STADSNIEUWS.
Tentoonstelling
van
iets over landverhuizing.
Ooslende, aftredend lid. Hij heeft in de
kamer eene heel kleine rol gespeeld, en
werd enkel met 14 stemmen meerderheid
gekozen.
Geen twijfel of deze maal zullen 't de
klerikalen zijn, die eenë klopping gaan
krijgen en eene van meer dan 14 slem-
men.
Te Waver Brabanthad er verleden
Zondag eene kiezing plaats voor een pro
vinciaal raadslid. De liberale kandidaat is
gekozen met 756 stemmen. Deze maal
dierven de klerikalen den strijd niet aan
gaan.
Te naaste jare zal er te Brussel een
GROOTE PRIJSKAMP VAN WETENSCHAPPEN EN NIJ
VERHEID plaats hebben, die voor doel heeft
onze kwijnende nijverheden te helpen op
beuren.
De voornaamste strekking dier tentoon
stelling is belang in te boezemen voor al
de bronnen, door den geest van navor-
sching en verbetering geleverd, welke de
verwezenlijking der middelen in zich
besluiten om msmtiidelijk eene s»e4ca*e
en goedkoopere voortbrenging tot stand
te brengen.
Tot op heden klasseerde men, op de
tentoonstellingen, alle voortbrengselen vol
gens het land of de natie, die ze voortge
bracht had, en volgens hunnen bouwkun
digen of versierenden aard. Te Brussel,
op den Wereldprijskamp, zal het anders
wezen de voortbrengselen zullen er vol
gens hunne natuur en derwijze gerang
schikt worden dat de onmiddelijke en vol
ledige studie van eenen nijverheidslak
mogelijk en zelfs gemakkelijk zij. Al de
voortbrengselen van den zelfden aard, bij
de verschillige volkeren voortgebracht,
zullen bijeen uitgestald worden en dus ge
makkelijk met malkander kunnen verge
leken zijn. Dat stelsel zal hel onderzoek
der verbeteringen, in elke nijverheid te
verwezentlijken, zeer vereenvoudigen en
men zal zich gemakkelijk rekenschap kun
nen geven over de bekomen uitslagen in
de vervaardiging.
De Komiteiten met het inrichten des
Grooten Wereldprijskamps gelast zul
len elk voor den hem aangewezen nij
verheidstak, een afzonderlijken prijs
kamp in te richten hebben, door voort
brengselen, uitleggingen en bewijs
stukken vertegenwoordigd,.
Doch de beschrijvende uitweidingen,
uilleggingen, teekeningen, plannen en
schetsen worden enkel ten titel van in
lichtingen en den Prijskamp aangenomen.
Nochtans zal er aan dezen regel eene
uitzondering beslaan, ingevolge eener
bijzondere beslissing voor schriftelijke
stukken over voorbrengsels, wier werke
lijke tentoonstelling, 't zij door de grootte
der uitvoering, 't zij om andere redens,
in den omtrek des Prijskamps niet moge
lijk zijn zou.
Voor den Prijskamp van elk slach van
voortbrengsels zal er een afzonderlijken
jurij bestaan.
Men ziet dus dat er, uit dien Prijskamp,
op '1 gebied van wetenschapen nijverheid,
een grooten, treffenden en heilzamen voor
uitgang zou kunnen geboren worden, die
voor gevolg hebben moet beter, spoedi
ger en \oora\goedkooper te vervaardigen,
en de mededinging met goeden uitslag te
onderstaan.
De algemeene aandacht zal daarbij nog
gevestigd worden op het scheppen van
nieuwe uitwegen, die de uitwisselingen
met den vreemde vermenigvuldigen en
eene nieuwe richting aan de handels be
trekkingen geven moeten.-
Mochten onze nijveraars en voortbren
gers en die van den vreemde al het nutti
ge en heilzame van dien Wereldprijskamp
beseffen en hel hunne bijbrengen om die
grootsche, moeilijke, maar noodzakelijke
onderneming te doen welslagen
Over korten tijd las men in de dagbladen
dat eenige Belgische werkmansgeziniien naar
den vreemde vertrokken waren.
