Drie nieuwe Zaligen
VREESELIJKE BRANDRAMP TE MARSEILLE
KOERSWiNDING IN FRANKRIJK!
Kentering itif het
Vlaamsch Nationalisme f
11 November
voltopeenVrijdag
De Duinen vnn De Panne van
verkaveling gevrijwaard
35' JAAR. - Nr 45.
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS
INTERNATIONAAL OVERZICHT
Ophefmakende woerden van
Volksvertegenwoordiger Rorginon
lien de Nationalisten af van hun
"Selgie-kapof'-poiitiek
Grootwarenhuis en andere gebouwen in de vlammen opgegaan
75 Personen zouden er hun leven ingelaten hebben
We drukken een dag vroeger a.s. week
Zij werden aangekocht door Koning Leopold
11 NOVEMBER
NOOIT MEER OORLOG!
WE ZENDEN ONS BLAD
DE HERDENKING VAN
DEN WAPENSTILSTAND
IN DE UZERVLAKTE
TE KAAFW^E
ZONDAG 6 NOVEMBER 1938.
yVTM1*4^s
«DE POPERINGENAAR
Uitgever
SANSEN-VANNESTE
POPERINGE
Telefoon N' 9. Postch. Nr 155.70. j
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 25.fr.
Belgisch Kongo 45.fr.
Frankrijk 45.-— fr.
Alle andere landen 65.fr.
Medewerkers zijn verantwoordelijk voor
hun artikels.
giÊfllil f flT lil fr
mraurcENUR
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.25 fr.
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
2 fr. toel. v. ber. tri. adr. t. bur.
Berichten op 1® bi. per regei S.fr.
Berichten op 2" bt. per regel 2.50 fr.
Berichten op .1" bi. per regel 1.50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegtn den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
HldÉÉÉKdfÉl IÉ B toiltlii tilHi) rZiMrt*. ilt
In den loop van. de maand November
eal zijn H. de Paus drie nieuwe heldinnen
tot de eer d:r altaren verheffen, drie
stichters van kloosters, alle drie uit het
Noorden van Italië en tijdgenooten in de
verl:dene eeuw.
1. De eerbiedwaardige MARIA-JOSEPIIA
ROSSELLO, oudste van negen kinders, uit
arme ouders geboren. Op negentienjarigen
ouderdom was ze dienstmeid tot haar 25.
In 1837 besloot zij met drie vriendinnen
zich toe te wijden aan apostolaat bij jon
ge dochters. Weldra begonnen zij hun re
ligieus leven. Drie jaar later Wf: M.-J.
overste en de kleine congregatie groeide
aan in verhouding' van 25 nieuwe leden
per jaar.
Zij stierf in 1880 achterlatend 60 hulp
huizen, waarvan er ook enkele in de Mis
sies zijn. Het zijn vooral scholen, kost
scholen, weezenscholen en gasthuizen. Zij
betrouwde vooral op den H. Jozef.
In 1913 werd haar zaak van Zaligver
klaring te Rome ingediend. De bekroning
zal geschieden den 6 November.
2. De eerbiedwaardige FKANCISCA-
XAVIEK CABRINI, die den 13 Novem
ber zal zalig verklaard worden, werd ge
boren in 1850, zij is de jongste van 13 kin
ders.
Op 22 jarigen ouderdom was ze onder
wijzeres. In 1874 gaf zij les in een klein
pensicnnaat.
God liet tce voor haar geduld en vor
ming achtereenvolgens twee oversten te
hebben die een lastig' karakter hadden.
In 1887 ontmoette zij te Rome de Moe
der Marie van de Passie, stichteres der
Franciskaansche Missicnaressen, die thans
ook een grcote en wijdverspreide Congre
gatie vormen.
In 1888 stond Paus Leo XII- haar toe
hare zusters naar Amerika te zenden voor
het werk ten vcordeele der Italiaansche
uitwijkelingen. Met 7 religieuzen ging zij
er heen. Achtmaal heeft zij den Oceaan
overgestoken om er naartoe te reizen. Op
.den rug van een muilezel doorkruiste zij
EEzaasaxBsasax&sBissasssB'ssES]
verschillende landen in Zuid-Amerika,
stichtte er scholen e-n hospitalen. Zij
stichtte ook bijhuizen in Frankrijk,- En
geland en Spanje. Zij stierf te Chicago in
1917. Men noemde haar: De moeder dei-
uitwijkelingen
3. De eerbiedwaardige MARI.A-DOMI-
NICA MAZZARELLO die den 20 Novem
ber aanstaande zal zalig verklaard worden
is dé groots hulp geweest van den H. Don
Bosco.
