Stads Nieuws.
gen.
De junta, overwegende dat de kloosters en gods
dienstige vcrecnigingen strijdig zijn met de vrijheid,
heeft aan het gouvernement voorgesteld degenen te
vernietigen, die na 1835 zijn lol stand gekomen,
al de voorrechten van die korporatien af te schaffen
en aan de leden der overige korporatien het recht
te geven zich als vrij te aanzien.
Een dekreet van den minister van justitie, schaft
de compagnie Jesu(Jesuieten)af, in het schiereiland
en zijne overzeesche bezittingen, beveelt dat hare
kollegiën en instellingen binnen de drij dagen zul
len worden gesloten en dat hare roerende en on
roerende goederen aan de natie behooren.
De minister van finantiën heeft de oktrooirech-
len te Madrid afgeschaft en staat de vrije circulatie
in het binnenland toe van nationale en vreemde
koopwaren.
De Times zegt, dat de bijzondere depeche uit
Hava na, gedagteekend van den 7 's avonds, geene
hoegenaamde melding maakt der onafhankelijkheids
verklaring van het eiland Cuba.
De Provinciale correspondentie meldt, dat
de Landdag van Pruisen den 4 november zal geo
pend worden.
Prins Amedeus is inspecteur-generaal der Itali-
aansche marine benoemd.
Het maandelijksch verslag over den toestand dei-
kas stelt vast, dat op 1 October van dit jaar de
schuld der Yereenigde-Staten tot 2,645,000,000
dollars beliep, dat is 1.750.000 dollars vorhooging.
Het inkas beliep tot 10,000,000 dollars, of eene
vermeerdering van 2,500,000 dollars.
De Memorial diplomatique verzekart dat er
eerlang 50,000 fransche soldaten een halfjaarlijksch
verlof zullen bekomen. Eene dergelijke verminde
ring zal in de zeemacht plaats hebben.
De clericale schrijvers bezitten zich zelve niet
meer, de ingespannen vervolgingen tegen de daders
en opwekkers der branden, welke te S' Genois
hebben plaats gehad verdraaien hunnen kopzij
weten niet hoe hunne partijgenoten, die zooniet
medeplichtig, op wien ten minsten eene zedelijke
verantwoordelijkheid weegt, te verschoonen, en
ten einde de openbare gevoelens van de zaak af te
keeren en te misleiden, zij vallen uit tegen de
rechters die de zaak onderzoeken.
Zij zouden willen doen gelooven dat de vrijheid
der drukpers verhinderd is en de woning der bij-
zonderen niet meer wordt geëerbiedigd; en, omdat
de rechters alles inspannen om de waarheid te
kunnen ontdekken, zij lasteren en beledigen hun
dagelijks.
Het is bestatigt, na de voorzegging datS'Genois,
ter gelegenheid der inrichting van het nieuw kerk
hof, gelijk Sodoina en Gomora door het vuur des
hemels verdiende vernietigd te worden, dat er al
daar een tiental eigendommen, toebehoorende aan
personen, die allen min of meer aan de inrichting
van de nieuwe begraafplaats hadden deelgenomen,
werden verwoest of in brande gestokener rees
eene algemeene kreet van verontwaardiging tegen
de daders en ophitsers van die schelmdaden; de
clericale drukpers zelve bleef niet ten achteren om
de rechterlijke vervolgingen interoepe.n, maar zoo
haast een geestelijk man werd verdacht van aan de
ophitsingen niet vreemd te zijn, het was geheel
anders men vond geene uitdrukkingen sterk ge
noeg om het gedrag der rechters te beknibbelen, en
men begon het ministerie, dat voor niets in de zaak
is, te honen en te lasteren, alsof het toegelaten wa
re, zoohaast eene soutaan eenen misdadiger bedekt,
van alle vervolgingen opteschorsen.
Wij zijn even zoo jaloers van de vrijheid der
drukpers als onze tegenstrevers; maar wij zijn van
gevoelen dat er palen bestaan die men niet mag
overschrijden, wanneer onbedaarden, door hunne
driften verblind, de grootste gruweldaden aanprcè-
ken; onverschillig aan welke partij zij toebehooren,
zij verdienen gestraft te worden, en de rechters
zijn even zoo bevoegd om ten hunnen huize stuk
ken van overtuiging na te speuren, als zij het zijn
om uit de hut eens bezemmakers het gestolen hout
te gaan opzoeken.
Vei'
die
Zaterdag avond (10 dezer), omtrent 10 1/2 ure, liep de
mare in stad dat er in de richting van Voormezeele een groote
brand in de lucht te zien was.
