N' 202.
28e Jaar.
Zondag, 10n November 1889.
Zondagsblad van Stad en Arrondissement YPEREN.
Men schrijft in:
Xe Yperen, DIXMUDESTRAAT, 18, en op al de postbureelen van 't land.
Alle affichen bij den drukker van dit blad gedrukt,
worden onvergeld in hetzelve geplaatst tot den dag der verkooping.
Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikelen
uiterlijk tegen Vrijdag middag, vrachtvrij en onderteekend, toe te zenden.
ABONNEMENTSPRIJS VOOROP BETAALBAAR:
3 fr. 's jaar» voor de »tad; fr. 3-50 voor gclieel DclgSc,
5 CENTIEMEN HET NUMMER.
Aankondigingen: 10 centiemen den regel.
Reklamen: 25 id. id. id.
Rechterlijke eerherstellingen d frank id. id.
Akkoord per maand of per jaar.
Zondag, 27 October, heeft te Gent de
jaarlijkscbe algemeene vergadering plaats
gehad voor de leden van het fVillems-
Fottds. Dat er tal van kloeke Vlamingen
zich in de ruime zaal van het Lakenme-
tershuis verdrongen hoeft niet gezegd te
worden, gezien de belangrijkheid der be
tooging Dutoit-Blauwaert, welke na de
gewone vergadering plaats greep.
JF. Dutoit
is thans minister van Openbaar onderwijs
der Zuid-Afrikaansche Republiek, den
Transvaal. IIij werd geboren den 8 Oclo-
tober d847 te Dal-Josaphat,district Paart,
aan de Kaapkolonie en is dus 42 jaar oud.
Als jongste van zes broeders en zeven
dochters (eene patriarchale familie, zooals
men zielj toonde de kleine Dutoit eenen
groolen aanleg en las reeds, op zevenjari
gen ouderdom, de Hollandsche en Engel-
sche talen. Tol zijn 19 jaar bleef hij als
boerenzoon (immers zijn vader, Frans
Dutoit, was landbouwer en wijnplanter)
de spade en het snoeimes hanteeren, toen
hij het verlangen uitdrukte predikant te
worden, en 2 jaar later, hiertoe de ver
schillende examens aflegde in de theolo
gische kweekschool te Slellenbosch.
Na het verschijnen van zijn werk: De
kristel ij ke school in hare verhouding
tol kerk en Slaat een werk dat men
druk in Holland, Duitschland en Enge
land besprak werd de heer Dutoit mi
nister van Transvaal, gaf er aan de scho
len eene matige uitbreiding en schreef
zeer gewaardeerde schoolboeken.
Op staatkundig gebied bleef hij even
min werkeloos: bij stichtte den Afrika-
merbond, het belangrijk blad: De Pa-
Hij zoekt vooral landverhuizers en kapi- mocht ik er meer van doen hebben, dan zult gij Blauwaert, omdat hij in al de beschaafde
talen op, die ginder tegen den Engelsehen mij de overige wel geveo. Ja,jal|landen Europas onze grooLsche en goede
invloed en vooral tegen de kapitalen der Bij zegt onzen strijd te kennen en hem te vol- zaak bevordert door de bekoorlijkheid van
Djekken kunnen opgeven. Met hel oog op sen, h'j noemt hem eerlijk, groot en vaderlandsch 't Vlaamsche lied!
de stichting der hoogeschoo! van Pretoria,
heelt hij hier eenige leeraars trachten op
te sporen; verder is hij er in gelukt een
Belgisch-Fransch syndicaat voor nijver
heidsondernemingen te vormen, dal voor
al de exploitatie en exploratie van het
joüge land zal betrachten.
Ook als letterkundige dient de heer
Dutoit vermeld te worden: hij is de dich
ter van hel Vaderlandsch lied: De Vier-
kleur van den Transvaal, dal uil elke
Nederlandsch borst klonk tijdens den be
vrijdingsoorlog tegen Engeland.
