Bemin de Armen
Slechts één Vijand!
De Wapenstilstand
De Oorlog in Europa
In ons Land
Een aanslag te Munchen na de rede van Hitier
tl Noyember aan den IJzertoren
36» JAAR.-Nr 46,
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. VERSCHIJNT WEKELIJKS
INTERNATIONAAL OVERZICHT
11 November 1918
Zwaar luchtgevecht met Fransche zege
Duitsche troepen samengetrokken aan de Nederlandsche grens
Het wapen-embargo opgeheven in de V.S. van Amerika
HET VERLOOP DER GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
Op Vrijdag 3 November
Zaterdag 4 November
Dit jaar een verzuchting voor Wereldvrede
ZONDAG 12 NOVEMBER 1939.
WEEKBLAD 50 CENTIEMEN.
«DE POPERINGENAAR
Uitgever
Sansen-Vanneste, Poperinge.
Telefoon Nr 9. Postch. Nr 155.70.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1939:
Binnenland 4,00 fr.
Belgisch Kongo 5,85 fr.
Frankrijk 5,85 fr. belgisch geld
Engeland 6 30 fr. belgisch geld
I Ander landen 8,75 fr. belgisch gele
Aïït liedewerkers zijn verantwoordelijk
|p voor hun artikels.
nranrcmut
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Gewone berichten per regel 1,25 fr.
Kleine berichten (minimum) S,fr.
2 fr. toel. v. bcr. m. adr. t. bur.
Berichten op 1° bl. per regel 5,fr.
Berichten op 2* hl. per regel 2,50 fr.
Berichten op 3» bl. per regel 1,50 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 7,fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag noen.
In die dreef waren de boomen naar el
kander toegegroeid als goeie bekenden.
De wind van vele winters heeft ln hun
Ineengestrengelde kruinen zijn lied ge
zongen van temmeloos geweld... en even-
vele keeren heeft de herfst steeds nieuwe
tinten getooverd om hun sterven konink
lijk mooi te maken...
En nu is daar iets wonders aan 't ge
beuren...
Op een morgen toen de mooist geschil
derde blaadjes in de vele modderplasjes
te schreien lagen om het brutaal geweld
van den voorbijen stormnacht, heb ik
voor het eerst in mijn najaarsmooie dreef,
het arme vervelooze woonwagentje gezien.
Krom en scheef zit het dingetje in
eengezakt tegen den stevigen stam van
een ouden eik aan... moe... versleten...
Waar het wagentje vandaan komt of hoe
het daar gesukkeld is weet wel niemand,
t Heele gevalletje scheen zoo armtierig
en zoo doodsch verlaten. Maar plots, op
dien vroegkouden avond wrong een sprie-
tellg rookpluimpje naar buiten en zuchtte
zich dood in de regenlucht. Rusteloos
pinkte daarbinnen een dansend lichtje
tegen 't smoezelig vette vensterken waar
't wellicht zijn spiegelbeeld in zag, cn ia
dien zwakken rossen schijn, teckcnde
zich 't beweeg van menschen af,
En toen heel laat in den nieuwen dag
een zeer nieuwsgierig zonnestraaltje van
tusschen heele bergen wolken het dingetje
eens beschijnen kwam, toen stonden op
een doorgebogen en uitgeraffeld trappe-
ken, een paar kleine, kleine klompjes.
Om en onder den wagen lag een heele
gamma van huishoudelijk en vreemd ge
rief, alles om het even stuntelig, wanorde
lijk door elkaar. Toen ging piepend en
kreunend het nauwe deurtje open, en een
heel klein haveloos jongentje heeft het
blijkbaar zeer kwaad, om met een haast
kalen borstel een hoopje vuil naar buiten
tc keeren. Ontroerende hulpeloosheid.
Heel, heel eventjes was tusschen de
nauwe spleet van de toeslepende deur, het
"-«•ke. fletse gezichtje van een vrouw te
zien.
En toen nes «wmeschijntje een heel
poosje later al eens eventjes kijken kwam,
toen kreeg het iets heel liefs... en iets zoo
droevigs bij te lichten...
Een popperig klein, uit ijzerdraad
geweven wiegje, en een potje witte verf.
Dat was het lieve...
En heel heel droevig was 't dat over het
doodsbleek en pijnvertrokken gezichtje
van het woonwagenvrouwtje, twee war
me tranen vloeiden...
Roerloos en krampachtig stijf ais
was ze één met hem leunde ze tegen een
boom aan. Haar smalle, zieke, doorschij
nende gezichtje stond zoo strak en de hel
blauwe oogen keken zoo star en wezenloos
naar 't kleine vervelooze wiegje, dat 't zon
nestraaltje er plots medelijden mee kreeg,
en 't goed bedoelend, heel aarzelend, doch
warmend over 't kou gezichtje gleed...
