DE WEG NAAR HET LICHT
SCHOLEN
Bij Nationaal Spanj@
Het schandaal der Nationale Bunk
De vernieuwing
öw kaarten van de Grensarbeiders
ZONDAG 5 september 1937.
sansen-vanneste 1
weekblad: 40 centiemen.
134° JAAR. - N 36.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD- VERSCHIJNT, WEKELIJKS
OPWERPING
bloedige visie
De bepalingen van de Franse ét-Belgische overeenkomst
INTERNATIONAAL OVERZICHT
ibbbbbbbbbbbbbbbbeiias
BIJEENROEPING VAN KAMER EN SENAAT
Naar een Ministerieele Crisis
Belgisch-Engelsche Plechtigheid te Folkestone
Borstbeelden van Koning Albert en Koningin Elisabeth onthuld.
S;
fai
KATHOLIEKE UNIVERSITEIT
LEUVEN
DE DONDERDAGZITTINGEN
^■■miiniiiinniiiiiiiiiiiH
«de poperingenaari
Uitgever
POPERINGE
Telefoon Nr 9. Poatch. Nr 155.70. 1
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR! JAAR (per poet)
m
Binnenland
Belgisch Kongo
Frankrijk
Alle andere landen
Utdewcrkert tijn verantwoordelijk voor
20.— fr. 1
40— fr. 1
40— fr. 1
60— fr. 1
hun artikels.
JIIMIIH
FKNGEMUS
TARIEF VOOR BERICHTEN: a
's Nachts kwam eens bi] O. L. H.
een overste der Joden, een man van
hooge cultuur, lid van den hoogen
faad.
Die kolonne van 't Jodendom ver
plaatste zich tot bij den zoon van
een timmerman. Dat licht zijner
eeuw kwam om meer klaarte.
Rabbi, wij weten dat gij geko-
pien zijt als leeraar van Gods wege,
want niemand kan die teekenen doen.
die Gij doet, zoo God niet met hem is.
Daarmee begon het interview van
jfikodemus.
Die mensch was onder den indruk ge
raakt der mirakels: menschen tegen
komen, die men heel zijn leven lam
gekend heeft, kreupelen hun krukken
zien achterwege laten, blinden zien
wijde oogen openzetten, dat zijn toch
allemaal wonderen, die de eerste de
gereedste niet kan uit zijn mouw
schudden.
De ouderling kwam bij den jongen
Meester. Men is nooit te oud om te
lesren.
De Heer antwoordde recht op den
inan af.
Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, zoo
Iemand niet opnieuw geboren wordt,
kan hij het Rijk Gods niet zien.
Het verstand van den schrifgeleerde
bleef stom staan hij hetgeen aan de
kinders wordt geleerd in den catechis
mus.
Hoe kan iemand geboren worden
als hij oud is? rees de ironische vraag.
Een schriftgeleerde als een advokaat
moet altijd voor den dag komen met
een opwerping. Haarklieven, tasten in
de duisternis, vjtten om een bagatel,
hemel en aarde' bewegen pour une
queue de cerise dat zit zulke men
schen in 't bloed.
Zoo iemand niet opnieuw geboren
wordt uit water en den H. Geest, kan
hij het Koninkrijk Gods niet ingaan.
Zijt gij leeraar in Israël en ge begrijpt
dat niet? Dat is de humor van 't evan
gelie.
Nu zal de erudiet een aanschouwe
lijke les krijgen door een profetisch
tafereel op den berg en hij zal woor
den vernemen, die eerst hun volle be-
teekenis voor hem zuilen krijgen op
Calvarie.
Zooals Mozes de slang ophief in
de woestijn, zoo moet de Menschen-
zoon worden verheven, opdat ieder die
in Hem gelooft niet verloren ga, maar
het eeuwig leven moge hebben.
In de woestijn plantte Mozes een
kruis. Een bronzen serpent hing eraan
en al die door de vergiftige slangen
beet waren getroffen, moesten maar
naar dien eigenaardigen gekruisigde
opzien om genezen te worden.
In een bloedige visie verscheen als
fond van het tooneel: het kruis van
Golgotha. Het was een openbaring.
De gekruisigde zal allen tot zich
trekken die gebeten werden door de
helsche cobra en als redding is er
geen ander serum dan het bloed van
Christus.
In niemand anders is er heil te vin
den.
Herboren worden tot de genade, dat
is het groote geheim van dien nacht.
Jezus nam de doornachtige twijfels
weg uit het hoofd van Nikodemus, hij
balsemde zijn onrustig hert met den
troost van zijn boodschap.
En drie jaar later op een avond,
als alles volbracht is, zal een rijke
wetgeleerde komen met honderd pond
reukwerk om een dierbaar lijk te bal
semen en echte doornen uit een ge
kwetst dierbaar hoofd weg te nemen
De klaarte kwam in dien nacht van
het gesprek.
Het werd volle licht in zijn ziel
later.
Alles komt daarop neer: herboren
worden uit het water der doopvont.
Het kind wordt gedoopt, het weegt
geen gram meer, maar dat levend
water gaf het ware leven, het ge
schenk der geschenken.
Het genadewonder geschiedde, waar
door het wichtje kind werd van God,
broeder van Christus, lid van de H.
Kerk, kind van Maria, tempel van
den H. Geest, erfgenaam des hemels.
Beleef uw doopsel, realiseer die
waarheid. Doe dat en gij zult leven.
A. B.
HHRMIIHBBIIBHlIllBaHM
in dorpen en steden met gaafgebleven
bevolking.
