Stadsnieuws.
DE GASKWESTIE.
të
Aan de inwoners
van Yper.
Het Gas contrakt.
Kis kis we lellen de
slagen.
Het overlijden
van .11. Vilal De Cosier.
Tegenstr ijdigheid,
Dubbelzinnigheid.
Voorstellen
De Brouwer, van Brugge.
Jaarlijkscli verlies van 3,OflO fr. voor de stad.
Voorstellen
der groep Yperlingen.
DE GASKWESTIE.
l\ieuw schandaal.
Ellendige lichtj es,
Oud-Pompiers.
Van M. Vandenboogaei d
.««'Jatfaw*-/ tri5 4» VaS'öA1-^1-. &i,öL :.\aü&Z -j> L
fy?
5°?
K'-Z
doen kennen. De richting is zeer duide
lijk aangewezen geworden.
Eerst zulleu wij de gelijkheid voor
den soldatendienst invoeren door den
PERSOONLIJKEN DIENSTPLICHT.
Vervolgens zullen wij aan hot volk
de groote weldaad bezorgen van den
ALGEMEENEN LEERPLICHT. Geen
vroegtijdig afbeulen van kinderen
meer in de werkhuizen. Ouderwijs voor
al de kinderen van 't volk.
Daarna doen wij verdwijnen het
schandalig meervoudig stemrecht,
waarmee de clericalen aan de geeste
lijkheid en aan de rijken drie en vier
stemmen gaven, terwijl de werkman
er maar een of hoogstens twee kan be
komen. ZUIVER ALGEMEEN STEM
RECHT MET EVENREDIGE VERTE
GENWOORDIGING.
Ziedaar het volksgezind programma
van de liberalen. Ziedaar de rechtvaar
dige verbeteringen welke de tjevenpar-
ti] wil beletten en ziedaar waarom bij
de eerste gelegenheid heel de zwarte
bende zal weggevaagd worden.
De kliek van Woeste en de Smet de
Naeyer wilde de oppositie verdeelen.
Dat is mislukt. Integendeel heeft 't
land kunnen oordeelen dat de zaak
waarnemers van de politieke geeste
lijkheid de hardnekkige vijanden-blij
ven van alle GELIJKHEID en van alle
RECHTVAARDIGHEID.
't Begint er lief uit te zien. De kleri
kale afgevaardigden voor 't arrondis
sement Antwerpen kloppen malkaar
't stof uit 't kazaksken die voor 't
arrondissement Tongereu-Maeseyck la
ten geene gelegenheid voorbijgaan om
hunnen katholieken collega M. Gielen
te belagen en intusschen komt uit Au-
denaarde de heugelijke tijding toe, dat
het de volksvertegenwoordigers Thien-
pont en de Ghellinck d'Elseghem niet
goed kunnen gedeeld krijgen. N1' 1
kan nr 2 niet vergeven dat hij bij de
laatste kiezing aan 't hoofd der lijst
heeft gestaan en zal in 1906 opkomen
met zijnen vriend M. Polette.
MM. de Ghelinck en Poemaet zullen
eene afzonderlijke lijst voorstellen ge
patroneerd door M. De Malander,
droeviger gedachtenis.
Eene voorloopige vergaderi g heeft
reeds plaats gehad in den K. K. te Rou
se.
Toe maar, kadodders, we tellen de
slagen.
M. Vital De Coster, burgemeester
van Leuven en provinciale senator van
Brabant, werd te Leuven geboren op
22 October 1850. Hij had pas de 54
jaar bereikt. Van 1860 tot 1867 deed
hij schitterende studiën in het stede
lij k collegium. In 1864-1866 en 1867
werd hij laureaat uitgeroepen in den
Algemeenen Prijskamp voor 't latijn,
't fransch en 't vlaamsch.
Hij voltooide zijne studiën op de
Leuvensche Universiteit. Hier ook on
derscheidde hij zich door zijnen iever
en zijn diepe intelligentie. In 1870 was
hij de eemge in den Hoogeschoolprijs-
kamp voor de faculteit van wijsbegeer
te en letteren Zijne verhandeling die
te dien tijde werd uitgegeven zag hij
door de Academische overheid be
kroond.
Op 27 Januari 1879 werd h j in den
gemeenteraad gekozen. Een koninklijk
besluit, den 9 Februari 1882 versche
nen, verhief het gemeenteraadslid tot
schepen vau openbaar onderwijs. Ieder
een weet welke aanzienlijke diensten
hij bewees aan het openbaar onderwijs.
Daar was bij de right man on the right
place Onder zijn kundig bestuur
geraakten onze onderwijsgestichten op
een punt van degelijkheid dat door
iedereen ten rechte gewaardeerd
wordt. Meer dan vier duizend leerlin
gen makin de bevolking dier scholen
uit.
Z. M. benoemde hem tot eersten ma
gistraat der stad Leuven bij besb it
van 27 April 1901. Sedert een vijftal
jaren werd hij door den provincialen
raad naar de Hoogere.Kamer gestuurd,
waar hem menigmaal de gelegenheid
werd geschonken zijn wonderbaar ta
lent als politieken redenaar ten toon te
spreiden.
