Overzicht van de streek van Poperinghe in de Oude tijden
WO PAS AR AN 8
De Spaansclie athleten van de Antwerpsche Olympiade zljri
nog altijd de Spaansche gren» niet gepasseerd.
DE MAALBOOT «PRINS AL-
BERT WORDT OP DE PROEF
GESTELD
EEN YACHT VERMIST
ZES PERSONEN VERGIFTIGD
TE GELUWE
EEN TRIBUNE STORT IN
TE KEULEN
EEN AMERIKAANSCH DOKTER
DOODT ZIJN ZOON
DIE ONGENEESBAAR WAS
«1 C
GEVAARLIJK OORLOGSTUIG OPGEPIKT TE ZEEBRUGGE
00(1 hcht om voor het gevaar te waar-
DE AUTOSNELWEG
BRUSSEL-OOSTENDE
DE HAAIEN
AAN DE SCHOTSCHE KUST
GROENE PUIT I
Kabbelend babbelt de beek,
EEN STOUTMOEDIGE
AANSLAG
OP EEN SPAANSCHE DUIK.
BOOT IN DE HAVEN VAN
BREST
EEN MAN VALT VAN DEN
- EIFELTOREN TE PARIJS
DOODELIJK MOTORONGEVAL
TE CASSEL
«bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
DRAMATISCH VOORVAL AAN
BOORD VAN DE PRINS BAU-
DEWIJN
NIEUWE FRANSCHE POSTZEGELS
ZWARE ONTPLOFFING
TE ALGIERS
OFFERBLOK OPENGEBROKEN
IN DE KERK VAN HARELBEKE
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
VERWOESTE GEWESTEN 1923
TREKKING DER
BINNENLANDSCHE LEENING
1933
Mi Mft?$ rnescar gewond
te MecheKon
AANBESTEDINGEN
BOEKENNIEUWS
HET SMOKKELEN VAN TABAK
Waarachtig, onze socialisten hebben
geinig geluk met hunne Spaansche ka
meraden, schrijft onze confrater I/Écho
jdil Soir».
V 'Men zal zich de formidabele reklaam
ferinneren die zij, naar aanleiding der
II» Olympiade speciaal gemaakt hebben
ivoor de Spaansche athleten, die voor
eenige dagen het front in Spanje verlaten
ijiadden, om eens te laten zien wat klep
pers de zuiycre verdedigers der demo
cratie waren.
Een week lang wijdden de socialistische
bladen artikelèn aan die dapperen, die
[ginder in de «door het Fascisme» gestich
te hel streden tegen de benden van Fran-
to, en die de wapens niet zouden neer-
j leggen of «het Fascistisch monster» moest
I verpletterd zijn 11
I JS,ij de aankomst dezer helden werden
al de socialisten opgetrommeld om de
ribde broedersin en buiten de statie
triomfantelijk te ontvangen.
■De «Internationale» daverde onder de
gewelven van het statiegebouw, dat de
ruiten ervan kletterden en mannen, vrou
wen, kinderen, tot zuigelingen toe, staken
it gebalde vuist uit, onder den roep van:
Noi parasan I Ze komen er niet door!
En nog was het niet genoeg, want daags
na de aankomst kloegen de socialistische
bladen dat er er veel te weinig kameraden
waren opgekomen om den broedergroet
te brengen.
Een^ week lang kon men de portretten
vaii die dapperen in alle posen bewonde
ren en den dag van het vertrek was het
onvergetelijk en roerend.
.Dan was het te Deurne te doen en daar
was dan eau grootsche betooging inge
richt om afscheid te nemen van de kame
raden, die tterug naar de wapens gingen
grijpen en zbncler verwijl de Fascisten uit
rtpublikeins^h Snanje gingen verjagen en
den vrijen socialistischen Staat naar het
ovetïbeeld van Sovjet-Rusland gingen her-
itéllen.
Zé werdep op de schouders gedragen,
se werden bnifaelsd; men stortte tranen
Van bewondering bij 't zicht van die jonge
athleten dié. enkel gehoor gevend aan
iBsag&BEfeHQSüa&BHZSBaBESiaBaBEzairsBsaaazaxiEiSEiazBBasaBssiBa
hunne gehechtheid aan atitl-fascistSsch
ideaal en hunne liefde voor de democratie,
ginder den dood gingen trotseeren.
Een laatste Internationale een laat»
ste gebalde vuist, een laatste No pasa-
ranl» en ze waren weg; en nog altijd
sprak men ervan in de socialistische ge
zinnen; met angst dacht men aan hun
lot en verbeidde men nieuws, want zij
hadden beloofd het onmiddellijk te laten
weten als zij terug Spanje vrij gevochten
hadden.
No paiaran! De jonge Spaansche athle
ten van de III9 Arbeiders Olympiade die
dezen kreet zoo dapper uitgalmden, heb
ben woord gehouden. Zij zijn niet gepas
seerd. 't Is te zeggen, zij zijn de... Spaan
sche grens niet meer gepasseerd!
De Nationale Raad van Valencia heeft
een mededeeling laten verschijnen waarin
onze rooda sportlui tamelijk hardhandig
worden aangepakt omdat zij van de Ar
beider s Olympiade van Antwerpen gebruik
hebben gemaakt om in het buitenland ta
blijven1
Een slechts 13 op zijn 'eentje terugge-
keerd.
Maar de mededeeling wijst er op dat
de roode regeering het noodige zal doen
opdat deze «lafaards» Spanje in den
steek lieten, nooit in h buitenland wets-
persoonlijkheid zouden verkrijgen. De Na
tionale Raad onderzoekt de verantwoor
delijkheid der Belgische inrichters en
dringt aan opdat de roode organismen van
alle landen maatregelen zouden nemen te
gen de vluchtelingen.
