Gazette van 't arrondissement IJperen.
Godsdienst en klerikalisnius.
]\r 748.
15e Jaar.
Zondag 23n Juli 1876.
Politiek. Stads-, Kunst- en Letternieuws. Verschiüige Tijdingen, Markten, Bekendmakingen
Politieke berichten.
ZAAK. van den.... Eerweeeden heer
ondet'pasloor Delancker, van Proven.
Bareel: Dixmudestraat, 39.
AANKONDIGINGEN
10 centiemen den regel.
RECLAMEN
'15 centiemen den regel.
Brieven en pakken moeten vrachtvrij
toegezonden worden.
ABONNEMENT:
fr. a-00 's jaars voor de stad,
fr. 4-50 voor geheel België.
Builenlandsche verzendingen,'t port daarboven.
10 centiemen het nnmmer.
Men schrijft in op al de postbureelen.
Wij nemen de vrijheid
onze inschrij vers te ver
wittigen, dat de kwijtschriften van
het verschuldigde jaar dezer dagen
aangeboden zullen worden. De onre
gelmatige datums van abonnement
zullen allen regelmatig geschikt wor
den op 31 December aanstaande er
zullen er dus zijn die, in deze om
standigheid, min en anderen diemeer
dan den gewonen prijs zullen te beta
len hebben.
Het turksch gouvernement heeft zijne
afgezanten in den vreemde kennis gegeven
van dé overwinning van Nufiz-Pacha, bevel
hebber der divisie van Akbalanka op de
troepen van generaal TchernavefF en diens
ontruiming van Babina-Alovitch zonder
verderen tegenstand, alsook zijnen aftocht
op Alexinatz.
Slavische bron. De Turken hebben
Nevesinje zonder gevecht verlaten en zich
naar Mostar begeven.
De prins die zijnen weg voortzet, heeft te
Blagas op twee uren afstand van Mostar,
zijn kamp opgeslagen.
Socich en Peko Zimavsich houden de ver
schansingen van Gatchko geblokkeerd.
Eene proklamatie van den groot visier
van Turkije zegt dat de onregelmatige sol
daten welke zich aan den strooptocht en
aan baldadigheden tegen de vreedzame be
volking zouden overleveren, zullen aange
houden en gezamentlijk ter dood gebracht
worden.
Hunne oversten zullen over hun gedrag
verantwoordelijk zijn.
De fransche Senaat heeft de discussie
voortgezet op de toekenning der graden.
M. Dupanloup bestrijdt het ontwerp,
welk door M. Jules Simon verdedigd wordt.
Wij kunnen er voor het oogenblik niets
anders van zeggen, want de depeche deelt
geene andere bijzonderheden mede. Nadat
M. Dupanloup en M. Jules Simon gesproken
hebben, zullen mogelijks de heer minister
van onderwijs en M. Dufaure nog het woord
voeren, waarna men denkt dat de discussie
zal gesloten worden.
Volgens inlichtingen door het russisch
algemeen agentschap uit Constantinopelen
ontvangen, heeft geen vreemd afgezant nog
zijne geloofsbrieven van den nieuwen sultan
kunnen aanbieden, ten gevolge eener ont
steltenis van Mourad V.
Het fransch dagblad van St-Petershurg
spreekt het gezegde 'van de Correspon-
dance Oriëntale tegen, volgens welke En
geland zijne zedelijke ondersteuning zou
aanbieden ten voordeele van eene nieuwe
turksche leening te Londen.
Ter gelegenheid zijner 87e verjaring heeft
de prins Gortchakoff van den keizer en de
keizerin en van alle kanten van Europa de
warmste gelukwenschingen ontvangen.
Prins Humbert van Italië zal den 26 juli
naar Moskoagaan.
over
De Oostereichsische Correspondenz zegt
■er de onlusten welke te Belgrado begin
nen wortel te vatten, dat van den 14 dezer
reeds samenscholingen plaats hadden voor
het paleis van M. Ristics. Onder de menigte
werden er vele vrouwen opgemerkt.
Het volk vroeg de officieéle lijsten der
verschillende gevechten. Er werd geklaagd
over de duurte der eetwaren en het weinig
dat er gewonnen wordt nu alle bruikbare
armen naar het slagveld gezonden zijn.
Het Nieuwsblad (met permiMé) is ver-
ontweerdigd omdat de liberale gazetten van
't land schrijven over het schandaal van
Proven.
Op ééne zulke zaak die (misschien op
duist) uitkomt, men zou ze moeten in den
doodboek laten en nederig den knie buigen
voor zulke monsters der natuur
Zijt gij niet wel dan Nieuwsbladje
En om te toonen hoevér zijne stoutmoe
digheid gaat in het ondersteunen of ver-
schoonen eener vraakroepende zondemen
leze de Volgende regelen, welke het Zater
dag zijne lezers opaischte.