Het was de hofstede van sieur Dierick die (door kwaadwil
ligheid) in brand gesteken was.
De talrijke nieuwsgierigen die den Zondag het tooneel des
onheils zijn gaan bezoeken, beschouwden met afschrik de
vernieling der gebouwen met alles wat dezelve inhielden:
koeien, peerden, meubels, oogst, enz.
De bewoners, man, vrouw, 7 kinders en de dienstboden
hebben zich in hun hemd moeten redden, alleen eene
veerze, een peerd en de zwijns zijn gered.
De hond heeft zich kunnen losrukken en is huilend wegge-
loopen, doch 's anderendaags was hij terug op zijnen post,
maar aan de keel en rug tamelijk verbrand.
De gebouwen alleen waren verzekerd.
Een hofkneeht, die eerst was buitengesprongen, heeft een
wegloopene man achtervolgd; deze laatste heeft hem zooda
nig bij de keel vastgegrepen dat die knecht heden alhier in
het gasthuis ziek ligt.
Vrijdag laatst heeft de gendarmerij van Waasten een man
gearresteerd als verdacht de dader van het schelmstuk te we
zen. Hij zit te IJperen gevangen.
De nieuw benaamde Provinciale Schoolopziener van Lager
Onderwijs voor Westvlaanderen, 51. Germain, is Maandag 11.
alhier in onze knechtjes en meisjes gemeente-scholen aange
komen in gezelschap van onzen achtbaren Burgemeester en
M. de Schepen Vanheule.
51. Germain heeft 51. Dedeyne, hoofd-onderwijzer, zijne
tevredenheid uitgedrukt over de wijze op welke hij het ge
sticht bestiert, alsook de andere onderwijzers complimentee-
rende over hunne goede medewerking.
51. Vanheule, die het toezicht der Lagere Gemeenteschool
heeft, werd voornamelijk geluk gewenscht over de goede orde
en onderhoud dat de beide gestichten kenmerkt.
Dinsdag hoorde men alwederom van den brand eener hof
stede bij de Poiijgone, op het grondgebied Zonnebeke, be
woond door sieur X., en behoorende aan 51. Landas, van
Kortrijk.
De stallingen en schuur alleen zijn verbrand,[I maar geen
beestiaal is er in omgekomen.
5Ien schrijft nogeens dit ongeluk aan de kwaadwilligheid
toe.
Onze Akademie en Nijverheidsschool is dit tegenwoordig
jaar zoo gevolgd dat er gestadig plaats ontbreekt voor al de
jongelingen die begeeren aldaar hunne leergangen te doen.
BE YLAAMSCI1E STER.
Den 8 November aanstaande zal deze belangrijke Tooneel-
maatschappij haar zoolang gewacht tooneelsaizoen plechtig
openen in de Stads-ïooneelzaal.
Het programma is rijk aan koeveelheid en kwaliteit.
POETS WEDEROM POETS, tooneelspel met zang, in 2
bedrijven, door Nap. Destanberg,
0051 EN NEEF, bekroond op den Prijskamp van Waere-
ghem, 4 October laatst,
SCHIJN BEDPJEGT, blijspel mei zang, in t bedrijf, door
A. Schepens,
En ADDA HET HERDERINNETJE, operette in 1 bedrijf,
door A. Dandois. Muziek van J. Van Loo.
Ziedaar hetgeen waarmede de liefhebbers van echte goede
Vlaamschë Tooneelvertooningen zuilen vergast worden.
Lijsten van inschrijving aan verminderde prijzen, voor vier
vertooningen zijn in omloop. Buiten de lijsten kan men nog
vóóraf kaarten bekomen, aan den prijs der inschrijving, bij
51. Piet trs-ü) twee suit, in de Dixmudestraat, alhier.
Verscheidene neringdoeners onzer stad weigeren, sedert I
October het ingeroepene geld te ontvangen, terwijl anderen
slimmer te werk gaan, en het geld dat niet meer gangbaar is
aanvaarden, maar het dagelijks of twee maal te week, vervol
gens het bedrag hunner ontvangsten, gaan uitwisselen bij den
kassier der Nationale Bank. Hierdoor winnen zij klanten, ten
nadeele hunner konfralers, die stelselmatig de afgekeurde
munt weigeren, om zich de moeite te besparen naar den bank
te gaan. 51en weet dal men er het ingeroepen geld legen nieuw
kan uitwisselen, tot 31 December eerstkomende.