No pasaranl Ta, ja, liet uitschreeuwen,
vèr van het gevaar, lijkt veten verkies
lijker dan het woord met den daad te
bezegelen.
De zaak is nu maar, hoè gaan De
Volksgazet», «Vooruit», Le Peuple» en
«Voor Allen» dat inkleeden om de so
cialistische eer ongerept te houden?
't Zal moeilijk gaan, maar ge zult zien,
ze zullen er wel iets op vinden.
En «Voor_ Allen» heeft dat aan zijn
lezers nog niet durven mededeelen.
De onlangs nieuwgebouwde maalboot
iPrins Albert» heeft op 16 September
Hoboken verlatsn en heeft volle zee ge
kozen. Met de boot werden proefnemin-
en gedaan in de Noordzee, en trok naar
«lende.
De nieuwe maalboot toont weinig ver
schil met de «Prins Baud&wijn». Men :'s
erin geslaagd de trillingen die waargeno
men worden op deze laatste op een m.'ni-
inuift te brengen voor de Prins Albert
Naar verluidt zou de nieuwe boot reeds
ïljn eerste overvaart doen met Maandag
Oktcbsr.
Over enkele weken werd het zeil-wed-
NA HET ETEN VAN INGELEGDE
VISCH
De gemeente werd in rep en roer ge
steld, wegens enkele vergiftigingsgevallen,
welke alhier plaats grepen ten huize van
werkgever M. Van de Guchte.
Enkele ur.n na het middageten Is de
werkgever, welke aan tafel had gezeten,
in gezelschap van zijn kinderen, Roger,
Rosa en Julia, alsmede Joris en Jeroom
Verbrugghe, zijn twee werklieden, onwel
geworden. Buiten hevige buikkrampen
moest Van de Guchte, niets anders doen
dan ophoudelijk braken, wijl zijn tafel-
genooten, weldra ook door dezelfde ver
schijnselen aangetast werden. Daar Joris
Verbrugghe, die naar het veld was getrok
ken met een gespan, maar niet opdaagde,
ging men zien en vond men hem uitge-
itrijdyaeht Endeavour IIvan den En- strekt nevens zijn paarden liggen, door
gelsche zeiler Sopwith, naar Amerika ge- dewelke hij ieder oogenblik had kunnen
jHeept om er deel te nemen aan een wtd- 1 vertrappeld worden.
IStrijd. Tijdens de overvaart daagde eer. j Geneesheer Defevsr, uit Beselare, die
tware storm op en de Endeavour IIj dringend ter plaatse werd geroepen ver-
Werd losgeslagen van zijn sleepboot. Se- zorgde de zes slachtoffers, welke allen bed-
dert bleef men zonder nieuws van de boot legerig zijn. De arts stelde verschijnselen
die bemand was door de kapitein met
18 koppen.
IIS8SSESSB91BEE3BBBBBBSBB9BSB
Bij een parade die ter gelegenheid van
troepenmanoeuvers gehouden werd te
Keulen, stortte een tribune in op hst
«ogenblik dat alle-tceschouwers zich neer
zetten na den nazi-groet te hebben ge
bracht. Alsdan bevonden zich ongeveer
6.000 personen op de tribune. Talrijke lie
den werden min of meer gekwetst. Onder
de gewonden bevond zich den Belgischen
Konsul te Keulen, die een been brak.
van vergiftiging vast, en schreef dit toe
aan het nuttigen, tijdens het middageten,
van een doos ingelegde zalm.
Det toestand der slachtoffers zou bevre
digend zijn.
iss^aBSBasQBzasaaaBaBBssssBB
De Amerikaansche geneesheer Guy Pe
terkin heeft in zijn werkkamer zijn eigen
22-jarige zoon gedood, erndat deze, volgens
zijn vaders oordeel, aangetast was door
een ongeneesbare ziekte.
De politie nam de zaak in handen.
Over dulzende en dulzende jaren was
de streelt van Poperinghe diep onder de
zee. Na eene tijdruimte onmogelijk te be
palen trok zij weg; nu dat zij meters dik
ke zandlagen doornaaid van banken ver
steende zeeschelpen en andere zeldzame
zeedieren, als bewijs, van haar voorig be
staan, hoog op onze Züldvlaamsche ber
gen toegespoeld had. De klomp schelpen,
de tanden van haaien en het versteend
binnenste van een monsterzeeslakhuis,
hieronder afgebeeld', zijn onlangs door
■R
Van deze verre tijden dagteekenen zeker
de grafheuvelen, die men ontwaart bij de
Ooppernolle gaande naar Woesten, aan
den .boord der Galgebosschen te Elverdin-
ghe en ln de nabijheid van het Jagershof
te Crombeke. ZIJ gelijken aan kleine mo
lenwallen door 's menschens handen op
gevoerd en hebben gediend om de asch en
eenige stukjes verbrande beenen van
eenen. gewezen romeinschen veldheer te
bedekken. Opzoekingen door de EE. HH.
Pastor Claerhout van Castre en Opde
den zandde!ver aan den Scherpen Berg,
te Locre, ultgedolven en mij beschikt ge
weest.
Volgens deskundigen weinig veranderin
gen nog ln het uitzicht onzer streek, se
dert het aanvangen van het Geslepen
Steenen tijdperk», hetzij ongeveer twaalf
duizend Jaar van hier.