Ieder weet dat onze bevolking veel te groot
is en zoo zij eene vermeerdering volgt gelijk
aan deze welke men tot nu toe bestatigd
heeft, dan zal in 60 jaren (zooals M. Dufief,
schrijver der koninklijke maatschappij van
aardrijkskunde, in eene laatste vergadering
zegde) het land eene bevolking hebben van
meer dan elf millioen menschen, dat is 400
personen per vierkante kilometer. Aan eene
dergelijke mogelijkheid durft men niet den
ken.
Een dag zal komen, en die dag is nabij,
dat het landverhuizen eene noodzakelijkheid
zal wezen. En in dergelijk geval, waar naar
toe gaan
Maar daar, waar armen gevraagd worden.
De bevolking in Brazilië moet grootelijks
vermeerderen, en zijn bestuur komt maat
regelen te nemen, welke goed zijn, ten voor-
deele onzer werkersklassen, overal te doen
kennen. Een groot punt voor de familiën die
in den vreemde middelen van bestaan willen
zoeken is de kosten van vervoer.
HetBraziliaansche gouvernement zal voor
taan de volle som toestaan tot het verhuizen
van Europa naar Brazilië aan al de uitwij
kelingen die komen als werklieden voor land-
bouwgestichten. Vervolgens zal het bestuur
met de overzeesche maatschappijen overeen
komen tot het verkrijgen van eene prijsver
mindering in vervoer, voor al degenen die
zich op hunne kosten willen vestigen op de
landen aan den Staat behoorende, landen
die ze voor zich zelf kunnen aanschaffen mits
eene onmiddelijke of wel eene termijnsche
betaling.
Bij zijne aankomst in Brazilië is de uitwij
keling verzekerd kostelooze huisvesting voor
acht dagen te verkrijgen in het hotel bij de
haven waar hij aangeland is, en zijn vrije
vervoer van daar naar de plaats waar hij
zich wil vestigen.
Onder de provinciën welke deBraziliaansche
pers de uitwijkelingen aanbeveelt, noemen
we San-Paolo, waar men tegenwoordig
reeds 25,000 Duitschers. 50,000 Portugezen
en 80.000 Italianers telt. Waarom zouden de
Belgen het voorbeeld dezer uitwijkelingen
niet kunnen volgen?Zeker ishetdatdaarwaar
de Duitscher zich kan gewennen aan eene
nieuwe lucht, de Belgen dat ook kunnen.
Ziehier,volgens «Le Brésih de hulpbronnen
welke deze streek oplevert. Te San-Paolo
zijn drie voorname koloniën Cannas Cas-
Calho en Kibeirao-Preto. De eerste beeft
4 vierkante kilometers uitgestrektheid, en is
doorkruist door den ijzeren weg die de hoofd
stad der provincie van San-Paolo verbindt
met deze van het keizerrijk Brazilië daarbij
heeft deze kolonie de bevaarbare schoone.
Parahijla,de tweede Cas-Colho,is gelegen be-
zijdens de ijzerenwég Paulista en op 17 kilo
meters van Limeira, op 17 kilometers van
Rio-Claroet op 10 kilometers van Araras. De
vruchtbaarheid harer gronden en de nabij
heid der groote koophandelsteden beloofd
haar eene belangrijke toekomst. Ten ande
ren vinden de uitwijkelinge altoos middel in
daguren te werken in de naburige gestichten.
In de kolonie van Ribeirao-Preto zijn de
landen van eene wonderbare vruchtbaarheid.
Ten einde de vrije ingang der goederen
van den verhuizer te verzekeren zijn geene
rechten op de volgende voorwerpen: het bed,
het keukengerief, de landwerktuigen, de
meubels, een jachtgeweer en verscheidene
kleine voorwerpen ten gebruike van den
planter.
