Stadsnieuws.
Schijnheiligen.
De wcerbols.
Hunne onafhankelijkheid
De brief der
Bestendige Deputatie.
Ben nieuw verzoekschrift
De kwestie der verlichting
Quo nou ascendam
lievend kiezerskorps de klerikale valsche
partij met klank aan de deur zal kegelen.
Het volk is er beu van
Wij lezen in het katholiek Recht
Schijnheiligen zijn eene soort van
menschen die altijd bestaan hebben en
ook altijd bestaan zullen. Ons Heere
toen hij nog op aarde verbleef had er
alreeds een afkeer van en meermaals
heeft hij gezegd Wee n schriftgeleer
den en I'harizeëers
Schijnheiligen zijn diegenen welke
bij het uitgaan der kerk door de volks
menigte heen dringen, haastig naar
het wijwatervat ten einde hunne we
derhelft ook nog te kunnen bedienen,
maar binnenshuis de echtelijke lief
de berekenen op eene wijze die nog al
veel te wenschen overlaat
Schijnheiligen zijn zij, welke in ge
nootschappen en vergaderingen het
volk aanmanen de godsdienstoefenin
gen bij te wonen, maar zelve gaan
vloerken bollen terwijl de eenvou-
digen, de braven, het lijden des Heeren
overwegen
Schijnheilig zijn diegenen welke in
vergaderingen van arme werklieden,
tot dezen laatsten zeggen durven Wij
zijn het welke u de muil open houden
En die zelve halve en heele varkens
eischen van Vincentius a Paulo, wan
neer de hulpbronnen zulks toelaten, en
de wezentlijke behoeftigen met een
paar broodkaartjes moeten tevreden
zijn
Schijnheiligen zijn het welke zich
des Zondags bij het vertrek der spoor
treinen in de statiën begeven ten einde,
als echte mouchards nota te ne
men en toe te zien of deze of genen jon
geling al eens ter foore zou gaan,
maar die zelve halve en soms bijna
heele nachten durven overbrengen in
plaatsen welke men niet noemen mag.
Met zulke mannen mag men niet al
te vertrouwelijk omgaan, en ook niet
te zacht, 't Is soms niet slecht nu en
dan eens het masker op te lichten dat
hunne lage ziel bedekt, teneindehunne
handelwijze in het ware daglicht te
stellen. En dat zullen die schelmen van
democraten, die er een soort van dag
boek op nahouden, wel doen telkens
zij de schijnheiligheid te verre drijven
en vooral wanneer zij trachten anderen
te benadeelen
Eu wij zijn nog aan 't einde niet
Daens en Fonteyne, de beide katho
lieke priesters van de partij der chris
ten-democraten, die dezer dagen een
strenge berisping vanwege den Paus
hebben ontvangen, hebben op hun
beurt een brief gezonden naar Mgr.
Goossens, kardinaal-aartsbisschop van
Mechelen
Gij hebt goed gevonden, schrijven
de twee christen-democraten tot den
aarstbisschop, in de pers den brief van
den kardinaal-Staatssecretaris Merry
del Val openbaar te maken. Gij duidt
ons zeker niet euvel, wanneer wij onze
toevlucht nemen tot hetzelfde middel,
en gebruik maken van on« recht om te
antwoorden, dat eiken beklaagde ge
waarborgd is,
Eenige jaren geleden, toen pastoor
Daens voor de eerste maal lid van de
Kamer werd, heeft uwe eminentie tot
hem gezegd Ik zegen u als verte
genwoordiger van de christen demo
craten.
De twee priesters herinneren don
aartsbisschop aan de plaats, waar hij
die woorden gesproken hééft, en dan
gaat de brief door Abbé Daens ver
klaart geheel naar waarheid dat hij
sedert dien niet veranderd is Wij ver
dedigen hetzelfde programma, wij
bestrijden dezelfde tegenstanders, wij
streven naar hetzelfde doel de stoffe
lijke en geestelijke verheffing van ons
Vlaamsche volk.
Hoe komt het, dat de zegening van
vroeger veranderd is in een veroordee
ling?
j> Op die vraag is maar één antwoord
te geven onze vijanden zijn almach
tig en zij onderdrukken ons onder het
wicht van hun laster, hun haat en hun
geld. Die vijanden zijn de Belgische
conservatieven
s Er zouden dus drie redenen zijn,
waarom men ons veroordeelt.