Een oogenblikje werd het moe gelaat
omhoog geheven als wou het zonne drin
ken. Toen vielen de opene droomoogen
toe, en snijdend als een gil, scheurde uit
dien smartvertrokken mond zoo'n snik,
dat t wel een aanklacht leek van 't alleen
gedragen noemelooze leed... Steunzoekend
sloegen de armen om den boom, en 't tra
nennat gezichtje stijf tegen zijn ruwen
kouden schouder aangedrukt, kwam traan
na traan, en snik op snik een uitweg zoe
ken voor het brandend lijden dat haar
moederhart verteerde.
Uit 't schemerdonker van den wagen
dook toen een man naar buiten. En toen
hij zag met oogen waarin wilde liefde
brandde en stoerverbeten smart dat
beeld van namelooze ellende, trok over
't windverweerd gezicht zoo'n kramp van
pijn en radeloozen angst, dat 't leek of
hij wel gek zou worden. Zijn handen bal
den zich tot vuisten en kreunend om 't
ondragelijke van dit ultkomstlooze leed,
beukte hij met 't leeggepeinsde hoofd te
gen de kille planken aan...
Een enkele schone snik wrong uit zijn
toegeschroefde borst...
Zóó was het aanschijn van het verdriet
dat moedeloosheid herdat ik dien laten
najaarsdag in 't wagentje dier armen,
twee moegestreden groote kinderen be
vechten kwam.
Maar dit is 't wijdingsvolle uur, waarop
een stillen schemer de scherpe lijn van
alle ding verdoezelen komt...
Dit is 't gezegende uur waarop in
't huizeken dier eenzaam-lijdenden, een
blij kind Gods zijn intree hield.
Weer wrong een pluimpje rook naar
boven...
Weer stonden kleine holleblokjes op
het doorgebogen trappeken daar buiten...
Doch binnen was 't nu goed, want
over 't mat gezichtje van het zeer verwon
derd vrouwtje, gleed weer een glimp van
hoop.
Het woordeloos sermoen van liefde
tot den armen, sprak luid en echt uit
't witte warme kindergoed dat op haar
schoot getooverd werd en uit de lich
tende oogskens van het kind op vaders
knie, dat met proppensvolle mondje reeds
bedelde om nog
Nu is het wiegje klaar.
Nu mag het wonder komen.
Nu weten en gelooven weer twee
menschen meer in God die "tfader is der
armen, en in één liefdevolle zorg omvat
houdt, de bloemkens op het veld, de kind
jes in hun wiegkens, de menschen in hun
huizekens, en 't brood voor iederen nieu
wen dag.
Zóólang ze dit niet wisten... was 1
wiegsken niet gereed...
DE POSTZENDINGEN AAN
GEMOBILISEERDEN
In talrijke gewesten van het land is
heftig verzet gerezen tegen het feit dat
brieven door een of ander vereeniging
verzonden aan de gemobiliseerden der
streek dier vereeniging, door de post naar
den afzender terug werden gestuurd. In
talrijke gevallen zouden de brieven zelfs
geopend zijn geweest om den inhoud van
het schrijven na te gaan.
Verschillende dergelijke vereenigingen
van West-Vlaanderen, die het zich tot
doel stelden, bij middel van brieven zede
lijken steun te verstrekken aan gemobi
liseerde streekgenooten, zagen op die wijze
hun werking gesmoord.
Laat ons verhopen dat den Postdienst
het onzinnige van die maatregel zal in
zien en de briefwisseling vrij en kosteloos
zal laten voor onze gemobiliseerden. Zelf
de geldt voor het noodige frankeeren van
tijdschriften en bladen.
Er weze hier terloops op gewezen dat
men best doet, bij het schrijven naar ge
mobiliseerden, geen omslagen met hoof-
ding van firma te gebruiken, dit kun
nende aanleiding geven tot taxatie, naar
ens in ieder geval werd verzekerd.
NIEUWE BELASTINGEN
Door den H. Gutt, Minister van Finan
tien, werd het ontwerp van de Rijksbe-
grooting voor 1940, opgesteld.
De ontvangsten worden beraamd op
11.656 millioen en de uitgaven op 11.633
millioen.
De buitengewone begrooting beloopt 2
milliard 232 millioen in ontvangsten en
uitgaven. In de buitengewone uitgaven
zijn begrepen de kosten gedaan op mili
tair gebied tot handhaving van onze neu
traliteit.
Het verslappen van het zakenleven en
de verhoogde kosten voor landsverdedi
ging anderzijds nopen tot het inroepen
van nieuwe middelen om de begrooting in
evenwicht te houden.
Onder deze nieuwe middelen komen in
hoofdzaak nieuwe belastingen.
Dc OVERDRACHTTAKS zal verhoogd
worden van 2.75.% op 3,50
Een MILITAIRE BELASTING, die 70
millioen zal moeten opbrengen, die zal
moeten betaald worden door de burgers
die aan den wettigen actieven dienst niet
hebben voldaan.
Een BIJDRAGE VAN DE ELEKTRI
CITEITSMAATSCHAPPIJEN zal geeischt
worden, die 50 millioen zullen moeten op
brengen voor 1940.
De TAKS OP DE RIJWIELEN zal be
paald worden op 10 fr. en 15 fr. naar
gelang het een of meerdere zadels per
rijwiel.
