Postpakketten voor
Krijgsgevangenen in Duitschland
SPORTNIEUWS
Voor de Vischliefhebbers
Verder uit de Provincie
Onze houdiiig tegenover de nieuwe
Staatsopvattingen
Belgische Vluchtelingen in
Frankrijk
Officleele Mededeelingen
Half September tot half Oktober is de beste
Vlsehperiode
NIEUWE BRITSCHE
STRIJDMETHODE
FOTO-AMATERS
TERUG AAN HET WERK!
DE SABOTAGE DAAD
IN HET LUIKSCHE
BRUGGE, OOSTENDE, IEPER,
DIKSMUIDE NIEUWPOORT
EN HUN DIALECT
MEMLING-SCHILDERIJ
ONTDEKT TE BRUGGE
t?it Brugge wordt gemeld dat de
Belgische kunsthistorici Renders en Bey-
aert-Carlier, na lange opzoekingen, met
zekerheid hebben kunnen vaststellen dat
een schilderij die op de Memling-tentoon-
stelling te Brugge van 1939 voorgesteld
werd als een werk van een leerling van
Memling, wel degelijk van de hand van
den grooten Meester zelf is.
Deze schilderij stelt voor de aankon
diging van den aartsengel aan Maria.
Door de gedane opzoekingen kou wor
den uitgemaakt dat deze schilderij deel
uitmaakte van een drieluik waarvan de
twee vleugels in het bezit waren van den
Amerikaan - kunstverzamelaar Pierpont-
Af organ.
Het drieluik stelt ook. zooals thans ge
bleken is, tusschen de verschillende groe
pen heiligen, de leden der Vlaamsche fa
milie Crabbe voor. Deze familie had liet
drieluik aan Memling besteld en het op
het altaar der Duinenabdij te Koksijde
ten toon gesteld, waar zich ook een an
der beroemd drieluik van Memling be
vond, dat door dezelfde schenkers bezorgd
werd, en dat thans in het Prado-Museum'
is ten toon gesteld.
TIEN RAADGEVINGEN
OM GEZOND TE BLIJVEN
1. Men zorge eerst voor frissche lucht
bij dage en bij nachte, want goede lucht
is de onontbeerlijke grondslag van alle
gezondheid.
2. Arbeid, wandelen of turnen moeten
aan het lichaam de noodige beweging
brengen.
3. Weest matig in spijs en drank; ver
mijdt alle geestrijke dranken; eet veel
rijp fruit, drinkt veel goede melk en zui
ver water.
4. Verzuimt niet door goede huidver
zorging, dagelijksche wasschingen met
koel water en talrijke baden het lichaam
te stalen tegen de weersverwisselingen en
te sterken tegen verkoudheden.
5. Zorgt voor praktische kleeding, niet
te warm noch te koud, en vooral niet te
spannend.
6. Zorgt voor gezonde woning: droog,
zonnig, helder, ruim en beha gelijk «ooveel
mogelijk.
7. Streeft naar de grootste reinheid in
alles; kleeding, voeding, enz.
8. Gedenkt dat de arbeid gezond is naar
ziel en lichaam, mits aangepast en aonder
overdrijving beoefend.
9. Houdt regelmatig aan voldoende
nachtrust en denkt eraan dat de slaap
Vóór middernacht de beste is.
10. Onderhoudt den wekelijkschen rust
dag. en brengt hem zooveel mogelijk door
in Gods vrije natuur.
niets beters dan de Vlaamsche kleuren
in het birtr.en. en buitenland te doen
zegevieren. Onze taak is zwaar, maar wij
staan er voor en moeten er door. Bewust
van onze verantwoordelijkheid, werken
wij met zege-zekerheid ter verwezenlij
king Van ons doel. IJveren wij eendrach
tig verder ten bate van den V. W. B. en
van onze Vlaamsche volksgemeenschap.
Mededeeling vanwege de Heer Gouverneur a. I. van West*
Vlaanderen:
Alhoewel de repatrleerlng der Belgische
vluchtelingen als een afgedane zaak kan
worden beschouwd, zal het departement
van Volksgezondheid nog tot rond 1 Oc
tober, een bevoegd persoon in Frankrijk
laten, die gelast zal zijn de speciale ge
vallen te regelen, en wel het gev„,
sommiee vluchtelingen waarvan de naast-
bestaanden geen nieuws meer hebben
ontvangen.
De belanghebbenden welke verlangen
dat nopens dergelijke aangelegenheden
opsporingen in Frankrijk gedaan worden,
worden verzocht onverwijld alle daarto®
dienstige inlichtingen te zenden naar het
Ministerie van Volksgezondheid,
Koningsplaats 2, Brussel.
Half September tot half Oktober heeft
de verdiende reputatie een dïr beste, zoo
niet DE beste periode voor den hengelaar
te zijn. Vooral de groote visschen bijten
gretiger omdat vele insekten die aan de
oppervlakte vliegen en in het water val
len, verdwenen zijn, terwijl talrijke lar-
vensoorten die ln het water leven en
groeien en tot voedsel van de visschen
dienen, zeldzamer beginnen te worden.
Dit alles dwingt den vlsch zijn. dage-
lijksch brood te zoeken en zich gedurig
te verplaatsen, zoodat de hengelaar meer
kans heeft van niet platzak huiswaarts
te koeren. Vooral in deze tijden is een
pannetje visch een welkome afwisseling.
Witvisschen, karper inbegrepen, begin
nen stilaan de meelsoorten te versmaden
en verkiezen ver de vase maaien en
aardwormen. Natuurlijk heeft men hier
bij af te rekenen met het weder en den
aard van het water waarin men vlscht.
In vele wateren leveren deeg en aard
appel nochtans goede uitslagen op hij
het visschen op brasem en voorn.
Louw wordt nog steeds gevangen met
pieren, kleine mosselen en zelfs brood.
Baars zet men een pier, een steurkrab
of een levend vlsch je voor, bij voorkeur
een baarsje van dit jaar, dat ln de boven
lip wordt vastgehaakt. Wie het beproeven
wil, zal ondervinden, dat de baars een
sterke voorliefde heeft voor zijn eigen
kroost of geslacht.
De groote moeilijkheid ls wel. kleine
baarsjes machtig te worden. Maar met
een ver de vaseen kleinen haak zijn
die wel te vangen. Waar een bende baar
zen zit kan men soms wel drie of vier
groote roovers verschalken met hetzelfde
vlschje, en ln een zeer korte tusschenpoos.