Wy kénnen M. Delancker, wy kennen zyn
gedrag, wy kennen zyn priesterlyk leven en zyne
priesterlyke deugden. En verre van eenigen twy-
fel te hebben over zyne onschuld in de belasting
die op hem weegt, wy zyn in 't diepste onzes
herten overtuigd dat hy hooge staet by den
Heer, die zyn deugdenryk leven met de vervol-
ginge wil gekroond zien.
En die overtuiginge zal ons blyven wat er
hem moge overkomen by 't menschelyk regt.
Daerin zyn wy eens met alwie hem vriend
of kennis is.
Men moet schaamteloos zijn, daar geheel
de zaak in hare naakte afgrijslijkheid der
zwarte bende reeds gekend was.
In zijne ongehoorde dolheid om zijnen
lieveling te verdedigen het Nieuwsbladje
(met permissie) aarzelt niet eene veront-
weerdigde moeder, die de justitie ingelicht
heeft over hetonherstelbaar ongeluk overge
komen aan haar dochtertje, uit te schelden
voor eën slecht vrouwmensch
Tot hiertoe en heb ik nog juist de redens
niet gehoord van die verdenkinge. 'K weet wel,
een slecht vrouwmensch is genoeg om iemand
verdacht te maken, maer 't en is voorzeker niet
genoeg om iemand als pligtig, als veroordeelde
uit te geven en te behandelen.
En men durft zillke dingen schrijven toen
er een aanhoudingsbevel uitgegeven is ge
staafd op onwedetleggelijke en verplette
rende bewijzen van plichtigheid
En als aangemoedigd door zijne eigene
drogredens, het gaat voort met al de smeer-
laps zijner bende, door de justitie gebrand
merkt, voor ontschuldig te doen doorgaan
ii Hoewel onpligtig is het somwylen onmoge-
lyk zyne onschuld te bewyzen. 'T is zoo gemak-
kelvk te zeggen Gy hebt dat gedaan, en 't is
zoo moeijelyk om te betoogen dat men het niet
gedaen en heeft I
Wat zegt je daarvan
Dan volgt er eenen heelen hoop scheld
woorden tegen de Flandre libérai en de
Toekomst dat er de honden niet zouden
willen van eten geheel dien rimram
eindigt met een ongehoorde slotrede
Hadden zy de liefde tot de goede zeden in
plaets van te schryven, lyk de Toekomst:
E. Z. H. V., elk zegge het voort, in plaets
van by honderden en duizende gazetten te ver
spreiden om eene schandelyke zaak te dden ken
nen, zy zouden er van zwegen, byzonderlyk als
er een priester in 't spel is want niets in de
wereld meer kwaed en doet aen de zeden als het
slecht voorbeeld van eenen priester Dat weten
zy wel en daerom is hun gedrag zoo walgelyk en
afschuwelyk, en hunne schynheiligheid onver-
dragelyk 1 Zy spreken van schandael, en niemand
in de wereld en geeft meer schandael als die
goddelooze bladen.
Ah, zoo Nen pootspeler, die de inwoners
eene geheele gemeente tegen elkaar heeft
opgejaagd; een dwingland, waarvan de een
voudige menschen bang waren en die alle
eerlijke menschen in zijnen preekstoel be-
modrlerde, maakt zich plichtig aan walge
lijke daden; bederft onbejarige kinderen, en
omdat hij priester is, de liberale menschen
en gazetten zouden moeten stom blijven
Maar zijt gij zot of zat
En wat doet gij, zwarterikken, in uwe
Nieuwsbladen randt gij niet eerlijke men
schen aan die niemand geen stroo in zijnen
weg leggen en die gij uit partij haat wilt
verdelgen Verspreid gij niet kwaadtrou-
Wige geruchten op iedereens rekening en
door afstootelijke zinspelingen tracht gij
niet de eerlijkheid te bezoedelen van uwe
politieke vijanden
De justicie zelve, als zij een van de uwen
treft wordt door u in de modder getrokken
En gij zoudt dit mogen doen
En wij zouden niet mogen schandvlekken
en brandmerken een monster der natuur
En aangezien volgens gij zegt dat er
niets meer kwaad en doet aan de zeden
als het slecht voorbeeld van eenen pries
ter.
Eh wel Nieuwsbladjezeg aan uwe man
nen dat zij maar geen slechte voorbeelden
en moeten geven en dat zij in plaats van
door zich ïn de politiek te moeien en zich
vijanden te maken, ten nadeele van ons
catholijk gelooye, zij zich zouden bezig hou
den met hunne parochianen door raad en
daad den weg des Hemels te wijzen, en
alzoo den eerbied aan een weigedragen
priesterkleed verschuldigd, te winnen.
