Stads Nieuws.
genamen welen dat zij daar niets te stellen had
den, dat een algemeene erfgenaam heer en mees
ter was, en dat er een testament was dat zegde
dat al wie de zegels zou durven doen stellen, uitge
sloten was.
Hoe vindt gij zulken jesuietentrek Niet alleen
alles meepakken, maar nog de erfgenamen beletten
te zien wat zij verliezen, en hun den mond stoppen
met eene aalmoes.
Wal er ook van zij, het testament geeft aan de
erfgenaamen van 't bloed omtrent 7 duizend fr. te
verdoelen in zoovele paarten, dat ieder zoo wat 300
fr. zal trekken, 300 franken! eene aimoes voor
het bloed, en heheel de fortuin, het kapitaal van
twee maal honderd duizend frankengeblazen,
grootpapa, geblazen
Ziedaar hoe men handelt.
Terwijl de burgers zich hier vereenigen en
hunne schoenen van hunne voeten loöpen om de
weezen te herbergen en te dekken, zijn er mannen
die er op loeren om aan de weezen af te nemen het
geen hun toekomt, en zich de fortuin toe te eigene,
op welke deze recht hadden.
Als hier een gezelschap eene vertooning geeft
om de noodlijdenden te helpen, dan prediken de
jesuieten er tegen en spreken van goddeloos werk.
Maar ais er ouderlooze weezen zijn, die recht heb
ben om iels te trekken, dan pakt men 'l hun af;
dat is niet goddeloos, niet waar M. J es niet? Dat is
verdienstcliijk, dat is heilig, dat is rechvaardig.
Zie, zulke daden roepen wraak bij den Heer,
en niet zonder rede staat het openbaar gevoelen op
tegen zulk schreeuwend onrecht.
Ha, iedereen begrijpt dat geheel de samenle
ving door zulke snoodheden bedreigd wordt.
Elk begrijpt, dat hetgeen heden aan ander
treft, morgen u ook kan voor de deur staan.
Hodié, mi hi, eras tihimogen de erfgena
men tot de onverschilligen zeggen, indien niet ein
delijk de verontwaardiging van 't volk paal en perk
stelt aan zoovele schandelijke rooverijen.
{iVordt voortgezet).
Artillcriè.
Dezer week, r^et het afbreken van het huis letst bewoond
door den heer Flamand, kleërmaker, in de Hondstraat, heeft
men de overblijfsels ontdekt van de vensters (Bouwtrant Re
naissance) der kapel van het klooster der Geschoeide karme
lieten, tegenwoordig de Magazijnen van den heer J. Valcke-
Hage. Wij denken onze lezers aangenaam te zijn met hun in
het kort de verschiilige lotveranderingen te doen kennen wel
ke dit klooster alhier ondergaan heeft.
Het orde der karmelieten ontleent zijn naam en oorsprong
van den bergCarmeius, in Palestine. Uit het H. Land verjaagd
door de Ongeloovigen, en pas verspreid in Italië en Spanje,
vondt men Paters van dat orde ook gevestigd te Hollebeke,bij
IJperen, waar de vrouwen dezer gemeente, hen eene gift de
den van eenen eigendom, later 't Cluys hof geheeten, alwaar
z,j een klooster oprichtten,dat verwoesd werd tijdens den in-
heeren Guffens en Swerts nieuw uitgevoerde muurschildering
in onze oude Schepenzaal. Dit was eene gelegenheid voor deu
Kring om met deze en andere vreemde kunstenaars nadere
kennis te maken.
De hh.Ed. Van Biesbrouck en Boosten vertegenwoordigden
de maatschappij op het elfde nederlandsch taal- en letterkun
dig Congres dat op 6, 7 en 8 September te Leuven gehouden
werd. Wij hadden het genoegen te vernemen dat de hr Vande
Weghe, ons achtbaar medelid, aldaar eene redevoering over
het gebruik van het nederlandsch in het onderwijs bij ons
leger deed voordragen door een onzer medestichters, den h.r
Adolf Muny, die er zelve den grootsten bijval genoot met
eene onderhandeling over de Volks voo;rd r ach te u waarmede
hij aldaar optrad.