Groote palingen worden hier en daar
met kleine vischjes gevangen. Volgens
een bekend visscher heeft men de meeste
kans groote palingen te vangen te 10 uur
's morgens, van 12 tot 13 uur en tegen
den avond. Vroeg in den morgen lukt het
zelden, omdat de palingen tijdens hun
nachtelijke rondzwervingen voldoende
voedsel hebben gevonden en voldaan
eenige rust nemen. De grootste palingen
worden steeds 's nachts aan de nacht-
lijnen met vischjes of mosselen buitge
maakt.
Kleinere middelmatige palingen worden
met pieren gevangen.
September is verder de uitgelezen
maand om jacht te maken op den snoek.
Het jonge broed van dit jaar, waarvan
snoek en haars enorme hoeveelheden ver
slinden, begint vlugger en slimmer te
worden, heeft zijn vijanden leeren ken
nen en weet al goed aan de vraatzucht
der roovers te ontsnappen. Deze laatsten
hebben de kleine vischjes niet meer voor
't grijpen en moeten zich dus verplaatsen
om aan den kost te komen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
DE RADIOTORENS
VAN RUISELEDE
WERDEN NEERGEHAALD
Kort na den oorlog 1914-1918 werden
ten koste van groote bedragen aan geld
een achttal 300-meter hoDge metalen to
rens opgetrokken te Ruiselede, om een
radioverbinding daar te stellen met Bel-
gisch-Kongo. Kort na de oprichting er
van werd vastgesteld dat met ultra-korte
golflengten en bij middel van kleine to
rentjes zelfde resultaten konden worden
bekomen als met die hooge torefls.
Enkele jaren geleden vloog een En-
gelsch vliegtuig tegen een der torens en
talrijke slachtoffers vielen bij deze ramp.
Onlangs kwam nog een ander vliegtuig
tegen een der torens, zoodat er maar fei
telijk meer zes torens nog rechtstonden.
Zes van de acht hielden dus stand,
maar... ze hebben niet volgehouden. Een
na een zijn ze bij middel van springstof
naar beneden gestort en thans liggen de
ijzeren torens in het zand.
De hooge masten, beter gekend onder
den naam van torens van Ruiselede, zijn
niet meer.
EEN AARDAPPELDIEF
BETAALT MET... «ZEGELS»
Te Appels moest landbouwer Bosteels
vaststellen dat een dief 's nachts een aan
tal aardappelstruiken had uitgetrokken en
de vruchten ervan spoorloos verdwenen
waren. De bestolene deed verder de ronde
van zijn veld om te zien of de dieven
nergens eenig spoor hadden achtergela
ten. Op een hoek van zijn veld trof hij er,
tot zijn groote verwondering,een aantal
aardappelrantsoeneeringszegels. De dief
had echter vergeten geld erbij te leggen.
■iiiaiiiiiBiiiiiiimiiiiiii
GRANAAT ONTPLOFT
NABIJ KALES
BEJAARD MAN EN ZIJN S-JARIG
KLEINZOONTJE GEDOOD
Een treurig ongeluk heeft dubbelen
rouw gebracht in een gezin te Marais-de-
Guines.
Tegen 18 uur bevond de H. Louis Mon-
signy, 58 jaar oud, zich bij het Kanaal
van Guines, dicht bij zijn woning, en was
vergezeld door zijn kleinzoon, 5 jaar oud.
Bij hat dreggen naar hout in het ka
naal, stootte Monsigny op een granaat,
waardoor deze tot ontploffing kwam.
Bij het geluid der ontploffing waren bu
ren toegesneld en vonden grootvader met
kleinkind liggende op den grond,
aan beenen, handen en borst.
De knaap was bewusteloos en Monsigny
had ernstige verwondingen opgeloopen
aan beenen, handen en borst.
De ongelukkige slachtoffers werden
naar het hospitaal overgebracht, doch
vóór aankomst alhier was de kleine jon
gen reeds overleden, terwijl de H. Mon
signy in den loop van Zondagmorgen over
leed.
DE TWEEDE HOPMARKT
TE ASSCHE
ANDERMAAL EEN GROOT SEKSES
De tweede hopmarkt te Assche behaal
de andermaal een groot succes.
Niet minder dan 127 balen hop werden
ter keuring aan de jury onderworpen.
Daarvan bekwamen er twee den eereprijs;
20 werden geklasseerd ln de hoedanigheid
A.; 58 in de hoedanigheid B.; 32 ln de
hoedanigheid C. en 15 balen werden bui
ten wedstrijd gesteld.
De eereprljzen bekwamen voor de Al
berto -soort belden 1500 fr., voor de
«Groene Bel-soort 1250 frank.
De hopprijzen schommelden tusschen
1500 tot 900 frank.
De volgende en laatste hopmarkt zal
plaats hebben op 1 Oktober.
De hengelaar heeft dus ln deze maand
een kans meer om met zijn tweede lijn
een der roovers aan een klein levend
vischje te vangen. De haak moet nog
steeds klein zijn, wat in de volgende
maanden volstrekt niet noodzakelijk
meer ls.
Zeggen we eveneens dat men vroeg in
den morgen steeds de grootste witvisschen
vangt. Sommigen beweren dat de visschen
alsdan het best bijten, omdat ze dan
uitgehongerd zijn, daar. zeggen ze, da
meeste vischsoorten 's nachts niet eten.
Dit ls een verkeerde opvatting. Wij be
weren dat meest alle visschen 's nachts
op roof uitgaan, wie kans en gelegenheid
heeft 's nachts uit visschen te gaan, zal
ondervinden dat de meeste vischjes
•s nachts niet minder in beweging zijn
dan over dag. eerder meer.
Netvisschers weten overigens dat er
meer gevangen kan worden des nachts
dan over dag.
Trouwens wanneer de avond begint ta
vallen, trekken alle witvischsoorten eerst
voor goed op voedsel uit en juist daarom
worden 's morgens vroeg en 's avonds
de grootste vangsten gemaakt.
Jammer dat onze vischrijke IJzer dit
jaar zooveel afgezien heeft. Sasdeuren
zijn opengeschoten geworden, waardoor
tal van zoutwater langsom de IJzermon-
ding, de vaart Nieuwpoort-Veurne en da
Loovaart, den IJzer is ingespoeld. Zoo
herinner ik me nog heel goed, een goeie
maand geleden, hoe aan de Fintele plots
t sas van den Loovaart begaf, 't IJzer-
water in een oogwenk van 15 a 20 cm.
zwol en aan de monding van de Loovaart
in den IJzer, honderden en honderden
platvisschen, bleien baarzen, karpeltje3,
tot zelfs jonge snoeken bovenkwamen om
versche lucht, verstikt als ze waren van
t zoutwater dat den IJaer kwam inge
spoeld. Die er rap bij wtts. kon met het
schepnet de gezonde visch nog boven
halen, maar na enkele uren waren allen
gestorven; t was een echte katastroof
voor d« amateur-üjnvisscher. Nog weet
de IJzer van die kwaal. Hoe behendig da
visscher ook weze, hem lukt liet niet
meer degelijke visch boven te halen...