Vele achtingswaardige personen heb
ben mij bij herhaling gevraagd te doen
voor de meisjes, wat ik met Gods .genade
tot nog toe voor de jongens deed», zoo
sprak don Bosco. In 't jaar 1872 kwamen
zeven en twintig jonge meisjes bijeen op
den feestdag van den H. Franciscus van
Sales. Zij kozen Maria Mazzarello tot al-
gemeene overste met 21 stemmen van
de 27.
De zusters droegen den naam van:
Dochters van Maria, hulp der christe
nen
Geboren in 1837 stierf zij in 1881. Bijna
heel haar leven sleet zij in de omgeving
van Turijn. Binst korten tijd heeft zij veel
gedaan. Ziehier hoe het groot werk begon.
De reusachtige eik groeit uit een eikei.
Op 15-jarigen leeftijd had ze een groepje
meisjes gevormd om te bidden, het werd
een kleine congregatie van kinders van
Maria. Uit dien kern groeide later de groo
ts congregatie van r-eligieusen.
Don Bosco als irenschenkenner, had in
de Zuster Mazzarella onder bare nederig
heid een gezond oordeel ontdekt en een
volledig meester chap over haar zelf.
Het werk was begonnen met geringe
middelen in de grootste armoede maar
nam een spoedige uitbreiding in de Mis
siën van Argentinië, Urugay, enz...
Gelijk don Bosco had deze begenadigde
ziel veel verschijningen, zij deed veel pro-
phetieën. De groots Salesiaansche familie
zal dus nevens haren stichter, Don Bosco,
nu ook de stichteres van de vrouwelijke
afdeeling vereeren en aanroepen.
De landen maken kanons, de Paus
maakt heiligen. A. B.
HET CONGRES DER RADIKAAL-
SOCIALISTEN.
Muenchen beleekent een definitief
punt in de geschiedenis van Europa
cn van de wereld. Het bakent een
tijdperk af; de periode van de heer
schappij der na-oorlogsche vredes
verdragen. Deze zijn thans grooten-
deels onttakeld om plaats te ruimen
voor nieuwe princiepen, die het na
tionaal en internationaal leven langs
andere banen zullen leiden.
De cyclonen en tyfonen, die met
deze politieke windverandering ge
paard gegaan zijn, hebben vooral
Frankrijk geteisterd. Onze zuiderbuur
heeft na bijna twintig jaar, de hege
monie op het vasteland gevoerd te
hebben, zich van het voorplan zien
verdringen door de as Rome-Berlijn.
Op nationaal gebied is de beproeving
niet minder groot geweest. Het expe
riment van het Volksfront heeft dit
rijke land, op de rand van een eco
nomische ramp en van de burger
oorlog gebracht.
Muenchen heeft ook voor de Fran-
Woensdag 2G October 11. heeft de
Heer Borginon, V.N.V. kamerlid, eene
redevoering gehouden op de stichting
van de Brusselsche afdeeling van het
Kath. VI. Oud-Hoogstudentenverbond.
«De Gazet v schrijft hierover als
volgt:
Deze redevoering is zeef belangrijk
en duidt op een werkelijke kentering
bij iemand die steeds een belangrijke
rol heeft gespeeld in het Vlaamsch-
Nationalisme, en die, laten wij het
niet vergeten, de voorzitter is van de
V.N.V.-kamergroep.
Men weet dat de toetreding tot het
V.N.V. van den Heer Borginon van
korten datum is, en slechts is geschied
na lange aarzeling en zeker niet uit
volle overtuiging.
Dit wordt bekrachtigd, wanneer
men zijne redevoering' van Woensdag
leest.
De titel was: «De accoorden van
München en de gevolgen er van voor
Europa en voor de Vlaamsch-natio-
nale positie
Wij kunnen niet beter doen dan
onze lezers toe te laten een oordeel
over de werkelijk verbluffende verkla
ringen te vormen, dan eenige uittrek
sels mee te deelen, ontleend aan De
Courant
«Tot vóór München kwam het gevaar
eerder van Francche zijde, zegde de Heer
Borginon; sedert is de toestand omge
keerd en i3 er reden om te denken, dat
het gevaar van Duitsche zijde grooter is
dan dit van Fransche zijde, alhoewel dit
laatste gevaar blijft voortbestaan.
De toestand voor ons, Vlamingen, is
zoo, dat wij met de Walen op dezelfde
boot varen. Bij een eventueele overrom
peling zijn Vlaanderen en waarschijnlijk
ook Nederland niet van elkander af te
scheiden, daar de noodzakelijkheden van
een modernen oorlog de ontplooiing op
een breed front van de legers vereischen.
