Stads Nieuws.
Briefwisseling der Toekomst.
Be winkel van liet onderwijs.
IJperen, 18" Juni 1870.
BURGERSTAND
Huwelijken.
Sterfgevallen.
berale kandidaat, gekozen le zamen met M. Boiicquéaii, een
independente door de klerikale partij ondersteund.
Te Bergen is het liberalism meer afgeteekend door de kie
zing van M. Marius-Bptilenger, in vervanging van M. Carlier,
ontslaggever, en degene van M. Leo Defuisseaux, die zich te
genover JI. de Brouckere had gesteld.
Te Luik is M. d'Andrimoni, gewezen burgemeester, door de
liberale associatie voorgedragen in vervanging van Bi. Lesoin-
11e, ontslaggever, aan het hoofd der lijst gekozen.
Te Gent zijn zes kierikaien gekozen en BI. de Keichove,
burgemeester, liberale kandidaat, wordt in de ballotering met
ongeveer 700 stemmen meerderheid gekozen.
De erge aflroggelarijén, de uitpiuderingen, ten laste der
klerikale kopstukken in bet proces van Mandel uitgekomen
heeft de domperspartij geen kwaad gedaan. Boe meer
schandaligheden op de klerikale partij vallen, hoe meer stem
men zij bekomt. Deze partij heeft niets anders verloren dan
hare eer. Het is wel de moeite waard om er van te spreken.
(Stad Gent.)
A'IÜX'W IRBNISTERSE.
Het liberaal ministerie heeft zijn ontslag gegeven.
Het gerucht loopt, dat het volgend klerikaal ministerie is
samengesteld
■MM. Detheux, biiitenlandsche zaken, opperhoofd van het ka
binet.
Delcour, justicie.
Jacobs, financiën.
De Naeyer, binnenlandsche zaken.
Van Overloop, openbare werken.
Greindel, oorlog.
Het spreekt van zelfs, dat wij de tijding onder alle voorbe-
hotidirig mededeelen.
Zondag' laatst ten 0 ure 's morgens had eene cijbel
schieting plaats voor de Pompiers. De prijzen werden ge
wonnen door de Pompiers Gryffon en Gredis. Na deze feest
begaven allen zich in corps vergezeld der muziek die intus-
sehentijd terug gekeerd was van de wapenoefening der Bur
gerwacht, naar het kerkhof ter vervulling van eenen godsdiens
tige» plicht. Na eene korte aanspraak door den heer capitien
commandant gehouden, plaatsten zij er op het graf van den
heer Brunfaut, hunnen welbeminden en onvergeetbaren lui
tenant, een schoon ijzeren kruis, ten gelegenheid van den
verjaardag zijner begraving.
Dit strekt ter eere der Pompiers die op geen lolïekijker wijze
de nagedachtenis konden doen herleven van eenen oprechten
volksvriend die door zijne opgeruimdheid van geest de ziel en
het leven was van alle feesten.
Bij koninklijk besluit is M. E. Hocke, kandidaat-notaris
te IJperen, notaris te Wevelghem benoemd.
In het kort zullen wij een feuilleton mededeelen spre
kende over de afgi ijsiijkheid en de schade van den oorlog, en
over de weldaden en het geluk van den vrede.
Programma der stukken welke Zondag, 19 dezer, ten
0 1/2 u 's avonds in denllof dei-Maatschappij Concorde (buiten)
door het muziek der Pompiers, zullen uitgevoerd worden
1Le Drapeau d'Honneur, pasredoublé, Van Buggenhout.
2. Festival, ouverture, Lutner.
5. Ne touchez pas a la Reine, fantaisie, arr. Van Calck.
4. Le Poête et le Paysan.
5. Souvenir du Hanovre, valse, Labilsky.
'V PROVEIV. Zondag' aanslaande 26 Juni geeft de
beer Baron Mazeman,senateur, en Burgmeester der gemeente
Proven, aldaar een overschoon feest der gelegenheid der in-
hulding van het niewgebouwd Gemeente-huis en de inrichting
van een korps Pompiers.
