Kruisprocessie
De Burgeroorlog in Spanje
Het Nieuw Statuut van Belgie
"RERUM NOVARUM
Belgie in het brandpunt der
belangstelling
De Rechten van het Episcopaat
,10 BLADZIJDEN. - 40 CENTIEM.
34" JAAK. - IV 18.
iiDmnnnmnti
«DE POPERINGENAAR
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon Nr 9. Po.tch. Nr 155.70.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Wat ieder Christen moet weten over en uit
ONS WEKELIJKSCH RAADSEL
PLECHTIGE OPENING VAN HET ZEEVAARTKUNDIG MUSEUM
TE LONDEN
DE NATIONALEN MAKEN GROOTE VORDERINGEN OP HET
BASKISCHE FRONT.REEDS 20 DORPEN VEROVERD.
DUIZENDEN KRIJGSGEVANGENEN.
EEN OPEN BRIEF VAN E. P. RUTTEN AAN DEN HEER DE
SCHRYNMAKERS DE DORMAEL, REXISTISCH SENATOR
De Heilige Bloedprocessie
te Brugge
IBBBBBBRBBBBBBBBlBBBIBIBBBBIBBBflBIIBBBBBBBIBBBBIBBBBBBBBB
EX-KROONPRINS WILLEM
VAN DUITSCHLAND
Een belangrijke verklaring van den H. Spaak in de
Kamer. Het einde van alle Militaire akkoorden.
MIDDENSTANDSBLLANGEN
r.ONDAC 2 MEI 1937.
a—
Uitgever
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per poet)
Binnenland 20.— fr.
Belgisch Kongo 40.fr. 3
Frankrijk 40.— fr. j=
Alle andere landen GO.— fr.
Urdcvierkcr: lijn verantwoordeliib voor g
kun artikels.
r>-■■■■ Li- gp
roPEBirauR
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.25 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Berichten op le bl. per regel 5.fr.
Berichten op 2° bl. per regel 2.50fr. i
Berichten op 38 bl. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. j
Te herhalen aankondigingen
orijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en i
I moeten tegen den Woensdag avond j
ingezonden worden. Kleine be-
j richten tegen den Donderdag noen. j
Dat er iets bestaat, dat is zeker,
placht Mijnheer Baekmans te zeggen.
En ge moet er goed mee staan, om
door 't leven te komen.
Ze zaten aan tafel en hadden hun soep
binnen.
't Zoontje pakte 'nen stoel met den top
van de leuning vast, en deed hem op éénen
poot ronddraaien.
Willy, laat dien stoel staan! Wilt ge
ruzie in huis brengen?
Wiily zette eerst zijn ellebogen op de
tafel, maar lei dan twee messen kruise
lings over elkaar.
Baekmans sprong op, en over de tafel
weg, sloeg hij den jongen vlak op zijn
kaak dat hij van zijnen stoel stuikte.
Willy bleette, madame schreeuwde,
Baekmans vloekte:
Watte, messen kruiselings over me
kaar leggen? Om 't ongeluk over ons huis
te trekken?
Maar manlief toch, waagde madame,
daar moeten we niet bang meer voor zijn.
Binds gij dat hoefijzer op de achterdeur
genageld hebt.
Ja, ja. Maar ge weet nog wel, wat die
kaart-zienster mij gezegd heeft. Dat we
geen ongeluk zullen krijgen, als we 't zelf
piet zoeken... En dat het een het ander
kan te niet doen? Dat zei ze. Die messen
kunnen 't hoefijzer tegenwerken.
Madame zweer en Willy zat knorrig aan
zijn oogen te wrijven.
In de vroegte sprong Baekmans zijnen
auto in. Frans, zijn voerman, zat aan het
stuur.
Langzaam de poort uit, reed de auto de
straat op, dat de zware wielbanden knars
ten over het grint.
Baekmans keek nog eens cm, verschoot,
en tikte met zijn vingerring op de voor
ruit.
Frans draaide aan 't stuur, en hield het
gerij in:
Wat is er, Mijnheer?
't Poppeken, Frans, wij hebben het
poppeken vergeten! Straks hebben wij een
ongeluk!
Frans kwam met 't poppeken terug, en
Baekmans hing het met ontzag tegen het
achtterruitje in den auto. Het poppeken
met zwart haar, en een rood roksken aan.
Dat lustig weg en weer bengelde.
Teut! teut! teut!...
't Was toch zoo 'n schoon weer. De vel
den en weiden aan weerskanten van de
baan, lagen te droomen in de morgenzon.
En ginder, in 't geboomte, zat de koekoek
te roepen: «Koekoek! koekoek!»
Hou! Wat is me dat?
Frans heeft het stuur omgegooid. De
auto staat stil. Bij de kruising van die
twee banen.
Een lange, lange stoet gaat over den
steenweg, onder de boomen door.
Voorop, al voorbij, een jongen met een
kruis dat hij hoog in de lucht steekt. En
naast hem, aan weerskanten, twee jongens
met witte koorhemden aan, en niet hooge
zilveren kandelaars met een keersken op.
Frans, wat is dat?
De Kruisprocessie, Mijnheer. We kun
nen niet doori We moeten ze laten voor
bijgaan.
Baekmans stapt zijnen auto uit en staat
te grommelen. Frans neemt zijn pet af.
Aachter 't kruis, twee lange rijen kna
pen en meisjes met de meesters en de
nonnekens boven uit.
