NOG EEN!
Stads Nieuws.
derwijs te lasteren en le beledigen, ten einde aan
de ouders te doen gelooven dat de liberalen een
goddeloos onderwijs willen inrichten. Dit is nog-
tans gansch tegenstrijdig met de waarheidindien
de vrijdenkers, uit wraak over tegenkantingen van
de clerieale partij, te Brussel cene school hebben
ingericht, waarin het Godsdienstig onderwijs geen
deel van het programma maakt, er bestaan geene
meerdere beweegreden 0111 daaruit te besluiten
dat al de Staats- en Stadsscholen op dezelfde wijze
zijn ingericht.
Hier is nog een stichtend kapitteltje te voegen bij
de reeks onzedige en ontuchtige daden, die de
geestelijke onderwijsgestichten gedurig kenmerken.
Door de correctionele rechtbank van Brugge,
in verhoor van 9" September 11., is Arnoldus
Maertens, in religie Broeder Ambrosius, van het
gesticht der Broeders Alexianen van Oostende,
pliclitig verklaard van aantastingen tegen de zede
lijkheid op knechte-kinderen van beneden de 14
jaar, wier onderwijzer hij was. Diensvolgens is
broeder Ambrosius veroordeeld tot 1° 18 maanden
opsluiting in een gevang, 2° de beroovingvan zijne
burgerlijke rechten gedurende 5 jaren, 5° tot de
betaling der kosten, en bij gebrek aan betaling tot
8 dagen gevangzitting.
Dat is nu wederom een geestelijke broeder van
een geestelijk onderwijsgesticht te Oostende, die
vuilpotterij bedreven heeft met zijne leerlingen.
Eer deze schandelijke feiten volkomen gekend wa
ren had cene liberale gazet van Brugge daarover
gesproken het bestuur van dat geestelijk gesticht
was over zooveel stoutheid verontweerdigd en zou
een proces in lastering inspannen tegen den verme-
lelen gazettier, maar de Justicie hield een wakend
oog gevestigd op dat godsdienstig gesticht, waar
men alzoo de zeden onder de voeten trapte en al de
schoone daden van den onluchtigen broeder Am
brosius werden ontdekt
En zij zouden zelve een proces inspannen
Iloe is het mogelijk zoo vuil en zoo onbe
schaamd te zijn
Na honderd en nog zulke betreurlijke en walge
lijke feiten durven de clerieale gazetten en lot het
Congres van Mechelcn toe beweeren dat de geeste
lijkheid het monopolium van het onderwijs der
jeugd zou moeten hebben. Foei
In eene naburige stad beginnen er allerhande
onstichtende geruchten om te loopen, nopens gees
telijke gestichten met het onderwijs der jeugd be
last; die geruchten nemen alle dage hoe langer hoe
meer lijf. Zouden wij, Eilaas! de cronijk der
schanddaden met nieuwe exploiten van vuilpotterij
le verrijken hebben, die voor de duizendste maal
bewijzen dal het onderwijs in de geestelijke ge-
slichten alléén godsdienstig, alléén zeegbaar is?
Beeft, verblinde vaders en moeders, voor de eer
baarheid uwer jonge kinders.
Maandag 2" dezer en volgende dagen is het ca-
Iholiek Congres te Mechelcn gehouden geworden.
Hier, le IJperen, zullen de menschen zich een
duidelijk en voldoende gedacht kunnen vormen
over die vergaderingzij zullen genoegzaam be
grijpen van welken aard dit Congres is, welke de
strekkingen van hetzelve zijn,als ze eens het hier-
onderstaande artikel, uit den Lierenaar, zullen ge
lezen hebben
Het Congres van Meclielen is geopend, voor de
klerikalen wel te verslaan, want al wie anders
denkt moet voor de deur blijven.
De opsteller van het Echo du Parlement had
eene ingangkaart gevraagd, maar zij is hem onver
biddelijk geweigerd.
De klerikalen zullen dus alleen spreken.
Dat is het beste middel om altijd gelijk le hebben.
Intusschen geeft de Journal de Bruxélles over
de werkzaamheden eene uitgave ex purgatë en
cam approbationehetgeen in het vlaamsch wil
zeggen dat liet publiek er maar zal van te weten
komen wat men kwijt ivilt zijn.
Na dit weinige is het genoeg een denkbeeld te
maken van de klerikale inzichten.
Zij vragen niets meerder dan de meesterschap
over alles.
Een lid vraagt dat de drukpers geheel onder hel
toezicht der geestelijkheid zou geplaatst worden,
de slechte, dat is te zeggen de onafhankelijke dag
bladeren, overal uitgebannen en de vrijheid van
drukpers geheel doodgeverwd.
Daarenboven moesten de klerikalen alle moeite
doen om de klerikale bladen staande te houden, ze
ondersteunen door abonnementen, aanmoedigen
door geldelijke hulp en verbeteren door schrifte
lijke mededcelingcn. Ieder klerikaal zal voortaan
voorzien zijn van een boeksken en jacht maken op
't klein nieuws.
Dat iedereen zich dus waehte van nog een histo
rieken aan de klerikalen te vertellen, want den dag
nadien staat het gedrukt in de gazet. Ne mensch
moet rijden en omzien.
