Gazette van 't arrondissement Yperen.
N r 131.
27e Jaar.
Zondag ln Juli 1888.
Politiek. stads-, liunst- en Letternieuws. Verschiüige Tijdingen, Markten, Bekendmakingen.
BareelDlimndestraat, 18
AANKONDIGINGEN 10 centiemen den regel.
RECLAME!* 25 centiemen den regel
Brieven en pakken moeten vrachtvrij toegezonden worden.
ABONNEMENT
fr. 4-00 \s jaars voor de stad fr. 4-50 voor geheel België.
Buitenlandsche verzendingen, 't port daarboven.
10 centiemen het nummer
Nen schrijft in op al de postbureelen.
ijzeren weg.
Vertrekuren van Yperen naar
Poperinghe, 6-50 9-09 10-00 12-07
3-00 4-00 - 6-42 90S 9-S8.
Poperinghe-Hazebrouck, 6-5012-07—6-42
Houthem, 5-30 8-20 11-16 5-20.
Comen, 5-50 8-05 8-20— 9-58 10-10
11-16 2-41 2-53 5-20 8-58.
Comen-Armentiers, 5-30 8-05 11-16
2-53 3-20 8-58.
Roeselare, 6-15 7-45 10-45 12-20
4-S0 -6-42.
Langemarek-Oostende, 7-21 12-22 5-37
6-22.
Kortrijk, 5-30—8-20—9-58 11-16 2-41
5-20.
Kortrijk-Brussel, 5-30 9-58 11-16
2-41 3-20.
Kortrijk-Gent, 5-30 8-20 11-16 2-41
5-20.
DE TOESTAND-
Met angstige spanning heeft gedurende
geheel den dag van Dinsdag, 12 dezer, het
land naar den uilslag der kiezingen ge
wacht. Het besluit van onthouding ie
Brugge, Yperen en Leuven had gewis eene
zekere ontmoediging veroorzaakt, toch
was men niet zonder hoop: Brussel kon
14 nieuwe zetels bezorgen, Nijvel 4, Na
men 4, Philippeville 2 en Antwerpen 8.
Ben 25tal zetels was genoeg om de ont
binding der Kamer voor gevolg te hebben.
Dat is niet gelukt. De ongehoorde
drukking der geestelijkheid, de geheime
werking der dorpspastoors heeft in het
arrondissement Oostende een daad van
ondankbaarheid doen plegen zoo zwart
als de zwartste tikkenhaan. De heer de
Sluers heeft voor Oostende gewerkt zooals
niet een representant dat doet, heelt voor
Oostende meer bekomen dan al de katho
lieke vertegenwoordigers van Yperen te
samen gedurende tien jaren en toch
wordt hij afgestemd.
Ook in Luxemburg, waar de invloed
van het gouvernement altijd doorslaande
is, wordt een liberale representant ver
vangen door een klerikaal.
In Philippeville en Namen hebben de
liberalen veel gewerkt, - maar toch mis
lukt. Nijvel, dat zooveel en zooveel be
loofde geraakte alleen loteene balotteering.
Antwerpen heeft de 1500 stemmen kleri
kale meerderheid terug gebracht op 550
maar valt toch niettegenstaande al den
glans der lijst.
In Brussel eindelijk gebeurde wat wij
gehoopt hadden; de geheele lijst der ver-
eenigde liberalen kwram in balotteering
met de independenten.
In de balotteering werden tegen alle
verwachting 22 independenten en 2 libe
ralen gekozen.
De uilslag is dus dat de meerderheid
van het gouvernement in de Kamer van
54 stemmen op 58 gebracht is.
Uit de dag der kiezing is voor de libe
rale partij en voor al wie liet met ons land
wel meenen, eene groote les op te maken;
namelijk deze: dc strijd tusschen de twee
partijen is te ongelijk en er moet naar
middelen uitgezien worden om die onge
lijkheid te doen verdwijnen.
Inderdaad: de klerikalen beschikken
over strijdkrachten, die in eenen openlij
ken strijd niet mogen gebruikt worden,
de invloed der geestelijken in de uitvoe
ring van hun geestelijk ambten de kassen
der bissshoppen. Dat zal wel gemakkelijk
te keeren zijn, en wij zijn overtuigd, dat,
gedeeltelijk door de wet en gedeeltelijk
door het onderwijs die twee onveroorloof-
de strijdmiddels wel zullen vernietigd
worden.