Wij zouden niet onderdanig zijn,
en oproerig. Welnu, wij buigen voor
de kerkelijke overheid in alles wat het
godsdienstig geloof betreft. Zou men
durven beweren, dat onze hoedanig
heid van priester ons berooft van onze
rechten als burger, die de apostel Pau-
lus heeft ingeroepen voor de Romeiu-
sche rechters, toen hij uitriep Qivis
Romanus sumik ben een Romeinsch
burger
r Men zegt vervolgens, dat wij twee
dracht zaaiden onder de geloovigen.
Maar wij verdedigen ons democratisch
programma, dat in elk opzicht met de
rechtvaardigheid in overeenstemming
is. Wij werken derhalve in het belang
van den maatschappelijken vrede.
Ten slotte beschuldigt men ons.
dat wij ons beroepen hebben op het
gezag van den Heiligen Stoel. Nu had
den wij ons verbeeld, dat da encycliek
Rerum Novarum gemeen goed ge
worden was van de geheele katholieke
christenheid, en dat het ons dan ook
vrij stond ons eveneens te beroepen op
het gezag van dat etuk tot de verdedi
ging van ons sociaal programma. Maar
aangezien de kardinaal Staatssecreta
ris ons er een verwijt vau maakt, dat
wij ons op die encyklieken beroepen,
zullen wij ons daarvan onthouden en
wij zullen ons eenvoudig wapenen met
de argumenten van rechtvaardigheid,
waarheid en maatschappelijk welzijn.
Wij gaan voort ons te noemen en te
blijven, door het natuurlijk en godde
lijk recht,christelijke katholieken, ge
wijd aan de kerk van Christus, wat ons
niet verhindert vrije burgers te zijn
Onlangs hebben wij le Gent een
treffend voorbeeld gehad van de on
afhankelijkheid der katholieke pers.
Maanden lang had het Fondsenblad
met zijne bloedvolle flamingantische
opstellers, een krachtdadigen veld
tocht aangegaan ten gunste van het
wetsvoorstel Coremans. Van dezen
keer gingen zij niet toegeven, zij
zouden voor niemand buigen, hel
wetsontwerp moest er door wat er ook
mocht van komen.
Maar daar verscheen in de Gods
dienstige Weekgekend orgaan van
het bisdom, eene officieuse nota, de
Vlaamsche katholieke dagbladschrij
vers voorschrijvende hunne propa-
gande ten gunste van het wetsvoorstel
Coremans te staken. Onmiddelijk
trokken de fameuze Vlaamsche leeu
wen hunne klauwkens in en legden zij
het heofd in den schoot van Monsei
gneur Stillemans, den Vlaamschen
schoenlapperszoon, die in al de kloos
terscholen onze moedertaal achter den
bezem doet stellen.
Ziedaar de onafhankelijkheid van
de Vlaamsche klerikale drukpers 1
In Holland hebben wij dezer dagen
een geval van nagenoeg denzelfden
aard kunnen waarnemen.
Men weet dat er daar eenige pries
ters zijn opgestaan die zich, even als
hier de pastoors Daens en Fonteyne,
volks- en vrijgezind durven noemen,
en zelfs niet schromen met de socia
listen in aanraking te komen.
De meest in 't zicht slaande dezer
priesters is de jonge Dr J Van den
Brink. Gelijk Daens en Fonteyne in
Vlaanderen, doen de Hollandsche ul-
tramontaansehe bladen van den Brink
gaarne voor eene afvalligen priester
doorgaan en sparen zij hem noch las
ter noch scheldwoorden.
Nu was van den Brink dezer dagen
te Eindhoven gaan spreken voor de
sociaal-democraten, en de klerikale
bevolking, waarschijnlijk opgehitst
door fanatieke priesters, had van deze
gelegenheid gebruik gemaakt om
pastoor van den Brink aan te randen
en met slijk te gooien. Zonder de lus-
schenkomst van de politie zou van
den Brink waarschijnlijk niet levend
mt de handen zijn geraakt van deze
fanatieke branders.