Ten tijde van de Romeinen en mogelijks
vroeger verbond eene baan alleen Cassel
met Oudenburg bij Oostende doorloopende
de streken, waar zes, zeven honderd jaar
later de Franken, onze voorvaders, Steen
voorde, Poperinghe, Vlamertinghe, Elver-
dinghe enz, gingen stichten. Voor hunne
legers gemakkelijker te verplaatsen om
het overmeesterd volk in bedwang te hou
den, werd deze baan door deze invallers,
volgens hunne gewoonte, zeer waarschijn
lijk ln steen geleid, waarvan de minste
overblijfsels niet meer te vinden zijn. Al
leen volgens Alph. Van den Peereboom,
schrijver van de Yprlana, heeft het ge
hucht, Steenstraeteaan den IJzer,
zijnen naam aan deze oude steenen baan
te danken.
K-.'Vj
«AF j&VV 1
US12!CBi33S2SBSaSBB&E3!BaaBQS15Bain3BBgEaBBaS!3BBflBSa3BBBSBBB
De tnuedige bemanning der Z. 21 die het gevaarlijk goedje binnenbracht.
(Tweede van links, Victor Vlietinck, reeder-eigenaar der Z. 21Onderaan,
drijvende naast het schip, de reuzen- torpille.
Maandag 30 Oogst liep in onze Vis-
iclicrshaven liet vaartuig «Z. 21» binnen
'it bracht een vreeselijk moorddadig oor-
logsgoedje met zich mede.
Zondag namiddag, vertelt ons
iteurman Louis »Savcls, waren wij aan
het visschen op een goede zeventig mijlen
benoorden Zeebruggc. Wanneer wij onze
hor aan het inhalen zijn, zien wij plotse
lings een verdacht tuig, af en toe, aan
fe oppervlakte van het water opduiken,
t Was gelijk een roode boeie. Wij be
merkten al spoedig dat het onbekende
big aan onze netten vast lag en dat het
deze deerlijk kapot gescheurd had. Voor-
lichtig trokken wij liet tuig tot ons cn
'telden tot onze groote ontsteltenis vast
dat het een vervaarlijke oorlogstorpille
*as, Met alle voorzichtigheid maakten wij
jr de netten vrij van, bevestigden een
lange lijn met strop achteraan aan het
schroef cn sleepten het ongewenscht
goedje zoover mogelijk achter ons mede.»
Onze foto toont de torpille nevens het
hartuig «Z.21» drijvende binnen de ha-
vtn te Zeebruggc. Wij zijn het vrecselijke
moordtuig van dichtbij gaan bezien, 't Is
t(n wonder van fijn afgewerkte constuc-
he. De torpille is er een der allernieuw
st en dus allergevaarlijkste typen. Een
mto-torpille, 't is te zeggen, een torpille
J'tlke eenvoudig afgeschoten wordt om er
goede richting aan te geven, maar die
'■'di verder op eigen krachten voortbc-
Wegt. Dc torpille weegt verscheidene
«onderden kilos, is meer dan vijf meters
en heeft aan den kop een omvang
hu een meter vijftig. Door den Heer Zee-
"fnimissaris Carlier werd onmiddellijk de
'wlogs-recuperatiedienst van Houthulst
PPgeheld, ten einde het goedje te komen
'ïrgcn, Deze heeren kwamen echter eerst
Jen volgenden dag, zoodat de «Z.21»
dagen en een nacht is moeten blij-
Jïn liggen, voorzien voor roode vlag en
schuwen. Wij vroegen aan een der des
kundigen wat hij over het opgebrachte
stuk dacht. 't Is een zeer gevaarlijk tuig,
zegde hij, en zekers is het de eerste'maal
dat een visschersboot zooiets binnen
brengt, 't Is in elk geval een torpille af
geschoten door de Engelsche marine,
maar die haar doel niet trof cn dus niet
ontplofte». Als bijzonderheid vertelde
deze vakman ons nog dat zoo een tor
pille niet minder dan zooiets van acht
honderdduizend franken kost!
De Z. 21 is niet de torpille naar dc
Mole moeten varen en daar werd het stuk
met de kranen naar boven gehaald en door
dc deskundigen medegenomen, na ou-
schadelijk te zijn gemaakt.
De bemanning der Z. 21 bestaande
uit Louis Savels, Leopold Savels, Frans
De Mey, Karei De Groote en Leopold
Dc Sniedt, verdienen allen lof. Velen zou
den het gevaarlijk ding in zee gelaten
hebben, maar wie zegt welke vreeselijke
ramp het daar misschien nog zou veroor
zaakt hebben. Zij zouden zelfs eene dank
bare belooning, rijkelijk verdienen, zooals
al diegenen die wrakken uit de zee mede
brengen, welke schade berokkenen kun
nen aan de visscherij of de zeevaart in het
algemeen.
Hoeveel kostbare netten zijn er door
ankers al niet verscheurd geworden of
gansch verloren gegaan. Er werd al zoo
dikwijls de aandacht daar cp gevestigd
en 't is tijd dat de regeering iets doet,
om onze visschers schadeloos te stellen.
De Z. 21 door het geval niet deze
torpille, heeft zijn reis moeten afbreken
cn heeft groote schade aan zijn kor. Ree
der Victor Vlietinck zegt ons: «Dat spel
letje kost mij een schade van 4 tot 5000
frank. Wie zal mij die vergoeden
De tijden zijn er in alle geval niet naar
voor de visscherij, om zulke verliezen te
ondergaan.
