Kunst- en Letternieuws.
Officiële Akten.
Maetschappy de Vlaemsche Slee.
De dryjarige prys -van de Vlaemsche Tooneel - Letter
kunde is met algemeene stemmen door den jury aen Myn
heer Sleeckx. van Lier, toegekend. Onder zyne werken
Leeft het stuk Grêtry de by zon de re aendacht van den
jury gevestigd. De jury was zamengesteld uit MM. prof.
Borreman, Conscience, Dautzenbei-g, Stroobant en St. Genois.
De Maetschappy Rhetorica van Veurne, heefteen fransch
verzoekschrift aen den heer Minister van Binnenlandsche
Zaken toegestuerd, tol het bekomen eener hulpsom ten
einde de vlaemsche tael te helpen ondersteunen en de
vlaemsche bevolking te beschaven. Dat is toch mooi
Wy wenschen uit ganscher herte dat dit voorbeeld door
geene andere Maetschappyen gevolgd zou worden.
"Wy hebben 'onder het oog een vlaemschen brief door
den Minister van Binnenlandsche Zaken, onlangs aen de
Vlaemsche Ster toegestuerd deze maelregel van in
het vlaemsch de briefwisseling te doen aen degenen welke
in het vlaemsch schryvenzal de grootste en heilzaemste
vruchten voortbrengen. Sedert 1850 hadden wy dit niet
gezien en deze handelwyze bevestigt het antwoord van den
Minister in het Senaet op de interpellatie van den heer
Vande Woestyne gedaen.
By koninglyk besluit van 19 Maert worden er aen de tooneelmaet-
schappy of tooneeltroep, die operas zal vertoonen met vlaemschen
tekst, subsidien verleend als volgt per vertooning, zonder onder
scheid van lokaliteit
200 fr. voor een opera van i of 5 bedryven; l.'iO fr. voor een
opera van 3 bedryven 73 fr. voor een van 1 of 2 bedryven.
Opdat die toelagen zouden kunnen geëischt worden, wordt er ver-
eisciil
i°Dal beide deelen (woorden en muziek) van bet werk ganseb oor-
spronkelyk zyn en op geen anderen schouwburg' vertoond of uitge
voerd zyn geweest,
2° Dat bet werk in zyn geheel door een bchoorlyk ingesteld
leeskomileitaengenomen zy.
3° Dat bet werk vertoond worde door een troep of maetschappy,
een geregelden schouwburg vormende en met open bureel spelende.
4° Dat het orkest, met de muziek-uitvoering gelast, samengesteld
zy uit ten minsten 23 muziekanten.
Als een stuk, dat deze voorwaerdcn vereenigt, na ecne eerste mael
op een schouwburg in België vertoond te zyn, vervolgens op een
anderen bclgisclien schouwburg zal opgevoerd worden, zal er voor
iedere dier nieuwe vertooningen eene subsidie verleend zyn, gelyk
aen de helft der som bepaeld liiervoren, volgens de uitgebreidheid
der werken.
By de provinciale leeskomiteilen voorliet onderzoek der vlaemsche
tooneclslukken, zullen er ten minste 2 toonzetters gevoegd zyn, om
hun gevoelen te uilen over het muziekael deel van het werk onder
bet oogpunt der toepassing van het tegenwoordig besluit.
Vele onzer stadsgenooten zien met genoegen de po
gingen welke de Maetschappy De Vlaemsche Ster aenwendt,
met goeden uitslag bekroonen, maer weinige weten hoe
en door welke middelen deze kring op de hoogte ge
komen is waer hy zich nu bevindt. Dit artikel is uitsluite-
lyk toegewyd om het begin en de bestaenmiddelen der
Maetschappy te laten kennen, omdat andere kringen er
het nuttige voor hun te baet zouden nemen; omdat de
menigte zou willen geloovcn dat de inrigting, het bestaen
en het doel van dit vlaemsch gezelschap geene ydcle woorden
zyn, maer wel zaken die ernstig overlegd, met rype bc-
raedslagingen aengegaen en krachtdadig voortgezet worden
omdat het publiek, die belang in het bestaen der Vlaem
sche Ster stelt, zou kunnen kennis nemen in welk ge
zelschap zy hunne vrouw, kinders en dienstboden laten
verkeeren, als zy de vertooningen, door dezen letterkring
voorgesteld, bywooneneindelyk, om deze die nog twy-
felen, te overtuigen dat het Vlaemsch Tooneel geene school
van goddeloosheid en zedebederf is, maer wel het eenige
wapen om de slechte fransche tooneelstukken, die de be
dorvenheid en zedeloosheid alom verspreiden, voor eeuwig
van ons theater te bannen; om de Tooneelspelers en speelsters
een onderwyzend en tevens zedig vermaek te verschaffen,
in een gezelschap waer het bestuer alles aenwendt om de
jongelingen, zonder dat zy het zelf weten, aen te leeren
hoe zy zich in de wereld gedragen moeten en terzelver
tyde afgehouden zyn dier verdeflyke gezelschappen, zoo
nadeelig aen onervarene jongelingen.
De Vlaemsche Ster heeft haer bestaen begonnen in de
afspanning de Getemde Leeuwen, op de Botermerkt, te
Yperen. Op 19" October 1837, kwamen daèr eenige liefs
hebbers byéén. De reden zeggen waerom men eene tweede
Maetschappy oprigtte als er reeds eene andere bestond,
zoude als oude koeijen uit den dyk halen zyn en daerom
zullen wy liever zwygenzelfsals er in den loop
dezer aenhaling iets kwame daervan handelendezal
het zyn omdat wy bet niet kunnen vermyden hebben en
om de waerheid niet te kort te doen.) Na het opmaken
van het reglement, dcszelfs ondertcekening, ging men over
tot het kiezen van het bestuer. De kenspreuk der Maet
schappy werd alsdan ook aengenomen en luidt als volgt
Moedig, Ondernemend, zonder hoogmoedDeze leuze wordt
voortaen aenzicn als de geleidster en het doelpunt dei-
werkingen van dezfcn kring. Er werden vragen gedaen
om er schriftclyk op te antwoorden, en alleenspraken uit
gegeven om dezelve op gestelden dage uittevoeren. De kring
verschafte zich welhaest een klein theater wacrmede hy zich
uit den slag trok. De schriftelyke antwoorden als ook het
leeren en uitvoeren der Alleenspraeken in verschillige vakken
werden goed beantwoord, tot zoo verre dat de inhulding van
het klein theater voor liet publiek kon plaets hebben op
14 Maert 1838. Eene aenspraek door den Voorzitter, eenige
Alleenreden in verscheidene vakken, Muziekstukken en eene
Tweespraek maekten het programma van dezen avond. Bet*
publiek was zamengesteld uit genoodigden. Deze feest liet
zien hoe ongeschikt de zacl was om iets voor hel publiek
te geven, en men besloot een ander lokael te zoeken.
Welhaest was den keus gevestigd, en men verhuisde naer
de herberg de Zael van Apolloin de Lombaerdstraet.
Daer kon men op breedere schael het tooneel opslagen cn
het getal leden vergrootte van dag tot dag, ook wierd den
iever hoe langer hoe grooter cn welhaest vergastte de Maet
schappy het publiek met andere avondfeesten.
{Hel vervolg in den naesten nummer).
