Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Commissie
der verlichting.
Donderdag, 16" Februari 190o.
5 centiemen.
Eerste jaar. IV1 14.
Wat zal de bestendige
Deputatie doen
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des Statui etdays
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voob den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
YooB STAD Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij ovebeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Uixtnudeslraat, nr'b3, te Yper. De aankondigingen van
gansch Delgië en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekénd toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen: 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Het Nieuwsblad verzekert dat de
bestendige Deputatie eenvoudiglijk
de beslissing door onzen Gemeente
raad genomen zal bekrachtigen. Wij
weten niet of onze confrater bijzon
dere inlichtingen heeft, maar volgens
ons is het nieuws dat hij aankondigt
ten minste voorbarig. Wij weten, en
wij zijn goed ingelicht geweest, dat
de gaskwestie in de bestendige De
putatie, het voorwerp zal maken van
een verslag en dat het M. Verhaeghe
is, bestendige afgevaardigde te Wer-
vick, die er mede gelast is.
Het is waarschijnlijk dat het ver
slag eenmaal neergelegd, de leden
der bestendige Deputatie kennis zul
len nemen van den bundel stukken,
hem zullen bestudeeren, want de
zaak die hun onderworpen wordt, is
belangrijk genoeg om met zorg over
zien te worden.
Wij hebben reeds gezegd dat de
bestendige Deputatie voor grondbe
ginsel heeft de openbare aanbeste
ding te bevelen in gevallen gelijk
dit. Men vraagt zich af hoe zij, in het
geval, zou kunnen inbreuk maken op
eene rechtspleging die zij ten allen
tijde aangenomen heeft
Zij zou het zooveel te min kunnen,
dat de openbare aanbesteding, in den
aard, geroepen is tot een zeker suc
ces, aangezien van nu af, zonder dat
de minste oproep gedaan is geweest
tot de concurrentie, verscheidene
liefhebbers gevraagd hebben om te
soumissionneeren. Wij kennen M.
De Brouwer, M. Valcke, de groep
Yperlingen, M. Colaert heeft in den
Raad verzekert dat hij nog andere
vragen ontvangen heeft. Er is daar,
dunkt ons, een voldoende reden voor
de bestendige Deputatie om de be
slissing van den Gemeenteraad van
Yper te verbreken, indien wel te
verstaan, de Deputatie geene andere
bekommering heeft dan goed bestuur
te maken.
De bestendige Deputatie, met de
beslissing van den Gemeenteraad
van Yper te verbreken, zou zich
schikken naar de wenschen der over-
groote meerderheid onzer bevolking.
Dat een referendum over dat punt
moest ingericht worden, zouden de
partijgangers der berekening De
Brouwer heel en al verslagen worden.
Maar er is nog meer, de bestendi
ge Deputatie, met de berekening De
Brouwer te verbreken, zou de wen
schen van onzen sympathieken Bur
gemeester beantwoorden, die in den
grond aanhanger is der regie. Hij
heeft het verklaard.
Ziehier, inderdaad, hoe hij zich
uitgedrukt heeft in de zitting van den
Gemeenteraad van 3 December 1904.
Vooraleer het stelsel te ontwik
kelen dat de overhand behaald heeft,
hebben wij voor plicht u de beweeg
redens te doen kennen die de regie
hebben doen verwerpen welke eeni-
ge onder ons, en ik onder anderenvu
riglijk zouden begeerd hebben te zien tol
stand komen. (Stenografisch verslag
verschenen in le Progrès van 11 De
cember 1904.)
Welnu, het stenografisch verslag
dat wij gegeven hebben is op dat
punt gelijk aan dat welk verschenen
is in het Journal d' Ypres van 10 De
cember 1904, dat zich uitdrukt als
volgt
Vooraleer het stelsel te ontwik
kelen dat de overhand behaald heeft,
wij denken de beweegredens te moe
ten doen kennen die de regie hebben
doen verwerpen welke eenige onder
ons, en ik onder anderen, vuriglijk zou
den begeerd hebben te zien tot stand ko
men.
Het stenografisch verslag van het
Journal, dat op andere punten nadien
omgewerkt is geweest, is dus geheel
behouden geweest, voor zooveel het
onzen burgemeester doet doorgaan
voor een vurigen aanhanger der re
gie.