«BEasEsaBssssanssB
De werken aan de twee vakken van den
autosnelweg 'Brussel-Oosten.de bezuiden
Brugge, die in het begin van dit jaar wer
den aangevangen, zijn al geweldig opge
schoten en, behoudens onvoorziene om
standigheden, is de tijd niet meer verre,
waarop deze weggedeelten in gebruik zul
len kunnen worden gesteld.
Deze twee vakken, zijnde 11 km. van
den eigenlijken autosnelweg, tusschen de
grens der provincie Oost-Vlaanderen en
een punt benoorden Loppem, en 5 km.
van dit punt naar Brugge (t.t.z. de ver
takking die de autobaan met de stad
Brugge moet verbinden) zullen in hun ge
heel 225.000 m2 betónbedekking behelzen,
terwijl 200.000 m3 graafwerken zullen noo-
dig geweest zijn.
Zooals men weet, wordt deze autosnel
weg overal 30 meter breed, met een be
planten middenberm van 4 m. breedte en
twee rijwegen, elk 7 m. breed, ongerekend
rechter- en linkerzijbanen, waarvan de
rechtsche, 1 m. breed, bestemd is als tij
delijke wijkplaats voor de onklaar ge
raakte auto's, derwijze dat het verkeer
nooit geen onderbreking kunne ondervin
den.
De totale lengte van de autobaan Brus-
sel-Oostende zal 110 km. bedragen, on
gerekend de vertakkingen die naar Brug
ge, Gent en Aalst zullen afleiden.
IBBHBBflflflflflBflflBBBBBBBHBBBBBfl
Zooals reeds over een paar weken ge
meld is de zee aan de Schotsche kust op
verscheidene plaatsen onveilig gemaakt
door de tegenwoordigheid van haaien.
Over enkele dagen waren nu drie vis
schers met een jol uitgevaren en zij kon
den een groote haai, Van wel 10 meter
lang, harpoeneeren. De haai stormde ver
der de zee op en sleepe de jol mee. Het
moederschip volgde geheel den dag en de
drie man van de jol moesten afgelost wor
den. Toen had het moedeschip defekt en
moest terug haar haven binnenloopen. In-
tusschen verdween de jol uit het zicht.
Opzoekingen werden dan gedaan en
door een reddingsboot werd de jol met de
drie uitgehongerde en uitgeputte mannen
gevonden. De haai kon niet worden voort
gesleept en een krachtiger boot werd er
op uitgestuurd om den visch te halen.
(Venameüng II. Adriacn).
rlnck, gewezen onderpastor van Poperin
ghe, hebben niets opgeleverd.
De namen ook van De Branderte
Vlamertinghe en De Helleketelte Wa-
tou, moeten plaatsen van lijkverbrandin
gen ln nog vroegere eeuwen herinneren.
Alhoewel de streek van Poperinghe reeds
in de jaren 600 een zeker getal inwoners
telde, waarvan de afgestorvenen volgens
frankisch gebruik ln open veld begraven
waren en dat slechts ln het jaar 800 een
gebod van Karei de Groote de begraving
rond de kerken verplichtte, is het op te
merken, dat tot heden nog geen heidensche
kerkhoven opgedolven zijn. Namen van
landen als: Het Morthof te Westoutre
en Het Cattekerkhofte Kemmel zijn
mij nogthans zeer verdacht. Om alle ver
gissingen te vermijden is het noodig te
weten, dat de Catten eenen germaanschen
volksstam vormden; zij bezetten rond de
jaren 400 het Noorden van Frankrijk en
den nu gsnaamden Catsberg Van daar
deze naam. Moeten insgelijks aan dezelfde
bron verbonden zijnDe Cattestraat en
de gewezen Cattemolente Watou.
i In de jaren 500 tot
V 700 zijn onze streken
p y" verkristend; kapellen
waren gebouwd die
grootendeels de kiem
van een opkomend
dorp gingen worden.
Van kapellen kwam
men tot kerken, waar
van de bergsteenen in
gang, in romaanschen
trant, der kerk van
Reninghelst en van
Watou de jaren 1000-
1100 bedoelen.
Door het stichten te
Poperinghe van Sint
Berbinusklooster en 't
uitbreiden der laken
nijverheid in de jaren
12, 13, 1400 vermeer
derden de betrekkingen
sr.el tusschen de ver-
schillige dorpen.
Nieuwe wegen waren
aangeleid; vlekken, ge
huchten, molens, kas-
teekn rezen uit den
grond. De landkaart
van Nicolaas Visscher,
gedrukt te Amsterdam,
op het laatste van het
Spaansch tijdvak, dus
zeker voor 1677. geeft
een beste overzicht on
zer strrek. De nauw
keurigheid, met de-
walke zij opgesteld is
ln eenen tijd van zoo
moeilijk verkeer, baart
alle verwondering. Ee
ne beschrijving ware
overbodig. Hiernevens
een uittreksel voor Po
peringhe en omliggen
de.
BBS9B3S
De eerste steenweg onzer gouw le te
vinden op «Het Gezicht van Yper» ge-
teekend door den rekenkundige Vedastus
du Ploulch, ook koster te Westoutre en
uitgegeven ten jare 1649, in het Tooneel
der steden der Vereenighde Nederlanden
door J. Blaeu, drukker te Amsterdam. Het
geldt de Caussievan Waesten al Yper
naar Poperinghe. De besteening der
straat van Poperinghe naar Bergen in
1678 begonnen was ln 1684 voltooid. Eeni
ge Jaren later doorgetrokken tot Duinker-
ke was deze steenen verbinding de zee
met de Leye eene der belangrijkste
verbeteringen voor handel en landbouw;
ook lang bleef deze stad een koopliedens-
oord voor Zuid Vlaanderen.
