Stads Nieuws.
Briefwisseling der Toekomst.
DE GESCHIEDENIS VAN IJPEREN.
BEGROOTING VOOR 1870-1871.
Jan. -Deze beknibbelingen zijn hier wel toepasselijk aan
het herhaalde verwijtsel dat het Nieuwsblad zich wekelijks
toelaat, daar de bedoelde ongeschikte woorden door een enkel
persoon zijn uitgesproken geweest zonder dat iemand aan de
zelve heeft toegejuichd.
De Koster. Waarom liet de Minister zich alsdan toe, van
het zeggen van eenen redenaar in het catholijk Congres van
Mecheien aan de catholijke partij te verwijten
De Meester.Het geval is hier geheel anders, het is in deze
zaak geen enkel persoon die zonder toejuiching der aanwezi
gen en zonder goedkeuring der liberale drukppers afgekeurde
woorden heeft uitgesproken het voorstel van den heer De
Hauleville van de kapitalen te verchristelijken was door de
bestuurders der maatschappijen Langrand opgegeven, het
wekte de geestdrift der aanwezigen op en werd door een al
gemeen handgeklap begroet niet genoeg daarmede al de cle-
ricale nieuwsbladeren juichten zulk eene gelukkige uitvinding
toe; het ciericalismus moest hierdoor gered worden, de he'er
Langrand ging den baard afdoen aan al de liberale en onge-
loovige bankiers, en de Jesuiten, door de tusschenkomst van
den Paus, wenschten de uitvinders geluk over dezen middel
orn geld en gezag te verwerven, zoo verre dat de H. Vader,
niet alleenlijk in eenen brief de onderneming goedkeurde,
maar ter belooning van zijne pogingen den heer Langrand-
Dumonceau tot Graaf van het 11 s Roomsche Keizerrijk ver-
hefte.
Jan. Gij spreekt niet, Meester, van de pogingen gedaan
door de pastors om de gespaarzaamheden van zoo vele onge
lukkige!) af te persen.
De Koster. Zij twijfelden in geener wijze of het was
eenen voordeeligen aanleg, die zij aanprezen.
Dc Meester. Inderdaad, zij konden niet voorzien dat on
der het voorwendsel van de kapitalen te verchristelijken, de
zelve tot niets anders zouden dienen dan om eenige van de
kopstukken der partij te verrijken.
De Koster. Men kan hun dus hetgene zij gedaan hebben
niet ten kwade duiden, des te min omdat dit last hun door
hunne oversten werd opgelegd.
De Meester. Ik stem daarin toe; maar in tegenwoordig
heid der aanmoedigingen van den H. Vader, der pogingen
gedaan door de Bisschoppen en de clericale nieuwsbladeren
om de onderneming te doen lukken, houden staan dat de cle
ricale partij voor niets is geweest in het voorstel van de kapi
talen te doen verchristelijken, is in geener wijze aannemelijk,
en dus de Minister Bara was in zijn recht wanneer hij deze
schandelijke daad aan zijne vijandelijke partij verweet.
Jan. En de heeren De Kerkhove, Coomans en Detheux
waren verre van de waarheid als zij wilden doen gelooven dat
het voorstel of beter de onderneming van de kapitalen te ver
christelijken niets anders dan eenen persoonlijken uitval is ge
weest.
Zondag, 15 Mei, ten 8 ure 's morgens, is er bij ver-
schiiiige kompagnien der Burgerwacht kiezing van officieren,
onder-officieren en korporaals. Bij de 1° kompagnie moet er i
serjant en 5 korporaals gekozen zijn, bij de 5° komp., 1 kapi
tein en 5 korporaals, bij de 4e komp., 1 luitenant en 8 kor
poraal.
De datums op welke het muziek van het Regement,
der Pompiers en der Gemeente-School in den Hof der Con
corde speelt, zijn vastgesteld als volgt
45 Mei, R. (regement). 22 dito, R, 26,P.(Pompiers).
29, R.5 Juni, R.42, K.(Kommunale-School).19,
P. 26, R. 5 Juli, K. 10, P. 17, R. 24, P.
54R. 7 en 9 Augusti, nog te geven program). 14 Aug.,
P. 24R. 28, P. 4 September, R.
Deze Concerts zullen beginnen: ten 6 4^2 ure 's avonds in
de maanden Juni en Juliten 6 ure in Mei en Augusti, en ten
5 4^2 ure in September.