Van eenen anderen kant, met te
genover het stadsbestuur van Yper
hare rechtspleging te behouden, wel
ke bestaat in de gemeenten de ver
plichting op te dringen langs de open
bare aanbesteding te gaan, zal de de
putatie eene vergissing herstellen die
schijnt de overhand gehad te hebben
in den geest van zekere onzere be
stuurders, want het Journal, officieel
orgaan van het Stadhuis, in eene ant
woord die het gedaan heeft aan de
groe'p Yperlingen is zoover gegaan
te zeggen Het is nooit in het gedacht
gekomen van den Raad, denken wij, de
concessie in aanbesteding te stellen. Dat
wordt niet meer gedaan. Welnu, het
voorbeeld van hetgeen te Leuven ge
beurd is, bewijst dat onze Gemeente
raad op dat punt zich nog erg bedro
gen heeft.
Onder alle opzichten dus, dringt de
verbreking der beslissing van den
Raad zich op.
i' Zitting, den i'n Mactrt, i90d.
Zijn tegenwoordig de heeren Co
laert, Boone, D'Hnvettere, Fraeys,
Vandenboogaerde, Karei Baus, Jaa
Fol, Vandevoorde en Coomans.
M. Colaertburgemeester, opent de
zitting met de volgende redevoering
Mijnheeren, de kiezingen komen te
•eindigen tot voldoening van ons allen.
Vandenboogaerde. Ja, ja
Colaert. - Gij, M. Vandenboogaer
de, zoudt moeten bescheidener zijn on
der dat opzicht, gij weet wel dat gij in
feite op het slagveld gebleven zijt met
uwen gelijkwaardigen Lemahieu en
dat zonder een middel van kiesrechts-
pleging uw zetel zou bezeten geweest
zijn door eeuen liberaal Wij zijn er in
gelukt u op te visschen, maar gij weet
wel, M. Vandenboogaerde, dat die op-
vissching ons de oogeu uit het hoofd
gekóst heelt.... en wat aan onze partij
nog van eer overbleef.
Vandenboogaerde (ter zijde). Drom
mels, hij is zenuwachtig
Colaert. Ik herneem de kieziugen
komen te eindigen ter voldoening van
ons allen, wij z ju op het punt geweest
'zeg 1!:, twee indringers onder ons te
hebben, twee liberalen De Hemel heeft
gewaardigd mijne aangenomens stad
van dergelijk ongeluk te behoeden, hi]
heeft toegestemd mijne duistere ont
werpen van de ramp te bevrijden.
Aan het hoofd dezer ontwerpen,
staat de belangrijke kwestie der ver
lichting. Gij weet, Mijnheeren, dat
binnen 10 maanden bet tegenwoordig
contrakt van concessie moet ontzegd
of vernieuwd worden wij hebben gee-
nen tijd te verliezen en 't is met moei
te dat wij, met al onze krachtdadig
heid en onze bijzondere kennissen, tot
eene vloeibare oplossing zullen kunnen
geraken op bekwamen tijd.
MHwettere. Gij moest vroeger be
ginnen
Colaert. Uwe opmerking verwon
dert mijmijn beste notaris, gij hebt
nochtans den naam verstandig te zijn
Wat zouden wij gewonnen hebben met
vroeger te vergaderen Ware
al het duister werk dat onze Commissie
zou kunnen afgelegd hebben, vóór de
kiezingen, niet jammerlijk komen in
storten door de waarschijnlijke intrede
van liberalen in den Raad
D'Huvettere. Verschooning, Bur
gemeester, ik wist niet dat het duister
werk gold in de kwestie der verlich-
t-iag,
Colaert. De kiezingen dus goed en
wel goedgekeurd zijnde, heeft onze
nieuwe en geleerde Gemeenteraad, die
het kentin zake van mannen, in zijn
midden de bekwaamste leden aange
duid om deel te maken van de Commis
sie der Verlichting, ik heb genoemd
Natuurlijk ik Colaert van Poperin-
ghe laat mij toe al mijne titels te ver
zwijgen.
Alsdan den vriend Ernest Fraeys van
Brugge, bankier, oud-schepen en boe
zemvriend van Surmont, mijn edelen
voorzaat M. D'Huvettere van Ruysse-
lede, notaris, man bekwaam om alles
goed te verstaan en ons, voor den vorm,
eene zeer verstandige oppositie te ge
ven, vrij van, om te eindigen, met ons
te stemmen mijn uitmuntende vriend
Florimond,van Moorslede, zeer onder
scheiden leeraar van brouwerij, zijne
tegenwoordigheid hier, Mijnheeren,
zal kenmerken hij zal de liberale par
tij vertegenwoordigen die hij nog on
langs aanbad, meer dan hij door haar
aanbeden wa?.; ook stel ik dadelijk
voor, Florimond verslaggever onzer
Commissie te benoemen, het zal eene
getuigenis zijn onzer onpartijdigheid.
(eenparige goedkeuring en langdurige toe
juichingen.)
