Schotland
eischt steeds dringender
Zelfbestuur
Hoever staat hef met den
Ctorleg f
Blijft het langer
Arm Vlaanderen,,
DE GOEDE BOERIN
Zal de wereldvoorraad
Petroleum nog lang toe
reikend zijn
J
Aan onze Lezers
van 't Veurnsche
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
KATHOLIEK NIEUWS-, NOTARIEEL- EN AANKONDIGINGSBLAD. - VERSCHIJNT WEKELIJKS.
Duitsche en Italiaansche Legerberichten
•HftöV
De Repatrieering
van Soldaten
en Vluchtelingen
Smokkelaars-
drama te
Meeskroen
Amerika produceert ruimschoots voldoende
voor eigen behoeften
Synthetische Smeerolie en Benzine moeten uitkomst
brengen
ZONDAG 1 SEPTEMBER 1940.
.37' JAAR. N* 31.
«DE POPERINGENAAR
Uilgever
Sansen-Vanneste, Poperioce.
T«lef»QP Nr - Pollek. Nr 155.7».
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
J Maanden 7,frank
Maanden 13,50 frank
1 Jaar 25,frank
AUt Uvlntfictt li-a iMimuiim
voor kun aritkels
TARIEF VOOR BERICHTENi
Kleine berichten 1,50 fr.
Gewone en Notar. 1,25 fr.
In Stadsnieuws 2,00 fr.
Rouwberichten 10,00 fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Es mensch leeft niet van brood al
leen.
Is het niet zoo?
Er was ook bij ons een tijd dat de
biefstuk - politiek in eere was. Het
buiksken wou meer krijgen dan het
verlangde... Export en andere nat
tigheid en een... kinema of een dan
sing konden dan het dagelijksch pro
gramma volledigen.
Hier en daar kwam een kniezer
dan uitpakken met... hoogere waar
den! Maar wat hadt ge daaraan?
Daar was geen bete aan, daar was
geen grepe aan. Geest en hersenen
liet men liefst met rust, die konden
inderdaad best rusten wijl de maag
werkte.
Dat was de tijd van het plompver
loren materialisme, dat wij ook in
Vlaanderen hebben gekend; dat ook
in Vlaanderen zoo onzeglijk veel
kwaad heeft aangericht. Zoo werd
hier bij ons als in andere landen de
kermis-tent opgeslagen. Men vier
de en liet - Bourgonje waaien
Reaktie kwam er en die kwam uit
vele hoeken.
Wij bepalen ons tot de reaktie die
kwam uit den Vlaamschen hoek.
Gemeenschapszin, volksverbonden
heid, saamhoorigheid! Die woorden
bleken eerst vogel-verschrikkers te
zijn. Stadhuiswoordenzei de
man-in-de-straat Maar toch
als 't lang genoeg duurt wordt ook
een lang woord ontleed en wordt de
beteekenis begrepen en... verteerd!
De Ijzerbedevaart, de Nationale
Zangfeesten werden het tastbaar be
wijs van die reactie. Op die Vlaam-
sche betoogingen was immers ook het
gewone volk aanwezig. Men kon zien
hoe ook de kleine man een nacht op
de trein kon verslijten en 's ander-
dags morgens vroeg aan den arbeid
zijn. Dat kon de kleine man en hij
kon sparen voor die reis naar den
IJzer; om daar toch ééns te gevoelen
dat die Vlaamsche gemeenschapszin
geen droombeeld was, maar eerst
ijzige en dan later... blijde werke
lijkheid.
Er kon iets gedaan voor de Vlaam
sche gemeenschap; er werd iets ge
daan voor die gemeenschep.
We groeiden u.t c.:s kleine hoekje,
we leerden dat er een grooter Vlaam
sche gemeenschap bestondwant
meer te Noorden lag daar Nederland
en, wanneer wij nog verder leerden
kijken, ontdekten wij nog stam- en
taalverwanten in Zuid-Afrika. Met
die verwanten vormden wij ten slotte
één volk. Had dat volk niet een eigen
beschaving? Kon het in Europa op
gebied van beschaving, van kunst en
wetenschap niet zijn woord meespre
ken? Zoo 't nu moeilijk was, zou er
geen tij'd komen dat men het elders
als vanzelfsprekend zou vinden dat
ook het Nederlandsche volk uit Zuid
en Noord zijn rol speelde in de Euro-
peesche cultuur, daar zijn eigen taak
vervulde?
Hoogere waarden!
Kijk! Niet allen, maar toch velen,
verzoenden zich met de gedachte dat
er wel iets bestond van dien aard;
iets waar bete noch greep aan is en
toch onontbeerlijk is in het leven van
een iner.sch, in het leven van een
volk... «Omdat ik Vlaming ben»!