De Concerts die in den Pub'iekeri Hof zullen plaats heb
ben van 4 2 tot 1 ure, zijn vastgesteld als volgt 15 Mei, P.
26 dito, R. 29 dito, P. 12 Juni, P. 4 9 dito, R.
26 dito, P. 5 Juli, R. 4 0 dito, R. 17 dito, P.
24 dito, R. 51 dito, P. 7 Augusti, R. 44 dito, R.
24 dito, P. 28 dito, R. 4 September, P.
Program der stukkenwelke heden Zondag, 45 Mei, van
4 2 tot 4 ure in den Publieken Hof, door het muziek der Pom
piers, zullen uitgevoerd worden
4Ouverture, Le Poeteet Ie Paysan. 2. Potpourri d'An-
na Boléna (Donizetti). -5. Fantaisie sur le Barbier de Séville
(Rossini). Polka (Ch. Olto).
Zie hier het program der stukken welks heden (45 Mei)
ten 6 ure 's avonds in den Hof der Concorde, door het muziek
van het 4 0e regement zullen uitgevoerd worden
4. Marche deJa belle Hélène, 4° exécution (Walhain).
2. Tanuhaiiser, ouverture, (Wagner).5. Introduction et
Polacco, pour piston et bugle (Schneider). 4. Eigoletto,
fantaisie (Verdi). 5. Berliner Kinder, Walzer, 4e exécution
(Kéler Béla).
Onze stadsgenoot de heer Th. Ccriez, kunstschilder,
heeft in de Tentoonstelling van Lijon, zijn Boekliefhebber
verkocht aan M. Boutard.
Iu de Tentoonstelling van Bordeaux zijn Bezoek in het
klooster, werd verkocht voor het Tombola.
Men meldt uit Oostende het overlijden van den heer
Louis Verhaeghe, een zeer uitstekend geneesheer. M. Ver-
haeghe was 59 jaren oud. Zijn verlies wordt algemeen be
treurd.
•f- De verledene week, uit oorzaak van overvloed in mate
rie, wij hadden een artikel moeten uitstellen. Wij verhaasten
ons heden er onze lezers mede bekend te maken.
Wij willen spreken over de begraving van den heer Josef
Fache, een eerlijk, gewetensvolle werkman, die om zijne
deugden en getrouwe diensten, van eenieder geprezen werd,
en bijzonderlijk bij zijne meesters in achting werd gehouden.
Zijn begraafdag had rond zijne stoffelijke overblijfsels een
groot getal vrienden en kennissen vergaard, alsook zijne me
debroeders der verschillige maatschappijen waarvan hij deel-
maakte en voornamelijk deze der gedecoreerde werklieden,
welke haren deugdzamen makker eene laatste en welverdien
de hulde wilden bewijzen.
De afgestorvene mag als voorbeeld den eerlijken en aan
zijne meesters getrouwen werkman gesteld worden; hij komt
eens te meer bewijzen dat men met geene geldbeurs aan den
hals behoeve geboren te zijn om zich der achting zijner me
deburgers weerdig te maken
Over zijn graf werd eene lijkrede uitgesproken, die ons den
man van nabij laat schatten
Mijne heeren en Confraters!
