ROODÈ PILLEN
RIK OP HUISBEZOEK
Srootsche Jubel* en Vlaggefeesten
6FRANK PER DOOS-IN ALLE APOTHEKEU
Van Peerdhoefijzers uit de oude tijden
gevonden of wezende te Poperinghe
tJI
TE WERVIK
Reeds 2$ jaar
'neem ik Uw pillen
hetg&ZDt
'ücmcltuuclf
beriud mat qeumemireerde pUznbamappm
bijvoegsel AAN «DE POPEBINGENAAR» EN «DE ITALIË» VAN ZONDAG 17 APRIL 1938. Nr 16.
ROND PAASCHTIJQ
llli!
Hei "WIT KRUIS" verjaagt de pijn
en versterkt terzelfdertijd het or
ganisme.
Zoodra ze zich een beetje moe voelen of hoofdpijn
krijgen, nemen ze hun toevlucht tot het "WIT
KRUIS". Een poeder van het "WIT KRUIS" doet die
kleine ongemakjes verdwijnen, en dan kunnen ze
weer met veel moed en met een glimlach aan
't werk.
HOOFDPIJN EN DUIZELIG.
HEID VERMOEIDHEID EN
ZENUWINZINKING-ZENUW.
PIJN PIJNLIJKE MAAND.
STONDEN GRIEP RHEU-
MATISCHE PIJNEN
TABLETTEN CACHETTEN
POEDERS
Snij- en
j. Naaischool
'k Zag Je geheel d'aehternoene bi
uw deuregat staan en je peinsde zeker
als je me overal zag binnen gaan: Met
wat op de wereld gaat den dien rond
Wel, kijk: 'k Heb hier entwat voor u.
"k Zou gaarne hebben dat ge dit hier leest,
alle dage een keer, van nu tot de Paschen.
't Is een gebed dat bedoeld is voor dezen
die hun Paschen niet houden en nog meer
voor dezen die hun Paschen slecht hou
den. Gij en ik die onzen Paschen goed
houden, moeten lezen voor onze verdwaal
de broeders.
Hoe weet je gij dat ik mijn Paschen
goed houd?
Ja, dat is eene veronderstelling. Ik
kan toch maar moeilijk zegigen (lat ge
uw Pasohen slecht houdt, ge zoudt me
natuurlijk weer vragen hoe ik zulks weet.
En dat gebedeke, daar trek ik me
niets van aan; die zijn Paschen niet of
slecht houdt, moet dat zelve weten,dat
gaat mij niet aan.
Toch wel, als kristenen moeten we
in onzen evenmensch een broeder zien
en als dien broeder aan 't verdwalen is,
zijn wij verplicht hem terug op het goede
spoor te brengen. Dus bidden voor onzen
evennaaste.
't Ging daar hard tegen onzachte en
Bik zweette van d'inspanning en :t danig
klappen, toen hij van den nog niet half
voldanen grensarbeider wegging. Rik no
teerde: O. L. Heer zal de rest moeten
doen! Zelf bidden, Rik, en nog ne keer
weerkeeren
Rik stak de deure van een klein her-
bergske open en trok binnen. Vier man
zaten in 't midden van de staminee te
kaarten, De volumineuze bazinne stond
welgedaan in heuren toog.
Eiken goeden dag... Madame, 'k heb
hier entwat mee, speciaal voor u. Onze
Bisschop vraagt dat iedereen in het bis
dom zou willen lezen voor de bekeering
van de menschen die hunnen Paschen niet
houden en vooral voor dezen die hem
slecht houden. Hier in 't stad zijn er
vele zulke.
Ik en kan nie lezen, en 'k txek me
daar niets van aan.
Rik wist meteen wat voor vleesch hij
in de kuip had, sloeg zijn oogen n keer
rond 't cafeetje en zag een miserabel
kruisbeeld boven de kamerdeur hangen.
Best dat 't nu geen mode meer is
van menschen die niet kunnen lezen,
maar 't maakt niets. Mag ik het gebedeke
aaii het kruisbeeld hangen?
Snakkend: - Hang gij dat daar».
Bik nam 't kruisbeeld af, sloeg 't stof
er af met zijn zakdoek en zei, terwijl hij
't gebedeke aan 't kruisbeeld monteerde:
Zie bazinne, eiken keer dat ge 't
kruisbeeld bekijkt, van nu tot te Pa
schen, zegt ge: o Lieve Heer Jezus, ik kan
wel niet lezen wat er op dat papiertje
staat, maar 'k weet dat 't is opdat de
menschen goed hun Paschen zouden
houden.