Op verzoek van 't Willem-Fonds te Gent, zonden wij het een
exemplaar van ons inriehtings-regiement en een afdrvksei van
ons laatst algemeen verslag op. Wij kunnen niet dan lof geven
aan de wijsgeschikle werkzaamheden dezer groote Gentsche
maatschappij, die de zware taak op zich heeft genomen telken
jare een algemeen overzicht te doen van ai de vlaarasche ge
nootschappen, welke voor moedertaal, onderwijs en volksbe
schaving onledig zijn.
Wij denken eenen plicht te vervullen met thans onzen op
rechten dank te betuigen aan onzen medebroeder den hr En
gel Van Eeckhont, die, even ais voorgaande jaren in zijn
weekblad de Toekomst aan de beknopte verslagen der werk
zaamheden onzes krings eene plaats inruimde.
val der Franschen, onder het gevangenschap van Gwijde van
Dampierre.
De Karmelieters vluchtten eerst in een huis der Zonnebeek-
straat, voorgeborcht IJperen, builen de liangouart-poort,
(Hauwerpoort). Het was in 1265 dat een inwoner van IJperen
genaamd Sitnoens, hen een stuk grond afstond, gelegen bui
ten de Diksmudepoort, bij S' Jansk'erk (tegenwoordig Breijne
's molen), zij bouwden er een klooster, welk ook vernield
werd door de Engelschen, tijdens het beleg van IJperen, in
1385; zij herbouwden hetzelve in 1447, geholpen door de
miide giften van zekere Dame Antoinette Cornette. -In 1566,
wanneer de Geuzen voor de eerste maal in Vlaanderen dron
gen moest het klooster veel afzien en de kloosterlingen ver
spreidden zich in stad. lenigen tijd daarna kwamen zij op
nieuw bijeen en herstelden zich gedeeltelijk,maar een tweede
inval dezer opstandelingen (1578), verwoeste dit klooster tot
den grond. ï)e karmers verschuilden zich in stad, in eert huis
in de Rijseistraat.Het was in het begin der XVII" eeuw dat zij
eenige huizen aankochten, staande in de Hondstraat, alwaar
zij een klooster en eene kapel deden oprichten, waarvan he
den de overblijfsels ontdekt zijn geworden. Het gemeente der
Karmelieters werd te IJperen afgeschaft den 26 November
1796. Het was maar in februari 1797, dat de Paters zich uit
een scheidden. Den verkoop dei' gebouwen en der gronden er
afhangende had plaats te Brugge den 16 November 1797, en
korts daarna begon men aan de gedeeltelijke afbraak.
In 1790, wanneer men de geestelijke ordes afschafte, telde
het orde der Karmelieten in Europa 180 duizend personen,
verdeeld in zeven duizend kloostersHet is dat orde welk ons
het vermaarde Water der Karmelieten overgelaten heeft, en
waarvan zij alléén het geheim bezaten. Het was eenvoudiglijk
een mengsel van 8 gedeelten alcool van melisse, vier deelen
alcool van citroenschellen, 2 deelen alcool van muskade (Ko
riander) en i deel alcool van Rozënmarijn, thijm, kanneel,
groenen anijs, Marjolijne, ijzop, salie, Engelwortel en giroffel.
De liefhebbers van oudheden, die deze ontdekking wen-
schen te zien, zullen zich moeten haasten hunne nieuwsgie
righeid te voldoen, want welhaast begint men de heropbou-
wing van het huis en de laatste overblijfsels van dit klooster
zullen welhaast voor altijd verdwenen zijn.
De loop der gebeurtenissen hier op ons tranendal levert den
mensch een dagelijksch voorbeeld van zijne oneindige klein
heid. Dit machtig orde is verdwenen slechts na zich latende
een bijna ook vergeten drank het Karmel-water
A* Vlniuusche Ster. Donderdag avond was het
volle feest bij de Vlaamsche Ster. Den 5 Mei is de patroondag
van den Voorzitter. Ten 9 ure 's avonds waren al de leden
vergaard m het lokaal der maatschappij, dat ter dier gelegen
heid door de kunde van den heer F. Böhm als in een aardsch-
paradijs herschapen was, om aan hunnen feesteling een kos
telijk geschenk'op te dragen. Bij zijne aankomst in de zaal,
ontving de voorzitter de gelukwenschingen van allen, en de
damen droegen hem twee sphoone ruikers op, en een derde
bloemtuil werd door den knaap aangeboden, waarop de over
handiging van het geschenk volgde door den hr onder-voor
zitter gedaan, onder de vreugdekreten van al de aanwezigen.