Het noodlot vereenigd ons bij de stoffelijke overblijfsels
van onzen geachten en beminden medebroeder, Josephus
Fache, lid onzer maatschappij Handboogschutters sedert 9
jaren. Gedoogt, Mijne heeren, dat ik hier een laatsten vaar
wel zeg aan den man die gedurend zijnen levensloop een
voorbeeld is geweest voor ons allenvoorbeeld als echtge
noot, voorbeeld ais vader, en voorbeeld als meesterbediende
gedurende zeven-en-dertig jarenDie door zijn deugdzaam
karakter, zijnen moed en zijnen onvermoeibaren ijver, zich
de gunst en de liefde zijner meesters, in een woord, van een
ieder heeft weerdig gemaakt, zoodanig dat onze welbeminde
Vorst, ter belooning zijder lange en eervolle diensten, hem
met het werkmans eereteeken heeft onderscheiden, palm door
iedereen, als dobbel verdiend, hem toegekend. Na eenen 66
jarigen levensloop, neemt de Voorzienigheid den waarden
man uit het midden zijner troostlooze vrienden weg, ten
einde hem de eeuwige belooning te schenken. Buigen wij het
hoofd voor den wil der Almacht
Vaarwel Joseph, vaarwel Uwe nagedachtenis zal uwe
plaats in ons midden vervullen, en uwe deugden zullen wij
in onze herten bewaren, tot dat wij elkander in de eeuwig
heid zullen mogen wedervinden om nimmermeer te scheiden.
Voor de laatste maal Vaarwel
m in iiiu^V
EENIGE DATUMS UIT
4 5 MEI 1652. Men legde de grondslagen van het Fort
van Knocke, gelegen op het uiteinde van Merckem, waar de
IJzer zich met de IJperlee vereenigt.
In de macht der Franschen gevallen zijnde, gaven zij het
zelve in 4 659 den Spanjaarden terug. In 4678 werd dat fort
heropgebouwen, en men voegde er hoornwerken bij, volgens
de bevelen en plannen van maarchalk Sebasliaan Le Prestre
de Vauban.
In den nacht tusschen o en 4 Oktober 4 712, was er eenen
officier der oostendsche bezetting, die aan het hoofd van 480
man, zich zonder gerucht naar het fort van Knocke begaf,
dat alsdan maar verdedigd was door een klein fransch garni
zoen, en bij het openen der poorten de schildwachten ver
moordden die de twee valbruggen bewaakten, zich meester
maakten van den ingang en, na een gevecht van eene halve
uur, dwongen zij den franschen bevelhebber zich over te
geven.
De hollandsche officier ontving, ter belooning van deze
daad, van de Staten Generaal eene som van 5000 guldens,
eene Ievensdurende rent van 4 200 guldens bij jare, met het
brevet van kolonel en hét bevelhebberschap over het fort van
Knocke.
Dit bolwerk, welk deel maakte van de versterkingen van
IJperen, liet men onder de oostenrijksche regeering in pui-
nen vallen, en Josef II, in 1782, gaf bevel hetzelve te slech
ten.
In den omtrek, bij den Blanckaart, ziet men nog overblijf
sels der vermaarde overdekte schietplaats, die den bevelheb
ber benuttigde en er groote voordeelen uit trok.
Poperinghe, l i Mei 4870.
Zondag laatst bracht de Moniteur de nieuwmare in stad
van de benaming onzer twee schepenen, M. Van Mer-ris en M.
Roelens, dezen laatste in vervanging van M. Berten. Aan
stonds zag men groote beweging onder de twee partijen. De
liberalen verzamelden zich om in korps de nieuwbenoemden
te gaan gelukwenschen, en de geestelijkheid trok op naar het
huis van M. Berten om hem een kompliment van condoléance,
af te leggen.
Van beide kanten gevoelde men de belangrijkheid van deze
benamingen, en men drukte dit gevoelen uit door wederzijd-
sche betooningen die het grootste kontrast opleverden. De
Katholijke Kring, die in voorgaande omstandigheden op zoo
eene Irotsche en verwaande wijze zijn vaandel over den
noordkant der markt zwaaide, was dood en in de grootste
stilzwijgenheid gedompeld. Het was dezen maal aan den zuid
kant der markt dat men het vaderlandsch vaandel, welk het
vaandel der vrijheid en des vooruilgangs is, zag wapperen en
eindelijk den zegepraal aankondigen van de waarheid boven
het bedrog.
't Is dien zegepraal dat M. Vanden Boogaerde op de schit
terendste wijze heeft doen uitschijnen toen hij, aan het hoofd
der Liberale Maatschappij die zich naar het huis van M. Van
Merris begeven had om hem geluk te wenschen, het woord
nam om uit haren naam deze gelukwenschingen uit te druk
ken. Met de welsprekenheid die hem eigen is, M. Vanden
Boogaerde toonde dat de Gemeenteraad van Poperinghe het
Middelen.
