VAK IJPEREN.
DE EERSTE BOEKDRUKKERS
4 FRANKEN 'S JAARS
Nr 354. Achtste Jaar.
Politiek. Stads,- Kwfiist- en Letternieuws. Yerschiltige Tijdingen. Markten. Bekendmakingen.
I1 oIitieke berichten
A A N T E EKEN IN GEN
VOOR IJPEREN. Fr. 4-50 VOOR RUITEN STAD.
x\ankondigingen 12 centimen den regel.
Reklamen 25' centimen.
ZONDAG 5 JANUARI 1869.
Bureel: Dixmudeslraat, 39. Alle inzendingen vrachtvrij.
Wij hebben tijdingen uit Athencn ontvangen,
die tot den 24 's morgens gaan.
De Kamer der Gedeputeerden, na den budjet en
de krijgsmaatregelen te hebben gestemd, heeft den
23 December haren buitengewonen zittijd gesloten.
Op voorstel van M. Drossot, voorzitter, had er den
vorigen dag, na de openbare zitting, eene buiten
gewone bijeenkomst plaats van de kommissie der
100 miljoen. De minister van buitenlandsche zaken
heeft uitleggingen gegeven over den toestand.
Men verzekert, dat, na verklaard te hebben dat
Griekenland bereid was tot elke opoffering om zij
ne onafhankelijkheid te behouden, dat geheel de
natie zou opstaan om te strijden indien liet tol dit
uiterste moest komen, dat de koning het voorbeeld
zou geven, door zich aan het hoofd van zijn leger
te stellen, de minister aangekondigd heeft, dat de
bescherm-mogendheden naar middels uitzien, om
zich te verstaan voor het houden ecnerconferentie,
en dat dit ontwerp veel kans van lukken had.
Deze laatste lijding is door de aanvezige leden
zeer goed onthaald geworden.
De minister heeft er bijgevoegd dat de belangen
der natie inde conferentie zeer krachtdadig zullen
verdedigd worden, en dat hij hoopte, dat men reke
ning zou gehouden hebben van de wenschen der
bevolking. Deze laatste zinsnede is ook zeer toege
juicht.
De stoomboot Slurry Dunnes gaande van Alex-
andrie naar New-York is den 28 December geheel
vergaan op 700 mijlen van de iersche kust.
Honderd twee-en-twintig personen hebben het
leven verloren.
Den 23 december heeft de keizer van Oostenrijk
de deputatie van het thans te Pesth vergaderde is-
raëlietsch congres ten gehoore ontvangen, welke
hem heldoor het congres opgesteldeadres van dank
betuiging ter hand stelde. De keizer ontving de de
putatie zeer minzaam, onderhield zich met eenige
harer leden" en uitte de hoop dat de resultaten
der beraadslaging van het congres bevorderlijk
mochten zijn aan de welvaart van het israëlietsche
kerkgenootschap.
Gelijk men weet heeft de italiaansche regering,
krachtens een tusschen keizer Napoleon III en ko
ning Victor Emanuel gesloten traktaat, overgeno
men de betaling der rente van de pauselijke obliga
tion van I860 en 1864, en dien ten gevolge moeten
deze stuken gestempeld worden.
Men meldt uit Spanje, dat de betaling der cou
pons van de inwendige en uitwendige schuld ver
zekerd is. Dit is eene groote verdienste voor het
voorloopig gouvernement en voor den minister van
finantiën. M. Figuerola, van op die wijze de moei
lijkheden tc zijn te boven gekomen, die door dc
omwenteling in den weg waren gelegd.
De overige tijdingen nopens den inwendigen toe
stand van Spanje, zijn ook voldoende. De twee
groote partijen, die tot hiertoe alleen tegenover
elkander staan, werken voor den zegepraal van
hun programma; zoo als dit hunne plicht en hun
recht is, maar zij zijn het ook eens om hunne
vrijheid en de rechtzinnigheid der kiezingen te
handhaven wat bijgevolg de verplichting mede
brengt zich te gedragen naarde uitspraak der natie.
liet voorleden jaar is afgeloopen zonder dat wij
ons buitengewoon te verblijden of te bedroeven
hebben over bijzondere voorvallen. De kiezingen,
I
T011Q11ST,
Y<>\
KxHrsb/<x>-
■rrr-"-"^
WEGENS
YAK IJPEREÏ,
medegedeeld door den heer J. Cordonnier.
Jndocus D'Estrée is de eerste geweest die het boekprinten
te IJperen overbracht voor ultsteekberd nemende: «Den
Rooden Pelikaen. Om in de kosten van inrichting te helpen
voorzien, leenden de wethouders der stad, hem, op den 2a
Januari 1346, eene som van hosderd pond parisis, onder
voorwaarde jaarlijks daarvan een kroos van twee pond groo-
ten te betalen.
