MARKTEN. Over het Vlaemsch. Verschgelegd. Veurne. Per 145 lielcrs-. Ta rw c Rogge 13 febr. Bergen (Frankryk). Per hekt. 1/2 11 leb. 18 febr,. 20 febr». 29,00 55,00 21,00 22,00 10,50 21,50 11,00 10,00 22,50 20,25 Yzerenweg. O ofschoon zy gereed legt, op lieden voort 1c zeilen, maer zyf gerust \vy zullen de toekomende week op het gerucht van uwe (/rosse caüwe-slagen weder ontwaken. Tot wederom ziens 1 Wy lezen in den Ecloonuer Sedert jaren en jaren hoorden wy klagen over het verdrukken der vlaemsche taelen bygevolg over het krenken van een der heiligste en dierbaerslc regten van de Vlamingen. Men zal ons zekerlyk niet verwyten, dat wy met franschelary in eenigen deele onzes bestaene zyn besmet. Wy hebben dan ook het regt, als tolk van eene echt vlaemsche bevol king is het ons zelfs ten pligt geworden, onze zicns- wy ze daeromtrent te openbaren met rondborstigheid met goede trouw e, en de ondervinding te baet roe pende. Wy hebben ons twee voorafgaeude vragen ter op lossing gesteld: ten eerste, is het waer, dat de vlaem sche tael overal en in alles op den achtergrond gesteld en verdrukt wordt, waer het staetsbcsluer tusschen- komt Ten tweede welk zyn daervan de oorzaken Wie moet, wie kan het kwaedte keergacn en verhelpen? Elkeen weet, dat de omwenteling van 1850 eene terugwerking was legen het hollandsch besluer. Men maekte het acn de regering van koning Willem ter grief, dat de nederduitschc tael (de tael der dry vier- dedeelen van de bevolking) de overhand had in de bestuerzakcn. Noglhans hadden dewaelsehe provin ciën toen inin te klagen dan de vlaemsche thans. In de provintieraden, in de eerste hamer zoowel als in de Staten-Generael, bediende zich eenieder van de tael, welke hem het beste paste. Zoo spraken Schoo- neveld, Van Dam, Luyben, Sasse, vlaemsche rede voeringen uit, lerwyl de Secus, De Gerlache, Vilain XIV en Surlet, zich in het fransch uitdrukten. De beide talen werden gebruikt voor den olliciëlen tekst der wetten. Toen het gouvernement van Willem viel en Bei- gie zyn zelfbestaen feitelyk hernam, moest alles op eencn franschen leest geschoeid zyn. De vlaemsche gewesten hadden de omwenteling deels onverschillig, deels rouw moedig zien uitbarsten en veld w innen. Sommige sleden, geene redenen ziende om aen de vaderlyke regering van Willem een einde te stellen, waren aen den nieuwen staet van zaken vyandig. Toen het nalionacl kongres werd gekozen, plactsten de vlaemsche capaciteiten van eersten rang zich op den achtergrond. De Vlamingen zonden brave, maer onbekwame mannen naer Brussel. Julien was een fransclunan, de Meulenaer, eene ware capaciteit, bad eend huiche lende Oppositie gemaekt tegen hel hollandsch besluer; hy wist de regering te bevechten als representant, te ondersteunen als prokureur des konings en te be vredigen door het bezweeren van het message van den 11 december 1829. Mannen als Baillu kwamen maer als supplcërende leden. Overigens draeide al les naer den wind, welke toenmaels uit Frankryk waeide. Dacr alleen vond de omw enteling eene be rekenende, baetzuclitige samenneiging. Jonge ont luikende talenten, gelyk Nothomb, Vandc Weyer, de twee de Broukere's, Lebeau, Rogier, allen oppo santen tegen Holland, gaven de rigling acn tien nieuwen stadswagen. De liberale of walen party was van zelve vyandig gestemd tegen alles, wat naer ncdcrdnitsche rook. De konservaticve party, nog allyd het kollegium plri- losophicum en het placet als een schrikbeeld voor oogen hebbende, moest van geene nederduitschc tael hebben, wyl zy dezelve aenzagals een middel om de belgische provintiën te prolestanliseren. Van dacr kwam het dan ook, dat niemand zich voor de regten der vlaemsche tael opdeed. Wel is waer, dat men in het artikel 25 der grond wet bepaelde het gebruik der in België gebezigde talenten is believig (facultalif). Hetzelve kan maer door de wet geregeld worden, en dan nog enkelvk voor de akten van het openbacr bewind en voor de regterlykc zaken. De wet, welke volgens dit artikel, hel gebruik der talen zou moeten regelen, is niet gebiedend voorge schreven. Is dit een kwaed Is het een goed Wy zouden eerder het laetste dan het eerste geloovcn, om de eenvoudige reden hadde men deze wet aen- stonds, of in de eerste vyf, zelfs tien jaren na de om wenteling gestemd, dan moesten w v van de wetge ving verwachten, dat het vlaemsch uit alles zou ge-- sloten worden. De kwael zou des te moeijclykcr om verhelpen zyn, dacr m dezen gevalle het onregt, het misbruik eii de kncvelary op eene wet zouden steu nen. vonft voortgezet). Wy bezigen liever liet vlaemsche woord, dan liet nietszeggende frauskiljonnismusdat overigens een scheldaaem is gew orden. Een Ier, die drie weken geleden Ierland had ver laten, kw»m by een rvk koopman in Dublin, en had een korf met cijcren by zich; zyn vriend vroeg hem waerom hy de moeite deed eijeren uit Ierland naer Engelaud mede te nemen. Omdat ik, sprak hy, zoo veel lioiul van verscbgclegdeen ik stellig w eet dat deze 't zyn. 31,00 54,50 20,00 22,50 40,00 21,25- 11,00 10,00 20,00 20,00 Er waren te markt 5412 hektolilers. Sucrioen Haver Boonen 34,48- 21 ,'o4 15,72 26,49 14,71 2,10 Tarwe Kogge Sueriecn Haver Boonen Aerdappels Vlas p. 1 ly'2 kil. VERTREKUREN DER KONV. UIT POPERÏXGHE. 5,30 10,40 "s morgens, 4,45 namiddag. 54,04 22'l5 10,55 25,00 14,70 2,50.

HISTORISCHE KRANTEN

De Dorpsbode van Rousbrugge (1856-1866) | 1861 | | pagina 4