Wij moeten de konsckwenties van dezen
toestand aanvaarden. De kans voor Belgie
om Vlaanderen te doen vechten voor po
litieke doeleinden, die niet met Viaamsche
be «angen zouden te verzoenen zijn, is on
eindig veel geringer dan in l'Ji*. Indien
de Belgische politiek onder Viaarnsciien
inipuss verder Noordwaarts wordt gedre
ven, is de kans voor samenwerking met
Nederland groot. Indien de vraag ot Bel
gie rekening wil houden met de Viaam
sche werkelijkheid gunstig kan beant
woord worden, brengt dit mede, dat bet
Viaamsch-nationalisme fcich niet a priori
en absoluut anti-staatscb kan blijven too
rnen.
Samenwerking met Nederland is alleen
mogelijk, indien wij een sourdine zetten
op alle totalitaire grootspraak, waaraan
de Nedesiandscbe mentaliteit een bekel
beeft. De rechtsche weg voor samenwer
king met Nederland loopt over Belgie en
niet er tegen... Nochtans ben ik geen
Dinaso, ik ben tegen deze beweging ge
kant, omdat zij bet volkscbe beginsel,
dat in de Viaamsche traditie ligt, ver
loochent.
Dinaso - opvatting is een louter
Staatsche constructie, bet is een fascis
tische opvatting, die de negatie is van
tie traditie der Nederlanden.
De herziening van bet Vlaamsch-natio-
naal standpunt hangt af van de koers
wijziging van de Belgische politiek. De
Viaamsche inteiiectueelen mogen niet lan
ger verplicht worden hun beste krachten
te verspillen aan de beveiliging van de
cultureele belangen. Deze taak behoort
tot de rol van den Staat. Deze moet de
dualiteiten van de Belgische bevolking
erkennen onder welken vorm ook. Wij
verlangen, dat de eigen Viaamsche aan
gelegenheden door eigen Viaamsche men-
scben worden beredderd; dat het Viaam
sche ambtenarendom in Viaamsche Lan
den beruste. Voor gemeenschappelijke
aangelegenheden, zooals de militaire en
buitenlandsche politiek moet een propor-
tioneele verdeeïing der invloeden doorge
voerd worden. Bij de Brusselaars mag
geen drukking uitgeoefend worden; de
Brusselaar moet vrij mogen kiezeji voor
een van beide gemeenschappen. Wij ver-,
wachten echter, dat vele Brusselaars zich
lot het Vlamingschap zullen bekennen.
De Brusselaars moeten bun rechtmatig
aandeel hebben in het Staatsbeleid... Een
harde en gevaarlijke toekemst ligt voor
ons. Indien wij echter alle kleinmoedig
heid en onwerke'ijkheid weten te over
winnen, zuilen wij ons door zlie moeilijk
heden weten heen te slaan.
Wanneer men bovenstaande leest,
dan moet men vaststellen, dat de toon
heel wat anders klinkt dan we van
V.N.V.-zijde gewoon zijn. p
Van het oogenblik dat het V.N.V.
zijn anti-Belgische houding laat va
ren en het kan dat onmogelijk
nog langer volhouden zonder bij het
Viaamsche volk alle crediet te ver-
liezen
Van het oogenblik, dat het zijn to
talitaire strekking laat varen en
ook deze heeft geen crediet bij ons
volk dan zal de onbevooroordeelde
lezer toegeven, dat het V.N.V. werke
lijk alle bestaansreden verloren heeft.
Het kan niet anders dan iederen
Vlaming verheugen, de zwenking in
dien zin van Mter Borginon vast te
stellen, en alles laat dan ook voorzien,
dat hij reeds heel wat dichter is ge
komen op den weg tot eene werke
lijke concentratie dan de aanklevers
van de concentratiemystiek a tout et
a travers vermoeden.
Het is niets anders dan het door
dringen van de schreeuwende reali
teiten tot de meest verstandigen van
het V.N.V.
In het belang van land en van volk,
dient dit met blijdschap aangestipt.
IN HEEL DE PERS
wordt die redevoering natuurlijk druk
besproken.
Bij de Nationalisten schijnt er ver
warring. In hun blad Volk en
Staat» schrijft de leider Staf De
Ciercq dat er niets aan.hun politiek
is veranderd en dat de rede van Heer
Borginon er ook niets aan verandert.
