Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
VAOERLANOSCHE OPROEP
Donderdag, 20" Juli !90o.
Eerste jaar. Nr 36.
Klerikalen
maakt u vaardig
De Nieuwe School.
Eendracht maakt Macht,
Yerschijnende des ott der days
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voos den buiten: Een jaar, Fr. 3-GO.
VooB stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt'bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Dixinudestraal, n1 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en't buitenland evenals de Nolariale en lleciiterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegeq Üijusdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen: 15 c den drukregel
R«klamen 25 c. n
Rechterlijke aankondigingen 1 Ir. id.
Wij noodigen vuriglijk en van nu
af al onze politieke vrienden uit,
hunne vaandels uit te steken voor de
Nationaale feesten van 21 tot 23 Juli
aanstaande. Vaderlanders voor alles,
en welk ook de regeering zij die ons
beheert, toonen wij dat, betere va
derlanders dan het de klerikalen
waren in 1880, wij het terherte nemen
van op eene schitterende en eenpari
ge wijze de vijf-en-zeventigste verja
ring onzer onafhankelijkheid te vie
ren.
Wij zijn Belgen, en daarom willen
wij op deze heugelijke dagen ons
slechts bezighouden met één gedacht,
ééne zorg
Den roem en den bloei vieren van ons
duurbaar BELGIË
Op II Juli, is in de Kamer van
Volsvertegenwoordigers, de bespre
king begonnen van het ontwerp der
klerikale regeering, aangaande het
oprichten van nieuwe versterkingen
rond destad Antwerpen,diedeschrik-
kelijke som zullen kosten van twee
honderd miljoen frank.
Twee honderd nieuwe miljoenen,
om de vraatzucht tc bevredigen van
een minister die de persoonlijke
dienstplicht weigert Van waar zal
het geld komen I
Twee honderd miljoen frank nieu
we militaire uitgaven, als wanneer de
klerikalen aan het kiezerskorps op
plechtige wijze beloofd hebben dat,
zoo lang zij aan het bewind waren,
z'j nooit er zouden hebben in toege
stemd de krijgslasten van één cent te
verhoogen
Eens te meer dus, hebben de kleri
kalen hun woord geëten, en het volk
op schandalige manier bedrogen I
Sedert een. en twintig jaren dat zij
tn het land meester zijn, hebben zij,
uit haat van den persoonlijken dienst
plicht, altijd de militaire kwestie op
gelost met miljoenen op miljoenen te
stemmen voor forten en vestingen, om
alzoo de openbare meening in slaap
te wiegen en te doen gelooven dat
deze omheining te verdedigen
lands
veiligheid
geen gevaar loopt.
Maar het volk begint de oogen te
openen, en het weel wat er in het toe-'
komende te doen staat I
inderdaad wat nut kunnen de
nieuwe forten van Antwerpen ople
veren, alswanneer het bewezen is ge
lijk 2 2 4, dat ons leger, zoo als
het thans is ingericht, op verre na on
toereikend is, om deze versterkingen
te verdedigen
Een der beroemdste belgische op
per officieren, M de generaal De Jar-
din, oud-professor van knjgskundeen
versterkingen der militaire school,
0ud-besluurder der fortificatiën van
Antwerpen, komt daarvan hetonweer
legbaar bewijs te leveren.
Ziehier wat deze opper-officier
daarover denkt
De buitenste omheining der ont-
worpene vestingen van Antwerpen
behelst ruim 100 kilometers.
Om
zijn vereischt
Voetvolk,
Kannoniers,
Ruiterij.
Genie,
Trein,
Administratie.
30,000 man.
10,000
600
1,440
1,000
1,000
Tezamen. 44,040 man.
De binnenste omheining behelst 40
cilometers, waarvan 10 kunnen over
stroomd worden
Voor de 30 overblijvende kilome
ters zijn vereischt
Voetvolk .5,000 man.
Kannoniers 2,000
Genie 300
Admininistratie en trein 300
Twee beweegbare leger
afdeelmgen
mobiles] van
man ieder
(Divisions
11,500,
23,850
Te zamen 30,850 man.
Voor de verdediging der nieuwe
forten van Antwerpen zijn dus 44,040
30,850 74,890 soldaten ver-
eischt.
Laat ons nu onderzoeken welke de
bezetting is, of liever zou moeten zijn,
van de verschansingen van Dender-
monde en van de Maasforlen.
1° Voor Dendermonde.
Voetvolk, Kannoniers, Genie,
Trein en administratie 5,000 man.