Hadden wij het ver gebracht met
die reactie?
De gedachten daaromtrent loopen
Uiteen.
Hoofdzaak echter is dat het die
reactie, die gezonde reaktie, met den
dag veld won. Het noodige materiaal
was er om een gezonde Vlaamsche
gemeenschap op te bouwen.
Dat lijdt geen twijfel.
En die gemeenschap heeft haar
eigen programma noodig, ook op cul
tureel gebied.
Dat programma? Ik verwijs naar
liet programma van de Nederland
sche Unie.
Vervang het woord Nederland
door «Vlaanderen» en...? Hier volgt
dat programma:
Het cultureele program der Unie
luidt:
Met verdieping van den christslij-
l:en geest in de samenleving wil de
Nederlandsche Unie:
CisaHflaiaa»9s«B3»BBak^2«aBi
Op cultureel gebied:
1. - Behoud van het Nederlandsche
volkskarakter en versterking van die
eigenschappen, waaraan het Neder
landsche volk zijn kracht en zijn
plaats in de wereld te danken heeft;
2. - Verheffing van het levensideaal
boven materialisme en egoïsme tot
toewijding aan de waarachtige le
venswaarden van mensch en gemeen
schap;
3. - Bescherming en ontwikkeling
van eigen beschaving en zeden en
van het volkseigen in de gewesten
als in het geheele land;
4. - Vrijheid van godsdienst, kerk,
levensbeschouwing en opvoeding;
5. - Bevordering van Nederlands
positie in de Europeesche cultuur en
van zijn functie in de uitwisseling
van de cultureele waarden;
6. - Nauwe cultureele betrekkingen
met Vlaanderen en Zuid-Afrika;
7. - Opvoeding van de jeugd in
nationalen zin;
8. - Vooruitziende verzorging der
geestelijke en lichamelijke volksge
zondheid
9. - Leiding van het cultureele le
ven en van de volksontwikkeling in
verantwoordelijkheid tegenover de
gemeenschap.
Bij punt 4 was twijfel gerezen: be
doelde men vrijheid van opvoeding
en niet vrijheid van onderwijs?
M. Einthoven gaf op de hooger aan
gegeven vergaderingen volgende ver
duidelijking.
Hij zeide: Dit sluit in, dat de vrij
heid van godsdienst, kerk, levensbe
schouwing en opvoeding voor ons iets
vanzelfsprekend is. Vooral ook de
vrijheid van school, waarover in den
boezem van ons volk zooveel jaren
gestreden is.
Zijn wij in Arm Vlaanderen niet
bekwaam een rijk-beschaafd, een
voornaam en vooraanstaand Vlaan
deren uit te bouwen? Wie zou er
aan durven tv/ij felen? Op voorwaar
de nochtans dat allen, die van cul
tuurwaarden houden, samenwerken
en de krachten niet... uiteenvloeien.
Dan eerst kan 't verkeeren in «Arm
Vlaanderen»
WAAROM IERLAND WEL EN SCHOT
LAND NIET? VRAAGT DE SCHOT.
Sedert Ierland na langen strijd het
recht venoierf om over wel en wee te
beschikken, is de drang in Schotland
om hetzelfde te bereiken voortdurend
sterker geworden. Naast de vele an
dere problemen, welke de Engetsche
regeering op te lossen heeft, eischt
thans ook dit vraagstuk haar aan
dacht.
Schotland vormt een derde deel
van het Britsche eiland; zijn grenzen
strekken zich uit van de Solway-Firth
'tot aan de monding van de Tweed.
Zijn bevolking is bijna 5 millioen zie
len sterk. Twee derden daarvan hou
den verblijf in de steden en indus
triegebieden; de Higlands zijn, in te
genstelling met de Lowlands, prac-
tisch onbewoond.
In het Schotsche volk zijn Keltisch
en Germaansch bloed vereenigd. In
het jaar 844 voegden de Scoten en
de Pieten hun rijken te zamen tot
één koninkrijk, dat zij Scot-land
noemden. In de lle eeuw werd het
koninkrijk der Britten vereenigd met
dat der Schotten. Op het einde van
die eeuw begon onder Koning Mal
colm een tijdperk van Angliciseering
der Schotten in de Lowlands. De Kel
tische taal en kerk moesten geleide
lijk plaats maken voor de Engelsche.