Ginder wordt onze taal gesproken in
Gerecht, Bestuur en Onderwijs, iets dat
wij, Vlaamsche Belgen, aan onze stam
broeders moeten benijden, leder, die met
de toestanden in den Transvaal bekend
is, weel dat daar eene schitterende toe
komst openligt voor al wie werken kan, J
en wil. Onze handel, nijverheid en scheep
vaart hebben slechts, te winnen bij eene
nauwere aansluiting met het broederland.
De uitwijking naar iransvaal kan dus i.--
voor onze bevolking een nationaal belang
opleveren en zal zeker met zooveel onhei
len en misrekeningen niet gespaard gaan
als die dolle uitwijkingen naar den Ar-
genlien waarvan wij in deze laatste
tijden zoo dikwijls het mislukken moesten
lezen.
De heer Dutoit, van zijne reis uit Hol
land terug, heeft in het IVillems-Fonds
te Antwerpen gesproken. Zijne rede had
vooral betrek op de Landverhuizing der
Vlamingen naar de Afrikaansche Repu-
iriot, riep de Afrikaansche taalbeweging bliek: Minister Dutoit zal dan eenmaal de
tegen het Engelsch in het leven, sprakjvoornaamsle stichter worden van Aeder-
Nederla-ndsch in het Parlement der Raap landsch Afrika, dat nieuwe rijk der
en verdedigde de kolonie tegen vreemde
aanhechting.
De heer Dutoit reist veel: in 1880 be
zocht hij Engeland, Holland,Duitschland,
Zwitserland, Italië, Egypte, Palestine,
Turkije, Oostenrijk, Frankrijk en België
en beschreef zijne indrukken in een mooi
boekwerk: Op reis
In 1883-84 doorliep hij nogmaals
Europa met Paul Kruger en Generaal
Smilu indien wij hel ons goed herin
neren en gaf een tweede boek uit: Al
weer op reis!
Heden is de Staatsman voor de derde
Vnaal in Europa, om in de broederlanden,
Bèlgie en Holland, belang op te wekken
voor de ontwikkeling v»n den Transvaal.
Nederlandsche Verecnigde Stalen in
het zwarte werelddeel,even rijk en levens
krachtig als die van Amerika, indien hij
hier den noodigen steun kan vinden in het
initiatief, de wilskracht en de onderne
mingsgeest van Ylamen en Bataven
Deze korte biographische nota's over
den Transvaalschen Staatsman, willen
wij laten volgen door den verkorten in
houd der redevoering, welke de heer Du
toit hield op den Vlaamschen Landdag
te Kortrijk den 18 Augustus laatstleden.
De tweede held, dien het Willems-
Fonds huldigde,was de Vlaamsche Kunst-
zanger
Emiel Blauicaerl.
Ilii is op dit oogenblik de gunstigst ge
kende barylonzanger en overtrett zelfs
den gevierden Jan Lassalle van liet Pat ij
zer groot opera.
ln concerten en muziekfeesten te Pa
rijs, Londen, Weenen en Bayreulh, in
Holland, Rusland, Oostenrijk en Ilonga-
rië, heeft Blauwaert onze Vlaamsche mu
ziek doen gelden en hij heeft het gedaan
Onze woeste mannen kennen noch paal
noch perk en willen ons meer en meet*
doen gevoelen, dat ze onze meesters zijn.
De groole dieverijwet, Devolder is hun
reeds niet meer \oldoende, nu willen ze
ook nog, dat de algemeene wetgevende
kiezingen op de plaats zelf, in elk dorp
zouden gebeuren, in stede van in de hoofd
plaats van elk arrondissement.
Onze fanatieke Woestaards zullen er
toekomen, dat elke kerk een kiesbureel
zal worden voorgezeten door Pastoor en
onder-Pastoor!...
Voorafgegaan door eene mis met pre
dicate en geëindigd door een lof!
Of al de kiezers eerst zullen moeten te
biecht gaan, zal in dezen zittijd nog niet
gestemd worden!
Amen.
