Stads Nieuws.
verliezen welke zij konden voorzien, zouden ver
antwoordelijk geweest zijn.
Wij zullen dit klaar bewijzen.
De aanstaande val en de verliezen der genoot
schappen van M. Langrand zijn door elk rechtzin
nig man voorzegd geweest, men moest daarom geen
profeet zijn. Welke naam moet men dan aan de
klerikale mannen geven, die 'de winsten van die
exploitatie in hunnen zak gesteken hebben? Heeft
men het recht niet hunne handelwijze te schand
vlekken
Wij beloven aan onze lezers in ons toekomende
nummer de zaak wat breeder en dichter te onder
zoeken. {De Burgerij.)
De heer Langrand-Dumonccau, ziende dat al de
actiën der verscheide door hem ingerichte maat
schappijen op weinige waarde vervielen, heeft aan
de Patrie, het nieuwsblad van Monseigneur van
Brugge, eenen brief toegezonden, bij welken hij
zou willen doen gelooven
1° Dat de actiën van de Bank van het Grond
en Nijverheidskrediet uitgegeven voor 150, en die
thans slechts maar 25 gecoteerd worden op de
beurze van Brussel, wezentlijk hunne volle waar
de hebben
2° Dat de actiën van het Krediet foncier. die
ook voor 150 fr. werden uitgegeven en thans op
40 zijn gevallen, wezentlijk eene meerdere waar
de dan 150 fr. hebben
3° Dat de actiën der Nederlandsche Grondpan-
dige Bank voor 105 fr. 82 e. uitgegeven, en
die thans niet boven de 25 fr. zijn gecoteerd, ook
hunne volle waarde hebben
4° Dat de actiën van 150 fr. der Bank ter be
gunstiging van den Landbouw, die thans op 40 fr.
Izij'n gevallen, eene meerdere dan hunne eerste
waarde hadden
En 5° dat de actiën der Vindobona. die van 600
guldens waren en thans op min dan de helft zijn
gevallen, eene meerdere waarde hebben dan 600
guldens.
Dergeiijke bevestigingen kunnen geen ander doel
hebben dan om nieuwe ongelukkige te bedriegen;
het is het geval van te vragen met wie M. Langrand
den gek wil scheeren? Hoe! al de actiën, waaraan
zijn naam is gehecht, zijn, de eene op de helft, het
meeste gedeelte op een derde en zelfs tot op een
vierde van hunne namelijke waarde gedaald, en
hij zou willen doen gelooven dat die waarden de
zelfde zijn gebleven
Indien het zoo ware, waarom koopt hij ze zelf
niet af? Er zou hem geen geld ontbreken, want de
bankiers, die door hunne betrekkingen, in staat
zijn de wezen! 1 ijke waarde van al de actiën te be
rekenen, zouden hem gewillig miljoenen uitschie
ten om in zulke winsten te deelenmaar verre van
daar, de cours van die actiën is zoo zeer gedaald
dat men moeieiijk de gelegenheid kan vinden om er
zich van te ontmaken; M. Langrand heeft weten
van den klerikalen invloed gebruik te maken om
hem en de kopstukken der partij, ten koste van
eenvoudige ongelukkigen, te verrijken.
Hel uitsleekbord was het verkristclijken der ka
pitalen! en onder dat voorwendsel, al wat de kle
rikale partij van bij of van verre aangekleefd was,
en de geestelijkheid in het bijzonder, gebruikten
al hunnen invloed om de spaarpenningen der lands
lieden af te persen. Thans dat het daglicht heeft
geblonken en dat op al de beurzen de prijsvermin
dering wordt vastgesteld, durft men zeggen, ten
einde de dragers van actiën te doen gelooven dat
men hun niet heeft gefopt, dat dezelve nog hunne
eerste waarde hebben
Hoeveel verstand M. Langrand-Dumonceau zou
kunnen hebben, er is een verstand dat hetzelve te
boven gaat, hel is dal der menigte, en hel is dit
verstand, hetwelk, naar berekening der gevaren
van verlies of winst, de wezentlijke waarde van
alle actiën op de beurzen vaststeld.