EduarC I van Engeland was de eer
ste Britsche koning, die de hand uit
strekte naar Schotland. De Schotten
verdedigden zich harnekkig en het
gelukte hun, zich aan de Engelschen
te onttrekken. Deze onafhankelijk
heidsoorlog heeft haar stempel ge
drukt op het Schotsche karakter. Bij
het in 1328 te Northampton gesloten
verdrag werd Schotlands onafhanke
lijkheid door Engeland erkend.
TOT EEN UNIE GEPREST.
De Engelschen gingen evenwel voort
met druk uit te oefenen op Schot
land, dat naar een bondgenoot om
zag en dien vond in Frankrijk. Dit
verdrag hield stand, tot Frankrijk
door Engeland geheel overwonnen en
onderworpen was. Nu zette Crom
well de overweldigingspolitiek tegen
Schotland met verdubbelde kracht
voort. Hij dwong Schotland tot een
unie, welke echter spoedig weder
werd ontbonden. In 1704 besloot het
Schotsche Parlement, onder bepaalde
VLIEGTUIGEN AANVALLEN OP ENGELAND HERNOMEN.
HAVENKWARTIER VAN PORTSMOUTH IN BRAND.
KUSTBATTERIJEN VAN WEERSZIJDEN IN ACTIE
TER HOOGTE VAN KALES EN DOVER.
DE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN HONGARIJE EN
ROEMENIE VLOTTEN NIET.
DE KRIJGSVERRICHTINGEN
De berichten der Duitsche en Italiaan
sche Weermachten als van het D.N.B. en
van Stefani kunnen als volgt worden sa
mengevat:
Vrijdag 23 Augustus:
Belangrijke strategische punten op de
Zuidkust, en op Midüen-Engeland werden
uitgevoerd. Fabrieksgebouwen, havenin
stallaties werden mee sukses gebombar
deerd te Bournemouth, Brighton, Sout
hampton en Bridlington. Bij Londen wer
den fabrieken voor vliegtuigen bestookt.
In de fabrieken bij Coventry werden hef
tige ontploffingen en branden vastgesteld.
Op verschiïlenue vliegvelden werden vlieg
tuigen vernield op den grond, hangaars
vernietigd en munitie-opslagplaatsen tot
ontploffing gebracht. Zeven Britsche
vliegtuigen gingen verloren, wijl 6 Duit
sche worden vermist.
Bommen op Nocrd-Duitschland ver
richtten weinig schade.
De mijnversperring in de Britsche wa
teren levert groote moeilijkheden op voor
Engeland. Een mijnenveger liep op een
mijn en zonk. Een handelsschip werd
zwaar beschadigd.
Engelsche vliegers hebben bommen ge
worpen naar het Bismarck mausoleum,
gelegen in het bosch van Griedrichsstad.
Deze aanslag verwekte hevige veront
waardiging in Duitschland.
Aan de Middellanasche Zee werd Gi
braltar gebombardeerd, evenals een En-
adSBBBaSSSSSZBSSZaEESEEaXHB
CHURCHILL SCHOUWT VERDEDIGINGSPUNTEN
IN ENGELAND
jf'- <4
«X f m
VU4 s*,nv
Churchill, Engeland'» premier, bij het verlaten van een Engelsch verdedi
gingspunt aan de kust opgeslagen.
gelsch vlooteskader. Een Engelsche on
derzeeboot en een torpedojager werden
getorpedeerd. Twee kruisers werden be
schadigd.
Zaterdag 24 Augustus:
Op de Fransche kanaalkust hebben de
Duitschers verdragende kanonnen ge
plaatst, waarmede de Engelsche kust on
der vuur wordt genomen. Deze er.orme
stukken geschut zijn geplaatst op speciale
treinwagons, die langs het spoorwegnet
snel kunnen verplaatst worden. Engel
sche kustbatterijen schoten ook op Kales,
maar naar het D.N.B. meldt werd geen
noemenswaardige schade aangericht.
In het Kanaal werden vier handels
schepen door vliegtuigenbommen getrof
fen, wijl het vliegveld van Manston werd
bestookt. Luchtgevechten werden geleverd
Bij nachts werden met sukses bommen
geworpen op vliegvelden van Cornwall, en
Wales. Branden ontstonden tengevolge de
geworpen bommen in de fabrieken van
Rochester en Reading. Elf Britsche vlieg
tuigen werden neergehaald en drie Duit
sche worden vermist. Het Engelsch af
weergeschut zou een eigen vliegtuig heb
ben neergehaald.
Zondag 25 Augustus:
Een teruggekeerde Duitsche duikboot
heeft naar verluidt tijdens zijn tocht de
Britsche handelsschepen Auckland Star»
van 11.400 ton, de Clan Menzies van
7.336 ton, evenals de Jamaica Progress
van 5.475 ton, getorpedeerd. Tijdens een
aanval op een konvooi torpedeerde zelfde
duikboot nog drie vrachtschepen van sa
men 24.000 ton. Van nog een ander kon
vooi werd ook een schip van 8.000 ton in
den grond geboord.