Daarenboven wil M. Jacobs een fonds inrichten
om de klerikalen tegen de onrechtveerdigheden le
beschermen. De arme schapen, zij hebben zooveel
te lijden.
Maar het schoonste van al is de beteekenis van
het woord onrechtveerdigheid in zijnen mond.
Weet gij wat hij daardoor verstaat?
Hij begrijpt daardoor dat als eene klerikale gazet
zal veroordeeld worden om eenen burger aange
rand en gelasterd le hebben, het fonds de veroor
deeling zal betalen en de advokaten voor niet zullen
pleiten.
Hoe vindt gij het gedacht? Ware het niet beter
aan de klerikale drukpers aanraden niemand te las
teren en zich niet te doen veroordcclen
Dat was in alle geval zedelijkcr. Maar wat wilt
gij, een klerikaal heeft zulke zonderlinge gedachten.
Op het artikel onderwijs, zijn zij niet inschik
kelijker.
'I Is niet voldoende dat zij klerikale scholen op
richten, hetgeen hun recht is, de scholen van den
Staat moeten nog vernietigd worden. Zij moeten
het onderwijs geheel en gansch in hunne handen
hebben.
Dat is nog niet genoeg. De wetenschap ook wil
len zij onder hunne overheersching. Zoo stellen zij
voor voortaan klerikale ingenieurs, klerikale con
ducteurs, klerikale aannemers, en waarschijnlijk
ook klerikale bruggedraaiers te vormen. Eindelijk
blijft er nog de kunst over. De schilders, de bouw
meesters zijn volgens hen te vrij. De teekenscholen
en akademien zijn te liberaal. Een lid stelt voor
eene akademie op le richten onder hel toezicht der
geestelijkheid en bestuurd door kloosterlingen.
Zoodat volgens dat lid de meesters onzer teeken-
school zouden moeten afgedankt worden en door
paters vervangen zijn.
De klerikalen zouden terzclver tijd, dagblad
schrijvers, drukkers, schoolmeesters, professors,
ingenieurs, schilder en bouwmeester, waarschijne-
lijk ook metser, kleermaker en des noods herber
gier spelen.
Dat ware zeker zeer schoon.
Maar waar zullen de burgers dan van leven als
de kloosterlingen alles moeten zijn?
Waarmee zullen de huisvaders hunne kinderen
eten geven, als de wereldlijke professoren, school
meesters, schrijvers, schilders, ingenieurs en
bouwmeesters moeten afgedankt worden
't Is waarlijk om meê te lachen als men zulke
dingen leest.
Maar "t is lerzelver lijd eene goede les voor de
burgers, en zij doet zien welk lot hen te wachten
slaat als de klerikalen ooit meester worden.
Voor de burgerij zoude er niets overblijven, al
de huisvaders die bij 'l onderwijs, de drukpers, dc
kunst of de wetenschap hun brood winnen, zouden
afgezet worden, dc onderwijs-gestichten gesloten
de teekenscholen afgeschaft en de klerikalen mees
ter over alles.
Ziedaar wat zij willenDat elk zich voor verwit
tigd houdc en nazie welk belang het heeft voor
eiken burger aan die uitzinnige plannen te weder-
staan. Om lien lot slaven te doen nederdalen, zijn
de burgers nog wat ruim rap gevallen.
—..ia
Een luisterrijk feest heeft Zondag laatst in liet zomerlokaal
der maatschappij Concorde, huiten de Meenenpoort, het saï-
zoen gesloten. Het muziek van 10c regement gaf er een aller
schoonst concert. Een uitgelezen gezelschap, samengesteld uit
al wat IJperen tellend bezit, woonde het hij. liet stuk Le
Bouquet i' door Strauss, was het ware bouquet van het feest
en was indrukwekkend, doordien het doormengd was met
waar kanon en musketgeschut, uitgevoerd door soldaten onzer
bezetting. Dit feest, dat maar na 8 1/2 ure des avonds ein
digde, zal lang in het geheugen der ijperlingen blijven.
k
Vrijdag morgend met den vroegen looide er een onvveder
boven onze stad eenige donderslagen en eene felle regenvlaag
borsten uit. Ten 9 ure was 't wederom helder zonneschijn.
Vrijdag namiddag is Eleonora Verleure, eene reeds bejaarde
vrouw, omver gereden geweest van eene kar bespannen met
drij honden.
De overredene is opgenomen cn naar het Gasthuis gedragen
geweest.
Zondag laatst gaf de volkrijke gemeente Zonnebeke eei
luisterrijk festival waar er acht muziekgenootschappen tegen
woordig waren. Veel onzer ijperlingen zijn er naartoe getrok
ken. De gemeente was 's avonds luisterlijk verlicht. In dei
namiddag had er bij den heer burgemeester, die de zaken ge-
meeldijk niet half maar geheel wel verricht, een allerschoons
banket plaats, waarop al de kopstukken der omliggende ge
meenten uitgeno'odigd waren.
Zulke feesten doen de menschen herleven en gieten d
broederlijkheid als eenen balsem in de herten derzelve; z
geven een genoegen dat, aan de helft van 't menschdom, aa
dezen die in alles kwaad zien, onbekend is.