Het IJzerwater is voor enkeien tijd be
dorven en de aanliggende vaarten zuilen
hem in visch verder moeten hervoeden.
Onder de plaatsen waar tegenwoordig
best visch gevangen wordt is stellig ds
vaart Knokke-Brugge tot aan leper, dus
de vaart van leper naar den IJzer... enj
voor onze visschers zijn er effenaf prach
tige plaatsjes te vinden tusschen Boezin-
ge en Steenstrate.
En nu: goeie vangst, waarde lezers,
vrienden visschers!
Vliegers gooien brandplaatjes.
Naar een mededeeling uit Berlijn ge
bruiken de Engelsche vliegers thans een
nieuw strijdmiddel, -namelijk een zooge
naamd «brandplaatje».
Deze mededeeling luidt hieromtrent
verder nog als volgt:
Sedert 11 Augustus werden eerst la
kleine, daarna in grootere hoeveelheden
zoogenaamde brandplaatjes door de En
gelsche vliegers neergeworpen tijdens hua
vluchten boven Duitschland.
Deze plaatjes bestaan uit celluloid ea
hebben een oppervlakte van 5x5 cm. Ia
het midden ervan is een gaatje aange
bracht, waarin zich een brandkogel be
vindt, in watten gewikkeld. Dit plaatje
vat door de warmte der zonnestralen
vuur, terwijl hierbij een vlam van onge
veer een nieter lengte ontstaat, die alle»
vuur doet vatten, waarmee zij in aanra
king komt.
Deze brandplaatjes zijn volledig onge
schikt om militaire objecten te beschadi
gen, waartoe dan ook geen pogingen wor
den aangewend.
Deze plaatjes dienen blijkbaar om doel
punten door brand te vernielen, waarvoor
de R.A.F. geen brandbommen wil gebrui
ken. Daarom poogt men met dit middel
slechts boerenwoningen, schuren, rijpe
oogsten, bosschen, enz. te vernielen. Door
de inspanning van alle ter beschikking
staande organismen, werd het gevaar, die
deze brandplaatjes opleveren uit den weg
geruimd. Ondanks dezen maatregel, vie
len enkele hofsteden, graanopslagplaatsen,
schuren, alsmede kleine boschgebieden en
heidevlakten aan dit strijdmiddel ten of
fer. In enkele gevallen liepen personen
brandwonden op, door dit goedje arge
loos op te rapen of in den zak te steken,
waar het dan onverwachts ontvlamde.
Deze mededeeling besluit als volgt
Wanneer thans Duitsche bommen ob-
j-ekten van militair belang te Londen tref
fen, nadat zoovele vredesaanbiedingen
werden afgeslagen, dan beteekenen deze
aanvallen ook een vergelding voor deze
onwaardige Britsche strijdmethodes.
Nog altijd zijn er foto-amateurs, die
niet met zekerheid weten of het hnn al
dan niet is toegelaten te fotografeeren.
Het gevolg hiervan is dan meestal dat zij,
liever dan zich aan het gevaar bloot te
stellen een boete op te loopen of hun
camera te laten in beslag nemen, een
voudig hun liefhebberij hebben opgege
ven.
Deze toestand is te wijten aan een
verkeerde interpretatie van het ministe
rieel besluit van 28 Febrnari 1940. en van
de besluitwet van 18 November 1939.
Deze bepalingen komen met de beslis
singen van den Duitschen Militairen Be
velhebber in Belgie en Noord-Frankrijk
vrijwel overeen. De verordening van 2
Juli 1940 verbiedt echter alleen «het fo
tografeeren van militaire inrichtingen,
militaire formaties en militaire gereed
schappen. Als militaire inrichtingen zijn
ook te beschouwenbruggen, die een
militai belang hebben, knooppunten van
wegen en spoorwegen
Hieruit blijkt ten overvloede, dat ln
feite practiseh alles waarin de amateur
belang stelt: genre- en landschapsfoto
grafie, opnamen in de stad en buiten, als
vroeger kan gefotografeerd worden, óp
voorwaarde dat er zich nergens, ln at
onmiddellijke buurt het een of ander der
genoemde objecten bevindt Er ls du»
geen enkele reden waarom de amateur
zijn liefhebberij zou moeten opgeveat
Amateur», terug aan het werk!
IIIIIII1HMUU
HOOGLEDE
Burgerstand
Geboorten. Devos Marcus, z. v. Leo
pold en Martha Vet helst. Verhalleman
Nera. d. v. Cyriel en Paula Raes. Roose
Ranald, z. v. Willem en Maria Cappelle.
Huwelijken. Vandewalle Leopold en
Marie-Louise Persyn, b. v. Hooglede
Verroken Armand, v. Mooregem, en Ra
chel Varthaelewyn. v. Hooglede.
Huwelijksaankondigingen. Calle-
waert Georges, landbouwer en Pauwelyn
Irma. landbouwster, b. v. Hooglede.
L«vn Marcel, beenhouwer en Paula
Vallaev, landbouwster, b. v. Hooglede.
OOSTNIEUWKERKE
Burgerstand
Geboorten. Cappelle Gerard, z. v.
Odile en Verhalleman Marlo-Germalne.
Deleu Walter, z. v. Valère en Labeeuw
Margareta.
WESTROOZEBEK2
Burgerstand
Overlijden. Depoortere Diana, d. v.
Michlel en Claeys Irena.
Huwelijksafkondiging. Falllie Albert,
schilder, v. Westroozebeke en Huyghe
Maria, naaister, v. Westvleteren.
Geboorte. Joye Gilbert, z. v. Hendrik
en Van Insberghe Martha.
In Het Nieuws van den Dag van 8
September jl. is een belangrijk artikel ver
schenen onder de rubriek Vrije Tribuun-
en handelend - Over onze houding tegen
over de nieuwe Staatsopvattingen en
waarin de huidige staatsopvattingen van
het Duitsche Rijk ontleed worden.
Na eerst uitgeweid te hebben over het
Volksehe Principe besluit bedoeld ar
tikel als volgt:
Laat oas als katholieken besluiten: de
gebruikte middelen mogen niet in strijd
zijn met de natuurlijke of bovennatuur
lijke wetten. Zoo b. v. kan een volk niet,
op gevaar zich zelf te vernietigen, aan
volksvreemden rechten toekennen, die
verbastering, verknechting of ondergang
van het eigen volk zouden met zich bren
gen. Men kan dus de activiteit van volks
vreemden beperken binnen zoodanige
grenzen, dat zij het welzijn van de eigen
volksgenooten niet in het gedrang bren
gen.