De stad Leuven had hem ter gele
genheid zijner benoeming tot burge
meester prachtige feesten aangebodpn,
die nog steeds in ieders geheugen ge
print zijn. 't Was in de Meimaand van
1901.
In Januari 1904 vierde men de XXYe
verjaring zijner intrede in den gemeen
teraad. Toen hem duor Z. M. den Ko-
niDg de Leopoldsorde werd geschon
ken, richtte men nog feestelijkheden
in te zijner eere.
De libeiale partij in het arrondisse
ment is in die laatste tijden zeer be
proefd geweest. Na M Beauduin, bur
gemeester van Thienen, is het nu de
beurt van M. De Coster.
't Zijn daar voor het arrondissement
LeuveD ontzaglijk groote verliezen,
het verdwijnen van het hoofd der Leu
vensche Liberale partij is een ware
ramp.
Tot nu nog toe is de overeenkomst,
gemaakt tusschen ons Stadsbestuur
en M. De Brouwer en Cie, in haar ge
heel niet gekend. Het publiek weet
er maar van wat M. Colaert er wel
heeft willen van zeggen in de lange
redevoering die hij op het Stadhuis'
gehouden heeft en wij, Yperlingen,
moeten alles gelooven 't zij het ge
schreven staat of niet.
Uit de ondervragingen die nader
hand in onzen Gemeenteraad zijn ge
daan geweest kan men besluiten dat
op sommige plaatsen het gas contrakt
duister en onverstaanbaar is.
Er waren personen die beweerden
dat M. De Brouwer zich niet verplicht
had gelijk M. Valcke's voorstel was,
9,000 fr. 's jaars aan de stad uit te
keeren.
Ook dat het verbod van kolen te
verkoopen niet duidelijk aan M. De
Brouwer was opgelegd geweest en
dat er enkelijk in zijn contrakt bedon
gen stond dat deze firma de voort
brengsels zooals kokes, teer, enz.
mochte verkoopen. Hier uit is eene
opschudding onder de Ypersche kolen-
marchands ontstaan en deze hebben
onmiddelijk eene reclamatie aan het
Stadhuis gezonden.
Zij hebben wel beraden geweest
want zij hadden zeer benadeeligd
kunnen worden in hunnen handel had-
de M. De Brouwer en Cie kolen mo
gen verkoopen. Men heeft aan hunne
klacht gehoor gegeven.
In de zitting van 17 dezer heeft de
Burgemeester Colaert lezing gegeven
■van eenen brief van M. De Brouwer
bij welken hij de voorwaarden door
de stad gesteld en de verplichting
van geen handel in kolen te drijven
aanveerdt.
In dezelfde vergadering heeft M.
Sobry, die zeker wel het gas-contrakt
met aandacht moet gelezen hebben,
nogmaals aangedrongen opdat er wel
zou verstaan zijn dat de stad maar
een centiem per bek en per uur zal te
betalen hebben met eene gemeente
lijke maatschappij. Hij is overtuigd
dat, volgens het contrakt, de kosten
van aansteken en uitdooven der lan-
teernen, ten laste zullen gelegd wor
den der stad.
M. Colaert beweert het tegendeel.
M. D'Huvettere stelt voor deze be
paling te schrijven in het bijgevoegd
contrakt.
De heer voorzitter vindt zulks nut
teloos.
Dit geeft aanleiding tot eene lang
durige woordenwisseling tusschen
MM. Sobry, D'Huvettere, Struye en
Colaert, en eindelijk wordt aan M.
Sobry voldoening gegeven. Men aan
veerdt dus in het bijgevoegd contrakt
te schrijven dat het aansteken, uit
dooven, onderhoud, enz. ten laste
zijn van M. De Brouwer en later ten
laste van de gemeentelijke maat
schappij
In de tegenwoordigheid der be
knibbelingen waarvan de gaskwestie
overal het voorwerp is geweest, wij
vragen ons af of het niet beter ware
het bijgevoegd contrakt, in zijn ge
heel, aan het publiek te laten kennen
in plaats van er een geheim van te
maken. Iedereen heeft er belang bij,
met kennis van zaken, te oordeelen
of onze meesters in deze zaak, in het
belang van het algemeen handelen
en of er g^ene andere duisterheden
of dubbelzinnigheden in het contrakt
De Brouwer voorkomen.
In de redevoering door M. Colaert,
in de zitting van den Gemeenteraad
den 3 December gehouden en die
twee uren lang geduurd heeft, spre
kende van de drie voorstellen door
M. Valcke aan de stad gedaan, zegde
hij onder andere
Het tweede (voorstel) ware annemelijk,
indien M. Valcke wilde, van nu af, zich
't akkoord stellen met andere ge-
meenten namelijk Waasten en Poperinghe
en zich verbinden om. later eene gemeen-
telijke maatschappij te stichten, volgens
hetgeen wij hooger zegden.