Het feest is volledig Festival 1200 fr. prijzen schieting
naar de pers, 500 fr. prijzen; Vuurwerk, Banket en een feest
aan den armen der gemeente, niets ontbreekt er en op den
voet zooals alles ingericht is zal dit feest in het geheugen
blijven van allen die het zullen bijgewoond hebben. (Zie onze
aankondigingen).
Zondag 5 Juli, heeft plaats te Belle (frankrijk) het
groot militaire-feest bestaande in een Festival voor Fanfaren
en Harmonie en eene Chineescbe Cijbelschieting voor Pom
piers en Garden.
De prijzen voor het Festival voor al de categoriën beloopen
tot fr. 1,100, en voor de Cijbelschieting tot fr. 1,220. Bo
ven dit zijn nog twaalf vergulde medailjen toegekend aan de
verschillige korpsen.
De spoorweg-maatschappijen van het Noorde en van Ex
ploitatie,geven eene vermindering van 50 voor de muziek
korpsen der sapeurs en der Garden die zich naar het feest van
Belle begeven.
Wij vernemen dat onze Pompiers-muziek en een groot ge
tal burgerwachten er zich tuarloe begeven. Maandag
avond, (en 7 ure, is er vergaieri'ng beroepen voor al dezen
die de reize van Belle gaan oidernemen, ten einde zich te
verstaan over het vertrek en lit verblijf aldaar. De vergade
ring heeft plaats in het lokal der Cijbelschieting' op de Es
planade.
EEK HITST APKEN MAR HIAZERROUCK.
Zondag laatst zijn wij meteenige vrienden een uitstapken
gaan doen naar onze zuiderbiren van denzelfden stam, aard
en tale. Omtrent 5 1/2 ure de namiddags van hier weggere
den, trokken w ij als schichten door Vlamerlinghe, Poperinghe
en verlieten ons vaderland aai den Abeele.
Op den franschen grond, oitmoet men eerst Godewaers-
velde of Godts.veldé, eene state ten zuiden van Steenvoorde,
waar al de reizigers de visiet ier fi ansehe douaanbedienden
te ondergaan hebben.
Deze statie, ligt aan den voe; van den Katsberg, waarop
hét Klooster der Trappisten getouwd is. Deze abdij heeft eene
kerk, een overgroot Woonhuis,waarbij gevoegd is een land-
bouw-gesticht. In 4790 was lef eene kluis. De gebouwen
en den grond werden gekocht.in 4821, cloor Nikolaas Ruys-
sen, schilder, geboortig van Hizebrouck, die in 4784 den
grooten Prijs van Rome behialde; bij bewoonde 20 jaar
Engeland, alwaar hij eene grorte faam verwierf. Overleden
in 1826, hij had de gebouwen doen herstellen en liet er eerst
de Broeders der Christelijke Lierih'g in vvoonen doch deze
werden door voorname redensdadelijk vervangen door Trap
pisten, aan wieRuyssen, nazinedood, alles naliet.
De statie van Godsvelde verblende, markt de baan eene
kromte, trekt over eene brug ei loopt op het grondgebied der
gemeente Eecke.Op deze gemenle stond voortijds een kasteel
genaamd 't Hagedoornkasteel, alsook eene Kommanderij van
Tempeliers, die laatst nog aan het orde van Maltha behoorde,
en waarvan de kapelle in 184 verdwenen is. Eecke bezit nog
eene Rhetorika-Kamer, die Inslaat van 1542 en die in 4861
een Tooneel- en Letterkundigen Prijskamp uitschreef waar
onze stadsgenoot M. Lafaut, foor zijn gedicht, en de maat
schappij De VlaamscheSter,zi;h zoo schitterend deden onder
scheiden.
Welhaast kwamen wij ti Caester aan, tweede fransche
statieplaats, een groot en scioon dorp, waarvan de huizen
gebouwd zijn langs den nmeinschen militairen weg van
Doornik naar Cassel. In dit jemeente ook was er een Tem
peliers-huis, gesticht in 4112. Dit dorp bezit nu nog eene
kapelle gekend onder den mom van Kapelle der Drij Maag
den en waarvan men eene mirakuleuze legende bezit van
den jare 855.
Drij dochters van Kenuli, koning van Mericiën, in Enge
land, namen het Roomsch Geloof aan, en belofte van zuiver
heid gedaan hebbende, ondsrnamen zij de reis naar Rome.