Zekere RECHTSTREEKSCHE BELAS
TINGEN zullen ook nog verhoogd wor
den.
De BENZINEBELASTING zou gebracht
worden van 1,85 op 2,40 fr.
De TAKS op de SUIKER, KOFFIE,
BIER, TABAK, CIGARETTEN, STEK
JES. enz. zal verhoogd worden.
De vernielde of verdwaalde lijfrenteze-
ff (a- KGP.tjo. s van „aiui cn obligatien
die verjaard ziin. ei1", '••■'iep '—.te var
den Staat moeten worden gestort.
Nog enkele andere nieuwe middelen van
minder algemeenen aard zullen nog wor
den ingevoerd.
MAATREGELEN
TEGEN VLOTTENDE MIJNEN
Door den Minister van Verkeerswezen
werd medegedeeld dat maatregelen zul
len getroffen worden tot het vernietigen
van de langs onze kusten drijvende mij
nen.
Op een enkelen dag werden 15 mijnen
ontdekt.
Twee schepen gaan eiken morgen op
zoek. Een ervan houdt zich bijzonder be
zig met den weg van de maalboot naar
Dover. Deze booten zullen thans uitge
rust worden met kanonnen in plaats van
mitraljeuzen om de mijnen te doen sprin
gen.
ENGELAND WENSCHT DAT
BELGIE BUITEN HET
KONFLIKT BLIJVE
Te Londen, bij de ontvangst van de
Belgische kolonie op de Belgische am
bassade te Londen, heeft Lord Leverhul-
me, voorzitter van de Anglo Belgian
Unionverklaard dat het de wensch van
gansch Engeland is dat België buiten het
conflikt zou blijven. Het lijden door Bel
gië onderstaan in 1914-1918, ligt nog ln
ieders geheugen, zei hij.
KOLEN MET 12% OPGESLAGEN
Alle kolenprijzen zoowel voor nijver
heid- als voor huishoudkolen, zijn "met
12 t. h. verhoogd.
Als oorzaak hiervan wordt opgegeven de
opslag der loonen en der benoodigdhe-
den.
In Frankrijk werd de prijs van alle ko
len verhoogd met 15
FRANSCH SOLDAAT
GEÏNTERNEERD
Ter kleine grensgemeente Bleharies had
een Fransch soldaat, dragende een wa
pen, de grens overgestoken om te gaan
drinken in een Belgische herberg gelegen
dicht bij de grens.
Een Belgische sergeant trok de her
berg binnen en merkte den soldaat op
die op Belgisch grondgebied was en ge
ïnterneerd diende te worden, wat dan
ook gebeurde.
AANHOUDING TE ST-VITH
De gendarmerie van St-Vith heeft Ru-
dolf Buschmann in hechtenis genomen
en naar Verviers overgebracht.
Er zou spionnage in 't spel zijn en de
overheid houdt het grootste stilzwijgen
over deze kiesche zaak.
Buschmann was beambte in de Heimat-
treue vereeniging voor landbouwers.
DEMUYTER VOLGT BURGE
MEESTER MAX OP IN DE
KAMER
De eerste plaatsvervanger op de Libe
rale lijst voor Brussel van Burgemeester
Max is de bekende luchtvaarder Ernest
Demuyter, die reeds zetelt in den Brus-
selschen gemeenteraad.
Hr J. De Grauw zal Hr Max opvolgen
in den Gemeenteraad.
(Zie vervolg 2* blad.)
POLITIEKE WIJSBEGEERTE
BIJ HITLER.
Door het Instituut de Sociologie
Solvay van Brussel werd een onder
zoek uitgeschreven naar de beweeg
redenen van het handelen van de
menschen in het sociale leven, waar
aan talrijke beroemde economen, so
ciologen en psychologen meewerkten.
Een zeer leerrijke bijdrage is deze van
de Duitsche socioloog Leopold von
Wiese, van de Universiteit te Keulen.
Daar waar hij het heeft over de hou
ding van de menschen in de politiek,
besluit hij, dat veeleer antipathie
leidt tot het sluiten van politieke ver
eenigingen en bondgenootschappen
dan wel gevoelens van sympathie.
<s.Men sluit zich samen tot bonden,
vereenigingen en andere groepen om
een gemeenzame tegenstrever ten val
te brengen. Het is verbazend hoe alles
in de wereld geschiedt uit gemeen
zaam gevoelde antipathie!
Deze verklaring van een beroemd
geleerde doet ons denken aan het deel
van Mein Kampf waar Hitier zijn
politieke wijsbegeerte uiteenzet met
het oog op de strijd van de Nationaal-
Socialistische partij tegen de andere
partijen in Duitschland. Daarin pre
dikt hij de samenbundeling van alle
Duitschers tegen een gemeenschap
pelijke vijand, die hij noemt het anti-
Duitsche Marxisme. Het is verkeerd,
beweert hij, de strijd te voeren tegen
al de partijen. Tenslotte zouden de
eigen aanhangers tot het besluit ko
men dat toch niet al de tegenstrevers
falen, dat ook daar wel verstandige
menschen moeten gevonden worden.