Dit heel vaag voorstel kreeg een be
trekkelijk gunstig onthaal in een deel der
katholieke en liberale pers, waardoor
reeds een flauwe mogelijkheid van gelijk-
verechtigde vreedzame oplossing door
schemerde. De o Derniêre Heureis er
echter cp de meest revoltante manier
tegen te velde getrokken, en heeft ras-
semblement geblazen voor alle liberale
strijdkrachten rondom haar standpunt.
Daarin wordt de gelijkberechtigheid" der
sonfessioneele scholen niet aangenomen.
Nu is het kwestie te weten wie DE li
berale gedachte weergeeft, de Dernière
Heure of de locale-, arrondissements-
en patronaatsgazetjes die wekelijks van
de liberale pers kamen.(sic.)
Wat er volstrekt moet veranderen in de
liberale mentaliteit, wil er ooit echte
schoolvrede mogelijk zijn, is hun eigen
aardig concept over schoolvrijheid.
De officieele school in hun gedacht
de neutrale IS waarlijk de school voor
iedereen. Dat zeggen zij en zoo schrijft
ook De Vrijheid Maar dergelijk op
treden is juist voor ieder gezond-katholiek
denkend mensch ongehoorde schooldwang.
Wij d.i. de Kerk, de gansche vergade
ring van de geloovigen met de bisschoppen
voorop en wij alleen zijn bij machte
te bepalen welke scholen voor ons toe
gankelijk zijn. Zoolang dat niet onom-
stootbaar vast staat, kan er van school
vrede geen spraak zijn. Het is juist omdat
dit princiep door Van der velde in zijn be
toog blijkbaar geëerbiedigd wordt dat er
mogelijkheid tot debateeren bestand.
Terwijl wij het blad aan het lezen zijn,
varen on2e oog-en eens buiten de schreef,
waar De Vrijheid schrijft over de Va
ticaanstad, en wel inzenderheid over de
geschiedenis ervan.
De vulgaire manier waarop de authen
ticiteit van Petrus' verblijf te Rome
wordt... op flesschen getrokken, is alles
behalve wetenschappelijk: en zeggen dat
»dit verblijf voor alle rechtgelcovigen een
dogma is, waaraan niet mag getwijfeld
worden, en dat bijgevolg polemiseeren
erover volstrekt nutteloos isis op zijn
minst uit de lucht gegrepen.
Ook als ze schrijft o-bt dogmatiek zul
len wij met De Vrijheidniet over de
baan kunnen.
V. SANSEN-VANNBSTE.
Verleden week hadden wij het genoe-
e:n een kosteloos nummer te ontvangen
van De Vrijheid met een artikel, zoo
als hierboven betiteld, onderlijnd en om
rand. Blijkbaar noodigt De Vrijheid
hierdoor De Popsringenaaruit zijn
oordeel te geven,
fist ligt niet in onze bedoeling daar-
KSr te debateeren, vooreerst omdat de
«rioolVREDE er niet door .gediend wordr,
ïn vervolgens omdat dergelijke artikels
c-n groot deel van onze lezers niet aan
staan. Wij verkiezen een ernstige poging
te doen cm het standpunt van De Vrij
heid te begrijpen en het te volgen zoover
ons ehristen geweten het toelaat. Met dat
inzicht willen wij een paar punten uit
bedoelde bijdrage bespreken.
Laat de katholieken de vrije school
verkiezendat is een recht dat wij
hen geenszins willen betwisten, maar
slaat ook de vrijzinnige burgers hun
t voorkeur geven aan de officieele
s> school
Daarmee gaan wij 100 akkoord en
rij zullen goed onthouden dat De Vrij
heid» dat'geschreven heeft. Wij willen
vsngeen schooldwang weten en zi t'"' aller
minst gesteld schooldwang uit te c.fenen.
Nu betwisten wij geenszins dat schrij
ver hier zijn persoonlijk gedacht neer
pent, maar wij zijn benieuwd te weten
hosveel en welke personen en personali
teiten in de liberale partij door het voor
naamwoord WIJgedekt worden. De
tansohe partij? Een fractie? Haar leiding?
Haar pers?...
Wij zijn niet ingewijd in het geheim
te goden, en weten dan ook niet door
wie en waarom in den biauwen kamp de
vr?de"oalm gewuifd wordt. V/ij meenen
te weten dat de liberale meening over de
ckfhitieve oplossing van de schoolkwestie
verdeeld is. maar wij vermoeden terecht
d?t de liberale voorstanders van een
schoolvrede met gelijkberechtiging van
burgers zeldzaam zijn als witte raven.
Oo 10 Augustus hield Vandervelde een
conferentie over het socialistisch stand-
bant in zake schoolwetgeving, waarin hij
voorstelde de schoolinrichting te onder
worpen aan een raad van ouders, zoodat
(t eest van de school ongeveer afhan-
fc'i.ik zou zijn van den geest die de be-
vc'king der streek beheerscht. De patron
wil wellicht komen tot socialistische scho
len in socialistische streken, en zou hier-
v~er afzien om een neutraal schoolwezen
lIBIEBBBBBBBBBBKaaaBBBBBBBBBaBBBBBBBBHIEBBBBBBflBBBBBBlBBl
NIEUWE MAATREGELEN
DE TRAGIEK VAN BASKENLAND
De tragiek van Spanje is aangrij
pend; Spanjaarden vechten tegen
Spanjaarden, omdat de eenen een
orde willen waarin de godsdienst en
de eigendom geëerbiedigd worden en
de anderen door de invoering van het
communisme meenen een einde te
stellen aan de vermeende onrecht
vaardigheid van verschil van rijkdom
onder de menschen en aan het zoo
gezegde machtsmisbruik van de ka
tholieke geestelijken. Maar nog aan
grijpender was de tragiek van Bas
kenland, dat overwegend katholiek, is,
maar dat door de verblinding van de
communisten, die aan de bevolking
de politieke zelfstandigheid beloof
den, de zijde koos van de roode re-
volutionnairen. Deze gingen zelfs zoo
ver dat ze er hun woord opgaven, dat
ze steeds de godsdienstige overtuiging
van de Basken zouden eerbiedigen.
