Belangrijk bericht.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 21" September 1905.
5 centiemen.
Eerste jaar. IV 45.
De kiezerslijsten voor
1906-1907 liggen ter
inzage van het publiek tot
51 October, laalsten nut
tigen uitstel voor de te
maken reclamaliën.
Hel is de plicht van alle
liberaal, na te zien of zijn
naam op die lijst voor
komt met hel getal stem
men waaraan hij recht
heeft en eventueellijk alle
vergissing kenbaar te ma
ken aan het Comiteit der
liberale Associatie, Semi-
narieslraat.
Liberale belooging
te Thielt.
Wat hebben zij gedaan
De vijanden
van den godsdienst.
Eendracht maakt Macht.
i erschijnende des SM on der dat/s
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr 2-50.
Men handelt bij overeenkomst.
De liberale vereeniging van Thielt
richt eene groote openbare betooging
in, om den tienden verjaardag der
stichting van de maatschappij Amicitia
te herdenken.
Deze betooging zal plaats hebben op
Zondag 34" September, om
twee ure 's namiddags do deelnemen
de maatschappijen zullen zich in stoet
vormen en de bijzonderste straten der
stad doortrekken om 4 ure zal er een
meeting gehouden worden in het lokaal
der maatschappij Amicitia de heeren
Buyl en Persoons, leden der Kamer en
M. Albert Thooris, advokaat te Brug
ge, zullen er het woord voeren.
Wij verzoeken dringend de liberalen
van het arrondissement Yper, deel te
nemen aan deze betooging.
De ontwaking van het liberalism in
Vlaanderen,die zich zoo krachtig heeft
veropenbaart in 1904, in de verkiezin
gen voor de Kamers, heeft zich ook
uitgebreid tot de kiesomschrij viug
Rou8elaere-Thielt, die doorging als
voor immer verloren voor oozë partij.
De toepassing van de E V. heeft er
den strijdlust en de hoop van de Libe
rale groepen, die al onze nederlagen
hebben overleefd, weder aangevuurd.
Het geldt als een plicht voor hunne
liberale vrienden van geheel het land,
hunne pogingen toe te juichen om hen
te ondersteunen in den strijd dien zij
aangaan om in de aanstaande verkie
zingen ééuen zetel te ontnemen aan
ocize tegenstrevers.
De plicht rust vooral op de liberalen
van onze provincie.
Deze beschouwingen zullen u voor
zeker aansporen onze oproep te beant
woorden en de schaar der Ypersche
liberalen zal zoo talrijk zijn in de be
toging van Thielt, als zij het was in
deze van Rouselaere.
Wat heeft het klerikaal Staatsbe
stuur gedaan in 't voordeel van burger
eu werkman Niets van beteekenis,
ujets van belang I Integendeel veel
blikslagerij, humbug, volgens de En
gelsehen, facadewetten volgens
Men schrijft in bij den Uilgever, bixinudestraai, nr b3, te Yper. De aankondigingen van
ganscli België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Anseele Het beruchte onderzoek
naar den toestand der kleine Burgerij,
is op eeneo sisser uttgeioopen. Iede
reen is er komen klagen vóór de kle
rikale politieke mannen, die in de
mkwest zetelden maar tot heden
heeft het klerikaal Staatsbestuur nog
geen vin geroerd.
Het schamel werkmanspensioen van
9 centen daags wordt een gevreesd
politiek wapen, in de handen der
geestelijken en hunne beschermings-
comiteiten die slechts werken ten
voordeele van katholieke belangheb
benden volgens hunne opvatting der
menschenlievendheid, hebben niet
katholieke geen pensioen noodig en
kunnen maar den hongersdood ster
ven I
En nog is dat belachelijk pensioen,
eenmaal toegekend, een hatelijk in-
kwisitiemiddel geworden te beginnen
van den minister die vragen durft
welk gebruik de gepensioenneerden
van hunne 9 cents maken, tot aan de
buitenpasloor of eenen andere fana-
tieken kiesdraver die de noodige op
sporingen zal doen en de verklikking
begaan Zijn datgeene mooie reden?