De vier kaarters keken toe, gelijk eer.
koe op een trein die passeert, maar gaven
geen kik. Bij 't naar buiten gaan kon
Eik zioh niet weerhouden en vro-g, de
bazinne flegmatiek beziende:
Zult ge 't durven laten hangen?
TT,it eene vaste plaat ijzer gevormd be- giqueverslag over eene vond-i van dier-
dekksn zij een groot gedeelte van de zool, gelijke ijzers uitgegraven tijdens de ver-
de bovenste zijde bakte .geslegen rust greotingswerksn aan de haven van Ant-
slechts op den buitensten hoornband. werpen in 19C3. Zij lagen tusschen geld-
Geen nepen cm het vasthechten aan den stukken van Filip II, koning van Spanje,
voet te steunen; vierkante nagelgaten, gejaarmerkt 1583.
verdikte of overgeplooide hielen voor kal- Veel eigenaardiger, uiterst zeldzaam is
koenen. het hoefijzer hier te Poperinghe, in Ja-
Onmogelijk met deze gegevens alleen nuari 1937, binst de werken der waterlei-
den ouderdom van deze hoefijzers te be- ding in stad, op 3,50 m. diepte, recht voor
palen. Maar steunende op zeldzame «Ons Huis», Iepsrëtraat, door Pieter
schilderijen, waar beslegen peerden afge- Suffys, bediende van tóen gasdienst, opge
haald zijn, zoo vind ik in het Mu-eum raapt. Onnoodig te zeggen, dat deze diep-
Oondé te Parijs den fransthen Koning te de oppervlakte van de baan in de ver-
Hendrik II gestorven in 1559, gezeten op leden tijden niet geweest is, maar dat het
een peerd beslegen met hoefijzers als hier van opgevulden grond geldt, waarin
hierboven. het ijzer eens verdoold is gerocht. Als vak-
Oak geeft de veearts Hasse, voorzitter man en liefhebber wierd hfft «lij gejond,
van La Scciélé d'Anthropalogie de Bel- waarover mijnen dank.
Elk tuimelde binnen. In plaats van een
trap op was 't een trap af en Rik had
't niet gezien.
Dag madame.
Dag menheere. Rik deed de reden
van zijn bezoek uiteen en vroeg of ze
's avonds achter 't lezen van het vasten -
boekje, dat gebedeke zou willen lezen.
Maar zeker menheere, peins je dat
we van die soorte zijn tè
En in 't huizeke ernevens vroegen ze
of Rik ook daarnaast geweest was.
Maar natuurlijk, waarom?
Wel die gelooven op de markt. En
t duurde 'n heelen tijd voor dat Rik
snapte dat daarmee bedoeld werd, dat
die naaste gebeurs protestanten waren en
's Zondags gaan naar den tempel op de
markt. Rik lachte en zei:
Het Mannenverbond gaat overal,
tenzij in heel uitzonderlijke gevallen, van
deure tot deure, niemand wordt over
gelaten. Ik ken hier bijna niemand in
de straat en toch verzoek ik overal te
bidden voor de evennaaste, dan weten zij
die hun Paschen niet of slecht houden
meteen dat er voor hen gebeden wordt en
wij om hun zielezaligheid bekommerd zijn.
Wij staan dus voor een verleden tot de
jaren 800, waar verdere opzoekingen on
der dit oogpunt nutteloos blijken.
In zijnen boek L'attelage. - Le cheval
de selle a travers les ftgesschrijft graaf
Lefèbvre des Noëttes, dat de eerste gena
gelde peerdhoefijzers slechts in den loop
der jaren 800 in gebruik komen. De oudst
gekende zijn tusschen overblijfsels van
den Karolingschen tijd, uit het meer van
Paladru opgehaald geweest en zijn nu in
het Museum van Grenoble (Frankrijk)
berustende. Bestemd voor lichte peerden
hebben zij nauwe golfvormige zijden,
langwerpige nagelgaten met nagels gelij
kende aan vioolsleutslm Onder dezen vorm
hebben zij eeuwen doorloopen; diergelijke
zijn nog op het slagveld van Crécy (1346)
gevonden geweest. Deze manier van peer-
den beslaan veranderde in den loop der
jaren 1400.
Geen verschil tusschen het hoefijzer van
Pieter Suffys en deze beschreven en afge
beeld door graaf Lefèbvre des Noëttes.
De ouderdom is dus bepaald tusschen de
jaren 809 tot 1430. E~nig in de streek
wordt nu de nietige vondst van de Yper-
straat een echt museumstuk.