Slechts één vijand: het Marxisme. De
anderen moeten zijn partijleiders la
ten links liggen. Daarom mocht ook
de Kerk niet aangevallen worden. In
zake anti-Marxisme stond de Kerk
immers op hetzelfde standpunt als het
Nationaal-Socialisme.
OOK OP BUITENLANDSCH GEBIED.
Deze politieke wijsheid van Hitler is
eigenlijk geen uitvinding van hem
zelf. De geschiedenis onthult ons het
bestaan van tallooze coalities die kon
den tot stand komen dank zij de
gemeenschappelijke haat tegen een
machtige tegenstrever. Het sprekend
ste bewijs zijn wellicht de talrijke
coalities geweest die Engeland in het
leven riep, om een einde te stellen aan
muiiiHiHiHiiniiiiiiiiiiiHiiii
de veroveringen en de macht van de
zoo gehate Napoleon.
Doch, zoover heeft Hitier niet moe
ten zoeken. In de geschiedenis van
Duitschland zelf rijst de reuzenfiguur
van een Bismarck, waarbij Hitier her
haaldelijk te rade schijnt gegaan te
zijn. Het is op grond van hetzelfde
princiep dat de IJzeren Kanselier, de
Duitsche eenmaking wist te verwezen
lijken in 1870. Hij gelukte er in al
de Duitschers te vereenigen door het
opwekken van de haat tegen een ge
meenschappelijke vijand: Frankrijk.
Het bloed, zegde hij, dat vergoten
wordt in den strijd tegen de gemeen
schappelijke vijand, is het beste ce
ment voor het bouwen van de Duit
sche eenheid.Dat bloed werd vergo
ten in de Fransch-Duitsche oorlog
van 1870 en het gevolg was de uitroe
ping van het Duitsche Keizerrijk in
de spiegelzaal van Versailles op 18
Januari 1871.
Het is op dezelfde wijze dat de
Fuehrer, zijn macht en zijn prestige
op buitenlandsch gebied heeft zoeten
tot stand te brengen. Het is de ge
meenschappelijke vijand tegen het
communistische Rusland, die hem de
bondgenootschappen met Italië en
Japan heeft mogelijk gemaakt en met
de ruggesteun van die geweldige
vrienden heeft hij de achtereenvol
gende aanhechtingen van Oostenrijk,
Sudetenland en Tsjechie kunnen ver
wezenlijken.
EN NU IS HET ENGELAND.
Het is opvallend geweest in deze
periode van het anti-kominternpact,
hoe Hitier steeds bloempjes geworpen
heeft naar Engeland en Frankrijk. Er
mocht slechts één vijand zijn. Het is
ook op grond van zijn anti-commu
nistische houding dat hij de aanhech
ting van Tsjechie grootendeels tracht
te te rechtvaardigen. Deze staat moest
verdwijnen en onschadelijk gemaakt
worden omdat het een vooruitgescho
ven strijdpost van het communisme
was tegen het Westen. En daarom
kreeg hij toen de volledige steun van
Mussolini. Herinneren wij ons maar
dezes brief aan Lord Runcimanl
Toen het om Polen ging echter, kon
het anti-kominternpact niet meer in
aanmerking komen. Voor Polen was
Rusland en het communisme wellicht
land. Het was trouwens de gemeen
schappelijke haat tegen Rusland die
het Duitsch - Poolsche verdrag van
Pilsoedski mogelijk had gemaakt.
Er moest nu een andere vijand gevon
den worden, die ook de vijand van an
dere landen moest zijn.En hiervoor was
Engeland als geknipt. Maar nu echter
moest het roer radikaal omgeworpen
worden. De gemeenschappelijke vij
and van vroeger werd nu de bondge
noot tegen de nieuwe gemeenschap
pelijke vijand. De nieuwe houding
was des te voordeeliger daar de bond-
genooten van vroeger redelijkerwijze in
de gemeenschappelijke haat moesten
deelen. Japan, had nog maar pas ge
tuigenis afgelegd var, zijn anti-Brit-
sche houding in de blokkade van
Tien-Tsin en Italië was zeker nog de
houding van Engeland niet vergeten
in het Abessijnsche avontuur.
EN OMGEKEERD.
Omgekeerd geldt nochtans dezelfde
drijfveer. Engeland en Frankrijk wer
den in mekaars armen gedreven veel
eer door de gemeenschappelijke haat
tegen Duitschland dan wel door we-
derzijdsche sympathie.
Doch logisch zet Hitier zijn politiek
van de ééne vijand ook voort in de
huidige oorlog. Niet Frankrijk is de
vijand; tegen Frankrijk voelt Duitsch
land geen wrok. (De naoorlogsche po
litieke literatuur in Duitschland klinkt
nochtans heel anders!) Engeland, het
perfide Albion, is de schuld van alles.
Het is de groote slokop en het heeft
de oorlog gewild en uitgelokt. Zoo
klinkt de Duitsche thesis in de hui
dige omstandigheden.