In den avond werd een onverhoedsche
aanval uitgevoerd van uit de lucht op het
vliegveld van Eval. Vliegtuigen en lood
sen werden vernield.
In de Middellandsche Zee werd een
konvooi evenals Alexandrlë gebombar
deerd, met sukses. In Afrika wierpen de
Engelschen bommen op verschillende
Italiaansche vliegvelden-zonder veel scha
de aan te richten. Enkele inlanders en
Askaris werden gedood of gewond.
Maandag 26 Augustus:
Onverhoeds werden opnieuw geweldige
luchtaanvallen op Engeland uitgevoerd.
Bijzonderlijk op Porthsmouth werden tal
rijke bommen geworpen, met het gevolg
dat een gedeelte van het havenkwartier
in brand stond. Ook bij nachte werden
èombardeinents tochten uitgevoerd. Zoo
werden bommen geworpen op de vlieg
velden - van Northweald, Hornchurch,
Manston, Canterbury en Ramsgate, op
Great Yarmouth, op troepenbarakken te
Dover, op de haven van Bristol en op de
fabrieken waar de Rolls Roycemo
toren worden vervaardigd. Overal werd
groote schade of verliezen voor den vijand
aangericht.
Het leggen van mijnen vóór de Engel
sche havens werd voortgezet.
De Britsche luchtmacht verloor dien
dag 64 vliegtuigen, wijl er slechts 20 Duit
sche toestelleu niet terugkeerden.
.(Zie vervolg 2* blad.)
voorwaarden in een unie met Enge
land toe te stemmen. Engeland ant
woordde hierop alleen met het drei
gement, dat indien Schotland niet
voor.Kerstmis 1705 de kroon aan den
koning van Engeland had overgedra-
genalle handel met Schotland zou
worden verboden en elke Schot zou
worden beschouwd als buitenlander.
Onder deze pressie van Engelsche
zijde zag Schotland zieh ten slotte
genoopt, te zwichten, zoodat de unie
in datzelfde jaar tot stand kwam. De
meerderheid van het volk was er
echter tegen gekant. Tien jaar later
kwam het tot een opstand, die door
de Engelschen met moeite werd on
derdrukt. In 1745 brak opnieuw een
opstand uit, doch na aanvankelijke
Schotsche successen werden de Schot
ten in April 1746 bij Culloden versla
gen.
DE SCHOTSCHE VRIJHEIDSZIN IS
NIET TE ONDERDRUKKEN.
De Schotten hebben zich nooit over
het verlies van hun onafhankelijk
heid kunnen heenzetten. Vooral in de
eerste helft van de vorige eeuw laaide
hun vrijheidszin weder op. Van 1830
af nam de stille strijd voortdurend in
kracht toe. In 1885 slaagde men er
eindelijk in, de Engelsche regeering
te dwingen om het in 1748 afgeschaf
te Staatssecretariaat voor Schotland
opnieuw in te stellen. Ook enkele an
dere concessies werden gedaan. Doch
de Schotsche nationalisten verlang
den de instelling van een zuiver
Schotsch parlement en een eigen re
geering. In 1889 werd de Scottish
Home Rule Association opgericht.
Hoe meer de Engelschen hun best
deden, om Schotland te angliciseeren,
IBBBBBBBBBBBBBflBflBgaESSBBBBBB
DUIZENDEN KRIJGSGEVAN
GENEN TOEGEKOMEN
TE ANTWERPEN
Op het einde der voorlaatste week en
in den beginne der laatste week kwamen
duizenden krijgsgevangenen toe te Ant
werpen, terug uit Duitsciiland.
Op Vrijdag 23 Augustus kwamen er
twee treinen toe met spenen. 2.Q1X) terug
keerenden. Zondag j.i. kwam een nieuw
kontigent toe, met als volgnummers van
26.650 tot 30.000. Verder werd be.kend ge
maakt dat er iederen dag ongeveer 2.000
mochten verwacht worden.
Een massa volk verwelkomde telkens
de jongens, die allen welvarend bleken
en tevreden waren over de behandeling
welke zij in Duitschland hadden genoten.
Dat ze gelukkig waren thuis te zijn hoeft
wel zeker niet gezegd.