En daarachter zangers met boekskens in
hun hand.
En dan, drie priesters, met paarse ge
waden om.
En achter die, een lange, lange rij van
mannen en vrouwen, die meezingen en'
antwoorden.
Alle Gods lieve heiligen, spreekt ten
beste voor ons.
Stommigheden, grommelt Baekmans,
en hij kijkt naar 't poppeken in den auto.
Van alle kwaad, verlos ons Heer.
Verlos ons, heer, mompelt Frans meê.
Van een schielijke en onvoorziene
dood, verlos ons Heer.
En de menschen die voorbijtrekken zien
naar den auto en naar Baekmans.
't Kruis, ginder verre, slaat het veld in,
voorbij die hooge boomen, met die hoeve
daarachter.
Van bliskem en noodweer, verlos ons,
Heer.
Ja, dat wel, meent Baekmans.
Van de eeuwige dood, verlos ons,
Heer.
Baekmans knabbelt op zijn sigaar.
Het kTuis slingert ginder, door dien wit
ten veldwegel, hoog boven het groene
graan uit:
Dat Gij de vructen der aarde zoudt
geven en bewaren! Wij bidden U, verhoor
ons!
En de lachende zon doet den doom hoo-
ger optrekken, over de velden.
Zoon van God, wij smeeken U, ver
hoor ons!
-T
Als Frans zijnen aulo weer doet ronken
stapt Baekmans in.
Frans draait zijnen kop en lacht scham
per:
Hawel, Mijnheer Baekmans?
Ja, dat er iets bestaat, dat is zeker,
Frans.
Hoefijzers, Mijnheer Baekmans?
Baekmans zwijgt.
De Zoon van God, Mijneer Baekmans.
Die bestaat!
IHaBBBXBBaBS&aHBiaBBaHlMiaBMHHMEIHlBUHHHMIH
Den 15 Mei 1891 heeft Paus Leo XIII
zijne encycliek Rerum Novarumover
den toestand, der arbeiders de wereld
ingezonden.
Dit pauselijk document heeft het arbei
dersvraagstuk, waarvoor de stoutsten te
rugschrokken, met onversaagden moed
aangedurfd en er eene oplossing voor aan
geduid, zoo klaar en zoo volledig, dat ze
na eene halve eeuw wellicht, nog immer
voorkomt als de eenige ware, de altijd ac
tueels, die alleen bij machte is den vrede
en den vooruitgang in christelijke broe
derliefde te verzekeren.
WAT VROEG HET WERKVOLK EN
WAT SCHREEF DE PAUS?
Het volk dat gebukt ging onder den last
zijner ellende, zijner verlatenheid, zijner
verdrukking, vroeg vijf zaken:
1. Eerbied voor zijne waardigheid;
2. Rechtvaardigheid en bescherming te
gen misbruiken;
3. Heropbeuring van zijn verwoesten
haard;
4. Beroepsorganisatie;
6. Beveiliging tegen de wisselvallighe
den van het arbeidsleven.
In de «Rerum Novarum »-wereldbrief
schaart zich Paus Leo XIII aan de zijde
van het verdrukte proletariaat, om die vijf
eischen te verrechtvaardigen in naam van
de christelijke zedeleer.
1. Eerbied voor de waardigheid van den
arbeider.
Wat de rijken en de patroon betreft: zij
mogen hunne werklieden niet als slaven
aanzien; zij behooren hunne persoonlijke
waardigheid te eerbiedigen, welke nog
veredeld wordt door hunne ■waardigheid
Bis christen mensch.
2. Waardigheid en bescherming.
Het is duidelijk en allen stemmen hier
mee in, dat de menschen uit den minderen
stand een spoedige en passende hulp be
hoeven, daar de meeste onverdiend in eene
diepe ellende verkeeren.
3. Heropbeuring van het arbeidersgezin.
De natuur legt den familievader den
heiligen plicht op zijn kinderen te voeden
«n te onderhouden. Zij gaat nog verder...
Zij zet hem aan zich te bekommeren om
hun toekomst en hun een erfdeel te ver
zekeren indien hij geen blijvende en pro
ductieve goederen kan verwerven en be
zitten, en die bij erfenis achterlaten.
De verstandige arbeider zal, indien hij
een loon ontvangt dat ruim volstaat om
in zijne eigene behoeften te voorzien, en
in die van vrouw en kinderen, weldra
spaarzaam zijn zooals de natuur zelf er
hem schijnt toe aan te zetten buiten
zijne uitgaven nog iets overhouden om
zich een bescheiden eigendom te verwer
ven.
4. Beroepsorganisatie.
De voornaamste plaats (tusschen alle
sociale instellingen) komt toe aan de
werkliedenvereenigingen welke schier al
het overige oi .vatten... Wij verheugen er
ons over dat overal zulke vereenigingen
werden opgericht.
Zooals de zaken nu staan, moeten de
arbeiders tusschen een van beide kiezen;
ofwel bij die vereenigingen aansluiten
welke gevaar opleveren voor den gods
dienst, ofwel onder elkaar vereenigingen
oprichten en hun krachten vereenigen om
in staat te zijn manmoedig die onrecht
vaardige en onduldbare dwingelandij van
zich af te schudden.
5. Beveiliging en bescherming.
Er dient eindelijk voor gezorgd dat de
werkman nimmer werkgelegenheid misse
en dat er een reservefonds besta om zich
te beschermen, niet alleen tegen de plotse
en onverwachte ongevallen, welke onaf
scheidbaar zijn van het nijverheidsleven,
maar ook tegen ziekte, ouderdom en on
gunstige levenskansen.