Van ln de diepste tijden waren de beste
landen gezocht en ontgind. Hofsteden wa
ren gebouwd op de laagste plaatsen om
ringd van diepe wallen, moten genaamd,
die tot 'beschutting moesten dienen tegen
de roovers en de wilde dieren. Van deze
eerste hofsteden geen overblijfsels meer
te Poperinghe, buiten meest in het Oos
ten van de stad, ook in de vruchtbaarste
streken, hier en daar eene mote, zooals bij
HH. Jules Soenen, Hri Boone, of eene
half gevulde mote, als bij' Omer Lebbe,
Vr. Wed, Leicher en ginder op de hofste
de van Achille Lobeau, bij de herberg
Spanje; maar .tegenstrijdig met het ge
bruik ln het midden der bosschen nu se
dert den oorlog gereund, eene vierkante-
mote, met droge wallen en goed afgeba-
kenden uitweg. Volgens overleveringen
zouden wij hier met een oud kasteel te
doen hebben; doch het gedacht van be
schutting verandert geenszins.
Vergeten wij ook niet in de stille en
eenzame Gasthuisbosschen ten Zuiden
van Poperinghe De Biermanswalmet
hoornen beplante mote, diepe wallen en
goed bewaarden toegang. Doch de overle
vering bij het volk van een kasteel, dat
daar verzwolgen is en de schrik voor ver
keer, die daar 's nachts den voorbij trek
ker 'bevangt, doen mij dezen geheimvollen
wal aan het gedacht van den «Helleke
tel verbinden. Het is immers bekend, dat
in de diepe eeuwen eene plaats voor
lijkenverbranding gemeenlijk gepaard
ging met het bestaan van eenen naburi-
gen put, zonderling van naam en gevreesd
voor heksen- en nekkersverkeer.
De oudste hofstede, die hedendaags nog
te Poperinghe bestaat, is deze van Marcel
Ingelaere, bij Abeele-Statie. Zij dagtee-
kent van rond de 1550. Immers in een
stuk eikenhout boven de ingangdeur,
staat in gothieksche letters gebeiteld:
Jezus Mariaen half leesbaar 15. Dit
gesnljdsel vergeleken met het onderste
woeste Invallen der Noordmannen hadden
de vorsten verplicht steun te zoeken, zoo
wel te lijve als te peerde, bij de dapperste
hunner mannen. In dezen zin schonken
zij hun, als leen, een gedeelte land, dat zij
erfachtig tonnen overzetten. Die man
nen wierden ridders en hunne afstamme
lingen edellieden. De eerste leenheeren
leenden aan anderen en zoo kwam voor
den dag die zworm van leenen en onder
leeners, waarvan de houders heeren waren
en de landen, waar zij hunne macht uit
oefenden, hunne heerlijkhede wierd. Bul
ten de talrijke voorrechten, die zij beza
ten, hadden zij dit van te malen. Van
daar te Reninghelst De Kasteelemolen
de molen van den kasteelheer op het
einde van den laatsten oorlog geveld. Het
zelfde geldt voor den gewezen Leenemo-
len» de molen van den leenheer,
waarvan hieronder spraak.
De volgende namen doen ons nog dit
Oud Bewindherdenken, te
POPERINGHE: 't Oost en West Zwijn-
land; De Groote Heerlijkhede de Vox-
vrie; Da Ooppernolle. Opzoekingen van
den Heer Fiers leveren nog het bestaan
in 1706 der Heerlijkhede de Pontpe
pers». zij bezat hoog- middel- en neder-
gerecht. De Leene miek er van deel en
was misschien de Hoofdzetel.
VLAMERTINGHE: Het Legheregoed;
Crommenelst; Houtte.
RENINGELST: De Clytte; Zandberg.
WATOU: De Cortewilde; De Douvrle.
PROVEN: 't Couthof, waar in de nabij
heid het hedendaagsch metselwerk De
Galge zijne voorig® macht herdenkt.
Uitgestrekte, donkere bosschen, van drie
tot vier kilometers diep omsingelden Po
peringhe van St Janscappelle tot aan den
Bosseboom te Reninghelst, al Proven,
Crombeke, Westvleteren, Woesten, Elver-
dinghe en Vlamertinghe. Poperinghe had
meer lucht al het Zuiden.
Buiten de schuilplaats der roovers wa
ren zij nog langen tijd het rijk der vos
sen, der wilde zwijns en der wolven, die
het doortrekken in gevaar brachten.
Hieruit spruit de vergelding nog in 1541
door het Stadsbestuur van Poperinghe
toegestaan: voor het dooden van eenen
wolf, drie ponden parisis, hetzij drie frank
voor den oorlog; voor het dooden eener
wolvin, zes ponden parisis.
Ook vindt men overgeblevene namen
van vlekken en wegen, die zeker eene we
zenlijke bron bedoelen, zooals te:
POPERINGHE: De Wolvestraat; De
Wolfhiïlestraat.
WATOU: De Wolfhilie.
Helmatstudic ln VerzekeMl
Groet met heur kleuren en geuren,
't Gras, dat 'n kleurtapijt leek.
Wijl madeliefjes fleuren!
Zie, op 'n steen zit 'n puit,
Gehurkt op zijn achterpooten.
Wit blekt de borst van den guit,
Kop omhoog!... O! Wat 'ne grooten!
Geo.
In 't water!... Plompe en kwaak!
Lenig en slank rekt zijn bille.