Batig slot der rekening 4869-4870
Bijdrage van 27 werkende leden
8 bijtredende leden.
Fr.
4 4-85
162-00
64-00
240-85
B, sasten.
Licht en vuur. 25-00
Bureel- en drukkosten 50-00
Aankoop van boeken 25-00
Abonnementen op tijdschriften 50-00
Bemeubeling 20-00
Loon van den bode 50-00
Onvoorzien. 40-85
240-85
Uit dit overzicht onzer werkzaamheden meenen wij te mo
gen besluiten dat de Kunst- en Letterkring in eenen bloeien-
den staat verkeert en de leden in het algemeen zich voortdurend
onderscheiden door eenen wakkeren vaderlandschen volks
geest. Voorzeker is er, dank aan den aanhoudenden ijver van
allen, gedurende ons driejarig bestaan, veel verricht; doch
het is gering in vergelijking van hetgeen er nog te doen valt
en dat tot hiertoe onaangeroerd bleef. Wie van ons gevoelt
zulks niet wanneer wij schier dagelijks ondervinden hoe een
deel van het volk nog voortdurend in de onwetendheid ge
dompeld ligt, hoe het onder vooroordeel gebukt gaat, hoe
onverschillig het is in alles wal zijne zedelijke en stoffelijke
verbetering raakt, welke valsche en verkeerde begrippen het
voedt omtrent onze nationale instellingen en hoe weinig het
met zijne rechten en plichten als burger bekend staat.
Eu nogtans in den tegenwoordige!! maatschappelijken toe
stand kunnen deze gebreken niet dan onzen vroeger zoo
vrijen en kloeken volkstam in zijne geestesontwikkeling ver
tragen, hem langzamerhand zijne zelfstandigheid doen verlie
zen en hem bij gevolg voor verbastering vatbaar maken. Dit
verderf kan alleen voorkomen worden door het aanwenden
der krachtdadigste en doeltreffendste middels ter bevordering
en verspreiding van een vrij en degelijk onderwijs,waartoe elke
weldenkende vaderlander het zijne moet bijdragen.W elnu, wij,
die sedert lang die behoefte besta tigen, trekken wij ons met
nieuwen moed de zaak van Kunsten, Wetenschappen en Let
teren ter herte en door haar die van licht, beschaving en na
tionaliteit, doel van ons gemeenschappelijk streven. Het is
alleen door onwankelbare volharding gepaard aan reine en
vurige liefde voor het goede, ware en schoone, door een
drachtige samenwerking, door rijpen overleg en vooral door
vertrouwen in onze eigen krachtendat wij nog vruchtbarer
uitslagen kunnen voorbereiden. Wij weten het, onze werk
zaamheden en inzonderheid de voortzetting onzer openbare
volksvoordrachten zullen nogmaals bevochten worden door
mannen die een zeker belang schijnen te hebben dat de wer
kende klas dom en onwetend blijve, ja, die aïle's wat wij in
eenen vrijen en nationalen geest ondernemen tegenwerken,
de zuiverheid onzer inzichten verdenken en onze strekkingen
voor verderfelijk en goddeloos doen doorgaan, maar dit kan
ons weinig schaden Het gezond oordeel van het verstandig
en onpartijdig gedeelte der ijpersche bevolking, waarmede zij
voortaan te rekenen hebben, heeft sedert lang over hunne val
sche en ongegronde aantijgingen recht gedaan omdat het wel
weet dat wij, zoo als een ieder het goedkeuren moet, enkel
de verspreiding van Kunsten, Wetenschappen, Letteren en
Volksbeschaving uit al onze krachten behartigen, 't Is, wij
herhalenhetnogmaals,die groolsche vaderlandsclie taak,door
ons sedert drie jaren opgevat, die wij in weêrwil van alle hin
derpalen, welke wij op onzen weg zullen ontmoeten, meer
dan ooit bereid manmoedig door te drijven.
De Secretaris-verslaggever,
P.-I.. WVDOOGHE.
IJperen, 7" Maart 1870.