Het is echter een publiek geheim
dat Meester Borginon net leiderschap
van Heer De Ciercq sedert lang beu is,
er niet veel naar luistert, en ook zijn
aanhangers heeft.
We moeten dus wachten en zien,
en met «Het Kortrijksche Volk» zeg
gen wij
«Met vreugde begroeten wij deze
verstandige en gematigde taal die re
kenschap noudt van de werkelijkhe
den en zeer weinig afwijkt van de
stellingen die ook in den schoot van
de K.V.V., den Katholieken Viaam-
schen Landsbond en elders verdedigd
worden.
Op dien grondslag kan een gemeen
schappelijk programma gebouwd wor
den, dat de concentratie mogelijk
maakt van de geesten en gedachten
in den dienst van de katholieke
viaamsche volksgemeenschap. Daar
door vallen alle principieele bezwaren
tegen concentratie.
Maar zal het V.N.V. volgen?
(Zie verder commentaar op 2* blad).
IBIIEIBlBlimiBIUIllllHU
Wij hebben het genoegen te melden dat
Zijne Eminentie Kardinaal Van Rocy,
Aartsbisschop van Mechelen, goed gevon-
oen heeft de toelating te verleenen, om
vleesch te gebruiken, aan de leden van
het Verbond V.O.S. en hun familie, die
zuilen deelnemen aan de teerfeesten welke
op Vrij Jap II November a.s. door de
V. O. S.scn-afdeelingcn zuilen ingericht
worden.
BESLUIT: Algemeen© toelating in alle
bisdommen van het Viaamsche land, zon
der uitzondering!
HEER DALADIER,
de Fransche Ministerpresident, die het
Congres der Radikaal Socialistische Partij,
te Marseille gehouden, voorzat.
schen de oogen geopend. Geen stap
meer verder in de tot nu toe gevolg
de richting, luidt het allerwegen.
Rechtsomkeer! Geen Volksfront meer.
Afbreken met de communisten. Alle
handen aan het werk voor het eco
nomisch en financieel herstel van
Frankrijk. Zoo klinken ongeveer de
leuzen, die uitgesproken werden op
het laatste congres van de Radikaal-
Socialistische partij, dat verleden
week te Marseille gehouden werd en
waaraan een belangrijke fractie van
de huidige regeering, onder de lei
ding van Ministerpresident Daladier
deelnam.
DE REDE VAN DALADIER.
Vooral de rede door Daladier uitge
sproken, heeft heel wat geopenbaard
van de veranderingen, die thans in
Frankrijk op til zijn. Eerst en vooral
heeft de Eerste Minister zijn houding
op de bijeenkomst van Muenchen
willen rechtvaardigen en wel omdat
deze houding het voorwerp is geweest
van kritiek, voornamelijk uit de com-
munistischen hoek.
Ik heb in volledige zelfstandigheid,
zonder de minste invloed van dwang
gehandeld, beweert hij, want ware
mij een oplossing onder vorm van
een ultimatum opgedrongen geweest,
ik zou onmiddellijk naar Parijs te
ruggekeerd zijn om het verzet te or
ganiseer en, Er zijn groote offers ge
bracht geworden, maar zelfs deze van
Tsjecho-Slovakije was te verkiezen
boven de verliezen die zouden geleden
worden, door een oorlog.
Verder wijst hij op de stelselmatige
campagne van de communistische
partij, die het prestige van de regee
ring ondermijnd heeft en die slechts
één uitgesproken doel kende, de oor
log te ontketenen. Frankrijk heeft
niet gecapituleerd te Muenchen. Het
heeft zijn veiligheid en de onschend
baarheid van zijn vastelandsgrenzen
gewaarborgd.
Voortaan zal Frankrijk trachten de
oude vriendschappen in Midden-Euro
pa te handhaven en loyaal samen te
werken met Duitschland en Italië.
Verder zal het zijn internationale po
litiek hoofdzaklijk steunen op Enge
land.
Het is wel eigenaardigdat steeds
de vriendschap met de Mi&den-Euro-
peesclie kleine landen, door eender
welke Fransche Ministerpresident
aangehaald wordt. In het verleden
heeft Frankrijk zijn hegemoniale po
litiek gesteund op de Vriendschappen.
Doch ook nu dat geheel Midden-
Europa, ook Tsjecho-Slovakije, rond
de as Rome-Berlijn graviteert, moet
het Fransche publiek aan de oude
vriendschappen herinnerd worden.
Dat moet wel een zeer gevoelige plek
zijn in de buitenlandsche politiek van
Frankrijk.