De uitleggingen wegens de ministerieele moei
lijkheden, die het ontslag der heeren Rogier en
Yandenpeereboom te weeg brachten, hebben wei
nig belang opgeleverdzij bewijzen slechts ééne
zaak, te weten dal alle toegevingen, die men zou
willen doen om de verzoening der partijen te beko
men, zonder gevolg zullen blijven, zoolang men het
uitsluitelijk meesterschap aan de bisschoppen niet
zou overlaten. Inderdaad, M. Yandenpeereboom,
om de medewerking der geestelijkheid voor de in
richting der scholen voor volwassenen te verkrij
gen, had de wet van 1842 op die scholen toegepast
en uit dien hoofde de medewerking van den arts
bisschop gevraagddie, in plaats van deze toege
ving als een bewijs der goede inzichten van den
Minister in dank te nemen, als voorwaarde stelde,
dat die medewerking slechts kon toegestaan wor
den in de gemeenten waar geene paslorsscholen
bestonden, het is te zeggen, voor zooveel het de
pastors of de kappelaans zouden goedgevonden
hebben. Zulk eene voorwaarde, die het wettig on
derwijs van den willekeur der geestelijkheid deed
afhangen, was niet aanneemlijk. De Bisschoppen
van Mechclen en Doornijk handelden als welopge
voede personen, zij gaven zich ten minste de moei
te aan de bedenkingen van den Minister te ant
woorden maar de andere, het zij door onwetend
heid der welvoegclijkheid, hetzij uit hoogmoed,
hebben de onbeleefdheid begaan de ministerielee
bedenkingen zonder antwoord te laten Ten dien
gevolge kon M. Yandenpeereboom zijne genomene
beslissing intrekken; doch, ongelukkiglijk voor
onze stad en haar arrondissement, M. Yandenpee
reboom vermoeid zijnde, en, tot zijne gezondheid,
rust verlangende, heeft verkozen zijn ontslag te
vragen.
Sedert onze onafhankelijkheid is er geen een
Minister van Binnenlandsche Zaken geweest, die
zoo lang en met meer ijver en schranderheid dien
hoogen en moeilijken post bekleed heeft, ook Z.
M., de gedane diensten van onzen geëerden stads
genoot willende beloonen, heeft gewaardigd hem
tot Minister van Slaat te benoemen; een uitmun
tende en verdiende eeretijtel, die bewijst dat de
aftredende Minister niets der achting van den
Vorst noch van die zijner gewezene ambtsgenoten
heeft verloren.
Verleden Zondag had het Concert plaats gegeven door de
de koninklijke maatschappij de Vrije Stalenboogschutters met
medewerking van het Pompiersmuziek, de Symphonic, de
Koormaatschappij en eenige andere liefhebbers, ten voordeele
der behoeftigen onzer stad. Eene lijst van omtrent de 2000 f.
bekroont hunne pogingen. Het Concert is met veel smaak toe
geluisterd geweest en ons bewezen dat er in IJperen ware ar
tiesten wonen. De Damen die tot welslagen van dit schitterend
feest zoo menschlievend medehielpen, zijn ruimschoots be
loond door de zegeningen der armen en de toejuichingen der
waardeerders harer talenten.
Maandag namiddag, vierde het Koninklijke Gild van St-
Sebastiaan zijnen patroonfeestdag, met een prachtig banket in
het hotel Hel Gouden hoofd.
Na het orkaan is er dezer week eene sneeuwvlaag te
IJper nedergestoi t, doch beter zulk weder dan dat schrikkelijk
waaien, 't is soms zeer gevaarlijk voor crinolinen en paraplu's.