Tusschen het riet en 'n staak
Schiet hij hem, sierlijk en stilleI
Beselare, 1937.
iKBBSsnaBBBHBBiiaBflaaseuaasr
In de haven van Brest vertoeft sedert
enkelen tijd een duikboot van de rood-
Spaansche regeering, om er herstellingen
te ondergaan. Deze onderzeeër draagt aii
tecken, de C. 2
Binst den nacht van Zaterdag op Zon
dag 1.1. werd nu gepoogd door een 12-tal
lieden van deze boot meester te worden
om ze dan over te leveren, aan de Spaan
sche nationalen.
Rond 22 uur legde een motorbootje aan
langs den onderzeeër «C. 2» en 12 man,
allen in burgerkleedij, waarvan een be
weerde de kapitein te zijn van de «C. 4»,
die eveneens voor herstellingen in de Ver-
donhaven ligt, trokken aan boord. Nadat
de bevelhebber van «C. 4» zich voorge
steld had aan den kapitein van de «C. 2»
genaamd Ferrando, stelde hij hem voor
de duikboot te verkoopen voor een som
van 3 millioen. Ferrando weigerde, waar
op onmiddellijk een mitrailette op hem cn
zijn bemanning gericht werd.
JJen elfde man .van de C. 2was op
wacht gebleven en deze gaf het alarm
signaal om de Fransche overheden te ver
wittigen. De schildwacht van de duikboot
schoot daarbij nog een der aanranders
dood.
De aanranders namen dan ijlings de
vlucht, trachtten den kapitein Ferrando
en een officier van C. 2» te overmees
teren en trokken er vandoor in een auto.
Zondag avond werden dan enkelen der
aanranders aangehouden nabij Bordeaux.
Een onderzoek werd ingesteld door de
Fransche overheden. Op de aanrander*
werd een brief gevonden van Komman-
dant Troncoso, bevelhebber van de troe
pen van Guipozcoa, politiehoofd van Irun
(Nationaal-Spanje), waarbij deze het voor
stel deed de duikboot uit te leveren voor
een bedrag van 2 millioen peseta.
Toen dit bekend werd gemaakt kivam
de kommandant Troncoso over de grens
en meldde zich aan bij de Fransche over
heden. Hij verklaarde alle verantwoorde
lijkheid op zich te nemen. Door de Fran
sche overheden werd hij aangehouden. Git
weerwraak hebben de nationalen dan den
Franschen konsul te Malaga verboden nog
uit zijn konsulaat te gaan waar hij ais
een soort gevangen wordt weerhoudei
De Fransch-Spaansche grens (langs F -
tionaal-Spanje) werd langs Spaansche
zijde gesloten.
Nog andere aanhoudingen hadden plaaU
in Frankrijk. Al deze lieden schijnen ta
behooren tot een speciaal soort, bestaan
de uit spionnen en contraspionnen, di.i
voor iedereen zouden werken zoo er as
geld bij te verdienen is.
Uitgezaagd snijwerk van twee hubbalken dcrzelfde hofstede,
van een balk dat ik bezit en uit esne der
gewezen oudste hofsteden van Poperinghe
voortkomt, 1546 ln Maerte duidt zon
der den minsten twijfel denzelfden bouw
meester.
Zekere namen van oude hofsteden moe
ten ln de verre tijden hunnen oorsprong
nemen; zooals te:
POPERINGHE: Het Appelgoed, op de
Werf; het Abeelhof bij den Koekoek; Het
Hoofd gaande naar Ab:ele; Het Groot en
het Klein Gasthuisgoed.
VLAMERTINGHE: Het Groot en het
Klein Marshof; De Rocballie; De Lissche-
wal.
RENINGHELST: De Blauwe Bailie; D&
Rentakker; De Driegoen; Het Lindegoed.
PROVEN: De Proostdij; de Hooge
Schuur.
WOESTEN: De Blauwe Poort.
Het ontbreken van bestierbesef bij de
opvolgers van Karei de Groots en de
VLAMERTINGHE: De Wolvestraat.
En ln den eenen of den anderen hof,
eertijds meer dan nu, de overgeblevene
Waarschuwing: Hier liggen wolvetrapen.
Blootgesteld aan de kwaaddoeners en
de wilde dieren, moeten vele reizigers in
het doortrekken dezer bosschen angst en
schrik doorstaan hebben. Ook lederen
avond nog, van onheugelijke tijden, klept
te Crombeke de groote klok twee en zeven
tig kloppen, navolgens eene belofte van
den verschrikten kasteelheer Witsone, die'
twee en zeventig uren in de bosschen ver
doold, geheel en gaaf te Crombeke uit
kwam, Hij schonk tw-ee lijnen land aan
de kerk, cm lederen avond, ten eeuwigen
dage, met ds groote klok twee en zeventig
kloppen te luiden voor den Hemel te be
danken om zijne redding en tot herinne
ring van zijnen uren langen angst. Dit is
r.u het werk van den kerkekoster.
ADRIAEN, Veearts.
I9B9S9939BSB3Z3S
IN TWEE GESPLETEN
Zondagnamiddag viel een man van de
derde verdieping van den Eifeltoren te
Parijs. Zijn lichaam kwam terecht op een
stutstaaf van het tweede platform en werd
erdoor in twee gespleten. Beide stukken
bleven op de staaf hangen'. Bij zijn val
geraakten zijn papieren verspreid. Men
vond bij hem een toeristenkaart op naam
van Otto Meier. De juiste naam van den
man kent men evenmin als de juiste oor
zaak van het ongeval.