De kolon die in de provincie San-Paulö
komt en die een klein kapitaal bezit, kan 10
hectaren grond koopen en een huis voor de
som van 1250 franken, 200 die hij komptant
betaalt. Zoo hij 4 jaar wacht dan is de koop
prijs 1500 franken.
Wil men zich verhuren, dan geeft de eige
naar den planter en zijne familie het gebruik
van een huis en een stuk gronds van 4,000
vierkantemeters voor het kweeken van
graangewassen.
Laat ons eens zien wat een huisgezin zoo
al kan winnen met eene koffijplanterij te on
derhouden.
Er is eene table gemaakt geweest der pro
fijten van verscheidene familiën die zich in
eene koffijplanterij gevestigd hebben gedu
rende het jaar 1885, jaar dat voor de plante-
rij niet opperbest is geweest.
Ziehier eenige der merkwaardigste uit
treksels.
Man en vrouw hebben gewonnen 1,148 fr.
Man en vrouw, zoon en dochter
hebbende3,500 fr.
Vader. Moeder en 4 kinders. 3,285 fr.
Een huisgezin van vijf personen. 5,180 fr.
Het is goed aan te stippen dat de planters,
den tijd hebbende hun moeshof te bezorgen,
er al hun voedsel vinden.
Gewoonlijk grijpt de uitwijkeling van zijnen
eigenaar, bij het aanhouden in de planterij,
eene som geld in leening ten einde een paard
of eene koei te kunnen koopen.
Gedurende het eerste jaar, zelfs nog in het
tweede jaar krijgt de planter van zijnen eige
naar boonen, meel van turkschkorenvet en
vleesch. Nochtans is het zeer zelden zoo de
planter na één jaar niet alles heeft wat noo-
dig is, uitgenomen suiker en zout, die hij
koopen moet.
T'is ook belangrijk eene kleine statistiek
te maken van het werkloon dezer streek.
Prijs van het werkloon per maand.
Moeshovenier, 100 a 150 fr.
Daglooner, 75 a 100 fr. id.
Hovenier, 125 a 175 fr. id.
Naaister, 75 a 100 fr. id.
Kok, 125 a 200 fr. id.
Keukenmeid, 100al50 fr. id.
Bo venknecht, 75 a 100 fr. id.
Bovenmeid, 60 a 100 fr. id.
Wat aangaat timmerlieden, schoenmakers,
metsers, smids, en in het algemeen alle werk
man die in daguren werkt, ontvangt een dag
loon verschillende van 5, 6 tot 12 franken.
De mondbehoeften tot geen hooger prijs
beloopende zijn de voorwaarden tot het be
staan van den uitwijkeling zeer gemakke
lijk. Eindelijk zou ik hier uog bijvoegen dat
de Braziliësche staat bestuurd is derwijze den
vreemdelingen de beste waarborgen te geven
tot het bewaren al hunner rechten, geloof ik
te mogen zeggen dat weinige landen zooveel
voordeelen opleveren voor de uitwijkelingen.
o.
{Office de Publicüé).
IJperen, den 19 Maart 1887.
SCHOOLPENNING.
Vorige lijsten, 55,782-71
Omhaling, gedaan in de voor
dracht, gegeven door kapitein
Vandevelde, 21-85
Bnsse van de Spore, 18-65
Omgehaald in De Kroon na
een liedje gezongen door Ka-
reltje Ch78
Tolaal, fr. 55,823-45
Uitgaven tot heden, fr. 52,742-24
Blijft in kas, fr. 3,081-22
Liefdadlïhcidfifeest.
Wij vernemen dat de Scherm ersmaat-
schappij U Union, aan verscheidene andere
maatschappijen der stad voorgesteld heeft
een feest te geven ten voordeele der weduwen
en weezen der slachtoffers van de mijnramp
van Quaregnon.
