VAN IJPEREN.
GESCHIEDENIS der VERGIFTIGINGEN
4 FRANKEN rS JAARS
894. Achtste Jaar.
ZONDAG, 10° OCTOBER 1869.
Politiek. Stads?- Kunst- en Letternieuws. Verschillige Tijdingen. Markten. Bekendmakingen.
Politieke berichten.
VOOR IJ PEREN. Fr. 4-30 VOOR BUITEN STAD.
Aankondigingen: 12 centimen den regel.
Reklamen: 23 centimen.
gjj Bureel Dixmudestraat, 39. Alle inzendingen vrachtvrij.
1
Het Journal O/ficiel van Zondag morgend be
helst de bijeenroeping der Kamers. De zittijd zal
maar den 29 November worden geopend.
Men moest er zich aan verwachten, dat de gene
raal der barvoeter-carmelieten een antwoord zou
geven op den brief van pater Hyacinlhe. Dit ant
woord is verschenen. De generaal betreurt de af
valling van pater Hyacinlhe en zegt dat hij in den
ban zal worden geslagen, indien hij binnen de
tien dagen niet terug in zijn klooster is getreden.
De tijdingen, die ons heden uit Madrid toeko-
men, laten geenen twijfel bestaan over de dreigende
gewichtigheid des opstands, welke in Spanje is uit
geborsten. Hel spaansch gouvernement heeft tot
buitengewone middelen den toevlucht genomen
het heeft aan de Cortes eene openbare veiligheids
wet voorgesteld.
De koning van Pruisen heeft Woensdag den zit
tijd geopend van de pruisische Kamers.
Het ilaliaansch gouvernement heeft zijne bis
schoppen gemachtigd het Concile te gaan bijwo
nen, maar het behoudt zich het recht voor maat
regelen te nemen in geval er in het Concile inbreuk
wordt gemaakt op de wetten van het land of de
rechten van den Staat.
De koning van Denemarken heeft Maandag den
Rijksdag geopend. Hij heeft verklaard, wat de
sleeswijksehe kwestie betreft, dat hij stellig gelooft,
dat al wie Deen is en wil blijven, op nieuw bij De
nemarken zal worden gevoegd.
De brief van pater Hyacinthe, de schranderste
en welsprekendste predikant van Frankrijk, is een
merkwaardig voorvaldeze ongeschoeide karmeliet
ontwaard hebbende dat, gelijk wij het ook reeds
hebben gezegd, het aanstaande Concilium geen an
der doel heeft dan den Syllabus te bekrachtigen, en
aldus de vorderingen die de Jesuiten bewerken als
wetten der H. Kerk te doen aannemen, heeft in
krachtige woorden de gevaren, die deze bewerking
voor den calholieken Godsdienst oplevert, ontwik
keld; vollen gang gevende aan des tem zijns gewe
tens hij wendt zich tot den H. Vader en tot het
Concilium; en protesteert als christen menseh en
als priester tegen die grondstelsels en die werk
zaamheden, die men roomsch noemt, maar die niet
christelijk zijn en die altijd van stouter tot stouter
en rampspoediger strekkingen hebben om de
grondwetten der H. Kerk te veranderen, zoo wel
in den grond als in hunne leer.
Ik protesteer, zegt hij, tegen de onkristelijke
>3 en onbezonnene scheiding die men tracht daar te
stellen tusschen de II. Kerk die indereeuwigheid
onze moeder is, en de maatschappij der negen-
33 tiende eeuw, van welke wij de kinders zijn en
33 ten aanzien van welke wij gevoelige plichten te
33 vervullen hebben.
33 Ik protesteer boven al tegen de hciligschendende
33 vervalsehing van het Evangelie door den zoon
33 Gods zelf voorgeschreven, waarvan de geest en
33 de voorschriften door hetPharisaïsmus der nieu-
33 we wet onder de voeten zijn getrapt.
33 Mijne overtuiging is, zegt hij nog, dat, indien
>3 Frankrijk in het bijzonder en delatijnsche natiën
33 in het algemeen aan maatschappelijke zoo wel ze-
33 delijke als godsdienstige wanorders zijn overge-
33 leverd, de bijzonderste oorzaak er van is, niet in
33 het catholicismus zelf, maar in de wijze waarop
3> het zei ven sedert langen tijd wordt verstaan en
33 uitgeoeiïend. 33
De vermaarde predikant verstaat onder den naam
van Pharisaïsmus de grondstelsels der Jesuiterie,
die in alle landen de beheeren ondermijnen, ten
einde hun meesterschap op de nederlage derzelve
te kunnen vestigen, en de maatschappij tot in de
middeleeuwen te doen achteruittreden; voorzieni-
ger cn onafhankelijker dan veel anderen, hij slacht
offert zijne schitterende toekomst aan de stem zijns
gewetens met eenc poging te doen om in zijne
overtuiging waarin veel godsdienstige minnaars
deelen, het catholicismus uit het grootste gevaar,
waarin het misschien ooit heeft verkeerd, tc red
den.