Hiervan vergete men niet;
1. Dat de Paus onder alle vorsten en re
geeringen de eerste gesproken heeft: in
1891, toen het almachtig kapitalisme, op
grond van de liberale principes, de arbei
ders tot echte slaven had gemaakt.
2. Dat Rerum Novarumeen wereld-
brief is, d. w. z. dat de Paus zijn woord
richt niet UITSLUITEND tot de arbei
dersklasse, maar tot gansch de Kerk, tot
priesters en l-eeken van alle landen, tot
alle werklieden en alle patroons, die door
hun Doopsel burgers zijn van het Rijk
Gods.
Ons nieuw raadsel:
Twee welgekende jongensnamen;
Den tweede vindt de J-ood niet slecht.
Geef den eerste een s en breng ze samen,
Een groente is 't, voor koud gerecht.
Oplossing van ons vorig raadsel:
RE VOL VER.
kBBBBBBiaSHBBBBflBBBBBBBBBEKBBBBBBBflflBaEBBBBBBBBBBBBBBBB
Koning George VI en Koningin Elisabeth vaarden van Westminster naar Green
wich om er het Zeevaartkundig Museum te openen. Zes torpedobooten vergezel-
en de koninklijke yacht. Me.; ziet hier de Koningin vergezeld van Sir Samuel
Hoare, 1" lord der Admiraliteit. De 2° links is de Koning.
DE FRANSCH-ENGELSCHE NOTA
Zaterdag 24 April werd den Heer
Spaak, Belgisch Minister van Buiten-
landsche Zaken, een nota overhan
digd vanwege de Engelsche en Fran-
sche regeeringen, waarin door deze
laatsten uitdrukkelijk gezegd wordt,
dat Belgie voortaan geen enkele ver-
hintenis meer heeft voortvloeiend uit
het Locarno-verdrag of uit de Con
ferentie van Londen van 19 Maart
1936, die gehouden werd naar aan
leiding van de herbezetting van de
Rijnzone en waardoor het eerste Lo-
carno-pact te niet ging. Voortaan is
Belgie dus niet meer gehouden een
groote mogendheid zooals Frankrijk
of Engeland hij te springen, in geval
deze landen buiten hun schuld aan
gevallen worden. Dit zou wel het ge
val geweest zijn indien vóór de over
handiging van de besproken nota een
gewapend conflict was uitgebroken.
Daarentegen blijven Engeland en
Frankrijk hunne verplichtingen te
genover Belgie houden. Zij zullen dus
wel Belgie ter hulp snellen in geval
van niet-uitgelokten aanval, en dan
zal Belgie vrijen doortocht moeten
laten aan de helpende legers en ter
reinen moeten ter beschikking stellen
voor vliegpleinen.
Het is duidelijk, dat Frankrijk en
Engeland, niet uit eigen beweging tot
dit besluit zijn gekomen, maar dat
zij hierin slechts tegemoet komen
aan de herhaaldelijk door de Belgi
sche regeering uitgedrukte wensch
om ontslagen te worden van de in
ternationale verplichtingen, die ons
land tot nu toe met de groote mo
gendheden verbond. Trouwens de
nieuwe richting in de Belgische bui-
tenlandsche politiek werd slechts aan
genomen onder de druk van de open
bare meening, zooals die gevormd
werd door de Katholieke Vlaamsch
Nationaal georienteerde pers en waar
aan ook «De Poperingenaar geest
driftig heeft meegewerkt.
In hunne nota verklaren de twee
groote mogendheden zelf, dat ze door
die nota hunne volle sympathie be
tuigen jegens den wensch van de Bel
gische regeering Bij het nemen van
hun besluit hebben Frankrijk en En
geland rekening gehouden van de
beslissing door Belgie genomen om,
ten eerste uit al zijn macht zijn
grenzen te verdedigen tegen eiken
aan- of inval van een andere Staat
en ook de doortocht over zijn grond
gebied te verbieden om een ander
land aan te vallen; ten tweede om
getrouw te blijven aan het pact van
de Volkenbond.
DE NATUURLIJKE WAARBORG
VAN ONZE ZELFSTANDIGHEID
In Belgie zelf is het nieuws van
de Fransche-Engelsche nota overal
geestdriftig ontvangen geworden. Er
is trouwens reden toe. We hebben
reeds herhaaldelijk gewezen op alles
wat Belgie te winnen had bij een zui
ver zelfstandige politiek. De gelegen
heid is te schoon opdat we er geen
gebruik zouden van maken een paar
voordeelen weer op te halen. Een
oorlog gaat gewoonlijk niet uit van
de kleine landen, maar wel van de
groote mogendheden, wier wederzijd-
sche economische en territoriale be
langen nogal gemakkelijk in botsing
komen. De geschiedenis van West-
Europa is heelemaal in beslag geno
men door de opvolgentlijke oorlo
gen tusschen Engeland en Frankrijk,
Duitschland en Oostenrijk, Duitsch-
land cn Frankrijk, Oostenrijk en Ita
lië, enz. De kleine landen hebben zich
steeds moeten verdedigen tegen de
veroveringszucht der grooten en het
is meestal de onderlinge naijver dier
grooten geweest die de beste waar
borg waas voor het voortbestaan der
kleine landen. Ook dat is thans nog
zoo. Belgie grenst aan drie groote
landen, die onderling al heel wat
krijgertje gespeeld hebben. Alle drie
hebben ze diktoijls begeerige oogen
geworpen op onze nijverige provin
ciën en daarvoor moeten we niet heel
ver teruggaan in de geschiedenis.