Wie de communistische taktiek kent,
weet dat geheel het stelsel gebouwd
is op leugens, en dat ze hier ook hun
woord niet zouden houden spreekt
van zelf. Zoolang ze de hulp van de
Basken zouden kunnen gebruiken de
den ze echter niets dat dezen in hun
ne godsdienstige gevoelens zou kun
nen kwetsen en op die wijze konden
ze gedurende meer dan een jaar op
de hulp van Baskische troepen re
kenen. Niet alle Basken stonden ech
ter aan de zijde van de meineedige
regeering. Velen hoewel Baskische
nationalisten betrouwden de commu
nisten niet en wisten bij voorbaat dat,
moest ooit Spanje rood geworden zijn
Baskenland niet alleen zijn zelfstan
digheid niet zou verkregen hebben
maar zelfs zwaar zou getroffen wor
den in zijn godsdienst. Zoo kwam het
dat een groot aantal, al was het niet
het grootste deel, in de rangen van
Generaal Franco streed. Ergens lazen
we dat het niet zelden gebeurde dat
leden van eenzelfde familie recht
streeks tegenover mekaar stonden aan
weerszijden van het front. Wie weet
werd op die wijze de eene broeder
niet door de andere broeder neerge
schoten zonder dat de broedermoor
denaar het besefte.
DE VAL VAN SANTANDER
Nu is Baskenland in handen van
Franco's troepen gevallen. Na Bilbao
en San-Sebastian is thans Santander
ingenomen geworden. Het offensief
tegen deze laatste stad heeft geleid
tot een buitengewoon snelle op-
marsch, zoodat in minder dan veer
tien dagen tijds een stuk grondgebied
werd veroverd, waarvoor normaal vele
maanden werden gebruikt. Dag aan
dag lazen we in de dagbladen, dat
vele kilometers terrein werden ver
overd, zonder dat groote tegenstand
ontmoet werd. Èoms werd wel zeer
heftig gestreden, maar geen enkele
keer kon de regeering van Valencia
successen melden. Heel zeker zal dat
te wijten zijn aan het feit dat de
Basken op het laatste met niet veel
overtuiging meer streden aan de zijde
van de rooden. Een jaar oorlog mid
den verdierlijkte communisten en
anarchisten zal hen de oogen heb
ben doen opengaan. Hoe zou het an
ders te verklaren zijn dat in een paar
weken tijds 67.000 man troepen zich
bijna zonder strijd zouden overgege
ven hebben of zelfs voor een groot
deel zijn overgeloopen. Trouwens,
niettegenstaande de schrik voor de
baldadige marxisten, kwam de bevol
king op het laatste in opstand te San
tander en wist zich van de macht
meester te maken en de vele kunst
schatten van Baskenland voor de toe
komst te vrijwaren.
Meesterlijk moet echter ook de stra-
ibezlbabbbbbbbbbbbi
tegie van Franco's troepen genoemd
worden, die door een omsingeling van
de stad de terugtocty onmogelijk
maakten, zoodat tienduizenden voor
taan, niet meer zullen strijden voor
Valencia, en dat een belangrijke oor
logsbuit kon veroverd worden. Na
tuurlijk zijn de leiders kunnen ont
snappen langs de zee in visschersboo-
ten, naar de Fransche Zuid-Westelij
ke visschershavens. In aftochtstategie
betoonen ze zich echte meesters.
Nu valt het te hopen dat de na
tionale regeering, niettegenstaande
een jaar vijandschap de rechtmatige
verzuchtingen van d 0hf en niet zal
negeeren, maar ioel een ruime mate
van autonomie zal willen toekennen.
Economisch zal Baskenland toch ver
bonden blijven met Spanje. De ijzer-
ertsmijnen van het Noorden zijn
steeds een levensader geweest voor
Spanje en die kunnen niet afgestaan
worden zonder groote ontreddering
mee te brengen. Zelfs al wou Spanje
die ter vrije beschikking van Basken
land laten, zou het Met kunnen daar
waarschijnlijk Duitschers en Italia
nen door hunnen tusschenkomst ver
gunningen beloofd werden in die mij
nen.
EN NU ASTURIE EN ARRAGON
De verovering van Santander brengt
geen verademing in den strijd in het
Noorden. In het Noord-Westen ligt
nog een provincie, die voor het groot
ste deel nog in handen van Valencia
is en dat als een eilandje midden Wit-
Spanje van Franco uitsteekt, name
lijk Asturie, met zijn twee belangrijke
steden Gijon en Oviedo. Hoogstwaar
schijnlijk zal ook dit afgezonderd deel
van Rood-Spanje spoedig veroverd
zijn, daar de bevolking Franco gene
gen is Reeds kwam de bevolking van
Gijon in opstand en eischte het de
overgave van de stad aan de natio
nale troepen. Slechts een gedeelte van
de troepen die in Baskenland streden
werden in de richting van Asturie
samengetrokken, terwijl een ander
deel zal voortstrijden aan het Arra-
gon front. We krijgen den indruk dat
de Nationalen pogen in het Noord-
Oosten door te breken om langs die
zijde Madrid te benaderen. De strijd
zal daar nog hevig zijn waarschijn
lijk, want Arragon scheidt thans nog
Katalonie af van Wit-Spcnje en Ka-
talonie strijdt niet alleen voor een
Rood-Spanje maar ook voor zijn zelf
standigheid en zelfs vooral hiervoor.