BBBBBBBBBBBBBlBBBBBBBBBBBBaa
OPGEHITSTE MENIGTE WIL
GENDARMEN TE LIJF
EEN MAN DOODGESCHOTEN
Te Mont-a-Lcux, aan de Frausch-Bcl-
gische grens bij Moeskroen, hadden de
gendarmen opdracht gekregen zekeren
Casier Robert, een hekend smokkelaar,
wegens diefstal aan te houden. De man
werd door twee rijkswachters aan de
grens aangetroffen en aangehouden.
Casier bood weerstand en riep om hulp.
Intusschen was een menigte van onge
veer 50 personen bijeengekomen en koos
partij voor den dief. Een politieagent was
bijgekomen, maar groeide de menigte
ook wel aan tot een 300-tal personen. Al
meer en meer opgehitst begon het volk
te schoppen naar de wetsdienaars en
poogde hun knuppels en andere wapens
af te nemen.
Een der gendarmen kreeg daarbij nog
een rijwiel op het lijf zoodat hij verwon
dingen opliep.
Toen de wetsdienaars het tolbureel had
den bereikt sloten zij er den aangehou
dene op. De woedende menigte bleef er
allerlei kreten uiten en ging ten slotte
het bureel te keer. De deur werd inge
beukt. Een vrouw nam er een geladen
geweer en mikte op een gendarm. De
vrouw kon nog ontwapend worden. Toen
trad zekeren Dezas op die met een groot
stuk hout wierp naar een gendarm met
het gevolg dat deze een rib gebroken
werd. Dezas riep luidkeels: «Venez, on
va les tuer». Toen hij de geraakte gen
darm opnieuw te lijf wilde schoot deze in
de lucht maar niets hielp. Dezas trok met
een nieuw voorwerp ten aanval. Zijn le-«
ven bedreigd ziende haalde de gendarm
Vercaigue zijn revolver en schoot naar
den razenden man, die, in de hartstreek
getroffen, dood neerzeeg.
Talrijke hulp daagde dan op en dreef
de menigte uiteen. Drie aanhoudingen
werden daarbij nog uitgevoerd.
Ons nummer van verleden
week werd zocals gewoonte j
verzonden Vrijdag avond en
Zaterdag morgen. Bij een
deel verkoopers kwam de zen
ding toe midden de week. j
Wij kunnen er niets aan doen
en hopen dat in het vervolg i
alles regelmatig zal gaan.
Deze week ontvingen wij I
geen copy. Waar die gebleven
is weten wij niet. Wij ho
pen alles voor aanstaande
week te ontvangen en dan
dubbel te kunnen geven.
hoe meer de sluimerende nationali
teitsgedachte in het land ontwaakte.
Dit had tot gevolg, dat Engeland zich
genoodzaakt zag, meer en meer reke
ning te houden met dit nationale' be
wustzijn. Thans is Sehotland in Lon
den vertegenwoordigd door een mi
nister, den Staatssecretaris voor
Schotsche aamgelegenheden, die zit
ting heeft in het kabinet. Dit neemt
evenwel niet weg, dat Schotland in
politieken zin van Londen uit wordt
geregeerd.
STREVEN NAAR HOME RULE
VOOR SCHOTLAND.
Aan pogingen om te komen tot
Home Rule voor Schotland heeft het
sinds 1889 niet ontbroken. In dat jaar
werd bedoeld ontwerp door het Par
lement verworpen met 200 tegen 79
stemmen. In gewijzigden vorm inge
diend in 1890 en in 1892 viel het een
zelfde lot ten deel, evenals in 1898.
In een motie wrderden de Schotten
in 1912, dat de toekenning van zelf
beheer in een of anderen vorm aan
Ierland gevolgd zou moeten worden
door de toekenning van gelijke rech
ten aan Schotland. Deze motie werd
aangenomen met 226 tegen 128 stem
men doch er werd nooit gevolg
aan gegeven.
Na den wereldoorlog drongen de
Schotten, in verband met de oplos
sing van het Iersche vraagstuk, op
nieuw aan op Home Rule voor Schot
land, doch met even weinig succes
als te voren. Alle desbetreffende wets
ontwerpen werden zonder uitzonde
ring verworpen.
De innerlijke drang, die in het
Schotsche volk leeft, wordt echter
voortdurend sterker en zoekt zich,
desnoods met geweld, een uitweg te
banen. Alle Schotsch-nationale par
tijen, zoowel de onder leiding van den
Hertog van Montrose staande Scot
tish Party, opgericht in 1932, als de
liberale partij en de Schotsche La
bour Party hebben in hun program
den eisch tot zelfbestuur voor Schot
land in scherper of gematigder vorm
opgenomen.
Onder de tegenwoordige omstan
digheden kan de toestand in Sohot-
land zich ieder oogenblik ontwikke
len in een richting, die voor Enge
land in de hoogste mate gevaarlijk
is; en hiervan zijn zoowel Schotten
als Engelschen zich ten volle bewust.