Maar gebruikten de Romeinen tijdens
hunne overheersching in België geen ge
nagelde hoefijzers, toch bezigden zij on
genagelde pserdeschoen solea ge
naamd, waarvan zeker ons vlaamsch
woord zool zijnen oorsprong neemt. Het
bestaan van deze is ten andere overvloe
dig bewezen door romeinsche schrijvers
van dezen tijd, waaronder den natuur
kundige, Plinius, dis bij het uitbersten
van den Vesuvius (79 na Chr.)om het
wonder vollediger te beschrijven den vuur
poel dicht naderde en door dezes uitwas-
semingen versmachtte.
Het is dus een hoefijzer van een licht
looperspeerd, bed*'"en met eene dunne
laag verijzerde eerde, die het roesten be
lemmert. In zwaarte volgens de grootte
van het dier, met nauwe zijden en boven
sten kant plat gewrocht is de buitenrand
golfvormig. De nagelgaten langwerpig uit-
gesmeed dienen om den genepen en ei-
vormigen nagelkop gedeeltelijk te ver
bergen en te kleven. Kleine overgeplooide
kalkoenen. Een verwrongen nagel kieeft
versteend in de binnenzijde.
Van welk tiidstip? Geen betere inlich
tingen kon ik bsko)ren dan deze van den
heer Breuer, Ccnseivator van het Museum
van het Jubelpark te Brussel, overste van
den opgravingsdiênst in België. Zonder
nadere beperking antwoordt hij mij:
Het hoefijzer is van geheel oude tij
den. Cnncodig te willen tot boven de
jaren 830 opklimmen. Hij verdacht het
bestaan van genagelde hoefijzers in het
romeinsch en het frank:sch tijdvak en
voegt bij, dat in kerkhoven waar Franken
met hunne peerden te samen begraven
liggen, hij nooit geen hoefijzers gevonden
heeft.
Het is hetgeen ik zelf ondervonden heb
voor het frankisch kerkhof van Preures,
diep in den Fas-de-Calaisen voer dit
van 't Oud Kloosterte St Gillis bij
Dendermonde, die ik ter plaats bszocht
heb en waar ook mannen met hunne
peerden begraven lagen. Mijne verzame
ling verrijkte met pe-erdetanden, maar
van hoefijzers geen spraak.
Ook de engeische oudheidkundige Rich
bestrijdt het bestaan van genagelde hoef
ijzers bij de Grieken en de Romeinen en
staaft zijne opvatting, dat heden noch op
gebouwen, noch op beelden of versierd
vaatweik geen genagelde hoefijzers te
ontwaren zijn.
15 MEI
In 1891 verscheen op dien dag Rerum
Novarum»; dit jaar viert de Christelijke
Werkersorganisatie van Wervik op dier.
dag: Het 35 jarig bestaan van haar syn-
dikaat, het 25 jarig bestaan van haar
Coöperatieve «Het Volksbelang», en wor
den de nieuwe vlaggen gewijd van Syn-
dikaat en Werkersverbond.
Christene arbeiders van West-Vlaan-
deren, op dien dag met duizenden naai
iWervik!
VIERT FEEST
OM UW GROOT VERLEDEN!
Wervik, een katholieks vlek in 't roode
Zuiden! Daar hebben de christene werk
lieden het leeuwenaandeel aan! Wervik,
Vlaamsch gebleven, niettegenstaande
Franschen en Walen het omsingelen, dat
dankt het aan de christen werklieden!
Aan de Fransch-Waalsche grens, van
waar de roode smetstof naar Zuid-Vlaan-
deren kwam, heeft het Christen Werkers-
verbond van Wervik een Christen-Vlaam-
sehe vooruitgeschoven post en vesting
opgeworpen.
En dat heeft ontzaggelijk veel arbeid
en moed gekost.
Wie 's middags en nogmaals 's avonds
Wil post vatten te Wervik, bij de douaniers
aan de brug, ziet ze komen afgezakt, dit
honderden en nog honderden arbeiders,
die hun brood verdienen in de fabrieken
van Noord-Frankrijk. En dat reeds van
lang voor den oorlog.
HET CHRISTEN SYNDIKAAT
In 1903 brak een alge me ene staking
uit in Noord-Frankrijk, teen werd te Wer
vik het Christen Syndikaat gesticht
E. H. Goderts, toenmalig onderpastoor,
was de stichter. Enkelen waren ze, want
toia in 1987 een tweede staking losbrak,
telde het Christen Syndikaat 18 leden,
waarvan nu nog 5 In leven, tegen hon
derden die mesheuld-en met de socialisten.