Toch blijkt Franco, nu reeds te be
schikken aan een overmacht aan
manschappen en n.gteriaal, die zoo
als het Generaal Quepo de Llano
deed zeggen in een rede te Santander,
alleen voor gevolg kan hebben dat
de oorlog niet al te lang meer zal
duren. Daarbij is de bevoorrading van
Russische zijde erg bemoeilijkt door
het feit dat voor Russchische en
Spaansche schepen het verkeer in de
Middellandsche Zee zeer gevaarlijk
geworden isdoor de mogelijkheid
van torpedeering vanwege onder
zeeërs. Reeds een paar sch'spen wer
den in den grond geboord. Over die
geheimzinnige onderzeebooten blijft
men nog in het duister tasten; men
gist echter dat het Italiaansche zijn.
Rusland heeft anderzijds zijn handen
vol met binnenlandsche moeilijkhe
den en het is verplicht een waakzaam
oog te houden op de toestand in het
Verrg Oosten. Niemand kan het einde
van de Spaansche burgeroorlog voor
spellen, toch is de ontmoediging, die
zich van Rood-Spanje in de laatste
tijd heeft meester gemaakt, waar
schijnlijk de bekentenis dat ze zich
verloren geven.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
700 Belgische bedevaarders hebben een
bezoek gebracht aan de begraafplaats te
Shorncliffe, bij Folkestone, bij gelegen
heid der inwijding der borstbeelden van
Koning Albert en Koningin Elisabeth.
Te Shorncliffe zijn talrijke Belgen be
graven, die aldaar tijdens den wereldoor
log zijn overleden.
Ónze landgenooten werden bij hun aan
komst verwelkomd door den Engelschen
Minister van Openbare Werken, door
den Belgische Militaire-Geattacheerde te
Londen en door Generaal Willan,
Baron van Zuylen van Nijevelt. die tij
dens den oorlog Belgisch Militair Bevel
hebber te Folkestone was, hield een aan
spraak op de begraafplaats en vervolgens
overhandigde Mevr. Bové, uit Bergen, den
Burgemeester van Folkestone, een kistje,
waarin aarde van de Engelsche begraaf
plaats te Bergen was gesloten. Na de
plechtigheid legden de Belgische Bede
vaarders bloemen aan het oorlogsgcdenk-
tceken te Folkestone neer.
Jp'
mm
Esn overeenkomst getroffen tusschen de
tfaosche en Belgische regeering werd als
Volgt bepaald door hun vertegenwoor
digers te Brussel, cm het statuut vast te
stellen voor de arbeiders der beide landen.
Hieruit blijkt dat het statuut tot her
nieuwing der grenskaarten op volgende
Wijze werd vastgesteld.
Deze kaarten zullen geldig zijn voor een
termijn van drie jaar. De grensarbeiders,
te als dusdanig in Frankrijk aan den
arbeid, waren vóór 31 December 1925, en
d'e in het bezit zij van een kaart, ver-
Vallen op 1 Juni 1937, zullen hun kaart,
Automatisch vernieuwd krijgen, zelfs zoo
öj werkloos zijn.
De grensarbeiders die minstens 6 jaar
üi Frankrijk werkzaam zijn op den datum
Van het vervallen hunner kaart en waar-
Van de vernieuwing der kaart is aan
gevraagd, zullen deze vernieuwing be
amen voor een normaal termijn. Zij die
°P dien datum aan het werk waren, krij-
jra automatisch een nieuwe kaart. Zij
V-i op dien datum werkloos waren, moeten
takel dan de vernieuwing der kaart aan
jagen, walmeer zij terug werk hebben
Avonden. Hun kaart zal hun toegezonden
gorden, zonder dat zij een aanvraag doen,
Judien er tusschen den datum van het
Avfiin hunner werkloosheid en dezen van
te terug werk vinden geen tijdverloop ver
breken is van langer dan 6 maanden.
De grensarbeiders, die minder dan zes
•taanden gewerkt hebben in Frankrijk,
Aullen op denzslfden voet gesteld worden
Ws de grensarbeiders die slechts zes
"aanden in Frankrijk wrkzaam zijn.
svensarbeidm, die minder dan zes
maanden in Frankrijk werken hebben
geen recht op de automatische vernieu
wing hunner kaart. De vernieuwing der
kaarten zal afhangen van de noodzakelijk
heid der werkkrachten «n van den aard
van het vak.
De aanvraag door de grensarbeiders, die
niet aan den landbouw werkzaam zijn en
die strekt tot het veranderen van stiel, zal
gunstig worden aangenomen, indien zij
het recht hebben op de vernieuwing van
hun kaart.
Hetzelfde geldt voor de landbouwarbei-
ders, die in princiep recht hebben op de
vernieuwing hunner kaart, indien zij kun
nen bewijzen dat zij in Frankrijk hun
thans aangevraagden sael hebben uitge
voerd gedurende vier jaar. De tijd onder
de wapens, doorgebracht voor het volbren
gen van den militairen dienstplicht, zal
niet worden beschouwd als een onderbre
king van het werk in Frankrijk, op voor
waarde dat het werk in dit land worde
hervat, ten minste zestig dagen na de vrij
stelling.
Voor de grensarbeiders die vroeger het
Fransch grondgebied bewoonden, zal voor
het berekenen van den duur van den ar
beid, gelet worden op den tijd dat zij als
inwoners in Frankrijk hebben gewerkt,
doch deze arbeiders moeten hun kaart
verkregen hebben, binnen de dertig dagen
hunner aankomst in de Belgische grens
zone; zij zullen moeten bewijzen dat zij
hun woonplaats in België hebben gekozen
vóór 1 Juli 1935.