En hebt gij lezer, wel opgemerkt,
hoe Frankrijk gespaard wordt, hoe
weinig er gebeurt aan het Elzassische
front? Het is Engeland die moet ge
troffen worden. Tegen de Engelsche
vloot worden de Duitsche onderzeeërs
en vliegtuigen in den strijd gestuurd.
En als er ook tijdens de laatste da
gen vliegtuigen boven Noord-Frank
rijk vlogen dan was het hoofdzakelijk
omdat de Engelsche soldaten vooral
in het Noorden, van Duinkerke tot
aan de Rijn, langs de Belgische grens
gelegerd zijn. Tusschen Engeland en
Duitschland zal een reuzenstrijd ge
leverd zoor den!
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
JW1
nog meer de vijand dan voor Duitsch-
iihiiimiiiimiuiKiiTNfwnuiHniKiuiiuNuiif
HET WAPEN-EMBARGO OPGEHEVEN
IN DE V. S. VAN AMERIKA. RUS
SISCHE BEDREIGING TEGEN FIN
LAND.
Het meest ophefmakend feit van den
dag is de goedkeuring door de Ameri-
kaansche Kamer van het wetsontwerp
strekkende tot het opheffen van het wa
pen-embargo voor de V. S. van Amerika.
Deze opheffing is een gewichtige gebeur
tenis en wordt aanzien als een zedelijke
steun aan Frankrijk en Engeland, gezien
deze opheffing aan de V. S. zal toelaten
wapens pit te leveren aan de Verbonde
nen. Levering van wapens door Amerika
aan Duitschland is althans fliet denkbaar
gézicn de heerschappij der Engelschen
over de zeeën.
Deze opheffing was natuurlijk in
Duitschland maar bijster onthaald en te
Berlijn werd dan ook verklaard dat door
deze opheffing Amerika in feite niet
meer neutraal is ln het huidig konflikt.
De wapens mogen slechts geleverd wor
den onder de clausule cash en carry
wat wil zeggen dat de landen die wapens
aan de V. S. koopen die onmiddellijk moe
ten betalen en zelf vervoeren.
Roosevelt heeft dus de slag thuisge
haald.
Op het WESTERFRONT schijnt de be
drijvigheid zich van het Western meer
naar het Oosten te verplaatsen. De Duit
schers toonden zich bijzonder bedrijvig
rond de Saar, bij Ohrental en in de om
streken van de Blies.
DE ONTDEKKER DER DOODENDE STRAAL
VERNIETIGT ZIJNE UITVINDING
Nopens het luchtgevecht dat plaats had
boven Noord-Frankrijk op den voorgaan-
den Donderdag wordt nog gemeld dat
een tweede Duitsch vliegtuig werd neer
geschoten door het Fransch luchtafweer.
Waar het tuig gevallen is werd niet ge
meld.
De Franschen houden voor dat in Ok
tober 10 Duitsche toestellen werden neer
gehaald.
De Britsche luchtmacht bekent het ver
lies van 30 gesneuvelden en vermisten,
dit op een 8" lijst.
De Russisch-Finsche betrekkingen wor
den zeer gespannen. De Pravda Rus
sisch blad, schrijft dat Rusland zich door
niets van zijn doel zal laten afleiden en
vergelijkt Finland's houding met deze
van Polen. Het blad uit ook bedreigingen
tegen Zweden en Noorwegen. Intusschen
werden de Russisch-Finsche onderhande
lingen hervat te Moskow.
Engeland zal een leening uitschrijven
van dertig milliard frank voor zijn be
wapening. Nederland zal 4 milliard 750
millioen frank leenen.
Een nieuw Italiaansch linieschip maak
te een proeftocht. Het schip draagt ka
nonnen die obussen kunnen afschieten tot
een afstand van 40 km.
Te New-York worden reeds vliegtuigen
bijeengebracht, gereed om verzonden te
worden voor Europa. Frankrijk en En
geland zouden duizenden vliegtuigen be
stellen ln de V. S.
Duitsche handelsschepen die een toe
vlucht hadden gezocht ln Italiaansche
havens werden verkocht aan Italië.
In Duitschland werd aan de druiven-
pressers de verplichting opgelegd de pit
ten der druiven te bewaren opdat men
er de olie zou kunnen uithalen.
Dr Antonio Longoria, die in 1933 dc doodendc straal» ontdekte, heeft zijn uit
vinding vernietigd en verklaard haar nooit meer terug te zullen uitwerken.
Men ziet hem hier voor een microscopisch projectictoeslel.
DE «CITY OF FLINTTE IIAGE-
SUNI). DE PRIJSBEMANNING GEÏN
TERNEERD. NIEUWE ANTI-KATHO
LIEKE MAATREGELEN IN DUITSCH
LAND. OVERPLANTING VAN DUIT
SCHERS UIT RUSLAND GEREGELD.
