Het
gaai
goed!
Vereeren wij onze kunstenaars?
Stads Nieuws.
BUKGERSTAND
der aan de geestelijken verslaafde benden
bedevaarders ziet.
Het is nogtans een zeer gevaarlijk waag
stuk dat de belgische geestelijkheid daar-
stelt. Indien zij te Gent, vijf-en-twintig
duizend onnoozeie vlaamsche boeren hebben
kunnen bijeenbrengen, de menigte die door
zij geschuifel en geroepen deze politieke
betoogingen afkeurde,werd geschat op meer
dan tachtig duizend. Al welken kant zou
alsdan het recht van den sterksten wezen
Twee hoofdplaatsen van provinciën. Luik
en Gent, hebben zich tegen deze politieke
betoogingen opentlijk verzet, die de straten
met onrust en stoornis vervulden het is te
zeggen dat de bedevaarten te gelijker tijd
veroordeeldt zijn in liet liberale Walenland
en in het klerikale Vlaandrenland.
Al de weldenkende burgers, al de vrien
den van Belgie, al deze die de rust beminnen,
die de inwendige vrede hoogschatten, moe
ten zich vereenigen om de overdrevene en
achteruitkruipende plannen der fanatieke
geestelijkheid tegen te werken. Onze wetten
geven de geestelijkheid eenen zeer uitge
zonderden toestand; in geen land van Euro
pa bezit de geestelijkheid meerder vrijheid,
is gelukkiger dan in Belgie.
Dat zij "van deze kostbare voordeelen
genieten, dat zij regeeren en gebieden in
hunne tempels maar dat zij verzaken aan
hunne uitdagingen dat zij hunne heersch-
zuclit wat intoomen dat zij nooit de open
bare rust stooren en dat zij bijzonderlijk
geen geloof meer echten aan den terugkeer
der ongelukkige tijden wanneer het volk
onder hun ijzeren juk gebogen ging
De geestelijkheid weet wel door welken
paal zij in hunne ongehoorde plannen ge-
dwaarsboomd wordt; daarom ook is het
lager en kosteloos onderwijs, den ijzeren
paal, hun grootste vijand. Maar de liberale
burgers hebben het hun tot eenen plicht
gerekend het lager en kosteloos onderwijs,
zoo veel mogelijk uit te breiden in de be
hoeftige klassen, waar de'geestelijkheid ge
makkelijkst zijne werktuigen en slaven
vindt.
Ziedaar de onvervalschte gevoelens der
weldenkende burgers en zelfs der goede
katholijken over de bedevaarten.
verlangen
reeds een
de
begin
beurteling
;ezien. De
le opruiïn-
Iletgeen de klerikalen
inlandsche oorlog heeft
van uitvoering pntvangen.
Luik, Gent, Brussel hebben
den oproer in hunne straten
uitdagingen, de beledigingen en
gen van het grauw tegen de vreedzame li
berale burgers hebben hunne noodlottige
vruchten gedragen.
Te S' Nikolaas, te Aalst, te Audenarde,
achtervolgt men er alles wat maar den schijn
heeft liberaal te zijn en het bloed wordt
vergotep
Te Antwerpen, ziet men het crapuul,
dronke gemaakt door uitzendelingen, opge
jaagd tegen de liberale onderwijsgestichten
en het leven van de leden der geuzenbonds
gelukkig hebben de overheden van deze stad
zeer kalm en beraden gehandeld, onder
steund dat zij waren door de kalme houding
der liberalen, anders hadde er jammerlijke
voorvallen kunnen plaats hebben.
Maar zeg, gaat het gouvernement dit alles
laten te ver komen, en zullen de liberalen
zich zelve moeten beschermen
Dat de vlaamsche kunst in allrs den voorrang
in het land heeft, lijdt niet ten minsten twijfel.
Onder muzikaal opzicht staan wij in 't verleden
ontegensprekelijk aan het hoofd, en ten hnidigen
dage tellen wij zoona anders niet dan geboren
Vlamingen onder de moderne toondichters van
Belgie.
Onze tegenwoordige componisten worden dooi
de Vlamingen vereerd en gewaardeerd; echter
mogen wij de grondleggers onzer muziekkunst
niet uit het oog verliezen. De talentvolle schrijver
Edmund Vander Slraeten richtte hun reeds een
waardig monument op, door het uitgeven van
drie zvvaare boekdeelen over de geschiedanis der
nederlandsche muziek.