3BBBBBBBBBB53BB9iSBBCZBBBBflBB
Te Cassel had Zondag 11. een zwaar mo
torongeval plaats. Rond 17.39 uur kwam
aldaar de kantennier Gaston Brygot, pet-
moto, den Casselberg opgereden, uit de
richting van Rijsel. Op de duozitting
had zijn vriend Hasaert plaats geno
men. Ter hoogte van de hoeve Beun
wilde de motorijder een auto voor
bijsteken toen uit tegenovergestelde rich
ting een wagen opdaagde. Brygot reed dan
tegen den linkerflank van den auto, werd
enkele meters meegesleept en stuikte dan
ten gronde. Brygot was armen en beenen
gebroken en de borstkas iugedrukt en gaf
enkele oogenblikken later den geest. Ha-
saert kwam er met lichte verwondingen
vanaf.
Maandag morgen 1.1. was te 11 uur de
maalboot Prins Baudewijn vertrokken
uit Oostende, met de gewone bestemming
van Dover. Nabij het vuurschip South
Goodwisrond 2 uur, klauterde een
passagierster over de reeling, met den
rug naar de zee gekeerd en viel in zee.
Onmiddellijk werd dit gemeld aan dc
scheepsofficieren die een boot uitlieten en
de maalboot tot staan deden brengen.
Meer dan een uur werden opzoekingen
gedaan zonder dat de Kngelsche vrouw
kou opgepikt worden. Uit het ingestelde
onderzoek maakte men uit dat het een
zekere Mary Lovelle was, 43 jaar oud,
die vail Cap d'Ail (Frankrijk) kwam.
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
WWW'W[W w qritf -w y w sp
PASTEIBAKKERIJ EN VIER AANPA
LENDE WINKELS VERNIELD
De stad Algiers werd enkele dagen ge
leden erg geteisterd door een zware ont
ploffing waarvan de oorzaak denkelijk te
zoeken is bij het Inbrandschieten van een
vegaarbak met samengeperste gas. Een
pasteibakkerij en vier aanpalende winkels
werden vernield en een vijftigtal, perso
nen, meest allen opzittenden van een
voorbijrijdenden tram, werden gewond,
Een kind dat aldaar aan het spelen was
werd niet teruggevonden.
Elf der gewonden moesten, in het gast
huis worden opgenomen.
IBBBOBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
0» Fransche post heeft
deze nieuwe zegels uit
gegeven. Met opschrift
luidtt Om het ras te
reden De meerder op
brengst zal worden aan
gewend voor zedelijke
en moreele voorzorg-
werken.
Maandag voormiddag 11. werd ln de kerk
van Harelbeke bestatigd dat een der of
ferblokken was opengebroken en geledigd.
Een andere offerblok was verdwenen. Men
den-tot dat de diefstal bij klaren dage werd
gepleegd.
1729 Trekking van 20 September 1937
Maandag had te Brussel de 172° trek
king plaats der leening 1923.
R. 80.432 nr 2 wint 509.000 frank.
R. 339.463 nr 3 wint 100.000 frank.
De 3 volgende loten zijn uitkeerbaar
met 50.000 frinkj
R. 90.392 nr 2 R. 342.679 nr 1
R. 75.961 nr 1.
De andere obligaties der voornoemde
reeksen zijn uitkeerbaar met 575 of 535 fr,
naargelang zij al of niet omgezet zijn.
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
EEN LOT VAN 1 MILLIOEN
Zaterdagmorgen had te Brussel de 48°
trekking plaats van de binnenlandsche
leening 1933.
Het lot van 1 millioen frank viel te
beurt aan reeks 246.809.
De volgende uitgekomen reeksen wor
den uitbetaald tegen 25.000 frank:
105005 111684 117739 124225 127106 136547
142045 144644 148634 148857 153181 161105
166656 167305 167365 167919 179006 179165
183066 197142 200748 213425 223904 224336
224428 234031 235923 238462 242689 246796
251373 252119 252238 255727 257449 259494
261721 264331 269762 272580 277927 277973
280932 284110 286015 292219 292794 293390
295697 306618 307363 308600 316096 319676
323885 327684 327871 337436 345361 349243
356297 259559 363503 364077 365319 372317
376858 383363 387540 394331
Elke obligatie, behoorend tot een uit
gekomen reeks, heeft recht op een vijfde
van het lot dat deze reeks te beurt viel
Zaterdagnamiddag, 18 September 11.,
had er te Mechelen een wielerkriterium
plaats aan hetwelk talrijke bekende ren
ners deelnamen. Bij de eindsprint waren
talrijke renners gegroepeerd toen plots een
erge valpartij plaats had waarbij een 30-
tal renners betrokken werden! Enkelen
onder hen liepen nogal erge verwondingen
op maar Jan Aerts, oud-wereldkampicen,
was er het ergst aan toe. Hij was met het
hoofd op een boom langs de baan terecht
gekomen en had een schedelbreuk opge
lopen benevens een rechterarm- en schou
derbladbreuk.
Hij werd onmiddellijk naar een gasthuis
te Mechelen overgebracht waar men hem
de schedelboring toepaste. Gelukkig waren
geen Inwendige organen onder den schedel
geraakt en kon hij een paar dagen nadien
buiten gevaar worden verklaard. Zijn
schouderbladbreuk zal nog later een heel
kundige bewerking van noode brengen.
Ondgr de anders gewonde renners be
vinden zich Huts, Vissers, Stan Lauwers,
Roosemont, Van Hassel, enz. Geen van
hen verkeeren in doodsgevaar.
Vrijdag achtte men hem buiten gevaar.
16 INSTEDE 15 SEPT. Te 11 uur,
ter N. M. van Buurtspoorwegen, Weten
schapstraat, 14, Brussel, oprichten, ter
stelplaat* De Panne, van een gebouw voor
eetplaats en slaapplaat». Bestek 50.482 fr.
