ll
KIEZING VOOR DEN SENAAT.
N 2071
40' jaar
I
[I
blad bestrijdt
wal z 'gl gij er
lij’
Weehsdag^B’Juni 1884
Bij het tor pers leggen verneiimn wij
dat M. <fc baron Ch. tie CONINCK, die
sedert II Juni 1878 liet arrondissement
Dixmude ui den Senaat vertegenwoor
digde, dc kandidatuur van Senaleur van
het veicettigd arrondissement Veurne-
Dixmutlc, hem namens den katholieken
kring van Veurne aangeboden, heelt
aanveerd.
M. de graat Th. de Limburg-Slirum,
seuateur vau Veurne, heelt van zijne
kandidatuur alhier atgezieu, om ze te
Oostende voor te stellen,
Is hel toch niet jammer dat men tot
hiertoe niets doet of bereidt tot herstel
ling van het Paviljoen* Zal dit monu
ment geheel en gansch le niete gaan?
Veel vreemdelingen staan vol bewonde
ring op het zien van dien defligen
bouwtrant, en die kunstige schoonhe
den; maar ongelukkiglijk onze burger
vaders weten van niet anders dan van
scholen Alles voor de scholen, tot den
hitsten duil der stadskas! 't Begint lijd
zijn dat dit vet andere....
Dc liberale gazetten beginhen nu zooda
nig te liegeh, dat welhaast al de meulens
van geheel België rullen draaien zonder
wind
't Advcrtentie-ldad zou zeker willen den
eersten prijs afschieten!
Inderdaad In 1878 heeft M. Malou 10
millioen schuld gelaten, zegt het bladje, en
nu is de Staat.-kas wederom in evenwicht!'
Hewel, hewelIedereen weel nogtans dat
M. Malou in 1878. zonder eene centiem
nieuwe belastingen te hebben doen stemmen,
37 millioen in kas heeQ gelaten, en dat hel
liberaal ministerie l’rcfe-Bara, na die,, 37
millioen verbahczakl te hebben, en 26 inil-
lioen belastingen le hebben gestemd, nu
vertrokken is, eene schuld achterlatende die
volgens M. Itemeur, liberaal afgestemde
volksvertegenwoordiger van Brussel, zul
klimmen tot 17 millioen. D'aai is de waar
heid
Ander leugentjeom beters wille van 't Ad
vertentieblad het land hoeft zoo gemist van
d^ liberalen af te kletsen, het heeft de
welde en de rust niet kunnen verdragen,
nu moet het een lesken krijgen, waarvan
het langen lijd, tot in zijne verste uithoeken
eenebiltere herinnering zal bewaren! Is
dat nu niet kalvcrdo'm’Wat, wat, het land
kon zijne weelde t-u rust niet meer ver
dragen?» En iedereen weel nogtans. en
iedereen zegt dal. onder het liberaal minis
terie, alles te kwiste ging! De geuzen ma
ken geen gewag van hel (kieuw ministerie
van landbouw, koophandel en nijverheid
dat toch zoo wel zal gekomen zijn bij de
gansche bevolking; rechten zullen gestemd
worden op den'invoer van vreemd graan en
de boeren voor dewelke de liberalen niets
gedaan hebben zullen de eerste zij ta om de
vruchten van dezen heilzamen maatregel te
genieten. Boeren van Beooster- en Bewes-
terpoort, gij die hier de liberalen op het
stadhuis houdt, bet liberaal Advertentie-
van nu dezen maatregel;
van? Gij zwomt in weelde.
Zou liet waar zijn dat de hoeren van
den disch in T korte eenen omzendbrief
zullen rondzenden en uitplukken, waar
bij zij de belanghebbenden zullen ver
wittigen dat er voortaan geene brood-
rooverij meer za! geschieden tegen de
armen die hunne kinders naarde katho
lieke scholen zenden? Indien zij te lang
wachten, T ware misschien wel van hun
eens mondelings te vragen, indien zij,
vermits nu alles veranderd is, ook hunne
handelwijze niet zullen veranderen!
Is er nu reeds een nieuw lid in den
disphraad?
van al vreezen, ’t is dat het ministerie
misschien al de gemeenteraden zal ont
binden! Waarom die vrees, schrijvelaais
van *t geuzenblad* Zijn onze bestuur
ders geen ware burgervaders! Zou het
dan waar zijn dat de stadskasse zich in
oenen deerlijken staat bevindt? zijn er
dan liberalen mis te vreden van ons
vaderlijk bestuur en leven de liberalen
nog altijd in oneenigheid? En de disch,
'k meende nogtans dat hij door zijne
schoone daden jegens de katholieke
armen, de algemcene goedkeuring had
verworven
Waarom die vrees, die zwaren hertepak;
Hdóroni die lip inden giletzak?
gij kont uwe weelde niet verdragen onder
het libetaaf ministerie, is dat Waar? Dat
zeggen nbgiaus de verdedigers uwer stad
huisbazen!
