STADSNIEUWS.
Alles verbroken.
Vermeerdering: van
belasting.
Vijf miljoen.
SIM Missen 'sjaars!
bij de Walen, omdat volks- en schooltaal
ééne en dezelfde zijn. Bij de Vlaming is
zij nul of klerikaliseerend,omdat de school
ons enkel Franschsprekende liberalen le
vert en klerikalen, die, in 'l partijbelang,
zich als Vlamingen aanstellen bij den boer,
en hem de straattaal spreken liever dan
de hoogere taal, die onder de beschaafde
standen door de school zou moeten gang
baar gemaakt worden.
Maar behalve door de personen,
welke machtige invloed oefent het onder
wijs ook nog uit door de boeken, waar
van het zich bedient en die het doel ont
staan. De heele litteratuur, 't is te zeggen
de volledige uiteenzetting en ontwikkeling
der loopende en nieuwe gedachten, we
tenschap, politiek, roman, gedicht, kun
sten en kennissen, alles wat in boeken
neergelegd wordt, dient lot volksont
wikkeling, dat alles ontslaat uil en rond
de school, wordt geschreven, gelezen,
genoten door diegenen die de school
heeft gevormd, en is zooveel te gemakke
lijker verkrijgbaar daar er meer lezers
zijn.
Bij de Walen is al wie school ging
een lezer voor alles wat verschijnt. Uit
alle boeken kan iedereen zijn profijl trek
ken. Hel Fransehe schoolboek dient voor
de ouders zoowel als voor het lund. Het
Fransehe prijsboek, de roman, bet ge
dicht wordt in familie voorgelezen. De
lust tot het lezen ontstaan uil het lezen
zelf en zoo wordt een publiek gevormd
voor bet welk de schrijvers kunnen wer
ken. Hoe grooter dat publiek des te goed-
kooper het boek, en zoo werkt het eene
op het andere in, tot grooter ontwikke
ling en liberaliseering. Bovendien, heel
de Fransehe litteratuur slaat allen Walen
ten gebruike, met heel den invloed daar
aan verbonden.
Vergelijk dien toestand eens met het
geen 111 Vlaanderen gebeurt. Het boek is
hier Fransch in school en huis. Het
schoolkind zondert er zich in af van zijne
Vlaamschsprekende ouders. De vader kan
noch helpen, noch begrijpen. Hij gevoelt
zich verminderd en de wetenschap is eene
vreemde in huis, als zij niet als eene
hoogmoedige verafschuwd en verdreven
wordt. Het prijsboek is Fransch en zon
der invloed op hel gezin. Het leert mis
schien aan den knaap zich hooger dan
zijne ouders le achten, en verbreekt den
liarlelijken familiezin om der wille van
dat lieve Fransch, maar het boezemt in
alle gevallen geen liefde in voor lectuur
of letterkunde.
Dien toestand hebben de Vlaamsche
liberalen geschapen en volgehouden ge
durende vijftig jaren. De vruchten er van
zijn onwetendheid, i'anatism, klerikali-
seering op de groole schaal. Op den bui
ten is het reeds ingekankerd. Geen libe
rale dorpen meer, zoo als er nog vóór
een twintig, dertig jaar gevonden werden.
En de plaag breidt zich reeds van den
buiten naar de stad uit, die niet weer
staan kan aan den vloed, en zoo is de
donkerste toekomst de vrucht der heil-
looze verfransching.
Het hof van cassatie heeft gisteren
al de arresten, in den laatsten zittijd
van het hof van assisen van Brabant
uitgesproken, verbroken, uithoofde
de heer Alvin, lid van den jury, geen
Belg is.
De zaak Van dersmissen is nu ver
zonden naar het hof van assisen van
Henegouwen en geheel de proceduur
moet worden herbegonnen.
De overige zaken, ten laste van
Defuisseaux, Degand, Delannoy,
Dandelin, zullen naar het hof van
assisen van Antwerpen worden ver
zonden.
Dat zal aan den Staat, verzekert
men, 60,000 franken kostenmaar
de burgerlijke partij, in het proces
Degand, moet de kosten betalen en
die zullen tot 40,000 fr. beloopen.