Verheugend mag anderzijds het
standpunt van Daladier ten overstaan
van Duitschland geheeten worden,
waar hij zegt dat hij te Muenchen
den indruk gekregen heeft dat trots
de groote moeilijkheden de twee vol
keren, wederzijdsche achting kunnen
voelen, dat een oorlog nooit een op
lossing is en dat dóór een loyale ver
standhouding het mogelijk is alle
vraagstukken te regelen. En onder die
vraagstukken is zeker ook wel het
koloniale vraagstuk begrepen. Wij ge-
looven dat het reeds bij voorbaat te
Muenchen geregeld werd en dat
Frankrijk de Duitsche voor oorlog sche
koloniën zal terug schenken. Daladier
heeft immers uitdrukkelijk gezegd,
zooals hierboven aangehaald dat te
Muenchen zijn vastelandsgrenzen ge
waarborgd loerden. Vastelandsgren
zen, dus niet koloniale grenzen.
DE FINANCIEELE
EN ECONOMISCHE SANEERING
Uit dezelfde rede en ook uit deze
van Marchandeau, Minister van Fi
nanciën, blijkt in welke hachelijke
toestand de begrooting zich bevindt.
Deze voorziet voor 1939, 102 milliard
schulden cn slechts 66 milliard inkom
sten. De oorzaken hiervoor worden
impliciet meegedeeld, daar waar de
redmiddelen worden voorzien. Het zijn
eenerzijds de geweldige lasten die de
schatkist op zich genomen heeft tijdens
het volksfrontregime, onder vorm van
overdreven bureaucratiseering (post
jes voor partijvriendjes) en de sociale
vergoedingen, die ingevoerd werden
zonder rekening te houden met de
crisistoestand. Anderzijds zijn de in
komsten verminderd doordat de voort-
brengst van het land verminderd is.
Hieraan heeft zeker de crisis schuld,
maar ook de sociale anarchie die het
Volksfront meegebracht heeft onder
vorm van stakingen en fabrieksbe-
zettingen en die een geest geschapen
heeft, die de arbeiders maar steeds
meer doet eischen voor steeds minder
werk.
De logische redmiddelen liggen voor
de hand. De lasten moeten vermin
derd worden en de voortbrengst moet
opgedreven worden.
GEORIENTEERDE ECONOMIE.
Om dit laatste te bereiken moet
stelselmatig en planmatig gewerkt
worden. De tijdsontwikkeling heeft
hiervoor een middel gevonden: de
geleide economie, die mits behoud van
de privaateigendom een steeds stren
gere controle en een almaardoor die
per ingrijpen van de staat in het
productieleven voorziet. De Franschen
schijnen schrik te hebben voor dit
woord, geleide economie, of de regee-
ringsleiders vreezen voor reactie bij
het volk. Want niet aan geleide eco
nomie zal gedaan worden, maar wel
aan georienteerde economie. Als we
nu goed nagaan wat Minister Gentin
hiermee bedoelt, dan blijkt dat ge
orienteerde economie eigenlijk maar
een vorm is van geleide economie,
zoodat men hier door het invoeren
van een nieuw woord getracht heeft
kitteloorigheid te vermijden.
In werkelijkheid beteekent het stel
sel verhooging van de werkelijke ar
beidsprestatie en van de werkelijke
rijkdom van het land en hiermee volgt
Frankrijk het Duitsche voorbeeld.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
HEER MARCHANDEAU,
de oud-Fransche Minister van Financiën,
die op het Radikaal-Socialistisch Congres
te Marseille een doorslaggevende rede uit
sprak. Naderhand veranderde hij van por
tefeuille met Minister Renaud en werd
Minister van Justitie.
De Canébière, da hoofdstraat van Mar-
seilla, wag, dia uitmondt op zes cn waar
rond hat bijna gansche laven der twee-
da Fransche stad draait, is hat tooneel
geworden van een. zware vre-Sclijke
brandramp.
Danderdagnamiddag 27 Oktober, brak
plot» brand uit in da groote magazijnen
Nouvelle;: Galeries de Pariawijl het
gansche personeel aan. het werk was en
een talrijk publiek aan mkoopen deed.
Het vuur ontsMr.d, Uit welke oorzaak is
nog niet ivgesnaakt. op da derde verdie
ping, m h;t g:dr-'i,a waar werklieden
versierings werken aan het uitvoeren wa
ren. Het nam een bijzender snelle uit
breiding, en was bijzonder lij., als een loo
pend vuurtje langs de stellingen en het
teerpapier dat er aanwezig was.