Eindelijk Vandenboogaerde van Wa-
ton, onze nieuwen Schepen, kruide
nier, koopman in wijnen, brijken,
zand, spiegels, glazen, vernissen, kleu
ren, muskaatnoten, specialiteit van
sunlicht zeep, het huis staat op geenen
hoek, gematigde prijzen, uitmunten
den aankoop.
Onze Raad, in zijne hooge wijsheid,
heeft er eenige onderscheidene perso
nen onzer duurbare stad bijgevoegd
Het zijn M Boone Cyrielvan Vla-
mertinghe, een taaie, Mijnheeren,
een der laatste van de onwrikbaarste
partijgangers van Surmont-, mijn ede
len voorzaat ik ben z*>k r dat het
groot bewijs van vertrouwen welk de
Raad hem komt te geven, hem onher
roepelijk tot ons zal doen wederkeeren
langs de groote deur van de Commissie
der verlichting.
M. Karei Bauskoopman in ijzer,
een Yperling, Mijnheeren, onzen duur
baren bevelhebber der Pompiers, den
broeder van Jules, die van al de ver
standige CommissiöQ, banketten, stoe
ten, seultjesteken enz. deel maakt, en die
alleen aan alle werken voldoet,, dank
aan zijne meestontwikkelde zenuwach
tige geschiktheden Karei wees wel
kom onder ons, wij ontvangen u met
opene armen wij weten dat uw hart
nog bloedt bij het gedacht uwen wel
beminden Surmont, mijn edelen voor
zaat, verlaten te hebben, maar wij
zullen trachten onder ons u het leven
zoo schoon mogelijk te maken.
Wij hebben nog lasth but no least
Jan Fol, van Ichtegem, Mijnheeren
the right man in the right place. Wie kent
er Jan niet een mijner vrienden van
het eerste uur Sedert gij de eer hebt
mij als burgemeester te bezitten, 't is
een der eenigen die mij goed begrepen
heeftnooit had Surmont, mijne edelo
voorzaat zooveel zorg gedregen als ik
voor de nijverheid en den koophan
del ik heb water gegeven aan den
nij veraar, en hij is er mij dankbaar
voor. Vergeet, beste Jan, uwe oude
veten tegen al die aristos als Iweins
en Surmont en kom hier, voor het
groot welzijn onzer duurbare stad, al
uwe technische, mekanische en elee-
triesche kennissen, al uwe geschikt
heden voor de kunsten en de weten
schappen, de letterkunde en de muziek
ten toon spreiden. M. Coomans van
Gent, onzen bouwmeester, maakt van
rechtswege deel van onze Commissie.
De enkele opsomming der voortref
felijke elementen waaruit onze Com
missie samengesteld is, zegt u genoeg,
Mijnheeren, dat wij zeker zijn een
waar gedenkteeken aan de wetenschap
op te richten.
Dat de hemel onze werkzaamheden
zegene en ik verklaar de algemeene
bespreking geopend.
Fraeys. Mijnheer de Voorzitter,
ik vraag het woord.
Colaert. Het woord is aan den oud
schepen van M. Surmont, mijn edelen
voorzaat.
Fraeys. Volkomen, ik heb een ko
zijn die het gas maakt te Brugge, 't is
de broeder van onzen eerwaarden de
ken
Colaert. Zwijg, onverstandige, ik
weet het wel, ter zijde) die dommerik
is goed om alles te verbrodden
Mijnheeren, laat mij toe, opdat het
debat niet afwijke, u op den rechten
weg te zetten.
Ik herhaal dat de tijd dringend is,
zeer dringend, wij moeten spoedig en
met methode werken en daarom moe
ten wij de verdeeling van het werk
hebben. Ziehier dus de bijzondere be
voegdheden van ieder van u, Mijnhee
ren aan Vandenboogaerde, onze sche
pen, de Btudie der brij ken en van het
zand, noodzakelijk tot het bouwen der
fabriek. Aan Karei Baus, de studie van
de weerstandkracht der te gebruiken
balkjes of poutrellen en het overzicht
der dikte van de plaatyzers voor de
gasketels.
D'Huvettere, de studie der bedingen
en het opstellen van het contrakt van
concessie en van het geheim contrakt.
Vandevoorde Florimond, de aanwer
ving der ontstekers en plannen van
groepeering bij afdeelingeu.
Fol zal de onmisbare redevoering
uitspreken over de electriciteit door de
tijden heen en hare toepassing op de
kunsten van vermaak.
Coomans, het boir undig deal der
fabriek.
Fraeys en ik, wij behoudeu het ver-
lichtingsdeel, gij zult later begrijpen
waarom.
Eindelijk Cyriel B00119 zal hier het
publiek vertegenwoordigen, opdat men
niet kunne zeggen dat alles niet in het
volle licht gedaan is geweest.
DE WEERGALM