Dat zijn jammerlijke feiten, die niet
zouden mogen gebeuren, daar dege
nen, die met het aanduiden der leden
van dejurij gelast zijn, zouden moe
ten goed nazien, of zij de noodige ti
tels bezitten, om die bediening te
kunnen vervullen.
De klerikalen zijn tevreden omdat
zij nu hoop hebben dat Vandersmis-
sen zal vrijgesproken worden en op
nieuw zijnen zetel als volksvertegen
woordiger zal kunnen innemen.
Volgens verscheidene bladen verze
keren zou de gr....oote minister Beer-
naert, voornemens zijn bij de herope
ning der Kamers eene nieuwe belas
ting van 5 miljoen op de genever te
vragen, om het tekort te dekken van
zijn budget.
Wij zijn nieuwsgierig om M. Beer-
naert die vraag te hooren doen hij,
die drie jaren geleden, zich zoo hevig
verzette tegen de belastingen op de
verbruiking.
Indien dit gerucht zich verwezen
lijkt, dan mag men vijf miljoen bij
de vijftien miljoen voegen, die M.
Beernaert geweigerd had te stemmen
bewerende dat men ze niet noodig
had, maar die hij toch behouden
heeft.
Dat ware dus TWINTIG MIL
JOEN belastingen, die de groote
minister dan meer zon hebben om te
besturen, zonder de miljoenen mede
te rekenen die hij aan het openbaar
onderwijs onttrokken heeft... en hij
kan er nog niet komen-
Het is de onbekwaamheid die te
genwoordig meester van het land is,
Het ministerie, zou vijf miljoen aan
de belasting op de sterke dranken
vragenmaar waarom vraagt het
die vijf miljoen aan zijne vrienden de
bisschoppen niet? De miljoenen, die
kanunnik Bernard naar Amerika
heeft medegenomen en nu in 'ne Na
tionale bank liggen, kan het mini
sterie zich toeëigenen, en er liggen
nog veel miljoenen in de overige bis
schoppelijke kassen, waarmede het
ministerie uit den moeilijken toe
stand zou kunnen geholpen worden
waarin het zich bevindt.
Gij, bisschoppen en geestelijken,
gij kent geene krisis gij weet niet
wat het is gebrek hebben aan geld
gij hebt noch op familie noch aan de
toekomst uwer kinderen te denken
gij moet niet bevreesd zijn dat uwe
ajfairens zullen verminderen of uw
inkomen afnemen neen, integen
deel slechte tijden voor het volk zijn
gewoonlijk goede tijden voor de gees
telijken en wel, doet nu eens iets
voor het land en schenkt eens vrij
willig de miljoenen die uwe vrienden
aan het bewind tekort komen, dan
zult gij ten minste eens fin uw leven
eene vaderlandslievende daad ge
daan hebben en zal men niet gestadig
kunnen zeggen dat gij enkel goed zijt
om geld te trekken, maar nooit om er
te geven.
Wat slechte tijd Wat slechte tijd
toch voor de geestelijkheid De Mo-
niteur van Maandag, beval zooals ge
woonlijk, eenen hoop koninklijke be
sluiten ten voordele der ongelukkige
en vervolgde geestelijkheid.
De heer Antoine Binjé, priester te
Antwerpen, bezet aan de kerkfabriek
van O.-L. Vrouw, te Antwerpen,
eene som van 40,000 franks en daar
voor moeten er eeuwigdurend jaar
lijks 394 missen gelezen worden voor
de rust zijner ziel.
Die priester moet zich eenen groo-
ten zondaar hebben gevoeld geduren
de zijn leven of wel is het eene be
dekte gift, die hij aan de kerk wil
doen onder den vorm van missen.
Wij denken dat dit laatste het geval
is. Alzoo gaat een groot kapitaal we
derom in handen der geestelijken,die
reeds zoo rijk en machtig is.
En al zulke overdrevene giften
keurt het klerikaal gouvernement
goed en helpt alzoo de doode hand
uitbreiden.
NOG EENE ANDERE GIFT.