Ze zijn niet gevlucht.
Die een-keer gevlucht heeft in zijn le
ven weet wat ervan is en heeft er genoeg
van.
Wat zij in '14-'18 afgezien hebben staat
in 't korte op het doodsantje van hun
overleden moeder. Ze hebben het in hun
kerkeboek bewaard en ze lezen het nog
eiken Zondag in de mis.
GSat, sprak God tot den Oorlog, gaat
en beproeft heur tot meerder verdiensten
en stichting van anderen, opdat mtn in
den vreemde zou zien wat mijn Katho
lieke Vlamingen bij mijn genade ver
mogen
En de oorlog heeft moeder getroffen, hij
joeg heur te vluchten, verwoeste heure
doening, heeft ziekte gezaaid en leven
gemaaid onder al die zij liefhad, en heeft
ze verwijderd, wreedaardig gescheiden
van al wie heur troost was. Doch zij, ze
leed om te breken, maar zonder te kla
gen. In Gods Naam! En zoo is ze gebro
ken van smerten ter eere van Hem die
oneindig teerhertig, het minste in zijn
Naam gedaan en geleden, honderd en
duizendmaal loont in den hemel.
De oorlog is een andjoen, hij perst vele
tranen uit de oogen, als men er te dichte
bij in aanraking komt. Dit ondervonden
ze in Mei 11.
Ze waren dezen keer op hun hof geble
ven. En als ze den stoet miserabelen za
gen langs de kalsij, nog langer en erger
dan in '14, hadden zij geen de minste
gooste om die lange reke met nog eenige
eenheden te vermeerderen.
In die kwa dagen werd hun hof het ren-
dez-vous voor alle noodlijdenden; een
restaurant en hotel voor de ellendigen, de
verjaagden, de verstootelingen en land-
loopers berrevoets, landverhuizers met
heel hun fortuin op hun rug.
Laten wij niet moede worden het
goede te doen, want als wij niet moe wor
den zullen wij te zijner tijd oogsten
Dat woord van Paulus had de boerin ge
leerd in de godsdienstlessen in de land
bouwschool en zij beoefende wat ze daar
geleerd had. 's Zondags droeg zij een
gouden Kruisje dat ze van grootmoeder
kreeg en in de weke droeg zij een zwaar
der Kruis, dat niet blinkt, aan den keten
van dagelijksche plichten en goë werken.
NOG VLUCHTELINGEN
Kinders van 5 jaar konden uren en
uren te voete gaan en nog een kinder -
voituurtje met een kleinen voorttrekken,
en ondertusschen zich nog nu en dan in
de gracht laten vallen als de vliegers bo
ven hun hoofd ronkten. Garte! uit de
route.
Nood dwingt, nood geeft kracht. Als
men moet kan men alles. Oude menschen
hebben tachtig kilometers afgelegd. We
hebben wat gezien bij die vluchtelingen:
sportprestaties als van beroepsrenners.
Rijke menschen die niet konden eten
zonder servet en die zich onpassentig
maakten als de soep wat te heet of te
koud was, hebben we zien schoone spre
ken voor een boterham.
De enorme vlucht, welke de motorisee-
ring over de geheeie wereld heeft geno
men en het in verband daarmede opdui
kende- schrikbeeld van een eventueele uit
putting der betrekkelijk geringe petro-
leumvcorraden, welke onze aarde bevat,
zijn voor tal van landen aanleiding ge
weest, om het voorbeeld van Duitschlar J
te volgen en deze brandstof uit kolen zz
winnen.
Bezien wij den toestand, dan blijkt ons,
dat de voorraad petroleum over de ge
heele aarde wordt geschat op 4 tot 5 mil
liard ton. Hiervan bedraagt de voorraad in
Vereenigde Staten 2 milliard ton
Rusland (ruim! 2
Iran 0,5
Irak 0,4
De productie van petroleum over de ge
heele wereld bedroeg in:
1860 70.000 ton
1880 4,1 millioen ton
1900 20 o
1920 100
1939 300
De levensduur der verschillende bron
nen wisselt zich af van 11 tot 30 jaar, met
uitzondering van Irak. China, dat het
oudste boorgat ter wereld bezit, is een
van de landen, waar de petroleum het
veelvuldigst voorkomt in den bodem.
