litdaging tot het geweld door dc
jesuiten te'Brugge.
Acta sanctorum.
Stadsnieuws.
Wilt gij uwe kinderen een grondig
onderwijs geven, ze doen opvoeden lot
burgers die hun land lief hebben en de
vrijheden eerbiedigen welke in onze
grondwet geschreven staan 5 wikt gij dat
uwe kinderen tot goede kristenen, tot
vrije burgers en aan de zamenleving
nuttige leden opgebracht worden,
zendt ze dan naar wereldsche scholen.
Die scholen alleen verdienen uw ver
trouwen.
Wal de zedelecr betreft welke in de
kloosterscholen onderwezen wordt, daar
door verzenden wij u naar de rechterlijke
kronijk de veroordeelingen die dagelijks
door dc rechtbanken tegen kloosterlingen
uitgesproken worden zijn te welsprekend
opdat wij het noodig achten u voor de
duizendste maal toeteroepen ouders, de
eer uwer kinderen staat op het spel
neemt u in acht, zoo gij niet wilt dat zij
u, naar ziel en lichaam bedorven, naar
huis gezonden worden.
Maar de grondbeginselen waarop het
klerikaal onderwijs gesteund is, moeten
u de oogCn openen, van u, ouders, die
vrijzinnige gedachten hebt en de men-
schenwaardigheid boven alles hoogschat.
Het klerikaal onderwijs is in handen
van het jesuilism en wat willen de
jesuiten P De alleenheerschappij over de
gansche wereld. Volgens hunne leerstel
sels, moet de zamenleving onder de pries
tersheerschappij bukken zij zijn alles,
en wij zouden ons als slaven moeten
onderwerpen.
En dat dit hun doel is, zal niemand
meer zoeken te betwisten. Dat men hun
ne rechtzinnige organen leze den Bien
publicden Courrier de Bruxelles, La
Croix en anderen die bladen maskeren
hunne batterijen niet meer, zij loonen
thans bij klaren dage wat zij altijd gewild
hebben. Zij verklaren zich thans opent-
lijk de vijanden onzer grondwettelijke
vrijheden zij doemen de vrijheid van
geweten, de vrijheid van denken, de
vrijheid der drukpers en andere vrijhe
den die ons zoo dicht aan het hart liggen
en wier verovering 't menschdom zooveel
bloed gekost heeft.
In hunne scholen jagen de jesuiten
slechts een doel na aanhangers te kwee
ken hunner leerstelsels van onverdraag
zaamheid en vrijheidsvernieling.
En wij, vrijzinnige mannen, zouden
onze kinderen aan de jesuiten toever
trouwen wij zouden dezelve aan den
invloed overlaten der eeuwige vijanden
der zamenleving Maar de kinderen zui
gen de grondbeginselen in, welke zij ge
durig hooren verhemelen, en de weinige
stonden welke uwe bezigheden u toela
ten, ouders, om u met het karakter uwer
kinderen onledig te houden, zijn niet
voldoende om de verderfelijke lessen te
keer le gaan van mannen die uwe kin
deren gedurig onder hunne klauwen
hebben.
De wereldsche scholen alleen verdie
nen het vertrouwen van allen oprechten
vaderlandervan eiken vrijzinnigen
mensch, van al wie zich met hel geluk
van zijn kroost bekommert.
In die scholen alleen zijn de mannen,
zijn de vrouwen le vinden die geschikt
zijn om de kinderen van vrije burgers
op te kweeken zij zijn in staat om de
ziel der jeugd voor edele gevoelens vat
baar te maken, om haar hart van vader
landsliefde te doen kloppen omdat zij
zeiven in de vrijzinnige grondbeginselen
zijn opgevoed, omdat men hen zeiven
het vaderland boven alles heeft leeren
lief hebben.
In de wereldsche scholen ontvangen
de kinderen eene oprechte kristelijke
opvoeding, omdat er de geest niet ver
stompt wordt door de b ij ge 100 vigh ei d
waarmede de zwarten den geest der jeugd
aan kluisters leggen om er naar willekeur
mede te kunnen handelen.