Het één volk, één staatis een ideaal.
Men kan er dus naar streven. Praktische
moeilijkheden kunnen op een bepaald
oogenblik de realisatie ervan bemoeilijken.
De plurinationale staat moet evenzeer
als de één-nationale staat het volksche
goed der samenstellende volksgemeen
schappen betrachten. Gebeurt dit niet,
dan loopt het vroeg of laat verkeerd.
HET FUHR ERPRINCIPE
Principieel gezien is de führerstaat niet
te verwarren met dictatuur. Een führer
kan dictatoriaal optreden, maar een par
lementaire staat kan dat ook...
De democratische parlementaire re-
geeringen hadden vele tekorten, die ze
niet konden aanvullen. Ze leefden onder
algemeene denkbeelden, waaraan zij zelf
geen inhoud meer toekenden; ze stelden
algemeene principes, die ze trouwens zelf
verloochenden in hun daden. Ze vervolg
den mensehen om het gebruik van door
haar zelf toegekende vrijheden...
Was het parlementaire regime slecht
ln zich zelf? Zeker niet. Het heeft zijn ge
schiedenis gehad en is wellicht op som
mige oogenblikken de beste regeerings-
vorm geweest wie zal het uitmaken
maar onze overtuiging is dat het heeft
uitgediend. Wat baat het dan weeklach
ten over zijn verdwijning te uiten. De
periode der Fransche revolutie is afge
sloten: een nieuwe geschiedenisperiode
begint.
Deze nieuwe vorm moet niet afbreken
wat goed was in den vorigen. Opvoeding
van het volk tot volwaardige staatsbur
gers door mededeelneming aan het be
leid en de controle der staatszaken, blijft
een essentieel democratisch ideaal. Maar
een medezeggenschap en leiding die geen
verantwoordelijke daden durft te stellen
en die zich steeds achter de anonieme
massa verduikt, is geen echte medezeg
genschap, geen echte leiding. In dit en
in andere tekorten zal het nieuwe sup-
pleëeren. Hoe hooger post, hoe méér ver
antwoordelijkheid, maar ook hoe meer
gezag om wat juist en rechtvaardig is te
doen uitvoeren.
In de toepassing van het führerprincipe
zien wij dus hoe paradoxaal dit ook
moge klinken niet de ontkenning van
de democratie, maar een veredeling er
van. Wij blijven dus democraten, erken
nen het goed van het oude regime en
waardeeren de verdiensten van vele raen-
schen die erin leefden, maar wij meenen
dat het afgedaan heeft en dat de huidige
omstandigheden de gelegenheid moeten
bieden om ook bij ons tot vernieuwing
over te gaan.
HET CORPORATIEVE PRINCIPE
Het corporatieve principe legt den
grondslag tot echte staatsmedezeggen-
schap en tevens tot echte ordening van
het economisch leven.
In het kapitalistisch regime trad?.i de
werklui aan de eene zijde, de patroons
aan de andere zijde op.
In de scheiding van kapitaal en arbeid
lag principieel niets slechts. Zelfs ln het
afzonderlijk aaneensluiten van werklieden
en patroons was niets verkeerd. Praktisch
viel het echter anders uit. De gewin- en
domlnatiezucht scheidde beide groepen
en maakte plaats voor een verbitterden
klassen- of groepenstrijd.
Meerdere stemmen gingen in de laat
ste jaren op voor corporatieve organisatie
vormen. De Paus moedigde aan. Italië en
Duitschland realiseerden. Bij ons ging
het niet. De bestaande organisaties vorm
den wellicht den grootsten hinderpaal
Wij zullen de menschen, die ln de vroe
gere organisaties hun brood verdienden
of leiding gaven, niet brandmerken. Het
is begrijpelijk dat zij de zaken éénzijdiger
inzagen dan degenen, die er buiten ston
den. Kan men van veel menschen vragen
dat zij zouden helpen kelderen, wat zij
met inspanning en moeite hebben op
gebouwd?
Het is niet noodig in dat alles enkel
kleinzielig of misdadig materiaal belang
te zien. Thans blijven de materieele be
schouwingen ter zijde. De vroegere syn-
dikaten hebben hun personeel afgedankt.
Een hinderpaal voor hernieuwing is daar
mede weggevallen. Er zijn oogenblikken
in 't leven dat men de omstandigheden
gebruiken moet om veranderingen door
te zetten, op gevaar af ze nooit meer zien
terug te keeren. De huidige omstandig
heden zijn van dien aard. Wij moeten
de corporatieve inrichting der maatschap
pij doorzetten omdat ze op zichzelf wen-
schelijk is.
En wat wordt er van den godsdienst
in dit alles?
Dat zal wel van ons afhangen. Het is
een feit dat Vlaanderen katholiek-geloo-
vig is. Maar als de katholiek-geloovigen
niets doen of met vijandig oog toekijken,
als zij niet willen vooruit zien, zal de
geschiedenis haar loop zonder hen voort
zetten en zal hun eigen houding mede
brengen dat zij ook later uit alle leiding
wegblijven en dat niet-geloovigen niet
enkel zullen doen wat katholieken had
den moeten doen, maar wellicht hier of
daar middelen zullen gebruiken, die had
den moeten vermeden worden. Geen kle
rikalisme, maar offervaardige, medewer
kende katholiciteit Hier geldt één hou
ding: doe wel en zie niet om De uit
eindelijke uitslag van den oorlog is daar
bij van geen belang. Laat ons ons zelf
zijn en ten allen tijde doen wat onze
plicht als Vlamingen en als kinderen van
de Roomsche Kerk van ons vraagt
Dat de Vlamingen eindelijk eens begin
nen met elkander te verstaan en op te
marcheeren in één groot-volksclien geest.
Dat de Walen hetzelfde doen. Een nabije
toekomst zal zeggen hoe de Lage Landen
aan de Noordzee er zullen uitzien. Laat
ons intusschen het terrein voorbereiden
voor lateren vruchtbaren arbeid en oogst.
(Geteekend E. V. d. B.).
Volgens de van Duitsche Overheden
hekomen toelating, zal het Rood Kruis
van Belgie de pakketten, die bestemd zijn
voor de Belgische krijgsgevangenen die
in Duitschland vertoeven, volgens hierna
aangegeven aanduidingen, in ontvangst
nemen
2' Helft van September.
a) Voor de militairen van het reserve-
leger: 1 pakket van y2 kgr.
b) Voor de beroepsmilitairen (vanaf
18 September):
1. - 1 Pakket van 5 kgr. (voor klee-
dingsstukken, w ollengoed, ondergoed,
schoenen).