De heer Burgemeester heeft het Eere-
Voorzitterschap van den inrichtingsraad
aanveerd.
Het feest zal op Dinsdag, 29 Maart, ten
7 ure 's avonds plaats hebben in 's stadstoo-
neelzaal.
Halfvasten.
Ter gelegenheid van Halfvasten zal er
morgen, Zondag, een groot gemaskerd en
vermomd bal gegeven worden in de tooneel-
zaal ten voordeele van den Wereldlijken
Schoolpenning.
De ingangsprijs is bij inschrijving op 1
frank gesteld; aan het bureel 1 fr. 50; dames
50 centiemen. Een uitgelezen orkest zal de
nieuwste dansaria's uitvoeren.
WHBciMS-Fonds.
De stedelijke afdeeling van het Willems-
Fonds gaf j.l. Zondag in de tooneelzaal, hare
vierde Concert-Voordracht. Veel en deftig
volk was er, waaronder de heeren Burge
meester, Raadsheeren en het puik van onze
bevolking, en iedereen heeft er ook een aan
genaam en leerrijk tijdverdrijf gevonden.
Het muziekaal deel is wel gelukt en heeft
den meesten bijval genoten; getuigen hiervan
de vele en herhaalde toejuichingen, die aan
de bereidwillige medewerkers ten deele
vielen.
Een hartelijk proficiat en innigen dank
aan de heeren Van Elslande, Delmotte,
Igodt, Masscheleyn en Coffyn, die allen met
evenveel kunsten dienstwilligheid het hunne
bijdroegen tot het wellukken van dat mooie
feest.
Wat de voordracht betreft, wij moeten
eerst en vooral hulde brengen aan den heer
kapitein Vandevelde, die zoo knap onze
moedertaal spreekt.
W ij meenen dat ons leger weinig officieren
telt die met zooveel gemak en zoo lief en zoo
vloeiend de vlaamsche taal spreken.
De heer kapitein Vandevelde heeft ons op
eene allerbelangwekkendste voordracht ver
gast. Bij middel van een paar landskaarten
deed hij ons de uitgestrektheid van het
Congoland kennén, alsook de verschillige
volkstammen, die het bewonen, met dezes
zeden, gebruiken en bestaanmiddelen.
De heer V. De Deyne gaf, bij middel van
oxyhydrisch licht, eene mooie verzameling
zichten en afbeeldingen uit het Congoland,
terwijl de heer Vandevelde ze van klare en
duidelijke uitleggingen deed vergezeld gaan.
Hij geleidde ons, om zoo te zeggen, te mid
den de Congostreken en toonde ons al de
moeilijkheden, waartegen de Europeaansche
beschavers te kampen gehad hebben en nog
kampen moeten. Ilij schilderde ons ook den
ellendigen toestand voor, waarin die onge
lukkige volkstammen verkeerden en die nu,
dank aan de ijverige pogingen der expeditiën
allengskens aan begint te verbeteren.
Hij wees op het overgroot nut dat die uit
gestrekte streken voor onzen handel en onze
nijverheid kunnen opleveren en te dier gele
genheid bracht de spreker eene welverdien
de hulde aan hem, dien wij als de ziel van
die ontdekkingstochten en den stichter van
den Onaf hankelijken Congostaat mogen aan
zien, aan onzen welbeminden Koning Leo
pold den Tweede.
De heer Vandevelde heeft oprecht wol
gelukt met zijne voordracht en hij is ook op
de algemeenste en hartelijkste toejuichingen
onthaald geweest.
Wij moeten nog zeggen dat de spreker uit
die verre streken een jongen Congolaar heeft
medegebracht en dat Hij zich gelast heeft
dien zwarten knaap opvoeding en onderwijs
te doen geven.