In de wereldsche scholen alleen kun
nen nuttige leden voor de zamenleving
gevormd worden, omdat derzelver onder
wijzers, door hunne ondervinding, de
noodwendigheden kennen der maal-
schappelijke betrekkingen. Hoe wilt gij
dat een kloosterling die de schoolbanken
verliet om pater of non te worden, den
kinderen den plichten leere die deze als
burgers, als ouders eens zullen te ver
vullen hebben F
Voorwaar, wij herhalen het. de keus
der school is van een oneindig belang, en
wij begrijpen niet dat een liberaal zijne
kinderen aan kloosterscholen kunne toe
vertrouwen.
Iels ongehoord heeft tegenwoordig
plaats in eene onzer kerken.
Men viert in S'-Annakerk eene novene
ter eere van S^Antonius.
Nu, ter dier gelegenheid, een der he
vigste zielhonden bekend onder den
naam van Jesuit en die. te Gent, op den
preekstoel uitgeschuifeld is geweest,
is komen prediken of beter de snoodste
aanrandingen uitbraken legen de libera
len en de geuzen, maar bijzonderlijk
tegen de Pacificalie van Gent en de libe
rale drukpers.
Maar iets wat ernstiger is. dat is dat
die leerling van den God van vrede eenen
waren oproep tot het geweld tot den
burgeroorlog doet
Ja. de bezetene jesuit is zoo verre ge
gaan de klerikalen zeiven le verwijten
dal zij geen moed genoeg hebben 0111 de
geuzen manifestation te bevechten. Zij
blijven t'huis en zij zijn bang hun
bloed te vergieten met legen de geuzen
te vechten
En wat hebben wij te vreezen
riep de eerbiedwaardige pater; hebben
wij het getal en het gerecht voor ons niet?
Wat zegt ge daarvan, burgers?
Is het mogelijk een heviger oproep tot
het geweld en lot de revolutie te doen
Wal dunkt gij van zulke liefdadige
zielherders
Wij zijn wel verplicht hier te vragen
of zulke razende en snoode aanvallen
straffeloos mogen blijven
Wij vragen' aan den minister van Jus
titie of het waar is dat de klerikalen liet
bloed mogen vergieten omdat het gerecht
met hun is
Ziet daar, burgers, waar de heden-
daagsche politieke geestelijkheid wil
naartoe leiden
En let wel dat wij heden onder een
klerikaal gouvernement leven Wat
zouden die razende dieren verrichten
indien de liberalen moesten aan 'l hoofd
zijn (West-Vlaming).
Het hof van assisen van Turillac,
(Frankrijk) veroordeelt broeder Clément,
bestuurder der gemeentescholen van
Marcenat, lot drij jaren gevangzilting om
eene aanslag tegen de eerbaarheid op
een' zijner leerlingen, min dan dertien
jaren oud, gepleegd te hebben. Hij was
insgelijks korrektionneel vervolgd voor
aanhitsing tot ontucht
Te Saxon (Zwitserland) heeft men
eene bende valsche munters ontdekt. Uit
het onderzoek blijkt dat zekere pastoor
Christin medeplichtig aan de zaak is. Hij
is op de vlucht.
BURGERSTAND
Huwelijken.
Sterfgevallen.
Huwelijken.
Sterfgevallen.
Chroniquc
Yperen, den 15n September 1876.
Schoolpenning.-Vorige lijsten, fr. 3,581-84
Lichting der bussen in de maand augusti
Gouden Arend, 23-67
Ciladelle, 7-33
Klein IJperen, 11-40
De Vrange, 13-37
Taverne Anglaise, 1-15
St-Sebastiaan 6-76
Ai-mes de France, 6-91
Zilver Hoofd, 10-58
Zalm, 28-43
Café de Courtrai, 1-53
Witte Klakken, 7-00
Boerenhol, 2-67
St-Omars 1-80
De Sultan, 19-20
De Rooden en de Zwarten (Pays-Bas), 1-00
Overschot van rekening, 6-00
Ongenoemde (drijmaandelijksche storting), 5-00
(twee id. id.) 10-00
Eene wedding te Gent, 1-00
Omhaling in het feest der Posthoorns, 4-54
Monster-soirée bij Mietje kindjes 1-85
Concert gegeven in den Taverne anglaise,
door verschillige artiesten vanHong-kong
en andere onbekende streken van Yperen, 5-12
Totaal fr. 3,760-17
Verbroederingsfeest. - Een schoon
verbroederingsfeest heeft Zondag laatst plaats
gehad in het lokaal der maatschappij St-Sebas
tiaan. Eenige leden der Schutters-maatschappij
van Dunkerke waren naar IJperen gekomen.