De kerkfabriek van Darion wordt
den klerikalen minister Devolder ge
machtigd te aanveerden
6000 Fr. voor het maken van ee
nen altaar en tabernakel in de nieu
we te bouwen kerk
2000 Fr. voor het bouwen aan een
altaar ter eere van de heilige Maagd;
10,000 Fr. voor het bouwen eener
kerk.
300 Fr. om een beeld van O.-L.
Vrouw van Lourdes te koopen.
En al die giften worden natuurlijk
goedgekeurd.
Maar de edelmoedige begiftster
(het is eene kwezel) heeft zich ook
vrijgevig getoond voor de armen,ter
wijl zij 18,300 fr. aan de geestelijken
geeft, schenkt zij aan twee verschil-
lige bureelen van weldadigheid, aan
het eene 600 en aan het tweede 400
fr. voor de armen
18,300 Fr. voor de geestelijken en
1000 fr. voorde armen Het water,
zooals men gewoonlijk zegt, gaat al
tijd naar de zee.
IJperen, den 7 Augusti 1886.
Ongeluk.
Heden middag, op de Groote Markt, recht
over het huis der gebroeders Devarver, is
het 8 jarige zoontje van den heer Emiel
Hollevoet, koperslager alhier, het hoofd
dwars overreden door den wagen van zijnen
schoonbroeder, den heer Vuylsteke, van
Meenen, die ter markt gekomen was.
Het ongelukkig kind zat op den voorkant
van den wagen, heeft ongetwijfeld zijnen
voet miszet en van denzelfden gevallen onder
een der voorwielen. Een oog is verdwe
nen, het ander meer uit dan in het hoofd,
de hersenen lagen ten gronde. Schrikkelijk
om zien.
In het neèrschrijven van dit ongeluk leef
de het kind nog, maar men vreest voor kor
ten duur.
Een koninklijk besluit aanvaardt bet
ontslag van Schepene der stad IJperen door
den heer Leleup gegeven.
De beer Sobry, advokaat en kandidaat
notaris te IJperen, is zaakvoerder bij den
rechtbank van ln aanleg van IJperen be
noemd.
Wij vernemen met eene ware voldoening
dat de heer A. Weckesser zijn exaam van
kandidaat in de artsenijkunde (apotheek)
voor den jury der Hoogescbool van Gent
komt af te leggen.
De IJperlingen te Brussel.
De Upersche Kring heeft over veer
tien dagen in de prachtige zaal van de
CoupeVischverkoopersstraat, 33, te Brus
sel, gehouden door den heer J. De Cool-
Lombaert, een muziekfeest gegeven, dat een
zoo talrijk als uitgelezen publiek uitgelokt
bad.
De zaal en de rookkamer waren letterlijk
proppensvol.
Om dergelijken stroom volk uit te leggen,
is bet voldoende te zeggen dat bet program-
ma u het water in den mond bad doen ko
men en elementen bevatte van de hoogste
aantrekkelij kbeid.
Niets was gespaard, noch ontzien geweest
om aan dat feest den meest mogelijken luis
ter bij te zetten.
Te dien einde bad de Kring zich de mede
werking van kunstenaars van aller eerste
orde verzekerd.
Onder deze laatste moeten wij bijzonder
lijk de volgende aanstippen
De HH. en Jufjn Bodelé, de heer en Mevr.
Herdies, de HII. A. Vandenhaute en Tb.
Hubert, die allen een lossen en billijken bij
val genoten hebben.
De zaal dreunde van het bravogeroep,
bet gelach en de onophoudende terugroepin
gen.
Op het muziekfeest volgde eene danspar
tij die maar rond de drie ure 's morgens
een einde nam.
Overbodig te zeggen dat de champagne
wijn er gestroomd heeft.
Dat feest strekt ter eere aan de inrichters
en vooral aan den beer de Beslisser, die in
deze omstandigheid eenen blijk beeft gege
ven van eenen ijver en eene verknochtheid
boven allen lof.
Om te eindigen zeggen wij dat de I.lper-
«che terimg, "die uitsluitelijk uit personen
bestaat afkomstig uit het arrondissement
IJperen en te Brussel wonende, nog maar
sinds drie maanden gesticht is en reeds meer
dan honderd leden telt.