De gebeurtenissen omtrent de Ameri-
kaansche vrachtboot City of Flintne
men een nieuwe wending. De boot, be
stuurd door de Duitsche prijsbemanning,
had toelating gekregen van de Noorsche
overheden, om in Noorsche wateren zijn
tocht voort te zetten. Gekomen bij de
haven van Hagesund vroeg de Duitsche
kommandant der boot deze haven te mo
gen binnenvaren, voorwendende dat een
Amerikaansche matroos ziek was en aan
wal diende gebracht. Een geneesheer die
aan boord werd gestuurd vond de be
doelde matroos niet erg ziek, hij had
slechts een klein letsel aan de hiel op-
geloopen, zoodat het binnenvaren van de
haven niet gerechtvaardigd was. De boot
kreeg dus geen toelating het anker te1
werpen. In weerwil van dit Verbod ging
de boot voor anker liggen, met het ge
volg dat Noorsche overheden de boot in
beslag namen en de Duitsche prijsbeman
ning interneerden, wat vanwege Duitsch
land een heftig protest uitlokte.
De Duitsche bladen melden dat een
akkoord werd gesloten tusschen Duitsch
land en Rusland omtrent de overplanting
der Duitschers wonende in Rusland.
In Duitschland werden nieuwe anti
katholieke maatregelen getroffen: pries
ters-onderwijzers mogen geen les meer
geven in het Middelbaar Onderwijs, ver
eenigingen die missies steunden werden
ontbonden en in Oostenrijk werden ker
ken opgeëischt voor het leger ofwel zoo
danig beschermd met zandzakken dat zij
niet meer bruikbaar zijn voor den eere-
dlenst.
Op het WESTERFRONT: verkennin
gen.
Een Duitsch vliegtuig spoelde aan in
de Firth of Forth. Het lijk van een Duit
sche matroos strande aan de kust van
Kent, wat het aantal der aangespoelde
lijken van Duitschers op vijf brengt.
Een Fransch koopvaardijschip werd ge
torpedeerd. Er zijn 2 dooden en elf ver
misten. Een Deensch stoomschip zonk
nadat ontploffingen zich voordeden aan
boord.
Duitsche vliegtuigen wierpen strooi
briefjes, opgesteld in het Fransch en het
Maroklcaansch, uit boven het front. Brief
jes kwamen terecht ln Luxemburg.
Het blijkt wel degelijk dat Roemenië
de leiding neemt voor het vormen van
een neutraal Balkanblok.
880 vliegtuigen wachten thans op ver
scheping ln Amerika, voor Frankrijk en
Engeland.
Het Duitsche gezantschap te Rome be
vestigde dat Maarschalk Goering binnen
kort naar Rome zal afreizen.
In Canada zullen 30.000 piloten en
waarnemers opgeleid worden voor Enge
land.
(Vervolg op 2' blad)
Den '11 November ls het 21 jaar geleden
dat de wapenstilstand geteekend werd,
en gansch de wereld met een gevoelen van
opluchting het einde van de grootste men-
schenslachting uit de geschiedenis ver
nam.
Deze oorlog zou de laatste, de aller
laatste zijn. Voortaan zou de oorlog uit de
wereld gebannen zijn. Geschillen zouden
niet meer met wapens, maar langs vre-
delievenden weg beslecht worden? I
Maar laten we deze bittere overpein
zingen varen en plaatsen we ons liever
terug in de laatste oorlogsmaanden.
Na het laatste mislukte offensief van
dc Duitschers werd op 18 Juli 1918, op
het Westfront, het tegenoffensief der ge
allieerden, gesteud door een millioen Ame
rikaansche soldaten, ingezet. Tegen deze
versche strijdkrachten konden de ver
moeide Duitschers niet meer op. Langza
merhand begonnen ze den terugtocht, tot
den Kroonraad, die te Spa zetelde, erop
aandrong President Wilson niet alleen om
vrede, maar ook om een spoedlgen wa
penstilstand te vragen.
Dit was een geweldige bekentenis van
onmacht. Aan de geallieerden gaf zij ver-
schen moed.
Daags voor den stap van Ludendorf
was het Belgisch leger op gansch het
front tot den aanval overgegaan. In wei
nige weken werd West-Vlaanderen en een
groot gedeelte van Oost-Vlaanderen vrij
gemaakt. Den 3 November stond het Bel
gisch leger voor het kanaal Gent - Ter-
neuzen.
REVOLUTIE IN DUITSCHLAND
Intusschen was in Duitschland de Re
volutie uitgebroken onder de matrozen
van de Oorlogsvloot te Kiel. Alle havens
sluiten zich hierbij aan en Scheidemann,
de bekende Socialist, richt tot Rijkskan
selier Prins Max van Baden, het volgend
ultimatum
Onmiddelijke afstand van Keizer en
Kroonprins, anders treden de sociaal -
demokraten uit het Kabinet. Centrum,
voorultstrevenden en nationaal - liberalen
sluiten zich bij dien eisch, bericht dat al
daar de republiek ls uitgeroepen en de
koning in een auto is gevlucht.
Op 8 November blijft de toestand te
Berlijn betrekkelijk rustig, maar in Dres
den en Bronswijk wordt de republiek uit
geroepen en heel Beieren is in de macht
der arbeiders en soldatenraden.