In enkele cogenblikken stond het bijna
gansche gebouw in lichte laaie. De grocte
trap stond in vuur en vlam. en de lieden,
dia op de verdiepingen waren vochten om
een. plaatsje te vinden in da liften, wat
voor velen een gewissen dood is geworden.
Lan. lilt bleef steken wegens overlading
tusschen twee va. Jr.pingen on allen war
den. er levend verbrand wijl een andere
■te pletter neert tartte.
Er heerschte een ware paniek. Het volk
dat beneden was vertrapte degenen die
het ongeluk hadden te vallen bij het naar
buiten dringen. Vrouwen en meisjes die
op de verdiepingen waren en allen weg af.
gesneden zagen riepen vruchteloos om
hulp door de vensters en wanneer geen
redding voor hen kwam opdagen deden
zij den sprong naar beneden, zelfs van het
4" verdiep. Enkelen werden aldus gedood,
anderen zeer erg gekwetst. Velen zouden
echter levend verbrand worden in den
vuu-poel. Vervolg 2blad.)
Gezien op 11 November de post gesloten is en dien dag da bladen
dus niet kunnen verzonden worden, zien wij ons verplicht aanstaande
week een dag vroeger te drukken, en onze bladen DONDERDAG
AVOND NAAR DE POST TE DRAGEN.
Al onze inzenders verzoeken wij dus hun bijdragen zoo vroeg
mogelijk te zenden, in ieder geval vóór Woensdag avond.
Aankondigingen moeten binnen zijn vóór Woensdag nvddug en
kleine berichten vóór Donderdag middag..
Denk zij het optreden van Koning' Leo
pold III, zijn de duinen rond De Panne
van verdwijning' gevrijwaard. Wij hadden
reeds vroeger gehooid dat er eer.e groep
van duineniisfhebbencenvooraan
staande personaliteiten uit de wereld van
handel en financiën, was gevormd met
het inzicht de bedreigde duinen aan te
koopen en deze den Vorst ten geschenke
bieden. Het is evenwel bij het nieuws
dezer vorming gebleven...
Ook de Staat heeft dat domein willen
aanknopen op het Urbanisatiefonds, ten
einde er een geklasseerdlandschap
van te maken: ook deze onderhandelin
gen zijn echter niet to: het gewenschte
doel doorgedreven.
En nochtans, sinds lang hebben de
vrienden van die heerlijke brekke natuur
aangedrongen op de noodzakelijke be
scherming van die heerlijke duinen tegen
de gronaspeculateurs, die dat natuur
schoon wilden verwoesten om er een nieu
we villa-wijk van te maken.
Verleden jaar hebben wij hier een nood
kreet in dien zin en een oproep tot steun
en bescherming geslaakt, wanneer er
kwestie was van verkavelingonzer
duinen, waarvan niet min dan 80 erfge
namen hun deel zouden krijgen. Er was
zelfs sprake, zegde men toen, te vragen
dat die afzichtelijke dijk, die van Oostende
tot tegen Nieuwpoort loopt, en die met
zijn kunstmatig uitzicht de gelukkige een
heid van strand en duinen schendt, zou
verlengen tot Bray-Dunes, op Fransch
grondgebied, dus.
In Amerika en in Engeland hadden de
officieele machten zonder dralen hun
stop! geroepen tot de vandalen: daar
heeft men zoovele natuurlijke parken ge
schapen, dat er niet dient aan getwijfeld
of de duinen van De Panne waren al lang
geklasseerd» geworden... Indien ze maar
in den omtrek van Scarborough of Boston
hadden gelegen.
Het is dus ten slotte niemand minder
dan de Koning zelve, die het krachtige
en doeltreffende voor-beeld heeft gesteld
tot bescherming en redding van'dat gave
stuk natuurschoon: Hem weze hier dan
ook innige hulde gebracht voor dat edele
werk en dank gezegd in name van alle
natuur- en schoonheidsminnaars. Want
het staat buiten kijf dat de duinen rond
De Panne in de breedste mate bijdragen
tot de toeristische aantrekkelijkheid van
dat gedeelte onzer Viaamsche kust.
HET GESCHENK VAN NAPOLEON
Dit vorstelijk gebaar is overigens slechts
het natuurlijke uitvloeisel van de vorste
lijke belangstelling voor dat weelderig-
wilde hoekje van onzen vadergror.d: De
Panne was steeds de geliefkoosde bad
plaats van wijlen Koning Albert en laatst
nog vernamen wij dat ook Koning Leo
pold besloten had daar regelmatig eiken
zomer een tijdje te gaan verblijven.
Aan dat gewest zijn overigens ook zoo
veel 'belangrijke historische herinneringen
verbonden, welke destijds door bevoegde
opzoekers werden gezant en bijeengegaard.