Gisteren acht dagen kwamen op onze markt een boer en eene
boerin met open paraplu, toen een draaiwind het bovensle
van denzelve afrukte en het in de hoogte zondt. De boerin die
met den stok in hare hand stond schreeuwde: a la toe Pierko
loopt er achter té en de boer wees naar omhoog en haalde
deschouders op, doch een oogenblik later zag men het nieuw
luchtballeken dalen en voortrollen van aan de rijselstraat tot
omtrent de Meenenpoort, maar toen liep Pierko er achterna.
Volgens eene mechelsche gazet, zou men 24 viedermui-
zen naar ons stadsmuseum gezonden hebben. Die grap zullen
wij onderzoeken en in ons naaste Mengelingsken mededeelen.
Eene lijst is in omloop ter inschrijving op drij fransche
Nijverheidsconferentien, te geven door, den lieer Berger; de
Damen zijn uitgenoodigd er deel aan te nemen. De intee-
kening zal nooit hooger beloopen dan 3 fr. De dag der
eerste voordracht zal eerlang bekend gemaakt worden.
Men zegt dat de proeven, die M. Berger tot staving zijner
woorden doét, zeer belangrijk zijn.
'-w—ii» ni^
De barreelen blijven op de beurtwegen van ons arrondisse
ment, tot verder order nog gesloten.
n39tae*iiscl!ic Eiersssiieiainge»i rti» JJtperen.
2G Januari 1611Een nieuwe bestierder werd in de Berg
van Bermhertigheid, gezegd de Beurze, geplaatst. Hij mogl
geene hoegenaamde vergelding van den arme ontvangen, en
moest zich bevredigen met de jaarwedde hem door de stad ge
geven. Hij mogt geene panden aanveerden die boven de drij
ponden groot bedroegen. Het gebeurde eens dat men hem
eene gouden ketting voor 9 ponden aanbood, en om dezelve
te kunnen belasten, deed hij ze indrij gelijke stukken snijden
en maakte er drij panden van.
27 Januari 1428. Ten dien tijde doordat de stad overlast
was met alle slach van belastingen, besloot het Magistraat de
"huizen en gronden te verkoopen van hst Bogaerds-klooster.
Deze verknoping had volgens gewoonte op de Halle plaats,
onder het luiden der alarmklok. Sieur Michiel Belle, burger
onzer stad, werd er de eigenaar van verklaard voor de somme
200 ponden groot.
28 Januari 1754. De Capucijnen namen het Kluizestraatje
in, ten einde hunne kerk te bouwen. Dat straatje was ten zui
den der Tegelstraat gelegen en had uitgang op de batterij
die paalt aan deRijselpoort. Het leende zijnen naam van eene
kluis, die eene oude vrouw er had doen bouwen en met riet
dekken.
29 Januari 1574. Ten 2 ure namiddag viel het gewelf des
koors van sint-Maartenskerk in. Men had gelukkiglijk geene
menschenlevens te betreuren, alleenlijk werd het hoogaltaar
verbrijzeld.
50 Januari 1620. Werd de Rederijkkamer herschapen der
idtoziers met Melodye» Deze Kamer had Sinte Anna voor pa-
trooners. De Kamer werd bestuurd deer eenen hoofdman,
waarvan de benaming door Alpha en Omega en door het ij-
persch magistraat bekrachtigd werd. Dezelve was eerst in het
jaar 1214 gesticht geweest, na den slag van Bouvines, tus-
schen filip, koning van frankrijk, en den grave van Vlaan
deren. De stichter dezer Kamer was Edewaart, heere van Me-
iodvedie heer met 400 IJperlingen waren hunnen graaf in
dezen gedenkwaardigen slag gevolgd.
51 Januari 1520. Men begon te lande de lakens van IJpe
ren naar te maken, en graaf Lodewijk van Nevers was genood
zaakt, op groote straf, het naarmaker. der ijpersche lakens op
eenen omtrek van drij uren rond stad te verbieden.