In den nacht van den negenden
wordt tevergeefs druk bij het groote
hoofdkwartier aangeroepen; een bevredi
gend antwoord is niet te verkrijgen en
Scheidemann dient om 9 ure zijn ontslag
in, op hetzelfde oogenblik dat de straten
met betoogers beginnen vol te loopen,
want de algemeene staking was met volle
kracht en ongekende volledigheid uitge
broken.
De commandant van Berlijn, die nog
voor twee dagen aan den Rijkskanselier
verklaard had dat hij Berlijn zeker zou
kunnen houden, moet aan het hoofdkwar
tier seinen dat hij over geen troepen be
schikt, omdat ze allen naar de zijde der
revolutionairen zijn overgeloopen.
Onder deze bedrijven onderhandelden
Ebert en Scheidemann met onafhanke
lijke socialisten Ledebour en Dittmann
over de vorming van een regeering, maar
zij komen niet tot een besluit doordat
Haase afwezig is. Tegen den middag laat
de Rijkskanselier bekend maken, dat Kei
zer en Kroonprins afstand hebben gedaan
(wat niet Juist was) en spreekt het met
Ebert af, dat deze het kanselierschap van
hem zal overnemen. Ebert Iaat een eerste
manifest los, waarin voorlooplg noch van
een republiek, noch van een national»
vergadering sprake is.
Maar toen Ebert en Scheidemann kort
daarop dn het restaurant van den Rijks
dag, die reeds door oproerlingen was be
zet, iets gingen gebruiken, werd Scheide
mann naar buiten geroepen en vernam
hij,'dat Liebknecht van het balkon van
het keizerlijk Paleis de Duitsche sowjet-
republiek wilde uitroepen. Om dit plan te
doorkruisen, snelde Scheidemann naar
een venster en verklaarde in een korte,
doch rake toespraak aan de voor 't ge
bouw verzamelde menigte, dat de Duit
sche republiek gevestigd was. Eerst voor
korten tijd is zijn voorspelling dit
plein, dat Koenlgsplatz heet zal voortaan
plaats der Republiek heetenin vervul
ling gegaan. Een groote eer voor Scheide
mann, die hem wel toekomt, want dit
kordaat ingrijpen op het Juiste oogenblik,
heeft er veel toe bijgedragen, dat een
burgeroorlog voorkomen werd.
Toen Scheidemann in den Rijksdag te
rugkwam, werd hij door Ebert met 'n
vloed van verwijten ontvangen. Ebert
meende dat niet Scheidemann, maar
constituante over de toekomstigen staats
vorm had te beslissen. Maar den volgen
den morgen reeds was de eensgezindheid
tusschen onafhankelijken en meerder-
heidssociaal-demokraten bereikt, en werd
de Raad van volkscommissarissen ge
vormd. Ook Ebert was toen voor de re
publiek en de Keizer was al over de Ne
derlandsche grens. Maar deze dingen be-
hooren al min of meer tot de consolidatie
der republiek. Geboren werd zij op den
negenden November, om 12 uur 's mid
dags.
Den 10 November was de Keizer uit
Visé, met een trein bestaande uit negen
salonrijtuigen, naar Nederland vertrok-
ke'\
OP. WAPENST1LSTAND-
VOORIVAARDEN
Eindelijk op II November komt het
groote nieuws, waarnaar eikeen verlangt
Wapenstilstand
Duitschland vraagt de voorwaarden
aan. De Fransche Opperbevelhebber, Ge
neraal Foch, bevindt zich in een klein
plaatsje ln den salonwagen van den trein
van het opperbevel.
Daar in het onbekende Rethondes, in
het Departement Oise, worden de voor
waarden voorgelegd, welke Duitschland
onvoorwaardelijk heeft te aanvaarden,
wil het niet geheel en al vernietigd wor
den Ontruiming van Belgie, Frankrijk
en den Elzas binnen veertien dagen; uit
levering van 5000 kanonnen, 30.000 ma-
chiengeweren, 2000 vliegtuigen en 3000
mijnwerpersontruiming van 't gebied
ter linkerzijde van den Rijnbezetting
door de geallieerden van Mainz, Koblentz
en Keulen, alsmede een kring om die ste
den met een straal van 30 km.uitleve
ring van 5000 locomotieven, 150.000 wa
gens en 10.000 auto's terugtrekking van
alle troepen uit Oost-Europa tot de grens
van 1914 de verdragen van Brest en Boe
karest worden nietig verklaardonvoor
waardelijke overgave van Duitsch-Afrika
uitlevering van 100 duikbooten, 3 lichte
kruisers en 6 dreadnoughts; alle overige
schepen ontwapend en die in neutrale
havens onder bewaking.
Ziedaar de voorwaarden voor den wa
penstilstand Duitschland moet deze aan
nemen en teekent.
De wapenstilstand is een feit, maar de
vrede
IBUHIBIBMHHHIiaaiaHB
De herdenking van den Wapenstilstand,
op 11 November aan den IJzertoren, was
telkenjare een zoo roerende plechtigheid,
dat menig bedevaarder zich dieper ont
roerd voelde dan tijdens de gvootsche
jaarlijksche bedevaart, omdat deze een
voudige herdenking waar het stilleg
gen der wapens werd herdacht, met een
gebed voor onze lieve dooden en een op
roep tot alle volkeren voor den vrede,
dieper ln het menschelijk hart doordringt
door zijn eenvoud en het klare stille be
sef van een grootsch Ideaal.