Onze Sebastianisten hebben hurt broederlijk
onthaald en een lekkeren maaltijd werd deze
vreemdelingen aangeboden en geheel den dag
werd er feest gevierd.
Eene schieting was ingericht en elke Dunker-
kenaar is vertrokken met een aandenken van hel
feest, geen vaarwel, maar tot wederziens
zeggende.
Onze jonge stadsgenoot, MAdolf Flamand,
leerling van den heer Geefs, de vermaarde beeld
houwer, te Antwerprn, heeft een nieuw kunststuk
vervaardigd voor tijtel hebbende Vaders
uurwerk.
Dit kunststuk, het jongste gewrocht van onzen
jeugdigen ijperling, zal tentoongesteld worden
den 23, 24 en 25 dezer maand, in de Blauwe
Zaal, ten stndhuize alhier.
Wij wakkeren onze ijperlingen aan, en bijzon
derlijk de liefhebbers van hel schoone en de voor
staanders der schoonc-kunsten deze gelegenheid
niet te laten voorhij gaan om iets le gaan zien dat
de moeite weerd is.
Een slachtoffer van de onverdraag
zaamheid der catholijke partij is sieur Mesure, die
om zijne liberale gezindheid, is moeten verhuizen
uit eene herberg waar hij zijn brood verdiende.
Men wilde hem dwingen zijne kinderen uit
onze wereldlijke scholen te trekken en ze naar
de hunne te zenden, hij heeft stellig geweigerd
eene bus van den Schoolpenning berustte in zijne
eslaminet, men wilde ze weg, hij heeft ze behou
den. Zijne vijanden willen hem ruïneeren, zijne
vrienden zullen hem indachtig zijn.
Men leze zijne verandering van woonst in onze
annoncen.
Dicfte. - Een der voorname vleesch-
houwers onzer stad heeft Maandag laatst bijna
slachtoffer geweest eener stoute diefte. Bij het in
den trein stappen te Kortryk werd hij gewaar dat
men zijne portefeuille gestolen had. Hij greep
den dader bij den kraag en, geholpen door de
omstaanders, bracht men hem in verzekering.
De portefeuille behelsde 14,500 franken in
papier.
t'osithoorns. - Het feest in de Post
hoorns is Maandag goed gelukt. Negen schoone
prijzen waren te winnen een haas, een koppel
patrijzen, een wandelstok, enz. Dit feest werd
toen nog opgeluisterd door een aantal muzieklief
hebbers die er lieflijke airkens kwamen spelen.
Iets wat wij met genoegen gezien hebben was
dat onze heer Burgmeester eenigen tijd door zijne
tegenwoordigheid dit feest heeft vereerd. Ieder
een was er uiterst te vrede over, omdat hij daar
door getoond heeft dat zulke rustige volksfeesjes
zijne toegenegenheid wegdragen.
Als eene olieplek op een wit kleed hebben wij
M. Mouchi aldaar ontmoet die door zijne zwarte
meesters gezonden was om al de namen op te
nemen van de inrichters en deelnemers van dit
schoone feest.
Nu, iedereen is te vrede over zijnen avond en de
dames die een wandelingsken tot daar gedaan
hebben beklagen hunne afgelegde weg niet.
Tot ter jare.
van den 1 tot den 8 September 1876.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 2)
te zamen 4.
Vrouweiljk id. 2)
De Coninck, Carolus, paardensmid en Ozeel,
Barbara, werkvrouw. Lahaye, Theophilus,
schoenmaker en Tarit, Maria, dienstmeid.
Bamelis, Henricus, onder-sluismeester en Gruwier
Stephania, hovenierster.