Voor hetgeen de rust betreft die dc
liberalen ons zouden medegebracht hebben,
volgens het Advertentie-blad, die leugen is
waarlijk le groot om iemand te bedriegen.
Sedert de schoolwet van 1879, door dc
geuzen gestemd, geheel het land is in rep
en roer, de verdeeldheid is binnenge
drongen tot in de kleinste gemeenten en
gehuchten toe. en nu zullen de katholieken
eene schoolwet maken die de rechten van
provinciën, van gemeenten, van huisvaders
en van iedereen zal eerbiedigen; het on
derwin zal er veel bij winnen en de geu
zen «loeten 'Jjjarlijk aan alle gevoelens
van eerlijkheid verzaakt hebben, om te
durven zeggen dat M. Jacobs de minister
is der nationale onwetendheidM.
Jacobs mag nevens uwen Van llumbeeck
staan, heeren geuzen, en nevens uwe
Frère en Bara, gelijk de katholieke univer-
siteit van Leuven, de kollegien en de la
gere katholieke scholen niet achteruit moe
ten wijken voor uwe üniversiteiten, alhe-
nées en geuzeschob n, die gij uit liefde voor
de giletbeurze ondersteunt met 't geld van
iedereen
JPlaaUelijk.
De dagbladeren, groot en klein, van alle
gezindheid en kleur hebben getracht redens
bij te brengen om de verpletterende klop
ping der geuzerij op 10 Juni laatst uit te
leggen. De eene spraken van het te kort iu
de Staalskasse en de kolossale belastingen,
dc andere van de veciriéerdéring van ’l legér,
de dwinglandij, den godsdiensthaat en de
kerkvervolging; andere nog van de oneemg-
heden m len twist onder de liberalen, bij
zonderlijk te Brussel, in een woord elk
vogelke schuifelde zijn liedje, en wij peizen
dat al die zaken te gader hebben gewrocht,
om ons die schoone meerderheid te geven;
want het ministerie Frèn-Bara heeft zoo
veel dwaasheden uitgesteken^en onrecht-
veerdigbeden begaan, dat schier iedereen er
van beu was gelijk van koude pap
Maar ’t schijnt dat al die redens niet en
tellen bij onze geusche schrijvelaars van
't Adverieutie-blad! Hoort lieverdc
katholieken zijn als bij tooverslag meester
geworden van den Staat Ziel gij het
uuY Ha! de katholieken,datr.ijudeugnieten!
zij hebben de kiezers betooverd; wij mogen
ons nu verwachten dat al de liberalen van
Veurne hen zullen pater steken en dat
zij zullen gaan zeggen aan de kiezers
zwicht u van de katholieken, zij gaan met
den duivel om, zij hebben al de kiezers
betooverd den 10 Juni
't Is zeker omdat zij voorzagen dat dc
kiezers van Veurnainbachi gingen betoo
verd zijn door de katholieken, dat dc geu
zen van Veurne niet hebben durven’opko-
mén tegen M. Visart? Wij zeggen voorza
gen; want de geuzen zijn rap cnCjn in
«'I voorzit n Tot bewijs van dien derijl.e
disch van Veurne voorkomt de armoede
bij sómmige menschen! Nu, om tc voor
komen. men moet eerst voorzien
Ergo, dusO geuzen, zwicht u altijd
van tooverij; want de tooverij staat geheel
dichte van de superstitie, waartegen, wij
welen liet, gij eenen plechligeii eed hebt
gezworen
De Moniteur van vrijdag deelt het
volgende koninklijk besluit mede, ge-
dagteekend 16 Juni.
.M. H. Dole/.. buitengewone gezant en
gevolmachtigd minister, is gouverneur
van Braband benoemd, in vei ranging
van M. Ilevvaert. die van zijne bedie
ningen is ontslagen;
M. Verpote, gouverneur van Namen,
wordt gouverneur van IJenegouw, in
vervanging van M. den graaf de Kerc-
hove, ontslaggever;
M. de Montpellier, gewezen arrond.-
commissmis van Namen, wordt gouver
neur van Namen;
M. de ridder Buzetic, wordt gouver
neur van West-Vlaanderen, in vervan
ging van M. Dc Brouwer, die in be
schikbaarheid is gesteld,
M. de Gerlache, gewezen arrondisse-
inents-cointaissaris ian Nyvel, wordt
gouverneur van Luxemburg, in de plaats
van M. Van Damme, die zijn ontslag
heeft gegeven.
Het nieuw inlnisierie aan ’twerk
Dc Monteur yau Douderdag deelt
twee belangrijke besluiten mede.