De walen maken groeten ophef van de weinige
roemenswaardige mannen die bij hun het licht
zagen; zoo prijken er reeds twee standbeelden
op de openbare plaatsen van Luik en Bergen, het
eene aan Gretry en het andere aan Oriand Lassus
opgericht.
In 't vlaamsche land, waar een zoo groot getal
wereldberoemde toondichters werden geboren,
vinden wij tot 1111 toe nog niet het minste spoor
van 't kleinslc monumentje, dat hulde bewijst aan
de groote nederlandsche muzikale beroemdheden.
Gent, Antwerpen Brugge, dedrie zustersteden,
vergeten hunnen plicht te vervullen tegenover
talrijke geniën.
Yperen schonk het licht aan Jacob De Kerle en
aan Jan Bonmarché.
Bendermonde leverde Jan Okeghem; Harlebeke
Andreas PevernageAudenaarde, Gaspard Van
Weesbeéke, Rousselare, Adriaan Willaert; Pope
ringhe, Jan Verwers bijgenaamd Tinctorus
Turnhout, Cornell's Verdoncktin een woord,
elke vlaamsche stad, hoe groot of klein zij ook zij,
mag op eene muzikale beroemdheid aanspraak
maken.
Waarom toont Vlaanderen zich ondankbaar aan
de grondleggers van zijnen muzikalen roem, ter
wijl het walenland reeds twee standbeelden bezit,
met groote geldelijke toelagen van den Staat op
gericht.
Alwéér is er spraak twee andere standbeelden
op te richten, een aan Tinctoris, te Nijvele, die
er niet geboren werd en er zelfs nooit heeft ge
woond, en vervolgens aan Jan Guyot te Chételet.
De Staat, zoo het schijnt, zou 12,000 fr. ver-
leenen aan Nijvele... niettegenstaande het bewe
zen is dat Tinctoris (Verwers) in 't vlaamsche land
werd geboren.
Zal de stad Poperinghe dat toelaten en een
barer beroemste kinderen door het walenland
laten ontnemen?
Of zijn wij, Vlamingen, dan enkel goed om met
gekruistn armen te blijven dubben wanneer den
roover onzen kostbaarsten nationalen schat komt
rooven? (De Zweep.)
IJperen, 5" Juni 1875.
Sclioolitciisaaiig. - Gezien het goed-
gelukken van het werk, de Vereeniging
heeft besloten bare eerste gift welke zij aan
de school van Zuytpeene La Motte voor de
prijsdeeling van Maandag laatst, gedaan had
van 100 totl50 fr. te brengen.
Deze som is geschikt om verdeeld te wor
den onder de 15 der verdienstelijke meisjes
welke gedurend het jaar zich onderscheiden
hebben in het regelmatig bijwoonen der
school en andere belooningwaardige uit
muntendheid.
Elke beloonde zal een boekje van 10 fr.,
ingeschreven op de spaarkas, ontvangen.
Dit zal de kinderen aansporen om zich
meer en meer toe te leggen om nut te trek
ken uit alles wat er in de Lamotte-School
te leeren is, en de ouders zullen hunne kin
deren zoolang mogelijk op school laten, daar
zij ondervinden dat Meesteressen en Stads-
overheden, alsook de meerderheid der be
volking werken alléénlijk voor het geluk
en het onderwijs hunner kinderen.
tot heden
Zie hieronder de ontvangsten
Bedrag der voorige lijsten,
Vriendelijke bijeenkomst in de
Kasselrij,
Bij de Vlaamsche Ster
Een ongenoemde (3 maandlijk-
sche storting),
Een ongenoemde (3 maand!ijk-
sche storting),
Braam in de Spore,
Een ongenoemde,
Savez-vous pourquoi quand le
coq il chante, il ferme son
yeux
Rép. Paree qu'il connaït son
Sanson par coeur,
Un Bouton de Rose, de Menin,
Kadeau van een gebeur,
Een onbekende, den buiten be
wonende,
fr. 126-33.
fr.
33-65.
1-55
5-00
5-00
1-28
0-50
1-00
1-00
0-50
1-00
5-00
Totaal fr. 181-81
E-nmotte-school. - Verleden jaar
drukten wij de hoop uit dat Mijnheer en
Mevrouw de Stuers nogmaals de leerlingen
der kostelooze meisjesschool in hun fraai
buitengoed zouden ontvangen. Onze wensch
heeft zich ten vollen verwezentlijktDon
derdag laatst, is aan de leerlingen de schoone
gunst te beurt gevallen, dit aangenaam
uitstaptjete vernieuwen.
