TILLE D'YPRES.
Inpalmin^ der gemeentescholen.
w m
Sommaire dtt numéro du 18 Mai, de
1'Illüstration Européenne.
'Le Collége des Bourgmestre el Échevins prévient
les intéressés que le role de l'indemnilé a payer
par les propriétaires pour l'élablissemenl des trot
toirs dans la rue du Nouveau Chemin S' Jacques,
a été arrélé provisoiremenl par le Conseil Commu
nal en sa séance du 1 courant, et qu'il sera déposé
pendant 15* jours a lïnspection des personnes im-
posées de ce chef.
Par ordonnancc
Men schrijft ons uit WervickBTiPSg
De heercn Ministers van Openbare Werken, van Finantien
en van Binnenlandsche Zaken hebben omzendbrieven den
ambtenaren toegestuurd met bevel zich in de aanslaande kie
zingen niet te bemoeien, met eene verdokene bedreiging van
afzetting. Is dien maatregel door andere departementen niet
genomen wij twijfelen er aan doch wij zijn zeker dat er
eene uilzondering bestaat. Ziehier wat er in onze stad is voor
gevallen
Eene weduwe met hare dochter en haren zoon wonende,
waarvan dezen laatste het ambacht van goudsmid uitoefent,
ontving laatst het bezoek van den overste der kerk.
Na eene kleine inlichting vroeg de eerw. dat de zoon zijn
stemrecht zou willen afslaan, omdat hij in het vervolg zijne
partij niet meer zou bedriegen
Maar Mijnheer, mijn zoon heeft reeds 5 maal voor uwe
partij gestemd, waarom zou hij zijn recht afstaan
Ómdat hij in de laatste kiezing voor twee druppels zijne
stem aan de liberalen gegeven heeft
Het is onmogelijk M., wij zijn katholijk, mijn zoon is
bij 't muziek van 't kapittel.
Hoor vrouw, wilt gij uwe kalanten niet verliezen, dat
uw zoon zijn recht afstaat.
Wat moet ik dan doen
Hierop uw handteeken stellen.
En van onder zijne soutane haalde hij een in gereedheid
zijnde zegel, waarop de weduwe teekende! welk stuk seffens
naar Brugge werd verzonden. Na eenigen tijd kwam het aan
de ooren van den zoon. Deze schoot in colcrie, begaf zich
naar het Stadhuis, maar het was te laat, hij was uitgeschrabt
en telde niet meer. De zoon gaat eene tegenklacht indie
nen.
De eerw. heeft mis gehandeld, hij had zich moeten verstaan
met den zoon zelf, misschien voor vier druppels zou hij we
derom voor de katholijken gestemd hebben
Eh wel, Kiezers! wat denkt u van dien grap? Het is niet
al, niet ver van hier heeft er iets in denzelfden zin voorgeval
len die dezelfde uitslagen oplevertdit alles is nogtans be
werkt door mannen die ook door het Gouvernement betaald
zijn
XX.
Poperinghe, 15 Mei 1872.
Het vlaamsch orgaan der katholijke oproermakers in ons
arrondissement, wel wetende dat zijne eenvoudige lezers
niets verstaan aan de wetten op het onderwijs en dat zij dies
aangaande nooit geen de minste uitleggingen gelezen hebben
in de ret'botlem' Toekomstmaakt hun al wijs wat het
wil nopens den toestand onzer lagere scholen. Na hun, uit
zuivere kiésspekulatie, den gruw in het lijf gejaagd te hebben
inetde mannen, onder wier bestuur Belgie 25 jaren lang rust
en welzijn genoten heeft, af te schilderen als communards en
petroleurs, de kwaadtrouwige schrijvelaar doet hun nu ge-
looven dat die zelfde mannen niet anders betrachten dan de
uitsluiting van alle godsdienstige princiepen uitliet onderwijs
der jeugd. En lot bewijs hiervan hij meldt (met eenigc leu
gens daarbij) het opvoedingsstelsel van M. Verhaeghe van
Brussel, die sedert lang dood is, en M. Laurent van Gent,
aan wie hij de doctrinairen Frère en Bara zoekt te vergelij
ken.