Het eerste is van den minister van
justitie en beveelt aan de gouverneurs
de bijzondere commissarissen, gelast
met de eene oi de andere zending 'bij de
openbare gestichten, te verzoeken aan
dien last geea gevolg te geven tot wan
neer aan den minister daarover verslag
gedaan zij.
Gemelde ce mini esprissen zullen de
processen, die zij namens de openbare
gestichten ingespannen hebben, ook
niet mogen voortzetten tot d^t de mi
nister daarover heelt beslist.
Hel tweede is van den minister van
binneulandsclie zaken en openbaar on
derwijs. eu beveelt dat do bijzondere
comiui.ssni issen. welke door de gouver
neurs met wcJkdanigc zending zouden
gelast zijn, uit le noodigen daaraan
geen gevolg te geven, en de uitvoering
van al de maatregelen anti de gemeen
ten door de gouverneurs öf lititmc on
dergeschikten voorgemdirevvn, op (c
.-.clmisen, nadien hel nog niel inlaat is.
(te gemeenten die op bevel van het
song gouvernement processen hebben
begonnen, moeten aarigezegd worden
dat zij zich bij het tegenwoordig staats
bestuur kunnen beroepen en. iu af
wachting, de vervolgingen opschorsen,
«ven als deze tegen de oud-normalisteti
ingespannen tot teruggave d^r door hen
genoten studiebeurzen.
De gemeenteraden der gemeenten
wier schepencollegie onvolledig is, zijn
uiigenoodigd, door dc lusschenkomst
der gouverneurs, oflicieuse voorstellin
gen te doen aangaande de liehoeming
der schepenen; de jiouverncurs zullen
de voorstellen doen voor het burge
meesterambt.
Sprekende van den disch moeten wij
«eggen dat wij gehoord hebben dat te
Wcstvleteren 4 kinders van katholieke
ouders, wonende op dischgoed van
van Veurne, zouden verplicht zijn naar
de ofliciele school te gaan. Is hel ’t be
stuur zelf dat die ouders verplicht of is
het iemand anders die, buiten de wetc
van de dischheeren, de stoutheid geno-
inen heelt, van zoo oneerlijk en oniccht-
veerdig te handelen? Het Advertentie
blad heeft hel wooid! Maar wij zullen
nóg lang moeten wachten achter ant
woord; och fleere! de liberalen van
Veurne die hen niet geerne met
plaatselijke politiek bemoeien zijn
toch zoo ziek en versleten, en kon do
rijke disch zoo wel de politieke dood
voorkomen of de armoede 'k zou
ze er naartoe zenden.
De Monileur van hel stadhuis is niet te
vreden over de ontbinding van het Se
naat; de katholieken zijn nooit verza
digd,roept het uil, met gespannen herte
cn de tranen in de oogen! Inderdaad de
geuzen hebben redens om den uitslag
van 8 Juli le vreezen den 25 Mei heb
ben zij van de provinciale kiezers eenen
klets gekregen op de linker kake; den
10 Jiïui van de algemeeue kiezers eenen
klets op de ander kake, en nu, haloorde
en half dood, moeten zij nog eens naar
hel slagveld! Maar 'l geen uj nog meest
DU blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annonccn 20 centimen per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Ik Annoneen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en 't buitenland worden ontvangen door het Office de Pcblicité, Magdidenastraat, 4G, te Brussel.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne, en in de Poslkantoorcn.
i
L
I
V
i l'llf
i At
DE VEURNAAR
hen uitgcoctend worden. Als veders van familie
hebtcn jij de vrije keus der school voor hunne
kinderen. Indien deze grondregelen overtreden
wierden, moeten de misbruiken aan het gouverne
ment bekend gemaakt worden.
i»
Adinkcrkc, 23 J uni 1887.
Heer uitgever van den Veurnaar.
't Laatste nieuws van de vischkarre!
Zen draait hier met geen drinkebroers meer
rond; maar door dc zorge van een slach van alwe
ter is zij naar Brussel getrokken regelrecht naar
het paleis van Z. M. den koning. om dispensatie te
gaan vragen in zake van huwelijk voor twee trou
wers die, burgerlijk gesproken, bloedverwant zijn
in tesden graad!)Wat zegt gij van die kaïre,
'k wil zeggen van dien kemell Niet waar sukkel-
achtigheid en pretentie gaan wel tezament X.
n—-
Ik Mmiteur van heden bevat eene verklaring,
péteekettd door al de ministers, waarvan w ij hier
dvn verk<4lcn inhouJ latcfl volgen
•Alle staatsbedienden hebben volle vrijheid, a>s
burgers 01 als Vaders van tbmllic hunne rechten
a t te oefenen. Als kiezels, mogen zij volgens hur.-
‘•u ov.-rtuiging stcium.'n; geene drukking mag <>p
Men is tegenwoordig bezig met het herstellen
van het huis Cerclc Cathoiique.
