I
MENGELINGEN.
Ware hel in onze magt
1 Bewonnd door den eigenaar KAREL SENGIER, tot
I" Mei I8G5.
I Maer, ware het in onze magt wy zouden zoo wal
noordcu het gene der weduwe en kinders van Jacob,
welaeter.
Ret ceinsregt van een gcdeel der erve die Amand.
Provoost daer aen heeft tot I" Mei 1901, a 8 franken
's jaers, zal niedeverkocht worden.
Op voorwaerden berustende by den Notaris
VANDENBERGHE, te Rousbrugge-Haringhe.
In een onzer naeste nummers zullen urn liet begin
I lededeelen van eene nieuwe legende, vruchten onzer
Ipzoekingen, de geschiedenis onzer gemeente Rous-
I rugge-Haringhe afhangendevoor titel voerende
DE BROEDERMOORD.
Door C. R. E. V., Lid van het letter- en looneel-
minnend gezelschap de Tboostvebwacuters alhier, en
la» andere historieke maetschappyen.
Maendag acnstaende is het kiezing in de hr.ofd-
p la ets van ons arrondissement vopr een lid der kamer
in vervanging van den heer Minister Vandenpeere-
booni, wiens inandaet door deze benoeming vervallen
B.
Er is geen twyfel aen of eene massa kiezers zullen
eh naer Yper begeven, niet oin als politjekeis in
let strydperk te treden, maer om door eene algemee-
ne beweging den Volksvriend in de plaels Ie hernoe
men waerin hy arm en ryk in het byzonder en de
offelyke belangen in hel algemeen heeft dienst be-
ezen.
Aen zulke betooging en erkentenis moeten wy onze
tiejuiching paren, want het ware eene ondeugd zyne
eldoeners niet dankbaer te zyn ja, wanneer een
nlan met kunde, liefde en goeden wil onze belangen
o langen tyd heeft bchertigd, het is wel onze pligt,
ier het in onze magt is, dien man met wederliefde
In goeden wil te begroeten en dat alléén met zy-
Jen naem in de kiesbus neder te leggen
n euws by deze demonstratie voegenWy zouden
geheel den geweonen slenlel van kiezen als een kin-
lerspel acnzien, die tot niets strekkende is, ten zy
I n twist en tweedragt onder de maetschappy te ma
len... Wy zouden vooraf denken hoe het niet ons
olk gelegen is. Dan, indien het in onze magt ware,
ijlaelslcn wy alle kiezers onder één vaendcl
llaenderens zwarten Leeuw zou op een gulden veld
ryken en onverschrokken zouden wy ons voorde
oonst van den heer Vant|enpeereboom scharen, en
ii et de stukken in de hand hem in dezer voegen aen-
ireken lieer Minister, u die het bestuer van ons
huishouden heden in handen komt nemen, moet
het van geen klein belang zyn te weten dat het
grootste gedeelte der zoenen van dat zelfde huis
gezin inet onregt behandeld worden ziet hier,
mynheer, de bewyzen van helonregt ons acngc-
daen en hetgeen wy vragen is De gelijkheid
van regten met onze broeders de Walen. Daer
buiten, heer Minister, zietgy dal zelfde teeken dat
eens de magtigsten der aerde deed beven, dan
moest het slechts den hoon van den vreemden be
vechten, nu wapperd het voor onregt door eigen
broeders, eigen bestuerders aengedaen welk
eene vernedering Maer, God zy dank onder
dezen slandaerd ziet gy ook eene massa volk nog
met hel bloed belicht van het manhaftig voorgc-
slacht, het bloed uwer vaderen, zy zyn Vlamingen
als gy zy zyn uwe broeders Zult gy ook
ii uwe broeders verstooten of zult gy hunne regten
helpen verdedigen In het laelste geval, ja
ii zal eene stem als een donder zich verheffen en gy
zult als een Artevelde de beschermer van hun allen
zyn. Zoo niet bedaerd als bet een beschaefd
volk betaemd, zullen wy heengaen en u, ver van
n als zaekgelasligde te kiezen, ver van u als broeder
•I te aenzien,u zullen wy als een verachtelyke vyand
aenschouwen.
Ziel daer kiezers, Vlamingen, wat wy doen zouden,
indien het in onze magt ware Wy zouden zonder
twyfel aen den heer Vandenpeereboom den schoon-
sten dag zyns levens geschonken hebben, en wyrwy
zouden als ware burgers handelen, onze afkomst ge
trouw zyn en hot vaderland geven wat het vaderland
van ons vraegt.
REGTVEERD1GE KLAGTEN VAN EEN TAELMINNAER
OVER ZYNE MOEDERTAEL HET VLAEMSCff.
De kennis eener tael bestaet in twee wezendlyke
en onafscheidbare elementen de tael kunnen spre
ken en ze kunnen schryven. Van daer regels over de
uitspraek en regels over de spelling.
Beginnen wy dan eerst over de uitspraek. Is er
wel eene tael waer meer verschillige tongvallen zyn
dan de onze En onder al de verschillige manieren
van de woorden uit te spreken, welke is nu deze die
hel ware eigendom der tale is Niemand kan zulks
zeggen, elk beweert in zyne meening gelyk te heb
ben. Dal is onregtvaerdig want men weet waerlyk
niet welke uitspraek men eenen vreemdeling inoet
doen aeniiemen, die onze tale leest. Moet de li uitge
sproken worden welk is de klank van y, ei, ui, oo,
ee. e, enz.? Dit alles is w illekeurig, maer juist uit den
willekeur spruit de algemeene dooling voor al wat
vlaming is en zyne moedertael beliertigd.
Over despeiling moet ik nog meer vragen. Moet men
schryven ua of ae. uit of wc, y of ij, regt of recht, enz.?
De eene zeggen alzoo en de andere anders. Is ende,
ofte, nochle vlqemscb Mag men schryven ik en
zul niet komen dut is te ziene En een half-duizcnd-
lal woorden door Van Maerlandl gebruikt, zyn zy
nog dielsch of zyn zy verouderd en versleten
is liet in den aerd der (ale uit hoogklinkende en
daverende en op een gepieste woorden zyne reden
samen te stellen of moet men gelykvormig de oude
eenvoudige vlaenisclte zeden ook op eenen eenvoudi-
gen trant zyne gedachten voorstellen om waer neder-
lundsch te schryven En dan over de natuer der
woorden.gesproken, is myn voornaein of by naem Is
menig telwoord of voornaein Is du (doe) dyn, de
dyne vTaemsch welke is de natuerlyke einding van
den 2" persoon enkelv. der werkwoorden, is bet s of
t Moet ik zeggen du spreeks of gy spreekt Is aHe-
zins welgeschreven Js nog thans beter dan nochtans
Mag ik gebruiken volgends, te roorings, enz.?
Wy zouden geernë ons gedacht uitten op elkeen de
zer punten maer wy durven liet niet aengaen om
ons niet hloot Ie stellen de svslematieken op den
hals te krygen al wat wy doen mogen, is met regt
klagen dat er in ons vlaenisch, en echt vlaemsch in
den oorsprong, maer deerlyk verbasterd land, door
het staelsbestuer geene middelen in het werk gelegd