Doch de opslorping van Belgie door
een van die drie landen zou ten over
staan van de twee andere een te
groote machtsversterking beteekenen
die zij nooit zouden gedoogen en ook
in het verleden nooit hebben toege
laten. Veel gevaarlijker zijn de plan
nen geweest om Belgie te verdeelen
tusschen Frankrijk en Duitschland,
maar Engeland was er telkens als de
kippen bij om dit te beletten. Het is
thans zeker dr* ^Tang wij nog een
greintje nationaal bewustzijn behou
den, dat slechts ten volle kan gedijen
door de erkenning van de Vlaamsche
en Waalsche volksgemeenschappen, de
drie mogendheden het nooit eens zul
len worden over een mogelijke verdee
ling] van het Belgisch grondgebied.
Zelfs een voorstel van verdeeling
waarbij Vlaanderen aan Duitschland
zou gegeven worden, Wallonië aan
Frankrijk en Belgisch Kongo aan En
geland heeft geen kans van lukken.
Men kan zich voor Belgie geen betere
politiek indenken in geval van gevaar
dan die drie landen tegen mekaar uit
te spelen.
HET GEVAAR
DAT WE GELOOPEN HEBBEN
Wat een gevaar er daarentegen uit
gaat van de verbintenissen welke
thans verbroken werden hebben we
met de hand op het hart kunnen
ondervinden, toen we in Maart ver
leden jaar op de rand van den oorlog
stonden. De herbewapening van de
Rijnzone door Duitschland bleek voor
Rusland een geschikte gelegenheid ie
bieden om Duitschland klein te krij
gen door een oorlog. Frankrijk werd
aangezet om de verdedigingsoorlog
uit te roepen en de bondgenooten van
Frankrijk, inzonderheid Rusland en
Belgie uit hoofde van militaire accoor-
den, zouden het aangevallen Frank
rijk hebben moeten ter hulp snellen.
Degenen die te dien tijde heel op
lettend de persverslagen hebben ge
lezen, zullen zich herinneren hoe de
Fransche Eerste Minister Flandin in
een rede beweerde, dat de herbezet
ting van de Rijnzone moest be
schouwd worden als een schending
van de Fransche grenzen en wie de
gevolgtrekking durft in de oogen te
zien, die weet dat een inval van
Fransche troepen in het Rijngebied
zou beschouwd geworden zijn als een
verdedigingsoorlog en Rusland zou,
wellicht over Poolsch grondgebied,
Duischland ten Oosten aangepakt
hebben... om Frankrijk te helpen. En
Belgie zou noodgedwongen hetzelfde
hebben moeten doen. Zoo waren we
bijna In het begin 1936 in een oorlog
meegesleurd waarmee we niets te ma
ken hadden alleen tengevolge van
onze internationale verbintenissen.
Alleen het kordaat optreden van
Eden en Van Zeeland heeft ons toen
gered.
Hitier heeft ook al een paar malen
de eerbiediging van Belgie's zelfstan
digheid door Duitschland toegezegd.
Het is ook niet onmogelijk dat een
nota, gelijkaardig aan de Fransch
Engelsche, door de Duitsche en de
Italiaansche regeering aan de Belgi
sche zal overhandigd worden. Voor
het oogenblik heerscht echter nog
wantrouwen aan de zijde van Duitsch
land en Italië uit hoofde van het
Volkenbondspact waaraan Belgie zijn
trouw heeft bevestigd. Volgens die
landen immers is artikel 16 van het
pact zoo onduidelijk, dat Belgie nog
lang niet van zijn volledige zelfstan
digheid kan spreken. En verder zou
ook de zaak van de afspraken onder
de militaire staven van Frankrijk,
Engeland en Belgie, niet van de baan
zijn.
Hopen we dat ook hierin weldra
klaarheid kome.
(Verboden nadrukROSKAM.
DE OORLOGSBERICHTEN
DER WEEK
Op het front van Biskaye hebben de
troepen van Generaal Mola belangrijken
vooruitgang gemaakt. Meer dan 20 dor
pen zijn reeds in hun handen gevallen,
waaronder Eibar, Marquina Errnuna, Ver-
riz, Elorrio, Elgueta en bijzonderlijk de
stad Durango.
Het front der rooden werd ingedrukt
en dezen zijn op de vlucht geslagen. Meer
dan 5.000 gevangenen zouden in de han
den gevallen zijn der nationalen wijl de
Baskische troepen reeds meer dan 10.000
man zouden verloren hebben aan dooden
en gewonden. De buit aan wapens en
munitie en allerhande oorlogsmateriaal
door de nationalen gemaakt is .ontzaglijk.
Vooraleer Eibar, dat talrijke fabrieken
van wapens bezat, te verlaten, hebben de
rooden de gansche stad in brand gesto
ken. Van de meer dan 1.000 huizen welke
de stad telde zijn er enkel een 30-tal over
gebleven. Het ging hen bijzonderlijk te
doen om de wapenfabrieken te vernielen.
Te Marquina werden de nationalen bij
hun intrede geestdriftig begroet.
