert voorziet een
diensttermijn van ten hoogste 12 maan
den. Om de dekking te verzekeren zou een
vrijwilligerskorps moeten ingericht wor
den. Om de kosten hiervan te dekken zou
een speciale belasting gelegd worden op
de gezinnen die geen soldaat leveren en
geen twee kinderen hebben en ook op de
jongelingen van meer dan 35 jaar.
Het amendement van den H. Daye,
rexist, voorziet 18 maanden dienst voor
de infanterie, gedurende een overgangs
periode, tot wanneer de militaire overheid
6200 bijkomende vrijwilligers zou hebben
aangeworven. Zoodra die aanwerving van
vrijwilligers zou voltrokken zijn, zou de
diensttijd dan tot 14 maanden worden te
ruggebracht.
De twee andere amendementen zijn van
meer bijkomenden aard.
De socialisten van Kamer en Senaat
hebben ook nog geen beslissing getroffen
betreffende hun houding tegenover het
militair vraagstuk.
De Algemeene Socialistische Partijraad
besprak ook de kwestie, maar kwam ook
niet tot eenig 'besluit.
Naar verluidt zou thans volgend ont
werp 'het meest kans hebben: behoud van
het princiep van 12 maanden dienst, maar
binst de periode tijdens dewelke het con
tingent 'beperkt is tengevoge de oorlogs
jaren zou de diensttijd voor de infante
rie binst die jaren gebracht worden van
16 tot 18 maanden. Deze periode duurt tot
1942.
De Regeering heeft dus een wetsontwerp
klaar gemaakt voor de oplossing van het
taalvraagstuk in het leger.
De groote lijnen van dit ontwerp zijn:
splitsing van de militaire school in Fran
sche en Vlaamsche afdeelingen; bij het
uitgangsexamen zullen de leerlingen beide
landstalen grondig moeten kennen; voor
de onderofficieren zullen om de beurt
Fransche en Vlaamsche examenszittings-
tijd gehouden worden; uitzondering wordt
gemaakt voor de oefenschool en de Krijgs
school, later zullen hiervoor maatregelen
getroffen worden daar binnen enkele jaren
alle officieren dan tweetalig zullen zijn;
de taaleenheid zal het regiment zijn, en
soms de divisie in uitsluitend eentalige
omschrijvingen; de administratie van het
Leger zal Vlaamsch in het Vlaamsche ge
deelte, en Fransch in Wallonië zijn; de
officieren die de twee landstalen niet gron
dig kennen zullen in de gelegenheid ge
steld worden de tweede op voldoende wijze
aan te leeren.
Door Heer R.-D. De Man werd aan den
Minister van Landsverdediging de vraag
gesteld onder welke voorwaarden in dienst
zijnde militianen konden genieten van
kosteloos v.ervoer, dit eens per maand.
De Minister van Landsverdediging ant
woordde hierop dat de militianen, die bij
gebrek aan voldoende middelen niet kun
nen genieten van de permissies hen ver
leend eens per maand, ter gelegenheid
van een permissie of verlof, kosteloos ver
voer kunnen krijgen per spoor, of buurt
spoorweg, heen en weer. De belangheb
benden hebben eveneens recht op twee
kostelooze reizen gedurende hun kamppe-
riodis van 42 dagen.
Die gunst wordt slechts verleend zoo
ds militianen en hun gezin behoeftig zijn.
In elk geval most de Rijkswacht worden
verzocht een objectief verslag op te stel
len en op te sturen naar de betrekken le
geroversten, betreffende den geldclijken
toestand van het gezin der militianen. De
korpskemmandant treft dan "de noodige
beslissing.
Daarbij wordt nog aan al de miliciens
zonder onderscheid, die thans langer dan
den voorzitnen termijn onder de wapen*
worden gehouden, een kostelooze reis ver«
leend, eens per maand.
Naar verluidt werd een Politieke Raad
van de Rexistische Partij gesticht.
Vertegenwoordigers van Wallonië: HH.
