ONVERSCHILLIGHEID.
Dit en Dat.
Wy twyffelen geensins aen de vaderlandslievende onzer
vlaeinsche medeburgers. Wy zyn overtuigt, dat indien
onze zuiderlyke nabuer (immers, van dezen alleen is een
aenval te duchten) het bestond gewapender hand onze
grens te overschredenalle Vlaming te wapen zou loopen,
zyn bloed en zynen laetsten stuiver schenken zou,om het
vaderland te redden. Maer alle vyandelyke veroveringen
worden niet stonnender hand beproefd, en de vyand
moet niet altyd van over de grenzen komen; dikwyls om
ringd hy ons en leeft hy van de zelfde lucht als wy. Zoo
is het geval ten onzent. Welnu, die zelfde burger, die
bloed en goed ten beste zou geven in eenen openbaren
stryd, blyft onverschillig aen eene trapsgewyze en zacht-
aerdige veroovering. Eene verovering, waervan de uitslag
de zelfde zyn moet van eene met geweld gepleegde ver
krachting. Wy bedoelden natuerlyk den geest van ver-
fransching, aen welks fluweelen schokken wy dagelyks
blootgesteld zyn. Over het algemeen isin tyd van vrede,
onze burgery al te onverschillig op het stuk van vader
landsliefde, en de bemoeijingen, die zy in tyd van oorlog
met goud zou betalen, geweerdigt zy alleenlyk niet te
zien in vreedzame tyden. Zoo lang zy het mes op de keel
niet heeft, laet zy de staetszaken maer voortrollen zoo als
ze w illen. Ondersteuning verwachte men maer niet van
haer. En dat is een noodlottig ding. Want zy, die in
vreedzame tyden den vloed der vreemde heerschappy met
hunnen onderstand zouden kunnen tegenhouden, zouden
niet magtig zyn om eenen geweldigen aenslag af te kee-
ren. De burger, de landbouwer, wete, dat men niet alles
gedaen heeft, wanneer men des daegs zyne zaken verrigt
en des avonds zyn pintjen gedronken heeft, wanneer men
eer aen zyne zaken gedaen en men het geluk van zyn
huisgezin gewerkt heeft. Hy heeft manschappelyke plig-
ten, en onder deze rekenen vooraan de afwering, debe-
kampingvan den franschen geest. Welnu, daerzyn voor
het minst honderd bekwame en wakkere Vlamingen, die
de nationaliteit en de belangen der burgery en der land
bouwers dagelyks in hunne schriften ter herte nemen,
het zyinafzonderlyke boekwerken, het zy in tydschriften,
het zy in nieuw sbladen. Wy spreken in name van allen
en durven bekennen, dat niet één by het volk de aenmoe-
diging verwerft, welke het verdient. En nogthans is het
wel minder voor hen, dat zy schryven, dan voor hunne
medeburgers. Wy leveren deze bedenkingen over aen
degene die het betreft, en smeeken hen uit hunne onver
schilligheid op te ryzen, en ieder van zyne kant, en naer
zyne genegenheden en zyne middels de Vlaeinsche Be-
weging wat meer behulpzaem te zyn, want het is voor
het minst zooveel hunne zaek, die in het spel is, als
degene der schryvers.
De Klciuicaert.
DE FRANSCIIE IIOFFELYKHEDEN.
Wat de franschen door hel woorlje galanterie vêrstaen,
weten wy niet.
Het is gekend dal de fransche koningen van het eerste
ras hunne wettige huisvrouwen vergiftigden om de ka
merjuffers van deze te trouwen. Brunehaut en Fredegonde
waren beide niet veel meer dan dienstmeiden. Clovis
sloeg zyne vrouw Clotilde, zegt Gregorius van Tours.
Onder het tweede ras, deed de galanterie geen groote
orderingen Karei de Groote eischte dat zyne vrouw zich
bezig hield met de zorgen van het huishouden, en het
v uer oppaste. Alcuin verzekert dat hy de keizerin somvvy-
len beledigde, wanneer het vleesch aen ge brand was of de
soep wat te w enschen liet.
Hugo Cajfet heeft geene groote faem van galanterie ach
tergelaten, evenmin als Philips Auguste, Lodewyk de
muiter, Karei V en Karei VI. Karei VII had vele avontu
ren met Agnes, die zyne vrouw zeker niet veel genoegen
konde geven.