Twee honderd vijf-en-zeventig kinderen,
van hunne onderwijzeressen vergezeld
verlieten, in den namiddag, het gesticht der
Rijsselstraat, en begaven zich in de grootste
ordre en de vreugde op het gelaat naar het
kasteel van den heer Ridder Gustaaf de Steurs
te Zillebeke. Daar verwachtten henhetgul-
hartigste onthaal. Nadat de kinderen den
lusthof rondgewandeld en zich op de zachte
graszodengoed vermaakt hadden, boodenM'
en Mme de Steurs huneenigesmakelijke ver-
verschingen aan, welke de jonge herten
uiterst wel bevielen. Die mildadige personen
moesten gemis eene onuitsprekelijke voldoe
ning genieten, zulke zoete en aangename
ogenblikken aan de kinderen der volksklas te
'verschaffen; tevens moesten zij niet min
verwonderd zijn,te zien welken verbazenden
vooruitgang die school, sedert
een
jaar
gedaan heeft, zoowel onder het betrek der
bevolking als ouder dat der goede manieren
en der stiptelijkste gehoorzaamheid die zij
bij die kinderen hebben kunnen onderschei
den.
Eere dus aan Mr en Mme de Steurs, van
zoo menschlievend tot dien lageren volk
stand te willen nederzien, alsoolc over hunne
minzame handelwijze jegens die menigvul
dige kinderen, die alien zeer lang, eene
aangename herinnering van hun bezoek op
liet kasteel, zullen blijven behouden.
In name der ouders dier kinderen, betui-
wij hier Mr en Mc de steurs, onze diepste,,
erkentenis en onze hartelijkste dankbetui
gingen over het liefdadig werk dat zij
verricht hebben.
P. S. Wij zouden nog vergeten te melden
dat er dees jaar veel beuter op de koeken
was. Zal 't Nieuwsblad nu te vreden zijn
Brand. - Woensdag avond rond 11 1/2
ure, begon op eens de noodklok hare droe
vige tonen over stad te verspreiden het
brandde in de Weninckstraat, bij bakker
Sansen.
Vijf minuten na de eerste kloppen der
klok waren de brandspuiten reeds ter plaats
en onze moedige Pompiers maakten zich
welhaast meester van het vernielend ele
ment.
Gelukkig dat ons model-korps zich zoo
dapper gedragen heeft anders wij zouden
thans grootere ongelukken te betreuren
hebben daar de magazijnen van den
heer Delfosse reeds begonnen vuur te vat
ten; doch zooals wij zegden was na twee
uren alles gedaan en het gevaar verdwenen.
De schade is betrekkelijk de hevigheid des
brands niet al te hoogmen zegt nog dat
alles verzekerd was.
De knecht, door den rook uit zijnen slaap
getrokken, heeft zich langs het dak moeten
redden. De bakkerij en een deel van het
achterhuis zijn plat.
Men kent de oorzaak van het onheil niet.
De stadsoverheden, ons garnizoen, de
burgerwacht, allen waren ter plaats en
allen samen met de burgerij en de pompiers
hebben hunnen plicht gedaan.
Burgci'w.icSit. - Maatschappij Cij-
belschutters. Uitslag der 1" Schieting met
de oorlogswapens. 24 Mei 1875.
Eere prijs. Renier Honoré.
Hoogst getal. Iweins, Jules, Voorzitter.
Swekels Léon.
Hoogste wit. Vergracht, Louis.
2' Schieting. 31 Mei 1875.
Hoogste wit. Vergracht, Jules.
Hoogst getal. Vergracht, Louis.
Ligy, Felix.
Lesaffre, Auguste.
Dumon, Auguste.
Renier, Honoré.
Deweerdt, Charles.
Prijsilcelisïg. - Maandag aanstaan
de heeft de Prijsdeeling plaats, voor de kin
deren der Lamotte-School (Van Zuytpeene).
Deze plechtigheid zal plaats hebben in de
Groote-Halle zaal, ingang recht over het
Vleeschhuis, ten 3 ure des namiddags.
Indien wij goed ingelicht zijn, zal deze
prijsdeeling vereerd worden met een talrijk
en uitgelezen gezelschap, waaronder veel
damen, die door hunne tegenwoordigheid
hunne toegenegenheid willen betoonen aan
de kinderen der wérkende klas die zoo vlij
tig en oppassend vrucht trekken -uit de
opofferingen onzer stadsoverheid en de on
onvermoeibare pogingen der moedige Mees
teressen.