Tosn lachten de roeden, en dreigden; nu
lachen ze groen. Want de durvers van
toen waren taai, en wroetten zonder
propagandisten en propagandamateriaal,
zonder Vakverbond of Werkersverbond,
maar haalden man voor man terug bin-
n:n, groeiden, zoodat het Christen Syn
dikaat van nu zijn 1322 leden telt, hetzij
3/5 van het werkvolk, waarvan 90 tex
tielarbeiders. Dat is pionierswerk, want
de anderen sliepen niet.
DE COÖPERATIEF
HET VOLKSBELANG
Op 20 November 1912 w: rd de coöpera
tief Het Volksbelanggesticht, en op
1 Januari 1913 geopend. Weerom zonder
eanige medewerking dan die van de ar-
biiders, de stichters Emiel Ghesquiere en
Alfons Pype, waren wevers. Ze zetten aan
met een kapitaal van 2.800 frank en 40
leden, met uitbating van een bakkerij,
waarvan de eerste bakker, Leopold Van-
dekerekhove, na 25 jaar trouwen dienst,
nu nog aan den trog staat. Ongeschoold
durfden zij het aan; moesten bouwen en
inrichten, geld verhandelen en boek hou
den; en ook dat ging! Wie weet wat offers
die kerels brachten, die werkers en WTce-
ters van htt eerste uur, wie weet door
hoeveel geldelijke miseries zij zich moes
ten slaan, zonder ooit den moed op te
geven, zonder te versagen. Maar die man
hen hadden een hart in hun lijf, zwoeg
den, gaven zich geheel aan hun organi
satie en aan hun volk.
Zij kregen en hielden het vertrouwen
van hun volk.
AANHOUDENDE GROEI
Binst den oorlog, in 1916, werd het
hoofdgebouw gekocht in de Duivenstraat
Na den oorlog waren de christen arbei
ders de eersten terug op post, om hulp
te bieden, en dc machtige blok in de
Duivenstraat werd een bolwerk van chris
telijke sociale hulp.
Het Werkersverbond werd gesticht, en
kreeg ajn eersten proost in 1922, in den
Persoon van E. H. Leys, oud-frontaalmoe-
aenier, thans pastoor te Herzeeuw.
D# gebouwen moesten vergroot, feest
hal en turnzaal, enz. aangebouwd, want
««lts d« harde tegenwerking van socialis-
liberalen en communisten, die ook
te Wervik hun lokaal en syndikaat en
mutualiteit hebben, is de christelijke or
ganisatie steeds groeiend opgegaan en
veruit de sterkste gebleven.
Want nu vertegenwoordigt zij:
in het Christen Syndikaat 1322 ltden;
in de Ziekenbond 4385 aangeslotenen;
de Coöperatieve heeft 3 winkels en 500
leden;
de Christen Arbeidersvrouwengilde telt
600 ledsn;
Zij heeft het eenige Werkersmuziek van
het arrondissement leper, met 55 leden;
daar is een Turnafdteling met 60 leden;
daar zijn bloeiende Kajotters- en Ka-
jotstersafdeelingen;
daar is een flinke tooneelafdeeling;
daar bestaat een sterke spaarafdeeling.
daar zijn allerlei vermaakafdeelingen;
het Christen Werkersverbond telt 1200
aa'ngesloten gezinnen;
in de katholieke meerderheid die de
gemeenteraad van Wervik heeft, hebben
de christene arbeiders hun 3 vertegen
woordigers; Leon Corselis, Alfons Pype en
Emiel Ghesquiere, die ook schepen is van
Sociale Werken; hebben hun vertegen
woordiger Omer Dspaepe in den Open
baren Onderstand; hun vertegenwoordiger
in den Werkrechtersraad: Alois Mansis
die ook voorzitter is van Coöperatief en
Syndikaat.
Dat is het werk van eenvoudige, maar
overtuigde, koppige arbeiders en fabriek
werkers.
HUN HOOGDAG OP 15 MEI!
Dat 35 en 25-jari,g bestaan zijn jubel
datums die moeten gevierd te meer dat
de nieuwe vlaggen van Syndikaat en Wer
kersverbond worden gewijd.
Daarom zal 15 Mei as. een hoogdag zijn
voor de Christen Sociale wroeters van
Wervik.
Het Arrondissementswerkersverbond van
leper houdt er zijn Jaarcongres,
Het Centraal Verbond der Christene
Textielbewerkers van België houdt er zijn
Hoofdbestuur,
Het Bestuur van het Provinciaal Wer
kersverbond van West-Vlaanderen roept
zijn afdeelingen op,
Daar komt Minister Marck,
Daar komen E. P. Rutten, EE. HH. Kan.