En wat de fameu.-e wet op werkon
gevallen en werkmansverzekenng be
lieft, nooit werd er meer gebeuzeld
en gelanterfant, zonder eenig merk
baar gevolg 6 maanden lang heeft
de Kamer er eenen kostelijken tijd
aan verspeeld de beste kiekens der
rechterzijdeals Levie, Francotte, Ver-
haegen, llelleputle, en anderen heb
ben er op gebroeid... en den uitslag
is een Zwalpei geweest. De berg
baarde eene muis
Onze legerinrichting is het voor
werp eener .algemeene afkeuring onder
de burgerij en de werkende klasse. Al
wie een slecht nummer trekt in de
mihtieloting moet soldaat worden,
tenware hij zich voor 1600 fr. kan vrij-
koopen een arme jongen wordt twee,
drie of vier jaar uit den hutselijken
kring en van zijnen stiel weggerukt,
omdat zijne ouders armoe lijden de
rijkaard integendeel doet zich van den
soldatendienst vrijkoopen van zelf
kan hij het niet omdat hij nog wette
lijk minderjarig is door zijne ou
ders 't Zijn dus de arme kinderen
die om de armoë hunner ouders boe
ten l Is er iets schandaliger en wraak-
roepender En de klerikalen staan
dien toestand voor en willen hem be
stendigen Hoe is 't mogelijk dat een
enkelen familievader onder de wer
kende klasse en kleine burgerij, voor
de klerikalen stemme, wijl zij hem en
zijne vrouw in hun beider kind on
genadig treffen.
En gelijk er voor den dienstplicht
twee soorten jongelingen zijn de ge-
dwongenen door 't lot en de vrijge-
kochten door 't geld der ouders, zou
zijn er ook onder de jeugd twee soor
ten kinderen zij, die ter school gaan
en onderwijs genieten, zij die lungs
de straat loopen, onwetend blijven en
opgroeien tot klanten van moeder
Themis, gevang en hospitaal. Meer
dan honderdduizend kinderen, loopen
in ons land op straat en zijn op geen
enkel schooiregister ingeschreven.
De Grondwet waarborgt de vrijheid
van onderwijs, doch wil dat zeggen
van onwetendheid zooals de klerikale
voorvechters als Woeste, het willen
uitleggen om de hoogst noodzakelijke
wet vau schoolplicht tegen ie houden
iSd&oolplicht bestaat iu al de landen
Europa 's, welke beschavingsgebied
meetellen en daar ook staat het
algemeen ontwikkelingspeil, zoo ze
delijk als verstandelijk, veel hooger
dan hier.
De klerikalen houden moedwillig
ons volk in de onwetendheid t. t. z.
ook in een slaat van zedelijk bederf
en nog wel
Een andere kwestie
eene zeer gevoelige is die van den
geldbeugel. De belastingen werden
met 151 millioen verhoogd door de
klerikalen die aan T bewind kwamen
met de belofte, dat ze de imposten
geen cent zouden verhoogen En
daarenboven is de Staatsschuld juist
verdriedubbeld. Zelt katholieken van
gezag als de Staatsministers Beernaert
en de Landisheere, hekelen het fi
nancieel beheer van den beer De Smet
de Naeyer, die met ingebeelde boni 's
uitpakt, tengevolge eener kneep in
het opmaken zijner budjetten, waarin
hij vrijwilligbuiiengewone ongewone
ontvangsten of uitgaven met elkaar
vermengX. Ai de gewezen ministers
van financiën hebben hem dien truc
verweten, waardoor hij gedurig bo
ni sfabrikeert, maar de Staatsschuld
niet uildelgt. Van dat ellendig finan-
cieël beheer, draagt de katholieke
partij deschuld. De kiezers zullen haar
alkeuren en voor de liberalen stem
men.
Sedert België als onafhankelijk
land bestaat, hebben we nog nooit
zulk een beroerden toestand beleefd,
als de laatste twintig jaar. Gedeelte
lijke en algemeene werkstakingen,
opstootjes manifestaties, opstand tegen
het wettelijk gezag, brandstichtingen
(zooals in de werkhuizen Baudoux te
Roux) de bloedige onderdrukkingen
der werkstakingen en bdloogtngen
zoowat overal in t Wallenland, te
Borgerhout, te Leuven, te Brussel,
enz., dat alles hebben we zien gebeu
ren en beleefd onder hei klerikaal be
heer omdat onze bevolking in eenen
gedurigen staat van gisting verkeert
en dat die opwinding tier gemoede
ren niet bedaren zal zoolang men het
zuiver algemeen stemrecht met ver
leent. Er ligt inderdaad iets vernede
rends en beleedigend in het feit, dat
er rijke nietsdoeners zijn met vier
stemmen begiftigden die dus evenveel
te beduiden hebben als vier naarstige
werklieden, die leven, en hun huisge
zin laten leven met de arbeid bunner
handen.