1° iSegeBisesst. - Zaterdag morgein!
ten 9 ure is het 1° regemen t infanterie, alhier in
bezetting, vertrokken 0111 zich naar het kamp te
begeven alwaar het een zestal weken zal verloe-
Van den 28" Mei tut dun 4" Juni 1875.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 9)
v r-i 'e zamen, 13.
Vrouwelijk 4)
Huwelijken.
Luylen Petrus, Brouwersknecht, en Capelier
Philomena, kantwerkster.
Sterfgevallen.
Mapherson Josephus, 92 jaren, zonder beroep,
weduwenaar van Isabella Possenier, Heere Jan
straat. Vandevelde Virgina, 59 jaren, kant
werkster, ongehuwd, Goddelievestraat. Van-
dewynkel Florentia, 54 jaren, zonder beroep,
echtgenote ven Florimondus Dumont, Dixmnde
straal. Parmentier Theresia, herbergierster,
echtgenote van Carolus Dedecker, Vleeschhou-
werslraat. Gruwier Carolus, 52jaren werkman,
ongehuwd, Meenenslraal. Barbier Emelia, G7
jaren, koopvrouw weduwe van Henricus Vande-
zande, Rysselslraat.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 2)
de 7 jaren Vrouwelijk idem l)°'
3 Juni 1873.
Klerikale weIgcMianieB>dlieid
5bb de asïisse.
Het is ongelooflijk tot welken graad van onbe-
schoefdheid de kwezels en kwezelaars te Pope
ringhe gekomen zijn.
Wij spreken hier niet van de rechtzinnige
christelijke menschen maar zij werden dun
gezaaid, gratie aan de vruchten welke de kleri
kale grondbeginselen, onderrichtingen en ophit
singen te weeg brengen.
't Zijn nochtans priesters van den God van vrede
die aldus de schapen verdwalen, maar hoe zouden
deze herders in den geest van hunne heilige zen
ding blijven en de vrede onder ons doen heer-
schen, zij, die de christelijke liefde uit hun hart
verbannen hebben,om er 11 itsluitelijk haat en nijd
in te koesteren en niet anders meer te betrachten
dan de wereldsche opperheerschappij.
Dat men alsdan nog verwonderd zij als wij ons
herrinneren van de goddelijke waarschouwing
dat er een tijd zou komen op welken men, onder
de kudde desHeeren, valsche herders zou zien met
lammervellen aan, maar die, in wezenlijkheid,
slechts verslindende wolven zijn.
Wij moeten met droefheid bekennen dal er
bijna geen een dibbaard noch dibbe meer be
staat die een vreedzamen burger kan ontmoeten
zonder van haat en toorn op te zweden cn, ge]j:c
als het de natuurlijkste zaak der wereld ware j!
denken aan middels oin hem in zijne faam' ;P
kwetsen, in zijne belangen le hinderen en a||g
regels van wellevendheid en goede opvoeding te
overtreden.
't Is aldus dat zij over eenige maanden de
deuren en vensters van verscheidt: der treffelijk
en minzaamste burgers der stad met menschen.
drek besmeurd hebben.
Deze verfoeilijke en walgelijke daad is ong,,.
straft gebleven, want die deugdzame vrekers va,,
priesters en godsdienst hadden den nacht gekozen
0111 eerlijke burgers te hoonen. Maar, dit al js
niets bij 't geen Zondag laatst in d'hoogmis van
Sl Berlinus kerk is geschied.
Men hoorde er eensklaps een groot gerucht, f„
noch d'heiligheid der plaats, noch de opofferin„
van 't sacrifitie der misse konden de verontwaar«
diging der aanstaandefs beteugelen.
Het beroerte was veroorzaakt door een schan
daal, welke men eerst op deo rug van den orgel-
blazer, een. ongelukkige oude werkman, wilde
leggen, en dat door geheel het land als cpne
heiligschenderie door de klerikale bladen zoudf
uitgetrompet zijn ware het niet dat een jonge kle
rikale sl... de dader er van is.
Deze kerel bevond zich op de hoogzaal en, wm
vermoeid van zingen,hij verzettede zich mellanjL
d'orgel-puipcn op de menschen te pissen.
Wij hadden alreeds eeii klerikale orgel-pro.,,,
maar nu heeft hij school gevormd, en wij hebben
een klerikale orgel-zee...