Jos. Streel, Jean Denis en Carlos Dsruitte,
Vertegenwoordigers der Vlaamsche Rex-
ïstenHH. Pol de Mont en Mertens, hoog-
leeraar te Leuven.
Een derde vertegenwoordiger moet nog
worden aangeduid.
Vertegenwoordiger-, /an Brussel-omge
ving: HH. Hubert d'Ydewalle en P. Daye.
Technische leden: H. Xavier de Grun»
ne, vertegenwoordiger van de parlemen
taire groep; H. G. Wijns, voor de econo
mische belangen; secretaris: H. Usmard
Legros.
Zaterdag werd de eerste vergadering ge
houden, tijdens dewelke hulde gebracht
werd aan L. Degrelle.
richt te Charleroi. De socialisten richtten
een tegenbetooging in en beide verga de J
ringen werden dan verboden door de»
Burgemeester.
Maandag avond moest een meeting oer
Liberalen doorgaan te Charleroi. H. Victóf
de Laveleye, de nieuwe voorzitter der Li
berale Partij, moest er het woord voereii,
Als protest omdat hun eigen meeting ve^
boden was in die stad hebben de Rexist®
de liberale meeting overhoop gezet en <ie
redenaar belet te spreken. De politie
moest herhaaldelijk ingrijpen.
De wetsontwerpen der Regeering voof
politieke, militaire en fiskale amnestie
werden besproken ln de Kamerafdeelini
gen. De amnestievoorstellen van de 1
Delwaide en Romsée kwamen ook ter b€r
handeling.
In het algemeen genomen hebben
Kamerafdeelingen met een groote meer
derheid de ontwerpen der Regeeo-ing goed
gekeurd en deze van de HH. Delwaide en
Romsée verworpen.
H. Blavier, namens de katholieke Vla
mingen, verklaarde dat deze voor alle
voorstellen hadden gestemd maar dat zij
betreuren dat de Regeeringswetsvoorstel-
len niet ruim en edel gwioeg opgevat zijn
en ook dat de bestuurlijke amnestie nog
niet is geregeld.
De liberalen waren gekant tegen alle po
litieke en militaire amnestie.
De kommunisten weinig, waren aan
wezig onthielden zich bij het stemmen.
De vlaamsche nationalisten legden een
verklaring af in iedere afdeeling waarin
zij verklaarden ge;n genoegdoening te
kunnen nemen met de voorstellen der Re
geering. Dat zij mits voorbehoud zouden
stemmen voor de fiskale amnestie maar
dat zij de voorstellen der Regeering in za
ke politieke en militaire- amnestie niet
konden goedkeuren en tegen stemden.
De Speciale KamerkiOimtnissie verga
derde Donderdag 11. Eerste Minister H.
Van Zeeland, en Minister van Landsver
dediging, Generaal Denis, waren aan
wezig.
Door den Minister van Landsverdedi
ging werden alle Ingediende amendemen
ten verworpen; alleen werd «en kleine
toegeving gedaan in kwestie bijvoeging
van wettelijke gezinsvergoedingen aan ze
kere militianen.
Ten slotte werd nog het voorstel gedaan
dat aan het Regeerlngsontwerp een tij
delijk karakter zou worden gegeven. De
12 maandendienst zou in de wet inge
schreven worden, doch aan de Regeering
zou machtiging worden verleend tot 1940-
1941, wanneer het aantal militianen weer
zal gestegen zijn, de diensttijd te verlen
gen tot 17-18 maanden. In geval de inter
nationale toestand opklare en de Regee
ring genoegaai-m vrijwilligers kan rekru-
teeren, zou de diensttijd dan kunnen ver
minderd worden.
Minister Denis verklaarde zich bereid1
dit voorstel nog eens te onderzoeken. Op
Vrijdag zou de kommissie dan een beslis
sing moeten nemen, die dan zal voorge
legd worden aan de Kamer.
Deze beslissing zal ons te laat bekend
worden omdat wij ze in dit nummer nog
zouden kunnen vermelden.
IBBBIBIBBHBIBESsISIfiSSaiEIBM