Ontscheept te Mardyck, en in de verschillige kloosters op
hunnen weg stil gehouden lëbbende, zetteden zij zich neder
omtrent het middaguur ii het midden der bosschen van
Caester, om zich een weinig te versterken met de mondbe
hoeften welke zij ontvangen hadden in de abdij van Eecke,
toen drij moordenaars, uit Engeland gezonden door machtige
heeren, waaraan de drij maagden hare hand geweigerd had
den, hen aldaar overvielen en vermoordden. De heere van
Strazeele, een ouderling, die het gezicht verloren had, dit
schelmstuk vernomen hebbende, deed zich ter plaats gelei
den, raakte de bloedige wonden der jonge maagden, bracht
de hand aan zijne oogen en kreeg dadelijk het gezicht weder!
Uit erkentenis deed hij ter plaats eene kapel bouwen.
In 4080 was de kapel van Caester zóó vermaard voor het
genezen der oogen dat de pelgrims er van al de hoeken van
Vlaanderen naartoe stroomden. Die jaarlijksche ommegang
heeft plaats op den 1" Zondag van Juli, en daar dezelve veel
opbracht, heeft in 4843 Z. H. de Paus Gregorius XVI nieuwe
aflaten verleend.
Caester verlatende, trokken wij over het grondgebied dei-
gemeente Borre, een klein plekje op welks kerk het jaartal
4 594 staat, en bezit de grafsteden der heeren van Borre, die
er voortijds een burgslot hadden. Eenige stonden later be
vonden wij ons op eene hoogte van waar wij het schoon
zicht der stad Kassei hadden, benevens dat van den berg van
denzelfden naam.
Het gefluit van het stoomtuig kondigde ons aan dat wij het
doelpunt onzer reize bereikt hadden. Wij waren in de statie
van Hazebrouck.
Hoe stonden wij verbaasd, toen wij eensklaps en als bij toover-
slag ons bevonden in eene statie die men in België van eersten
rang noemtwant de beweging van convooien, de inrichting
der buffetten en de drang der reizigers moet niet ten onder
doen voor eene statie als Gent of Brussel
De stad Hazebrouck, hoofdstad van het arrondissement, is
klein maar van een aangenaam uitzicht, men treft er de pa
rochiale kerk aan, die, opgericht in 1430, de schoonste stee-
nen eu doorlichtige naald van geheel het Noorder-departe-
ment bezit, dezelve is gebouwen van 1490 tot 1520, en heeft
240 voeten hoogte. De kerk bevat ziltens en een preêkstoel
zeer kunstig gesneden. De doopvont is ook merkweerdig.
Het deksel is in gedreven koper, de dooping in den Jourdaen
verbeeldende; de ingang is afgesloten door eene gesmeden
ijzeren traiilic uitnemende zuiver en licht. De vensters ver
beelden, in hedendaagsch geschilderd glas, de 44 statiën.
Gedurende ons bezoek in de kerk, predikte men in het
vlaamsch, het is ten anderen deze taal welke de inwoners dei-
stad spreken, alsook nog deze der 41 gemeenten van dc 5a
welke het arrondissement uitmaken.
Het oud kerkhof dat rond de kerk ligt, is in eenen publie-
ken hof herschapen de groote markt is een langachtig vier
kant waar men de onder-prefektuur aantreft, dienende voor
Stadhuis en Rechtbank. Dit gebouw heeft een grootsch uit
zicht en is in den corinthiaanschen stijl gebouwd, hetzelve
werd begonnen in 4 807 en voltooid in 1820. In het midden
der markt staat een schoon kiosk, dienende voor de repetilien
der kommunale muzijk. Het Café du Commerce, is prachtig
opgezet, en de verbruikers vinden er een lief onthaal en on
betwistbare goeden drank. Het klein Hazebroekje mag op dien
voet in lijn gebracht worden met de prachtige koffijnuizen
van Parijsonder dit oogpunt mag Hazebrouck met veel on
zer groote steden vergeleken worden. Nevens het Stadhuis, in
de Lelie, is de zetel der Koormaatschappij l'Orpheon. Da<ii-
hebben wij het genoegen gehad de repetitie der stukken voor
den Prijskamp van Mons te hooren, welke ons zeer voldoende
scheenen. De zaal is rijk versierd en wel bemeubeld, zoowel
in billard als in pianos en andere muziek-instrumenten, welk
alles den eigendom is van dien merkweerdigen kunstkring.