De dochter, Juffer Sylvie Wagenmaker, die
met dit klerikaal warm water geenszins gediend
was en eene schoone nieuwe muls geheel bedorven
had, wierd nog stout aangesproken door Meesier
Jochem, de kappelaan van S'-Bcrtinus-kerk
maar zij wist hém wel te antwoorden en het
volk druimde zoo hevig aan dat M. Jochem niet
langer de orgel-zee... durfde verdedigen. Andere
menschen hadden ook dezen on verwachten
regen ontvangen en tol de zilve klerikale Du-
pont toe schreeuwde dat zijne kleeding bedorven
was, maar hij kreeg welhaast order van le zwij
gen en 's anderdags ging hij rond vertellen
dat twee en twee vijf is.
Als er ui een van die bedevaarten, welke geen
ander uitwerksel kunnen hebben dan Belgie aan
onlusten met vreemde mogendheden bloot te
stellen en den burgerlijken oorlog hier in te voe
ren, de pastor op de groote markt van Poperinghe
uitriep: leve [de Paus-Koning en een liberaal
antwoordde: Bravo, wat al la wijt heeft mrn
hierover niet gemaakt
En, nochtans de misse was reeds geëindigd,
en, indien deze onbeledigende Bravoeenige
beteekenis had, t was ten hoogste maar legen de
wereldsche heerschappij welke de geestelijken
vooe den Vans-Koning met geweld willen her
stellen.
Maar men moest deze prulle voor eene heilig-
schenderij doen passeeren, om aan d'eenvoudige
menschen te kunnen wijsmaken dat de liberalen
zonder God en zonder geloovezijn.
Nu zullen de kwezels zwijgen dat zij zweeten,
en, indii n zij ooit over het schandaal spreken dal
Zondag in d'hoogmisse is geschied, de bescha
digden en niet dien ongerijmden klerikalen kwast
zullen de plichtigen zijn.
Waar gaan wij met zulke grondbeginsels? De
waarheid is vervalscht, de liefde verbroken, de
zedelijkheid verbannen en, behalvcns een of twee,
onze priesters zijn aan 't hoofd van deze bewe
ging Hunne liberale stadsgenoten vervolgenen
aan de wraak der dwepers aanwijzen is geene
zonde meer. Integendeel!
Ach! hoe verschiilig zijn zij van den goeden
Herder, die het verloren schaap ging zoeken, met
liefde op zijne schouders laadde, in V schaapstal
wederbracht en met blijdschap uitriep: Er zul
meer vreugd in den Hun I zijn vooreen verloren
schaap dal tot mijnen Vader wederkeert dan voor
999 anderen die den goeden Herder nooit zullen
verlaten hebben
Onze ka loten gaan van langst om beter cn de
vreedzaamste burgers, vermoedt zijnde van libe-
raljsmus, die een stil glas bier willen gaan drin
ken in eenen katholijken bier-winkel, zijn over
hunne denkwijze gekweld.
Onlangs was liet conseiller Pyten die aan zijnen
broeder zijn politiek gedacht verweet, laatst was
het de welbekende Midias die een der achlbaar-
ste inwoners der stad in volle herberg tergde om
dat dezen aan den stoet der Philharmonie deel
genomen had. Hoe vindt men het! en dat verwe
ten zijn door eenen Midiasdien dobbelen
gebrilden Zwatelaar, die over tijd op de markt
wandelde met den bril van zijnen ezel aan; hij
was gemist van bril en wierd het maar gewaar
door het lachen van de menigte die hem onder
deze nieuwe gedaante aanschouwde.
Midias heeft op zijne echte plaats gezet geweest
door dezen die hij alzoo aansprak en die meer
verstand bezit in zijnen kleinen vinger clan
Midias achter zijne lange ooren.
Dan ziet men eens le meer het gedrag der
kalolen jegens dezen die niet opentlijk en absolu-
telijk de slaaf van de zwarten niet willen zijn.Men
heeft schoon gematigde opinien te hebben en
bekwaamheid te bezitten,piles is miskend alswan-
neer men het werktuig niet welzijn van de gezalf
de opperbui'gerszulks heeft men menigmaal
kunnen ondervinden.
Als wanneer er bier over tijd kwestie Wps
een provincialen raadsheer en een nieuwen
schepen te kiezen, men vernachtte zich ten min
sten eene dezer plaatsen te zien g ven aan een
bekwamen medeburger, die door zijne positie
zoo als door zijne menigvuldige kennissen, scheen
geropen te zij n om deze bedieningen tebekleeden;
maar neen, hij was te onafhankelijk van karakter
en had te veel waardigheid om le willen kruipen