Defijnaard maakt dan al de liberalen verantwoordelijk van
de manier van zien van twee vrijdenkers, terwijl de katolijken
zelve onder hunne hoofden tellen eenen d'Hane-Sleenhuise en
eenen Brasseur die voor de grootste godloochenaars van het
land bekend zijn.
Nogtans wanneer wij het katholijk onderwijs te beknibbe
len vinden omdat het, bij voorbeeld, grootendeels gegeven is
dooreenen hoop stinkende broeders,die bij honderden voor't
Assijsenhof verschenen zijn voor hunne beestemanieren op de
jonge kinders welke aan hunne christelijke zorg toevertrouwd
waien, de katholijken verstooten alle verantwoordelijkhcid in
deze walgelijke schanddaden, als zijnde het persoonlijk feit
der plichtigen en niet der korporatie waaraan zij toebehoo-
ren. Het is maar de liberale partij die, in hunne oogen, plich-
tig is van de misdrijven van een barer leden, gelijk wij het
nog onlangs gezien hebben in de zaak van Oscar Spreux van
Doornijk, wiens misdaden noglhans niet te vergelijken waren
aan de schelmerijen der Langrandsbende die gansch uit de
voir laamste katholijke kopstukken samengesteld was.
Wat ervan zij, om voort te gaan met het onderwijs, zie
hier voor de twintigste maal de wettige onderscheiding der
scholen in ons land
De eene zijn openbare scholen, ultsluitelijk bestemd door
de Constitutie tot het letterkundig en wetenschappelijk onder
wijs der jeugd, de andere zijn bijzondere of vrije scholen
waar het den meesters vrij staat aan de jongelingen al te lee-
ren wat zij willen, zoo als de katholijke, de protestantsche,
de joodsche scholen enz. Eene uitzondering nogtans is aan de
Constitutie gebracht geweest door het katholijk ministe-
terie van 1842 ten voordeele der katholijke geestelijkheid,
welke uitzondering haar toelaat deel te nemen, als wettig ge
zag, aan het officieel onderwijs in de lagere scholen. Maar de
katholijken, niet tevreden met het vrij onderwijs in hunne
bijzondese gestichten en met den vrijen toegang in de lagere
gemeentescholen, maken van dit voorrecht misbruik om, on
der voorwendsel van Godsdienst, zich van deze laatste gansch
meester te maken, terwijl zij de liberalen die zich, uit eerbied
voorde Gi'ondwet, tegen dit misbruik verzetten, uilschelden
als vijanden van den Godsdienst.
Dit is niet genoeg. Hel meesterschap welk de geestelijk
heid zich aangematigd heeft over de gemeentescholen strekt
min om aldaar het godsdienstig onderwijs te begunstigen dan
0111 de concurrentie te verlammen welke nog bestaat tusschen
sommige van die scholen en hare eigene gestichten. Het doel
der geestelijkheid is van den invloed van het burgerlijk gezag
op het onderwijs der jeugd te doodigen door de vernietiging
der officieele scholen welke zij allengskens zoekt in te palmen
onder het dak van hare eigene schoollokalen.
Dit zien wij op de klaarste wijze te Poperinghe. Sedert dat
de bewaking onzer gemeenteschool overgelaten is aan M. Her
ten, en sedert dat de drij schoolonderwijzers, door de bena
mingvan een nieuwen opperondervvijzer, van zuiver katholijk
bloed zijn, men beschikt over de bestaande gebruiken met
eene liglheid die zelfs niet wijkt voor de miskenning van het
stedelijk gezag. Zonder liet kollegie van Burgemeester en
Schepenen te raadplegen, de nieuwe hoofdonderwijzer heeft,
na de eerste maand schoolverkeer, bijna al de leerlingen weg
gezonden die gewoon waren het onderwijs kosteloos te ont
vangen. De eene waren naar huis gezonden met elk een reke-
ningje van I FR. en oneffen ('t geen voor drij kinderen van
hetzelfde huis bijna 4 fr. miek) om dat zij te jong waren om
kosteloos onderwezen te worden, de andere om dat hunne
ouders schoenen te kunnen betalen. Onder deze laatste bevon
den zich scholieren toebehoorende aan de werkmanshuisge
zinnen van 8 of 10 kinders, en arme weezen die dooreen
medelijdend lid hunner familie gekweekt waren. Het is maar
op de klachten der ouders en ten gevolge van een nieuw cer
tificaat van verplichtende kosteloosheid, afgeleverd door M.