2" voor Luik 31,000
3° voor Namen 29,000
Tezamen 65,000 man.
tiet zij dus voor al de belgische ver
sterkingen 74,890 65,000
139,890 man.
Maar kan het Belgische leger dit
noodige getal manschappen leveren
'T is hel geen wij aanstonds zullen
zien.
Onze militiewet verschaft ons 13
klassen van 13,300 man ieder; hel
geen dus uitmaakt 13 x 13,300
172,000 manop het papier
Inderdaad volgens de officieele
statistieken verliest eene mihtieklas,
het eerste jaar. door afsterven, onbe
kwaamheid tot den dienst, veroordee
lingen, enz 5 ten honderd, en ieder
opvolgend jaar verminderd de hoe
veelheid van 3 ten honderd, op het
ingelijfde getal manschappen
Wanneer men nu rekening houdt
van dezen afval bevindt men dat, op
oorlogsvoet, ons leger
138,000 man kan bereiken.
Wat meer is, volgens de militaire
voorschriften der mobiliseering, moe
ten vooruit en vooral 100,000 man
beschikbaar zijn voor de krijgsver
richtingen te velde Diensvoigens
blijven er over, om de forten te be
zetten, 38,000 manen er moeten er,
volgens bevoegde generaals, 139,000
zijn Er zijn dus meer dan 100,000
man te weinig lil
Dit bewijst dus, door onweerlegba
re cijfers, door generaal De Jardin
zelf opgeleverd, dat geheel hel Bel
gische leger, nauwelijks zou toereikend
zijn om'de forten van Schelde en
Maas te verdedigen, en daler daarbij
geen enkel soldaat zou beschikbaar
blijven voor krijgsverichtingen te vel
de 11
En een angstkreet ontsnapt den
grijzen generaal wanneer hij uitroept
hoogstens
hoe schrikkelijk is die toestandhet
is maar de regeering alléén die zulks
niét afschrikt.
Het besluit dat wij daar uit moeten
nemen is,dat de schrikkelijke uitgave
van twee honderd miljoen frank welke
de klerikalen schikken te betalen met
het zweet van burger, boer en werk
man, eene nieuwe wtaakroepende
geldverkwisting is, die een kreet van
verontwaardiging door geheel het
land doet weergalmen
Het uur dat het Kiezerskorps daar
over rekening zal vragen, nadert met
gemeten tred.
Klerikalen, maakt vaardig
De ontwikkelde Belgische bevolking
vestigt met den dag meer de aandacht
opden treungen toestand van ons lager
onderwijs.
Zij begrijpt dat de arbeid de grond
slag moet worden van de tegenwoor
dige maatschappij en de wekker van de
nieuwe maatschappelijke toestanden.
Zij begrijpt dat de verstandige, de ont
wikkelde arbeider degene is, die den
edelsten, den best beloonden arbeid
verricht en dat het ook zijn arbeid is,
die het meest ten goede komt aan den
v pi uitgang der moderne tijden.
De arbeider moet opgeleid worden
tot de taak,die men van hem vereischt,
die hij zelfs van zichzelf vereischeu
moet, de taak om mede te werken uit
al zijn kracht, met al zijn vermogens,
aan den bestendigen vooruitgang, dit
is, in het heden, de bestendige hervor
ming van het verledene om daaruit de
toekomst te vormen. Tot dit edele doel
moet hij bewust worden gemaakt, moet
hij toegerust worden, door lichamelij
ke, verstandelijke en zedelijke ontwik
keling en opvoeding.
Wanneer voor enkele maanden de
onthulling der geheimen van ons vrij
onderwijs aanvang nam, is de aandacht
van ons volk gescherpt geworden.
Vandaag reeds hebben die toenemende
onthullingen den hachelijken toestand
van dit vrij onderwijs in zooverre bloot
gelegd, dat het land op dit zwakke
zieke lichaam staart met verbaziug en
ontzet, met angst, wanneer het bedenkt
dat met alleen onze kinderen in zulke
middens van bederf worden opgeleid,
maar dat ook hun leermeesters ofwel
onbekwaam zijn, ofwel met verouder
de of bekrompen bekwaamheid werk
zaam zijn aan de hoogedele en allerbe
langrijkste taak der opvoeding van het
kind.
N11 neemt toch met den dag meer
het getal geringe menschen toe die de
school beschouwen als de eeniggeschik-
te plaats in de moderne samenleving,
waar kinderen van arbeiders en bur
gers, van onderhoorigen en van gezag-
hebbenden moeten worden opgeleid
tot mannen en vrouwen met wie de
toekomststaten zullen moeten samen
gesteld worden.