Voor de oud-strijders sullen deze maat-
regsien in. zeer breeden ea welwilknden
zin worden toegepast.
DE PI.ECHTIGHEID AAN HET MONUMENT
DE LEDEN DER REGEERING BE
REIKEN EEN AKKOORD OVER
HET VERSLAG VAN MINISTER DE
MAN NOPENS DE NATIONALE BANK
Sedert enkelen tijd was dus beloofd dat
de Regeering een volledig verslag zou uit
brengen over de feiten welke gebeurd zijn
in den schoot der Nationale Eank en wel
ke algemeen voorgesteld worden met de
woorden: Het Schandaal der Nationale
Bank
Einde verleden week was het verslag
van H. Minister De Man klaar geraakt en
Vrijdag 27 Oogst vergaderde de kabinets
raad om dit te bespreken.
De HH. Ministers kwamen bijeen te 3 u.
namiddag en de vergadering duurde tot
8 uur. Te 9 uur werd de vergadering her
nomen en volgehouden tot laat in den
avond. Naar het blijkt waren alle leden
het verre van eens over alle bepalingen
van hst verslag en talrijke wijzigingen
moesten eraan gebracht worden. Dit was
dan ook de oorzaak dat het verslag enkel
den Zaterdag kon medegedeeld worden,
aan de Pers.
HET VERSLAG VAN DEN
MINISTER VAN FINANCIEN
Het verslag van den Minister van Fi
nanciën over de feiten van de Nationale
Bank is een zeer lijvig dokument wat ons
in de onmogelijkheid stelt het over te
drukken.
Eerst wordt erin aangehaald welke de
oorzaken van ontstaan zijn van dit ver
slag en hos het opgesteld werd, ten einde
klaarheid te brengen.
Na die inleiding wordt het verslag in
verscheidene punten van bespreking in
gedeeld:
1. - Het vacant-zijn van den post van
vice-gouverneur;
2. - De emolumenten van het Bestuur;
3. - De Interventies van de Regeering.
Deze punten worden uitvoerig bespro
ken. Tot slot van het verslag hebben wij
dan het besluit dat luidt als volgt
In hun vergadering van 20 Augustus 11.
zijn de Ministers van oordeel geweest dat,
ten overstaan van de feiten en de conclu-
siën die in dit rapport zijn vervat, de Re
geering, door de zooeven opgesomde posi
tieve maatregelen te nemen, haar gan-
schen plicht heeft gedaan. Op de vraag
of zij bovendien persoonlijke sancties
moest treffen, werd eenparig in ontken-
nenden zin geantwoord.
Zoo wij de zaken tot hun juiste verhou
ding terugbrengen, komt het ons voor dat,
volgens de wet, de statuten en de regel
matige beslissingen der. leidende organis
men van de Nationale Bank van België,
er geen inbreuk is geweest en dat, ten op
zichte van de persoonskwesties, een tus
schenkomst van de Regeering in de huis
houdelijke zaken der N.B3. dus niet zou
gewettigd zijn.
De beschouwingen die gelden voor den
Gouverneur, gelden met des te meer
kracht voor de andere leden van het öe-
stuurscomité wier bemoeiing in de zaak
der in 1935-1936-1987 verdeelde emolu
menten duidelijk ondergeschikt is geweest,
en die des te minder redenen hadden om
te gelooven dat hun goede trouw in twij
fel zou kunnen worden getrokken daar,
gedurende dat tijdperk, hun emolumenten
feitelijk geen ongewone verhooging hebben
ondergaan.
Kortom, had de regeering geoordeeld
dat de wet en de billijkheid persoonlijke
sancties vergden of wettigden, dan zou zij
niet geaarzeld hebben die te treffen. In
dien zij het niet heeft gedaan, dan is het
omdat zij van meening was, na onderzoek
van de toestanden in den geest van ob
jectiviteit en kalmte waaraan zij moet ge
trouw blijven, dat de hooger aangehaalde
positieve maatregelen en constructieve
hervormingen volstaan ten opzichte van
de wet waarbij' de verantwoordelijkheid
van de regeering tegenover de N.B.B.
wordt vastgesteld.
De heftigheid van de driften, aange
vuurd door polemieken die vaak andere
doeleinden dan het welzijn van onze in
stellingen nastreven, zou de regeering er
niet toe kunnen leiden, door overmaat van
strengheid onrechtvaardige beslissingen te
treffen, evenmin zouden overwegingen die
aan het algemeen belang vreemd zijn haar
ertoe kunnen brengen minder krachtda
dig te zijn wanneer het er om gaat objec
tieve maatregelen te nemen cm de instel
lingen die dit algemeen belang dienen te
versterken.
In alle bladen werd dit verslag uit
voerig besproken en algemeen is men van
oordeel dat het ten slotte maar weinig
opheldering heeft gebracht, maar eerder
teleurstelling.
VERKLARINGEN VAN
EERSTE-MINI5TER VAN ZEELAND.
HET ONTVANGEN GELD IN 1934.
Door het weekblad Cassandra en het
dagblad La Nation Beigewerd Heer
Van Zeeland ervan beschuldigd, bij zijn
terugkeer in de Nationale Bank in 1934,
nadat hij Minister zonder portefeuille was
geweest, zijn volledige weddevergoeding
zou hebben getrokken.