Ziehier eene opgave der verliezen van
menschenlevens in de oorlogen der jongste
vier-en-dertig jaren:
Krimoorlog, 730,000 soldalen gesneu
veld en 7,960,000,000 mark krijgsuitga-
ven. Oorlog van Italië (1859), 45,000
gesneuvelden en '1,200,000,000 mark.
Deensche oorlog 3,000 gesneuvelden
en 140 miljoen mark. Oorlog legen de
Zuiderlijke stalen van Amerika: Noorder
sla ten,280,000 doodenen 1,800,000,000
mark; Zuiderslaten, 520,000 man en 9
miljards 200 miljoen mark.
Veld loeitt van Sadowa: 45,000 gesneu
velden en 1,320,000 mark. Krijgs
tocht in Mexiko en Coehincliina, 65,000
dooden en 800,000,000 mark.Fransch
Duitsehe oorlog van 1870-71, 215,000
met eene meeslerlijkhetd, die onlmiddelijk gesneuvei(jen 12 miljards mark. -
in al die landen en steden eene plaats Opstand in Bulgarie en Servfën, 25,000
veroverde voor onze jonge wederop-1cresneuvulden en 700 miljoen mark.
bloeiende kunst, t Is na Blauv\aeits opVEursche oorlog, 250,000 dooden en 4
treden dat Benoil's Lucifer te Londen milj.irds 500,000,000 mark. Oorlog
werd opgevoerd en dal de andere werken in Zuid-Afrika, 30,000 dooden en 35 mi!-
nu volgen zullen. |joen markOorlog in Afghanistan,
250,000 gesneuvelden en 53 miljoen
Het Vfillems Fonds wil feestelijk hul- mark.
de brengen aan Duloit, omdat hij in Afri- Dus een totaal van twee honderd drij
ka voor het beltoud en de heerschappij en vijftig duizend gesneuvelde soldalen
van onze taal en stam worstelt; en aan zonder nog de verminkten erbij te rekenen.
Buitenlandsche verzendingen, 't port daarboven.
DE TOEKOMST
WILLEMS-FONDS.
bij uitstek.
De verwantschap, die (usschen de Vlamingen
en de Transvalers bestaat is groot, want beiden
strijden hard en moedig, de eerste tegen het
Engelsch; daarbij is de Transvaalsche kleur, de
driekleur van Holland, maar de spreuk der Zuid
Afrikaansche Republiek is Eendracht is
machttweede punt van verwantschap. Bra-
vos.)
Ilij geeft ook de b schrijving van de ontdek
king van Transvaal en doet den huidigen toe
stand van dit schoone land kennen, waaruit hel
blijkt dat 100 tot 200 Engelsrhe landverhuizers
wekelijks kunnen intrek nemen in transvaal. Wij
worden letterlijk overstroomd, zegt hij, en het
wordt hoog tijd dat de Dietsche stam van zijnen
kant zich ook uitbreide in Zuid-Afrika.
Hij zegt ook dat, om kiesrecht te hebben,
men minstens vijf jaar in Transvaal moet ver-
blijven, en om als lid der eerste Kamer Ie kunnen
i _j_, l-:jbenoemd worden, moet men er I d jaar wonen.
Om lid te zijn der eerste Kamer, hoeft men
protestant te zijn: om lid te zijn der tweede Ka-
rn I I j mer, wordt zulks met vrreischt. Elk lid mag den
De heer Duloit (langdurig gejuich). Broe
ders, zoo vangt hij aan, ziedaar een naam dien
ik u wel geven mag, al kom ik ook van 7 duizend
mijlen ver. Ik heb van den voorzitter 10 mini-
ten b komen oaa eenige woorden t«l u te richten
godsdienst belijden dien hij wil.
Hij aanschouwt Afrika als eene toekomst,welke
de Vlamingen, zegt h'jdie lust zonden gevoelen
lot uitwijken, niet mogen verwaarloozen. Daar
immers zullen zij broeders en taalgenooten aan
keffen. [Langdurig handgeklap en geroep
Leve Duloit.)
WETGEVENDE KIEZINGEN
IN DE DORPEN.
SLACHTOFFERS VAN DEN
OORLOG.