Onder deze dokumenten, die ten prijze
van zooveel studie en inspanningen wer-
de verkregen en verzameld, zijn er die
betrekking hebben op de geschiedenis der
duinen, zoo wild en zoo indrukwekkend,
maar tevens zoo schilderachtig. Men zou
de duinen, die zich uitstrekken van De
Panne tot de Fransche grens, en die een
der heerlijkste juweelen vormen op gebied
van natuurlijke schoonheid van België,
dan ook wel als historischmogen be
titelen. Zij beslaan eene oppervlakte van
zoowat 600 hectaren. Dat uitgestrekte do
mein werd door Napoleon Bonaparte in
vollen eigendom geschonken aan generaal
Dubois, als belooning voor zijne schitte
rende wapenfeiten. Maar de generaal
scheen met die barre uitgestrektheid al
niet danig veel opgezet, en hij verhaastte
zich dan ook die te gelde te maken, door
ze voor 12.0C0 fr. te verkoopen aan wijlen
P. Eortier, den scheppervan de ga
lerijen ofte glazen straten te Brussel,
die thans nog zijn naam dragen: Ga
leries Bortier
Langen tijd heeft die zee van zand
haar zelfde verwilderd uitzicht behouden
en haar zelfden indruk van verlatenheid
geboden. Bortie-r heeft er evenwel eene
soort kweekerij aangelegd van boomen,
en deze staan nog kloek en struisch, glan
zend van levenslust, recht, ondanks de
IBBBBBBSBBESBHBBBiaBlBBBBBBBBBl
kleine eeuw die zij torscheii en de menig
vuldige stormen, welke van uit den zee
kolk tegen hen opbcr.kten. Nadien werden
die kweekerij-pogingen voortgezet name
lijk door den Heer Maurice Calmeyn,
welke die bekoorlijke basschen aanlegde
langs weerszijden de baan De Panne-
Ad ink srkeDuinhoek, over eer.e opper
vlakte van 60 hectaren. Daar staan eiken,
populieren, berken en esschsn, ook alle
soorten van dennen- en «parrel:oomen,
heesters van allen aard.
HET GKOOTE GEVAAR
Söoais we nccger zeg-aen, dreigde dat
indrukwekkend ensemble nu gansch ver-
spiinterd en verkaveld te worden, doordat
de erfgenamen van den laatsten bezitter,
87 in getal, hun toevlucht gingen nemen
tot een openbare verknoping om elk zijn
paartte bekomen langs dezen weg, daar
zelfs de hoogste rechtbanken van het land
geen anderen uitweg tot verdeeïing had
den gevonden.
Men zal zich herinneren he's wij hier
vóór enkele maanden tegen deze openbare
verkooping hebben gewaarschuwd, welke
vast en zeker den ondergang meest be
werken van dit onvergelijke natuurschoon:
de meeste van die erfgenamen immers
zouden wel de brui geven aan natuur en
schoonheid, om het lapje grond dat hun
was ten deele gevallen als bouwgrond voor
villa's of hotels zooveel mogelijk te doen
opbrengen.
Aanstonds waren weliswaar langs alle
zijden protestkreten geslaakt en waren
er kemiteiten gesticht om die verwoesting
te voorkomen. Niet alleen van toeristische
zijde werd bijgesprongen, niet alleen van
artistieken kant werd op het vandalisti
sche van het ontwerp gewezen, ook van
wetcnschappelijken kant kwam men in
verzet en werden de merkwaardige ar
cheologische ontdekkingen ingeroepen,
gedaan door de Heeren Donny, de Hoë,
Rahir, Loppens, e.a. en welke immers be
wezen dat reeds in het Romeinsche tijd
perk de duinen van De Panne waren be
woond.
Maar, zooals we hooger zegden, al die
protesten leken stemmen in de woestijn:
al die komiteiten arbeidden in den wind,
omdat men steeds cp den grooten strui
kelblok stootte: het gebrek aan geld om
zelve tot den aankoop over te gaan, en
dat heerlijke gewest te behouden voor
het. «algemeen belang» "én het tè ont
trekken aan den drang van het persoon
lijke be-lang».
WORDT DE DROOM NU
WERKELIJKHEID?