"t Sc» telcus' gesteld
Het NieuwsbLadje ziet met een slecht oog
dat de IJpefsche liberalen nog zoodanig
verdeeld niet zijn als dat bet't wel gedroomd
bad.
Het meende reeds dat onze vrienden zich
in twee kampen verdeelden en, in plaats
van den eenigen en algemeenen vijand, 't
achteruitkruipend klerikalism te bestrijden,
dat zij, gelijk te Brussel, elkander op het
lijf vielen, 't Heeft seffens zijne krachten
ingespannen en 't spant ze nog immer meer
en meer in om, zoo mogelijk,de gemoederen
op te hitsen en het geschil aan te vuren.
Dat de heeren van onzen gemeenteraad zich
om 's Nitiiiwsbladjes gepreutel bekreunen
als eenen boer om de bewoners van Saturnus,
hoeft niet gezegd te worden, maar dat is 't
juist wat 't beestje maar niet verkroppen
kan. Het is razend dol omdat de IJpersche
liberalen hunne persoonlijke miskenning
vergeten kunnen, wanneer het er op aan
komt de partijbelangen te verdedigen en
voren te staan; omdat zij begrijpen dat er
niets voor hen te winnen is met malkaar te
bevechten en uit te maken en dat, wanneer
zij om de noot krakeel maken, de klerikalen
met de keest zullen wegloopen terwijl voor
hen enkel de schulp overblijven zal. Het
voorziet daaruit reeds dat alle liberalen,
met de naaste kiezing naar de stembus gaan
zullen om als één man voor de liberale lijst
te stemmen en dat er zoo voor de klerikale
kandidaten geenen bijval, noch zaligheid
mogelijk is. Zij zullen gelijk naar ouder
gewoonte, in 't zand bijten en eene lange
buis te meer aan hunne kollektie hebben.
Het Nieuiosbladje waande reeds zijne
bazen op ons stadhuis; het wreef reeds lustig
en vreugdevol in de handen, maar te vroeg,
heiaas! Nu begrijpt het reeds dat het al te
gaar bij een droombeeld, eene zoete begoo
cheling misschien, blijven zal en dat de
gevloekte liberalen maar elkander niet ver
scheuren willen, noch ons stadhuis aan eenen
Surmont, gezegd baron, overleveren. Het
ziet na alles in de -werkelijkheid en daarom
spertelt het en gilt het van woede uit.
't Is teleur gesteld, hitter teleur gesteld en
die teleurstelling ligt loodzwaar en onver
teerbaar op zijne mage. 't Kan waarlijk nog
van eene indigestie sterven; 't arme beestje!
POPERISGHE.
Vervolg.
Wat de daghuur van 2 franken betreft
welke men aan de muziekanten heeft uitge
deeld, men weet dat het stadsbestuur, niet
tegenstaande de protestatie van M. de raads
heer Degryse, eene groote som gelds heeft
gestemd, om toe te laten aan die muziekan
ten, zonder dat het eene centiem aan hunne
aanvoerders kost, het bier der omliggende
gemeente te gaan proeven
Wij hebben vernomen dat de gemeente,
vermaard geworden door zekeren Lampe,
het noenmaal betaald heeft. Maar 't geen
aardigst aan onze katholieke muziekanten
voorkwam, 't was de wijze hoe men het aan
boord heeft gelegd om den zoo verlangden
wijn weg te schamoteeren.
Onze brave medeburgers hebben wel in
hunne eerste jeugd geleerd boe op de brui
loft van Canaan, in Gahleie, Kristus water
in wijn heeft veranderd, maar zij wisten niet
dat hunne meesters te Proven hunnen be
loofden wijn in drie bons voor een glas bier
tonnen veranderen...!
Diepgrondig gehem dat de ongelukkige
bedrogenen, zouden wenschen opgehelderd
te zien.
Wij vernamen nog dat, na het afloopen
van de plechtigheid der inhuldiging van den
nieuwen herder van Proven, een kluchtig
voorval de uitgang dar muziekamen van den
k.k. uit de kerk gekenmerkt heeft.
De bestierder der muziekale afdeeling van
•k
ïjc