Wat ook bij onze naburen eene ingeborenheid is, is de voor
treffelijke wijze op welke zij de vreemdelingen weten te
onthalen.
Eenige straten der stad doorloopende, mérkten wij ook som
mige voor ons aardige uitsteekberden op
Débit de Sel et de Bonneterie. Horlogerie et Sabotene.
Sardines et Tabac, enz.
Ja, van Sardinen gesproken. Een reiziger had eenige dagen
te voren aan eene vitrien doosjes Sardienen zien liggen, en,
bemerkende dat zij maar 50 centiemen geteekend waren in
plaats van 1-50 of 4-75, verhaastte zich een te koopen-cm er
mede cadeau te doen aan zijne vrouw die dezelve zeer geern
at. Te huis gekomen zijnde ontving de vrouw het aangename
geschenk, 's Anderdaags 's middags aan tafel opende men het
bedoelde doosje met Sardinen. Het water kwam in de mond
van Madame,zoo zeer verlangde zij naar de geliefkoosde spijs,
al met eens geeft zij een schreeuw en werpt het doosje met
gramschap wegHet was blink
Zeer te vrede, verlieten wij ten 8 111 ure het mooi stadje
Hazebrouck, na vier uren aldaar een aangenaam verblijf ge
noten te hebben, ons innig belovende er nog somtijds een
namiddag te gaan doorbrengen.
van desa tot den 17 Jfiaas,
GEBOORTEN ®lannelljk. geslacht 5) zarae„ 8_
Vrouwelijk
Lesage, Edmondus, schoenmaker, en Derykere, Maria,
kantwerkster. Debackere, Seraphinus, herbergier, en Dcle-
forly, Maria, dienstmeid. Six, Ludovicus, meubelmaker,
en Delacauw, dementia, zonder beroep.
Dehuyssere, Carolina, 92 jaren, zonder beroep, weduwe
van Albertus Vermeersch, Rijselstraat. Vandenbulckr,
Jacobus 86 j., zonder, beroep, weduwaar van Passchasia
Michiel, Dixmudestraat. Wullems, Maria, 77 j., zonder
beroep, ongehuwd, Bollingstraat.
Poperinghe, 10 Juni 4870.
Menigmaal hebben wij gezegd dat het onderwijs in de han
den der geestelijkheid niet anders was dan eene aangeprezenc
koopwaar die men met een godsdienstig en zedelijk vernis
versierde om hare hoedanigheid te verheffen boven het laïek
onderwijs en om, door dien bedriegeiijken schijn, de geeste
lijke gestichten te doen zegepralen over het Staats- en Stads—
onderwijs. Wij hebben tevens getoond dat die oogenverblin-
dende concurrentie van het geestelijk onderwijs tegen het
burgerlijk onderwijs, ver van de godsdienstige en zedelijke
belangen ten doe! le hébben, een politieken strijdmiddel was
strekkende om de opgroeiende jeugd in de bisschoppelijke
gestichten te fanatiseeren en er later katholijke kiezers van te
maken, ten einde de priesterheerschappij boven het burger
lijk gezag te plaatsen. En 't geen ons bewees dat de Gods
dienst voor niets was in het kalhoiijk onderwijs, H is dat de
jongelingen in dit onderwijs opgebracht, wanneer zij in de
wereld komen, onder het betrek van zedelijkheid en van eer
doorgaans min waarborgen opleveren dar. die welke de we-
reidsche scholen bijgewoond hebben.
Deze concurrentie hadden wij tot nu maar doen uitschijnen
onder de gestichten van hoogei' en middelbaar onderwijs
maar zij is niet min klaarblijkend onder de lagere scholen
waar onze politieke geestelijkheid zich van den meusch wil
meester maken van zijne jongste jaren af, om denzelven des te
beter te kunnen vormen naar hare hand. Hiervan hebben wij
onlangs een doorslaande voorbeeld gehad in onze stad Pope
ringhe waar het lager onderwijs gegeven wordt in eene stads
school, in eene broederschool en in de krutschool van het
kollegie.