Scheldt niemand meer uit, laat iedereen
gerust, blijft in uwe kerken en geeft er
goede vermaningen en voorbeelden en gij
zult door iedereen geacht en bemind zijn.
En moest er alsdan een ongelukkige zijn
kleed bezoedeld hebben door het eene of
andere misdrijf, alsdan zou iedereen mede
werken om de zaak zooveel mogelijk geheim
te houden uit achting voor de overige gees
telijken die den eerbied en de liefde zouden
weten te winnen hebben van hunne even
mensehen.
Niet genoeg kunnen wij het volk aan-
toonen zegt de Gazette van Rousselaere
en wij ook, hoe listig de ultramontanen te
werk gaan, hoe zij alles eene godsdiens
tige tint geven en klerikalism en gods
dienst ineen versmelten om hunne slechte
strekkingen te doen doordragen en het
volk ertoe te overhalen. Toonen wij dus
eens wat klerikalism en godsdienst zijn,
tot geruststelling der rechtzinnige en stille
burgers, die geneigd zijn te gelooven dat
het eene zonder het andere onmogelijk is,
zooals de ultramontanen het hun leeren.
Schoon hebben wij, liberalen, te roe
pen en te herroepen dat wij niets anders
vragen dan de burgemeester zijne plaats
op het stadhuis zou vinden en de pastor
de zijne in de kerk neen, voor de ultra
montanen beslaat er geene politiek noch
wereldsch gezag meer. Spreekt gij die
mannen van onderwerping aan de wetten,
zoo schreeuwen zij dat ze vervolgd wor
den. De grondwet verbreken zij, behou
den het deel dat hun schoone voorrechten
en lekkere profijljes verzekert, en zij ver
werpen datgene, welk hun plichten op
legt, alzoo de wet snoeiende naar hun
welbehagen.
Men moet waarlijk bekennen dat het
wel gemakkelijk is te roepen dal men
vervolgd wordt, de marteldood sterft of
verkwijnt, als men maar altijd zooals
het heden overal 'l geval is in ons landeke
gezond, dikke vet, met geverfde neus
en blozende kaken voort leeft in gemak
en weelde! Maar wat men ook al zeggen
moge, vruchteloos zou men trachten die
mannen te doen verstaan dat godsdienst
en politiek of godsdienst en klerikalism
twee gansch verschillige zaken zijn: hun
plan is gemaakt en geene ergere dooven
kan men aantreffen, dan diegenen die
niet hooren willen.
Wat is de godsdienst? Dat vragen wij
voor die lieden, die eerlijk en vreesachtig,
gestadig hun eigen zeiven mistróuwende,
zich verplicht vinden steeds door andere
personen zich te laten geleiden, bij gebrek
aan krachten om dezelve te onderzoeken
wat er hun aangeboden wordt.
De godsdienst is de band, die den
mensch aan de Godheid vereenigt, het
is een diep gevoelen der nauwe betrek
king lusschen God eri de schepping, lus-
schen den schepper en het schepsel.
De godsdienstige geest is het genoegen,
het geheimzinnige gevoelen dat de droo-
mende inbeelding vervoert en de mensch
wegsleept en door den godsdienst ver
schaft wordt. Die met dien geest door
drongen zijn vereenigen zich in de ker
ken aanhooren er andere menschen,
priesters genoemddie daar de gods
dienstige menigte de punten en de voor
schriften varr hel geloof aanleeren en die
gelast zijn met de uitvoering der zinne
beeldige ceremoniën van den dienst, in
een woord: de priesters zijn de bewakers
der geloofsleer en de bedienaars van den
eeredienst.
En hel klerikalismus, wat is dat
Ah een geheel ander iets
Algemeen zien wij in ons land die
mannen, die bewakers der geloofsleer
zich niet te vreden houden met de uit
oefening van hun priesterambt. Gebruik
en misbruik makende van de macht op
de zielen, waarover zij beschikken, wer
ken zij in het duister om gansch het land,
onder wereldlijk opzichtte overmeesteren!
Meester van het godsdienstig gezag, moe
ten zij ook meester van het wereldlijk
gezag zijn.
Zij dringen in uw huis, zetten er zich
neêr en hebben algauw de vrouw, die
doorgansch vreesachtig is in hunne
nelten. Onder den invloed der vrouw,
volgen de kinders, met wiens opvoeding
die mannen zich goedkoop gelasten, cn
de nieuwe geslachten hebben zij onder
hunnen invloed en gebied. En heeft de
man het ongeluk zich tegen het indringen
te verzetten, dan sloot men hem de fami
lietwist in huis, berooft hem, zoo moge
lijk, van alle bestaanmiddels en ontzegt
hem dus alle huizelijk geluk. Kan dal
nog niet helpen en komen nieuwe ge
dachten hunne heerschzucht dwarsboo-
■r -T-
DE TOEKOMST