De vergaderzaal boven, die cigentlijk in feesten
cn kiezingen te kleine was, zal nu merkelijk ver
meerderd worden, en, volgens onze schatting, wel
aan -100 menschen meer plaats kunnen geven, 't Is
een allerbeste gedacht, dat cere doet aan de uit
voerders.
Dat huis zal nog veel verbeteren onder een ander
opzicht.
Volgens dc getuigenis va% iedereen, biedt de
noordkant van onze markt een zeer aangenaam
gezichte aan de liefhebbers Van schoone bouw
kunde. Als gij u te midden de Marktplaats bevindt,
hebt gij voor u die rekc eigenaardige huizen die,
in stede van beladen tc zijn niet een dak, breed en
zwaar en alzoo prozaïek of dc steenweg, u een
knoddig trapgevcltjc toogen dat puntig cn stout
omhoogschiet
Die rekc huizen, op hun eigen genomen, zouden
reeds bekwaam zijn o*in den kundigen wandelaar
ccnigcn tijd stil te houden, maar die huizen, gele
gen neffens de sierlijke torre va#het Justitiepaleis,
cn gemeenlijk genaamdatorre van Sinte Cecilia, cn
aan den voet van den prachtigcn choor van Sintc
Walburgakcrke, krijgen eene nieuwe aangenaam-
heid cn doen tc zanten niet dit torre en dien choor
den bewonderaar uitroepen inderdaad, dat is
wel, dat is schoone.
Niettemin kan dat gezichte nog aangenamer ge
maakt worden; zelfs is er iets %at slechten indruk
maakt, te weten de plaastcring die verschillige
dier huizen ontsiert, cn bovenal de vierkante ge
vel van het middelste huis, dat nogtans ook met
eenen trapgevel gebouwd wierd. Deze trapgevel
zou moeten weder te voorschijn komen van onder
den briekhoven steenen die hem verduikt, enal de
gevels zouden dienen in rauw steen hersteld te
worden gelijk dezen van het huis van M. Ronsc.
Ewcl t is hetgene men bezig is met doen aan het
huis van den Katholieken Kring. Dc gevel tc
voren reeds in trapgevel gebouwd, zal nu, geheel
en gansch hersteld, in rauw wit steen blijven. Dit
is voorzeker een goê werk cn hierin volgen de uit-
VG^lcrs het voorbeeld na der Bruggelingen die
._3 der schoonste steden van dc ivercld bezitten
de, nu gedurig eene menigte hunner huizen, door
plak en plaasteren door vierkante gevels ^ontsierd,
tot hunnen oorspronkclijjcen staat eenen trapgevel
in rauw steen herstellen.
Mochten geheel die rekc huizen van onze Markt
insgelijks in t korte hun eerste uitzicht wederkrij-
gcn. Alwie daartoe helpen zou, 'i zij dc bijzonde
ren, 't zij het gemeentebestuur, zouden er cere van
halen.
Iets anders nog ook ontbreekt aan die gevels.
Die huizen met puntigen trapgdvcl gebouwd zijn
eigen aan onze streke, e,.i>ijgcvolge de vrucht van
I laamsche bouwkunde. Is liet dan niet aardig, eh
zelfs strijdt het niet met de gezonde rede van op
zulk een huis in vlaamschen stijl gebouwd, eenen
naam te schildeien in 't fransch! Ken huis van
vlaamschiyn stijl met een uitsteekberd in 't fssansch
is een onzin, 't is water cn vier.
Men kan wel verstaan dat men daarom niet aan
stonds loope naar den schilder om die fransche
woorden af te schrcpen en er vla^jn-chc op te
schilderen, maar het ware mis van, met de her-
stelling van den gevel, den fransch^i tijtel niet te
vervargen door eenen vlaamschen.
Het zij ons tocgclaten de aandacht djiarop in te
roepen van dezen wien de zaak aangaat. Wij weten
dat anderen reeds gesproken hebben gelijk wij nu
schrijven; wij zijn zeker dat 's stadsbouwmees
ter, niet min overtuigde Vlaming dan goede bouw
kundige, een fransch uitsteekberd op zijn vlaam-
sche werk voor eene ontsiering zou rekenen; en
eindelijk wij twijfelen niet of de raad van onzen
katholieken kring zal den tijtel van ons huis in
overeenstemming brengen met den vlaamschen
stijl van dit huis.
Voeren wij het oud opschriftCercle Cdtho-
lijue cn Cafe francais, met het overige der plaas-
tering boven het lijk van het liberaal ministerie in
den put waar het ingcsukkeld ligt, en Katholieken
Krill/* of ‘BunJ met het woord Koffijhuis zullen
gcmakkelijk de plaats overnemen. X.