DE V. S. GEBRUIKEN 146 MILLIOEN
TON PER JAAR
Waar men zich bepaalt tot het aan
brengen van eenvoudige boorgaten, komt
het vaak voor, dat slechts 20 van de in
den bodem aanwezige petroleum aan de
oppervlakte kan worden gebracht, terwijl
80 "a niet bereikbaar is. In den laatsten
tijd heeft men getracht, door middel van
een bijzondere inrichting lucht of aard
gas in de boorgaten te pompen, ten einde
op deze wijze de petroleum omhoog te
persen.
Bovendien tracht men het denkbeeld
te verwezenlijken om de petroleum onder
de aarde te vergassen. Men stelt zich ech
ter gunstiger resultaten voor van hst bou
wen van schachten, die goedkooper zijn
en tot op elke gewenschte diepte kunnen
worden aangebracht.
Het verbruik van minerale oliën over
de geheele wereld werd in 1938 geschat op
ongeveer 253 millioen ton, waartegenover
een productie van ongeveer 271 millioen
ton staat. Hiervan verbruikten de Ver
eenigde Staten 146 millioen ton; de Ame-
rikaansche productie bedroeg 180 millioen
ton.
West- en Midden-Europa verbruikten
in 1938, 35 millioen ton.
HET TRANSPORT MAAKT DE
PETROLEUM DUUR
De plaatsen, waar de bodem petroleum
bevat, liggen ver uiteen verspreid over de
aarde. De voornaamste producenten zijn:
Hieruit volgt reeds, dat in de behoeften
van de verschillende landen slechts kan
worden voorzien door een zeer gecompli
ceerd, kostbaar transportsysteem, dat
zich over reusachtige afstanden uitstrekt.
Vooral in oorlogstijd gaat het vervoer
overzee met groote moeilijkheden en een
aanzienlijk risico gepaard, zooals Enge
land, dat alle brandstof uit de V. S. kreeg,
tot zijn schade heeft ondervonden.
SMEEROLIE EN BENZINE
UIT STEENKOLEN
Nog in het jaar 1932 wilde bijna geen
enkel land ter wereld iets weten van het
procédé om motorbrandstof uit kolen te
vervaardigen, zooals in Duitschland. Op
het einde van 1938 evenwel beval de Brit
sche minister van Verkeer dit procédé
aan met de volgende woorden: Enge
land bezit bijna onbegrensde bodem
schatten en er bestaan middelen, om uit
dezen kolenrijkdom vloeibare brandstof
fen voor motoren te winnenDe voor
zitter van het Engelsche Instituut voor
Auto-technici verklaarde, dat de vooruit
gang, die in Duitschland op dit gebied
viel waar te nemen, uitsluitend te danken
was aan de omstandigheid, dat de Duit
sche regeering hierbij adviseerend en
helpend was opgetreden. Hij zette uiteen,
dat ook door de Engelsche regeering lei
ding moest worden gegeven op dit spe
ciale gebied. Dit is een geheel ander ge
luid dan men vroeger liet hooren, toen
de Duitsche onderzoekingen en experi
menten met een medelijdend lachje wer
den gadegeslagen.
HEBT GE OOIT een goed woordje ge
daan om een of ander kennis aan te
zetten tot het abonneeren op dit blad.
Dank erom.
Gelukkig dat de boerin gezorgd had
voor voorraad, zei de boer. Als ik naar de
kelder ging om. mijn tabakblaze te vullen,
en al die provisiën zag, kon ik niet na«
laten te zeggen:
Boerinne, ga je winkel houden?
Ge zult nog blij zijn later, ant
woordde ze.
En ik ben blij dat ze voorzienig ge«
weest is.
Te voren kwamen er dagelijks leurders
of handelsreizigers rond, we waren onze
ooren afgezaagd, het stak ons tegen. Is
hij daar weer? zegden we. En nu dat wij
die meest noodig hebben zien we er geen.
We moeten zelf erom gaan en spreken
nog schoone en betalen meer om de win-
kelware te krijgen. Ze moeten nu geen
reklaam maken en schoone étalages.
ALTIJD MEER
Een nieuwe bende vluchtelingen kwam
toe.
Als de boer zei: 'Menschen, 't is spij
tig, maar mijn hof is vol, huis en schuur
en stallingen, er is geen plaats meer
dan bemiddelde de boerin vol compassie.
Peinzende op Jozef en Maria, dolende en
een plekje zoekend te Bethlehem... en
er was geen plaats voor hen...
Komt maar binnen, zei ze. welgeko
men, wij zullen nog wel entwaar een
plekje maken
En toen de boer zei: Vrouw laat die
niet binnen, het zijn deugnieten, schoe-
liën, van op de baan hoorde men ze
vloeken
Het zijn ook menschen, zei de boerin,
en ze hebben voorzeker honger
En ook die ondervonden aan den lijve
dat er in slechte tijden nog goê volk is.