Een bevelschrift van o Seplerrber in het zelfde jaar uitge
geven, meldt dat Jndocus D'Est|ée, geen verboden boeken
gedrukt of verkocht hebbende, er hem de noodige geld
middels zullen verschoten wordin om hein te bewegen aan
zijne drukkerij meer uitbreiding te geven.
Zijne werkjes zijn geprent ingottische letters zonder blad
zijde-nummers. Judocus D'Estre overleed omtrent 1375 en
had voor opvolger Antoon Van tolden, die insgelijks het huis
«de Roode Pelikaan-" bewoonde Na Antoon Van Volden vin
den wij onmiddellijk Frans Balet die te S' Omaers het beroep
van boekdrukker uitoefende en op het aandringen van het
Magistraat van IJperen, zich o> den 10 December 1608 in
onze stad kwam plaatsen, medffoerende al zijn drukkersge
reedschap uit hoofde van welk hij ontving tien pond groo-
ten voor reiskosten alsook duizend gulden om hem ter hulp
te komen in zijne uitgaven van instelling. Hij werd tenzelfden
tijde ontlast van wachten en soldaten te herbergen.
In 1610 drukte Frans Ballet een werkje getiteld: Den
oorspronck ende cause van de jaerlyksche Feesle der stede
van Ipreghenaemt den Thuyndagh.
Dit boekje, geschreven door Adriaan Van Schrieck, heer
van Rodorne, alsdan Schepen van IJperen, behelsde het ver
haal der belegering der stad in 1583 door een Engelsch leger
en de vereenigde Gentenaren. Het is daar en boven versierd
met twee platen op staal gesneden door Willem Du Thielt,
schilder en etser of graveur te IJperen, leerling van Rubens.
Een dezer platen verbeeldt den ommegang van O.-L.-V. van
Tuine in 1609, de ander, het oude IJperen met deszelfs
voorsteden, tijdens het beleg van 1385, toen het omringende
leger 57,000 man sterk was en de stad slechts verdedigd
werd door de vereenigde gilden, de ambachtslieden en de
burgerij
Frans Ballet stierf in 1623 en zijn zoon Frans volgde hem
op. Verscheide werken van dezen zijn voorafgegaan van éen
gedicht gemaakt door den uitgever ter eere van den wethou
der der stad en Kasselrij van Belle hetgeen wijlen den archi
varis Lambin deed veronderstellen dat hij eerst drukker te
Belle was geweest.
In 1626 vinden wij ook Sohier-Vandenberghe als boek
drukker te IJperen. Deze drukte maar een zeker getal gebe
denboekjes.
In 1647 treffen wij den boekdrukker Philip De Lobel aan.
Na hem kwam in 1669 Dominicus Ramault.
De voortbrengsels dezer laatste drukkers, bestonden enkel
uit werken over godgeleerdheid en uit sermoen- en leerboe
ken.
Na de voorgaande ontmoeten wij Jan-Baptiste Moerman
van 1685 tot 1707. Zijne drukkerij had voor uithangbord
<t In den Gouden Bijbel.
Pieter Aernout drukte eene tweede uitgave van het werk
van Van Schrieck in 1686. Zijn werkwinkel werd in 1716
gesloten.
Antoon De Backer die in de Rijselstraat gevestigd was en
voor uitsteekbord droeg In den grooten St. Augustinus»
drukte tot in 1683 en werd vervangen door zijnen zoon Mar-
tinus De Backer die in 1688 een boekje uitgaf ter gelegenheid
van het Jubilé van O.-L.-V. van Tuine gevierd in 1685 en
die eene plaat bevatte waarop verheeld stond den IJperschen
Reus Goliath, in trotse he houding geplaatst vóór de Halle,
alsook het volgende tooneel
Ter gelegenheid der Jubilé van 1683, zegt de kroniek
schrijver Thomas de Raeve, had men op de markt aan den
westkant van het Belfort, eene soort van toren opgetimmerd
gesloten met twee overgroote deuren. Wanneer de processie
op de markt kwam, gingen deze deuren open en men zag een
jonge dochter, omringd van engelen, traagzaam in de wolken
stijgen die het hoogste van den toren bekleedden en aldus
Maria's Hemelvaart verbeeldde.
Op De Backer volgde Jacobus de Raeve in 1714 zijne we
duwe stelde in druk een boekje dat zeer zeldzaam is gewor
den en voor titel draagt
Korte uytlegghinglie eenigher godvruchtighe ghewonlen
van de borghers van Ypernaementlyk van 't smylen der
Calten, door Aert Hierax, borgher van Yper.
Sedert dit tijdstip tot aan de fransche omwenteling vinden
wij als boekdrukkers de familien Moerman en Walwein.