Van Merris, dat vele van die kinders op de gewoonlijke voor
waarden op nieuw in de school zijn aanveerd geweest.
Zulkcn kwellenden maatregel zou een nieuvvbenaamde hoofd
onderwijzer zich niet geoorloofd hebben, indien onder den-
zelven niet een geheim plan verholen lag. Wij gelooven niet
gemist te zijn met te zeggen dat men hierdoor de ouders, die
eenigzins iets kunnen betalen, heeft willen misnoegen tot het
punt van liever hunne kinders voor geld naar het bisschoppe
lijk kollegie te zenden dan te betalen in de gemeenteschool,
en dat men die der kinders die min dan zeven jaren oud zijn
heeft willen verplichten van dezelve naar de patersschool te
zenden, waar zij gratis kunnen aanveerd worden. Alzoo zal
de gemeenteschool allengskens uitbloeden en te weinig leer
lingen bevatten om te blijven bestaan. Door haren val de ze
gepraal zal aan de geestelijke gestichten zijn, en men zal de
liberalen die deze handelwijze durven laken, nogeens uitma
ken voor vijanden van het katholijk onderwijs, opdat de kie
zers van hen eenen afschrik zouden hebben.
Ziedaar de winkelspekulalie en de kiesspekulalie der katho
lijken in zake van onderwijs.
Vele burgers vragen hier of de liberalen eenen kandidaat
zullen stellen tegen M. Ch. Devos die in den Provincialen
Baad het instrument is der pastors. Daar de twee gemeenten
lleninghelst en Westoulre, die te vooren liberaal waren, zich
nu, gelijk veel andere flauwe landsbevolkingen hebben laten
fanatiseeren door hunne geestelijke meestermakers, wij weten
nog niet of wij onder onze bekwame en treffelijke parlijge-
nooten eenen man zullen vinden die, lot de verdediging onzer
provinciale belangen, de ruwe en redelooze aanrandingen zal
willen trotseeren van eene nieuwe barbarenbende, uitgerezen
uit de Middeleeuwen. X.
MENGELINGEN
Een jonge kapellaan (van Roesten ofWoesten) bemerkt heb
bende dat hij nevens zijne deur schoone gebeurnegen had, en
zich mensch gevoelende gelijk een ander, kon niet nalaten
van dezelve somwijlen een bezoekje te doen. Doch opdat zijne
beleefde en zuivere inzichten onder de kwade longen geen
slecht vermoeden zouden baren, hij had liever geheimlijk dan
op eene openbare wijze in het gebeurhuis te dringen, en een
poortje van gemeenschap werd gemaakt in den scheidmeur
der achterhoven langs waar hij dagelijks de snelste van die
dochters godvruchtiglijk ging compagnie houden, en haai
den weg naar den Hemel met zijnen evangeliestok aanwees.
Men zou verwonderd zijn dat dit stil verkeer door iemand
kon gekend worden maar het is genoeg dat men iets wil ver
doken houden om het door de kraaien te zien uitbassen. Het
(leurde inderdaad niet lang of de deken van Poperinghe kreeg
wind van hetgeen aldaar omging, en aanstonds begaf hij zich
ter plaats om liet poortje te doen toenagelen.
Deze maatregel nogtans was ver van twee herten te schei
den die reeds aan elkander te zeer verkleefd wareh, want de
jonge priester bitterlijk gepijnd zijnde omdat hij het poortje
niet meer kon openen waar hij dagelijks uit en in kroop, en
medelijden hebbende met zijne gebeurnege dié dezelfde ge-
pijndheid voelde, en er van ziek werd, deed gelijk vele ande
ren en nam zijne vriendin in zijn huis in hoedanigheid van
dienstmeid. Maar nauwelijks was de zieke door deze samen-
wooning genezen of hel hoofd der dekenij wilde op nieuw dit
koppeltje scheiden met den kapellaan te doen veranderen van
residentie en met hem te doen namen te Dickebusch, in hoop
dal zijne gezellin bij hare moeder te Woesten zou gebleven
hebben. Ongelukkiglijk voor dien braven herder, hel verloren
schaap die zich in zijne verhuizing door zijne meid had doen
helpen,heeft haren persoon met zijne meubels opgeladen en te
Dickebusch gelost om met haar te blijven wonen.
