MARKTEN.
Over het Vlaemsch.
Verschgelegd.
Veurne.
Per 145 lielcrs-.
Ta rw c
Rogge
13 febr.
Bergen (Frankryk).
Per hekt. 1/2 11 leb. 18 febr,.
20 febr».
29,00 55,00
21,00 22,00
10,50 21,50
11,00 10,00
22,50 20,25
Yzerenweg.
O
ofschoon zy gereed legt, op lieden voort 1c zeilen,
maer zyf gerust \vy zullen de toekomende week
op het gerucht van uwe (/rosse caüwe-slagen weder
ontwaken. Tot wederom ziens 1
Wy lezen in den Ecloonuer
Sedert jaren en jaren hoorden wy klagen over het
verdrukken der vlaemsche taelen bygevolg over
het krenken van een der heiligste en dierbaerslc
regten van de Vlamingen. Men zal ons zekerlyk niet
verwyten, dat wy met franschelary in eenigen
deele onzes bestaene zyn besmet. Wy hebben dan
ook het regt, als tolk van eene echt vlaemsche bevol
king is het ons zelfs ten pligt geworden, onze zicns-
wy ze daeromtrent te openbaren met rondborstigheid
met goede trouw e, en de ondervinding te baet roe
pende.
Wy hebben ons twee voorafgaeude vragen ter op
lossing gesteld: ten eerste, is het waer, dat de vlaem
sche tael overal en in alles op den achtergrond gesteld
en verdrukt wordt, waer het staetsbcsluer tusschen-
komt
Ten tweede welk zyn daervan de oorzaken Wie
moet, wie kan het kwaedte keergacn en verhelpen?
Elkeen weet, dat de omwenteling van 1850 eene
terugwerking was legen het hollandsch besluer. Men
maekte het acn de regering van koning Willem ter
grief, dat de nederduitschc tael (de tael der dry vier-
dedeelen van de bevolking) de overhand had in de
bestuerzakcn. Noglhans hadden dewaelsehe provin
ciën toen inin te klagen dan de vlaemsche thans. In
de provintieraden, in de eerste hamer zoowel als in
de Staten-Generael, bediende zich eenieder van de
tael, welke hem het beste paste. Zoo spraken Schoo-
neveld, Van Dam, Luyben, Sasse, vlaemsche rede
voeringen uit, lerwyl de Secus, De Gerlache, Vilain
XIV en Surlet, zich in het fransch uitdrukten. De
beide talen werden gebruikt voor den olliciëlen tekst
der wetten.
Toen het gouvernement van Willem viel en Bei-
gie zyn zelfbestaen feitelyk hernam, moest alles op
eencn franschen leest geschoeid zyn. De vlaemsche
gewesten hadden de omwenteling deels onverschillig,
deels rouw moedig zien uitbarsten en veld w innen.
Sommige sleden, geene redenen ziende om aen de
vaderlyke regering van Willem een einde te stellen,
waren aen den nieuwen staet van zaken vyandig.
Toen het nalionacl kongres werd gekozen, plactsten
de vlaemsche capaciteiten van eersten rang zich op
den achtergrond.
De Vlamingen zonden brave, maer onbekwame
mannen naer Brussel. Julien was een fransclunan,
de Meulenaer, eene ware capaciteit, bad eend huiche
lende Oppositie gemaekt tegen hel hollandsch besluer;
hy wist de regering te bevechten als representant, te
ondersteunen als prokureur des konings en te be
vredigen door het bezweeren van het message van
den 11 december 1829. Mannen als Baillu kwamen
maer als supplcërende leden. Overigens draeide al
les naer den wind, welke toenmaels uit Frankryk
waeide. Dacr alleen vond de omw enteling eene be
rekenende, baetzuclitige samenneiging. Jonge ont
luikende talenten, gelyk Nothomb, Vandc Weyer,
de twee de Broukere's, Lebeau, Rogier, allen oppo
santen tegen Holland, gaven de rigling acn tien
nieuwen stadswagen.
De liberale of walen party was van zelve vyandig
gestemd tegen alles, wat naer ncdcrdnitsche rook.
De konservaticve party, nog allyd het kollegium plri-
losophicum en het placet als een schrikbeeld voor
oogen hebbende, moest van geene nederduitschc tael
hebben, wyl zy dezelve aenzagals een middel om de
belgische provintiën te prolestanliseren. Van dacr
kwam het dan ook, dat niemand zich voor de regten
der vlaemsche tael opdeed.
Wel is waer, dat men in het artikel 25 der grond
wet bepaelde het gebruik der in België gebezigde
talenten is believig (facultalif). Hetzelve kan maer
door de wet geregeld worden, en dan nog enkelvk
voor de akten van het openbacr bewind en voor de
regterlykc zaken.
De wet, welke volgens dit artikel, hel gebruik der
talen zou moeten regelen, is niet gebiedend voorge
schreven. Is dit een kwaed Is het een goed Wy
zouden eerder het laetste dan het eerste geloovcn,
om de eenvoudige reden hadde men deze wet aen-
stonds, of in de eerste vyf, zelfs tien jaren na de om
wenteling gestemd, dan moesten w v van de wetge
ving verwachten, dat het vlaemsch uit alles zou ge--
sloten worden. De kwael zou des te moeijclykcr om
verhelpen zyn, dacr m dezen gevalle het onregt, het
misbruik eii de kncvelary op eene wet zouden steu
nen. vonft voortgezet).
Wy bezigen liever liet vlaemsche woord, dan
liet nietszeggende frauskiljonnismusdat overigens
een scheldaaem is gew orden.
Een Ier, die drie weken geleden Ierland had ver
laten, kw»m by een rvk koopman in Dublin, en had
een korf met cijcren by zich; zyn vriend vroeg hem
waerom hy de moeite deed eijeren uit Ierland naer
Engelaud mede te nemen. Omdat ik, sprak hy, zoo
veel lioiul van verscbgclegdeen ik stellig w eet dat
deze 't zyn.
31,00 54,50
20,00 22,50
40,00 21,25-
11,00 10,00
20,00 20,00
Er waren te markt 5412 hektolilers.
Sucrioen
Haver
Boonen
34,48-
21 ,'o4
15,72
26,49
14,71
2,10
Tarwe
Kogge
Sueriecn
Haver
Boonen
Aerdappels
Vlas p. 1 ly'2 kil.
VERTREKUREN DER KONV. UIT POPERÏXGHE.
5,30 10,40 "s morgens, 4,45 namiddag.
54,04
22'l5
10,55
25,00
14,70
2,50.