Ten tweede: de ontwikkelde burgerij
der steden wordt overvleugeld door de
ongeleerde kiezers van het platteland.Wij
hebben hier de cijfers onder de hand niet,
maar wij zijn bijna zeker dat te Antwer
pen de stad eene meerderheid van vele
honderden gegeven heeft, terwijl de boeren
met nieuwe honderden de meening der
stad vernietigd hebben.Dat geschiedt ook
te Gent en gedeeltelijk te Brussel en te
Leuven. Dat is onrechtvaardig: het is niet
aanne«mbaar dat een groote stad als Ant
werpen en Gent niet vertegenwoordigd zij
in het Parlement en dat hare intresten
opgeofferd worden aan de dikwijls tegen
strijdige belangen der omliggende gemeen
ten.
Eindelijk, en dit laatste punt is mis
schien het belangrijkste, de Vlaamsche
provinciën mogen niet langer in den strijd
werkeloos blijven. Het is onmogelijk een
goede liberale meerderheid te bekomen,
die vast genoeg zij om groote hervormin
gen te bewerken als algemeen verplichtend
onderwijs, algemeene dienstplicht, enz.,
enz., wanneer op voorhand de vier
Vlaamsche provinciën niets dan klerikalen
naar de Kamers zenden. Want de kleri
kalen moeten alzoo maar eenige zetels als
wisselvallig rekenen en kunnen altijd na
eenige jaren op eene omwerping van hel
gouvernement rekenen.
Alzoo komen wij nog eens aan het
programma der Vlaamsche Beweging.Het
is zeker dat sedert jaren de Viaamscbe
gemeenten niet in liberalen zin bewerkt
zijn, omdat de huidige liberale partij dat
niet kan. Alleen de Vlaamsche Beweging
bezit de elementen, de methode en de
kracht om op den buiten invloed te winnen
en propaganda te maken. Zoolang de pro
paganda niet gemaakt wordt, zullen de
Vlaamsche steden, zelfs Gent en Antwer
pen, te vergeefs worstelen; zoolang zullen
de vier Vlaamsche provinciën geene libe
rale meerderheid leveren; zoolang zal een
liberaal ministerie iets onzekers en wan
kelbaars blijven.
Het is nog niet te laat om te beginnen;
maar het wordt meer dan tijd. Eén voor
één vallen de Waalsche steden af en in
het Henegouwsche heeft men reeds afval
moeten aanteekenen.
Wie zal het wagen om de hand aan het
werk te slaan? Wie zal aan de Ypersche
liberale partij voorstellen zich onvoor
waardelijk bij de Vlaamsche Beweging
aan te sluiten?
Daar alleen is de redding.
m TRANSVAAL.
Voor de aannemers die durven.
In een lijd van crisis als die, welken
wij beleven, moet men durven, en als de
middelen om te beslaan niet in eigen land
gevonden worden, moet men ze maar
elders gaan zoeken. Dal is man zijn, en,
voor wie dat kan, zijn er geen slechte
tijden te duchten.
In ons lam Belgie, hangen wij maar te
veel aan moeders rok. Dal wordt ons aan
geleerd op den schoot, in de school, in
liet herbergleven, overal. Jan Gemak voert
overal het hooge woord en leert aan de
menschen dat hel veel minder moeite en
gevaren kost eene drooge korst in de
schaduw van zijnen dorpstoren te knau
wen, dan in den vreemde, buiten Europa
vooral, met de kans van mislukken, for
tuin te gaan zoeken. En zoo geraakt ons
land meer en meer overbevolkt en groeit
de ellende met elke vermeerdering van
bevolking. Geen initiatief om aan de sla
gen van het lot manmoedig het hoofd te
bieden. Niet eens geeft men zich de moeite
om te zoeken en te vernemen of er elders
geen gelegenheid voor handen is om zich
een onafhankelijk bestaan te veroveren of
te scheppen en daaraan het recht te vra
gen om als burger en mensch fier het
hoold te blijven rechtop dragen en zich
tot geenerhande laffe onderworpenheid te
moeten vernederen.
Onze koning, die een scherpe blik heeft
en waarlijk zijn land bemint, heeft on
langs te Brussel in eene prachtige rede
voering, op die ziekte gewezen. Hij ook
geefl den raad zich, in een klein land als
het onze, niet als een gevangene bij de
kruik en 't brood der armoede opgesloten
le houden. Hij wijst op de wijde wereld
als een veld van handeling en eene mijn
van rijkdom. Maar hij bedoelt vooral het
ruime veld door hem in den Congostaat
geopend. Daarin heeft hij gelijk. Maar de
Congo is nog maar enkel open voor eene
klas van durvers, die wat al te klein in
gelal is onder ons. Die daarheen gaan,
zijn, met onze zeden, bijna helden te
noemen.