2.-1 Pakket van y2 kgr. (voedings
waren).
3. - Tegen storting van 50 fr. en en
kel voor degenen die zich in de Oflagen
bevinden wordt bovendien1 pakket voe
dingswaren van 2 y2 kgr. (kaas, suiker,
margarine, worst, chocolade, cacao, zeep),
door de zorgen van het Nederlandsche
Roode Kruis verzonden.
October.
Voor al de Beigische militairen: 1 pak
van 1 kgr.
November.
a) Voor de militairen van het reserve-
leger: Voor hen werd niets voorzien, zoo
als iedereen het hoopt, zullen ze dan reeds
thuis zijn.
b) Voor de beroepsmilitairen
1. - Eerste helft van November1 pak
ket van 5 kgr. (vooral kledingsstukken).
2. - Tweede helft van November: 1 pak
ket van 1 kgr. (vooral voedingsstukken).)
Bovendienvoor de militairen die zich
in de Stalagen bevinden (en per orde van
mteekening)1 pak van 2 y2 kgr. voe
dingswaren door de zorgen van het Ne
derlandsche Rood Kruis verzonden tegen
storting van 50 fr.
Mogen niet gestuurd worden: vergan
kelijke eetwaren als boter, margarine,
reuzel, hesp, spek worst, versch fruit,
scheermesjes en blaadjes, scharen, mes
sen. schrijf- en sigarettenpapier, potloo-
drn, lucifers, glazen of kartonnen potten.
In het belang der gevangenen dient de
verpakking te bestaan in een lichte kar
tonnen doos, in een licht doek genaaid.
Deze omslag zal door den afzender aan
een kant opengelaten worden, opdat de
lokale atdeelir.g van het Rood Kruis den
inhoud van het pakje zou kunnen con
troleeren en dan het pak toenaaien, dat
dan op deze wijze kan opgestuurd wor
den met den stempel van controle door
het Rood Kruis van Belgie.
Op bet doek MOET in blokletters en
"iet Chineeschen inkt of met aniline pot
lood geschreven worden
a' Op een der groote zijden van het
Vraag aan uw Briefdrager
EEN POSTABONNEMENT
OP «DE POFERINCENAAR
pak, het adres van den gevangene, zooals
volgt
KRIEGSGEVANGENENSENDUNG
X... Albert Gef. 5426
STAI.AG Kr...
(of OFLAG N*\„ naar het geval)
b) Op een der kleine zijdenadres van
den afzender.
c) Op een andere kleine zijde: inven
taris van den inhoud.
De dienst van het verzenden der pak
jes aan de krijgsgevangenen is kosteloos.
Er mag van den afzender geen vergoe
ding geëisclit worden.
BRIEVEN
VOOR ONBEZET FRANKRIJK
Overeenkomstig de onderrichtingen die
het Rood Kruis van de Duitsche autori
teiten ontving, is alle vervoer van brie
ven in onbezet Frankrijk streng verbo
den.
Het is het Roode Kruis van Belgie dus
niet meer geoorloofd om kaarten of brie
ven voor het onbezette gebied in ont
vangst te nemen.
Twee der daders veroordeeld tol
15 jaar dwangarbeid. - Vijf ande
ren tot 3 en 6 jaar dwangarbeid.
Onze lezers zullen zich nog allen wel
herinneren dat in de gemeenten Juprelle,
Wihogne en Paifve, sabotage-daden ge
pleegd werden, namelijk dat telefoondra
den doorgesneden werden, met het gevolg
dat alle vrijgelaten Belgische krijgsge
vangenen opgeroepen werden en eerst
weer vrijgelaten nadat de ware schuldi
gen bekend werden.
De schuldigen, 7 jonge lieden uit be
doelde streek, allen studenten van 16 tot
19 jaar. werden aangehouden en versche
nen dezer dagen voor het Duitsche
Krijgsgerechtshof te Luik.
Uit de ondervraging bleek dat de jonge
lieden een kring vormden die soms bij
eenkwam om te beraadslagen welke sa-
botage-daad zoud gepleegd worden. Zij
wilden, verklaarden zij, niet van lafheid
beticht worden. De beklaagden poogden
zich te verontschuldigen door de schuld
van den een op den andere te werpen.
Door de krijgsauditeur werd de dood
straf geëischt tegen twee der beschuldig
den en van 3 tot 8 jaar dwangarbeid voor
de 5 anderen.
De verdediger pleitte dat de jongelie
den meenden aldus hun vaderland een
dienst be bewijzen, waarin zij zich ver
gisten, en thans hun daad betreuren.
Na 40 minuten beraadslaging werd door
het Krijgshof het vonnis geveld. Twee der
beklaagden liepen 15 jaar dwangarbeid
op, de vijf anderen van 3 tot 6 jaar zelfde
straf.
VOETBALKRONIEK
Verleden Zondag dus heeft de officleele
kompetitie aanvang genomen, tenminste
in de provincie Brabant, De belangstel
ling. rekening gehouden met de omstan
digheden was meer dan bevredigend en
voor de eerste afdeeling, die een mooie
reeks vormt, mag men zich aan een
boelenden strijd verwachten, voor het be
machtigen der 3 of 4 eerste plaatsen, die
deze clubs zal toelaten aan de nationale
eindronde deel te nemen.
Heden Zondag vangt -2 kompetitie aan
in de Provincie Antwerpen, waar er ook
een zeer fraaie reeks kon gevormd wor
den met de clubs von hoogere afdeellng.
De reeks West-VlaanderenOost-Vlaan
derenHenegouwen steekt ook van wal
en zoo hebben wij voor onze provincie de
wedstrijden Cercle Brugge tegen A. A.
Gantoise en A. S. OostendeF. C. Brugge.
Normaal zou Cercle. die tijdens de vrien
denwedstrijden reeds tweemaal zijn te
genstrever versloeg, zijn match moeten
winnen. Club zal het veel lastiger heb
ben. Zondag in oefenkamp versloeg hij
Oostende met S-l, doch kon het over een
paar weken slechts tot een gelijk spel
brengen. Ten andere, de algemeene vraag
ls of deze wedstrijd wel zal doorgaan,
daar A. S. Oostende zinnens was, wegens
de moeilijke verkeersmiddelen, algemeen
forfait te geven.
Zaterdag laatst vergaderde het P. K.
van West-Vlaanderen per afvaardiging te
Kortrijk. Deze vergadering werd eigen
lijk belegd om de clubs gelegenheid te
geven zich over de aanstaande kampioen
schappen in te lichten.
Bitter weinig clubs hadden zich aan
geboden en heel belangrijke zaken wer
den niet besproken.