De eerwaarde Pater geeft blijkens dat hij zijne
eeuw verstaat en dat het onmogelijk is den geest
der volkeren, die de vrijheid voor alles en in alles
naspeuren, te doen keeren hij verstaat dat, wan
neer men eenen waterloop wilt ophouden, dezelve
overloopt en in zijnen stroom alles medesleept
zijne inzichten zijn dus goed geweest, maar er is
geen ergere doove dan degene die niet hooren wilt.
Niet te min de brief van den schranderen predi
kant is gemaakt om de oogen te openen dergenen,
AANTEEKENIMGEA
OP DE
DOOR DE.\' GENEESHEER OX1.V I H.
VAN DE
VMEGSTE 'S'ÏJSSÏSNf TOT ©VER. jAUEV.
(2° vervolg).
Zes jaren na dit tijdstip, den 3n Mei 1410, werd Paus
Alexander V door kardinaal Balthazar Cossa zijn legaat vergif
tigd, die hem naar Bolinie gelokt had, alwaar hij heer en
meester speelde en de Pauslijke weerdigheid betrachtte. De
ongelukkige Alexander stierf door het drinken van wijn waar
in opium gemengd was. Cossa volgde hem inderdaad op in
het pausdom, onder den naam van Joannes XXIII; maar werd
daarna afgesteld door het Concilie van Constance.
Ladislas, koning van Napels, liet zich geleiden door eene
boelin, dochter van eetien apotheker uit de stad Peruggia
deze zich achtergesteld ziende door eene jonge Romeinsche,
werd met zulke jaloezij overvangen dat zij (de prins vergift
ingaf: hij stierf den Gn Augusti 1414.
De beroemde Ludovic, de Moor, overweldigde de Staten
van zijnen neef Jan Sforza, hertog vanMilanen, welken bij in
het slot te Pavie deed vastzetten en alwaar hij welhaast door
het vergift van het leven beroofd werd, doordien Ludovic
vreesde dat de koning van Frankrijk, Karei VIII, (door hertog
Jan Ier hulp geroepen), hem zou kunnen verlossen hebben en
hem weder in het bezit zijner staten zou gesteld hebben.
Paus Alexander VI en zijn snoode zoon Cardinaal Cesar Bor
gia, hertog van Valentinois, hadden het reeds lang gemunt
op de aanzienlijke fortuinen van den Cardinaal Adriaan Cor
nettoen van verschillige andere Cardinalen. Hun afgrijselijk
gedrag had ze beiden bij het Cardinaals Collegie hatelijk ge
maakt: zij besloten er zich van te ontmaken in eenen plechti
ger* maaltijd: men maakte wijnen gereed met vergift gemengd;
maar, hetzij door misslag of door eene bijzondere persoone-
lijke vraak, de bedienden verwisselden de wijnen en dienden
dezelfde op aan den Paus en zijn zoon. De eerste stierf in de
afgrijselijkste pijnen, en de tweede werd omwenden in het
lijk van een pasgedoodden muilezel, om hem,volgens het alsdan
bestaande spreekwoord, het gift te doen uitzweeten, en ont
snapte dank aanzijne krachtige lichaamschgesteldheid;maar het
gevolg dezer euveldaad deed hem voor het overige zijner dagen
een ellendig en pijnlijk leven verduren. Dit gebuurde den I8n
Augusti ibOö.
Het Hof van Leo X, Paus van Rome, was vermaard door
zijne vernuftige mannen en een weinig losbandige zeden. Car
dinaal Bibina die een geestige maar tevens vuile klapper was,
had, orn de heilige Vader en Isabella d'Est hertoginne van
Mantoue, te behagen, een komediestuk la Calandria samen
gesteld, hetwelk zeer wel opgevoerd werd maar vervuld was
met ontuchtige uitdrukkingen. Door dit middel verwierf hij
de hoogste gunsten; hij werd zelfs, als legaat, bij Frans 1,
koning van Frankrijk, afgevaardigd, wiens vriendschap hij
welhaast gewonnen had. Maar Leo X, vernomen hebbende
dat die Cardinaal, door Frans I ondersteund, aanspraak maak
te om hem welhaast op den pauselijken troon te vervangen,
riep hem naar Piome terug, waar hij niet lang wachtte van
door het vergift testerven, in 1518.
Paus Clement VIII, stierf den o" Maart 1605, vergiftigd,
zegt men door den rook van eene uitgeblazene bougie, die
niet ver van zijn bed was geplaatst maar het schijnt dat hij
versticht is geweest door den damp van veunzende kolen die
men in zijn slaapvertrek opzettelijk aangestoken had. Hij was
het slachtoffer der twisten over de gratie en den vrijen wil, en
der werkingen van het hof van Madrid, ter gelegenheid der
oude iu de banslagingen het afzweeren van Hendrik IV.
Paus Sixtus VI, zijn voorzaat, was reeds door het vergift
omgekomen in 1595, en men verdachtte als plegers dezer
misdaad de zendelingen van Filip II koning van Spanje, aan
wien deze paus, hulp had geweigerd ora met den Bond op te
trekken tegen Hendrik IV, omdat hij vreesde dat indien Filip
II, meester van Frankrijk moest worden, zoo als hij het reeds
van Lombardiën en de Beide-Siciliè'n was, hij zich het overige