Naar verluidt zou Guernica gansch ver
woest zijn. Naar de berichten der rooden
hebben de vliegtuigen der nationalen ge
durende drie uren brandstichtende bom
men geworpen op Guernica en de bevol
king, die zeer talrijk in de stad aanwezig
was, gezien het markt was, met mitral-
jeuzen bestookt. De stad zou gansch ver
woest zijn. Guernica is een zeer oude stad
en wordt als de hoofdstad van Bilbao
aanzien. De nationalen ontkennen even
wel de stad in brand te hebben gestoken
en wijzen erop dat de brandstichters
steeds de rooden zijn geweest zie Irun,
Eibar, enz. en dat de verwoesting van
Guernica de rooden ook wel dient aan
gewreven.
Door de inneming van Durango bedrei
gen de nationalen Bilbao. De Basken wer
den door de nationalen uitgenoodigd zich
over te geven. De overheden der Basken
hebben ook een noodkreet gericht tot
Valencia en bij hoogdringendheid om
hulp verzocht.
Op de andere fronten is het eerder kalm
geweest Madrid werd opnieuw herhaal
delijk en moorddadig gebombardeerd. Op
het front van Teruel hebben de nationa
len een licht sukscs behaald.
Op alle fronten gaat thans de actie
weerom uit van de nationalen.
In enkele gemeenten door de rooden be
zet zou opstand zijn uitgebroken.
MADRID MOET WORDEN
ONTRUIMD
De vcrdedigingsjuncta onder bevel van
Generaal Miaja werd vervangen door een
nieuw gekozen stadsbestuur en een der
eerste verordeningen van den nieuwen
burgemester was dat de burgerlijke be
volking de stad volledig moest ontruimen.
Generaal Miaja hoeft zich nu nog enkel
bezig te houden met uitsluitelijke mili
taire zaken.
ENGELSCHE SCHEPEN GERAKEN
TE BILBAO
Enkele Engelsche schepen vaarden met
levensmiddelen naar Bilbao. Door den
blocus der haven ingesteld door de natio
nalen wisten zij eerst niet te geraken.
Ten slotte werden zij onder bescherming
genomen van een Engelsche oorlogsboot
tot aan de Spaansche territoriale wateren
en vandaar af konden zij onder bescher
ming van gewapende schepen der rooden
veilig de haven bereiken.
Anderzijds werden nog talrijke schepen
door de nationalen gepraaid.
DE EENMAKING DER PARTIJEN
Gezien de verordening van Generaal
Franco tot eenmaking van al de partijen
welke hem steunen, zijn verscheidene par
tijen overgegaan tot hun ontbinding.
Het volstaat niet te verklaren dat men pratikeerend katholiek
wil blijven, men moet de inrichting der Kerk aanvaarden, zooals
Christus ze geiuild heeft, met haar hiërarchie en haar Tucht
OP MAANDAG 3 MEI AANSTAANDE
Dezer dagen was het gerucht in
omloop dat sommige Rexistische
mandatarissen er zouden aan ge
dacht hebben de Rexistische groep
te verlaten. In verband hiermede
werd ook de naam genoemd van den
Heer de Schrynmakers de Dormael,
Rexistisch Senator. Deze liet in een
blad dat hem genoemd had, volgen
de verklaring verschijnen:
Ik ben inderdaad, zooals gij schrijft,
een pratikeerend katholiek en ik zal het
blijven. Maar nooit zal ik kunnen ver
dragen dat een kerkelijke overheid, hoe
hoog ook geplaatst, zich in het minst gaat
mengen in een zaak waarmede zij niets
te maken heeft. Nooit zal ik mij onder
werpen aan een bevel noch zelfs aan een
eenvoudigen wenk uitgaande van de ker
kelijke overheid wat de politiek zou kun
nen betreffen, daar ik alle inmenging van
harentwege op dat gebied als een abso
luut onverdraaglijk machtsmisbruik be
schouw, het moge nu zoowel om het
Rexisme als het Liberalisme of het So
cialisme gaan.
Moet ik u nu, na dit alles, nog zeg
gen dat nooit één enkel oogenblik bij mij
het inzicht opgekomen is de Rexistische
groep in den Senaat te verlaten? Ik heb
ongetwijfeld veel gebreken, maar geluk
kig nog niet dat van laf te zijn.»
(Uit waarheidsliefde moeten wij er
bij voegen dat de Rexistische orga
nen hebben doen opmerken, dat Rex
niet verantwoordelijk wil gesteld
worden voor dergelijke persoonlijke
uitlatingen, en dat alleen de verkla
ringen van het Politiek Bureau van
Rex in zake de verhoudingen tot de
Kerkelijke Overheid bindend zijn na
mens de Rexbeweging.)
In een open brief aan den Heer de
Schrynmakers de Dormael, versche
nen in «La Cité Nouvelle», schrijft
E. P. Rutten passende kantteekenin-
gen over de rechten van het Episco
paat tegenover de politieke aange
legenheden:
Neem het mij niet kwalijk wanneer
ik u zeg dat zoowel de toon als de in
houd van deze verklaring mij pijnlijk heb
ben verrast.
Gij kunt niet vergeten zijn de tra-
ditioneele en eensluidende leer der theo
logen en der kerkelijke hiërachie omtrent
de kwesties welke men gewoon is ge
mengd te noemen, omdat zij tezelfder.
tijd de tijdelijke en de geestelijke orde
betreffen.