In o L'Indépendance Beige van Zater
dag heeft de H. Van Zeeland, die steeds
heeft verklaard geen vergoeding te heb
ben ontvangen voor de maanden tijdens
dewelke hij Minister is geweest in het jaar
1934, thans medegedeeld dat toen hij te
rug in de Nationale Bank kwam in No
vember 1934 hij een zekere som heeft ge
trokken uit het gemeenschappelijk
fonds van de bestuurders der bank, maar
geen wedde heeft ontvangen. Heer Van
Zeeland noemde geen bedragen. De Brus-
selsche bladen zeggen. 330.090 fr.
Naar de Heer Van Zeeland hooren de
bedragen van dat gemeenschappelijk
fonds persoonlijk toe aan de bestuurders
en kan een uitbetaling uit dit fonds niet
aanzien worden als een weddevergoeding
of dergelijke.
MINISTER DE MAN BEVEELT EEN
AANVULLEND ONDERZOEK
Pas was het verslag der Regeering be
kend gemaakt alsmede de bovenaangehaal
de verklaring van den Heer Van Zeeland
alswanneer een redacteur van Le Peu-
ple u den H. De Man, Minister van Finan
ciën, er om nadere inlichtingen over vroeg.
Na eerst te hebben verklaard dat hij
graag eens wat rust zou genieten en liefst
aan wat anders zou denkan dan aan de
mysteries van het reglement der bezol
diging in de Nationale Bankmerkte de
Minister op dat geen tegenstrijdigheid be
stond tusschen zijn verslag en. de verkla
ring van den H. Van Zeeland. In zijn ver
slag verklaart de Minister dat de H. Van
Zeeland geen wedde heeft getrokken tij
dens zijn ministerschap. Het uitbetalen uit
een bijzonder fonds is geen wedde en ae
uitbetalingen uit dit fonds bleven buiten
zijn onderzoek.
Niettemin heeft de H. De Man, ook naar
aanleiding met wat verklaard werd tijdens
de vergaderingen der aandeelhouders der
Nationale Bank, een aanvullend onder
zoek bevolen.
WOELIGE VERGADERINC
VAN DE AANDEELHOT
DER NATIONALE BA.'
Maandag 11. had een buitenge v ome ver
gadering van de aandeelhouders der Na
tionale Bank plaats te Brosse'. De politie
was er bijgehaald om de orde te hand
haven en op straat, ïonj de gebouwen
waar de vergadering gc-houden werd, alle
herrie te vermijden. Zoo kwam hét dat de
VI. Nat. Senator Van Dieren, die de beve
len van de politie niet stipt volgde, inge
rekend werd. Hij werd nadien terug in
vrijheid gesteld om aanwezig te zijn op de
vergadering.
Op de buitengewone vergadering moes
ten de voorgestelde wijzigingen aan de
statuten van de Nationale Bank bespro
ken worden. Alhoewel een meerderheid
aanwezig was ten voordeele van de be-
jfreerders der Bank, kon het optreden van
ade HH. Van Diéren, Degrelle, Beeckman,
ienz. verkrijgen dat alle. wijzigingen punt
jvoor punt zouden besproken worden. Ieder
punt lokte een heftige bespreking uit als
ook talrijke verwijten aan het adres van
het Bestuur der Nationale Bank, maar alle
besproken punten werden toch aangeno
men. Een gansdhe reeks amendementen
van de Bank moesten evenwel ingetrok
ken worden daar de neerlegging ervan niet
wettelijk was geschied.
De beraadslagingen duurden tot den
avond. De buitengewone zitting werd dan
geschorst en de gewone open verklaard.
De buitengewone zou voortgezet worden
den V/oensdag en de gewone den Don
derdag.
Tijdens de vergadering werd ook het
ontslag van Minister De Man gemeld en
nadien gelogenstraft.
Op de straat poogden de Rexisten te
manifesteeren wat verhinderd werd door
de politie. Talrijk waren diegene die voor
een korten tijd werden ingerekend.
BREUK TUSSCHEN DEN EERSTEN
MINISTER EN DEN MINISTER VAN
FINANCIEN. EEN REGEERINGSCRI-
SIS OP EEN NIPPERTJE VERMEDEN.
KAMER EN SENAAT BIJEENGE
ROEPEN.
De verklaringen van den H. Van Zee
land nopens het geld c'at hij getrokken
heeft uit het «gemeenschappelijk fonds»,
wat niet vermeld staat in het verslag van
den H. De Man, heeft een breuk teweeg
gebracht tusschen den H. Van Zeeland en
H. De Man.
Maandag reeds werd gemeld dat H. De
Man ontslag nam. Dit bericht werd na
dien gelogenstraft.
In den nacht van Map "dag op Dinsdag
had H. Van Zeeland een langdurige expli
catie met den H. De Man. Zij duurde tot
Dinsdag morgen te 2 uur. Na dit uur had
de Eerste-Minister dan nc-g een onder
houd met den H. Minister Merlot, dit tot
3 uur.
Deze gesprekken leidden tot eenige ont
spanning en officieelnam de Minister
van Financiën geen ontslag.
Dinsdag morgen werden de besprekin
gen weer druk ingezet en de Katholieke
Ministers werden op de hoogte gebracht
van den 'toestand.
Intusschen bleek het dat de gesprekken
die den H. Van Zeeland had gevoerd ook
tot doel hadden middelen te vinden cm
de openbare meening wat te bedaren en
dat hierom het inzicht opgeworpen werd
het Parlement bijeen te roepen.
Dinsdag middag werden ook afgevaar
digden van het Blok der Katholieken ont
vangen door den Eersten-Minister. Alle
Ministers die op verlof waren werden in
der haast geroepen naar Brussel.
