MENGELINGEN.
SCHOOL TE HARINGHE.
i
X-
In zyne zitting van I Maertll., heeft onze gemeen-
teraed liesloten op verzoek van hot gouvernement,
een nieuw sehoollokael te Haringhe te bouwen, ver
mits de gemeente door genoegzame toelagen zoude
medegeholpen zyn.
De reden welke het gouvernement in dit verzoek
voorhoud, is 1° dat het tegenwoordig lokael, of om
beter te zeggen, kotjen van plaveisel en stroo veel te
kleinen bygevolg nadeeligvoor de gezondheid is oui
het getal leerlingen dezer sektie te vervatten. 2° Dat
om zoo te zeggen hel geven van een behoorlyk onder-
wys, in dergelyke verstikkende plaets, onmogelykis,
en 3°, daer het getal der te onderwyzen jeugd steeds
vermeerderd, het heden hoogst dringend is eene
nieuwe school te Haringhe te stichten.
Voor alwie den staet der school te Haringhe kent,
is er geene uitlegging noodig. Hy die ze niet kent
of die mogelyks zegtwederom nieuwe kosten
dat hy zich inbeelde dat men het gouvernement in
zyne wyze bezorglheid voor het onderwys nimmer
mag tegenhouden, maer integendeel vragen en vra
gen wat het ons niet aenbiedt, want, begrypt het
wel, beter is het eenige duizende franken aen scholen
te geven dan honderd miljoenen aen versterkingen,
het eene moet ons onderwys, zedelykheid, kennis,
beschaving en vooruitgang geven, het andere armoe
de, verwoesting en eindeling den dood, en dit onder
de puinhoopen onzer miljoenen Het eene is ons on-
ontbeerlyk voor nyverheid, koophandel en landbouw,
het ander is de vernieling van dit alles.
Geen wonder dus dat onze gemeenteraed aen dit
verzoek zoo ligt gehoor heeft verleend en zy heeft
wel gedaen, zy heeft gedaen wat zy doen moet
vooruit met alles die den geest versterkt en veredeld,
daerin vinden wy onze welvaert en redding alles
wat dpze ontwikkeling belet, het zy op het terrein
der wetenschap, der kunst of in het inaetschappelyk
leven, voert ons naer de dood, leidt ons onder de
klauwen onzer vyandcn en vernietigt onze nationa
liteit.
Naer 't schynt zullen de Vlamingen wel eindelyk
volkomen regt over hunne grieven krygen, w illen zy
inet aenhoudendheid alles in het werk stellen om tot
dit doelwit te geraken. In de Senaetzitting van zater
dag heeft de minister van binnenlandsche zaken ój)
de ondervragingen van den heer baron Van de Woes-
lyne eenige uitleggingen gegeven, welke wy wel een
slap vooruit mogen noemen. En waerom zouden wy
ons niet verheugen om de maetregelen genomen door
den heer minister, immers een minister welke een
tyd lang het vlaemsch in zyne bestuerzaken gebruikt,
kan een voordeeligen invloed uitoeffen op de liandel-
wyze zyner opvolgers. Dus het ministerie van bin
nenlandsche zaken is op goeden weg en de Vlamingen
moeten al het mogelyke doen om dat het gebruik
van het vlaemsch in het ministerie eene uitbreiding
krygc, die men later niet in eens over het hoofd zou
kunnen zien.
Ziehier het gegevene antwoord van d'heer A. Van-
denpeereboom, minister van binnenlandsche zaken,
aen den heer baron Van de Woestyne
De achtbare senatcur heeft my zeer slecht begre
pen, als hy uit de woorden, deor my in de andere
Kamer uitgesproken, heeft kunnen besluiten dat ik
voornemens was niets te doen voor de vlaemschc tael.
Ik heb het geheel tegenovergestelde gezegden
ik herhael, dat ik, alvorens aen het ministerie te ko
men, my vooral had voorgesteld, en dit was een der
eerste artikels van myn programma, regt te doen aen
debillyke reklainen der Vlamingen.
Eerst heb ik bevelen gezonden in de provinciën,
de gouverneurs en arrondissements-kommissarissen
aenzoekende zich zooveel mogelvk te bedienen van
de vlaemsche tael in hunne betrekkingen met de
vlacmsche bevolkingen.
In de vlaemsche provinciën zyn al de akten, die
aen de algemeenheid der bevolking gerigt zyn, in 't
vlaemsch opgesteld'
Ik heb aengedrongen opdat de verslagen over
den bestuerlyken toestand in 't vlaemsch zouden op
gesteld zyn, hoewel de heeren gouverneurs my heb
ben opgemerkt dat die dokumenten zeer weinig ge
lezen worden en zeer veel geld kosten.
Wat de bedenking van den achtbaren redenaer
betreffen aengaende het beheer der justicie, ik zal
dezelven aen myn kollega doen geworden.
Mynheeren, ik heb geloofd geen grooter bewys
van myne toegenegenheid voor de vlaemsche tael te
kunnen geven, dan door het voorbeeld te geven
voor de eerste mael sinds 1830 antwoordde de minis
ter van binnenlandsche zaken in 't vlaemsch aen de
persoonen, die hem de eer doen in die tael te schry-
ven.
n Het schynt iets buitengewoons thans in het mi
nisterie van binnenlandsche zaken opschriften van
brieven in 't vlaemsch te zien.
De bedienden stonden zeer versteld, toen die
afdruksels voor de eerste mael gebruikt werden zy
waren zeer verwonderd toen zy zulke stukken in
myn kabinet zagen, in 't vlaemsch geschreven.
Dit stelsel voer ik sinds drie maenden uit en ik
geloof dat de achtbare senateur onder dit opzigt zal
te vreden zyn.
Men meldt uitDixmude
Het vurig verlangde nieuwe werk onzer vermaerde
dichteres mevrouw van Ackere, geboren Maria Doo-
laeghe, is verschenen.
Alwie Sinte Godeliete reeds gelezen heeft, moet
met ons instemmen dat dit gewrocht eene glinsteren
de pprel zal uitmaken aen de kroon van Vlaenderens
dichteres. Het onderscheidt zich byzonderlyk door
de eenvoudigheid en den gemakkelyken schryftrant
die de schryfster eigen is.
Het werk is bovendien verrykt met eene voorre
de en aenteekeningen, en versierd met zeven fraeije
platen, die den teekenaer hoogst vereerlykon en het
werk eenen buitengewoonen luister byzetten.
Men kan het by de drukkers bekomen ten pryzc
van fr. 1-50 c.
De koning lydt zeer aen de steenziekte. Z. M.
heeft de moeijelyke heelkundige operatie ondergaen,
die hein van de zware onpasselykheid op de geluk
kigste wyze ontslagen heeft.