Zulk onrecht moet verdwijnen met
tegen de klerikale partijgangers
van politieke voorrechten te stem
men I
Eindelijk gaat ons 'land onder het
klerikaal beheer, zijnen stoffelijken
ondergang te gemoel, uitgeput en
uitgezogen door het kloostergoedje.
Onze klerikalen hebbeu het ontwerp
opgevat, de burgerlijkeverpersoonlij
king te verleenen aan de drie of vier
duizend kloosters in ons land, t. t. z.
dat men een wettigen stempeldruk
ken wil op de zoogenoemde scherre-
wegstreken, welke nu meestal in het
geheim gebeuren.
Welke rijkdommen de. kloosters
bezitten—en dat alles komt uit de
school des volks men verge.te het
met I bewijzen ons de uil Frankrijk
verdreven paters en nonnen, die Bier
alles opkoopen en dadelijk in goud
betalen, dat goud is het zweet van het
Fransche volk. Hetzelfde lol wacht
ons land I
Hopen we echter dat de kiezer zijn
gezond verstand spreken late en in
1906 tegen de klerikalen stemme.
Deliberate partij is de partij van
vrijheid en gewetensvrijheid
De vijanden van den godsdienst
vindt men in onze rangen niet en als
men door vijanden verstaat die perso
nen, die den godsdienst in de grond
boren of wel in gevaar brengen, dan
zijn de grootste vijanden van den
godsdienst, de klerikalen zelf. Als
men huichelaars ontmoet dan is het
wel in de klerikale rangen.
De liberalen, die godsdienstig zijn,
zijn heldoor de opvoeding, uit prin
ciep.
Maar vele klerikalen zijn godsdien
stig uit dwang, omdat zij er profijt bij
hebben of niet anders durven. Wij
kennen er velen, zelfs onder de voor
naamste katholieke opperhoofden, die
niet ter kerk gaan en anderen die er
zich gedragen op eene alles behalve
godsdienstige en weerdige wijze.
Maar genoeg over dit punt. Be
schouwen wij de kwestie zooals zij is.
De liberale partij valt de godsdienst
met aan, maar wat zij aanvalt, dat is
de potiekegeestelijkheid
Maken wij vooreerst een onder
scheid tusschen godsdienst en pries
ters, verwarren wij deze met en zeg
niet dal als de liberalen eenen pastoor
hekelen, die z.ch met politiek be
moeit, dat zij den godsdienst aan
randen.
De princiepen van den godsdienst
zelf de basis waarop hij steunt, wor
den beter en gewetensvoller nageko
men door de liberalen, zelfs door de
zoo gevreesde francmagons en de
ha'elijke vrijdenkers dan door de
geestelijken en katholieken.
Nevens den godsdienst, den echten
godsdienst, bestaat er nog een tweede
godsdienst een klerikale godsdienst en
van dezen zijn die geestelijken de
groote apostelen.
Dat is hun ongelijk I
Haat aanprediken, twist en twee
dracht zaaien, ongelukkigen achter
volgen, martelen tot den dood toe,
zooais w.j het zagen in den onver-
geetlijken schoolstrijd van 1879 tot
I884, de kinderen tegen de ouders
opjagen, de vrouw tegen den man,
menschen ruineeren, overal haat en
nijd stoken, is dat de godsdienst be
oefenen, is dat waardig van lieden,
die zich priesters noemen
Komt dit alles overeen met de
grondbeginselen van den waren gods
dienst
En toch dat is het tegenwoordig
gedrag van het grootste gedeelte der
geestelijken, die hunne heilige zen
ding vergeten om zich met open ar
men in den politieker) strijd te werpen
en van priesters kiesagenlen te wor
den.
bi;
ERGALN
He