De Yalois waren hoffelyk, maer op de hoffelyklieid van
Hendrik III was wel iets aen te merken. Karei IX nam
voor minnares eene bakkersvrouw van Parys. Hendrik IV
genoemd de Vert-gc.lant, heeft my altyd toegeschenen
zoo hoffelyk te zyn als een huzaren-kapitein.
Men noemt Lodewyk XIV het idiael, de type, de God
der lioffelykheid. Ily at vier mael daegs, en hy eischt dat
de vrouwendie met hem uitredeneven zoo veel aten
als hy, metgevaer van alles wat daeruit zoude kunnen
volgen. Hy zei harde woorden aen degenen onder haer,
dieniet wilden.De koning heeft honger, eet dan,
dames
Lauzun had den naein van held der hoffelyklieid, 0111
dat hy mejuffer Monpensien sloeg. De vrouwen van hel
huis Bourbon (zeide hy) willen met opgeheven stok geleid
worden. Welk bewys van hoffely khcid der lioffelyke
natie
Een Amerikaen zal u nooit van rvne m'nnares spreken,
ook geen Engelschmangeen Spaujaerd of Duilscher. Het
is de eerste persoon aen wien een Franschman u wil voor
stellen. Hy zou zich onleerd wanen, indien, na een uer
in gesprek met hem geweest te zyn, gy u verwyderdet,
zonder de meening te hebben dat hy minstens dry of vier
geliefden heeft. Dit zoo hoffelyk fransch volk (het lioffe-
1) kste de wereld) zegt onophoudelyk kwaed van de vrou-
won. Zoo er ergens ury mannen kouten, wees verzekerd
dat het eene vrouw is die besproken wort.
DeFranschman heeft de huw elyks-verbreking afgeschaft
en de scheiding by lyve uitgevonden. Frankryk is het
eenige land, alwaer, na een proces van scheiding, men
van dezen of geenen advokaet durft zeggen Het is een
verstandig man.
In Frankryk vindt men lieden die voorgeven dat, 0111
zich van eene vrouw te doen beminnen, men niet moet
vreezen 0111 nu en dan den tap toe op haren rug te slaen.
In Amerika vreest een meisje niet, heel het werelddeel
alleen te doorloopen iedereen eerbiedigt haer. In Frank
ryk durft eene vrouw zich niet alleen van Parys naer Por-
toise begeven.
Er is niets zoo liatelyks, zoo onverdragelyk als de oog
slag dien een Franschman op eene voorbygaende vrouw
werpt. Die oogslag doet u vreezen, eene dochter, eene
vrouw of eene zuster te hebben.
Er ligt dus een groot verschil in de hoffelykheid en den
eerbied jegens de vrouw. Het laetste is ongetwyffeld veel
beter; ten minste zoo denkt zekere Jonathan, een Ameri-
kaner, van wien deze oordeelvelling komt.
In Indien stuifregend het nog aenhoudend, onzen Bcr-
ten gaet er niet naertoe tot wanneer de vlacg over is,
zegt hy. Een landbouwer van Welverf, in Groeningen,
heei in acht dagen tydsG,700muizcn gevangen op eenen
akker van vier bunders en half, bezaeid met koolzaed-
planten... Men zegt dat er op. den Molenwal ook mui
zen zyn, maer moeijelyker om vangen. Een regtsge-
leerde, die eene regtspraek met eene weduwe noest af
handelen, nam de gelegenheid waer om te vragen hoe
oud zy was. De dame die reeds lang het weduw e floers
had afgelegd, trok een jong gezicht en antwoordde, vyf
en dertig, mynheer. Zich hierop tof de dochter wendende,
zegde hy, Mag ik zoo vry zyn naer uw leeftyd te infor
meren Wel zeker, ik ben een beetje over de twee en
dertig byna dry jaren jonger dan mama. Dat is be
get la ula smcela, zoo gelyk men soms te Cappelje doet.
Men zegt dat Brula smoela van naem gaet veranderen,
dat het voortaen Brula Neusa zal zynwant hoortIn de
Ilazepoellynde is zondag aenstaende eenen vetten leeuw
te winnen en al wie het niet gelooft kan gaen....