Wij hebben dien jongen neger allen van
nabij kunnen zien; want hij heeft, binst het
feest, eene omhaling gedaan ten voordeele
van den Wereldlijken Schoolpenning.
Het is de zoon van een der opperhoofden
van Vivi. Zij naam is prins Sakala-, hij is
ongeveer 14 jaren oud en is leerling der
Staats-middelhare School van Gent; hij doet
veel voortgang; hij kan reeds tamelijk goed
fransch lezen en schrijven en die taal met
gemak spreken.
Hij leert daarbij nog verscheidene am
bachten en wanneer hij na drie of vier jaren
naar den Congo terug keeren zal, is het on
betwistbaar dat bij daar vele diensten zal
kunnen bewijzen.
Het was een alleraantrekkelijkst feest, dat
daarbij zeer leerrijk heeten mag.Ook kunnen
wij niet nalaten den heer kapitein Vande
velde onzen diepsten dank en dezen van alle
toehoorders te betuigen voor de mooie licht-
teekeningen, die hij ons te zien gaf en voor
de eenvoudige en duidelijke uitleggingen,
waarmede hij elk dier zichten deed vergezeld
gaan.
Dank dus, kapitein, hartelijk dank
Mij zal nog wacSsfeaa.
Wij schreven over veertien dagen dat wij
in de Indépendance van Brussel lazen dat
Surmont postuleerde om gouverneur te wor
den en wij gaven eenige redens op, waarom
die brave heer het postje van gouverneur bo
ven dat van senateur zou verkiezen.
Allemaal wel, maar dat en valt precies
niet al te best in den smaak van 't heilig ga-
zetje uit nr 66 der Boterstraat. Het toont
grijnzend zijne tanden en dreigt ons maar
kort en goed op te knabbelen... nu niet maar
later, 't Spreekt zoo dikwijls van dien later
en dien later is tot op heden nog altijd weg
gebleven. Wij vinden het nog al aardig dat
het gezalfd papierke die geruchten niet vlak
weg en loochenstraft. 't Zegt zoo iets half en
halfluister
Wij laten geheel garne die oplossinge
aan den dag van morgend over, en 3t zou
gemakkelijk kunnen gebeuren dat die op-
lossinge in den smaak niet en valt van de
Toekomst.»
Permetteer ons, braaf bladje, maar het
kan ons weinig schelen of Surmont gouver
neur wordt of wel senateur der boeren uit
't arrondissement Yperen blijft.
Is 't begrepen, Nieawsbladje
Wij laten geheel geerne die oplossinge
aan den dag van morgend over.» Zal Sur
mont misschien wachten tot na de kiezing
van October aanstaande, vooraleer zich te
decideeren Wil hij misschien, nog eerst
eens te meer de overtuiging hebben dat Ype
ren. dat nu vijftig jaren lang zorgvuldig al
le klerikalen, met of zonder maskers, van
't stadhuis verwijderd heeft, in 't geheel door
geene pastoorsknechten wil bestuurd wor
den Begeert hij misschien nog eene lange
buis te meer, vooraleer hij zijne matten op-
rolle om naar Brugge te gaan zingen
Wij weten't niet en 't Nieuwbladje zal
't ons... later zeggen
Ware het zoo, wij kunnen den braven Sur
mont vooraf verzekeren dat zijn wachten
noodeloos zijn zal dat hij zijn boontje niet
meer te weeleen stellen moet om op ons stad
huis als burgemeester te zetelen. Men kan
eenige Yperlingen wel eens appelen voor ci
troenen verkoopen, maar de tweede maal,
vriend, 't en gaat niet meer, ziet ge
Dus, Surmont, gij moogt zeker zijn dat de
kiezingen in October bewijzen zuilen dat wij,
liberalen, in Yperen sterk zijn en nooit dul
den zullen dat klerikale baronskens ons het
dwangjuk der pastoors op de schouders leg
gen.
Heb ge 't beet, Wel Edele Heer
sic:
