ï\Tr 198.
28e Jaar.
Zondag, 13n October 1889
Zondagsblad Tan Stad en Arrondissement YPEREY.
Men schrijft in:
Te Yperen, DIXMUDESTRAAT, 18, en op al de postbnreelen van 't land.
Alle affichen bij den ilrukker van dit blad gedrukt,
worden onvergeld in hetzelve geplaatst tot den dag der verkooping.
Men wordt verzocht alle hoegenaarade artikelen
uiterlijk tegen Vrijdag middag, vrachtvrij en onderteekend, toe te zenden.
ABONNEMENTSPRIJS VOOROP BETAALBAAR:
3 fr. jaar» voer de stad; fr. 3-50 voor gclieel Bclgte.
Buitenlandsche verzendingen, 't port daarboven.
5 CENTIEMEN HET NUMMER.
Aankondigingen: 10 centiemen den regel.
Reklamen: 25 id. id. id.
Rechterlijke eerherstellingen frank id. id.
Akkoord per maand of per jaar.
in aanraer-
in ons land
worden ge-
AAN 'T WERK, LIBERALEN
De bond der liberale bekwaam-
heidskiezers van Mechelen, heeft
eenen omzendbrief rondgestuurd tot
het houden van een Congres te Me
chelen, op Zondag 20 October, om
krachtig te protesteeren tegen de on
eerlijke politiek onzer klerikale mees
ters.
De Mechelsche bond,
king nemende, dat er
twee verschillige talen
sproken, heeft het geraadzaam ge
oordeeld, dat het een groot gemak
zou bijbrengen, slechts de afgevaar
digden van het Vlaamsche land uit
te noodigen, te Mechelen.
De bond zal ook de noodige maat
regelen nemen, om de protestatie
algemeen te maken, en zal zich te
dien einde wenden tot den bekwaam-
lieidskiezerskring van Luik, om daar
een Congres te houden op denzelfden
datum, en er de afgevaardigden van
het Walenland te vereenigen.
De leden der beide
zouden op Zondag, 27 October, te
Brussel in één congres vergaderen,
om gezamentlijk, Walen en Vlamin
gen onze rechten te bespreken en te
doen gelden.
Onze Mechelsche vrienden steken
de handen uit de mouwen en wij
durven verhopen dat uit alle Vlaam
sche steden, er den 20" October, te
Mechelen, afgevaardigden der be
kwaamheidskiezers zullen aanwezig
zijn.
De kieswet van 1883 zouden de
klerikale dompers willen verkrach
ten en vernietigen en daartegen moet
iedereen zich verzetten, en dient
krachtdadig gehandeld te worden.
Ja, het verder aangehaald vredesver- grijpen, onderwerpen. Wordt nu die ver
drag mag aangeteekend worden als een klaring van beider kanten in algemeene
heugelijk feit in de geschiedenis der vrij-jvergadering goedgekeurd en bekrachtigd,
zinnige partij. Voorzeker wordt erop dit dan zal aan de liberale partij, door eens
oogenhlik in 't klerikale kamp geknarse
tand. Dat doet ons harte goed.
Ziehier nu wat ons zooveel vreugde
baart en onze hoop en onzen moed aan
vuurt.
De afgevaardigden der Association
libérale en der Ligue libérale van Brus
sel, zijn Woensdag namiddag voor de
tweede maal bijeengekomen en hebben
eenparig de volgende besluitselen aange
nomen, welke eerstdaags aan de algemee
ne vergadering der twee maatschappijen
ter aannemingen zullen worden voorgelegd:
Overwegende dat het ontwerp
van kieshervorming van de Regee-
ring voor
congressen
BLIJDE TIJDING.
Goed nieuws, vrienden!... Nu
staan
onze zaken goed
en zal de verlossings
dag met snelle schreden naderen.
Leest juicht toe deelt uwe vrien
den de blijde tijding mede, en staat ons
allen, als een man, ter zijde in den be-
slissenden aanval welken de eensgezinde
liberalen tegen 't ministerie der bisschop
pen zullen richten
Geheel België door, en wel voorname
lijk door onze partijgenoten en strijdbroe-
ders der Vlaamsche gewesten, zullen
onderstaande regelen met de grootste
vreugd gelezen en met een geestdriftig
hurrah onthaald worden.
gevolg zou hebben het
kiesrecht aan talrijke burgers te
ontnemen, onder andere aan dege
ne, die in alie opzichten de waar-
digste zijn om aan het beheer der
openbare zaken deel te nemen;
Overwegende dat, verre van de
bekwaamheid als grondslag van
het kiesrecht uit te sluiten, er rede-
i» nen bestaan om, door de eendracht
van alle liberale strijdkrachten,
het vergunnen te betrachten van
het kiesrecht in alle graden en zon-
n der cijnsvoor waarden aan alle bur-
gers, welke de door de wet te be-
palen bekwaamheid bezitten;
Drukken den wensch uit ten
spoedigste in het programma van
het gansche liberalisme de herzie-
ning van art. 47 der Grondwet te
zien opnemen
Teekenen protest aan tegen alle
afschaffing van kiezers en beroe-
pen zich op het Land om door alle
wettelijke middelen krachtdadig
weerstand te bieden aan den hate-
lijken partijaanslag door het kleri-
kaal ministerie beraamd.
Het aannemen dier besluitselen door
beide algemeene vergaderingen en daar
valt geen oogenblik aan te twijfelen zal
voor gevolg en beteekenis hebben de eens
gezindheid der vrijzinnige partij, en, bij
gevolg, den aanstaanden val van ons pa
penministerie.
gezindheid versterkt, niets meer overblij
ven dan door aanhoudende propagande de
zoo vurig gevvenschte herziening van art.
47 der Grondwet te verhaasten.
Ahsinds aangekondigd werd dat af
gevaardigden van Associatie en van Li-
gue vergaderden en onderhandelden, wa
ren de klerikale gazetten in 't geheel niet
in haren schik. Zij lonkten lodderlijknaar
de progressisten, wier standvastigheid,
krachtdadigheid en rechtschapenheid zij
hoog ophemelden,en, van den anderen
kan!, riepen zij «pas op! tol de doktri-
nairen, dezen het ingebeeld gevaar voor
oogen leggend dat voor hen ontstaan zou
uit een.e toenadering met de vooruitstre
vende fraktie van het vrijzinnige leger.
Uit die houding blijkt oogenklaar hoe
zeer zij de herstelling der eendracht onder
de liberalen vreezen.
Welnu.de hoop der papen is verijdeld;
de gansche liberale partij zal voortaan
eensgezind zijn juist over het punt dat
aanleiding gegeven heeft tot de vroegere
verdeeldheden: de grondwets herziening;
het liberalism maakt een stap voorwaarls.
O DIE EERLIJKE
VLAAMSCHGEZINDEN
Op alle loonen.over alle daken schreeu
wen de papen dat zij Vlaamscbgezind zijn.
Twee Walen van het zuiverste bloed,
die geen enkel woord Vlaamsch spreken
of verslaan kunnen, zijn tegenwoordig in
de renbaan met den grootsten iever aan 't
kampen.
Wie de koord houdt, weten wij niet.
Maar binne kort zal de zaak beslist wor
den en dan zullen wij het schandalig loo-
neel zien van eenen inspector, die onder
zoekt zonder het onderzochte te verstaan,
die verslagen uitbrengt welke de ongunsc
eens bekwamen leeraars, de ophemeling
van eenen onverdienstlijke voor gevolg
kunnen hebben.
O wat is het eerlijk voor de Vlamingen
zulke eerlijke Ylaamschgezindheid bij de
ministers vast te stellen
Vlaamscbgezind ja, als het hunne paap-
sche plannen kan veordeelig zijn, zoo niet
geven zij er den brui van.
Maar mogen de Vlamingen zulke schan
dalige benoeming laten gebeuren zonder
protest aan te leekenen
Dal gaat toch waarlijk over zijn hout!
Op welke
hooren:
ZONDER GENADE-
Zij allen die in ons land de schoolslrijd
van 4879-84 beleefd en eenigszins van
nabij gevolgd hebben, weten met welke
razernij, op de buitengemeenten vooral,
de wereldlijke of officiëele onderwijzer of
onderwijzeres, op opsloking van den pas
toor, door domme en fanatieke lieden be
spol en gehoond, vervolgd, ja, als 't zijn.
kon, uitgehongerd en verjaagd werd. Ja,
Gij zult het weldra W'J herinneren ons hoe veel onze brave
(schoolmeesters, om aan het officieel on
derwijs getrouw gebleven te zijn, door
jdweepzacbtige bevolkingen en door slaat-
sclie gemeentebestuurders hebben te lijden
De plaats van opziener van al de nor
maalscholen van het land is open.
Wie tot dien post geroepen wordt moet
en minste kunnen verslag geven, over de hevi schoolstrijd,
lessen,Qie door de leeraars in de normaal-I r,
scholen gegeven worden, namelijk over' be llb®raIe, parfj als dusdanige en
den belangrijken leergang van Neder- ,ve?/r elke hfve; b,Jz01^er'
G hadden voor plicht de op zoo boosaardige
wijze getergde en vervolgde volksopvoe
ders krachtdadig te ondersteunen tegen
over pastoor en kasteelheer. Dat deden
1
dat zal, geloof ik,
landsche letterkunde
niemand betwisten.
Om zulk een verslag te kunnen maken'
moet men ten minste de professors kun
nen verstaan; dat is toch zeker ook on-
wederlegbaar.
Welnu, in de Staatsnormaalscholen en
misschien ook in eenige paapsnormaal
scholen van het Vlaamsche land worden
Beide Comiteiten dat der Ligue de meeste leergangen in het Nederlandsch
evenals dat der Associatie eigenen gegeven, hetgeen ook maar natuurlijk is,
zich bovenstaande verklaring toe en zullen vermits zij onderwijzers moeten kweeken
haar, als dusdanige, dat is als comileils- voor enkel Vlaamsch sprekende kinderen,
voorstel, aan de twee algemeene vergade- Weet gij wie minister Devolder tot dit
ringen, welke binnen kort zullen plaats ambt yan opziener wil roepen
ook, op de edelmoedigste wijze, vele be
sturen, vele liberalen.
Of de ongelukkige buitenonderwijzers
alsdan van wege de regeering wel op vol
doende wijze ondersteund geworden zijn,
daar twijfelen wij zoo nog al aan. lladde
de toenmalige liberale regeering de kracht
dadigheid gehad overal, tot op het kleinste
gehucht, de gekruinde venijnspuwers en
verdrukkers nauw te doen gadeslaan, en
ieder van hen, die, plichtvergeten, een
hoonend of lasterend woord legen de
DE TOEKOMST
wijze!