Het gaat hier niet om kwesties die
zuiver en uitsluitend politiek of econo
misch zijn en nooit heeft men het Epis
copaat bevelen of zelfs wenken zien ge
ven bij voorbeeld in zake financiën, open
bare werken, militaire inrichting of kies
wetgeving.
Maar wie kan als rechter optreden in
de kwestie te weten of deze of gene leer
of deze of gene tactiek ja dan neen een
gevaar uitmaakt voor de godsdienstige
belangen
Beweren dat het de leeken zijn die
over deze kwestie moeten beslissen, is
hun het recht toekennen om zeiven aan
de geestelijke overheid de grenzen harer
juridictie voor te schrijven. Hetgeen er
ten slotte op neerkomt, hun gezag boven
dat der Bisschoppen te stellen. In geval
van conflict tusschen twee overheden, is
het natuurlijk deze die het recht heeft
om de grenzen van dit gezag voor te
schrijven die de meerdere is.
Ik moet er uit afleiden dat het recht
dat gij opeischt om te beslissen dat het
Episcopaat in onderhavig geval zich ge
mengd heeft in een zaak waarmede het
geen uitstaans heeftgelijk staat met
het plaatsen van uw gezag boven het
zijne.
in laatsten aanleg kan men weliswaar
beroep doen op den Paus. Maar geen,
enkel Paus heeft ooit eenigen Bisschop
het recht betwist te beslissen wat in zijn
bisdom het hooger belang van de gods
dienstige zaak vereischt.
Een katholiek heeft ongetwijfeld het
recht om in het binnenste van zijn hart
niet de gedachten te deelen van zijn Bis
schop betreffende de opportuniteit van
zulke of gene houding en hij heeft het;
recht het hem te zeggen met den ver-
eischten eerbied. Maar indien de Bis
schop zijn zienswijze handhaaft, doet hij
het onder eigen verantwoordelijkheid en
zijn de moeilijkheden die er uit kunnen
voortspruiten oneindig minder erg dan
deze die zouden voortspruiten uit het feit
dat priesters en geloovigen zich het recht
zouden toekennen om klaarder dan hun
Bisschoppen in te zien hetgeen het heil
der zielen en der Kerk vereischt.
Het volstaat niet te verklaren dat.
men pratikeerend katholiek wil blijven,
men moet de inrichting der Kerk aan
vaarden, zooals Christus ze gewild heeft,
met haar hiërarchie en haar tucht.
Verder laat E. P. Rutten nog op
merken, dat de leider van Rex zelf
door zijn lichtzinige uitlatingen de
verklaring van den Kardinaal uitge
lokt heeft en dat een Christen zich
verheft door nederig te erkennen dat
hij in deze of gene omstandigheid
zich te goeder trouw heeft vergist.
De H. Bloedprocessie zal dit jaar EEN
UUR VROEGER dan naar gewoonte uit
gaan: rond 10% uur, om te kunnen ge
daan worden tegen 1 uur.
Zijne Excellentie Mgr de Bisschop van
Nottinghem (Engeland) zal de H. Bloed
processie bijwonen, alsook de Hoogeer-
weerde Abten van Sint Sixtus, Sint An-
dries en Steenbrugge.
Zijne Excellentie Mgr Lamiroy, Bisschop
van Brugge, zal den zegen geven op den.
Burg bij het einde van de Processie.
GEZANTEN UIT TAL VAN LANDEN EN
MINISTERS ZULLEN AANWEZIG ZIJN
Zooals we hebben medegedeeld heeft de
Heer Gouverneur Baels tal van gezanten
uitgenoodigd om op Maandag 3 Mei de
H. Bloedprocessie in oogenschouw te ne
men. Naar we korden vernemen hebben
de gezanten uit de volgende landen aaii.
de vriendelijke uitnoodiging van den
Gouverneur van West-Vlaanderen gevolg
gegeven: Frankrijk, Duitschland, Chili,
Brazilië, Noorwegen, Zweden, Argentinië,
Roemenië en Oostenrijk.
Een krijgsoverste uit Italië, Minister
Henri-Marcel Jaspar, Staatsministers Lip
pens en Janson zullen aanwezig zijn. De
hooge ambstbekleeders zullen cp de Ro-
zenhoedkaal, het mooiste plekje vah
Brugge, de processie in oogenschouw ne
men.
IBBBBBBBBBBBBBBBBIBBBBSIBBIIBflB
DE FRANSCHE EN ENGELSCHE
VERKLARINGEN OVERHANDIGD
Op Zaterdag 24 April, in, den morgen,
hebben de HH. Laroche en Ovey, respec
tievelijk gezanten van Frankrijk en En
geland te Brussel, een gelijkluidende nota
overhandigd aan den H. Spaak, Belgisch
minister van Buitenlandsche zaken, be
treffende het nieuw internationaal sta
tuut van ons land. Een kort antwoord
werd aan belde gezanten overhandigd.
Bij de Fransche en Engelsche verkla
ringen wordt de onschendbaarheid van
België gewaarborgd door Frankrijk en En
geland, wijl België geen waarborg meer
dient te geven in ruil aan Franrkijk en
Engeland. België moet evenwel desnoods
zijn grenzen verdedigen en de daartoe
noodlge maatregelen treffen. België blijft
ook lid van den Volkenbond.
Meer uitleg en beoordeeling vinden onze
lezers hierover in ditzelfde blad in het ar
tikel' van onze medewerker Roskam.
België komt dus vrij van alle verplich
tingen welke het aangegaan had bij het
Locarnopakt. De Fransche en Engelsche
notas hebben in Vlaanderen, begrijpelijker
wijze, een groote voldoening gebracht.
ENGELS CH-BELGISCHE
BESPREKINGEN.
DE H. EDEN TE BRUSSEL
De H. Eden, Minister van Buitenland
sche Zaken van Engeland is, zooals aan
gekondigd, Zondag 11. op bezoek toegeko
men te Brussel, in gezelschap van zijn
gade. De Belgische Regeering had een
vliegtuig ter zijner beschikking gesteld
voor zijn overtocht.
Bij zijn aankomst werd de H. Eden ver
welkomd door den H. Spaak, België's mi
nister van Buitenlandsche Zaken.
Maandagmorgen begonnen dan de be
sprekingen tusschen den H. Eden en de
HH. Van Zeeland en Spaak. Deze bespre
kingen hebben bijzonderlijk geloopen over
het nieuw Internationaal statuut van ons
land, over het sluiten van een algemeen
Westelijk Europeesch pact ter vervanging
van het Locarno-pact, alsook over de eko-
nomische toestand. Rond 17 u. werden Mr
en Mevr. Eden ook ontvangen door den
Koning.
Maandag avond werd door Mr Spaak,
Minister van Buitenlandsche Zaken, en
Mevr. Spaak een groot diner aangeboden
aan Mr en Mevr. Eden. Al de Belgische
ministers waren er tegenwoordig benevens
talrijke andere hoogere personaliteiten.
Redevoeringen werden gehouden door de
HH. Spaak en Eden.
Dinsdag morgen werden de besprekin
gen voortgezet tusschen de HH. Eden, Van
Zeeland en Spaak. Na afloop ervan werd
een nota medegedeeld waarbij gemeld
werd dat de besprekingen geloopen had
den over het sluiten van een Westelijke
Europeesche veiligheidsacte en over de
ekonomische vraagstukken in verband
staande met de opdracht gegeven aan den
H. Van Zeeland. Groote overeenstemming
tusschen de verschillende zienswijzen werd
vastgesteld.
's Middags werd Mr en Mevr. Eden een
maaltijd aangeboden bij den H. Van Zee
land, en in den namiddag bezocht Mevr.
Eden het Stadhuis van Brussel onder ge
leide van Burgemeester Max.
Te 4.25 u. in den namiddag vertrokken
de hooge bezoekers, per vliegtuig, uit Brus
sel, naar Engeland terug.
Verklaringen zouden later afgelegd wor
den nopens de gevoerde gesprekken in de
Engelsche en Belgische Kamer.
Het valt buiten twijfel dat tijdens die
besprekingen werd opgeworpen hoe Frank
rijk en Engeland hulp zouden verleenen
aan ons land mocht het aangevallen wor
den, en ook welke houding ons land zou
aannemen mocht ons land overvlogen
worden door vliegtuigen die een ander na
burig land willen gaan aanvallen. In ver
band hiermede zou het reeds vast staan
dat België zijn soeverein recht om zijn
ouding hieromtrent wil handhaven en
volledig zelfstandig blijven wil.
België wil zich niet verplichten tot dat
gene wat het niet zou kunnen naleven en
vooral tot datgene dat onvermijdelijk en
automatisch België bij een oorlog moet
betrekken.
Daarin ligt de kern van de besprekingen
die te Brussel werden gevoerd.
Zooals begrijpelijk heeft dit bezoek van
den H. Eden te Brussel veel stof opge
jaagd ln de internationale middens en in
de wereldpers. Algemeen hebben die ge
sprekken een gunstlgen indruk nagelaten,
Woensdag legde de H. Eden reeds een
verklaring af ln het Lagerhuis. Deze ver
klaring bevestigde wat wij hierboven
schreven.
Zooals aangekondigd, werd ln de Ka
mer Donderdag 11. door den H. Spaak,
Minister van Buitenlandsche Zaken, een
verklaring afgelegd, over het nieuw vei-
ligheidsstatuut van ons land, verworven
bij de laatste Engelsche en Fransche no
tas en dé gevoerde besprekingen.
Eerst herinnerde de H. Spaak de Ka
merleden aan de notas van Engeland en
Frankrijk en gaf er nog lezing van, alsook
van het antwoord gegeven op die notas
door onze Regeering.
Na dan uiting te hebben gegeven aan
zijn gevoelens van erkentelijkheid tegen
over Engeland en Frankrijk, wees de Mi
nister op de belangrijke wijzigingen, ge
bracht aan ons internationaal statuut.
Nieuwe en talrijke feiten deden zich
voor sedert 1925; het voorloopig regiem
van Londen, waarbij enkel nog ons land,
samen met Frankrijk en Engeland, door
het Locarnopakt verbonden waren, was
voor ons land te zwaar om dragen, en esn
nieuwe oplossing werd betracht en beko
men.
België heeft geen belangen buiten zijn
grenzen en het heeft ook geen ander
streven dan te blijven wat het wil. Daar
om ook dat de zienswijze van de Regee
ring geworden was dat België geen waar
borgen meer diende te geven aan andere
landen, maar dat de onschendbaarheid
van eigen grondgebied zou gewaarborgd
worden door de naburige staten. Dit werd
thans bekomen.
Nu hoopt de Regeering dat ook een der
gelijke overeenkomst zal kunnen gesloten
worden met Duitschland.