De Liberalen beraadslaagden eveneens
cn eischten ook de bijeenroeping van het
Parlement.
Dinsdag namiddag, van 3 tot 6 uur,
werd een kabinetsraad gehouden. Ten
slotte werd het besluit van den raad ken
baar gemaakt; aan den Koning zou voor
gesteld worden Kamer en Senaat bijeen
te roepen. De Eerste-Minister eenerzijds
zou een verklaring afleggen tijdens de
vergadering ais antwoord op de aantijgin
gen welke hem ten laste werden gelegd,
wijl anderzijds II. De Man verschillende
aanvullende bijzonderheden over zijn ver
slag zou mededeelen. De Regeering zou
aan het Parlement vragen haar houding
goed te keuren.
De vaststdling van de dagen va.n bij
eenkomst van beide Wetgevende Kamers
hangt af van de Voorzitters Van Kamer
en Senaat. Naar alle waarschijnlijkheid
zal de Kamer vergaderen op Dinsdag e, k.
en den Senaat op Donderdag e. k.
Een Regeeringscrisis werd dus vermeden.
Alles valt nu af te wachten van de hou
ding welke Kamer en Senaat zullen aan
nemen tegenover den H. Van Zeeland en
de Regeering.
IN DE NATIONALE BANK.
DE BUITENGEWONE VERGADERING
HERNOMEN OP WOENSDAG LL.
Woensdag werd de buitengewone verga
dering der aandeelhouders van de Natio
nale Bank hernomen. Hr Franck, voorzit
ter der Bank, poogde de spreektijden te
beperken. Er steeg een geweldige tegen
kanting tegen dit voorstel, en alle artikels
welke nog te bespreken vielen werden een
voor een te berde gebracht. Weer waren
de HH. Van Dieren en Degrelle de heftig-
sten in de oppositie. Op zeker oogenblik
verweet H. Degrelle den H. Van Dieren te
veel de aandacht op zich zelf te trekken
en dat hij aldus de Rexisten deed verge
ten. H. Degrelle werd spoedig op zijn
plaats gezet door den H. Van Dieren.
Herhaalde malen stond cïe vergadering
op stelten maar alle voorgestelde artikels
werden toch aangenomen met een groote
meerderheid. Er werd ook besloten een
vierden bestuurder bij de Nationale Bank
te benoemen.
Als vierde gouverneur wenschte de Na
tionale Bank den Heer Georges Janssen
aan te stellen, voorzitter van de Bank-
kemmissie.
Woensdag avond was de bespreking van
alle artikels nog niet gedaan en werd de
vergadering geschorst, zonder dat de H.
Janssen werd benoemd. De buitengewone
vergadering zal voortgezet worden Vrij
dag en de gewone den Donderdag.
DE BIJEENROEPING DER KAMERS
Het Koninklijk Besluit tot bijeenroeping
der Wetgevende Kamers in buitengewone
zittijd, is waarschijnlijk verschenen in het
Staatsblad van Vrijdag. De Kamer zal
worden bijeengeroepen op Dinsdag mid
dag en de Senaat Donderdag middag.
POLITIEKE BERAADSLAGINGEN
Woensdag werden de politieke beraad
slagingen over het geval der Nationale
ZIE VERVOLG HIERNEVENS.
Kleine berichten per regel 1,25 fr. -g
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Berichten op l8 bi, ner regel 5.fr. g
Berichten op 28 bl. per regel 2.50 fr.
Berichten op 38 bl. per regel 1.50 fr. j=
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. g
Te herhalen aankondigingen:
oriis op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en g
moeten tegen den Woensdag avond g
ingezonden worden. Kleine be- g
j richten tegen den Donderdag noen. üt
Vanaf Maandag 20 September tot 23
Oktober eerstkomende (Zaterdagen til
Zondagen uitgenomen), kunnen de jonge
lingen, die vanaf Oktober aanstaande <le
lessen der Universiteit wenschen te vol
gen, hunne inschrijving nemen in <le Uni-
versiteitshalle, Kraekenstraat, 4, van 10
tot 12 uur en van 15 tot 16 uur.
Zij worden verzocht geen huurcontract
voor kwartier te onderteekenen zonder
voorafgaande toelating, overeenkomstig
artikel 21 van het Algemeen Reglement
der Universiteit.
De studenten die bij burgers hun intrek
nemen, moeten, vooraleer een kamer te
huren, aan den Onder-Rektor der Univer
siteit den naam, het beroep en het adres
(s.raat en nummer) der personen, hij wie
zij wenschen in te wonen, opgeven.
Na 10 November worden de kosten van
de inschrijving of van de opneming op
de lijsten verdubheid voor degenen die
zich zonder wettigs reden te iaat aan
melden. Na -nzelf (en datum en zonder
dezelfde wettige reden, worden de stu
denten die tijdens een der vorige school
jaren ingeschreven waren, niet meer op
de lijsten opgenomen.
N. B. De bureelen gevestigd in de
Universiteitslialle, zullen, ter gelegenheid
van de Leuvensche gemeentefeesten, ge
sloten blijven van 6 tot 14 September.
BaaBBHBEMSa£DQ£I!ieaE>aBSaEKI
Bank voortgezet, ook in het Kabinet van
den Eersten-Minister.
De Parlementaire Rechterzijden worden
ook bijeengeroepen voor Dinsdagmorgen
aanstaande.
De Socialistische Partijraad vergaderde
eveneens om de feiten der Nationale Bank
te bespreken. Het schandelijk stelsel der
Bank werd er gelaakt en H. De Man, Mi
nister van Financiën, verklaarde dat den
spaarpotder Nationale Bank, ten min
ste wat er nog in overblijft, terug naar de
Bank moet gaan.