Men mag niet te veel in eens vragen
van een volk met zoo weinig initiatief als
het onze.
Doch buiten den Congo zijn er nog
andere streken in het groote en nieuwe
Afrika, waar Vlamingen, waar Nederlan
ders om zoo le zeggen, nauwelijks gewaar
zullen worden dat ze 't geboortehuis ver
laten hebben; waar ze dezelfde taal, de
zelfde zeden,dezelfde beschaving, hetzelfde
klimaat zullen vinden als hier, en boven
dien een jeugdig volk van dappere wer
kers, een ruim veld van bedrijvigheid voor
al wie werken wil en werken kan: land
bouwers, ambachtslieden, onderwijzers,
nijveraars, zoowel arbeiders als capitalis-
len, met de zekerheid dat voor allen
moedige arbeid geloond wordt met eene
buitengewoon hooge vergelding.
Die Afrikaansche streken zijn in de
eerste plaats Transvaal, de Oranje
Vrije Staat en de andere Afrikaansche
Boeren republieken.
Daar zijn arbeiders noodig en eiken
dag komen nieuwe oproepen van ginder
naar hier om onze werkers aan te manen
daarheen te gaan en de heerlijkste kansen
van fortuin maken te beproeven.
Bovendien, met daarop te antwoorden
en talrijk daar naartoe te gaan, Vlamingen
en Hollanders, zal men onzen eigen stam
ginder versterken tegen Engelsehen en
Duitschers, die meer durven dan wij, en
dagelijks talrijker ginder de kans gaan
beproeven. Daar hebben wij zonder eeni
ge opoffering eene colonie, die ons roept,
die ons noodig heeft, die werk en grond
en rijkdom voor ons over beeft, want zij
is vruchtbaar, rijk en zoo groot als geheel
Frankrijk, voor eene Nederlandsche bevol
king, die nog geen honderd duizend man
bereikt.
Deze gedachten werden ons in gegeven
door eenen brief uit Pretoria, hoofdstad
van Transvaal, die wij dezer dagen lazen
en die wij sterk aanbevelen aan onze
bouwmeesters, aannemers, metsers en
timmerlieden, welke durven wat groot en
wat moedig is.
Ziehier dien brief, welken wij van het
hoogste belang achlen voor alle Neder
landsche ondernemers, hetzij Vlamingen
of Hollanders.
Leest hem aandachtig:
Pretoria, 4 Mei 1888.
In het belang van velen in Nederland
wenschte ik de aandacht te vestigen op liet
feit, dat in de heden verschenen Staats
courant en in verschillende andere couran
ten tenders (inschrijvingsbiljetten) worden
gevraagd voor het nieuw te bouwt n Gouver
nementsgebouw.
Dit gebouw zal ongetwijfeld een sieraad
worden voor Pretoria, en vrij zeker meer
dan 1 millio8n guldens kosten.
De inschrijvingsbiljetten moeten zijn inge
leverd vóór 1 Augustus 1888.
Deze termijn werd zoodanig gesteld om
mededinging uit Europa mogelijk te maken.
Wij twijfelen dan ook niet of verschillende
Nederlandsche aannemers zullen deze schoo-
ne gelegenheid te baat nemen, om te trachten
hier in dit land, waar in de naaste toekomst
zooveel werken van grooten omvang zullen
moeten worden uitgevoerd, vasten voet te
krijgen en daardoor te toonen, dat Neder
land, dat op dit gebied in andere landen en
werelddeeleu reeds zooveel blijken gaf van
energie, ook in dezen Staat; die Nederland
meer dan eenig andere ter harte moet gaan,
niet achter wil blijven.
Eenige plannen en bestekken zullen bij
den heer Beelaerts van Blokland, consul te
's Gravenhage verkrijgbaar worden gesteld.
V/ie daarom lust en ondernemingsgeest
voldoende bezit, schafte zich zulk een plan
en bestek aan en koine zelf of zendo een
bevoegd persoon hierheen om zich omtrent
de prijzen van bouwstoffen, loon en vracht
op de hoogte te stellen.
Menig handwerkman in Nederland zal
door den aannemer hierheen kunnen worden-
overgeplaatst, want de bonen zijn hoog; 15
a 20 shilling of 9 a '12 gulden per dag is ge
woonte, en steeds wordt de behoefte grooter.
DE TOEKOMST
«b