Na eene korte uit het hert komende bedanking,stapte de heer
C. Bruyneel voor en uit name van geheel het korps der Ster,
sprak een merkwaardig discours uit waarin hij het historiek
en het leven der maatschappij metbreede trekken afmaalde en
de diensten en opofferingen aanhaalde van den gevierden
Voorzitter. (Het spijt ons waarlijk dat wij, uit plaatsgebrek,
dit schoon gedenkstuk aan onze lezers niet kunnen medèdee-
len).
Na deze plechtigheid bleef de algemeene vreugde voortdu
ren, en kooren, romancen en duos werden ter eere van den
Voorzitter met veel kunde en geest gezongen, en het was ge
heel laat toen men dacht uiteen te scheiden.
De maatschappijen, bezield met zulke gevoelens van broe
derlijkheid, weiovereenkomst en wederzijdsche achting
kunnen niet missen van bloeiend vooruit te gaan en alle tegen
spoed is onmachtig om zulke broederkring te doen vallen.
Het geschenk bestond in een rookers-gerief verbeeldende
eene drij-tulp waarvan de bladeren en den stengel van mas
sief zilver zijri, staande op eenen voet van ebbenhout.
Dit stuk komt uit de werkwinkels van den juwelier M. Ed.
De Coninck.
Zondag, 8 dezer, ten 8 ure 's morgens, vergadert zich
geheel onze Burgerwacht op het Minneplein, om eene alge
meene wapenschouwing le onderstaan. Gedurende deze
revue-inspektie, zullen de Gouvernements-prijzen uitgedeeld
worden aan de overwinnaars yan het in den cijbelschieten ge
durende 1869. Dezelve zijn verdeeld als volgt
liataillon.
Naar het wit. Eenige prijs. M. De Coene, Hiiaire, 3 roozen.
Grootste getal punten. Voorname eervolle melding. M. De
Coene, Hiiaire, met 298 punten.
1° prijs. M. Bouckenaere, Eric, met 217 punten.
2C prijs. M. Froidure, Edouard, met 175 punten.
5C prijs. M. Candaele, Joseph, met 168 punten.
Eenige prijs. M. Jove, Charles, met 91 punten.
Maandag, legen den avond, had bij het inkomen der
Statiepoort, tusschen het Hotel Tournier en dit van les'Bras-
seurs, een ongeluk plaats, dat de ergste gevolgen kon hebben.
Eene kar met twee peerden bespannen kwam de stad inge
reden, toen eensklaps hst voorpeerd verschiet en op de vlucht
wilt gaan. De voerman had de grootste moeite om meester te
zijri van zijne peerden, doch werd omver geworpen en ge
raakte onder de wielen zijner kar. Gelukkig was dezelve niet.
geladen, anders was die man ter plaats doodgebleven. Men
heeft de ongelukkige naar het Gasthuis overgebracht.!
De policie onzer stad heeft eene goede vangst gedaan.
Een jongeling met verdacht voorkomen had de aandacht der
agenten opgewekt; de verledene week hield men hem aan, bij
de terugkomst eener wandeling, die hij gedaan had in gezel
schap eener vrouw welke hij had getooid met eene doekspeld
en andere juweelen voortkomende van de diel'te, onlangs in
de brievenposterij van Poperinghe begaan. Huiszoekingen
hebben de ontdekking te weeg gebracht van eene menigte
voorwerpen, die men herkend heeft als voort te komen van
verschiilige dieften, die sedert eenige maande in de omstre
ken gepleegd zijn. De aangehoudene is Merkvede genaamd
en afkomstig van Poperinghe. Over twee jaren beging hij
eene diefte te Reninghelst, doch wist aan al de opzoekingen
der policie te ontsnappen.
Den 27 april is allier bijna schielijk overleden, in den
ouderdom van 62 jaren, M. de abbé P. Carlier, bestuurder
van het pensionnaat der Rousbrugghe Damen en van het hos
pitaal de Belle.