Het. was de droom een gemeenschappe
lijk fonds te stichten waar Staat, de pro
vinciën, de groote steden, de groote onder
wijsgestichten en de greote schoolwerken
zouden toe bijdragen ten einde deze dui-
nenreeks te behouden en in te richten tot
gezondheidskuurplaats voor de schoolkin
deren van het gansche land. Daar was het
de gedroomde plaats om openlucht-scho
len op te richten, ten voordeel» der zwak
ke kinderen, terwijl de duinen zelve en
de zee een groot deel van het jaar voor
de verlofgangers eene onuitputtelijke bron
van kracht en gezondheid zouden vormen.
De adulten, die de dolle vermaken van
dancing en palace graag prijs,geven voor
natuurgenot en hartsverheffing door vrede
en schoonheid, zouden hier ever.e.ne
ruimschoots hun gading vinden.
Daar is nu zoo plots en onverwacht,
wanneer velen reeds begonnen te vreeman
dat er niets meer aan te deen wasen
het verkavelingswerk zou worden doorge
dreven, het verheugend nieuws gekomen
dat, dank zij Koning Leopold, de duir.en
van De Panne alvast behouden blijv.n;
nu volgt ongetwijfeld wel spoedig rne
mededeeling omtrent de beschikking,
welke men er heeft voor bedacht, terv.ijl
in de eerste plaats het nieuws moet wor
den afgekondigd dat deze strooi: wol en
degelijk als onaantastbaar deer de Ko
ninklijke Commissie van Land- en Steden
schoon is geklasseerdgeworden, cm
tegen alle mogelijke verrassing vanwege
de mollen en vandalen te zijn gewapend,
daar deze thans wel zijn verslagen, maar
zich mogelijks niet te onder geven voor
goed, doch zinnen op weerwraak in hun
teleurgestelde hebzucht, de hor mach
ten in het land ten spijt...
Uit «Het Nieuwsblad». O. Stegh-.s.
IBIBBBBBBBBBlBESBBBBBBSiSSSBifiBXB
EEN ALGEMEEN ZICHT OP DE BRANDENDE GEBOUWEN WAARVAN IN DETAIL ALLE VERDERE
.VERKLARING IN BOVENSTAANDE UITLEG GEGEVEN WORDT.
Die hartekreet,
Na smarteleed,
Uit jubeling geboren;
Vóór twintig jaar
Ten IJzer, daar
Bij 't vroegste vredegloren...
't Is uit voor goed
In slijk en bloed,
verguisd, verbeest, te wroeten!...
Die hebt gestreên
En diep geleên,
Gij, zult getuigen moeten:
Is de oorelog
niet 't valsch bedrog
van moordenaren samen???
Die 't machtsgeweld
Uit jacht naar geld
tot wreede rampen pramen???
Een andre blik
Op oorlogsschrik
Werd vóór een maand gegeven!
Is 't nu gedaan???...
De tijd dringt aan:
Het nieuw geslacht wil leven!!...
Geen oorlog meer
De naaste keer!!!
Als zij, die vóórbereiden
het helsche plan,
Zoo man voor man
Eens zelve moesten strijden!!!
Poperinge, 1 Nov.'38. KAREL CAENEN.
^aBsnaaasiBBasa&BBiiigBBsaiaazi*
HEBT GE OOIT EEN GOED WOORDJE
GEDAAN OM EEN EN ANDER KENNIS
AAN IE ZETTEN TOT HET ABONNEE'
REN OP DIT BLAD.
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wia
on* zendt in poitzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste. Drukker. Poperinge, de som van
2 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Poatmandaat:
Uit Frankrijk: 0,75 fr. (Belg. geld).
Uit Amerika: 10,00 fr. (Belg. geld).
SIBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBSIBBB
De Crypt van uan ijzer.orcn te Kaas-
kerke (Diksmuide) zul, evenals alle ja
ren, kosteloos toegankelijk zijn voor ieder
een op Vrijdag 11 November, herdenking
van den Wapenstilstand.
Dit jaar zal deze 20' herdenking van
den Wapenstilstand gepaar.» gaan met de
onthulling van een gedenksteen aan den
geest der beroerde Septemberdagen van
dit jaar, tijdens dewelke de zucht naar
vrede en de nooit-meer-oorlogs-xvil van de
volkeren zoo eensgezind tot uiting kwam.
Bij de onthulling van deze gedenksteen
zal de Heer Germain Lefevtr. algemeen
voorzitter der V.O.S. cn bestuurs.id van
het Bcdevaarteonuté, namen: de Ijzerbe
devaart het woord voeren.
De plechtigheid wordt ingeleid uoor eene
Herdenkingsmis in de kerk ven Kaaskerke
te 10 uur, waarna optocht naar den IJzer-
toren waar te 11 uur de V/ty islihtand,
onder het luiden van «Nclo» plechtig
herdacht wordt.