De groote struikelsteen voor de aan
staande kompetitie is en blijft wel de
moeilijke verkeersmiddelen. Daarvan is
het spijtig genoeg te wijten dat talrijke
clubs niet konden inschrijven, 't geen
voor gevolg had dat de indeeling dei'
reeksen zoo lastig werd. En alhoewel deze
reeds verschenen is, kunnen wij toch ver
klaren dat dit nog niet definitief is, daar
men zich nog aan zekere inschrijvingen
en ook aan forfaitverklaringen mag ver
wachten. Rekkem speelt denkelijk mee in
Gewestelijke Reeks B.
In de week nog werden de clubs van
Kortrijk, Moeskroen en Meenen gepolsd
om met deze van Doornik een kam
pioenschap te spelen. Gelul: glljk bleven
de leiders van de clubs hun woord ge
stand en nemen ze deel aan de provin
ciale kompetitie. Ten andere, de Reeks B.
zal hun volkomen voldoening schenken.
Algemeene mistevredenheid bestond er
bij de aanwezige clubs omdat eerlang de
kalender zal uitkomen voor dat aan de
clubs officieel de indeeling der verschil
lende reeksen werd bekend gemaakt.
Over een gebeurlijke eindronde tus
schen de clubs van Lagere Afdeellng dis
zich het best klasseerden in hun respec
tievelijke reeksen, werd er niets beslist.
Ten andere, wij zien niet goed in wan
neer deze eindronde zou kunnen door
gaan, aangezien de Reeks B. der Provin
ciale Afdeeling niet vóór April zal gedaan
hebben. En wat dan met de clubs der an
dere reeksen die hun kampioenschap
reeds in Februari zullen geëindigd heb
ben?
Naar het schijnt zou het bondsorgaan
ln het kort terug verschijnen.
Weinig wedstrijden werden Zondag in
onze streek gespeeld. Toch willen wij de
prachtige overwinning aanstippen van
Cercle leper behaald op Woudsport Hout
hulst; 6-1 is een vingerwijzing voor de
aanstaande kampioenschappen en wij
zien niet goed in wie de Ieperlingen zal
kunnen onttronen.
De wedstrijd F. C. KomenS. K. Vla-
mertinge kon niet doorgaan, daar Vla-
mertinge geen spelers genoeg kon samen-
trommelen. Sedert lang wisten wij dat
het niet goed meer vlotte bij de rood
witte club, doch dat zulke zaken moeten
gebeuren pleit niet in 't voordeel van
't bestuur en nog min van de spelers. Zijn
club zoo ln den steek laten is niet alleen
het bewijs van gemis van de minste spor
tiviteit, maar ook van alle opvoeding.
In dien geest kan er natuurlijk aan
geen kompetitie begonnen worden en we
durven verhopen dat de schuldigen tot
inkeer zullen komen en tevens hun club
zullen redden van de totale verdwijning.
J.J. V.
F. C. POPERINGE
Te elfder ure werd verleden week nog
een ontmoeting afgesloten met een
Duitsch elftal. Er kon dus geen propa
ganda meer gemaakt worden. Twee span
doeken hadden toch een honderdtal sup
porters naar het veld gelokt.
Rood en geel trad nog immer onvol
ledig op.
De eerste helft werd vinnig betwist en
onze spelers verdedigden zich hardnek
kig. Ze bereikten de rust met een doeltje
achterstel. En met een knappere voorlijn
ware de stand ongetwijfeld gelijk ge
weest. Na de rust gaven sommige spelers
teekens van vermoeidheid. Met 4-1 moes
ten ze zich gewonnen geven. De bezoe
kers telden een 4-tal zeer knappe spe
lers, speelden buitengewoon vlug, en ga
ven onze jongens een deugdelijk entrai-
neinent.
Nog 14 dagen en het officieel seizoen
begint. Het wordt tijd dat iedereen zijii
plaats terug inneme. Vandaag gaat het
misschien tegen de favorieten der reeks,
leper. Op dit oogenblik (Woensdag
avond) hebben we echter nog geen ze
kerheid. Tegen leper hebben we weinig
kans, ten ware iedere speler zijn plicht
doet en op 't appel verschijnt. Ons pu
bliek verwacht dit vanwege de betrok
kenen. KEIKOP.
HEDEN ZONDAG, te 4 uur,
op ons terrein, match tusschen
C. S. IEPER F. C. POP. I.
passenspel trokken ze gedurig ten aan
val. Het geluk was hen echter niet mee.
Eerst een kwartier voor 't einde kou onze
center-voor een tegenpunt netten. Van
dan af werden de aanvallen verdubbeld.
Ieder oogenblik dacht men den gelijk
maker te zien binnenvliegen, maar 't ge
luk was aan de zijde van Brielen en bleef
bij een eervolle 2-1 nederlaag.
Reningelst maakt vooruitgang. Er
wordt mooi gevoetbald. Het passenspel
is verzorgd, alleen voor doel wordt nog
wat getreuzeld. Eens dat de voorlijn me
kaar gewoon zal zijn. zal daar een ge
weldige verbetering in komen.
Heden Zondag wordt er te Reningelst
gespeeld tegen de Duitsche Weermacht.
Begin te 3 uur. Het is de eerste match
welke doorgaat te Reningelst. Wij ver
wachten een talrijke opkomst. Ingangs-
prijs 1 fr. SUPPORTER.
WIJDENDRIFT LANGEMARK
Voor de match werd aan Cercle een
bloemtuil aangeboden voor hun eerste be
zoek aan deze nieusvgebakken club.
Van de match zelf valt er niet veel te
zeggen daar er maar nu en dan een
staaltje voetbal te zien was. want de
hevige wind die dwars over het plein
blies was daar de schuld van. Aan de
rust leidden onze roodhemden met 2-0,
tweemaal door toedoen van middenvoor
Sijs.
Na de koffie verflauwt het spel nog
meer want gedurig gaat den bal uit maar
toch zal er wat meer leven in de brou
werij komen wanneer onze rechtsbinnen
zijn kogel op de paal ziet te pletteren
komen, dit aan de 40° minuut, en 't zijn
de mannen van Joukershove die aan de
43® minuut een eerste tegenpunt netten
(2-1). Helaas echter voor hen, want onze
ceutervoor denkt er anders over en ant
woordt seffens zoodat de netten een der
de maal trillen onder de voet van Adel-
son, waarop het einde wordt gettoten van
dezen kalen match. We danken Jonkers-
hove voor zijn goed onthaal.
Ons tweede versloeg nu ook St-Juliaan
met 5-1-cijfers, dit tegen alle verwachting
in. Aan de rust leidden onze jonge rood-
witten met 3-0, dit door toedoen van Ge
rard Devaere, M. Notredame en Lapon.