A Zeden der vogelen of zeden der kinderen. Men
hoorde weieens spreken van zekere vogels welke hunnen nes
ten hier of daar in weinig bezochte briefbussen schuilen,
maar wat tot hier weinig voorviel is dat vogels in scholen
hunne verblijfplaats vestigen.
Hier ter stede in ome gemeenteschools oor knechtjes vindt
men in eene der meest bevolkte klassen eenen vogelnest in
welken thans het wijfje op zijn gemak broedt. Het is waarlijk
zonderling te bestaligen dat, een vogel verblijf houdt in eene
plaats daar waar zoo wat 550 hinders verkeeren. O tijden
O zeden Of de zeden der vogelen, of die der kinderen veran
deren wat is het
Men schrijft dat in Sommige waalsche scholen men het
zoover weten te brengen heeft, dat enkel door het veredelen
der gevoelens van de kinders zij geene vogelnesten, voor niets
ter wereld, uitrukken zouden; dat wordt gewis aldus uitgelegd
dat de Walen koeler van bloed, edeler of zoeter van inborst
zijn dan de Vlamingen, maar nu toch zijn de eerste overtrof
fen, nimmer konden zij tot bier gewagen dat de vogelen on
der de kinderen, in hunne scholen zich vestigden.
(Medegedeeld).
Wij vernemen met voldoening dat de heer J. Lafaut,
oud-professor bij 't stads collegie, en thans woonachtig te
Brugge, den tweeden prijs komt té behalen in den letterkun
digen prijskamp der maatschappij de Vriendschap, te Rohs-
seiare. Het vraagpunt was: Leven en werken van den Xort-
rijkschen dichter J. B. J. Hofman.
EEMIdE DATUMS ÜIT
DE GESCHIEDENIS VAN IJPEREN.*
1 MEI 1780. Dien dag had ten stadhuize, de plechtige
prijsdeeling plaats aan de leerlingen der Koninklijke Acade
mie onzer stad, in tegenwoordigheid van Mgr. Felix de Wa-
vrans, XVII bisschop van IJperen, en van al de geestelijke en
burgerlijke overheden.
Elke prijs bestond uit een verguld borstsieraad ter weerde
van vijftien guldens.
Na de plechtigheid, werden de bekroonden stoetswijze
naar hunne woonst vergezeld, dë voornaamste straten der
stad doortrekkende. De stoet was alsdan samengesteld uit:
l°Twee trompetblazers en een keteltrommelslager; 2° de
koets van Z. H. den bisschop, met 4 peerden bespannen.
Mgr. de Wavrans en de bekroonde Lodewijk Verbrugge,
waren erin gezeten 5° de koets van den Voogd der stad,
ook met vier peerden bespannen, in welke plaats namen M.
Jacobus Carton, heere van Winnezeele, voogd van IJperen,
en laureaat Jacobus Fenteel.
Daarop volgden nog andere rijtuigen, waarin, benevens
de hooge ambtenaren, de overige prijswinnaren gezeten wa
ren.
's Avonds was er algemeene verlichting in stad.
2 MEI 1768. Carolus Hosey, deed zijn jubilee van 50
jaar als knaap der oudste Vinkeniersgitdé. AI de ander zulke
gilden waren uitgenoodigd en namen deel aan het feest. De
kronijk zegt dat M. de pastor van sint Maartens zelve de mis
deed, en na dezelve in den predikstoel klom en een treffend
sermoen van omstandigheid deed.
4 MEI 1785. Afschaffing van het klooster gezegd Non
nen ten Bunderen of Koningsdaele, gelegen in de Rijselstr.
(waar tegenwoordig de school Van Zuutpeene gezegd Lamotte
bestaat).
Deze zusters waren eerst gevestigd in het geslicht gezegd
de Blinderen, bij Moorslede, en waren gelast de pelgrims te
herbergen. In 1566, stonden zij een proces uit, voor het hof
van Gent, tegen Walter van der Gracht, heere van Moorslede,
die het voorrecht der zusters overtreden had, door het aan
houden van eenen dief op het grondgebied des kloosters.
Walter werd veroordeeld tot de wedergave der boete aan '1
gezegde gasthuis.
In 1566, werd hetzelve door de Geuzen geplunderd en de
nonnen vluchtten naar IJperen, in een huis op sint Jacobs-