G. VAN DRIESSCHE, Lokeren, 50.129
fr. 70; A. Pinson, Veurne, 50.495,75; J.
Demolder, De Panne, 60.500 fr.
16 SEPT. Te 10 uur, ten Gemeente
huize te LOKER, algemeene uitbreiding
van het electrisch laagtpanningsnet (2698
meter).
Gebr. VAN BRIEL, Peer, 35.736,15; J.
De Maeu, Lokeren, 36.787,40; R. Marchal,
Nieuwpoort, 38.048,73J. Compernolle-
Merlen, Gits, 39.527.
16 SEPT. Te 11 uur, ten Gemeente-
huize te MEESEN, algemeene uitbreiding
van het electrisch laagspanningsnet (5806
meter).
Gebr. VAN BRIEL, Peer, 113.209,18;
J. Demaen, Lokeren, 114.418,60; R, Mar
chal, Nieuwpoort. 118.114,39; J. Coniper-
nolle, Gits, 120.758; Elcctro-Paulct, Else-
ne, 139.630,78.
16 INSTEDE 15 SEPT. Te 3 uur,
ten Gemeentehuize te GELUVELD, alge
meene uitbreiding van het electrisch laag
spanningsnet (7530 m.).
Gebr. VAN BRIEL, Peer, 121.639,18; J.
Demaen, Lokeren. 124.812,90; R. Marchal,
Nieuwpoort, 125.243,50; J. Compernolle,
Gits, 129.880,85; Atel, Electro Magnétique,
Elsene, 161.599,55.
16 SEPT. Te 2 uur, ten Gemeen-
tehuize te ZILLEBEKE, algemeene uit
breiding van het elctrisch laagspannings
net (5075 m.).
Gebr.' VAN BRIEL, Peer, 83.373,01J.
De Macn,, Lokeren, 85.464,90; R. Mar
chal, Nieuwpoort, 87.070,47; J. Comper
nolle, Gits, 89.984,30.
Links: SATRUSTECY,
de kommandant van C. 4
iBBBBBBBSBSBBBBMKSBBBaBBBI
«DAMME», door R. Van d:n Rerght,
Uitgave van den Gidsen bond va:.i Bruggflw
Prijs 4 fr. PostcheckKksn.r.g Nr 411423.
Na een geschiedkundig overzicht gege
ven te hebben over lamme, dewelke tot
ln de XV« eeuw de voorhaven van Brugge
was, worden de merkwaardige gebouwen
en bezienswaardigheden van deze oude
kleine stad gegeven, o.m.: van het Stad
huis, een perel van Vlaamsche bouw
kunde het St Janshospitaal, dat veel
gelijkenis heeft met dit van Brugge
en de O. L. Vrouwkerk met haren zwaren
toren en sierlijke puinen. Als nawoord een
dokumentarisch artikel over Tijl Uilen
spiegel en over Jakob van Maerlant.
Enkele Illustraties en teekeningen van
H. Levècque versieren dit belangrijtf
boekje. H. L.
«HEDENDAAGSCHE KUNST» maand.
schrift ter bevordering van kunsten en
letteren. Redactie: M. Van Coppe-nolle.
Jaarabonnement: 20 fr. Postrekening J.
Danlos, Nr 170923, Brugge.
Inhoud van Nr 8: Karei de Wolf,
folklorist; Brugge die Schoone (twee bij
dragen); Letterkunde: interview bij J.
Schepens, allerhande letterkundig en
boekennieuws; gedichten van W. Rogge;
muziek, tooneel, kunstnieuws.
«PANORAMA», Franschtallg onpartij
dig maandblad van algemeen nieuws. Rijk
geïllustreerde prachtuitgave. Jaarabonne
ment: 25 fr. Poetretoenen: M. Delbrouck,
63850, Jemeppe-Luik.
Inhoud maand September: Kunstru
briek: Gent, Oostende; Geschiedenis van
de Schilderkunst door G. Van Herrewe-
ge; het Belgisch Paviljoen te Parijs; ver
tellingen, letterkunde: Max Deauville
door G. Dipagne; Toerisme: Westende-
Baden door H. Levècque; boekennieuws,
muziek en allerhande uiteenzettingen.
Dit tijdschrift is warm aanbevolen aan
de Vlamingen die zich in de Fransche
taal willen volmaken en deze onderhou
den.
HET VLAAMSCH KINDERLIED-
BOEK door Fr. C. D'Hayer, Alf. Ley-
sen en Leo Michielsen. Exemplaar
muziekuitgave 20 fr.exemplaar tekst
boekje 3.25 fr., te verkrijgen Boek
handel Sansen-Vanneste, Poperinge.
Van dat boekje zegt H. Lambreclit-
LambrechtsWie hiermede niet tevre
den is, zal nooit tevreden zijn...
IBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
Deze week werd door de Fransche tol
bedienden nogmaals een auto met tabak
aangeslagen aan de Fransch-Belgische
grens, ditmaal tusschen Ploegsteert cn
Westnieuwkerke. De douaniers hadden
een auto uit Belle zien aankomen waarop
een lading tabak werd gebracht. Alsdan
kwamen zij te voorschijn. De autovoerder
trachtte te ontkomen met zijn wagen
maar kwam in een graeht terecht. D»
auto en 370 kgr. tabak werden aangesla
gen en twee smokkelaars werden aange«
houden, zekere Luc. V. wit St Janskapel
en zeker* R. D., op logi«f te ReuiugcLfc