Men kan oordeelcn welk een oog de deken trok toen hij de
poets vernam welke de kapel laan hem nog eens kwam te spe
len. Ook was deze zijne ongehoorzaamheid niet kwijtge
scholden, want tot zijne straf kreeg hij het bevel van Dicke
busch te verlaten om zich te begeven naar Waarmaarde waar
hij, ontbloot van alles, moest wonen bij M. den pastor, zon
der andere vertroosting dan eene geheime briefwisseling met
zijne welbeminde.
Nos GravuresLa place du Marché a Huy. Les botresses..
La première neige. Le déjeuner des poissonnières.
Texle: Causerie. A propos de ridicule. Beaux-Arts.
I/Exposition d'aquarelles au Palais Ducal. Les Tories et les
Wihgs, dans le passé et dans le présent. Une réclame exen-
trique.,— Sage qui se connait.Qu'est-ce que l'opulence.?
L'héroïne du mal. Suite. Miscellanées: Le lion a l'élat sau-
vage cl a Félat doinestique. De l'usage des voilures en
Anglelerre.
Fait a Ypres, le 15 Mai 1872.
Les Bourgmestre et Echevins,
P. BERE.
Le Secrétaire,
Jt. DE CODT.
IJPEREN.
AARD
BKR
GRANEN ENZ.
18 Mei.
11 Mei.
verkocliüe
kwantiteit.
middmpr.
p. lUUkilo.
verkochlte
kwantiteit.
iniddonftr.
p. 100 kilo.
Tarwe
19,600
55-00
15,400
52-50
Rogge
4,400
21-00
5,000
20-50
Haver
2,500
17-50
3,500
17-50
Erweten
1,000
19-50
2,200
18-00
Boontjes
1,600
18-75
7,500
18-75
Aardappelen
6,000
8-50
5,500
8-25
Boter
250-00
250-00
Dc prijs van het menagie-brood, voor de week van den
19" tot 20" Mei is gesteld aan 31 c. per kilo.
Vcurnc.
Tarwe (nieuw)
Tarwe van fr.
Per hectoliter.
15 Mei.
tot
Rogge
Sucrioen
Haver
Boonen
Kort rijk. -
Witte tarwe fr. 25
Roode tarwe
Rogge
Haver 9
Rousselnrc.
Zaai-larwe fr.
Nieuwe tarwe 53
Oude tarwe
Roode tarwe
Rogge
8 Mei.
tot
38
23-50
19-50
15
22
5fi-50 5934
j 9-75 17-50
121512
192219
-Per hectoliter. 15 Mei.
a 27 34 Roodea. 100 k 10-all
aBoter p. 1/ k. 1 2(5 a 1 41
aEieren per 5 1 81 a 2 00
a 0Peerdb.p. h. —a
Per 100 kil. 14 Mei.
a Haver 17 50 a 18 50
53 a 54 75 Boonen, fr. 20 a 21
-a Aardap. 100 k. 8 a 8 50
52 00 a 55 00 Botcr p. kilo 2 70 a 2 90
20 50 a 21 50
Koolzaad-olie p. 103 kilo. Lijnzaad-olie p. 105 kilo
Koolzaad-olie, fr. 82 50 a 82 50 a 82 75
Gent. Per hectoliter. 17 Mei.
Tarwe, fr. aKempz. 100 k. a
Rogge, 10 00 a Koolz. olie, guld 83 a
15 50 Lijnolie, 82 a
Lijnkoeken, fr. 23 a 25
Koolzaadkoek. 18 a
38 Kempkoeken. a
Per 100 kilo 13 Mei.
Aardapp. fr. 7 50 a
Haver, 10
Peerdeboon. 16 00
Koolz. 100 k 45
Lijnzaad. 54
Leuven
Nieuwetarwe fr. 32 a
Otide tarwea
Rogge 21 75 a
Boekweit a
Haver 15 50 a
Boter, de kilo 2 24 a
Eiers, de 26 1 80 a
Koolzaadolie 80 a
Lijnzaadolie 82 a