Voor wat het doortochtsrecht betreft,
volgens art. 16 van het Volken-sbondspakt,
moet ons land den doortocht enkel toe
staan naar dit artikel op volgende voor
waarden: geen doortocht van vreemde le
ge-rs kan worden opgelegd zonder de toe
stemming van België en van toestemming
hierom kan slechts sprake zijn zoo een
gemeenschappelijke actie wordt uitge
voerd.
Voor wat de akkoorden der legerstaven
-betreft, verklaart de H. Spaak, dat die
nieuwe toestand de periode afsluit der
militaire akkoorde-n. Alle militaire ak
koorden zijn dus vervallen.
Voor België is er slechts nog één oor
log mogelijk, t.t.z. de verdediging van
het land
De uiteenaettlng van den H. Spaak werd
geestdriftig toegejuicht door al de Ka
tholleke en Liberale Leden, alsook door
de meerderheid der Socialisten en Rexis-
ten. Een aantal Waalsche Socialisten, de
Vlaamsche Nationalisten en de Kommu-
nV^s-n fuichten niet tos.
ZIE VERVOLG HIERNEVENS
die op 6 Mei a.s. zijn 55" verjaring viert.
UITBREIDING VAN HET VOORDEEL
DER GEZINSVERGOEDINGEN TOT
ALLE GEZINSHOOFDEN
Aan alle Middenstanders,
Het zal uw aandacht niet ontgaan zijn,
dat de Regeering een wetsvoorstel heeft
ingediend, in betrekking met de veralge-
mecning der gezinsvergoeding tot de niet-
loontrekkenden, in hoofdzaak Midden
standers.
Gezien dit wetsvoorstel reeds in de Ka
mer van Volksvertegenwoordigers, niet
groote meerderheid van stemmen werd
aanvaard, zal het in de eerste dagen ook
door den Senaat aangenomen en wet
worden.
Door deze nieuwe wet
1) zullen de werkgevers en de gewezen
werkgevers verplicht worden zich aan te
sluiten bij een Onderlinge Afdeeling of
Onderlinge Kas, voor zien zelf, en zullen
zij bijgevolg ook kunnen genieten van
de voordeelen voor dc kinderen, welke
zij ten laste hebben;
2) zullen, bij Koninklijk Besluit in de
wet voorzien, de bepalingen der wet toe
passelijk gemaakt worden op alle per
sonen, die een beroep uitpefenen of een
beroep uitgeoefend hebben, dus hoofdza
kelijk op alle Middenstanders.
De bestaande Verrekenkassen zijn bo.»
voegd om deze uitbreiding te verzekeren
bij middel van een onderlinge sectie, wel
ke op geldelijk en op rekenplichtig gebied
heelemaal afzonderlijk staat.
Wij vestigen^ er uw aandacht op. dat
het Bestendig Secretariaat van den Chris
ten Middenstand van Belgie van nu af,
alle noodige maatregelen heeft getroffen
om U de vervulling uwer wettelijke ver
plichtingen te vergemakkelijken en aan
de rechthebbenden de bij deze nieuwe
wet voorziene voordeelen te verzekeren
a) door tusschenkomst eener Onderlin
ge Afdeeling, te hechten aan de Compen
satiekas der Christen Patroons, M.Z.W.D.
te Brugge, waarbij reeds 12.001) leden in
geschreven werden,
b) door een Onderlinge Kas voor Ge
zinsvergoedingen welke eerstdaags zal op
gericht worden onder leiding van het Be
stendig Secretariaat van den Christen
Middenstand van Belgie, van zoohaast de
wet gestemd is, met het voorziene Ko
ninklijk Besluit.
Wij verzoeken U beleefd ons uw ak
koord te laten kennen, uit Middenstands-
solidariteit, door terugzending van bijge
voegd toetredingsbulletijn, behoorlijk on-
derteekend.
De uitbreiding van het voordeel der ge
zinsvergoedingen tot vermelde gezinshoof
den, tot alle Middenstanders, is de vrucht
van een streven dat de Christen Midden
stand alleen heeft ingezet, vastberaden,
van in 1930 (wet ten voordeele der werk
nemers), zonder ophouden cn hardnekkig
jaar voor jaar, tot uiteindelijk wctge-
iukken.
Alle Middenstanders samen bij ons, le
den en niet-leden, uit christen midden-
standssolidaflteit 1
Aanvaard, Waarde, met onzen besten
dank vooraf, de betuiging onzer broeder
lijke hoogachting.
Namens het Best. Secretariaat van
den Chr. Middenstand van Belgie
Dc Alg. Secretaris, De Alg. Proost,
Maur. De Bock. Alf. Jacob.,
Namens de Compensatiekas der
Christen Patroons: De Voorzitter,
Alf. Van Coillie,
Voor aansluiting en inschrijvingzich
wenden tot de Middenstandssecretariater).
Onmiddellijk daarop werd de bespre
king over het nieuw statuut van ons landi
ingezet. L)
H. Borginon, VI. Nat., verklaarde zich,
akkoord met de Regeering o>»er de beko
men o-plosslng. H. Pierard, Soc., oppeïge!
enkele bezwaren en H. Hymans, Lib., vérji*
klaarde dat de bekomen uitslag groote
tevredenheid had verwekt bij de Libe
ralen. 1
De Vlamingen mogen in ieder geval Jul«j
chen om het bekomen van ons nieuw vei-,
ligheidsstatuutt 1