Leducq, Benediclus, 74 jaren, hovenier, echt
genoot van Catharina Bellen, St-Jacobs nevens
Ypre. VanoudendyckeCecilia, 71 jaren,
zonder beroep, ongehuwd, St-Pieters plaats.
Pauwels, Eugenia, 76 jaren, zonder beroep,
weduwe van Franciscus Pamele, Bollingstraat.
Ovyn, Angela, 64 jaren, zonder beroep, weduwe
van Joannes Deuninck, Hondstraat. Legrand,
Clet, 63 jaren, winkelier, echtgenoot van de
mentia D'Hondt, Mondstraat. Vanbesien, An-
tonia, 79 jaren, zonder beroep, weduwe van
Antonius Dewulf, Thouroutstraat. Rosseel,
Augustus, 19 jarenslotenmaker, ongehuwd,
Rysseistraat.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)
de 7 jaren Vrouwelijk idem 1)
\an den 8 tot den 15 September 1876.
GEBOORTEN
Mannelijk geslacht 4) 0
Vrouwelijk 4) zatnen>
Casier, Carolus, schoenmaker en Dethoor,
Elisa, naaister. Sanctorum, Gustavus, timmer
man en Leroy, Leonia, dienstmeid. Lombaert,
Carolus, leerzenmaker en Lebbe, Maria, zonder
beroep. Dupret, Gustavus, lieutenant bij het
le reg. linie en Lantonnois, Maria, zonder beroep.
Van Egroo, Ludovicus, herbergier en Baevaert,
Joanna, zonder beroep.
Roosebeke, Ludovicus, 49 jaren, werkman,
echtgenoot van Rosalia Leroy, Sl-Pieters nevens
Ypre. - Deraedt, Maria, 26 jaren, kantwerkster,
echlgenoote van Joannes Lachat, Meenenstraat.
Knockaerl, Barbara, 79 jaren, weduwe van
FranciscusRobaey, Rijke Klaarstraat. Decroix,
Isabella, 65 jaren, ke ukenmeid, echlgenoote van
Frrdericus Vannieuwmunstrr, St-Pietersplaals.
Kinderen beneden Mannelijk geslacht 1)
de 7 jaren: (Vrouwelijk id. 0)
1.
Den 14 September 1876.
Vervolg over makenbreken en scheu
ren der Kerk-huwelijken.
Gij weet, lezer, dat volgens 't Vuil blad, 'thu-
welijk op stadhuis, maar slecht is en broos gelijk
glas: men kan 'l maken en breken als men wil,
met een woord, 'l is 'n geuzen toer Er bestaat
a maar een huwelijk voor goede ware katholieken:
a zij moeten trouwen in de kerk en in de kerk
«alleen. 11 Dat is de ware papeleer: vraag het
maar aan 't mannetje met zijn boekje en aan al
onze andere mislukte bakker-laureasjes. Ja Iri
alle tijden en landen waar men de kortbroeks
meester laat maken, zoo het ging in Belgie
voor de fransche revolutie. Zij kunnen geenen
burgerstand buiten hunnen kerk winkel verdragen,
omdat onverdraagzaamheid en vervolging de nood
lottige uitwerksels zijn van hunne papenleer.
Omdat zij zelve gekortbroekt zijn, beweeren
zij alleen 't recht te hebben van huwelijken en
familien op hunne mode te maken en te breken.
Zij zouden geern nog eens in Belgie verloren
dwinglandij inbrengen: maar zij durven nog niet;
want de geuzen waken!