Het heeft niet mogen zijn, dat de ver
zuchting en de vermaning aan de mensch-
heid, het in vier wereldtalen naar de vier
windstreken Nooit meer Oorlog uitgal
mend, een blijvende waarheid zou zijn.
Dat zal voor de meesten onzer wel de
grootste ontgoocheling der laatste jaren
zijn geweest. Maar de zucht en de wensch
voor wereldvrede staat in elk menschen-
hart geschreven, want Individueel wenscht
elke enkeling, hij wone ten zuiden, ten
noorden of ten oosten Van onze lands
grens, dat het Nooit meer Oorlog eens
waarheid zou zijn.
Laat ons daarom dankbaar zijn dat er
in het kleine Vlaanderen een grootsch
monument staat dat nog steeds in de al
gemeene oorlogsverdwazing een lichtpunt
is waarnaar alle menschen van goeden wil
hoopvol opzien al schijnt op dit oogen
blik de ironie van het oorlogsnoodlot die
edele leuze te verbleeken in elk men-
schenhart blijft zij levend en hopend en
is de zucht van ieder van ons dat door
betere verstandhouding onder alle volke
ren de oorlog toch eenmaal voor goed van
de menschheld zou worden afgewend.
Daarom heeft dit jaar meer dan ooit
de 11 November-herdenking te Diksmuidc-
Kaaskerke eene diepere beteekenls
hangt daar niet aan den ingang van d»
doodencrypt de stukgeschoten Kristus van
Nieuwpoort, als een zinnebeeld y. dt op het
slagveld gekruisigde menscheid, als het
zinnebeeld van de oorlogsverwoesting di»
niets ontziet, noch msnschenkinderen,
noch huis, noch kluis, zelfs niet het beeld
van de gekruisigde Godheid.
Velen onzer jongeren staan thans onder
de wapens ter verdediging onzer neutra
liteit anderen zullen in deze zwarte
tijden moeilijker de verre reis kunnen
ondernemen, maar allen zullen op Zater
dag a.s. te 11 uur, wanneer de klokken over
dorpen en steden de herdenking van de
Wapenstilstand 1918 aankondigen, ln ge
dachten-verwijlen aan den voet van den
IJzertoren, waarin een roerende plechtig
heid voor de voeten van den doorschoten
Kristus om wereldvrede wordt gebeden
en door de oud-strijders tot bezinning
wordt aangespoord. Moge de stem van den
IJzertoren doordringen diep in de harten
van alle volksgenooten en van de heele
menscheid.
HIJ HEEFT AFGEDIEND
Een Fran»cRe-fweeman-tank werd in de vorentte gelederen door een Duitsclie
bom getroffen De linker rupskeien en wielen werden afgeslagen.
Onderstaand volgt de regeling van de
II November-piechtlgheid aan den IJzer
toren
té 10 uur in de kerk van Kaaskerke,
plechtige herdenkingsmis, met sermoen.
Daarna Gelegenheidssermoen door Z.
E. H. Pastoor Vincke. Daarna Op
tocht naar den IJzertoren, V.O.S.-vlag-
gen vooraan.
te 11 uur uur van den Wapenstilstand
aan den IJzertoren neerleggen van een
krans aan den voet van den oorlogs-
Krlstus. Gebed voor den vrede door
Z. D. H. Dom M. Van Asscbe. Daarna
in de crypt van i'an IJzertoren
a. Geestelijke plechtigheid, zegening
der graven
b. Toespraak dooi uei. Heer M.
Liesenborghs, namens hei Bedevaart
comité
c. Motie van de V.O.S. voor Wereld
vrede, door Heer Joris De Keyser
d. Gewijde muziekuitvoering, i Pro
grammaleider de Heer Juliaan Plat-
teau).
Alle Vlamingen worden dringend tot
deze indrukwekkende plechtigheid uitge
nood igd.
Bij deze -21e Wapenstilstands-herden
king zullen er a.s. Zaterdag te Diksmuidc-
Kaaskerke, een groot getal VI. Oud-Strij-
ders-vereenigingen te Diksmulde, met hun
vaandels aanwezig zijn. Wij vernamen
reeds dat bijzondere groepen uit verschil
lende streken van Oost- en West-Vlaande
ren naar Diksmulde zullen komen, o.a,
ook uit Gent, Antwerpen, Oostende, Brug
ge, Nieuwpoort, Veurne, Eesen, Pope-
ringe, enz.
Verder zal Ylanara heel de U Novem-
ber-pleclitigheid op band opnemen, repor
tage, die 's avonds, 11 November, op VL
golflengte van 20.30 uur tot 21 uur zal
uitgezonden worden, zoodat de bedevaar
ders die belet zijn naar Diksmulde te ko
men, deze plechtige herdenking nadien
zullen kunne» meeleven.