Na de rust toonden onze boys dat ze
de meerdere waren en Lapon zorgt er
voor dat hun keeper zich een vierde maal
mag omdraaien. Slechts 10 minuten voor
het einde redden ze hun eer, waarop en
kele minuten later kapitein Vanhulle met
een ver schot hun het antwoord zendt.
Heden Zondag, zijnde kermis, spelen
onze mannen tegen de Prior-kerels voor
een prachtigen beker, verdeeld in 2 mat
chen: Is match om 3 uur op het Prior
plein, 2» match om 3 uur op het Cercle-
plein. Supporters en sportliefhebbers, he
den Zondag dus, allen naar het plein om
uwe mannen aan te moedigen.
F. C. WOESTEN
Onze eerste ploeg kreeg Zondag laatst
bezoek van de W. S. uit leper. Woesten
wind de toss en kiest windvoordeel. Woes-
ten treedt het eerst in den aanval, en aan
de 4® minuut wordt er gedoeld langs on
zen middenvoor Befour (1-0). leper
dringt daarop aan, maar Woesten weert
dapper af tot, na wat tniddenveldspel,
aan de 30® minuut onze linksche hoek den
hal meeneemt naar voor en hij met een
prachtig schot Nr 2 net (2-0). leper zet
op, de bal komt weer op de voeten van
de thuisploeg, een mooie aanval volgt
daarop, maar de W. S.-keeper kan red
den op corner. Deze brengt niets op.
Daarop volgt weer tniddenveldspel. Onze
centervoor krijgt den bal en doelt voor
de derde maal. Daarna komt de rust (3-0).
Na de koffie zijn onze jongens opnieuw
ten aanval. Maar... daar breekt leper
plots door en schiet... onze keeper wordt
gevloerd en de stand is 3-1. De bal gaat
aan het rollen maar van beide kanten
komt niets meer. Het einde wordt geflo
ten met een 3-1 overwinning voor onze
jongens. Mooie match en goede leiding.
Heden Zondag speelt F. C. Woesten
tegen de W. S. leper, maar nu op hun
terrein. Supporters en supporteressen al
len op post. Vertrek om 2 uur aan het
lokaal, per fiets. Het plein is gelegen langs
de Rijselstraat.
C. S. IEPER
De rood-witte ploeg was 'naar Hout
hulst opgetrokken om er, ter gelegenheid
van de kermis, de lokale samenstelling te
ontmoeten. De Ieperlingen wonnen er
het pleit met 6-1, wat getuigenis aflegt
van hun reeds huidigen formeWerd
de rust enkel met 1-1 bereikt, toch wa
ren de bezoekers meestal aan de leidende
hand en deze meerderheid werd dan ook
in den tweeden speelhelft in vijf doelen
uitgedrukt. Het eigenaardige van het
doelen-aanteekenen bestond hieriu dat
elke voorspeler één punt voor zijn reke
ning nam. Teil slotte moest Houthulst
bekennen dat hun elftal nog nooit zulke
davering op eigen veld had opgeloopen.
Zooals de lepersche ploeg Zondag laatst
samengesteld was, zal zij voor de toe
komst en bijzonderlijk voor het aanstaan
de seizoen maar weinig verandering meer
moeten ondergaan. Behalve voor een of
twee plaatsen mogen de manschappen be
houden worden en heden, 22 dezer, zul
len de jongens van den H. Seys het nog
maals tegen het elftal van de Duitsche
Weermacht aandurven om ditmaal zege
vierend uit het strijdperk te treden.
Ploeg B, zooals wij vernemen, gaat op
reis naar Poperinge. Een goede oefening
in het verschiet dat aan het Iepersch
reserve-elftal zal toelaten de goede ver
standhouding te vinden om evenals hun
makkers van ploeg A in de komende
competitie goed figuur te maken.
S. K. RENINGELST
De derde match welke S. K. Reningelst
gespeeld heeft, was bevredigend. Alhoe
wel er met 2-1 verloren is geweest mag
het jeugdig ploegje tevreden zijn over de
geleverde prestatie.
Brielen had het geluk in de eerste helft
tweemaal te doelen, terwijl Reningelst
tweemaal op de lat kogelde, doch in 't
algemeen werd nog niet genoeg op doel
geschoten.
Na de rust speelde Reningelst tegen
wind ep overrompelde Brielen. Met mooi
WIELRIJDER
UITSLAGEN VAN KOERSEN
DE BAANKAMPIOENSCHAPPEN
TE WILRIJK
Bij de Beroepsrenners:
1. VAN DEN MEERSSCHAUT ODIEL,
de 175 km. ln 4 u. 21 min.( gem. 40 km.
181)2. Maelbrancke A„ op 1/2 wiel: 3.
Van Overloop G.; 4. Schotte A.; 5. Van
Simaeys A.; 6. Grysolle S.; 7. Depred-
homme P.; 8. Moerenhout J.; 9. Dick R.;
10. Gilles A.; 11. Wierinck R.; 12. Storme.
Bij de Onafhankelijken:
1. PEETERS EDWARD, de 125 km. in
3 u. 13 min. 2 sec. (gem. 38 km. 900); 2.
Van Dyck E„ op 4 1.; 3. Cnockaert R.;
4. Knops J.; 5. Meulemans J.; 6. Michiels
L., op 1 m. 03 sec.; 7. Roels.
AANGEKONDIGDE KOERSEN
AARTRIJKE. Op Kermis-Dinsdag,
23 September, Groote Velokoers voor Ju
niors en Beginnelingen B.W.B. 1.200 Fr.
prijzen en premlën, verdeeld als volgt:
250, 200, 150, 125, 100, 80, 70, 60, 50, 40,
30, 25, 25 fr. Afstand 75 km. Inschrijving
te 2 uur.
VLAAMSCHE WIELERBOND
Het kan niet langer ontkend worden,
het zoogezegde doodgeborenwicht is
reeds zijn kinderschoenen ontgroeid en
wordt stilaan een man! Na de oorlogs
periode van 1940 bleef V. W. B. niet bij
de pakken zitten, maar sprong dadelijk
in de bres om ons volk, door middel van
de sport, zooveel mogelijk de noodige
ontspanning te bezorgen. Dat ons pogen
gewaardeerd en gesteund wordt door de
Vlaamsche sportmannen, bewijst duidelijk
de reeds ongeveer tachtig geloopen V.W.B.
koersen.
En daar blijft het niet bij. Welgekende
Vlaamsche sportRrma's verleenen aan
onze koersen grooten financieelen steun.
Juniorskoersen- met 100, 1500, 2000 en
zelfs 3000 fr. prijzen zijn thans geen uit
zonderingen meer.