'Tis alzoodat onze muijzen, krullen,basiliussen,
snoerders en andere soorten van mislukte vincen-
tieapen in godheid, zoowel in grooten Jaris
vuilblad als in hunne eigene vuilkuipe (die
maar eene succursale meer is van Jan's lasterga-
zettc), wekelijks 't burgerlijk huwelijk bespotten
en met papegal bezoedelen. Hoe komt het dan,
dat al die nieuwmode belijders van 't jesuite
geloof zich lafherliglijk blijven vervoegen aan de
geuzenwet die zij vervloeken Waarom niet
gedaan gelijk M. Sacré, deken te Antwerpen, en
andere zwarte oproermakers gedaan hebben
Bravo dat zijn mannen met hair op de tanden
die de he\§ischegeuzenioet feestelijk aan hunnen
gezalfden broek plakken en die, ais 't er op uit
komt, kleine geldboeten betalen, die spruiten uit
hunnen iever voor d'oppermacht der rechtstaande
jesuite-kerk Onze pootspelers brieschen wel in
hunne vuilkuipeschrijven in Jan's vuilblad en
storten wel onnoozele praat op de martelaren
van Antwerpen maar zij trekken hunne eigene
knikkers uit 't spel en zij mijden zich zelve van
't martelaarschap
Is al dat spel misschien maar schijnheiligheid,
omdat zij wel weten dat kerkhuwelijken veel
flauwer en broozer zijn dan stadhuishuwelijken?
Inderdaad, de jesuite kerk breekt hare eigene
huwelijken die zij zelve gemaakt heeft, niet alleen
lijk om de vaste gegronde reden die in de geu
zenwet staan, maar ook nog om alle andere
arbitraire reden, die zij goed vindt, en wel name
lijk om zekere lichaamlijke reden, die wij in
de Toekomst niet klaarlijk zouden durven uit
spreken, alhoewel zij, met schus en schroo,
aan al de jonge kuiptjes en principaaltjes, in de
korlbroekschool t.e Brugge uitgeleid zijn. Wij
weten niet of in de pratieke onze jonge snoerders
de vleeschelijke reden om kerkhuwelijken te
breken en scheuren zelve mogen onderzoeken;
of wel, of zij daartoe de medehulp van eenen'
doorluchtigen Civiale noodig hebben Alhoe
wel Juiltje maar een mislukt bakker laureasje
is in godheid, hij zou misschien nochtans op die
vraag eene voldoende antwoord kunnen geven
Maar, 't gene wij wel weten, 'tis dat om een
kelkhuwelijk te breken en scheuren't is gelijk
voor welke reden, het zooveel geld moet
hosten. Ja, nog meer dan om een te maken!
Inderdaad, dat zijn zaken die moeten Roomen
en de korlbraekjes kennen zeer wel de manieren
van iets te doen roomen dat het schuimtAls er
iets moet roomen 'tzij om te maken, 't zij om te
breken, de makers en brekers wegen eerst zorg
vuldig de geldbeurs der partijen, en zij persen
er alsdan uit... hoe meer hoe beter. Voor de
rijken zal eene dispensie of eene scheuring dui-
zende franks kosten, omdat de geldbeurs dikke
is; daar integendeel t maken of scheuren voor
arme duivels maar 30 of 100 franks zal kosten...
omdat het geheel hun fortuintje is. Op 't stad
huis is ieder burger gelijk aan zijnen mede
burger. Men verkoopt aldaar aan niemand een
huwelijk... voor geld wordt aldaar ook niemands
huwelijk gebroken.
En, wat nog kluchtiger is, weet eenieder niet
hoe de gezalfde kortbroeks het in werke leggen
om een geroomd en geschuimd kerkhuwélijk
te breken? Geschied dat gelijk de geuzenwet het
beveelt voor de sladhuishuwelijken, 't is te zeggen
in l openbaar, onder Y oog van eenieder, in
'l licht Geenzms alles wordt gebakleerd
bachten de zwarte gordijn, en zoohaast er geld
genoeg is, de mijk-mak van 't maken, breken
en scheuren der kerkhuwelijken gaat alleen
Wij zouden menigvuldige van die scheuringen
met naam en toenaam kunnen ophalen: maar wij
zullen dat overlaten aan de predikanten van het
T uilblad en van d eVuilkuipe, die er misschien
nog meer kennen dan wij.
Laat ons alleenlijk er bij voegen, voor een
exempeltje, dat het kerkhuwelijk gemaakt en ge
zegend door M. Sacré van Antwerpen, zoo flauw
en zoo broos geweest is, dat niettegenstaande
den gezegenden staat der vrouw, het van zelfs
gebroken en gescheurd heeft Misschien is dat
alzoo gegaan omdat het goede katholieke paar
na al zijn geld gegeven te hebben aan Mgr om