Men ziet het de klerikalen zijn
overal dezelfden. Pastoor Fonteyne
heeft immers ie Wondelgem, Ertvel-
de en andere gemeenten, hetzelfde
gevaar geloopen.
Nu was er een katholiek dagblad
schrijver die in liet nieuius van de
weekHelmondsche courant, den
moed had de baldadigheden, tegeno
ver priester van den Brink gepleegd,
af le keuren.
Ongelooflijk en toch waar
De geestelijke overheid zond eene
afkeuring aan den katholieken redac
teur, en deze ongelukkige, even als
de leeuwkens van t fondsenblad,
onderwierp zich aan het velo zijner
gekruinde bazen
In het nummer van 18 Maart, aan
't hoofd van t blad,, bekent de redac
teur eene afkeuring outvangen te
hebben van de geestelijke overheid,
en zich aan dit vonnis le onderwer
pen, er bijvoegende: ALTIJD LN
IN ALLES zafhel Helmondsche or
gaan zich aan de overheid voornoemd
onderwerpen
Een katholiek blad mag dus niet
eens de verdediging nemen van eenen
ongelukkige'die door eene opgeruide
menigte met slijk geworpen wordt en
zelfs gevaar loopt vermoord te wor
den
Men vraagt zich af wat hier het
meest verachtelijk en walgelijk is
Hel gezag van de geestelijke overheid
of de platbroekerij van de klerikale
gazetten.
Wij laten onze lezers kiezen.
(Vaderland
Het Journal Y Ypres van ID April kon
digt den brief af door de Bestendige
Deputatie naar den Gemeenteraad van
Yper gestuurd. De Bestendige Deputa
tie (het is geen Aprilvisch) keurt het
besluit goed van den Gemeenteraad
zij dekt de begane onregelmatigheden
en onwettelijkheden, niet zonder eene
zekere verlegenheid die zich gemakke
lijk laat bemerken aan de weerloos
heid der ingeroepene overwegingen.
't Is alzoo dat, om de openbare aan
besteding af te wijzen, het provinciaal
College zich bepaalt met te zeggen
«dat met persoonlijk te onderhande-
n len met eene deftig gekende persoon-
lijkheid, en van eene onbetwistbare
n bevoegdheid in deze bijzondere zaak,
de stad Yper het voorbeeld gevolgd
n heeft van andere lokaliteiten, die be-
n machtigd geweest zijn hunne open-
n bare verlichting te vergunnen zonder
eenen oproep te doen tot de concur-
rentie
Maar geheel de kwestie is juist te
weten of dat voorbeeld goed om vol
gen was.
Wij denken van neen. Toen de wet
gever aan den Staat de verplichting
opgedrongen heeft eenen oproep te
doen tot de ruchtbaarheid en tot de
concurrentie voor zijne leveringen en
aankoopen, heeft hij juist het inzicht
gehad de misbruiken van het oude
stelsel te doen eindigen en het open
baar belang te vrijwaren tegen de zor
geloosheid, de begunstiging, al het te
doen voordeel trekken uit de welda
den der concurrentie onder oogpunt
der te bekomen voorwaarden.
t Is eene hoofdstofielijke regel van
goed bestuur.
De Bestendige Deputatie van West-
Vlaanderen weet het dewijl zij hem
toepast aan de stad Oostende. Ook be
grijpt men hare verlegenheid, want
het is niet omdat eenige gemeenten, die
zij niet noemt, zouden bemachtigd ge
weest zijn den regel niet te volgen,
dien zij zelf in andere omstandigheden
oplegt, dat er daar eene voldoende re
den zij om het bestuur van Yper te
rechtvaardigen.
Er waren zooveel min redens om het
te doen, dat te Yper, zonder dat er de
minste ruchtbaarheid gemaakt was ge
weest, verscheidene mededingers zich
aangeboden hadden, aan het bestuur
beter voorwaarden voorstellende dan
deze door M De Brouwer aangeboden.
Daar schuilt iets achter in deze zaak
dat men raadt en het is oprecht wal
gend te zien dat een College, welk
voor zending heeft de dwalingen der
onderhoorige besturen te tuchtigen
dezelfde handelwijze volgt.