De school van het kind kan alzoo
niet te rein, niet te doelmatig wezen.
Daaruit volgt rechtstreeks dat de vrije
school in België, die niet alleen de
school is van onbekwaamheid en be
krompenheid, maar ook de school van
het dogma, waar alle leer, alle opvoed
kundige wet enkel woord en stelregel
is als het dogma zelfs en ook moet uit
gaan van het dogma, dat de vrije
school de school is van den stilstand,
van de leerstelligheid en bijgevolg de
broeikas van den achteruitgang. Zij is
trouwens de school van de achterlijke
denkers der samenleving en van de
onwetenden. Haar bevolking ia die van
de 'blindheid, van de geloovende be
druktheid, van de onwetenden en de
eenzijdigen, zooais de menschen nog
kunnen opgroeien in de schaduw der
tempelgebouwen en der priesterwo
ningen. De vrije school is een moderne
maatschappelijke ziekte zij moet
worden uitgeroeid door de rede en het
gezond oordeel juist van diegenen, die
thans haar vurigste voorstaanders en
leveraars van kinders zijn.
Ook de openbare school moet her
vormd zijn. Zij beantwoordt niet meer
aan de eischen van detcgeawoordige sa
menleving, die steunt op waarheid, op
feiten, op oordeel eu rede, op werke
lijkheid. Ons schoolstelsel is te oud,
niet omdat het niet vooruit, wel omdat
het niet genoeg vooruitgaat.
Flet moet grondige hervormingen
oudergaan en daartoe zijn grbote her
vormers noodig, die het oude stelsel,
dat zijn oorsprong heeft in de primi
tieve rhetorikale scholen, geheel uit
zijn verband durven rukken om met
het overblijvende de nieuwe school te
vormen der moderne tijden.
De wetenschap was in de vorige
eeuwen geweld uit de bronnen der re
deneering en deze zelf werd héelemaal
in't keurs geregen, iu 't enge dood-
prangende keurs, van stelregels en for-
mulen, van woorden kortom, die wer
den toegepast op de elkaar opvolgende
leerstelsels van godsdienst of weten
schap. Zoo was alle onderwijs noodza
kelijk woordenonderwijs, geheugen-
leer, voortreffelijk geschikt om het
geheugen te verstompen en te vernie
tigen, om het kind te verschrikken, af
te 8tooten, om de helderste geesten te
verkrachten, daar het een aantal waar
nemingvermogen liet verlammen en
nutteloos worden In zulke school
was de leer een dorre doodende afge
trokkenheid, een leer, die menschen
vormde, die naar formulen en stelre
gels hun leven tot een onverdraaglijke
leerstelligheid maakten om noodzake
lijk te moeten wars blijven van alle
poging tot vooruitgang.
Die abstracte school bij uitnemend-
heidis elke kerk. Ookuit haar komt, na
genoeg voor dealgemeenheid, hetont-
zagelijke leger van bekrompenen, dat
in den schoot van alle volkeren besten
dig en stelselmatig te velde trekt tegen
elke hervorming, tegen elke stoutmoe
dige onderneming der wetenschap.
De leermeester der oude school was
ook en it ook maar in zoover ontwik
keld als hij zich in zij n dwangrok van
regels en woordenleer bewegen kan.
Die geleerdheid maakt, hij over aan
anderen, naar dezelfde methode waar
door zij hem werd ingeplant, en die
brengen weer aau nieuwe geslachten
de roestziekte van den slenter, van het
blinde geloof over, wier slachtoffers
zeggen a Ik weet het, mijn pastoor,
mijn meester heeft het gezögd. Ik doe
het, vader heeft het ook zoo gedaan en
die leerde het van zijn vader ook zoo.
Als 't niet gaat, in God's naam dan
Wier slachtoffers och arme och ar
me ro9pen voor tegenspoed en ram
pen, daar zij verschrikt zijn om de
oorzaken van vastgestelde gevolgen op
te sporen en zich maar op de kuieëa
laten zakken om een gebed te sturen
tot, deu heilige m wien ze betrouwen
hebben en tot God, die alles kan red
den.
Tegenover de oude school der afge
trokken woordeDleer staat de nieuwe
school, die de school is voor het leven,
de school der opmerking, der waarne
ming, de school van onderzoek en
proefondervindiDg, de school der rede.
Zij gaat uit yan de zaak zelf, die zij
BE WEERGALM