Onderzoekende de voorstellen van
de groep Yperlingen en om die af te
ketsen, las onze burgemeester, in de
zitting van 12 dezer, brieven van Po
peringhe en Waasten waarbij deze
stadsbesturen laten weten dat zij
de voorstellen De Brouwer aanne-
men en met geen andere firma
willen onderhandelen.
M. Colaert voegde er bij de po-
gingen der Ypersche groep zijn dus
nutteloos, daar Wa,asten en Pope_
Gas voorde bijzonderen 15 centiemen
den kubiekmeter.
Gas voor de stadsgebouwen ÏO centie
men den kubiekmeter.
Openbare verlichting ÏO centiemen
don kubiekmeter.
't Zij voor de 400 bekken 160,000
kubiekmeters aan ÏO centiemen
fr. 16,000
af te trekken voor terug
gaaf fr. 0,000
Blijft te betalen voor de
stad fr. 7,000
Voor cle openbet? e vet lichting zon de stad aan de. groep Yper lino e?x iïio,cir
4,000 frank te betalen hebben.
Aan eenen vreemdeling moet men 7,000 frank betalen.
De groep Yperlingen.
L. Vandoorne. R. Froiclure. G. Lapiere. A. Butaye. H. Vermeulen
Gas voor de bijzonderen 15 centiemen
den kubiekmeter.
Gas voor de stadsgebouwen ÏO centie
men den kubiekmeter.
Openbare verlichting kosteloos.
Het onderhoud alleen ten koste der
stad, ofwel de groep Yperlingen
onderneemt het aan 10 fr. per
bek en per jaar, 't zij voor 400
bekken te betalen door de
stad fr. 4,000.
ringhe reeds een besluit hebben
genomen.
Om alle andere mededingers af te
wijzen en hunne voorstellen welk,
danig die mochten wezen, te verwer
pen, zegde onze burgemeester, brengt
ons de toestemming van Poperinghe
Waasten en andere gemeenten.
M. Colaert heeft zelve bekend dat
hij met M. De Brouwerverplichtingen
had aangegaan voor aleer den Ge
meenteraad er over te raadplegen
hij wist ook sedert lang dat Waasten
en Poperinghe aan den broeder van
den deken van S' Maartens de ver
gunning voor dé verlichting dezer
steden met Yper te zamen hadden
verleend bij uitsluiting van alle ande
re concessionnarissen.
Men ziet dus hoe weinig rechtzin
nig M. Colaert in de gaskwestie ge
handeld heeft.
In den loop der maand November
1904 heeft eene groep Yperlingen aan
het stadsbestuur gevraagd om de con
cessie van het gas te bekomen.
Den 30 November 11 stonden de hee-
ren Golaert en O 3 «lagen toe om
hun bijgevoegd kontrakt te onderwer
pen.
De Yperlingen hebben den noodigen
lijd gevraagd om hunne voorstellen
neer te lpggen, M. Valcke zich verbin
dende de concessie te verlengen aan
«Ie nieuwe voorwaarden tot
op het oogenblik der nieuwe exploi
tatie.
De Raad heeft geantwoord dat het
te Iaat was, dat er hoogdrin
gendheid was
De zaak moest Zaterdag 17 Decem
ber met der haast afgedaan worden.
M. De Brouwer, een Bruggeling,
heeft eenen uitstel gevraagd.
De heeren Colaert en C'e hebben
eenen uitstel verleend.
En daar
Oordeelt over het belang dat onze
gemeenteraad den Yperlingen toedra
gen
Wij lezen in eene briefwisseling uit
Brugge aan het Laatste, Nieuws
driemaal ellendige lichtjes zijn
twee fameuze Auerbekken, welke, 0
den Burg, tegen den voorgevel van hel
gerechtshof staan ze zijn dood versie
ten en de kousjes bezitten geen ver
lichtingskracht meer. Zien onze raads
heeren dat niet, als ze zich ter raads
zitting begeven, om 5 ure s'avonds
En als men zich zoo weinig geneert me
de verlichting op de schoonste open
bare plaats onzer stad met het Auoi'
licht, wat moet het dan niet zijn me
de gewone gas vlammetjes in de arm
wijken
Op Zaterdag 31 Deceinhe
1904, om 8 ure 's avonds, geeft dJ
ze maatschappij aan hare leden en hui-
gezin een luisterlijk Concert gevolg
van danspartij.
PROGRAMMA.
1. Loyale Legion, Sous?
2. Extrait de la 4rae Symphonie de
Mendelssohn,arr.parH Moernif
3. Sans Cervelle, polka, Auvraj
4. Tannhauser, fantaisie, Wagnei
5. Violetta, valse, Moeremaw
EENE MISGREEP,
Kluchtspel met zang in één bedrijf.
REDOUTE.
de
ïai:
Is het waar dat er toelating gege
is geweest in de Kalverstraat J'
kleine huizen te bouwen buiten
i
E*=
'\t
EERSTE DEEL.
TWEEDE DEEL.
DERDE DEEL.
ri
d