De overweging door de Bestendige
Deputatie ingeroepen, om M. De Brou
wer als concessionuaris te aanvaarden,
is even ellendig. Van een ander
kant, zegt de brief, verzamelt hl
voorstel De Brouwer, ofschoon
stig zijnde aan de belangen der atas
en harer inwoners onder oogpunt a
voorwaarden voorzien voor de leü^
- ring van het gas, de voorwaard^
eener goede exploitatie wat meer
het is zeker het volledigste en h'!
voordeeligste onder de verschillend
voorstellen die gedaan ziin 8
n voorstellen die gedaan zijn geweest
n als men de stichting eener intercomn,
nale maatschappij van verlichting aa^
n ziet.
Dat laatste deel der overweging Vs
oordeelt het geheele. Het provinciaal
College bekent dus stilzwijgender»
wijs dat de voorstellen van M. Valck
verre de beste zijn. Maar de geheel6
kwestie is daar. Wij hebben niet opJ3
houden te zeggen dat in het voorstel
De Brouwer de belangen der stad Ype!
opgeofferd waren en dat de intercom
munale eene gekheid was.
Wij nemen de bekentenis tot
en wij zullen er kunnen gebruik Vafl
maken om in alle omstandigheden
de Yperlingen te herinneren dat hunne
belangen verraden zijd geweest don!
de kliek Colaert en Cie.
Waarvan akte.
Onze kooplieden in kolen, zonder
onderscheid van partijkomen een
nieuw verzoekschrift te sturen naar
den Gemeenteraad om te protesteeren
tegen de omkeering die er zich voor
gedaan heeft in de laatste zitting, op
welke,na eene maand tusschen ruimte
onze leeuwen van den Raad de vroege
re uitspraak vernietigd hebben door
eene tegenovergestelde, aan den brug-
geling De Brouwer het vermogen ver-
leenende onrechtstreeks den kolenhan
del te drijven, hetgeen zij over eene
maand geweigerd hebben.
Dat verzoekschrift zal het lot onder
gaan van vele andere, 'tis te zeggen
dat er geene rekening zal van gehouden
worden.
Wat scheelt het onze meesters dat
een lokale handel ten onderen gebracht
is, mits de duurbare vreemdeling vol
daan zij
Allo Yperlingen, eene goede borste
ling bij de naaste kiezingen
Deze hoogmoedige leus, aangenomen
door den fameusen bestuurder Fou-
quet, zou slechts tot de Wetenschap
moeten toebehooren die, alle dagen,
nieuwe veroveringen doet, nieuwe vor
deringen verwezenlijkt en de verba-
zendste ontdekkingen doet.
Na de draadlooze telegrafie, komt
ons uit Amerika de ontdekking toe der
electrische overdracht, insgelijks zon
der draden, en door de eenige tusschen-
komst der lucht
Ziedaar wat in 't kort al de verlich
tingstelsels, die tot nu toe gebruikt
zijn geweest eene andere gedaante zal
geven.
Alzoo, zonder eene welkdanige be
stuurlijke toestemming noodig te heb
ben, zal een bijzondere kunnen voor
zien in de verlichting eener ganscba
stad, met boven de zichten en hovend®
huizen, van de eene wij k naar de ande
re, tusschen twee ontvangers, de noo-
dige elektrische vonk over te drag®
om alsdan de toestellen van al de
woonsten in werking te stellen
En zeggen dat, volgens den- electri-
cien Andries Anderson, van Nieuw-dr'
jeans, in den MisBissipi, dit min za,
kosten dan de verlichting met het gas -
Men weet dat het College gelast i»
geweest zich te verstaan met de c°D
cessionnarissen nopens de verschiuenj
de veranderingen gebracht aan het be
sluit van den Gemeenteraad, betrekk
hjk de gaskwestie.
Het Journal d' F pres van den 29 Majjjj
kondigde aan dat de Raad eene bes' j
sing zou nemen in eene aanstaande z
ting, waarschijnlijk Zaterdag len
Welnu, den 8" April was de Raa
n°g niet bijeengeroepen.
MEfcMSMfl
U nln»,«nn ff AMMrt H Ar» min m n
■-