De Liberale Linkerzijden van Kamer en
Senaat vergaderden ook. Er werd besloten
een afwaehter.de houding aan t« nemen.
DT GEWONE VERGADERING DER
AANDEELHOUDERS
VAN DE NATIONALE BANK.
ÜEN BEROERDE ZITTING.
De gewone vergadering der aandeelhou-
d;rs van cte Nationale Bank, welke door
ging op Donderdag, was uiterst beroerd,
steeds door het optreden van de HH. Van
Dieren en Degrelle.
Eerst verstrekte de H. Franck, gouver
neur van de Bank, uitleg over de Bar-
matzaken». Hij zette uiteen hoe aan de
zaak Goldzieher en Penso. dis voor den
oorlog reeds tot het disconto toegelaten
werd, geld in disconto werd gegeven in
1929 en volgende jaren., tvenais aan de
Noorderbank Het is enkel op het laat
ste van het bestaan van beide banken dat
de H. Barmat, esn loensch financier, is
tusschsngekomsn. Toen deze man optrad
was het kwaad gesticht, zegt verder de
H. Franck. De Nationale Bank was alsdan
verbonden voor ongeveer 27 miliioen met
die banken. Gezien de alsdan hterschende
financies le ontreddering en om te belet
ten dat nog banken zouden springen, wer
den nog enkele bedragen tegen volle waar
borgen verleend. De Nationale Bank heeft
dan geëischt dat beide banken zouden ge-
likwideerd worden, wat gebeurd is. De Na
tionale Bank heeft het verlies tot een mi
nimum kunnen herleiden. De Nationale
Bank werd bedrogen.
H. Degrelle hield dan een rekwisitorium
nopens de emolument,en en het gemeen
schappelijk fends». Hij stelde ook de
vraag of de fiskale taxes op de uitgekeer
de sommen werden betaald.
H. Franck bevestigde vervolgens dat .het
juist is dat de bedragen der zitpenningen
voor censoren, niet uit te betalen om
dat er censoren afwezig waren, cf voor de
zittingen welke geen plaats hadden, of
niet uitbetaald werden door overlijden van
censoren, toch werden gestort in het ge
meenschappelijk fondsen dus verdeeld
aan gouverneurs en bestuurders. Dit se
dert 1927.
Daze bekentenis lokte een heftig verzet
uit van wega een aantal aandeelhouders
en werd gevolgd door een uitval van den
H. Degrelle omtrent het geval Barmat
Hij vroeg waarom, toen er bestatigd werd
dat valsche wissels werden ingediend, de
Prokureur des Kor.ings niet werd verwit
tigd. Hij eischte het heengaan van den
H. Franck. Nog een aantal aandeelhouders
verzochten dsn H. Franck ontslag te ne
men om een einde te stellen aan den slag
die de Bank zoo zwaar treft.
DE NAMIDDAGZITTING
werd dan nog meer bewogen dan deze van
den voormiddag.
H. Franck gaf uitleg over het zooge
naamd «gemeenschappelijk fonds». Naar
den H. Franck was het forfaitair bedrag
van dit fonds vóór den oorlog 6 miliioen
frank, en thans 3.590.091) fr. Gouverneur,
vice-gouverneur en bestuurders worden
vergoed uit dit fonds. Hun loon bestaat
uit een vaste wedde en beweeglijke be
dragen. Dit fonds behoort toe aan Gou
verneurs en bestuurders. Nog betoogde Hr
Franck, dat in 1914, toen de bestuurder De
Landtsheere werd afgezet, zijn weddebe-
dragen verdeeld werden onder de andere
bestuurders.
Dit lokte andermaal herrie uit bij een
ttantal aandeelhouders en die bewerking
werd als krapuleus betiteld.
M. Franck somde dan d-e bedragen op
welke de H. Van Zeeland heeft getrokken
in 1934 uit dit «gemeenschappelijk fonds
H. Franck verklaarde daarbij dat dat geen
wedde was, maar emolumenten of ajn
aandeel in het geschapen fonds. Op 12
Juni 1D34, enkele dagen nadat H. Van
Zeeland minister werd, trok hij uit be
doeld fonds ÏOO.OCO fr. Op 22 November
1936, bij zijn terugkeer in de Banik, ont
ving hij nog 50.000 fr. en toen in April
1935 H. Van Zeeland voor goed de Na
tionale Bank verliet, werd uit onverdeeld
heid getreden in zake het gemeenschap
pelijk fonds en ontving hij 180.030 fr.
Nogmaals ontstond herrie en heftige
redetwisting en de H. Franck werd nog
maals verzocht heen. te gaan, wat hij
weigerde.
Op zeker oogenblik eischte een aandeel
houder dat het woord zou ontnomen wor
den aan der. H. Degrelle. H. Franck deed
zulks, maar alsdan begon de herrie voor
goed. Een groep aandeelhouders 'bedreig
den II. Franck zelf 'buiten te werpen zoo
hij de Rexleider niet zou laten uitspre
ken; het dreigde tot handtastelijkheden
te komen, tot H. Degrelle terug het woord
verkreeg.
Door de leiders-oppositie, H.H. Van Die.
ren, Degrelle, Beeckman. Weyns, enz,
werden voorstellen ingediend om een ge
ding in te spannen tegen de H.H. Franck
en consoorten. Deze voorstellen werden,
verworpen met 239 stemmen tegen 33 voor
en 28 onthoudingen. Een voorstel tot ver
zoek aan den Koning om den H. Francs
af te zetten, onderging zelfde lot.
Na het stemmen over benoemingen van
censoren en regenten werd. de vergader,
dan geheven.