Met reuzenschreden gaat de V. W. B.
vooruit, 't Seizoen 1941 zal dit tenvolle
bewijzen, door het ln voege brengen der
kategóries onafhankelijken en beroeps
renners. Vast en stellig kunnen wij ver
klaren dat tot op heden reeds elf koersen
voor onafhankelijken en beroepsrenners
afgesloten zijn; o. a. te Berchem, Hobo
ken, Deurne, St Niklaas, Gent, Torhout,
Koolskamp, enz. Verders worden onder
handelingen gevoerd in de Vlaamsche
provincies, die, volgens bekomen inlich
tingen, een gunstig verloop hebben, zoo
dat wij zonder overdrijven het voigend
seizoen zullen inzetten met 25 tot 30 koer
sen voor onafhankelijken en beroepsren
ners. Reeds meer dan vijftig renners lie
ten hun toetreding tot aansluiting bij den
V. W. B. geworden, waaronder verschil
lende met internationale faam!
Ook de onderhandelingen van deel
name aan buitenlandsche koersen vor
deren heel goed, zoodat onze. renners de
V. W. B.-vlag over de grenzen zullen kun
nen hooghouden.
Vlaamsche renners! Sluit aan bij uw
bond, den V. W. B.
Vlaamsche inrichters, stads- en ge
meentebesturen, steunt uw eigen Vlaam
sche organisatie en geeft uw koersen on
der de reglementen van den V. W. B.
UIT DE PBOV. WEST-VLAANDEREN
Hier wordt werkelijk dag en nacht ge
werkt om de West-Vlaamsche wielermid-
dens voor den V. W. B. te veroveren. Met
zijn meer dan 35 sportafgevaardigden,
koers- en gewestleiders, bereidt het gouw-
komiteit het seizoen 1941 voor. Vele be
roepsrenners en onafiiankelijken vragen
OORSPRONG
VAN NIEUWPOORT
TTet feit dat er op een Wetenschappe
lijk Congres te Brugge gehouden de
datum ervan is mij ontsnapt er ge
handeld werd over de dialecten van West-
Vlaanderen en in 't bijzonder over dit van
Brugge, heeft me genoopt otn eene ziens
wijze in deze kwestie ter overweging te
geven.
Het eigenaardig uitspreken der klan
ken oo, ooi, ee en de enkele e in opeue
lettergrepen is gemeenschappelijk en met
een klein verschil aan de vijf voornoem
de steden, drukt eenen echten stempel
op hunne taal en blijft tot hun beperkt.
Van waar de beperktheid dier klanken?
Den uitleg ervan meenen wij te vin
den in het feit, dat die vijf steden ge-
buursteden waren en in het deel van
Vlaanderen liggen een enkel lag
dat zich rechts van den Ijzer uitstrekt,
veel betrekkingen onderling hadden doch
weinige met het overige deel van Vlaan
deren.
De bevolking, die later Nieuwpoort zou
inrichten, volgde de duinen naar Oosten
de en vaarde langs Ijzer en Ieperlee naar
Diksmuide en leper.
Weinig betrekkingen met het overige
deel van Vlaanderen, zeggen wij.
Op den linkeren oever van den Ijzer
hoort men die klanken nietimmers de
vijf zustersteden hadden geen regelma
tige betrekkingen met Venrne, Bergen,
Hondschoote, Dninkerke, enz, en konden
er ook in de Middeleeuwen geen hebben,
omdat zij ervan gescheiden waren door
de moerassige vallei van den Ijzer, die,
te dien tijde niet ingedijkt zijnde, meer
malen in het jaar door zijne overstroo
mingen alle gemeenschap stop zette.
Eene plaats waar men min of meer re
gelmatig den Ijzer overtrok ligt tusschen
Pervijze en Schore. Daar stak men over
in eenen «bak», soort vierkante schuit,
die men heen en weêr trok bij middel
van eene ketting op beide oevers vast
gemaakt; vau daar de naam Schoor-
bakke
Men merke op, dat de groote baan De
Panne, Veurne, Brugge eerst op het laat
ste van de 18" eeuw getrokken werd, dit
in 1782.
Terecht merkt men op, dat Nieuwpoort
links van den Ijzer ligt. Echter de hui
dige stad Nieuwpoort ontstond eerst na
den storm tusschen 23-24 Juni 1116, die
tevens de haven vernietigde van Lom-
bardsijde waar te dien tijde de monding
van den Ijzer lag.
Volgens de meening van priester Mann
werd Nieuwpoort grooteiideels gesticht
door de tot verhuizen gedwongen Lom-
bardsijdenaars, die het kenmerkend van
hun dialect bewaarden. Zij betrokken eene
hooge duine, Santhove of Sauthooft ge-
heeten, opdat zij in 't vervolg niet zoo
gemakkelijk door de stormende zee zou
den bereikt worden.
Vandaar dat Nieuwpoort op eene hoog
te ligt en die stad door haar geometrisch
aangelegde straten het bewijs levert in
eens, volgens een gegeven plan, er op
gebouwd te zijn geweest.
Het is waarschijnlijk ook, dat korte
lings na de groote zeeramp de menschen
van Nieuwpoort ceux de Nieuport, zegt
priester Mann den vaart dolven van
aan Santhooft tot aan den Ijzer op de
plaats Duivels Horne geheeteu.
De namen Duivetoren en Duivels-
torenheeft het volk waarschijnlijk af
geleid van «Duivels Horne».
De naam «Santhooft» werd vervangen
door «Nieuwpoort - Novus Portusom
reden dat de niemv gedolven vaart diende
voor het afleiden der wateren van Ijzer
en Ieperlee, maar ook voor de zeevaart,
die heringericht werd.
Wat de ontwikkeling van de nieuwe
stad en het belang van zijn zeevaart, nu
dat Lombardsijde verdwenen was, schijnt
te bewijzen is dat in 1163 Philip van den
Elzas, Graaf van Vlaanderen, haar onder
den naam van Novus Portus eene ge-
meentekeure verleende en er in 16ö5 eene
parochiekerk gebouwd werd.
BESLUIT,
Nieuwpoort dankt haren oorsprong
eerst aan Oostduinkerksche kustvis-
schers, klein in getal, die volgens pries
ter Mann op de oude duinenreeks ge
vestigd warentweedens en hoofdzake
lijk aan bewoners van den rechteren
oever van den Ijzer, meest havenbewo
ners van Lombardsijde, die Novus Portus
als haven inrichtten eu de taal spraken
en bewaarden van de vijf West-Vlaam-
sche steden Brugge, Oostende, Lombard
sijde, leper en Diksmuide.
Er wordt wel eens gemeld wie priester
Mann was. V, V.