MARKTEN.
V
DE BROEDERMOORD.
-(CO
DE ABDY DER VICTORINNEN.
Per 145 lieters.
Tarwe
Rogge
Sucrioen
Haver
Boonen
Veurne.
24 dec.
58,— 42,—
31 dec.
t
JMf
0^'p
i[\l>
0 V
Kwam het op een vechten aen
k Schoot hen allen naer de
Lieve Lezer, hoog geprezen,
Om hier zoo wat kort te wezen
'k Wensch, zoo eens myn vader deed,
U 't zalig Nieuwejaer, in vreed'
Historisch Verhael uit de XVII' eeuw.
Voor aleer ons verhael te beginnen, vinden wy
het geraedzaem eenen oogslag te werpen op den oor
sprong en de geschiedenis van een gesticht van het-
welke wy verder dikwils zullen spreken.
Omtrent het jaer 1230 wierd te Rousbrugge het
klooster van St. Victor gebouwd.
Ten dien tyde woonde op het kasteel (i) dezer heer-
lykheid, een ryke ridder niet naem WILLEM VAN
BETHUNE, (u) tweede zoon van Willem, Schuts-
voogd (avoué) van Arras (111) en van Machteld van
Tenreinonde.
Deze heer Willem van Belhune was getrouwd met
mevrouw Elisabeth de Pont-Rohard (Rousbrugge),
erfgename van het edel geslacht dezes naems en daer
door kwam het dat hy de groote goederen en prach
tige rykdommen dezer heerlykheid aengewonnen
had.
liet is deze heer en zyne vrouw die gezamentlyk
de abdy der Victorinnen te Rousbrugge gesticht
hebben.
Zie hier wat men over den oorsprong van dit
klooster leest in de jaerboeken van Veurne en Veur-
neambocht door P. Heyndericx (iv).
Dese Elisabeth was eene godvruchtige vruuwe sy
was in belofte eene cappelle te doen maecken ter eeren
van Onse Lieve rauwe, in haren bosch, gelegen nef-
n fens Rousbrugghe, jegens de riviereden Ysere. Eli-
sabeth dede daertoe vellen eenige boomen, ende alsoo
de bijl in eenen der selver boomen geslegen wiert,
liep veel bloedt uut den cap soo dat de wercklieden
door verbaeslheyt ophielden van voorder te cuppen,
tot dat Elisabeth met haren man toe quamen, die dat
vreemt wonder sagenniet wetende wat het wilde
bedieden, zijn sy daer op te rade gegaen by den
proosten van EversamLooende den abten van ten
Duynen ende Bergendaer naer oock by Petrus, bis-
schop van Therouanen. Men vïnt niet op wat maniere
sy dese noyt gehoorde geschiedenisse uitgeleyt hebben
alhoewel men 't selve uut het gonne datter- gevolcht is
can bemercken; te weten dut Godl ende de heylige
maget Maria van hoer meer souden begeert hebben
als een capelleken, namenllick een vt auwenwlooster
't welcke seer wel was naer de genegentheyt van Eli-
sabeth want sy leefde in het hof tusschen de hove-
lingen seer devotelick ende wac der heylige Maget
seer toegedaen daer om sy besloot aldaer een cloos-
ter te stichten, daer toe hoer man oock seer genegen
tvas. Sy hebben gesamentlick, ten jare 1232, het
klooster doen stichten neffens Rousbrugghe, op de
prochie van Beveren, jegens den Ysere
M' V. D. P*. in de* Histoire du diocèse de Bruges (v)
schryft dat het een priester van Winoxbergen is met
naem Nicolaüs die aen Willem van Bethune en zyne
vrouw den raed gaf van dit klooster in te rigten om
trent het jaer 1230..
Welke dezer twee aenhalingen is de zekerste 1
wy weten het niet. Nogthansis het goed bewezen in
de jaerboeken en oude schriften dat Willem van
Belhune en zyne vrouw de stichters van dit klooster
zyn. Wacrsehynlyk ten gevolge eener belofte (vi).
Wat de legende van P. Heynderick aengaet, ons be
hoort het niet toe die te onderzoeken. Ten dien tyde,
volgens ons de historiën overleveren, sprak men ta-
meiyk ligt van mirakels en wonderbare voorvallen
en derzelver uitleggingen zyn al dubbelzinnig, dc
eene ineer de andere min.
Zy plaetsten er eenige nonnen uit het klooster van
Premy by Kameryk (Frankryk),die het hervormd orde
van St. Augustinus volgden, anders genoemd VIC
TORINNEN.
Het nieuw klooster wierd genoemd NOVA PLAN-
TATIO MONIAL1NM BEATjE V1RGIN1S. Het gene be-
diedt(nieuwe plamtacie van nonnen der heilige haegd.)
Derzelver wapens voerden een Mariabeeld met de
kenspreuk
QUASI PLANTATIO ROS.E
IN HIERICHO.
In weinige jaren was het getal nonnen hoe langer j
hoe grooter, en hunne rykdommen en goederen ver
meerderden van dag lot dag.
De rykste en edelste familien van Vlaenderen wer
den de weldoeners van dit gestichten overlaedden het
met gunsten. Men noemt byzonderlyk
K Guido van Dampierre, Robrecht van Bethune,
Lodewyk, Elisabeth, Joanna en Margareta.
Allen graven en gravinnen van Vlaenderen. Rlanca,
moeder van den heiligen Lodewyk, Koning van
Frankryk en menig andere.
Zelfs vele nonnen waren gesproten uit de edelste I
geslachten van het land.
De byzonderste gekende abdissen van dit klooster
zyn (vu)
Mathilde. Emma. Isabella van Dixmnde.
Catharina de Vadis. Maria de Waurin. Elisa
beth van Belle of de Belle. Margareta de Hallines.
Margareta de Scotis. Sara Bollaerls. Maria
Rugghe-voel. Cornelia Vastenavont. Maria
Vancornhuyse. Maria de Renty. Margareta de
Maigny.
i/ De abdy der Victorinnen bestond te Rousbrugge I
byna dry honderd vyf en veertig jaervan I23S|
tot 1377.-
Ten dien tyde,de nonnen door de Geuzen verjaegd,!
vestigden zich te Yperen, waer zy het klooster dei|
Ronsbrugsche Damen stichtten, (vin)
(i) Het kasleel van Willem ran Bethune ef beter <er fami.ie De PontAohard I
stond ter trlaets waer nadien in 1477 een fort gebouwd wierd door den Hoog bail- P
licöw Franciseus van Winnezéele. Dit fort of sterk kastaeUtond achter de kapel-1
op de hoogten der Mote-weide die men nu nog tien kan.
(ti) Stad in Frankryk.
(ill) Atrecht, id.
(tv) Veurne 1853. I« deel, bladz. 150.
ift Bruges mf.
£*-</ [yi] SandejAs fl. illuat. Col. agripp. 1641, Tom. I, lib. Ill, cap. II, p. 579.
P. Lansens. Meijer, enz. enz.
frul Sanderui.
i viiij Dit klooster bestael nu nog te Yperen Usde Boterstraet.
(ix) In een ander werk dat tot nu toe nog niet voleind is, aullen wy eene na-
26,— 27,00
17,— 21,50
13,— 15,00
27,— 31,00
58,00 41,50
26,00 27,00
18,23 21,00
13,00 15,00
30,-31,50