Naar wij vernemen zijn de luitenanten Victorien Van de
Weghe en Leopold Van Ackere (van het 10" reg'.) door den
Minister van Oorlog bemachtigd om hunne vlaamschë verta
ling van de verhandeling over het albini-geweer en andere in
het fransch uitgegeven stuks te laten drukken. De heer Minis
ter heeft het werk dier vlaamschgezinde officieren doen on
derzoeken en vindt het zoo verdienstelijk, dat hij het al de
regententsoversten van het voetvolk zal aanbevelen zoohaast
het werk gedrukt is. De Minister zegt, dat het werk der lui
tenanten Vande Weghe en Van Acker zeer geschikt is om de
theorie in de vlaamschë taal te vergemakkelijken voor de sol
daten welke die taal alleen verstaan. Het werk is toevertromvd
aan den heer Marchand, drukker te Antwerpen, en wordt op
tien duizend exemplaren getrokken, om ze onmiddelijk onder
het leger te verspreiden.
Het dagblad La Bei.gique meldt dat 51. Langrand-
Dumonceau besloten heeft den Grond- en Nijverheidskrediet-
Bank te vereffenen en derzelver actiën zonder verlies, boven
den verloopen intrest, op te leggen. Het ware te wenschen
dat dit nieuws, nog niet algemeen geloofd, ditmaal waar zij,
want reeds zijn genoeg personen verlokt geweest door de
bankweerden van den beroemden Financier en hebben er
zware verliezen aan geleden. Intusschen dat er iets stellig ge
kend worde, zijn de actiën die op de Beurs nog 4 francs
stonden, in drie dagen tot op 25 fr. geklommen.
KUNST- EN LETTERKRING.
Onze Kunst- en Letterkring heeft Woensdag laatst, na een
verloop van twee maanden, zijne werkzaamheden herbegon
nen. Het was de spreekbeurt des heeren Justice, professeur
ter 5Iiddelbare School alhier, die eene overschoone, eene
voortreffelijke conferencie voor de vuist 7— over de elec-
triciteit of barnsteenkracht, hield. Volgens den talentvollen
spreker trof men reeds sporen dier wetenschap bij de volken
der oudheid aan want het schijnt dat men reeds zes eeuwen
vóór, onze tijdrekening min of meer met de barnsteenkracht
bekend was. Van dit standpunt uitgaande, verhaalt de kun
dige redenaar de echte geschiedenis, om zoo te spreken, dier
hoogstnuttige wetenschap. Hij deelt eene trapswijze opklim
ming mede der geleerde mannen die de barnsteenkracht
bestudeerden, en wijzigingen en soms ook wel aan die weten
schap verbeteringen toebrachten. Vervolgens handelt hij over
de kracht die zij in zich houdt en wat uitwerksel dezelve zoo
wel óp menschen en dieren als op levenlooze wezens uitoefe
nen kan. Wij bekennen het volgaarne, wij gevoelen een
groot en innig spijt, omdat eenige der door hem deze we
tenschap betreffende gebezigde termen ons niet zijn bijge
bleven, anders hadden wij onzen iezeren een breedvoeriger
verslag kunnen leveren.
Wij herinneren ons eens, een tiental jaren geleden, in de
Universiteit van Gent eenen cursus te hebben bijgewoond
over hetzelfde onderwerp .welnu, wij deuken niet te veel te
zeggen, wanneer wij beweren dal de gegeven conferencie
voor die eens leeraars eener Iloogeschool geenszins moet on
derdoen. De heer Justice bezit in ruime mate de kunst om
zijne toehoorders niet te vervelenzijne taal is aantrekkelijk,
ongedwongen daarenboven drukt hij zich met een zeker ge
mak uit kortom, hij bezit de vereischte hoedanigheden
eens, weisprekenden redenaars.
Up
ZIEKTE VAN DEN KONINKLIJKEN PRINS.
De prins heeft een goeden nacht gehad. Zijn toestand is
tamenlijk voldoende.
Paleis van Laeken ill" October.
Dr Wimmer, Dr Henriette.
0c duasaa'te «les* cetwfti'CM.
De Indépenilaiice beige komt ook op tegen de schrikkelijke
duurte der eetwaren. In een harer laatste nummers lezen wij
Wij hebben volgens een blad van N ij vel, vastgesteld dat de
prijs van het vee heden betrekkelijk zeer laag is wij zijn van
eenen anderen kant maar te zeer in staat om met het zelfde
blad vast te stellen, dat de prijs van de vleeschhouvvers, verre
van te verminderen, om zoo te zeggen met iederen dag nog
vermeerdert.
Een dergelijke staat van zaken verdient de aandacht op 'e
wekken. De beenhouwers volgens hierin overigens de overle
veringen van het grootste getal verkoopers van eetwaren.