De boer waarschuwde: Let op. ze zul
len alles scheefslaan wat niet te heet of
te zwaar is, onze scheur in brande ste
ken, we zijn er wel mee
Dan antwoordde de boerin niet. Hare
inschikkelijkheid overwon zijne intransi-
gentie.
Maar niets kon ook hare liefdadigheid
ontmoedigen, zelfs niet de ondank.
Het is jammer dat het geen ploktijd
is, zei de boerin, ze zoün wel van passé
komen
Maar die zult gij toch wegjagen, met
hun bloote armen en beenen, die schan
dalen, 'k wil dat op mijn hof nietsprak
de boer luid.
Ze hoorde die woorden van aan de balie
en daaraan stoorde zich de boerin niet.
Verleden winter strooide zij dagelijks
brood voor de arme vogeltjes in de
sneeuw, hoe zou zij nu haar deur en haar
hert sluiten en een boterham weigeren
aan hongerige broeders en zusters.
Zoolang wij eten hebben zult gij er
ook hebben zei de boerin.
Er stak geen haar in heur beuter.
God schept den dag, zei de boer, en de
boerinne den pap
Na eenige dagen kwamen die 'Mijnwer
kers uit de zwarte streek in aanraking
met de schoone natuur: de kinders kwa
men met de andere kinders der streek
bidden voor de kapel; ze plukten veld-
bloemtjes voor O. L. Vr. van Vlaanderen,
lindegroen, bloemenkrans of blij festoen.
Dit jaar mochten ze 's avonds in de Mei
maand geen keersen ontsteken gelijk an
ders. Allen baden luid en zongen:
Sta ons bij in allen nood.
nu en in het uur der dood,
ons, uw kindren... en... ook de andren
Het werd een paradijshoekje op dezen
Calvarieberg. De communisten zagen dat
de boeremenschen niet werkeloos zijn,
dat ze na 12 uur arbeid nog op hun
knieën vallen en samen bidden. Zij her
innerden zich hun eerste Communie.
Zij eerbiedigden den privaten eigen
dom, zij balden geen vuist, hun ha
mer sloeg niets aan stukken, hun sik
kel maaide geen grashalmtje af. Ze
waren fraai, omdat ze zagen dat er in
deze slechte tijden ook in onze streek nog
goê menschen waren met goed hert en
goê brood.
De boerin met het lichamelijk werk van
barmhartigheid: de hongerigen spijzen,
de dorstigen laven, de vreemdelingen her
bergen, deed meer dan een sermoen.
Haar woordSmakelijk, doet maar lijk
thuis werkte als een evangelie.
Het gedacht van Gods goedheid sij
pelde weer in de ziel van die verdoolde
schapen.
Toen ze vertrokken wilde de boerin
geen geld. Wie weet wat ge thuis zult
vinden» zei ze.
DRIE MAANDEN LATER
Het gebed van die arme kinders door
u geholpen was krachtiger dan uw boere-
psalm. O. L. Heer schreef alles op in zijn
gouden register.
God verhoorde hen en het kwam in ze
gen neer over uwen schoonen oogst van
't jaar '40.
Wat ze aan de voordeur had weggege
ven keerde al de scheurpoorte weer.
De Heer verhoort het verlangen der
behoeftigen. (Fs. 9). A. B.
(BMBBBBBBBBBBBKBBBBBBBBBSIBBS
HET LIJK VAN
JORIS VAN SEVEREN WORDT
WEGGEHAALD te ABBEVILLE
Tijdens een besloten Dinaso-vergade-
ring gehouden te Antwerpen werd mede
gedeeld door den H. Persyn, dinaso-pro-
pagandaleider, dat binnen kert het lijk
van den te Abbeville vermoorden Dinaso-
leider Joris Van Severen aldaar zal weg
gehaald worden en overgebracht naar
Wakken, waar de Dinaso-leider gebo
ren werd.
'BSBBBESSlBBflflGBBBBBBBBBSEfl'
Rusland
Venezuela
Iran
Ned. Oost-Indië
Roemenië
Mexico
Irak
Trinidad
Overige landen
te zamen
30
29
11
9
6,7
5.4
4.7
2.5
13
millioen ton
ENGELAND'S HEERSCHAPPIJ IN CHINA GEBROKEN
Engeland heeft zijne concessie in Shangai verlaten. Deze wijk was langs de*
Whangpoo-stroom gelegen en 1. -vitte huis (langs de rechteroever van de*
stroom) was het Engelsch Konu Met deze verdwijning heeft Engeland zij*
concessie prijsgegeven aan «ie Japanners die zo bezet hebben.