Logghe, Brys, Ketels en andere,
Daar komen af duizenden kristen ar
beiders uit West-Vlaanderen, met een
bosch vlaggen, en doen de straten dreunen
onder hun overtuigden stap, en doen- de
muren daveren van blijde muziek en
strijdgezang.
Een machtige optocht zal het zijn, een
prachtige fe:stvergadering, mooie turn-
prestaties en schoons concerten van
sterke muziekmaatschappijen.
Christen Arbeiders van West-Vlaande-
ren, op 15 Mei naar Wervik!
WIT KRUIS
■v w
IN HARD-CELLOPHAAN IN ALUMINIUM KOKER
KOKER 12 CACHETTEN i 6 fr,
24 TABLETTEN 11 Fr.
PE DOOS VAN 24 POEDERS: 11 Fr.
'0E PR0EFD00S VAN 8 POEDERS i 4 Fr.
1 0E FAMIUEOOOS VAN 48 POEDERS 20 Fr.
IN ALLE APOTHEKEN 'N ANDERE V O O R S T E LLI N G L A B O P A T fi p i a TUYPENS
DEZELFDE SAMENSTELLING ST. NIKLAAS-WAAS
De lichtbeelden hiernevens zullen een stand op steenen wegen af te leggen om
bsst gedacht er ovsr geven. Het W3rsn dan met spoor, naar België vei zonden te
ijzeren omhulsels, waarin de voeten van zijn.
het peerd rustte cn omsloten was; met Hedendaags bestaan nog vijf romein-
riemen wierden zij aan den enkel vast- sche pserdeschoen in het Land. De Hooge-
gemaakt. Sommige keizers in hunnen school van Gent en het Museum Coitius
waanzinnigen hoogmoed gebruikten zil- van Luik bezitten elk eene. De drie snde-
veren, ja zelfs gouden platen. re gevonden in de Schelde mieken deel
Om hun eind-loos rijk, dat strekte van van het bekend Museum De Gulden
Engeland tot Persia, Egypte en Spanje Spoor», eigendom van den heer Frans
nog insnoerende met Rome te verbinden, Claes, conservator der Musea Het Steen
doorsneden de Romeinen de landen met en Het Vleeschhuiste Antwerpen,
heirbanen, welke zij voor sneller gebruik Overleden in Juni 1933 wlerd de vevza-
besteenden. Van afstand tot afstand meling Claes reeds in November-Decem-
bouwden zij herbergen om hunne peerden ber van hetzelfde jam- geveild en wereld
voor den vervoerdienst beschikt te verwis- rond verspreid. Beoogd tijdens de verkoo-
selen en desnoods te bezorgen. Niet te ping door de beheerders van Het Steen
verwonderen, dat e'eze door het gedurig landden de drie pserdeschoen toch in de
knagen der steenen hunne bloote voeten, verzameling H. Adriaen, veearts te Pcpe-
zelfs tot het bloeden bezeerden. Mei.ig- ringhe, waar zij nu, tijdelijk ten minste
maal heb Ik dit ondervonden voor het vastliggen en van de aantrekkelijkste
fransch, ingevoerd vee, dat om te verga- voorwerpen van het ver verleden uitma-
deren genoodzaakt was geweest verren af- ken. ADRIAEN. Veearts.
en' Dr noem ze de «Handen der verztop-
ping. Wie Uw pillen neemt verlaagt de
verstopping uit il|n lichaam en houdt zich
net als Ik goed gezond. De h. K.~ Hoold-
t piin. beslagen tong. onwelriekende adem.
Zenuwachtigheid. oprispingen, huidziek
ten, bloedbederl. gebrek aan eetlust, op-
.gezette hulk bsteekenen vaak verstop
ping. De plantensappen waaruit Roode
Pillen *11 n samengesteld maken er pur-
'geer ends, laxeerende, bloedzuiverende,
eetlustopwekkende pillen van. want zij
wekken de maagiunkties op. geven eet-
ilust, reinigen bel bloed, regelende lunk-
I lies der darmen.
Pas onlstans verstoppingEen ol twee
I pillen, naar gelang de krachten, 'e avonds
met een louwen drank.
Verouderde verstopping) zeilde regel
t**p week lang.
voor Dame»
Leert snijden in 4
ïïïÊii' "taanden. Diploma
na eind - examen.
Leert
je dc van
kuaamheidscerti-
itffeu. i yru^| inlichting.
HEB MEDELIJDEN tn n*U& VWl H
Theresia, van K. J.; helpt mij Jeugd in
gevaar reddert. Dringend noodig om
patronaat cn iav»ol te bouwen. Póót-
Check 139.486, Putoor Rxuon te Xhen-
delesse.
